Derde Blad.
Uit de Leidsche
Vroedschap.
BUITENLAND.
De Oorlog,
Zaterdag 4 Mei 1918
Wij hebben gisteren reeds gewezen op de
belangrijkheid der beslissing, genomen in
'den aanvang der veigadering. Het initia
tief van den Burgemeester. in deee geno
men, kan, gezien de reeds heersehende
voedselschaarschte en de dreigende toe
komst,, Leiden tot zegen strekken de er
kentelijkheid der bevolking daarvoor af
dwingen!
Zooals bedrid, behelst dit beslui de
pacht van een honderd hectaren grasland,
welke na scheuring voor de gemeente zul
len worden beteeld met bruine boonen
De gemeente heeft dan het eigendoms
recht over de teelt en de bruine boonen
zullen, b u i t e n de aan de gemeente reeds
van rijkswege verstrekte hoeveelheid, on-,
der de inwoners kunnen worden gedistri
bueerd althans ten deele. De mogelijk
heid bestaat, dat het Rijk, gedwongen door
noodzaak, een gedeelte van de teelt zal
opeischen. Doch daartoe zal zeker niet
worden overgegaan, tenzij in het uiterste,
en dan zal ongetwijfeld nog eert extra-por
tie voor de gemeente zelf gereserveerd blij
ven.
't Behoeft niet gezegd, dat deze voortva
rendheid van het hoofd der gemeente alle
waardeering verdient!
Wat verder in de middag-vergadering is
behandeld is zeer zakelijk in het verslag
weergegeven en vraagt geen nadere be
spreking. x
Een geheime zitting besloot te zes uur de
rnidd ag-v erg ad er i ng.
Te half Yiegen was de Raad wederom*
bijeen doch slechts een twintigtal leden.
In den aanvang nam de wethouder de
plaats van den voonzitter-burgemeester in,
die eerst te ongeveer half tien kon kornenL
Het'eerste agenda-'punt, dat nu aan de
orde kwam (in de middagvergadering was
uitgesteld) was het voorstel der meerder
heid van B. en W.. tot aankoop van het
perceel Geeregracbtf 54 voor 1800'g.ld., wel
ke aankoop in vérband staat met een even-
tueele verbetering van den verbindingsweg
Geeregracht4de Binnenvestgracht—Plant
soen. Om dezelfde reden is ook reeds een
tweetal jaren geleden aldus een perceel
aangekocht. Het voorstel der meerderheid
van B. en W. is ten slotte aangenomen
maar niét dan na een korte geheime zitting
en na een openbare discussie, waaraan het
grootste gedeelte der aanwezige leden heeft
deelgenomen!
Een gewichtiger, veel gewichtiger besluit
was het volgende. Aangenomen werd n.i.
het praeadvies van B. en W. om aan de
Woningbouwvereniging Ons Belang ten
behoeve van den bouw van 108 woningen
bij den Maresdngel, te verkoopen 6280 MU
terrein tegen f 5.50 en 1445 M2. tegen "90
ets. per M2., alsmede oim .voor den bouw
dier woningen B. en W. te machtigen ten
behoeve der vereeniging een voorschot te
vragen uit 's Rijks kas van f 587.800.
Hierover was ook eerst aim,pel gediscus
sieerd. En met recht en reden Een stroo
ming, in den Raad, de meerderheid, wilde
de beslissing over het voorstel uitstellen,
omdat de Gezondheidscommissie had mede
gedeeld, geen voldoende gegevens te heb
ben gehad, om over de plannen, in ver
band ra,et de eischen eener goede volks
huisvesting te kunnen oordeelen. Vooral
aan het zakelijk en klaar betoog van wet
houder v. d. Pot is het te danken, dat de
Raad in meerderheid van oordeel was, dat
alle vertraging in deze hóógst' belangrijke
zaak uit den booze i3, en dat het goedkeu
rend oordeel over de plannen van andere
gezaghebbende personen, buiten de Ge-
Bondheidscommissie, evenzeer als redelijke
Ibaais en veilige gids mag worden aan
vaard.
Aan de orde was nu het praeadvies óp
bet bekende ontwerp-wet tot wijziging der
grenzen van de gemeenten Leiden. Leider
dorp, Oegstgee=t. Zoeterwoude en Voor
schoten.
