Derde Blad.
Uit de Ümgevtng
Zaterdag 22 Maart 1919
Onmogelijk??
„Wonderen zijn onmogelijk 1" herhalen niet
alleen ongeloovigen al3 om strijd, maar wa
nen ook geloovigen te kunnen verdedigen.
„Wie de papen uit de kerk wil jagen, moet
eerst de wonderen uit den Godsdienst ban
nen," zegt de beruchte Godloochenaar David
Strausz.
Uit deze woorden blijkt duidelijk, waarom
ongeloovigen niets van wonderen willen we-
ten en ze voor onmogelijk verklaren. Won
deren tooh zijn afdoende bewijzen, dat er een
God bestaat, die werkelijk tot de menschen
gesproken heeft, hen verplicht in Hem te ge
looven, zijn geopenbaarde waarheden aan
te némen en volgens die waarheden te le
ven.
Dit nu willen ongeloovigen niet en daarom
verwerpen zij de wonderen.
Wat is een wonder?
Als er iets buitengewoons gebeurt, bij
voorbeeld, als iemand bij een ongeluk op on
verklaarbare wijze ongedeerd blijft, of een
ander plotseling zijn kiespijn kwijtraakt, dan
hoort men wel eens zeggen: „Dat is een
wonder." Toch zijn die twee feiten nog geen
wonder. Ze kunnen immers ook natuurlijk
verklaard worden. In het eerste geval be
grijpen we niet, hoe die man ongedeerd
bleef en het tweede geval kan een gewone
gebedsverhooring zijn. Alles, wat buitenge
woon is, is daarom nog geen wonder.
Een wonder is een rinnelijk-waarneembaar
feit, dat alle geschapen kracïïien te boven
gaat en door God builen den gewonen loop
der natuur wordt gewerkt.
Als een doode, die reeds vier dagen begra
ven was en tot ontbinding overgegaan, op de
roepstem van een ander weer levend wordt,
dan is dat een feit, dat alle krachten en wet
ten der natuur te 1>Qven gaat, het is een
wonder. Zulke feiten'zijn gebeurd en daar
om zijn wonderen mogelijk. Deze waarheid
kunnen alleen zij ontkennen, die in geen le
venden en almachtigen God gelooven. Er is
echter een God, Heer en Meester van de na
tuur en haar weiten, die Hij naar willekeur
kan wijzigen of voor een oogenbiik doen op
houden of belemmeren. De mensch kan de
natuurkrachten tot versohiilende doeleinden
gebruiken en op haar inwerken. Hij kan.
bijv. door verhitting koude in warmte en door
afkoeling warmle in koude veranderen. En
als nu de mensch de krachten en wetten der
natuur aan zich dienstbaar kan maken,
waarom zou dan God diezelfde krachten en
wetten niet kunnen- gebruiken tot werkin
gen, die voor den mensch onbereikbaar zijn'?
Waarom zou Hij naar welgevallen geen nieu
we stof kunnen scheppen, bijv. een nieuw li
chaamsdeel, Hij, die alles geschapen heeft?
Waarom zou de Heer van loven én dood niet
een doode het leven kunnen terugschenken?
Door de natuurwe'tèn heeft God de natuur,
doch niet zichzelf gebonden. Gelijk een ge
won0 wetgever zijn wetten kan opheffen of
w.'zigen, zoo kan ook God zijn wetten voor
ec i oogenbiik buiten werking stellen of ver
anderen, om feiten te voorschijn te roepen,
die legen die wetten plaats hebben en alle
natuurkrachten te boven gaan. En zulke fei
ten zijn wonderen.
„Maar," zoo zegt men. „God is onveran
derlijk. Als Hij een uitzondering maakt op
zijn eigen wetten, als Hij bijvoorbeeld een
ziel, die het lichaam heeft verlaten, weer ia
het lichaam laat terugkomen, dan verandert
Hij toch zijn eerstgenomen besluit?"
En als God nu eens, toen Hij de wetten
vaststelde, tegelijk ook de uitzondering be
paald had, zou Hij dan van plan veranderd
zijn, als Hij een wonder deed? Volstrekt niet.
Wat God wil in den tijd, lieeft Hij gewild
van alle eeuwigheid en in zijn wilsbesluiten
is geen verandering. Hij heeft den geregel-
den loop der natuur vastgesteld, maar zich
tevens voorbehouden in zijn goddelijken Wil,
nu en dan buiten die ordeom te handelen.
„Kan God wonderen doen? Dat wil zeg
gen, kan Hij een uitzondering maken op de
wetten, die Hijzelf heeft vastgesteld?" Zoo
vraagt de ongeloovige Rousseau. En hij ant
woordt: „Deze vraag stellen zou inslecht zijn, -
als ze niet bespottelijk was. Iemand, die deze
vraag ontkennend beanivoordt, zou men te
veel eer aandoen, als ;nen hem strafte, het
was genoeg, hem in een krankzinnigenge
sticht op te sluiten.
