[ritte toast".
eede Blad.
:Lilag 19 October 1918
LA!
Jit de Pers.
EEN NIEUW KAMERLID.
^overzichtschrijver van Het
isblad sdireiof gisteren naar
van de maiden speech van den
G o toiischeoi afgevaardigde Weit-
Qlj volgende typeerend® (beschou-
vjttie inderdaad! dien betrokken af-
•''"le eert.
©R iiiwe toon in de oude disUü'baxtd.e-
heden gebracht door een der
3g en, den Christelijk-Historischen
sr Wedtkiaimp. Eerst, toen dieize
gal rustiek van uiterlijk en van
'J'5 jpreok tribune (betrad, glimlachte
?chl ren n.l. zat deze afgevaardigde
11 - S en," te eten in de vergaderzaal,
ev£ jödiuid, dat -men zijn schafttijd
op 't arbeidsveld "pleegt door te
toen ihij zijn rede begon af te
piba.ar met eenige inspanning en
dealen van sommige woorden in
7°' ui, z-ooals een kind ploegt te
2°> r.og moet bijwijzen met zijn viin-
iverd er gegrinnikt. Met pleizder
a om diit boertje" samen, om
oni hem te vermaken. Er
ook gelachen. Maar allengs niet
radh't/e zonderlingheden ya-n den
och om zijn gemoedelijik-luimige
3d rake zetten. Doch, men ver-
allengs ook over de bedeeenhc-id
man. En. men kreeg meer en
acht voor zijn het oog. Hier wa®
ten dood-eenvoudig man aan 'fc
:h die, in dood-eenvouddgen
dan di/njgen vertelde en besprak
I. en goedi wist.. En die de Kaz
ende els niet wist. Dingen over
landbouw,productenwaaruit
althans, de zandboeren voor
*1^' d artikelen te weinig 'betaald.
20 q de Regeering. Dingen over het
ran zandgrondwaardoor men,
spreker, vaak meer verliest
-j aarde van den mest van het
pj en er zoo van verjaagt, dan wat
jy' a landlboorwproducten door wint.
J o zouden wij willen vragen
er boonen worden geteeld? Een
ook zou kunnen worden gesteld
den twijfel van dien ©preker, of
s |1 niet-schouran wel veel produc-
wcirdt verloren op de ..Meeklen-
{(jeacditj-terreinen, zoo-als. de heer
ze ooilijlk noemde. Het gaat, ten
die gronden, ate wij den heer
•vallei hebben fregrepQn, trouwen©
omvlamd' of grasland, maar om
of braak,land.
efflk geval was. die Vermaning
spreker 0>eh ariigens'vvaa.rddat
lin|j oog moest Iheiblben voor de waar-
st (en dlus ook van veeteelt) voor
pej mproductde. Onze, heele voedael-
zoo meende hij zelf©, staat of
Ie bemesting.
was het wel weer een aardige
rs(i ie Ka.mer, een «bewij© van het nog
nuchtere en onbedorven© van
'iek, dat het zeker allerminst
etoog van. dieze ..tbiedere" figuur
!ge voorhoofd en het hoersche
rivJ en figuur waarin, met, een citaat
Zclt^n Engeitec.hrnoa n wa,s ontleend,
fijntes, de politici in het zon
en gezet van de menschen die den
per telen, aan 't ©lot hartelijke teeke-
ftsfcemming deedi opigaan, althan3
rzijde, -en zoowaar ook twee mi-
iheeren Ruvs en Heemskerk) den
rsfi ie hand drukken. Eenvoudige
vindt in onze Kamer gelukkig
veel meer gehoor dan leege rhe-
TEN IN DE TV/EEDE KAMER.
i'-r' Kameroverzicht van D e M a a s-
i"-r ir weok onbleenen we kefc vol
kom'ng waren, dan beloofden
aardigheid van het 'booge ambt
h twijfelachtig te worden -een
nu wel niet voor een paard1,
een nieuwe opmerking in
middeiemtelb-at. Ja, dat er hooge
1 eden wordt, dat de rantsoenen
u! te laag zijn, dat-alles moet ge-
1 fen om aanvoer te verkrijgen en
teicenplaatsen meer ach, dat
n'nj r wel en, om dat te herbalen,
tl toclr niet stern-des-vo-tks. Wij
dat een goadi vertolker van de
voikis dingen zegde, die dat volk
ïa zooi, omdiait 'het ze nauwelijks
voelt. Zoo 'hefcben we alle respect
©an al© den Katholieken afigie-
i Kuiper en den heer Smeenk
,ivt ra de laatste gewoon spreken zon-
Taacccmt en dito-galm), maar
de heeren niet, waarlijk wat
e te voegen hebben aan de ont-
9lö vanzelfsprekendbeden> en ai-
en, die reeds gedebiteerd zijn
in lieven niiet gezwegen? Waar-
oen. toegegeven, aan de groene
van Jan Politiek, dat men
"ner gekozen is om te praten?
