HSSKT
Derde Blad.
In het Zwarte Veen.
Zaterdag 13 April E9I8
Nederland en de Oorlog.
De vleeschvoorzicning.
Het is, zooals bekend, aan prof. R. P.
van Calcar, te Leiden, na langdurige
proefnemingen gelukt, uit vrijwel waarde-
looze afvallen, als aardappelschillen,
groenten-, visch- en vleeschafval, een pro
duct te bereiden, dat voor een goed deel
Let in normale tijden aangewende imeel
voor het mesten van varkens zal kunnen
vervangen.
De Regeering heeft -zich deze aangele-
geilheid aangetrokken en door de instel
ling' van een Rijkscommissie van toe
zicht op de vervaardiging van veevoeder
uit afvalproducten, die producten in goede
banen geleid.
Contracten voor de vervaardiging van,
wat men nood-veevoeder noemt, zijn afge
floten «iet verschillende fabrieken, waar
aardajipelenschillen etc. overgoten met
bloed of vermengd met visch- of vleesch
afval, worden gedroogd, 0m1 dan tot meel
te worden vermalen.
De eerste fabriek, welke deze werkzaam
heden zal verrichten is die van de N. V.
Industrieele maatschappij „Klingelbeek,'*
te Arnhem, welke een productiviteit bezit
van 1,000,000 K.G. van zulk nood-veevoe
der per maand.
Reeds is een aanvang met de productie
genomen cn «mag worden verwacht, dat,
althans binnen zekeren tijd, een ruimere
.Tooivsiening van varkensvleeseh kan wor
den verwacht.
Die fabriek „Klingelbeek" is voorname
lijk aangewezen op de afvallen van de ge-
imeenten Arnhem, Deventer, Zutphen,
Apeldoorn, Ede, Doesburg en Nijmegen,
voor welke gemeenten reeds de ministe-
rieele beschikking op liet vervoer van ge
noemde afvalproducten is van? kracht
verklaard.
Js P r ij zen.
liet Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft in afl. 3 van 1018 van zijn Maand
schrift verhoudingscijfcrs gepubliceerd
van de prijzen \an eenige door een 6-tal
coöperaties verkochte artikelen, waarvoor
vergelijking met vroegere jperioden moge
lijk was. (De pijzen van 1893 zijn gelijk
100 gesteld.)
Do verlioudingseijfers waren voor kof
fie 88 in 1914, 171 in Februari 1918, mar
garine resp. 99 en 132, boterolie 97 en 336,
stroop 100 en 189, basterdsuiker 91- en
116, suiker (melis) 89 en 103 en zout 80
-en 190.
Uit een vergelijking van de prijzen van
eon aantal artikelen in Januari 1918 en
Februari 1918 blijkt, dat Goudsche kaas
Steeg met 2 pet., koffie met 13 pet., boter
olie met 8 pet., raapolie met 11 pet., stijf
sel met 3 pet., stroop met 4 pet., en zout
met 36 ct. De volgende artikelen werden
«niet in prijs verhTrogd: bruine boonen,
.witte boonen, capucijners, grauwe erwten,
groene erwten, boekweitgort, havergort,
margarine, boekweitmeel, roggemeel, tar
wemeel, pateïitolie, soda, basterdsuiker,
suiker (melis), vermicelli, zachte zeep cn
Bristolzeep.
Het verhqudingscijfer van de gemiddel
de prijzen van cokes bij een 8-tal ge
meentelijke gasfabrieken, in 1913 geüijk
100 gesteld, beliep in de groote gemeenten
in 191 i 95.58 en steeg vervolgens tot 123.73
in 1915, 152.10 in 1916, 224.06 in 1917 en
269.93 in Februari 1918; het verhoudings-
cijfer, berekend naar de gemiddelde prij
zen per H.L. boven de krachtens de rant-
isoëneering toe te kennen eerst 10 brand-
stoffeneenheden bedroeg in de maand Fe
bruari 1918 571.32.
Schoenen en schoenwerk.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Het is noodig nog met een enkel woord,
eenigszins uitvoeriger en vollediger, terug
te komen op de maatregelen,-die zijn ge
troffen om den keltinghandel cn de prijs
opdrijving van schoenen enz. zooveel mo
gelijk tegen te gaan.
Het Zaterdag 1.1. afgekondigde verbod
betreft het verkoopen, afleveren en
vervoeren van schoenen of leeslklaar
schoenwerk.