„Maar," zoo vraagt men, „wordt door die
wonderbare werkingen de orde der natuur
niet gestoord?"
Waarin zou die storing bestaan? Wordt
door een vacantiedag he't heele leerplan in
de war ges'uurd? Wordt door de begenadi
ging van een veroordeelde de geheele rechts
pleging onzeker gemaakt en opgeheven?
Vervalt door een uitzondering op Men re^el
de regel zelf?
Wie dus meent of nog erger in ernst be
weert, dat door wonderen de orde en weiten
der natuur gestoord worden, maakt zich een
voudig belachelijk.
„Hoe kan het wonder tegen de natuur zijn,
wijl het volgens Gods Wil geschiedt en deze
Wil de innerlijke natuur van alle dingen is?"
zoo vraagt de H. Augustinus.
De wondered brengen niet de minste stoor-
Bia in de orde en wetten der natuur, wel ech
ter een alleronaangenaamste stoornis in de
denkwijze, gemoedsrust en levenswijze der
ongeloovigen.
Elke verklaring over de mogelijkheid van
het wonder is evenwel .overbodig, zoodra
*aststaat, <jat ook slechts één wonder wer-
Mjjkh geschied. En dat niet één, maar ver
durende wonderen zijn gebeurd, geveu
Heidenen, Joden en Christenen toe. Christus
*8 niet alleen zelf uit den dood verrezen,
waar heeft ook anderen ten leven opgewekt.
Denken we slechts aan Lazarus en het doch
tertje van Jairus. De wonderen van Christus
waren zóó bekend en boven allen twijfel ver
heven, dat Heidenen en Joden ze niet durf
den loochenen, want duizenden zouden hun
geantwoord hebben: „Wij zijn oor- en oog
getuigen van Christus' wonderen geweest en
ouder ons leven nog menschen, die op boven
natuurlijke wijze door Christus genezen, zelfs
Uit den dood zijn opgeslaan". De Joden waag-
den het ook niet, Christus' wonderen op na-
'uurujke wijze te verklaren. Als zij, bijvoor
beeld gezegd hadden: „Lazarus was slechts
•coijndood en daarom was het gemakkelijk
«om ten leven op te wekken," dan zou men
ouu geantwoord hebben, dat Lazarus reeds
W ontbinding was overgegaan en dat, als de
opwekking van Lazarus zoo gemakkelijk was,
u J^l^Ude zouden doen.
„Maar," zoo werpt men op, ,,de Joden kon
en niet juist beoordeelen of Christus' won-
neren werkelijk wonderen waren."
Um een bovennatuurlijke werking, gelijk
wt wpnder is, yan een natuurlijke werking
te onderscheiden, heeft men geen buitenge
wone kennis noodig, maar alleen een gezond
menschenverstand. Als een blindgeborene
bijv. ziende is geworden, hoeven we enkel te
welen, hoe, door welk middel dat gebeurd is.
En als de genezene dan antwoordt: „De
mensch, die Jezus heet, maakte slijk en be
streek daarmee mijn oogen," dan kan ieder
toch oordeelen, dat men met zulk .middel op
natuurlijke wijze geen blindgeborene ziende
kan makeu, dat integendeel, door de oogen
met slijk te bestrijken, de geut-zing moest te
gengewerkt worden.
„Maar we leennen nog niel alle krachicu
en wetten der natuur. Als ze eenmaal ont
dekt zijn, zal men de wouderen wel op na
tuurlijke wijze kunnen verklaren," zdo be
weert men.
Er zijn wellicht nog onbekende krachion
en wetten in de natuur. Ze zullen echter
niet strijdig zijn met de bekende en ze niel
opheffen, anders zou er geen orde in de na
tuur meer zijn. Al weten we nog niet alies,
wat de natuur wel lean, we welen loch in
sommige gevallen zeker, wat ze niet kan.
Een lichaam, dat reeds tot ontbinding is
overgegaan, doen verrijzen, v<jf brooden plot
seling, zonder iets bij te voegen, vermenig
vuldigen tot een hoeveelheid, dat vijfduizend
menschen verzadigd worden en nog vele kor
ven niet brood gevuld, dat kan onmogelijk
het werk van bekende of onbekende natuur
krachten zijn. Om zeker te zijn van het won
derdadig karakter van een feit. hoeft men
niet de bovenna'uuriijke inwerking Gods üi
haar eigen werkelijkheid le kennen, het is
voldoende te weten, dat het feit niet door
welke natuurkrachten ook kan voortgebracht
zijn. Dan immers staat vast, dat een boven
natuurlijke oorzaak gewerkt heeft.
„Maar," zoo vraagt men. „kan en -.von
der niet het werk der verbeelding zijn?"
