BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. j)it blnci verechijut eiken dag, uitgez. Zon- en Feestd. De Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden 13 ct! p. week, f 1.70 p. kwartaal; bij onze agenten 14 ct. p. week, f 1.S5 p. kwartaal. Franco post" f 2.15 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags blad is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling nn egct, p.kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent. 9e Jaargang. MAANDAG 24 JUNI I9J8. Bureau: STEENSCHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Ho. 2650 Postbus 6. De Advertentieprijs bedraagt van 1—5 regels f0.75 elke ïegel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingeb vaa 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., mot g ra til bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop ca verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let Waarom stemmen op de Katholieke lijst? 0m KOLKMAN! i' Deze verkiezing staat niet mag niet 'staan in 'het teeken van persoonlijke sym- pathiën of antipathiën. ,,Wij stemmen r o o m s c h on nummer één en andera AVij strijden een principieelen een be ginsel-strijd I Maar toch mag wel met een enkel woord er op gewezen, dat in dien beginsel-strijd (je persoon van no. 1 der Roomsche jjjst is: oud-minister Kolkman! Kolkman, de bekwame en geziene staat sm a n. Kolkman, de waarachtige demo craat. Hij, de groote vriend van Schaep- tnan, die alleen aan diens zijde medestreed, die onschatbare verdiensten heeft verwor ven voor het Katholieke Nederland. Kolkman, de eenvoudige Ka t h o 1 i e k. Het stempel van de waarheid, de eenvoudi ge toegankelijkheid, de onkreukbare op rechtheid, ligt op heel den persoon van «ud-minister Kolkman onuitwischbaar in gedrukt. Nogmaals: Wie Katholiek is, kan niet anders, dan stemmen op de Katholieke lijst. Wie zich Katholiek zou noemen en niet Roomsch zou stemmen, zou zonder 'éénige overdrijving verraad plegen aan cijn partij, aan .zijn beginselen! De verkiezingsstrijd gaat om de zaak en om de zaak alléén. Wie niet Katholiek stemt, is niet Katholiek is laam-Kathohek! Maar wij strijden toch met des te grooter liefde dien strijd voor de goede zaak, nu aiummer één van de Roomsche lijst is een eminente persoon als o u d-m inister Kolk m a nl omdatwij Roomsch tzijn! Huuropdrijvingen. ii. De vorige maal hebben we gezien, dab tie wtlA-'Kuungü buuiopdrijvingen voor tie Regoenng oen aanleiding zijn gewor den oin de zg. huurcoinmissiewet uit te vaardigen Welke betöEikenis heeft deze wet? Het - zwaartepunt van geheel de wet ligt, volgens mr. Iiietaert Peerbolte, in net eerste artikjeil; „Het is verboden in een gemeente, waarvoor een huurcommis sie is ingesteld, als verhuurder een hoo gere vergoeding' onder welken naam of ui welken vorm ook, te bedingen voor het giabruik van een woning, dan den huurprijs, voor de woning geldende op, of laatstelijk' vóór, 1 Januari 1916, zoo met die hooge-re huurprijs is goedge keurd of vastgesteld door de huurcom- missia" Is er dus een huurcommissie in een gemeente, dan Is ieder huiseigenaar, die tie huur zijner huizen verhoogen wil, onder straffe (zie ark 9) verplicht om voor deze verhooging eerst goedkeuring tier huurcommissie te vragen: Wil dus tie huiseigenaar, aldus de memorie van toei'JichliJng l)„ in dia gemeente liever niet in aanraking komen met de huur commissie, hij zal in den regel zijn doel kunnen bereiken door geen hoogore huur te vorderen." De Huurcommissie moet zóó zijn sa menges-teld, ,,dai de belangen van huw- ders en die van verhuurders zoowel mogelijk gelijkelijk iiï kf'ö commissie worden vertegenwoordigd." (Ark 3). De .commissie moet dus onpartijdig zijn. Aldus zal zij ook het vertrouwen van •huurders en verhuurders bezitten. De huurcommissie heeft dus als voor naamste laak om te onderzoeken, of een huurvorhooging, door een verhuurder aangevraagd, billijk is. Maar zij spreekt haar goedkeuring niet uiit, wanneer de huiseigenaar „niet aannemelijk maakt, (dat do hoogere huurprijs redelijk is."