tel dian soms oneens met de ge-
torden van den heer Smeenk of
j Eolische opmerking van den heer
,0 ükrminst, maar wij zouden wdl-
jC het 1 e\*ensmiddelenvraagHuk
neter verder vooruitbrachten, één
iler. h:htspuntje openden.
ge den aandrang van den
jC •er om hot broodrantsoen te ve,r-
R"af, meer aardappelen te geven
-g'-lijk, de militaire voorraden een
te ©preken. Zeker, de heer
i» 1 zeggen uit ervaring uit zijü
V.* de nood zeer 'hoog gestegen
to&t de hand. op 'tharl mogen
Wij allien zeggen': wij welen het. Wa[ even
wel noodig is? Wijs ons mogelijkheden, wijs
ons wegen om te bewandelen om tot groo-
tcre rantsoenen 't© komen. Betoog ons b.v.
dat de productie van dit of dajj is op te
voeren, of dat de voorraad voldoende is, of
wat anders. Maar bewijs ons wat wij zoo
gaarne zouden gelooven.. Misschien is het
baste argument van den lieer Kuiper ge
weest, dat hij den vrede op komst acht.
Minister Van IJsseJsteijn verdisconteert den
vrede op begin Maart. Waarom niet brood
nie-t ook wat disconto berekend, daar ons
huidig rantsoen 'sluit tot Augustus 1919?
Mogen wij >eena 'een raad geven aan de
parlement, ai ra novitii. Zij behoeven niét
ontgroend te worden, maar zonden zij niet
best doen, zich zelif wat critiefk op te leggen
en het meer in liot denken dan in de hoer
veelheid woorden te zoeken.
Van hoeveehedd' woorden gesproken. Ër
ia nog nauwelijks van parlementaire ar
beid sprake, 'de regeiering ij® nauwelijks
voor liet voetlicht of vijf-en-twintig spre
kers misschien komen er nog meer op
het sprekerslijst] e hebben iet® te bewe
ren. Waar imoet dat heen mef, ons Parle
ment, vragen sommigen. Dat moet eerst,
zoo mal zich aanstellen, dat moefc de dom
heid van het praten zóóver drijven, dat
toch, eindelijk de meestén gaan inzien, dat
■men mefc voel zelfingeniomenheid de paden
der redeloosheid bewandelt.
Laat on® hopen, dat het leen wendeel dor
malligheid gereserveerd blij va voor links."
BUITENLAND.
België.
Het Koningspaar in Oostende.
De koning en koningin van. België heb-,
ben zich zoo seint Reuter d.u. gisteren
uit Parijs Donderdagnamiddag ouci vijf
uur naar Oostende begeven. De stad is
met vlaggen versierd^ Talrijke vliegtuigen
zijn bij Oostende geland.
De wederopbouw van Leuven.
liet heeft heel wat moeite gekost voor
en aleer de stadsoverheid van Leuven
aan de eigenaars van afgebrande wonin
gen vergunning' verleende zich met den
wederopbouw der vernielde eigendom
men bezig te houden.
Do hoofdstraten cler S'tacl moesten
eens en voor goed worden verlegd en
vervormd met het oog o£ het aestetüisch
aspect; ze moesten geheel beantwoor
den aan d'e ©.scheii van modern ste
denschoon en aan alie eischen van ge
zondheid
Maar ten slotte is men thans toch
mot de plannen gereed gekomen.
ile»L stadsbestuur van Leuven heeft
nu aan alle eigenaars an perceelen m
hel centrum ctler stad' laten weten, dat
met bouwen kan worden overgegaan,
•meit inachtneming der stedelijke voor
schriften omtrent dien wederopbouw,
welke met de uitgewerkte plannen ten
stadhui ze ter inzage liggen..