De verbeelding kan wel pijn stillen, slaap
en eetlust teruggeven, zenuws'oriogeu en
andere dergelijke kwalen genezen, maar zij
kan geen vernielde zenuwen of weggeteerde
longen teruggeven, ze geneosi geen verou
derde beenbreuken, nog minder is ze in
staat s'ormen te stillen, brooden te verme
nigvuldigen, dooden op te wekken, enz.
Wat zullen ongeloovigen op al deze weer
leggingen autwoorden?" Zullen ze overtuigd
zijn en van IfUn wondervrees genezen?
Och neen, zelfs een wonder zou hen uiet
bekeeren. Met Rouseau zouden ze zeggen:
„Voor nie's ter wereld zou ik getuigen willen
zijn van de opwekking van een doode, want
ik vrees, dat ik in plaats van geloovig krank
zinnig zou worden." Zij gelooven niet aan
wonderen, omdat zij niet willen. En wijl met
zulke menschen niet valt te redeneeren, zul
len we hen maar aan hun droevig lot over
laten ia de hoop, dat zij misschien door
schande of schade van hun verblinding ge
nezen en verstandig leeren oordeelen.
Voor ons. Katholieken, blijven intusschen
wondereu afdoende bewijzen, dat God be-
*$'aat en dat Hij te geschikter tijd recht
streeks weet in te grijpen in den loop der
natuurlijke dingen tot openbaring van zijn
volstrekte heerschappij over de geheele na-
luur, tot verheerlijking van zijn Naam, tot
bevestiging zijner geopenbaarde waarheden
en tot waarachtig geluk zijner redelijke
P. REUS S.J.
Manresa, Venlo.
Kaascontrole.
Voor deze werd gepleit in een zaak, van be
lang voor de kaascontrole.
H. had een «reukwijze voor liet mérken van
kaas uitgevonden, daarop octrooi aangevraagd
en .-erkregen. Zij bestond hieruit, dat een uit
kaï stof vervaardigd merk op zoodanig tijdstip
tijdens de kaasbereiding op de knas^ gplegd
wordt of daarin gedrukt, dat het zich bij de
verdere behandeling daarmede vereenigt. Deze
uitvinding was van groot belang in verband
met de inmiddels gevoerde wet betreffende
Rijkscontrèle over kaas en daarvoor bestemde
-merken. Tussohen den Staat en den uitvoerder
kwam een overeenkomst tot stand, waarbij deze
het octrooi overnam, behoudens hot recht van
den Staat, om het octrooi terug te geven, indien
de werkwijze niet proefhouden i zou blijken.
Als gevolg van dese overeenkomst heeft de
uitvinder aan de deskundigen van het Rijk, o.a.
aan den directeur van een proefstation, onder
richt gegeven in zijn methoden. Deo Staat heeft
iets later aan hem medegedeeld, dat de uitvin
ding niet voldeed, daar het merk zich niet vol
doende vereenigde met de kaasstof, waarom het
octrooi niet definitief werd overgenomen. Aan
gezien echter het Rijk nu verder een merk toe
paste (de zg. methöde-Sillevoldt), die een uit
vloeisel was van de in de eerste uitvinding
ontwikkelde grondgedachte, werd billijkhedds-
halve een schadeloosstelling aangeboden.
De uitvinder legde zich echter niet bij dezen
afloop neer; hij was van meenin», dat de mc-
thodc-Sillevoldt niet anders was aan zijn eigen
uitvinding, door de deskundigen van het Rijk
van hem afgezien. Een landbouwer, die, als ge
plaatst onder Rijkstoezicht, de Rijksvoorschrif-
tcn opvolgde, werd voor den kan tonrechter aan
gesproken tot schadevergoeding wegens inbreuk
op hot; verleende octrooi. De actie werd evenwel
ontzegd, omdat de kantonrechter van meening
was, dat de .methode, door het Rijk toegepast,
inderdaad was een andere, dan de door het oc
trooi beschermde uitvinding van cisober.* Daar
op sprak de uitvinder een anderen landbouwer
aan, die de methode van het Rijk eveneens toe
paste, en dagvaardde hem thans voor de recht
bank te 's-Gravenhage tot vergoeding van scha
de op te maken bij staat.
Voor den eischer-uitvinder trad op nir. M.
Oppenheimer, advocaat te 's-GravenhagC; voor
den landbouwer mr. Fruin, advocaat te Rotter
dam.
Het vonnis zal later worden medegedeeld.
R.-K. Ondcrwijzers-Vereeniging „Sectie B."
Maandagmiddag hield deze vereeuiging een
vergadering in ,.L>e Harmonie" te Leiden. Aan
de bestuurstafel had plaats genomen de geestel.
adviseur, de zeereerw. hooggel. heer A. Th.
Seijsener.
De voorzitter, de heer G. Reijs, wierp in zijn
openingswoord een blik op den huidigen stand
der on der w ijzers we tge vï ng.
Spr. bepleitte krachtig de eenheid in de
Roomsohe onderwijzers-organisatie. Eén bond in
plaats van 11 vereeni,gingen; geen federatie,
wat spr. „erzatz" noemt.