_ -En uit het verband van dit artikel met ark 45 van „den algem oenen maatregel van bestuur" blijkt., zegt mr. B. do Gaay Fortmann in zijn practische toelichting der wet (p. 47), „dat de verhuurder cr niet af is met aan te voeren, te bewijzen desnoods, dat de hoogere huurprijs geen woekler is, en hij geen gewetenlóoze huisjesmelker is." Art. 5 der wet zegt: Keurt do huur commissie den hoogeren huurprijs niet goed, dan stelt zij... het bedrag vast, waarvoor de woning mag worden ver huurd." Dan weten huurder en verhuur der dus, waaraan zij zich te houden heb ben. Dan eerst zal de huurder kunnen zeggen: de liuur-verhooging is gemoti veerd cn redelijk. Toch zou het ook nu nog kunnen ge beuren; 'dat een onwettig of onbillijk besluit we/d genomen. Daarom heeft de wek volgens art. 6, beroep toegestaan op den kantonrechter. Ook dit zal voor de huurcommissie dus wel een aanspo ring zijn om zoo rechtvaardig en onpar tijdig mogelijk een uitspraak te doen. We hebben hiferr heel in het kort on onvolledig! de beteekenis aangegeven van. de huurcommissie-wek waardoor ook d'e (rechten der huurders krachtig beschermd worden. Echter ook voor die verhuurders is deze wet van belang, omdat zij hier een instelling bezitten^ welke hoogere huurprijzen voor hun woningeru kan vaststellen. Op deze wijze heeft de Regeering in derdaad vruchtbaar ingegrepen in een dreigend' sociaal gevaar. Toch heieift deze wet nog geen volle dige verbetering van den wan to es Land gebrachk Immers: lo. er is een huurcommissie noodig. Willen dus B. en W. die niet instellen, ot althans werken zij de instelling daar van tegen, dan blijft in zulk een ge meente de oude, ellendige toestand be staan, en heeft deze wet voor zulk cm gemeente absoluut geen waardie. 2o. Een huiseigenaar zou na den uit spraak van een huurcommissie de huur kunnen opzeggen' en dus den huurder uit zijn huis laten zeilen. En zoo zou de bovengenoemde wet practisch haar be teekenis missen. I-Her heeft echter de Regeering opnieuw ingegrepen door de Huuropzeggingswet, die dus de Huur- commissiewet aanvult. Over deze twee gevallen in een vol gend artikel. J. P. VERHAAR, Pr. Groot-Seminarie Warmond. 1) Zie de toelichting op deze wet door mr. dr. J. II. W. Verzijl, p. 7, Stilstand in het Westen: -- Gevechten aan de Piave. - De nood in Oostenrijk. Het Oostenrijksche Kabinet afgetreden. - Bommen op Brugge. Overzicht. Nog -steeds zijn de gevechten in het W e-s t e n van plaatselijken aard. Hier en daar brengt de artillerie eenigen steun, doch van beteekenis is de strijd geenszins. Anders is het in Italië. Volgens het Italiaansche stafbericht van gisteren, zijn de Oostenrijkers vanaf den Mentello tot aan de zee verslagen en op de hielen ge volgd door de Italianen. Zij zouden over de Piave terugtrekken. In het Oostenrijksche communiqué wordt erkend, dat de Oostenrijkers de grootste moeite hebben zich aan de overzijde van de Piave te handhaven, zoowel door den grooten regenval, waardoor de rivier sterk gezwollen is en het vervoer van munitie en 'levensmiddelen ontzaglijk belemmerd en zelfs soms onderbroken wordt, als door de actie der Entente-troe pen, die hun communicatie-lijn blijven be dreigen. De geweldige