Het plan door liet gemeentebestuur
ontworpen] spreekt helder' en duidelijk
voor zichzelf. [Het beoog|t de verbree
ding en het verdwijnen der onpracti-
sche straatkrommingen van' de hoofd
straten van Leuven, vooral bij de Groote
Markt. Tevens wordt voorzien in den
wederopbouw \an het Tafel Rond" en
het „Brouwershuis" in den oorspronke-
lijken cn schilderachtigen bouwtrant
der Middeleeuwen. Dit zal er veel toe
bijdragen om aan het alom vermaarde
stedehuis van Leuven een waardig en
passend decor te geven. Hierbij moet
nog worden gevoegd het Belfort'", dat
verrijzen zal op de plaats waar de tegen
woordige Stationsstraat thans emdigt-
De bedoeling is dat ditBelfort" de fijne
vormen van het stadhuis zal verbergen
aan de bLikk.cn van de in het station af
stappende reizigers- De glorie en de
pracht van het stadhuis zal slechts kun
nen worden bewonderd op het oogen-
blik, dat men de Groote Markt zal heb
ben betreden. Onverwacht zal men zich
geplaatst zien voor het stadhuis zelf,
dat daar staat te midden van gebouwen
die het in kunstzin en oorspronkelijke
schoonheid evenaren.
Over dien wederopbouw van Leuven
zelf het volgende: ln de eerste twee oor
logsjaren konden weinig of geen huizen
worden gebouwd. Oorzaak was, dat nog
geen vaste plannen voor den wederop
bouw .waren gemaakt, en dat de rijke
huiseigenaren van de afgebrande hui
zen zich buitenslands hadden begeven
en niiet wenschten terug te keeren. Al
leen aan het einde der Stations- en "de
Dieische straten ging men kort na de
verwoesting aan het bouwen, omdat
men zeker wist, dat de rickliïng der
straten daar niet zou worden verlegd.
Op dat tijdstip werd' ook de schouwburg
„Leuven Palace", met welks bouw men
vóór den oorlog begonnen was, voltooid
en geopend. Maar van toen af kan reeds
wordien bemerkt, dat de bouwtrant ai
heel wat verschilde van de gebouwen
van vóór 1914. In de plaats van de sma-
keloozo hoerenhuizen kwamen gebou
wen welke aan eischen van schoonheid
en smaak beantwoorden. De prijzen der
bouwmatenalen en de hooge iooncn
stonden echter veel in den weg, ook
toen do hervormiingsplannen geen be
letsel meor waren. Het verleenen van
Duitsche voorscho tkapi,talen kwam de
eigenaars uit een moeiüjke positie red-
dien, en van dat oogenblik zag men de
wederopbouw geleidelijk aan vorderen.
In een en dezelfde straat ging men op
soms tien verschillende plaatsen tot
bouwen over en van alle kanten zag
men de nieuwe woningen verrijzen,
OpmerkeiLijk is, dat de Belgische ar
chitecten, op enkele uitzonderingen na,
voor de nieuw opgerichte en nog op te
richten gebouwen een bouwtrant heb
ben gekozen, die met enkele klein hy
giënische veranderingen getoetst zijn
aan den stijl van 4e geniale bouwmees
ters uit "de KÏÏdd$Iêëuw$ft Het fijne en'
1 bekoorlijke van de oude 'Vlaamsche
bouwkunst is weer wakker geschud-
De bouwmeesters zijn weer onder den
verleide lij ken indruk gebracht van do
trapgevels, zoodat elke nieuwe woning
welke thans in ji'e Dy les tad wordt- op
gericht onwillekeurig doet denken aan
de steden van liet oude Vlaanderen.
Het nieuwe Leuven krijgt een Micldel-
eeuwsch aspect, toegepast op modern
steden-schoon.
Do nieuwe huizen met hun schilder
achtige trapgevels en "halve bogen en
sierlijke krommingen, zijn opgetrokken
of wel in witte Fransolie steen, of wed
in rooden baksteen met daarin regel
matige geplaatste vensters, omringd
mot oen rand van wütte sternen. Deze
schilderachtige bouwtrant trekt bijzon
der do aandacht. Vooral Jiet nieuwe Sta
tionsplein biedt een schilderachtigen
aanblik en heeft niets gemeen met het
koudie uiterlijk van vóór den oorlog.
Zoo wordjt alles gedaan om op het
nieuwe Leuven zoo weinig mogelijk te
'laten afdingen.
