£eicbclte. (SOU/ÏCW il
Dit b!a8 verschijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Foesui.
De Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
Yoor Leiden 15 ct. p. week, f2.p. kwartaal; bij
■0nzc agenten 16 ct. p. week, 12.15 p. kwartaal.Franco
p. post f2.45 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
blad is voor de Abonné's Veifcrygbaar tegen betaling
fan 25 ct. p. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
10e Jaargang.
C1WSCAG5 .NOVEMBER 1913.
Bureau: STEENSCKUUR 15 - LEIDEN Inlerc. Telefoon 935.
No. 2759
Posifcus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 15 regels f0.7-è"
elke ïegel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen van
15 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., mót gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentien, waarin betrekkingen woidoi
aangeboden of gevraagd, hufir en verhuur, ko'»p ®a
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
Collectieve straf.
,.Dö Maasbode" kan het niet billijken
'dat van verlof in hun'geheel zijn ui lger
poten alle korpsen of onderdeefen, waar
van militairen zich aan ongeregeld lie
den of aan openlijke onkrijgstuchtige
uitingen hebben schuldig gemaakt.
Het gevolg van deze colleo'vove straf
is -- aldus „De Maasbode»" dat velen,
geheel onschuldig zijn, die trouw
als goede soldaten hun plicht hebben
gedaan, thans de dupe worden van en
kele raddraaiers en ook hun vrijheid
moeten missen.
Deze bemerking van ,,De Maasbode"
waarin tevens de crüüiek van het blad
is gelegen, is zeer juist-
j Een oolïectievfc sLraf kan o. i. slechts
oni de volgende redienen gebillijkt wor-
den.
Eerstens, als de veronderstelling is
"II gowöl.tiigdl, dat de -daders van strafbare
handelingen hebben gehandeld met uit-
dit'ukkeljjjice of 'stjiifowij'genda goedkeu
ring' van de anderen, of dat de anderen
deze handelingen hadden kunnen en
moeten voorkomen en dat niet hebben
gedaan-
Deze voron.dorstelling mag echter in
i onderhavige gevallen niet worden
gemaakt.
Een collectieve, straf kan eveneens ge
rechtvaardigd zijn, wanneer de daders
van. strafbare liandeötrigen de verank
woordelijke personen zijn voor anderen,
wier naam of in wier piaaits zij op-
(reden.
Dat tiiit bij de militaire relletjes niet
zóó was. beiioeft geen betoog.
Ook kan. oen collectieve straf gerecht
vaardigd zijn wanneer het onmogelijk
lis de schuldigen aan te' wijzen; maar
dan. slechts in zooverre en zoolang, als
hot algemeen belang zulks eischt.
Wat de militaire ongeregeldheden
a" fcetrefI,,. eischt o. L het algemeen belang
mmiddeUijke besll,raffing1 d;or schuLcti-
gen (ook dier officieren, die door hun
"°j oaatctisch opltroden medo schuld dra
gon). Maar bot lijkt ons niet zoo vast-
gaande, dat die schuldigen niet zouden
1 zijn aan te wijzen, en dat, om deze te
'p treffen» nu juist een geheel korps of on-
lerdeeL daarvan zou moeten worden
straft-
5En buiten alLen twijfel slaat de plicht
dor militaire overheid, om althans nu
zoo spoedig mogelijk te onderzoeken
nar de sohuLd|ijgen, en: daarna onmidd
le 11 ij k de straf voor de'anderen op le
leffcn
iffi! -Straf zender directe of indirecte schuld
..pij de betrokkenen werkt niet tongoede
ui is ook niet- to
BUITENLAND.
DE GEVECHTEN Bij VALENCIENNES
EN AAN DE tUSE. ENGELSCME VOR-
DERINGEN GP HET ZUIDELIJK FRONT.
D - IN TOTAAL 300,000 GEVANGENEN.-
j-b, IE ITALIANEN BEZETTEN SKUTARIE.
J -EEN POOLSCHE STAATSGREEP.
OVERZICHT.
Volgens to Londen ontvangen berich-
ea wordit in het Westen do veldslag ge-
overd op een front van "35 mijlen ten
ht i van Vale-nciiennes, waarbij het Brit-
sclie fronit 25 naijlen naar beneden loopt
naar 'Loisy en hot Franscl\e 10 mijlen
au daar naai' Guise.