De stemming an de vergadering was er
langzamerhand niet beter op geworden;
het was reeds over tienen. Alle omstandig
heden werkten, helaas, mede, om deze zaak
«zóó af te handelen, dat de'heer Sijtsma heel
atl rem kon opmerken, zich er over te ver
heugen, dat niemand op de publieke tribu
ne er getuige van was!
Er heerschen omtrent de hangende an
nexatieplannen niet minder in als bui
ten Leiden zoo vele averechtsche, zelfs al
lerdwaaste voorstellingen, dat het ons in
ziens te betreuren valt, dat deze zeer be
langrijke kwestie door degenen, die dat
wenschten, niet grondig besproken is k u n-
n e n worden.
Tet slot van de agenda vormde een voor
stel van B. en W. tot instelling van een
commissie van armenzorg, in afwachting
van de totstandkoming van een burgerlijk
armhestuur. Nu worden de zaken omtrent
de-burgerlijke armenzorg afgehandeld door
B. en W., met behulp van één ambtenaar,
•n.i. den concierge van het Stadhuis, 'ij Is
te begrijpen, dat dit zóó, gezien ook vooral
de buitengewoon drukke werkzaamheden
van B. en W. in dezen tijd,.niet langer kan!
De burgemeester bleek zeer verlangend
te gijn naar de installing van bedoelde com
missie mede ui-ti sympathieken drang
haar een beter geregelde, armenzorg. En
bij toonde zich zéér verontwaardigd, toen
ft'e heer Sijtsma voorstelde dit agendapunt,
gezien de -omstandigheden, zooals het. late
uur, tot een volgende vergadering uit te
Stellen. Prof. Aalbejvse kwam, als imimer,
«en juist woord op den juisten tijd spre
ken», toen hij opimerkte, dat het hier slechts
betrof een-v oor 4 opige regeling, over
de definitieve zou later beraad
slaagd kunnen worden. De heer Sijtsma
gaf zijn oppositie maar op, en het voorstel
werd c. h st. aangenomen. Iritusschen
hadcfen reeds een tweetal leden de verga
dering verlaten, daardoor duidelijk te ken
nen gevend hun misnoegen over de wijze,
waarop in dit avonduur zeer belangrijke
aaken werden afgehandeld
Sociale berichten.
Ned. R.-K. volksbond.
De Centrale Raad van den Ned. R.-K.
Volksbond in het bisdom Haarlem houdt
Dinsdag 21 Mei een vergadering in het
gebouw St. 'Boivo te Haarlem. Benoemd
moet worden een iseoretaris vtn den ar
beid; het Centraal Bestuur draagt ale
candidaten voor die heer en L. H. Boom
gaard, Amsterdam; M. L H. Klein, Haar
lem; W. Groenland, Heemstede; 1\ A. de
Zwart, Léiden.
Aan de beurt van aftreding zijn de be
stuursleden R, P. F. Ilul-el mans. B. Lam
elle? wa,-, trouwens slecht gekozen.
Tegen begin Juli zad een nieuwe vergade
ring met hetzelfde doel worden uitge
schreven.
mers, Th. J. H. Mauwens en A. Vermeu
len. De aftredenden stellen zich 'herkies
baar. De a?d. Leiden heeft den heer H.
Lombert caiudkiaat gesteld.
Om -half 9 wordt een H. MLs in de kerk
van den H. Jozef 'in -de St. Jansstraat
opgedragen voor de zielerust van den oud
president Passtóor».
R.-K. vakbonden.
De door den R.-K. Midd'emslandsbond
tegen Donderdagmiddag te Utrecht uitge
schreven vergadering van R.-K. meubel
makers, stoffeerders en behangers, om te
geraken tot de stichting van een vakbond,
kon geen voortgang hebben wegen-s gebrek
aan belangstelling. Het tijdstip het
hartje van den dru'kken tijd in deze bran-
RECHTSZAKEN
Donker Opheusden.
Voor het gerechtshof te Arnhem heeft
gerecht gestaan, de boomkweker K.
van Olderen uit Opheusden, door de
rechtbank te Tiel voorwaardelijk ver
oordeeld wegens mishandeling van een
dier. Beklaagde had n.i. een zwarte kip
in een pot kokend water gestopt, om
daardoor een ziek kind dat „botooverd'
heette te zijn lë genezen.
Beklaagde ver klaarde, dat hij uitslui
tend handelde op verzoek van de ouders
van het zieke kind; zei! geloofde hij niet
dat het iets hielp.