krachtsinspanning in het Zuiden is aan beide zijden wel voor een oogeniblik gehuwd, doch ten einde in geen geval. De ontoereikende levensmiddelenvoor ziening heeft te W e e n e n reeds tot ernstige onlusten geleid, zich uitend door het ingooien van ruiten, het plunderen van bakkerskarren cn stakingen in verschil lende fabrieken. Nader wordt bericht, dat een afvaardi ging uit den Weenschen Arbeidersraad zich bij den minister van Buitenlandsche Za ken, graaf Burian, heeft vervoegd om dezen nog eens nadrukkelijk te verstaan te geven, dat er zoo spoedig mogelijk verbetering moet komen en dat de arbeiders vrede willen. Veel hoop heeft de minister niet kunnen geven. Alles is en wordt gedaan om den moeilijken tijd tot den nieuwen oogst door te komen, zoo izeide hij, en vrede zou de Donaumonarchie, en zouden ook haar ibondgenooten, heel graag sluiten, liever vandaag dan morgen maar juist aan de overzijde, bij den vijand, valt van eenige bereidheid tot den vrede nog niemendal te bespeuren. Nader wordt gemeld, dat de Weensche Arbeidersraad heeft besloten de arbeiders, die in staking zijin gegaan, aan te raden het werk te hervatten. De gisting onder de arbeiders blijkt dus bezworen. Niettemin is het kabinet-Seidler afgetreden; Het be sluit daartoe is in den gisteren gehouden ministerraad genomen. Evenwel zal het kabinet niet alleen om de" kwestie der leyensmiddelenvoorziening zijn afgetreden. Daarbij komt ook wel de houding der Polen, die met de meeste be slistheid weigerden het kabinet te steunen. Om deze reden bestaat er kans, dat de kei- eer het ontslag aan het ministerie zal wei geren, of Seidler gelasten, opnieuw een kabinet te vormen. 0p Zee. Gevecbtsaotie op de Noordzee. Kavas maakt melding van een telegram uit Kopenhagen, dat zegt, hoe er in de Noordzee de laatste dagen opmerkelijke vlootacties hebben plaats gehad. Den 19en dezer is kanongebulder gehoord over de gansche kust van Jutland. In de Lucht. Bommen op Brtege. Eugelsche vliegers hebben aanvallen ge daan op de spoorwegstations van Armeft- tières, Steenwerk en Bac St. Maur en op de dokken van Brugge. t Buitschland. Vredesvoorstellen. De ..Hajmibuirgor Courier" <cji da „Leip- ziger Ta.geszeitimg" schrijven, dat Duitsch- land alleen dan togen een vredesvoorstel van de Entente geen bezwaar zal hebben, wanneer een onzijdige bemiddelaar zich met een zoo sltellige opdracht tot de Duit- sche regeering wendt of wanneer de vij andelijke regeeringen zich zellf tot Dor lijn richten. Oostenrijk-Hongarije. De noodtoestand in Oostenrijk. Het (Duirteche legerbestuur deéllt mede, dat 5000 ton broodgraan uit de militaire voorraden naar Oostenrijk- zijn gezonden. Dit graan is verstrekt tegen do besliste verzekering, dat tegen 15 Juli door Oos tenrijk een zelfde !w>eveelheid terugge geven zal worden. Verd'or ziet DuitscMand, Volgens de ..Kréuzzcdtung", af van, do vroeger© aard appelen, die bet bij-wijze van compensatie door Hongarije waren toegezegd. Deze ko men than-a ten bate van Oostenrijk. En uit een telegram va.n Ludendorff aan Dr. Weiskirchnev, burgemeester varn Weenen, blijkt, dat do geheele graamaanvoer uit Roemenië, Bessarabië en de Oekrajino ter beschikking van Oostenrijk wordt gesteld. Oolk Hongarije heeft hulp beloofd. Nieuwe kabinetscrisis im Oostenrijk. Het aftreden van hot kab inert-Seidler is ieder oogenMik te' verwachten. De weken lang gevoerde onderhandelingen tusschen do Polen ©enerzijds en iBurian, Seidler en de Duitsche partijen anderzijds om de bij- eenroepiing: van het parlement mogelijk te maken, zijn mislukt. De Polen stelden (edsdhien, met betrek- iking tot do oplossing