In verband met den krachtigen op-
narsch der Amerikanen, die vooruit
te men aan die spoorlijn Mezij-üharle-
fiile, volgt men dezen niluwen aanval
mot'groote belangstelling. De Sambre
tn de Oise zijn overgestoken en de En-
iö gelschèn zijn 5 mijlen of meer ten O-
van Valenciennes:
Er wordit op gewezen, dat cte vijand-
(evaar loopt zij;n vitale verbTndings-
ijnen bo verliezen- Het verlies van de
ijn Thionvüle-I-Iirson zou zich onmid-
ddlijk laten gevoelen op de lijnen naar
d hel. Zuiden en het Dui»tsche leger zou.
vrijwel in tweeën zijn gesneden.
Gedurende de laatste maand hebben
do Engelschen op het Weslfront onge
veer 50.000 gevangenen gemaakt, als-
te mede 1000 vuurmonden en 17,000 ma
il P th moge weren. vermeesterd'.
iA ln Italië heeft het Engelsche leger
zijn opmarsch voortgezet cn Vilbo-tita-
Praturddne de rivier de Meduna ten O-
van PondlenonerSan Quirino-Aviano be
reikt en zet zijn vooruitgang nog voort.
Het aantal gevangenen, door dit leger
gemaakt, bedraagt nu meer dan 16,000;
van deze zijn er moer dan 1000 gemaakt
door heb 14e korps bereden troepen-
De 48e divisie, welke op de hoogvlakte
van Asiago opereert, heeft 470 "gevan
genen gemaakt en 13 kanonnen ver
meesterd.
Een officieel ILaliaansch' legorbericht
meldt ten slotte, dat het aan tal krijgsge
vangenen thans 300,.000 bedraagjt, dat
der veroverde kanonnen 5000-
De Italianen hebben Skutarie bezet.
De vredesstap der Centralen
VREDESVOORWAARDEN TUSSGHEN
OOSTENRIJK EN ITALIË. VOLLEDIGE
ONDERWERPING. DE OOSTENRIJ
KERS MOETEN ALLE BEZET GEBIED
ONTRUIMEN EN GROOTENDEELS DE
MOB I LISEEREN. DE REVOLUTIE IN
DE DONAU-MONARCHIE EN DUiTSCH-
LAND.
De voorwaarden, waarop O o sten rij k-
Honjgiarije den wapenstilstand krijgt, ko
men rueer op de al geheel e onder werping
van hert. land aan den vijand.
Maar de vraag komt op, wie in O.-H.
voor de -nakoming van die voorwaarden
aansprakelijk is. Er is niet meer één re-
georing, maar er zijn er een lialf dozijn of
meer: een Hongaarsche regieei'ing, -een
TsjechoSlovaaksehe, een Duitsch-Oosten-
rijksche, een Zuid-Slavische, een Italiaan-
sche, een Poolsch-GalLcische, een Oekra-
jien"sch-GalicLseh'e. 'Dat zijn er al zeven, en
dan lozen we nog van 'n Tsjeehisch-Sio-
vaak.se hen Nationalen Raad. die zich te
Weenetn heeft gevormd en natuurlijk aan
spraak maakt op ten minste liet medezeg
genschap in Neder-Ooste-nrijk.
Eigenaardig is de opmerking, aan de
voorwaarden toegevoegd, n.l. dat de Geal
lieerden hun vrij verkeer in de monarchie
niet mogen gebruiken voor een aanval op
Duitschland. Heeft die opmerking even veel
kracht als de voorwaarden zelf? Uit die
voorwaarden blijkt niets van die beperking-
van het gebruik van rij-, spoor- en water
wegen voor de troepen der Geallieerden.
Slechts vijCtten dagen wordt aan de Duit
sche troepen vergund om zich te verwijde
ren. Andera zullen zij moeten worden..ge
ïnterneerd. Dat ^zou aanleiding kunnen
geven tot gevechten tusschen die troepen
en bijvoorbeeld Hongaarsche en Tsjechi
sche.
"f, berii:'"-en
lijka hij te houden, Kéteer Ka.rel wil af
stand doen van de -kroon en naar Zwitser
land gaan. In eigenlijk Oostenrijk wordt- er
geregeerd buiten hem om, in Hongarije
heeft hij de ministers van hun eed ontsla
gen. Later zal er worden, uitgemaakt of
Hongarije oen koninkrijk zal blijven dan
wed een republiek worden. Ya-n zijn gezag
over,de Zuid-Slavische en Tsjechische lan
den schijnt geen zweem meer over le zijn.