De ouders, wier kind nu gestorven is,
werden als getuigen gehoord. Ze ver
klaarden wel aan heksen, te gelooven;
te Opheusden waren door het doodea
van een zwarte kip als meer kinderen
genezen en zij wilden alles doen om hun
kind te redden.
De advocaat-generaal mr. Madame
Pont achtte het ten laste gelegde feit
van ernstigen aard. Bekl. zelf gelooide
niet aan eenig gevolg _yan zijn hande
ling. Ten- onrechtai liad de rechtbank
hier voorwaardtlijk veroordeeld. Spre
ke reischte oplegging, niet voorwaarde
lijk, van een maand gevangenisstraf.
Uitspraak 16 Mei. n
Distributie-schandaaltje.
Voor de TTaarleoasche rochtpank stond
een vroegere kantooibediende van het
ievensmuldeleriibureau te Haarlem terecht
wegens verduistering van een partijtje
brood-, toeslag- en petroleuiukaarten.
Uit bet verboor van bekl. bleek, dat door
verscheidene personen werd geknoeid.
Bekl. was van zeftf in die sleur meegegaan.
Eenige collega's noemde hij mede schul
dig; zij namen van hem de ontvreemde
distributiekaarten aan; veelal werden ze
•ond>er een zesitaf collega's verdeeld. Hij
at'.-een werd betrapt, doch de overigen zijn
ever» schuldig.
De beeren De Jonge, directeur van het
Jevensmiddelenbuireau, en Boden sta ff, des
tijds afdeeliiiiigwchef van het bureau, als
getuigen gehoord, verklaarden, op we'ke
wijze het mogelijk was, dat iets dergelijks
heeft kunnen geschieden.
Op hol verzoek van. den officier van
justitie, die zaak oip t-e schorten, teneinde
de medeplichtigen te hooren, ging de
rechtbank niet in, waarop liet O. M. ver
klaarde nog geen strafmaat te kunnen
bepalen en zich daarom te zullen refe-
reeren aan het oordeeL van de rechtbank.
Beklaagde vroeg een voorwaardelijke
veroordeeling.
Tegen J. v. B., bekl.'s kameraad, die
eenige bons, benevens eenig geld van ver
kochte pei'.iroleumkaai'ten ten geschenke
had aangenomen, werd één maand gevan
genisstraf geëischt.
WETENSWAARDIG.
Brood zonder graan.
Donderdag hebben wij met een enkel
woord melding gemaakt van een nieuw
soort brood, een bericht, dat in de tegen
woordige tijden zeer stellig niet van be
lang ontbloot is. De fabrikant is de welbe
kende melkproducterifabriek Nutricia te
Zoetenmeer.
Tot goed begrip der'zaak dient vooraf te
gaan, dat tot nu toe over de geheele we
reld tevei'geefs is gezocht naar een mid
del, in staat elk willekeurig zetmeel zóó te
veranderen, dat het zich leent tot het bak
ken van gerezen brood, gelijk tarwemeel
dit doet. Dit bevat namelijk een -tof, die
aan het deeg eene soort elasticiteit geeft,
waardoor'het door de gist ontwikkelde gas
niet vervluchtigt', doch in het brood als
het ware gevangen blijft. De holten en
openingen in tarwebrood moet imen zich
derhalve voorstellen als de bij het bakken
door de eich ontwikkelende gassen zooveel
mogelijk uitgedijde verzamelplaatsen daar
van. Deze eigenschap van barnve geeft aan
het brood zijn -losheid en smakelijkheid.
Wie van zetmeelen als aardappelmeel of
boonenmeel een brood wit bakken, krijgt
een product, dat ale een steen in de maag
ligt. Vandaal^ dat al deze andere soorten
imeef slechts in zóó verre tot bijmengsel
van tarwe kunnen worden gebruikt, als
deze laatste genoeg elasticiteit overhoudt,
toch nog eene "Voldoende rijzing mogelijk
te maken. Aan de fabriek Nutricia nu
komt-de eer toe, gesteund door haren medi-
schen adviseur, Dr. Daamen te Leiden,
een procédé te hebben gevonden, dat in
staat stelt'van elk willekeurig zetmeel een
voedzaam, smakelijk, gerezen brood te
bakken. Het ons getoonde product was ge
bakken van niets anders dan gemalen ge
droogde aardappels met' eene bijmenging
van magere melkpoeder en behoefde in
voedzaamheid en smakelijkheid zeker niet
onder té doen voor ons tegenwoordig brood.