HET SLAGVELD VAN EUROPA.
Men schrijft'ons:
Van ouds is België het slagveld van
Europa.
Ten dOele is het daiti nu reeds weer,
en het' schijnt het nog meer te zullen
en te moeden worden-
België heeft au den- oorlog als bijna
geen ander land de aandacht op zich
getrokken,
•Eerst bij, den inval der Duitschers,
wat zooveel reden is geweest tot pro
test en ook aan leeding :tot haat-
Toen in verband met de binnenland-
sche roerselen, waarbij aan een deel
van het volk recht werden gedaan,
waarvoor zij tfentallenvan jaren had
den gestreden, en dat zij onder de eigen
landsregoering niet konden verkrijgen.
Een torsche stap werd gedaan in de
richting om Vlaanderen in bestuurlijko
scheiding zelfstandig te maken en te
doen blijven.
Door de vorvlaamsching der Gentsche
Hoogeschoolwerd een hechte basis ge
legd voor de toekomstige mlellectueelo
ontwikkeling cn in alle deelen van het
onderwijs werd een einde gemaakt aan
het achteruit zotten van de Vlamingen
en de Vlaamsche- taal.
Zoo zou kunnen worden voortgegaan
in opsomming van wat in België gewij
zigd werd, en niet zonder meer in de
toekomst zal kunnen worden gewij
zigd, daar de Vlamingen het verkregen
recht en- do daarbij verworven voordee-
len niet zullen willen prijsgeven.
En ook vooral in economisch opzicht
zal er nog menige, botsing in België
plaats vinden, wanneer het land een
maal wederom eigen zelfstandigheid,
zij het ook in gewijzigden vorm, zal
beziiitten en aan een gezonde verdere
ontwikkeling hard zal moeten worden,
gewerkt.
Het streven is Vlaanderen en Wal
lonië te "hebben onder afzonderlijk be
stuur, zoodat waarschijnlijk België niet
ongewijzigd! uit dezen Europeeschen
oorlog zal le voorschijn treden, en nog
heel wat politieke roering zal moe-ten
meemaken.
Reeds nu spitsen de niet-Vlamingen
zich er op, aL zijn ze dan ook in de
minderheid, dat de groote afrekening
nu spoedig komen zal, terwijl de Vla
mingen niet vanzins lijken ook maar
iels van wat verkregen werd, te laten
varen.
Vóór het echter zoover is, moet er
nog heel wat anders gebeuren en ook in
dat opzicht is andermaal de volle aan
dacht gevestigd op België, dal zoo dik
wijls liet slagveld was van Europa, het
terrein, waar de oorlogen werden uilge
vochten.
ZaL dit ook nu wederom gebeuren?
Vóór het beëindigen van den oorlog
zal België nu wel goedschiks of kwaad
schiks moeten worden ontruimd.
Goedschiks is mogelijk, doordat
Duitschland op de eerst dopr president
Wilson gestelde voorwaarden wil in
gaan, met alleen, maar ze ook accep
teert.
We mogen ook nu niet op de gebeur
tenissen vooruit loopen en weten niet
hoe zich het vredesvraagstuk in deze
dagen zal ontwikkelen en hoe het al of
niet zal worden opgelost.
Maar dit weiten we toch wel, dat bij
ontruiming door overleg aan België
veel onheil en ellende nog zal kunnen
worden bespaard.
Het' bestuur van het bezette gebied
kan dan langs minnelijken weg met aL
zijn nieuw gevormde organisaties aan
de Belgische regeering worden over
gedragen.
Of deze dten nieuwen vorm zal willen
handhaven moet. de Belgische regeering
weten, evengoed als de belanghebbende
Vlamingen zelf zullen hebben uit te
maken of zij zich aL of niet meer iets
willen laten ontnemen.
'We laten dan nog buiten beschou
wing of bij die overdracht over en weer
voorwaarden ter tafel zouden kunnen
worden gebracht.
Maar zal in het andere geval, België
andermaal het slagveld van Europa
worden?
Wanneer de Duitschers door het op
dringen der geallieerden uit België zul
len moeten wijken, in de veronder
stelling, dat het offensief ook al in ver
band met het jaargetijde, op gelijken
voet 2al kunnen voorden voortgezet
dan zal strook voor strook, stad voor
slad, -en dorp voor dorp moeten worden
veroverd, wat zeggen wil, dat heel Bel
gië door de geschutsactie der 'eigen
bondgenooten en allerlei krijgsverrich
tingen, noem het ooriogsnoodzaak of
niet, zal hebben te lijden.