Intuosch-en grijnst het spook der anar
chie al deze -landc-n aan. Nu hier dan daar
worden.- naar Russisch voorbeeld, raden
van aibeddteïtei en soldaten gestormd. Honga
rije verlangt zoo waar naar bezetting door
F ran ?c he en .Engelsche troepen! Die zullen
het bolsjewistisch gevaar im-oeten helpen
bezweren.
En in Oostenrijk loopen d-e soldaten- het
land al af. Waar zal het voedsel van- daan
komen? Hongarije levert natuurlijk niets
meer. De Tsjechen nnin-e-n de treinen met
toevoer in beslag. Het- wordt voor de be
volking een wanhopige toestand.
In Duitschland n-e^mt. de revolutie een
heel anderen loop. Keizer Wilhelm- heeft
zij-n nieuwe positie volkomen aanvaard.
Het plan om afstand van den troon te doen,
heeft bij opgegeven, nu het -me er end eel der
partijen dat ndet van he-m verlangt. Naar
het. schijnt verlangen alleen de sociaal-de
mocraten, en deze nog niet eens eenstem
mig, zijn heengaan.
Het is echter een geweldige revolutie die
«zich in Duitschland voltrekt; niet alleen
in het rijk, maar ook in de Bondsstaten.
DE VOORWAARDEN VOOR DEN WAPEN
STILSTAND MET O.-K.
D9 door de Italianen gestelde voorwaar
den voor den wapenstilstand-bevatten o. a.:
Onmiddellijke beëindiging der vijandelijk
heden 'te land, ter zee en in de lucht;
volkomen decrilisatie van Oostenrijk-
Hongarije;
onmiddellijke erugtrekking van alle
troepen, die aan>t front van- de Noordzee
tot Zwitserland öreeren;
op he(, Oostetijk-TIongaarsche gebied
wordt de Oosteqksche weermacht terug
gebracht tot eemakteoum van 20 divisies
op vredessterkte:
de helft van aiet materiaal der divisies
en artilleriec^rjm, evenals de overeen-'
komsl.igg uitrustgsstukken van alle troe
pen, die eich opiet 'door -het Oostenrijk-
Hongaarsche ldgiontruimde gebied bevin
den, wordt uitgeyerd;
ontruiming vaal het door Oostenrijk-
Hongarije sedert pt begin van den oorlog
met w ap enge weid» ec et te gebied;
terugtrekk'ing an de Oostenrijk-Hon-
gaarsche strijdknh-ten achter een nauw
keurig vastgesteld linie;
de geallieerden zullen het volstrekte
recht hebben eenevrije beweging voor hun
troepen langs ied^n straatweg, spoorweg
of,waterweg op heOostenrij-k-Hongaarsche
gebied cn gebruik an de benoodiigide Oos-
tcnrijk-IIongaarscli transportmiddelen
eiischen"; aLsmefie de geailieerdie eitrijd-
krachten alle puren van strategisch be
lang in Oosten rij 1H ongarije te bezetten,
zoolang) dit de Èiente noodig voorkomt,
om daar te ve-rblven- of om de orde te
handhaven;
zij zullen rcquLsies tegen betaling mo
gen doen ten l>ate vn de geallieerde legers;
volkomen terugtekking van a-lle Duit
se he troepen en vn alle duikbooten, bo-
-lialve de Oostersrij,-IIongaarschedie on
der bewaking van lej Entente moeten blij
ven; v
overgave van 3 ragschepen., drie lichte
kruisers, 0 torpedojigers, één mijnen legger
en 6 Donau.-monitoBÖ met bewaking, uit
rusting! en levensmiddelen.
Alle andera zee- en^i'ivier-oorlogssche-
pen moeten geheel vorden onttakeld. Zij
worden onder bewiking der geallieerden
gesteld.
Vrijheid voor de yiart van alle geallieer
de en -geassocieerde mogendheden in de
Adriatische Zee en d3 territoriale wateren,
de Donau env zijmzijrivieren op Oosten-
rijksch-Hongaarscli fobied inbegrepen.
De geallieerden, ziilen het recht hebben
alle mijnenvelden c-p te ruimen, en de zeo-
versperringen, waarran de ligging hun
rnoet worden aangewezen, te vernietigen.