Van welk buitengewoon groot belang
voor het geheele volk deze vinding kan
worden, behoeft nauwelijks betoog. Hoe
men ook moge denken over de mogelijk
heid van aanvoeren van graan uit Ameri
ka, niemand zal kunnen ontkennen, dati
ons een zeer zorgelijke tijd op het gebied
der tarwevoorziening wacht. Welnu, het
staat thans aan de regeering te zorgen,
alle hens aan dek te roepen, teneinde een
zoo groot mogelijke opbrengst.in eigen land
te verkrijgen van zetmeelstoffen in den
vorm van aardappels, koolrapen, knolra
pen. wortelen. Wordt, hieraan met iman
en macht gewerkt, en een absoluut uitvoer
verbod voor deze producten en voor melk
poeder uitgevaardigd, dan kunnen wij,
dank zij de vinding vran Nutricia", in de
toekomst beschikken over een voorraad
grondstoffen, die eene .zeer belangrijke uit
breiding zal geven aan den broodvoorraad.
Hier is een zeer groot volksbelang, dat
dringend om -voorziening vraagt en door
het nieuwe procédé op krachtdadige wijze
kan worden gediend. Aan onze Regeering
thans de geboden gelegenheid met beide
handen aan te grijpen. Nog is het tijd voor
alle te neimen maatregelen, doch dan moet
er gewerkt worden.
Generaal FOoh.
Het Engelsche R..rKatholieke blad
..Universe" vertelt over den generalissi
mus der Entente-legers aldus da
Standaard' liet volgende:
„Ondanks de moeilijkheden welke het
vooroordeel in Frankrijk den man, die
vóór alles practiseerend Katholiek is,
in den weg legt, wi3t hij zich den rang
van brigade-generaal te veroveren en
werd hij, te bekwamer Lijd, directeur
van de .Ecolo de guerre". Daar onder
wees hij het intelieclueele gedeelte der
moderne oorlogvoering, daar heelt zijn
bezielend woord,, zijn heldere klemmen
de welsprekendheid. zijn liefde voor
Frankrijk den geest geschapen, die op
den htfidigen dag het Fransche leger
bezielt.
..Zijn strijd-credo is grootsch en ver
heven en heiligt en steunt geheel op
christelijke beginselen, op het onwan
kelbare Kallioliek geloot, dat Frank-
njks heidcnsche heerschers noodge
dwongen erkenden, toen zij dezen man
moesten aémnemen, als den beste om
!s lands zonen in de deugd van vader
landsliefde le onderwijzen.
Generaal Foch is de man .van eenvou
digen godsdienstzin, die met de anderen
neerknielt en geloof genoeg bezit in al
les wat gebeurt, Gods hand te zien. Totn
hij opperbevelhebber was van het Noor
delijke leger. Trok hij mede in de Sacra-
ments-processie, knielde hij met de an
deren bij de Benedictie niet het Aller
heiligste.
Fo$h «was een der overwinnaars aan
de Marne, de overwinnaar aan de Yser
en bij Yperen. Op een gelukwensch van-
den bisschop van Cahors na de Marne
overwinning antwoordde Fooh: „Geer
dank, monseigneur, althans aan mij
niet, onze dank behoort Deng.-ne, die
de overwinning gaf."
„Morgen,' zei Foeli onlangs tot een
zijner aalmoezeniers, gullen wij onzv
uiterste inspanning te doen hebben. Doe
gij uw uiterste best in het gebed al
mijn vertrouwen is op God gevestigd.'
De troonafsvandsplannsn van ex-tsaar
Nicolaas.
Naar uit Berlijn wordt bericht, is hel
bewijs voor het feil. dat tsaar Nicolaas
reeds 12 jaar geleden voornemens wa-1
vrijwillig van den troon afstandje doe
geleverd in de zitting van de Russiscn-f>
historische Vereeniging. door een me
dedeeli-ng van het lid der academic,
Boenakofski, betreffende een in de be-
- naatsarchieven gevonden manifest van
23 October 1905. Dit manifest, waarisv
Nicolaas II afstand doet van den troon,
is bijna gelijkluidend aan dat van if
Maart 1917. liet beval ook de verklaring
van den tsaar, dat hij, aangezien hij zich
niet van zijn geliefden zoon wil schei
den. de troonopvolging op zijn broeder
grootvorst Michael owrdraagt.