Moer dan ooit zal België dan slacht
offer worden vaii^eze*1 verschrikkelijk-
sten van aflfe oorldgëh, welles beëindi
ging in het stadium, waarin we geko
men zijn, slechts een kwestie van dagen
meer behoefde le wezen.
Zoo is meer dan ooit niet enkel in
politiek, maar ook in oorlogsopzicht,
de volle aandacht op België gevestigd-
België en Vlaanderen spelen voor nu
en voor do toekomst een groote rol bij
wat zich op heb wereldtooneel afspee-lti
Zullen de geallieerden ook daarmee
rekening houden en zal ook de Belgi
sche regeering niet inzien, dat nieuwe
kennismaking met de wreede verschrik
kingen van den oorlog België voor nu
en voor do toekomst onnoemlijk zwaar
troffen moot?
Zal men koning Albert van België
bij voorkeur geheel of gedeeltelijk ver
woeste stedvn en dorpen lalen binnen
trekken of zal men verkiezen den weg.
waarbij hot oude België na den vrede
onmiddellijk wederom zal kunnen op
bloeien op allo gebied en voornamelijk
in economise]»en commercieel opzicht?
In doze plagen wordt in meer clan in
een opzücht de toekomst van België be
slist en daarbij is België zelf cn zijn do
Belgen zelf niet het minjit geinleres-
seordl.
Iloe zat hel zijn?
Zal België kunnen blijven zooals het
nu is?
Of zal 't het wreede offer moeten bren
gen van andermaal slagveld van Europa
to moeten wezen? Nu. terwijl de vrede
zoo nabij kan wezen?
Allemaal vragen die in deze dag|en
zullen worden opgelost.
'Wie zou ivet wenschen, dat België
clitmaad niet slagveld en niot nog meer
slachtoffer van dezen grooten Europee
schen (oorlog zou moeten worden,
niot alleen om België zelf, maar ook om
den vrede, den spoedigen en oogenblik-
kelijken vrede, waarnaar zoo reikhal
zend wordt uitgezien, neet hot minst in
dat zelfdo België-
Duitschland.
Herderlijk Schrijven van Kardinaal
Von Hartmaan'.
Kardinaal Von Hartmaan heeft in den
jongsten „Kirchlichen Aruzeiger" voor het
aartsdiocees Keulen voor as.. Zondag eon
buitenge wonen biddag uitgeéfchreven.
Zijh Eminentie wijst de geloovigen op
den tegenwoordigen toestand van Duitsch
land.
Het vaderland! wordt van buiten be<
dreigd door machtige vijanden en in het
binnenland door veranderingen, die het
wezen van clen staat op .zijn grondslagen
deen wankelen.
Daarbij komt nog dat het volk tengevol
ge van den langen duur ontstemd is. Deze
ontstcur.iming uit zich in het mondeling
verkeer en bijzonder ook in brieven aan
orvze soldaten in het veld.
De kardinaal vermaant de geloovigen de
groote prestaties van onze dappere solda
ten in den vierjarigen strijd te erkennen
en hen vooral niet te ontmoedigen door
■klaagbrieven over het lijden tehuis, dat
toch veel geringer is, dan de offers der
soldaten aan het front.
De geloovigen moeten de zware kastij
ding invet sterken Christelijken moed ver
dragen. Het is den Christen onwaardijgi
zich aan overdreven klachten over te -ge
ven.
Noodig is voor alles de aaneengesloten
heid van leger en thu-is. Men moet schou
der aan schouder staan om de bedreigde
goederen .zooals het bestaan des vader
lands do vrijheid en onze godsdienstige en
kerkelijke regelingen te beschermen".
Daarvoor imoeten wij met deemoedig ver
trouwen maar ook met een boetvaardig
hart voor alles de hulp van boven afsmee-
ken.
Aanstaanden Zondag imoet zich het volk
met de geloovigen uif. de geheele monar
chie om de altaren verzamelen, om de hulp
van God voor een eervollen vrede en voor
het dierbare vaderland te verkrijgen.
Opdat het gebed des te spoediger ver-
hoorinig vinde, moeten de geloovigen a.s.
Zondag zoo talrijk mogelijk tot de II. Sa
cramenten naderen.