Ter ver.zekering van de vrije scheepvaart
op den Donau, mogen de geallieerden«»alle
vestingen en verdedigingswerken bezetten
of slcopen;
handhaving der blokkaden door de geal
lieerden onder de thans bestaande voor-
""'Uostcnrijk-IIongaav-clie schepen, die op
de vaart worden- aangetroffen, kunnen
worden buitgemaakt;
ontruiming van de gehee'.e kust en van
alle handelshavens, welke door Oosten rijk-
li ongarije buiten het nationaal gebied zijn
bezet;
afstand van- g.1 het scheepvaartmateriaal,
leven smid delen voorrad en en alle soorten
van navigatiemiddelen;
bezetting van alle ter verdediging van
PoLa ingerichte land-*en zeoversterkingen
en eilanden, en van da werven en het arse
naal door de geallieerden;
teruggave van aiLe door Oostenrijk-Hon-
garije aan de geallieerden ontnomen han
delsschepen;
uitlevering van alle- Entente-krijgsgevan
genen, die zich in handen van Oostenrijk-
Hongarijie -belvindlen, zonder" (verplichting
van wederkeërigheid.
Bij deze wapenstilstandsvoorwaarden
wordt van Oo-stenrijkscb-IIongaarsche zijde
opgemerkt, dat zij zijn aangenomen zonder
te praejudiceeren op de -latere vredesvoor
waarden. Daarbij werd vooropgesteld, dat
de voorwaarden niet zoo zijn op te vatten,
dat vijandelijke legers de vrije beweging
kunnen gebruiken voor een aanval op
Duitschland. Indien deze onderstelling niet
jui-st bijkt te zijn, zou daartegen moeten
worden geprotesteerd.
België.
De koieninijUQrt.
Den 2 Nov." zond de chef der politieke af-
deeling in Brussel, freiherr van der Lanc-
ken, aan den Spaanschen gezant daar ter
stede het vo'igende schrijven:
,,I'k neem die vrijheid terug te komen op
ons onderhoud, waarin Uwe Excellentie
zich in gunstigen zin uitliet over de Belgi
sche ko'enmijnen, die bedreigd worden
door ae m het militair bolang te nemen
maatregelen.
,,Te*h optzichta van deze aangelegenheid
heb ik de eer do volgende vragen tot Uwe
Excellentie te richten;
Zouden de neutrale regeerin-gen van
Spanje en Nederland bereid gevonden wor
den alle Belgische kolenmijnen natont rui
ming door de Duitse he troepen onder haar
bescherming te nemen en de keizerlijke re-
gearing de garantie te geven, dat tijdens de
duur der vijandelijkheden geen kolen wor
den 'gedolven?
„Zouden -genoemde regcer.ingen ooi ga-
ranideeren, dat in dien tijd do aanwezige
kolenvoorraad- ongebruikt blijft met uitzon
dering van die hoeveelheid, die voor het
onderhoud der mijnen bes'ist noodig is?
„Ik zou Uwe Excellentie dankbaar zijn
zoo zij mij, -zoo mogcl'jk per omgaande ant
woordde hoe de Belgische regeering en
hare bondg>enooten tegenover zulk een
overeenkomst zouden staan.
Duitschland.
Dictatuur var» LuxSetfHforff?
Naar de bladen midden is generaal Lu-
demdorff voor „een kort bozoek" naar het
hoofdkwartier vertrokken aldus schrijft
de „Brem er Burger-Zei tun g" d.d. 2 Nov.
Ook de Keizer is naar het hoofdkwartier
vertrokken.
Wat moet Ludendorff nog in het hoofd
kwartier doen? vraagt het blad. Heeft
hij nog niet- genoeg kwaad gesticht? Zou
hij het wagen den, keizer tot een, dictatuur
van Ludendorff over te halen? Dan zijn de
gevolgen imakkelij.k te voorzien. Laat Lu
dendorff bedenken, dat zijn zon voorgoed
ondergegaan is, zoowel aan als achter het
front.
Oostenrijk-Hongarije.
DE OMTB5NDING VAN OOSTENRIJK-
HONGARIJE.
Het Oostenrijksch-Hongaarsche hoofd
kwartier -heeft opgehouden te bestaan.
De Hongaarsche regeering is door den
koning van haar eed van trouw aan den
•monarch ontslagen.