Vervolgen rie^p de voorzitter den nieuwbe-
noemden geestelijk adviseur in welgekozen woor
den een hartelijk welkom toe.
De voorzitter wordt, daar or geen tegenkan
didaat is ingediend, herkozen.
Ingekomen is een motie, waarin de Diocesane
Ver. haar afkeuring er over uitspreekt, dat de
afd. Den Haag loden van de D. V., die geen
lid zijn van de Haagsohe afdeel?ng, op „unifai-
re" wijze den toegang weigert.
Bij de gegeven toelichting werd *rop gewezen,
dat de voorzitter van de Haagsclie afdeeling,
de 'heer Wasseüng, uit Sdieveningen, stelsel
matig ..Sectie A" bestrijdt. Deze motie zal op
de vergadering van de D. V. worden ingediend.
De penningmeester brengt verslag ui-t, waar
uit bleek, .lat de uitgaven bedroegen 14,900,
batig saldo is 58,00.
Aan de orde komt een voorstel van Sectie B
voor de vergadering der Dioc. Ver.
Het voorstel luidt:
„De Alg. Verg. van de Dioc. Ver. spreke zich
uit voor oen R. K. Onderwijzersbond".
Lang wordt er gediscussieerd over de vraag,
of zulk een bond uitsluitend uit bijzondere on
derwijzers inoot •bestaan1', of art bijzondere en
openbare R. X. onderwijzers.
De geestel. adviseur "wijst er op, dat de
wensch om te komen tot één bona van bij
zondere en openbare R. K. onderwijzers, niet te
verwezenlijken is. Of er kans van slagen is voor
den alg. Bond van R. K. onder wyzers, spr.
kan daaromtrent geen zekerheid geven, dooh
betwijfelt dit ten zeerste.
Spr. geeft zeer dringend aan» de vergadering
het advies, om dit punt aan te houden.
Het eerelid, de 'heer C. D. Wekeling (die lur-
telyk welkom is gehecben) juiaht toe, dat eT
in de vereeniging nog heerscht een streven om
nieuwe denkbeelden te lanceeren, die vaak eerst
na bestrijding, op den kngon duur succes heb
ben. Wat het besproken voorstel betreft, advi
seert spr. het. bestuur zich eerst nog eens te
„beraden", alvorens de discussie hierover voort
te zetten.
Betreffende een tweede voorstel geeft spr.
zijn instemming te kennen, doch zag gaarne
eeniTe wiizizingcn daarin aangebracht.
Dit voorstel luidt:
„De alg. verg. van Sectie B dringe er bij de
Regeering op aan. dat bij de voorkom •n.'.c hen
zicning van de L. O.-wet. rekeningworde ge
houden met de volgende punten:
a. De hoofden van scholen worden belast mot
't geven van onderwijs in een vaste klas.
b. De onderwijzers krijcren deel iu de paedago
gische leiding der school.
c. De Corr. v. Beroep worden zóó gewijzigd,
dat er, wat betreft R. K. bijz. onderwijzers, twee
Corr. v. Beroep voor 't heele land komen: één
voor religiousen en één voor leeken.
d. De Corr. v. Beroep zijn verpÜoht, deskun
dig advies in te winnen, als degene, die in be
roep gaat, dit wenseht; dat dit advies iu exten-
so in de uitspraak moet worden opgenomen en
dat geen uitspraak moge worden gedaan, wan
neer de C. v. R. niet voltallig kunnen zijn. i
De heer Weseling deelt naar aanleiding van
dit voorstel mede, dat in het. R. K. gemeente-
program ook de wensohelijkhrid wordt uitge
sproken, dat de onderwijzers deel krijgen in de
paedagoeische leiding der school.
Betreffende dit voorstel merkt de geestelijk
adviseur nog op, dat zijns inziens Sectie B
zidh niet direct tot de regeering kan wenden,
doch slechts door middel van de D. V.
Na de pauze kwam weer aan de orde het
eerste voorstel, betreffende een algemcenen
bond van R. K. ondérwijeers.
De voorzitter deelt mode. dat het bestuur het
voorstel aldus 'hecfl gewijzigd:
„De Alg. Verg. van de Dioc. Ver. sproke zich
uit voor één R. K. Bond van b ij z o n d e r e on
derwijzers".
Van verschillende -zijden wordt verkleand, dat
men zirh in ieder .geval bij de beslissing van
Z. D. H. den Bisschop zal neerleggen.
Ten slotte wordt het voorstel aangenomen,
aldus geredigeerd door den lieer Wisse.
„De Alg. Ver. der Sectie B spreekt zioh uit
voor één Bond van bijzo twk-re onderwijzers cn
d rage het' hoofd bestuur op, dezen wonsch aan
Mgr. dem Bisschop Jcenliaar te maken."