Boénakowski ontdekte net maniïest
toevallig in het Weslarchief. Door den
chef der drukkerij-afdeeling was met
rood potlood op het concept geschre
ven: ..Nog niet drukken". Genoemde
chef Gebrmski voegde hieraan toe:
..Op 29 October om 8 uur 's avonds
heeft een voldjager een pakket van den
hofmeester baron' Frederiks overge
bracht. waarin zich de tekst vanjiet
manifest en een schrijven van baron
Frederiks bevond, waarin deze ver
zocht! het manifest in het num
mer van het Staatsblad van 30 October
te laten drukken. Daar het manifest niet
op de gewone "wijze via den minister
van Justitie was binnengekomen, stelde
ik. nadaLhet naar de drukkerij was ge-
z|ondefi, telefonisch den minister van
Justitie van het ter publicatie binnenge
komen manifest in kennis. Eerst heefl
de minister van Justitie tiet drukken
van het manifest slechts opgehouden
dboh reeds om 11 uur 's avonds ver
scheen b'.j mij een ambtenaar van h6i
Ministerie van Justitie, die het origineel
wenschte te zien overgelegd en het naar
het archief van het Staatsblad het over
brengen."
Moresn&i tijdena den. aorlog.
Aan de „Tagliche Rundschau" wordl
geschreven:
De toestanden in het neutrale Mores
net bij Aken, die reeds in vredestijd
aanleiding gaven tot velerlei beschou
wingen en besprekingen, trekken thaiis
in niet geringe mate onze aandacht.
liet neutrale gebied werd onmiddel
lijk na liet uitbreken van den oorlog
door de Duitsche troepen bezet, IJat be-
stuur van het neutrale land, m vredes
tijd in handen van een Duitscheri en
een Belgischen commissaris, wordt
thans natuurlijk uitsluitend (floor de
Duitsehe overheid uitgeoefend. Des te
onbegrijpelijker is he^. dat men daar
ergerniswekkende toestanden zich heelt
ilaten ontwikkelep, zondeif ejen enkele
poging te doen hierin verbetering le
brengen. J
De bevolking van diet neulrate land
bestaat voor de helft uit Duitschers, ter
wijl de andere helft gevormd wordt door
Bel ge ut i «Nederlanders en de families,
die sedert de stichting van Moresnet,
sedert 1815, daar wonen. De Duitsche
mannén moeten in het Duitsche leger
dienen, de andere houden zich bTzrg
met ketting- en smokkelhandel. Uit
Belg ié zijn gfoote hoeveelheden paar-
dgn binnengesmokkeld, daarna aan de
Duitsche overheid verkocht, waarmede
honderdduizenden verdiend zijn. Maan
denlang werd van alle kanten, uit België
cn Duitvdïiland, vee gebracht naar Mo
resnet en daar ongestraft geslacht. Toen
in België gebrek aardappelen kwam
werden in Duitsciilaiid aardappelen op
gekocht, en via Moresnet* naar België
vervoerd, waar "zij verkocht werden le
gen 100 Mark de centenaar. Zoo gaai
het steeds door, artikelen, waaraan ge
brek heerscht aan den eenen kant, wor
den van den anderen kant weggehaald,
en met buitensporige winst verkocht.
De krachtige, gezonde jonge Belgen
Nederlanders en „neutralen leven mi
en goeu van kettinghandel en smokke
len. Hierbij komt nog, dat de bewoners
van dit neutrale gebied van levensmid
delen voorzien worden door het Ame-
rikaansche hulpcomité, en du*- aan niets
gebrek hebben. Daar op dit neutrale
gebied ook de bepaling omtrent maxi
mum-prijzen, kettinghandel enz. niöt
van toepassing zijn, werden de uit
België en Nederland gesmokkelde arti
kelen in Duitschland verkocht legen
woekerprijzen. Vet en boter tegen lc
Mark, rijst tegen 4.50 Mark het pond.
Zelfs wordt in Moresnet op dit oogen
blik nog spiritus gestookt uit aardappe
len en graan, die uit Duitschland zijn
binnengesmokkeld. Hieruit maken .te
heeren een Likeur, die zij tegen 30 a 40
Mark den liter verkoopen.