In DuitscheOostenrijk heeft de Raad van
State vrijwilligers voor een nationale garde
opgeroepen.
Do Duitsch-Oostenrijksclie Raad van
State heeft in een oproep hef, volk aange-
miaand rustig te zijn en de regeering te
steunen.
In Weenen vormen zich bolsjewistische
ders- en soldaterm acBein.
Dergelijke Sovjets zijn ook in Boedapest
gevormd. Men meldt dat daar de toestand
kritiek ia.
Johannes Hoch, een predikant uit Boe
dapest, is tot minister-president van Hon
garije benoemd.
Overall anarchie.
Do „Pester Lloyd" meldt dat het te Keck-
zseniet tot groote uilfcTiatemgeri van het ge
peupel kwam, dat do uitlevering der gevan
genen cischte en den ambtenaar die dit
weigerde doodschoot. I.n den nacht werd de
rust hersteld. Ook in naburige plaatsen
werd geplunderd en gplbra-nidschat. Politie
werd naa,r die gevaarlijk© punten gezonden.
Uit Weenen wordt gemie'.d:
De bi-nnenlandsche toestand in Oosten
rijk is ernstig. De stad Weenen eelf leeft
in opwinding. Groote vrees wordt gekoes
terd voor de veiligheid der burgers.
In een groot aantal steden spelen zich
buitensporigheden af.
De „Neue Freie Presse" verklaart, dat,
indien Weenen, Graz en Klagenfürt op den
keer weg door teragstroo mende troepen
w-orden geplunderd, ook Bru-enn- en Praag
niet zeker .zouden zijn. .Het handhaven der
ortde in OosiLemirijk een wemeldvraagstuk.
Allé bladen roepen de burgers op, zich te
vereenigen om de veiligheid te waarborgen.
Treodt Keizer Kar! af?
In de late namiddaguren zijn bij de Ber-
lijnsche bladen berichten uit Weenen bin
nengekomen, volgens welke keizer Karl des
Zaterdagsmiddags leden van de nieuwe
regeering en vooraanstaande partijleiders
had verzocht bij hem in de Hofburg te ver
schijnen om hun belangrijke mededeelin-
gen te doen. Nadat de Keizer zich uitvoe
rig op de hoogte gesteld had, hoe het met
do militaire bescherming van het land No-
der-Oostemrijk eh do stad Weereen stond,
verklaarde- hij, dat hij hot plan koesterde
af te treden. Zijn woonplkat9 eou hij in
Zwitserland kiezen. Den heeren werd ver
zocht, dit aan hun ambtgenooten mede te
deelen en er over te beraadslagen.
Heden was te Berlijn nog geen officieate
bevestiging ontvangen.
Polen.
Vorming eecièr Poolsoha Vctfksregooring.
Door alle ministers onderteek end, ver
scheen hedenmorgen een inieuw plakkaat
op de muren en in de bladen een oproep,
van den Poolschen ministerraad. Tot dozen
oproep werd gisternamiddagi in het bijzijn
van den chef van den gen. staf Rozwadow-
ski besloten en den regeniscbapsraaxS
's avonds daarvan als eesn voldongen fei£
in kennis gesteld.
In den oproep wordt o. a. gezegd, daJg
im'et het oog op de moeilijke taak, door de.fij
oorlog -ontstaan-, de tegenwoordige Pool-
scho regeering gelooft, dat alleen een gek»
weMiige co-ll ectiiieve kracluteifnsp an-n ing vaij
het geheele, vooral van het arbeidende volk#
die kan vervullen. Daarom moet onver wij ij
een nationale regeeriing onili&taa-n, welke in'
haar meerderheid uit vertegen woord igorë
v an het arbeidende volk is samengesteld eni
tot de bijeenroeping van dëit wetgievend-ea
Landdag de absolute macht overneemt.
De regentschapsraad zal#
naar de bladen vermoeden, do daaruili
voortvloeiende gevolgtrekkingen maken ena
onnréddiefllijk na die vorming dor nationale!
regeering aftreden.
Do nieuwo regeering zal uit 30 leden be
staan.
China.
De Spaaneche griep.
De influenza heerscht. ook in China.-
Groote verwoesting is aangericht in hefj
Yangstjeda.1, waar heele liuisgeelninen uit
sterven. Vooral doodelijk is de ziekte in dd
provincies Iloope, Anhai cn Shensi.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
De Nederlandsehe regeering Ziee/É
voorloopig de giens voor vluchtelingenj
geslotenmet het oog op den gezondU
heidstoeslandjiier hc lande.