Be fabrikanten blijven vrij ten aanzien
van leveringen aan het leger, die niet on
der deze bepalingen vallen; overigens moet
door (het R i jk sd i »or i buttekanio or AOor Rui
den en leder ontheffing zijn verleend,
maar dit geschiedt alleen voor zoover de
aflevering ét rekt om de beschikbare voor
raden op c.e meest doelmatige wijze te
verde'elen. Het R. D. II. L. heeft het aldus
cenigermate in de hand te aorgén, dat niet
op de eene plaats een groote voorraad
wordt gemaakt, doorgaans met specula
tieve bedoeling, terwijl elders een tekort
aan schoenwerk ontstaat.
Om de speculatie tegen te -gaan, is bo
vendien bepaald, dat aflevering aan den
tusschenhandelaar alleen wordt vergund,
onder de voorwaarde, dat deze de aan hem
af te leveren schoenen uitsluitend ver
koopt aan winkeliers. Prijsopdrijving
wordt daarbij voorkomen, ,daar de winst
van den tusschcnhaiulelaar te beperken tot.
hoogstens 6 pet. op do inkoop-factuur,
waarbij de her» eventueel toegestane be-
talingskortingen niet in mindering worden
gebracht. Voor franco cassabetaling bin
nen 8 dagen zal aan den winkelier 3 per
cent, voor betaling binnen 30 dagen 2 pet.
korting en voor betaling binnen 3 maan
den netto factuur wórden berekend, ter
wijl bij latere betaling een rentevergoeding
van pet. per maand in rekening "mag
worden gebracht. De tusschenhandelaar
mag echter den winkeliers niet verplichten
■op crediet te koopen. Voldoet een tus
schenhandelaar niet aan deze voorwaar
den of schaadt hij op andere wijze een zoo
geregeld mogelijk verloop van den schoen-
handel, dan wordt hij uitgesloten.
Aan dén anderen kant behoort voorko
men te worden, dat de tusschenhandelaren
schoenen uit den detailhandel opkoopén.
Daarom is tevens aan de schoenwinkeliers,
op straffe van uitsluiting, verijoden schoe
nen te verkoopen aan wederverkoopers;
zij mogen alleen leveren aan hen, die
schoenen koopen om ze te gebruiken.
Klaverzaad.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening imeldt:
Er is thans geen enkele Ted en meer voor
de betrokkenen om ook maar eenigszins
ongerust te zijn over de aflevering van
klaverzaad. Konden wij vóór eenige dagen
berichten, dat 7 wagons Boheemsch zaad
waren aangekomen, thans kan daaraan
worden toegevoegd, dat sindsdien/I it aan
tal is geklommen tot 23. Er is aldus .vol
doende zaad ter beschikking gekomen om
aan alle aanvragen te kunnen voldoen.
Do „Niouvv-Anwterdam".
Donderdag is dan, zooals wij reeds me
dedeelden, de „Nieuw-Amsterdam" den
Nieuwen Waterweg binfiengesüoomuj,
maar bij Maassluis aan den grond ge
varen. Ifet schip had aan boord *238 pas
sagiers eerste/ 442 tweede en 1228 derde
klasse passagiers. Onder die passagiers
waren 00 niet tot bemanningen van ge-
requireerde schepen behoorende, waarvan
20 dames.
Deze passagiers werden met verschillen
de stoombooten van boord gehaald en naar
Rotterdam gebracht. Zij werden daar op
gewacht door familieleden en bekenden,
terwijl zij ►zich ook voor anderen zeer toe
gankelijk toont»en om te vertellen van hun
wedervaren. Zoo hebben ook verschillen
de van de 65 gezagvoerders zich laten on
dervragen. Zoo deelde kapitein P. v. d.
Heuvel aan een correspondent van het
„Handelsblad" mede:
De bemanningen hebben het in Amerika
tamelijk goed gehad.
Alle kapiteins hebben geprotesteerd te
gen het afnemen van hun schip.
De equipages zijn, jiadat hjm schip was
afgenomen, voor rekening van het Ame-
rikaansche gouvernement in hotels aan
den wal ondergebracht, terwijl ook dc
Amerikaansche regeering hun overtocht
betaald heeft.
Op de Ilollandsehe schepen werden de
„Stars and stripes" niet geheschen, voor
dat de „Nieuw-Amsterdam" de Hudson
afging en den steven naar het vaderland
wendde.