Welken invloed dit alles op de morali
feit van het landje hebben moet, kan
men zich voorstellen. Half opgeschoten
jongens en meisjes hebben geld als wa
ter, bevolken de schouwburgen en cine
ma's in Aken, en de herbergen in het
neutrale gebied. Zij koopen voor onge
oorloofde prijzen juweelen, kleeren en
bont, en rooken den heelen dag sigaren,
die niet beneden 40 pennig het stuk te
krijgen zijn. In Moresnet is een herberg,
waar ohi zeer hooge bedragen gespeeld
wordt, en daar moet het zijn voorgeko
men, dat jongens hun sigaretten aan
steken met een biljet van 5 Mark.
Duitsche edelmoedigheid.
Volgens de Daily News" van 16 April
heeft een jonge Engelsche soldaat, die
op het oogenblik in een hospitaal in het
noorden-van Engeland ligt. het volgen
de verteld:
Ik werd bij de jongsie gevechten door
beide beenen geschoten: toen ik daar
zoo lag. hulpeloos en bijna hopeloos,
daar onze jongens terug waren gedron
gen, kroop een Duilseji officier, even
eens gewond, naar mij toe. Hij sprak
vloeiend F.ngelsch en ik vernam, dat hij
vroeger in do stad, waar ik vandaan
kom, werkzaam was gewee Toen ik
hem vertelde, dat ik de eenige was, die
mijn oude moeder van- haar geheele ge-
%zin had overgehouden en dal ik vreesde
dat het haar dood zou zijn als zij hooi
de, dat ook ik haar ontvallen was, zeide
hij: „All right, oude jongen, wij zulle.'
zien wat. wij kunnen doen." Zoodra het
geheel donker was^nam hij mij op zijn
rug cn kroop naaronze linies, tot in üj
onmiddellijke nabijheid onzer luister
posten. en verliet mij eerst oni terug te
kruipen naar zijn eigen linies toen hij
zag, dat mijn roepen was geboord.
Bolsjewieksche edelmoedigheid.
De correspondent van „Folitiken" in
Wasa vertelt, dat onlangs een .Zwitser,
graaf P., Friers burg {verliet^ om over
Finland naar zijn vaderland terug te
keeren. Onderweg werd hij door de Fin-
sche Bolsjewiki aangehouden, die hein
vroegen, hoeveel geld hij bij zich had.
Twee duizend roebel, anlwoordde de
graaf. Bij bet lijfsonderzoek, dat. daarop
.plaats vond. bloek dal hij de waarheid
had gezegd, waarop de Bosjewiki ver
klaarden, dat ter bolooning van zijn
eerlijkKeid zijn leven zou worden go»
spaai'd, terwijl hij bovendien bij de vee.
deolingvan zijn geld1 met de anderen
gelijk niocht deelen, waardoor hij 25
roebel van zijn geld terug ontving^cr*
oogenblik daarna kwamen de soldale
aansleepen^met een ouden Russischei*
Jood, dien zij eveneens hadden ge<
vraagd, hoeveel geld hij bij zich hack
waarop het antwoord geluid had: 311
kopeken. Toen het daarop bleek, dat d»
d;ood mi et mindeij dan 300,000 roebel
bij zich had, werd hij op staanden voel
dood geschoten. Bij de verdeêling van
het vermogen kreeg graaf P. echter op
nieuw zijn aandeel in den buit, welW
aandeel 3000 roebel bedroeg, zoodat hij
op die wijze nog 1000 roebel verdiend'3.
De correspondent van^,Politiken" zegt»,
dat zijn lezers misschien geneigd zijn,
dit verhaal voor een anecdote le hou
den,. Hij staat echter voor de waarheid
daarvan in.
De ratelende treinen.
Altijd maar zoo lezen we in hot
„HbldT ratelen de treinen achter ne^
front, liet is een nooit eindigend, ver en
nabij gestommel van gaande en komen,
de transporttreinen.
Waarom rijden zoovele treinen naar
de slagvelden m dit voorjaarï
Met volle wagens wóTcfen de troepen
daarheen overgebracht. Leeg haast Urn
zich de treinen weer terug om nieuwe
ipaenschcnladingen te halen van huis.
Van alle hoeken in dit werelddeel rate
len dan de volle tre«nen naar het grooio
slagveld terug.
's Nachts vonken- de locomotieven
'door de rumoerige nachten; overdag
wolken de witte rookpoefen uit de^korte
pijpen dezier onvermoeide trekdieren.