VermocdeUiU reeds deze ivcek zal de
terugbrenging der vluskleb"*"
'rmnnriik aanvangen.
De commissie van onderzoek inzakd
de militaire ongeregeldheden is doot\
den minister van Oorlog geïnstalleerd'
De minister van Justitie overweegt,
wijziging van ecnige bepalingen der1
Huurop'zcggingswet, teneinde de goede,
werking der wét te bevorderen.
N e-de j 1 a n<I sc[file s c h ep on.
De N-edierian-d:che regeering hoeft _\ieaj
schep|en van d-e -Bartavierdijn ter beischak-
king geatekl an do Fraosclae marine voor,
het terugil/rongen van uitgewekenen uit
Noord-F-rankrijk hier te danle naar hun
vadexland.
BIJ DE NEDERLANDSCHE GRENS.
Te SelzaeLe werden gisteren voort*
durend lievige patrouiilegevechten ger
lieverd. Versclieidene burgers, zijn gen
kwetst door kogels. De brug over het
kanaal is opgeblazen. Vele huizen zijn
vernield. Aan de burgers is door da
Diritsche overheid bevel gegeven SeL-
zaele te ontruimen. Belgische douaniers
hebben de grens bij IJ zend ij kc afgezet
13 Duitsche sol-dalen zijn naar Neder-,
land geloopen en werden gedi-lernecrcL
Een Duitsche vliegmachine die boven,
Nederland vloog werd te Ijzend ij ke be
scheten. Hij daalde binnen de linie dep
geallieerden in den omtrek van Water-»
land-Oudenland.
Uit Koewacht wordt nog gemold: Da
Duitschors zijn bij Selzaaie dicht bij de
Nederlandsehe grens over het kanaal
Gent-Terneuzen getrokken cn houdea
daar stand. Alle bruggen over het ka-<
naai zijn vernield).
Tc 4 uur gistermiddag begon bij Sel-
FEUILLETON.
EEN EDEL HART.
Ht Hi aanvaardde dit alles met de gewilde
kalmte die in heimi was, maar ook met zul
ke waardigheid, dat hij ten laatste de on-
handelbaarste en onhebbeilijkste klanten
eerbied inboezemde.
En t&rw"ijl in hem onbegrensd vertrou
wen ontstond, deed hij coo gemakkelijk za-
uie< ken als hij 't maar wenschen kon.
oge Er ging nog een jaar voorbij.
.en Jacques Rhodes stond al te boek als de
mlit teste makelaar der plaats.
Zijn hart was hetzelfde gebleven; onder
win lijn koele omhulsel klopte het zelfs zeer
snel -en zeer geweldig, veel sneller en veel
(ewe'.diger misschien als toen hij in zijn
(ftboortestreek een lui leven leefde, en aan
niets anders dacht dan aan Blanche uit de
kerk te zien -komen na de Mis, of haar te
ifcf ontmoeten aan de eene of andere bloeien
de haag.
uuU Ofschoon Bazas niet heel ver van Bor-
ïp[.i deaux verwijderd lag, had Jacques noch
Compans, noch zijne verloofde weergezien,
"nds hij de woning zijner vaderen- ver
kocht.
i.»:i
oop
Twintig keeren was hij naar het station
geloopen om n-aar Bazas te vertrekken,
om» haar te gaan zeggen dat hij werkte om
haar te verdienen, dat zijne liefde vertien
voudigd was t>e midden der moeilijkheden
welke hij te overwinnen had, te midden
van den strijd die iedere-n dag te begin
nen was; im-aar twintigmaal was hij terug
gekeerd, zonder een reisbiljet te nemen.
Ik wil niet dat zó mij terugziet, ver
minderd als ik iïu ben, dacht hij telkens.
Trouwens, wat zijn eenige jaren onin of
meer in 's menschen bestaan? Zij moet
naar m-ij wachten. Ilad zij daartoe noch
het noodige vertrouwen, noch de noodige
liefde, dan is zij niet de vrouw die ik ge
droomd heb, en 't was dan beter dat zij
vrijwillig uit mijn leven verdween.