van die Ooeltenrijksch- Poolache qixaestie en de ondeelbaarheid van OaJlicië, «diie niet konden worden inge willigd. Daar het kalbimtet Zonder die Polen geen meerderheid voor de Ibegrooting en de oor- logeleening heeft, -is het genoodzaakt af te treden. He.t blijlft evenwel mogelijk, dat Seidler met die vorming van het nieuwe kaJbinet wordt belast. Het Oostenrijksche kabinet afgetreden. De Polenclub heeft een resolutie aange nomen, waarin zij 't aftreden eischt van 't kabinet-Seidler, dat ten nadeele van de na tionale Poolsche belangen gewerkt heeft, het parlementarisme en het constitutio neel stelsel bedreigt en niet in staat is ge weest het levensmiddelenprobleem op te lossen. Intusschen is het kabinet gisteren afge treden. De toestand in Hongarije. In de Hongaarseho Kamer gaven de premier, Wekerle en de minister van Handel, naar aanleiding eenier felle cri- tiek van Karolyi, een uiteenzetting van den toestand in verschillende staatsbe drijven, waaruit vernomen wordt, dat te (Boedapest zeer ernstige StakLngsonlu.den hebben plaats gehad, en ook de stakingen zich nog voortdurend uitbreiden'. Behalve de spoorwegen, dreigen ook posterijen en telegrafie cr door te worden aangetast. Engeland. Groote brand te Grimsby.N Het Noordelijk deel van de vischmarkt van Grimsby is den 19den Juni bijna ge heel door brand vernield. De brand bleef beperkt tot het Noordelijk gedeelte. De schade wordt op 3000 a 4000 pond geschat. Italië. Italië en Griekenland. ■De „Carrière di'Italia" publiceert een artikel, waarin op het groote nut en de wenscbelijkheid wordt gewezen van een- nauwere aansluiting van Italië bij Grie kenland, ter voltooiing van het Balkansch- Italiaanscho bloc tegen (ie Centrale rijken. Stemrecht aan militairen. De Senaat heeft een wetsontwerp aan genomen, waarin aan alle burgers, die tij dens de mobilisatie in militairen dienst zijn geweest, stemrecht verleend wordt. Rusland. Grootvorst Michael Atexandrowilsj. Volgens oen cfficieele rrcededeeHng As grootvorst Mioliael AlexandrowAtej uit Pe- rim gevlucht. Poging teft omverwerping der regeiring. In eon oifficieele bekendmaking omtrent de gevangenneming van de deelnemers aan 'een conferentie van die rechterzijde der sociale nevohrtioamaLren en der meivajo- wiM wordt medegedeeld, dat het doel der vergadering blijkens die in beslag genomen papieren was de regeering omver te wer pen en de Constituante bijeen te roepen. De Tsj echo-S lovaken in Siberië. Volgens berichten in de bladen te Mos kou ageeren de Tsjechoeslovalkische troe pen op| de linie Tsjeljabinc-kOefa. Bij Kistym hebben 'herige gevechten plaats gehad, in welke de sovjet-troepen de over winning behaalden. Bclsjewiki ten val gebracht. Volgens een bericht -aan die bladim zijn in d'e streek van Samara de bolsjewiki ten val gebracht en alle sovjet© onwettig ver klaard en ontbonden. Een comité, (met kolonel Galkin aan het hoofd, heeft het militaire bestuur van Sa mara op zich genomen. Op vele punten der stad moet de oude Russische nationale vlag zijn geheschen. Finland. De monarchie. Uit-Kopenhagen wordt, volgens de „N* R. Crt." gemeld: In Helsingfors heeft de grondwetscommissie van den Landdag hot! voorstel tot invoering van de monarchie in Finland' met 9 tegen 8 ©temmen aange nomen. De verkleed nig van den nieuwen monarch zal in Augustus plaats hebbent' Polen. De Staatsraad geopend. Gisteren is op plechtige wijze de nleuWd Poolsche dtaaisraad te Warschau geopend; Het antwoord van de centrale mogend heden op het aanbod van Polen, om oeo verbond te sluiten, zal thans spoedig be kend worden gem aak. Denemarken. Een vrouw in den RijkarfagA. Het „Foliketing" beleefde eenige histo rische minuten: voor don 'eersten keer in do geschiedenis van den iDeenschen Rijks' dag stond een vrouw in het Êfpree/kgiestoeihey Het was een wetje betreffende die bozoliiJjU ging van de leerkrachten aan die door d-eft etaat overgenomen hoogere scholen. Hongerdemonstraties. Te Kopenhagen hebben groote honger» demonstraties plaats gevonden. Nederland en de Oorlog. Het stoomschip „Frisia". Het ss. „Frisia", van den Kon. lloll.