Kardinaal Von Iïartmann beveelt dan
verder nog de plechtige Hoogmis voor
den vrede cn des middags het Lof irnet uit
stelling voor hej Allerheiligste bij te wo
nen.
Het aftreden van den Keizer geëischt.
In een beschouwing over de keuze, die
Duitschland zal moeten maken, zegt de
„Westminster Gazette": Wij hebben twee
mogelijkheden voor one. De eerste is, dat
het Duitsche volk tegenover den eisch van
Wilson, dat het keizerdom zal worden af
geschaft, zich om den keizer izal scharen
en verklaren, dat zij vertrouwen hebben
in do autocratie -en hare werktuigen, en
dat zij bereid zijn .zich dood te vechten, om
deze Duitsche vorsten en instellingen te
verdedigen. De tweede mogelijkheid is, dat
zij van oordeel «uilen zijn, dat het keizer-,
dom een ramp voor hen is geweest en dat
zij de noodige stappen zullen nemen, om
daaraan een eindo te maken. Het Duitsche
volk moet beslissen, en daarmede ook de
vraag van vrede of oorlog.
Frankrijk.
Elza9-Lotharingcn moet Fraiïech worden.
Uit New-York wordt aan de Matin"
geseind: Daar er eenige twijfel was geuit
over de opvatting van president Wilson
ten aanzipn van Elzas-Lotharinjgen, heeft
een medewerker van de New-York Times"
uit gezaghebbende bron vernomen, dat de
president den terugkeer van Elzas-Lothar
ringen, kort en bondig, bij Frankrijk be
doelt. Het Elzas-Lotharingsche vraagstuk
behoort niet tot de kwesties, waarover de
diplomatie ouoet beraadslagen. Het is een
voorwaarde, waarmede het volkenrecht
in de toekomst unoet worden gewaarborgd.
Polen.
De birrnenlandsche toestand.
Uit Petersburg wordt gemeld, dat vol
gens de „Sjeyernaja Comanuna" de bii\-
nenlaridsciie toestand in Polen ongemeen
verscherpt fes, BoiisjeWisiteyhe proclamar-
ties worden overal verspreid. Volgens eea
decreet mogen overeenkomsten voor het
goederenverkeer met het buitenland slechta
worden gesloten met het volkscommissa
riaat van de sovjet-republiek voor handel
en industrie.
WAPENSTILSTANDEN.
Alles, wa(, de wapenstilstanden betreft, id
geregeld in het «z.g. Haagsch Reglemeut.
De artikelen, die op de wapenstilstanden
betrekking hebben, zijn:
Art. 36. De wapenstilstand schorst dt
krijgsverrichtingen door eene wederkeerlgG
overeenkomst tusschen de oorlogvoerend*
partijen. Indien de duur van den wapen
stilstand niet bepaald is, kunnen de oorlog
voerende partijen te allen tijde de krijgs
verrichtingen hervatten, mits de vijand,
overeenkomstig de bepalingen-van den wa
penstilstand, binnen den afgesproken tijC
vooruit gewaarschuwd zij.
Art. 37. De wapenstilstand kan algemeen
of plaatselijk zijn. De eerste schorst <16
krijgsverrichtingen der oorlogvoerende Sta
ten overal; de tweede slechts tusschen beh
■paalde gedeelten der oorlogvoerende legere
binnen een bepaalden kring.
Art. 38. De wapenstilstand moet officieel
en tijdig aan de bevoegde overheden en
aan die troelen, warden ibckerud; gemaakt.
De vijandelijkheden worden onmildllcijk na
de bekendmaking ot op het tijdstip ge
schorst.
Art. 39. Het hangt van de verdrag-slui
tende partijen af, om in de bepalingen van
den wapenstilstand het verkeer vast J.«
stellen, dat op het oorlogstoonecl mag
plaat9 hebben met de bevolking: en tusschen
hen onderling.
Art. W. Elke ernstige schennis van den
wapenstilstand door eene der partijen geeft
aan de andere het recht, dien op te zeggen
en zelfs in een dringend geval de vijande
lijkheden onmiddellijk te hervatten.
Art. 41. De scheiynig van do bepalingen
van den wapenstilstand door particulieren,
die uit eigen beweging handelen, geeft
slechts recht op de bestraffing der schul
digen, en, zoo daartoe aanleiding bestaat,,
schadevergoeding voor de geleden verliezen
te vorderen.