Het tweede voorstel (boven vermeld) wordt
aldus gewijzigd in den vorm van oen motte:
„De A. V. van Sectie B spreekt als haar
wensen uif. enz. enz. 'Mvbeshiit deze motie ter
aTgorneenc'ker'nis te nr-mgon."
Hierna komt dé inhoud van de motie aan de
orde. -
De gees rel. adviseur oordeelt hol verkeerd, dat
het bijartnder onderwijs door de Regeering in
nauwer banden wordt gelegd. Daarom dringe
wen bij de Regeering op niet meer meatregelen
«aan. dat strikt noodig.
Wat het AmbuDntisme zelf betreft (punt a),
betwijfelt spr. of de afschaffing er van ge-
wenseht is.
Het eerst aangegeven principieel" bezwaar,
acht spr. echter zóó overwegend, dat hij aan het
besluit ziin goédkeuring niet zou kunnen geven.
De heer Wisse acht het anibulantisme niet ver
keerd; het meet verbeterd worden'.
Terwijl de vergadering reeds verloopt, wordt
er nog in den breede gediscussieerd over het
door den geest. adv. aangevoerde principiëele
bezwaar, om n.l. aan de regeering geen be
moeiing inzake <het onderwijs te verzoeken, wel
ke niet algemeen ge wenseht wordt geacht.
Ten slotte wordt besloten het voprstel aan
te houden tot de volgende vergadering, waar
schijnlijk op Hemelvaartsdag.
Nog werden aangeuomen twee moties een
waarin bij de Tweede Kamer werd aangedron
gen op spoedige behandeling van het wetsont
werp betreffende de onderwijzers-salarissen;
een ander waarin woTdt aangedrongen op wij
ziging in de steunregeling voor onderwijzers,
opdat deze niet ten nadeeie strekke van bijzon
dere onderwijzers.
Hierna werd de vergadering gesloten.
Het „droogleggen" van Nederland.
De Staatscommissie betreffende hoi alco
holvraagstuk is, zooals gemeld, Donderdag
ten 2 ure door den voorzitter dier commissie,
het oud-Eers'e Kamerlid den heer J. C. L.
van der Lande, namens den Minister van
Biunenlandsche Zaken in een der zalen van
diens Departement geïnstalleerd. Daarbij
werd de volgende rede uilgesproken
M. H.
Z.Exe, de Minister van Binnenlandsche Za
ken droeg mij op, namens hem de Staa's-
commissie, ingesteld bij Koninklijk Besluit
van G Maart j. 1. te installeeren.
Dezer commissie werd opgedragen:
„Aan een onderzoek te onderwerpen de
mogelijkheid om. zonder de industrie Ie
knakken, aan het branderij-, distilleerderij
en iikeurstolcersbedrijf een andere richting
te geven en meer bepaaldelijk na te gaan of
het ier wille van de bestrijding van het alco
holisme mogelijk is, de productie van ge
distilleerd, voor inwendig gebruik bestemd,
aanmerkelijk te beperken, indien het kan
op te heffen."
Namens Z.Exc. zeg ik u dank, dat u zich
bereid verklaard heeft aan H. M. de Ko
ningin voor het lidmaatschap dezer commis
sie te worden voorgedragen.
Aan de opdracht van den Minister gevolg
gevende, zij liet mij vergund u ook te (iau-
ken voor uwe bereidwilligheid. Die bereid
willigheid stel ik op hoogeu prijs, omdat ik
weet, dat in deze commissie zulke uitne
mende mannen op velerlei gebied zitting
hebben, die mij zeker de moeilijke taaie als
voorzit er kunnen en willen vergemakkelij
ken.
Moeilijk en gewichtig zal onze taak zijn.
Belangrijke onderwerpen zullen ter behan
deling komen. Ik héb slechts te noemen: de
gevolgen van een verbod of beperking der
alcoholfabricage voor die industrie en de
daarmede in direct en verwijderd verband
slaande bedrijven.
Men denke aan de spoeling voor landbouw
en veeteelt, aan gist voor het bakkersbedrijf,
de glasfabricage, de kurkinduslrie, de ma
chinefabrieken, om slechts enkele te noe
men.
Het vraagstuk: wat onder bestrijding van
het alcoholisme verstaan moet-worden zal u
worden voorgelegd.
Moet onder alcoholisme verstaan worden:
de schadelijke gevolgen voor lichaam en
geest door overmatig gebruik van alcohol
ontstaan of wel de som van alle gevolgen
ontstaan uit het alcoholgebruik?
Ernstige benadeeltng van het bijzonder be-
iang zai staan tegenover bevordering van
hel algemeen belang.
Wij zullen hebben te overwegen, hoe. ter-
wille van het algemeen belang, het bijzonder
belang schadeloos gesteld moet worden
Verschillende richtingen zijn in deze com
missie vertegenwoordigd. De meeniDgen zul
len tegenover elkander komen te staan. Toch
vertrouw ik er op, dat. welk standpunt men
ten opzichte van het alcoholvraagstuk ook in-
ueme, er op een punt althans overeenstem
ming zal beslaan, n. 1. de wensch, dat even
tueel te nemen maatregelen ter bestrijding
van het drankmisbruik, n. 1. w51 daarmede
in 't gewone spraakgebruik bedoeld wordt,
dat deze maatregelen mogen strekken tot
heil van het Nederlandsche volk.