- Lloyd, iis Zaterdagmiddag 1 uuc van Amsterdam via New-York naar Buenoa- Ayres Vbrtrokkcn. Later werdj aan het „Ilbl." eehter gc- mield, dat het schip te lJmuiden heeft vastgemaakt. Hot vertredc is voorloopi-g' uitgesteld. Hot stoomschip „Frisia" is nog niet! van IJmuklen vertrokken cn ligt in do groote schutsluis tot vertrek gereed. Do passagi'ers zijn aan boord ^e<bie\en Eenloggerindelucht gevlogen. Volgens rapporten van de te IJmuidcn binnengekomen loggers .JK. vV.* HU" en ,JK.W. 153" is een zeil logger in de iuclit gevlogen. Wegens 'den grooten afstand; waarop zij zich van hot vermoedert ijk door oen mijn getroffen schip bevonden, durven de -bemanningen .niet met zekerheid zeggen, welke logger door deze ramp ge troffen ie. Binnen tien dagen! Naar aanleiding van een verzoek van veehouders in Friesland', d'ie nog wach ten op uitbetaling van het door het Rijk gevorderde vee, hooft de Minister ge paald, dat voortaan binnen 10 dagen na de levering hel Rijk do geleverde koe-ieni zal betalen. Waarlijk een uitkomst! Ru'mderslach'tafvallen. Do minister van Landbouw heeft deït verkoop en de aflevering van runier- slach taf vallen verboden, en daarvoor, met ingang van heden maximumprijzen, vastgesteld. Aardappelen. De minister van Landbouw heeft ecK commissie ingesteld, welke hem van adj vies zal kunnen dliencn' inzake aardap pel-aangelegenheden' en van die com missie benoemd, tot voorzitter: A. Span-* jaard; te 's Gravenihage; en tot leder-f J. Eiema, rijkslarvdbouwleeraar te As sen; A. J. I-Ierwig, to Veendam; D. ID de Koe, te Sappemeer; J. Kok, rijksiand- FEUILLETON. DE KINDEREN VAN DEN RENTMEESTER. Alles is weer stil in -het woud. De klok-_ Len van de naburige dorpen Bondons en La Ferté hoort men van verre negen henelf uur slaan. -Wat is dat voor een gerucht? Het nadert. Het wordt duide lijker. Tusschen het eentonig lied van den voerman klinkt de trage stap van een oud paard en het gerinkel van de bellen aan zijn halsband. Het geleek een reiswagen van een kermistroep, een van die wagens, welke tegelijk woning, magazijn, kortom •alles zijn. Die wagen was bruin geverfd en hT tweeën afgedeeld, zoodat men in de«e i'eperkte ruimte nog kon spreken van een ^touis- cn slaapkamer. In dit nachtelijk uur waren deuren en venstertjes gesloten, en sliep het huisge zin gerust. Alleen de vader zat voorop en Mende het magere paard. De familie Se- gaud ging van stad tot stad, van dorp lort. d&rp. Hield men ergens, op, dan liep de vrouw met haar kinderen straat in straat dit langs de tmizen om ^,yerlinwerk'\ en zoodra men haar een of ander stuk keu kengereedschap had toevertrouwd, spoedde zij zich naar de plek waai' de man zat te arbeiden. Zij leidden een cwervend leven, van ge mak en rust verstoken, doch gretig had men hieraan de voorkeur gegeven boven het bedrijf van steenslijpen, dat vroeger in de behoefte van het gezin had voorzien, maar waarbij de man zijn krachten zicht baar uitputte. De familie Segaud was vrij talrijk. De vrouw sliep met vijf kinderen in het enge slaapkamertje en zij schenen reeds lang aan dit leven gewoon, want noch het liedje van den voerman, noch het