Tot zoover de bepalingen.
Men onderscheidt in het algemeen drié
soorten van wapenstilstand, n.l.:
le. De wapenschorsing of „suspension
d'armes". Zij is doorgaans van «eer korten
duur en omvat meestal slechts een zeer
klein, beperkt gedeelte van het operalietoo-
neel. Zij dient om na een gevecht de gele
genheid té geven de gewonden op te nemen,
en de dooden te begraven en moet dus gé-
sloten worden door de militaire comman
danten ter plaatse.
2e. De plaatselijke wapenstilstand of
„armistice". Deze wapenstilstand is, even
als de vorige, nog beperkt van omvang,
evenwel niet in die mate. Ook^js dit nog
een zuiver militaire handeling, Meestal
dient zij om op een deel van het operatie-
tooneel, bijvoorbeeld bij het belegeren van
eene vesting, de wapenen Le .doen rusten
gedurende den tijd, dat er over do overgave
of ovardie capitulatie onderhandeld wordt.
3e. De algemeeno wapenstilstand of
„trèvc". Deze wapenstilstand vormt eene
staatkundigo handeling, die door of na
mens de regeerinigen gesloten wordt- in af
wachting van den vrede. Doorgaans omvati
deze wapenstilstand alle operatietooneele.n.
Sociale berichten.
R. K. Diooesan© Tuinders.Jjond.
Bovengenoemde Bond (Vakbond van den
L. T, B.) hield Dinsdag 10 October, des
morgen© te 11 uur, een (buitengewone al-go-
meene vergadering in de Sociëteit „St. Ba-
vo" te Haarlem.
Voorzitter de heer Marrewijk.
Behandeld werd het rapport der commis
sie voor de gemeenschappelijke conserve©»
ring- der groenten. Wegens ongesteldheid
van den rapporteur, lichtte de lieer D.
Kaaij, Gouda, voorzitter der commissie, het
rapport toe. Genoemde commissi kreeg tot
taak, te onderzoeken,-in hoeverre het ge-
wensclit geacht, mag worden, dat de afd.
van den L. T. B. tot het Stichten van coop,
groenténverduurzamings-inrichtingen over
kan .gaan, speciaal ten opzichte van dro
gerijen en zouterijen. De commissie steldo
zich de volgende vragen ter beantwoording:
le. Moet gemeenschappelijk worden ver
duurzaamd? 2e. Moet gemeenschappelijk
worden gedroogd? 3e. Moot gemeenschap
pelijk worden gezouten? 4e. Welke wijzei
van gezamenlijke verduurzaming is ge-
wenscht, coüperatie of naamlooze vennoot
schap? Na een uiteenzetting dezer vragen
kwam de commissie tot de volgende feiten:
a. We hebben een beperkte teelt. Er kan,
maar een beperkt gedeelte worden ver
duurzaamd, daar de voonziening van het
binnenland met groenten, aardappelen en
pe/uftvruchiten onze eensfce taak is; fo. Sin dé
het begin van den oorlog is het aantal spe
culatieve verduurzainings-inrichtingen zóó
sterk toeigencrmen, dat thans de meest»
dezer slechts een minimum hunner capa
citeit kunnen te werk stellen; c. De abnor
male winsten zijn zoo goed als zeker voor
bij, daar thans de N. U. M. de prijzen in
overlég niet het buitenland bepaalt. Na
over het vóór en tegen breedvoerig te heb
ben uitgeweid, komt de commissie tot dé
conclusie, dat het oprichten van drogerijen
ten sterkste moet worden ontraden. Wat
het zouten betreft, meent de commissi©
na rijpelijk overleg te kunnen advisee-
ren, waar mogelijk, met eenige afdeelln-
gen, welke dicht bij elkaar zijn gelegent
tot het zouten over te gaan.
De groot-fabricage zal in dezen toch wei
nig voordeel geven, daar vrachtprijzen éto.
hier de kosten aanmerkelijk verhoogen eft
het zouterljbedrij'f uit den aard dier zaeJfl
«eer eenvoudig is.
Op de vraag coöperatie of N. V. ant
woordt de commissie: Bij een coöper^t»
hebben de leden allen naar verhoudiM
van hun vermogen dezelfde belangen," b«
een N. V. is de interesse der leden, zooa»
rgedg eerder g;ezegdt bepaald tot het aan*