Namens den Minister" van Binnenlandsche
Zaken verklaar ik deze Staatscommissie ge
ïnstalleerd en noodig ik uit de werkzaam
heden aau te vangen.
Wijnkoop de Korkvervolgcr.
De toekomstige president der Nederland-
sche sovjet-republiek heeft gisteren Ln de
Tweede Kanier enkele onthullingen gedaan
over de zegeningen, welke ons onder ziju
bestuur te v/a.ch'.ea staan. Er werd gediscus
sieerd over de netelige kwestie, hoe het ver
stoorde evenwicht in 's Rijles financiën op de
beste wijze le herstellen; de heer Wijnkoop
speelt o'at in een handomdraaien klaar naar
het voorbeeld der Russische „staatslieden."
Men haalt eenvoudig een streep door de
Staatsschuld, belast de grondrente en palmt
het kerkelijk bezit in; oen „politiek", die dit
voordeel heeft, dat weinig hoofdbrekens
kost en den eersten den beslen bosjewiek
lantaarnopsteker bekwaam maakt om op den
ministerzetel van het financiën-depar'ement
plaats te nemen.
De Katholieken weten nu als het hun
nog niet bekend was welke houding het
opperhoofd der Nedcrlandsohe communards
deukt aan te nemen tegenover hun Kerk. De
geschiedenis herhaalt rich.
Volgens het Kort Verslag der Kamerzit
ting drukte zich de heer Wijnkoop als volgt
uit:
En in de derde plaats moet men ko
men tot het terugeisdien van de goede
ren ia de doode hand, als is dit een aan
randing van de macht der Kerk. Wij
deinzen er niet voor terug, tegen de
Kerk met sterke middelen op te treden.
Dit is wel de taal vao den onvervalschten
kerkvervolger. Als deze man, die voor het
moment nog slecl»t3 over een betrekkelijk
onbeduidende» aauhang beschikt, reeds nu
zijn haat tegen den godsdienst in deze voege
durf; uitspreken, dan behoeven we ons geen
illusies te maken wat het geven zal als hij
zich ooit iu de machtspositie zou weten.
Er. is geen twijfel over mogelijk, dat het
hier denzelfden kant zal uitgaan als elders,
in Frankrijk en Portugal, waar de Katholie
ke Kerk aau de meest laaghartige vervol
ging ten prooi is; dal hot met ons bloeiend
Kauioliek openbaar leven met één slag zal
godaan zijn en het Katholicisme wederom
als voor een eeuw zal worden teruggedron
gen door een even barbaarsche als onrecht
vaardige wetgeving naar verborgen wijk-
plaa-sen en moderne katakomben.
In zekeren zin mogen wij den heer Wijn
koop dankbaar zijn voor de oprechtheid,
waarmede hij zijn godsdiensthaat te luchten
hangt. Een gewaarschuwd nian telt voor
twee!
Journalistiek.
Tot redacteur van het R. K. dagblad „Ons
Blad" te Alkmaar is benoemd de heer Th.
E. M. Mud de ie Goes.
Bevoegdheden van den Geestelijken
Adviseur.
In statuen en rgeleuienten van sociale vep-
eenigingen leze men het artikel over den
Geestelijken Adviseur aldus:
„Het Bés'uur wordt bijgestaan door een
Geestelijk Adviseur, te benoemen door Z.
D. H. den Bisschop van Haarlem. Tot alle
vergaderingen zoowel van het Bestuur als
van de' leden, wordt hij uitgenoodigdalle
besluiten moeten hem worden medegedeeld,
en zonder zijne goedkeuring treden zij niet
in werking. Van zijn uitspraak bestaat be
roep op den Bondsadviseur, in laatste instan-
lie beslist voormelde Bisschop. Hangende dit
beroep, is de uitspraak van den Adviseur
van kracht, en mag niet tot de uitvoering van
het betrokken besluit worden overgegaan,
alvorens de beslissing schriftelijk aan het
Bestuur is kenbaar gemaakt.
De Geestelijke Adviseur draagt geeneriet
financiëele verantwoordelijkheid."
(„St. Bavo")
STADSNIEUWS.
Bestrijding tuberculose.
Voorgezeten door Prof. Dr. W. Nolen had
in een der lokalen van het Nutsgebouw de
jaarvergadering plaals van de Veveenigiug
tot bestrijding der Tuberculose.
Uit het jaarverslag van den secretaris Dr.
C. J. A. van Iterson zij medegedeeld dat het
vertrouwen wordt uitgesproken dat door da
gewijzigde tijdsom3tandighedeu in de eerst
volgende jaren weer met meer opgewektheid
aan het schrijven van het jaarverslag zal kun
nen gearbeid wordeu dan in de laatste jaren
het geval was.