gerinkel der hellen, noch het geraas van 'de wielen, kon hun rust verstoren. Op eens hield Segaud met een ruk de teugels van den mageren knol in, waar door de arme Coco zeer onzacht in aan raking kwam met den wagen. Daar lag iels, dwars over den weg. De voerman sprong van den wagen om te zien wat het was. „Een mensch!" riep hij uit. „Gelukkig dat-ik hem intijds op merkte, God weet, had ik hem anders wellicht overreden." Hij trachtte den man wakker te schud den. „Kom, fioeie vriend, sta op. Ga uw roes thuis uitslapen." Segaud betastte den ge- waanden dronkaard. „Ijskoud", mompelde hij, „hier is een ongeluk gebeurd. Ik zal den man zien te helpen." Hij greep het paard bij den teugel en trok het dier met den wagen terzijde van -den weg. Ilij tikte aan het venster en riep met een ingehouden stem, om de kinderen niet wakker te maken: „Victoire! Victoire!" „Wat wilt ge?" vroeg de vrouw slaperig. „Kleed u aan, neem de lantaarns van den wagen en kom hier. Er ligt een man op den weg; wij moeten hem helpen." Victoire kleedde zich in haast, stelde de kinderen gerust, die door den schok van Coco tegen den slaapkamer gewekt waren, naderde Segaud en hield de lantaarn bij het gelaat van den man, die onbeweeglijk bleef liggen. „Die man. is vermoordl" riep Segaud. „Ik stak mijn hand tusschen zijne kleede ren, om te voelen of cijn hart klopte, en zie nu eens, zij is een en al bloed." „Misschien ligt hij in bezwijming", zei Victoire. „We kunnen hem in ieder geval zoo niet laten liggen. Laten we hem in den wagen opnemen en naar Ferté bren gen. Daar kunt ge den dokter opbellen." „jGoed", antwoordde Segaud. „Pak hem bil de beenen, ik zal hem onder de armen vasthouden." „r-olichinolle!" riep Victoire, „steek de kaars aan. Oogenblikkelijk scheen in de kamer een flauw schijnsel en een tenger meisje kwam aan de deur staan. Juist wilde men den ongelukkige in het voertuig dragen, toen Victoire op eens een hand op haar schouder voelde. Het was de brigadier der rijksveldwacht Claue Freneux. „Wat doet gij daar?" Vroeg hij. „Wie is die man, dien ge daar in uw kar wilt leggen?" „O. zijt gij het mijnheer de brigadier", riep S.egaud. „De Voorzienigheid heeft u izeker hier heen gezonden. Toen ik zoo even hier langs kwam, vond ik dien man op den weg. Gelukkig bemerkte ik hem op een afstand, andérs had hij misschien mijn paard en wagen over zijn lichaam gekre- get\." „Maar wat is er met dien man ge beurd?" vroeg Claude Freneux. „We zullen den ongelukkige op ons bed leggen, dan kunt ge u overtuigen." ..En wat waart ge van plan?" vroeg de brigadier kortaf. „Naar Ferté rijden cn de hulp van den dokter inroepen." „Kom, kom, we zijn veel dichter bij Bondons." „Maar daar woont geen dokter", merk te Victoire op, terwijl zij haar man hielp om den man in do wagen te brengen. Zonder op dit antwoord te letten nam de brigadier het bevende kind de lantaarn uit de hand en hield het licht bij het ge laat van den verslagene. „Hoe!" riep hij uit. „Mijnheer Refus, die goede beste man. Hier kan aan geen wraak gedacht worden. De geheele omtrek bemint den braven man. Die hem aanriep heeft het gedaan om hem te bestelen. „Kent gij hem?" vroeg Segaud. „Ik zou den notaris van Nanteuil niet kennen", antwoordde Claude. „Vooruit", gebood de brigadier. „Naar de naastbijga- legen woonplaats. Bestijg uw voertuig, en rijd stapvoets naar het kasteel Les Abymea.: Ikiga mee. Weet ge den weg?" Segaud knikte toestemmend. Zondeï twijfel was dit de beste weg om den on gelukkige hulp te verleenen, indien ze nog mocht baten. {Wordt vervalgd-J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1918 | | pagina 1