Èn hij zette zijn harden arbeid voort,
zonder in opstand' te komen of zich te ont
moedigen, op zijn eenzaam kamertje,
slechts denkende aan den gezegenden dag
dat Blanche, zijne vrouw geworden, hem
zou loonen voor al zijn werken.
Gij kent nu in den grond den make-
laarstitel, en, bijgevolg, de kunst o»mi koop
waren af te zetten, zei de -heer Dop as-se
hem zekeren morgeii. Gij weet hoe de klant
dient beh-andeld, wat hij wil,#wat hem be
hoeft, de manier op welke hem de koopwar
ren moeten geleverd worden. Nu gij den
verkoop kent en zijne noodwendigheden,
moet gij den aankoop leeren.
Jacques luisterde zeer aandachtig.
Maar, tot heden, mijnheer, deedt gij
zelf al de aankoopen, ter Beunze vooral.
Ja, omdat ik nog niemand gevoncben
heb, bekwaam -genoeg om mij te vervan
gen. Weet gij wel dat het zeer moeilijk is
een goede kooper te zijn? Iedereen die wil
is niet eerlijk en tevens fijn, rechtdoor en
tevens uitgeslapen
Wilt gij dat ik het beproeve?
Ja.
Wanneer? -
Reeds doze week. Ik laat u geheel vrij.
Gij zelf moet nu maar zien goed ingelicht-
te wezen, de koersen te kennen, gelegenhe
den te leeren waarnemen, op de hoogte te
zijn van de' aankomst der schepen, en voor
al van de gedwongen verkoop en van de on
gelukkige mededingers.
En eoo voorts, en zoo voorts, zei
Jacques fijn glimlachende.
Ja, er is, inderdaad, menige enzoo-
voorts. Maar kqtmt gij er toe een schoonen
slag te slaan, .zooals wij dat heeten-, is ook
uw zaak in orde.
Ik za-l mijn best doen, mijnheer.
En hij deed werkelijk wat hij kon.
Zoo gingen wederom maanden voorbij.
Jacques de Rhodes werd een buitenge
woon behendige kooper, zooals hij een
flinke makelaar geworden was, maar de
grooto slag bleef uit.
Hij heeft vele goede hoedanigheden,
dacht «mijnheer Depasse, ongelukkig, er
zitten in hem geen knepenDaarvoor is
hij te eerlijkSpijtig!
Maar Jacques moest hem bewijzen dat
mem, met verstand, doorzicht cn volharding
het verder brengen kan dan iemand die
aaneenhangt met knepen.
Zekeren dag liep te Paulliac een schip
binnen.
I-Iet was geladen met eene heerlijke
vracht koloniale waren, maar er was-op
zee 'n lek ontstaan -en de kostbare lading
watsj ea'g beschadigd'.
Jacques ging ze bezichtigen, gelijk -al de
liefhebbers.
Maar terwijl de anderen maar een zeer
oppervlakkig onderzoek deden, wilde hij
zijn beroep gewetensvol uitoefenen, en hij
voelde met zijne hand tot op den bodem
der zakken.
't Was -als eeme ingeving. Onder een
kleine laag, nat geworden door 't indrin
gen van zeewater, vond hij gezonde, prach
tige \yaar, van buitengewoon schoono hoe
danigheid.
Hij verareeed zorgvuldig die bevinding t»«(
laten blijken.
Eene slechte zaak, niet waar, Rho
des? vrocgi men hem 's andorenda»ags bij
zijn. binnenkomen ter Beurze.
Misschien niet, antwoordde hij opem»
hartig.
Men dreef m»et -hem den spot.
Depasse heeft geld te goed bij -Pestou-
retle, wien de lading toebehoort, fluisterde
men.
Ja, em daarom prijsrt. Rhodes de waan
als niet al te slecht -aan.
Doet hij een aanbod, hij mag het aad
zijn broek houden.
Beter les kon men hein niert. geven.
Hij vare er wel mee!
Rhodes, dié hier en daar een woord op
ving, wilde er niet op antwoorden, en
iedereen verkeerde in de meen ing dat zijn
inzicht doorgrond was.
Jacques bood een anderen liefhebber af,
die een spotprijs gesteld had. Hij deed dsci
loswea. »-a's een goede koopman da*
doen i i t. wanneer hij uit dem grond vam
zijn hart den koop wenscht te sluiten, eni
heel de lading werd; hem toegewezen.
Wordt vervolgd). i