Van alle kanleu worden ze geleid naar
één punt, het groote gindsche dooderr-
land. Millioenen-legers moeten ze over
brengen. Dit is de oorlog van het trans
portwezen. Wies het snelst en behen
digst zijn legers verplaatst op het grooli*
levende schaakbord, heeft de beste kans.
Zonder ophouden ratelen de transporti
treinen met afgeloste, met versche
troepen.
Uit de kazernes reppen zich de trei
nen niet de nieuwe lichtingen; dat zijn
de pasgedrilde soldaten, die voor liet
eerst in het vuur moeten, liet zijn soms
nog heel jonge KWels. In plaats van in
hun wagens, hebben ze zich op de tree
planken geplaatst. Zoo rijden ze door
de hun vreemde landen, langs de hun
onbekende sleden, de hun onbekende
toekomst tegemoet.
Dan zien ze de zwarte akkers in. het
vreemde vijandelijke land. Nergens zieu
ze meer akkerbouwbedrijven op hef
land; geen boeren achter den ploeg
geen vee bij de stallen. Niets dan puin»'
hoopen.
De volle treinen ratelen steeds ver
der. Met een schnllen kreet vervolgt de
hijgende- locomotief haar weg. Er ;j
haast. Men rijdt dicht achter een vori-
gen trein; tal van volgende treinen ko*
men achteraan.
Overal ratelt het van treinen,"
Aldus wordt aan het Moloch-nionsl»»-
van den oorlog het voedsel verstrekt
van tienduizenden en honderdduizen
den porties menschcnmaterlaWl En da»
dit geschieden kan, dankt nien.aan dc
toewijding, waarmede beschaving, we-
Itenschap en uilvindersgenie zich go-
steld hebben in die_nst van den jTolitic-
ken hoogmoed en de politieke begeer
lijkheid van de leiders der volken. Denkt
men hier niet onwillekeurig aan die
versregels uit Goethe's Faust, waarmede
Mephisto den mensch karakteriseert:
„Ein weinig besser würd: er lebeu,
HfUt 'st du ihril nicht den Scliein das
Himniellichts gegeben.
Er nent's Vernunft unid brauchl's
allein.
Nur tierischer als jedes Tier zu sein'
Dierlijker dan de dieren hebben zicii
in dezen gruwelijken oorlog de mcin
schen getoond, doch de schuld daar
door den Schepper hun geschonken,
van komt alleen ten lasle hunner boozo
hartstochten, die hen de edelslc gaven,
doen misbruiken en in staat zijn van
den met niajestueuzen adeldom omklee-
den koning der natuur een wild beest
te maken.'
De O&kraine en do unie nml Rome.
Te Leinberg heeft een groote verga
dering van Oekrainsche Katholieks
geestelijken plaats gehad, aan het sltjl
waarvan een plechtige verklaring werd
afgekondigd brtreftende de unie met
Rome.
Daarin wordt liet ontslaan van den on-'
afhank-elijken Oekrainschen volksstaat
begroet alsmede de vereeniging met
Gholm en Podlosië.
Dc Grie.ksch-KaUioliski^ geestelijkheid
komt op togen de polonfseering en lati-
niseering dezer üekrainsche gebieden
er. verzoekt deri H. Stoel oni herstel \an
de Heilige Unie in deze landen.
Verder spreekt de Grieksch-Katholio-
ke geestelijkheid haarleedwezen .er over
uit, dat de Oostenrijksche bezetting^-
autoriteiten de poloniseeringsstrevingen
van het imperialistische Polen m do
hand werken, verder dat zij de Grieksch-
Katholicke geestelijkheid in de uitoefe
ning harer werkzaamheid onder het
volk niet toelaten, doch de Polen uil
Galicië, onderwijzers en beambten on
dersteunen, die de Oekrainsche kern*
bevolking van Gholm terroriseeren.
De Oèkrainsch-katholieke geestelijk
heid verlangt de definitieve ratificatie
van den Oekrainsch-Ooslenrijkscheii
vrede en toewijzing'dezer gebieden aan
den eigenlijken4ieer van dit land voor
wien wij enkel en alleen de Oekrainsche
volksrepubliek houden, cbe in haar be
sluiten de godsdienstvrijheid afkondig
de en het herstel der heilige Unie en
haar ontwikkélung garandeerde.