Het aantal leden was niet onbelangrijk
toegenomen en bedraagt thans 198, terwijl er
12 donateurs en S9 begunstigers zijn.
Aan het Consultatiebureel waren als ge
neeskundigen verbonden de h.h. Drs.
Boonacker, Veklhuiizen, Seret en Fabius.
Het aantal bezoeken aan het Consultatie
bureau bedroeg 854 tegen 818 in het vorig
jaar. Tot onderzoek meldden zich aan 50
mannen, 45 vrouwen en 93 kinderen, terwijl
10 patiënten in hunne woning werden onder
zocht.
ln het Laboratorium had 204 malen spu-
tums-onderzoek plaats. 40 malen werden tu
berkelbacillen gevonden. Het aantal overle
den patiënten bedroeg 35, waarvan 8 in eene
ziekeninriohting, de overigen in eigen wo
ning.
Huisbezoek werd afgelegd in 588 gezin
nen, het aantal bezoeken bedroeg 3183.
In den woningtoestand kwam nagenoeg
geen verandering. Door den woningnood
trokken vele families bij andereu in. Het is
dus zeer wenschelijk dat binnenkort begon
nen wordt met het bouwen van goedkoope,
hygiënisch ingerichte woningen.
Veelal sliepen de lijders niet in afzonder
lijke vertrekken. Een aantal sputum-voor-
werpen, zooals flacons, glazen, uitkookketels
en dergelijke werden in bruikleen uitgege
ven.
Het aantal woning-ontsmettingen bedroeg
23. dat van beddegoed 58, van lijfgoed 12.
Toeslag op de woninghuur werd bij ver-
li inzing gegeven bi 3 woningen, otn In dé
woning te kunnen blijven in 3 gevallen.
Naar Sauatoria werd gezonden 8 patiën
ten, naar vacantiekoloiiiea eveneens 8,
waarvan er 5 ftaantieolen steun van óe ver-
e-mging geuoteu. 10 patiënten werden fn zie-
keninriohtingen verpleegd. Ter verbetering
vim de voeding werd aan 44 patiënten Ifli
liter melk verstrekt, terwijl één patiënt ge
durende 0 maanden één ons vleesch per uag
ontving.
De rekening van den Penningmeester,
den heer A. L. Roijmeringer sloot in ont
vangst en uitgaaf op 14773,61 met een ba
tig saldo van 267,59. Aan contributie werd
onlvangen 900, steungeld van hot Rijk
2160, van de provincie Zuid-Holland
800 en van do goraeente Leiden 1260.
Het salaris dor huisbezoeksters bedroeg
J 2338, dat van de geneeskundigen ƒ681.26.
Tot lid der Commissie tot het nagaan
van het geldelijk beheer werd gekozen Dr.
Veldhuijzen, en tot diens plaatsvervangster
Jkvr. Van Eek, en tot leden van het bestuur
Dr. W. F. M. Webers, Mej. D. Coebergh en
Mevr. S. G. de Vriesda Vries.
Na mededeeling dat de verkoop van het
Enima-bloempje te dezer in Leiden zal plaat»
hebben op 25 April a.s.. weUce verkoop met
warmte wordt aanbevolen, sloot de Voorzit
ter met de gebruikelijke plichtpleging de
niet overtahijk bezochte bijeenkomst.
ALPHEN AAN DB RIJN.
GomeoRteraadsverkieiiugeii. Door da
afdeeüng der b. 1». A. P. zijn als caudi-
daat voor üd .an den gemeenteraad gesteld
do hoeren N. do Wolf, J. Duiker, II. van der
Werf, II. E. iioer en II. G. Heidbuurt.
Do Vrijz. kiesvereeuingir.g (L. U.) heeft
cand'idaat gesteld de heeren P. van Dijk, W.
J. don Hertog. J. Wieringa, N. C. A. van der
Linde, C. J. Kempenaar. A. de Jong, P,
Duinker en C. A. kop.
BODEGRAVEN.
Kiesvereeniging. Alhier is opgericht de
vereemgiug „Gemeentebelang", bestaande
uit kiezers der Lib. Kicsvereenigiug „Bur
gerplicht" en de afd. van den Vrijz. Dem.
Bond.
Het Bestuur is samengesteld als volgt: L.
I'. G. Douwes Dekker, Voorri.A. Schuling,
2e Voorz.J. öeijen, Seer.K. Sauting, 2e
Secr.Mr. H. E. La Gro, Penningmeester;
J. J. Heuedens en W. Roerhorst, leden.
HILLEGOM.
H. Priesterwijding. De Weleerw. Heer J.
P. v. d. Hulst, Missionaris van het H. Hert
zal Zondag te Utrecht het H. Priesterschap
ontvangen. De eerste plechtige H. Mis zal
door Pater Van der Hulst iu de parochie
kerk van den H. Joseph opgedragen wor
den op Paasch-Maandag. De R. K. Hillegom-
mers zullen voorzeker in deze dagen een
hartelijk gebed voor den a.s. Wijdeling op
dragen.
RIJNZATERWOUDE.
Distributie. Verkrijgbaar in de week
van 20—27 Maart op: bon 18 4 Kg. aardap
pelen. bon 484 150 gram bruine booneu, bon
-185 100 gram groene erwten, 486 250 gram
suiker, bon 487 250 grain kaas, bon 483 150
gram rijst, bon 489 1Ö0 gram jam, bon 490 1
pakje zeeppoeder voor gezinnen van 1 en
minder personen, voor grooter gezinnen 2
pakjes, bon 491 1 pakje aardappelmeel of
.sago.
VOORSCHOTEN.
Stemming. Zondag, 23 Maart a. s., zal de
verkiezing plaats hebben voor acht candida-
ten voor den Gemeenteraad.
De gelegenheid, om aan de stemming
deel te nemen, zal worden gegeven in het
R. K. Verenigingsgebouw, en wel na d®
vroegmis, na de Hoogmis en na het lof. D©
leden der kiesvereeniging worden er aan
herinnerd, dat men verplicht is acht candida
te» te stemmen van de 12 Candida ten voor
komende op de vastgestelde groslijst, daar
anders het siembiljet ongeldig wordt ver
klaard. Niemand der leden verzuirae deel te
nemen aau de stemming.
VOORHOUT.
Distributie. Geldig verklaarde bons van
22 tot 27 Maart 1919.
No. 0 voor 1,5 ons rijstuo. 7 voor 0.5 ons
gort, uo. 8 voor 1 ons kalizeep en hall stuk
kleizeep, no. 9 2.5 ous suiker, no. 10 1
ons kaas 20 4-, no. 11 2 ons huishoudjam,
no 12 5 bouillonblokjes, no. 13 2 ons spek,
no. 27 aardappelen, no. 27 1 pak kaarsen,
no. 21 half Kg. kindermeel, no. 19 1,5 ona
bruine boonen, uo. 20 t ons groene erwten,
no. 21 1 ons capucijuers, no. 24 2,5 ons sui
ker. no 22 l ons kali en half suk kleizeep.
Hoofden van gezinnen die in aanmerking
weitschen te komen voor militaire schoenen
(prijs 8,per paar) kunnen zich aanmel
den ten geraeentehuize op Maandag 24
Maart aa. tusschen 10 uur voormiddag en
half één uauiiddag.
ZOETERWOUDE.
Boerenleenbank. De Coöperatieve Boe-
ren-Spaar- en Leenbank hield Donderdag
avond de algemeens jaarvergadering in het
café van den heer L. Dolle Bzn., Weipoort.
De Voorzitter van den Raad vau Toezicht
de heer M. Th. Kompier opende (leze zeor
druk bezochte vergadering, verwelkomde de
leden en zeide dat het voor Bestuur en Raad
van Toezicht een genoegen is dat deze ver
gadering dat jaar £>o vroeg kon gehouden
worden. De renten rijn voldaan en de reke
ning en balans rijn in orde. Was het vroeger
wel eens laat in den tijd, het Bestuur stelt
er prijs op te kunnen getuigen, dat de pL
Bank nu het eerst vergadert in dezen om
trek. De secretaris leest vervolgens de no
tulen, die onveranderd werden goedgekeurd.
.De kassier, de heer C. H. de Boer. brengl
vervolgens verslag uit over 1918. Van <fit
zeer accuraat verslag het volgende: in h®l
Bestuur en in den Raad van Toezicht kwam
dit jaar geeu verandering. Het ledental ging
dit jaar met 15 nieuwe leden vooruit tot 171.
Bestuur en Raad van Toezicht hielden 11'
vergaderingen. Op 1 Januari 1918 waren in
omloop 483 spaarboekjes met een tegoed
van 409.463,46. 27 boekjes werden geheel
terugbetaald, 39 nieuwe boekjes werden
verstrekt zoodat op 31 December 495 boek
jes in omloop waren met een gezamenlijk
bedrag van 375.510,91. In den loop vaa
1918 werd ingelegd met bijgeschreven rent©
240.774,28; terugbetaald 275.727,18® te-
rugbetaalde rente 227,58. In het begin van
1918 hadden 87 leden een voorschot van den
Bank tot een bedrag van 101.339. In 19ll
zijn 17 nieuwe voorschotten verleend tot ©©o
som van 21.825. Afgelost werden 17 voor
schotten zoodat het aantal stationair bleet
Afgelost werd totaal 20.102,26. Het in
goed van de voorschotten was alzoo per 81
Dec. 1918 103.001,74. Aan rente moest ont
vangen worden 4520,31, is ontvangen
4o25,lö, nog te vorderen rente 1,16.
Het Bestuur is zeer voldaan over de rent*