Hoewel de bemanningen het hoffelijk op
treden der .Amerikanen wel op prijs stel
den, bleef er toch een echt anti-Ameri
kaansche geestTieerschen. Men voelde
inbeslagneming als 'een onrecht, Neder-*
land aangedaan.
Een andere kapitein noem da de stem
ming dan ook bitter en deelde eenige fei
ten mede.
Zaterdag 16 Maart, vijf dagen dus vóór
de officieele inbeslagneming, kwamen aan
boord van de drie schepen „Samarinda",
„Jobshaven" en „Larenberg" Amerikaan
sche bemanningen met hun officieren» om
die schepen in beslag te nemen.
liet bleek inlusschen, dat men zich ver
gist had, en te vroeg met bet in beslag ne
men begannen was. 's Middags verdwenen
de Amerikaansche bemanningen weer van
boord en waren de drie Holtand3che kapi
teins weer baas. Maar op 21 Maart kwa
men de officieele in beslagnemingen. En
den daarop volgenden Zaterdag en Zon
dag en Maandag kwamen de Amerikaan
sche bemanningen aan boord van de
schepen.
Aan sommige kapiteins werd TiangeÉo-
ilen onder Amerikaansche vlag te gaan va
ren. Zelfs werd aan één kapitein aange
boden 15,000 dollar per jaar, als hij met
zijn schip tussCTien Engeland en Frank
rijk, wilde gaan varen om transporten
over te brengen.
Alle kapiteins weigerden echter. Dat is
10 zeggen, twee kapiteins rijn overgegaan
in Amerikaanschen dienst, rij het dan al
niet als gezagvoerders, maar dat waren
twee mensehen, wier kansen in Holland
toch verkeken waren.
Dan verzocht de Amerikaansche com
mandant da Hollandse lie vlag te doen
strijken.
Ook dat werd geweigerd, op alle sche
pen. Geen Ilollandsehe kapitein wilde de
Nederlandsche vlag strijken, z.oodat ten
slotte dé Amerikaansche bemanning- dat
moest doen. Het geschiedde hoffelijk en
met alle eerbewijs. De Amerikaansche
wacht kwam in het geweer, bracht het
saluut en heel langzaam kwam de vlag
naar beneden. Er waren kapiteins, die
moeite hadden hun tranen te bedwingen,
als zij de vlug »zagen strijken. Er waren
er, die op hun snorren beten.om zich goed
te houden. Eén kapitein liet zijn beman
ning aantreden rond/de vlag en te zamen
zongen zij het „Wien Neeriandsch Bloed"
zoodat de Amerikaansche commandant
►zich omdraaide om zijn ontroering te ver
bergen.
Op een ar.der schip had de bemanning
de Nederlandsche vlag en de kajitoorvlag
vastgebonden, zoodat zij niet gestreken
konden worden, en de mast hadden zij
ingesmeerd met vet, dat geen man boveri
kon komen om de vlag neer te laten.
't Schijnt een allertreurigst stelTetje zee
lui t-e rijn, dat nu aan iboord der sche
pen is.
Menschen, die nog nooit gevaren had
den, die hun zeemanschap hadden moeten
krijgen door een schriftelijken driemaand-
schen cursus! De meest ervaren kapitein
was er een, die als derde stuurman op de
koopvaardij had gevaren.
Do gevolgen bleven niet uit. De eerste
machinist van een der schepen werd
's nachts uit zijn hotel gehaald, of hij als
jeblief igauw kwam, want het schip stond
half vol water en was zinkende. Ze had
den een verkeerde kraan opengedraaid en
wisten niet wat zij beginnen moesten. A an
oen ander schip waren in minder dan
geen tijd de vuren ingezakt en was de
donkey-engine vernield. Op weer een an
der schip speelden de Amerikaansche di-
ietiant-zeelui met de dynamo, lieten zij
het eleetrisch licht flikkeren, aangaan,
weer uitgaan, helder branden. Allemaal
kinderspel van menschen, die voor een
werk kamen te staan waarvan zij niets
weten.
Zoo kwam ten slotte de dag. dat de
schepen voorgoed verlaten moesten wor
den, omdat de „Nieuw-Amsterdam" uit
voer naar Nederland. Toen de boot ver
trok stonden alle schepelingen aan dek en
over het water schalde liet „Wien Neer-
landsch Bloed".
De reis werd ook medegemaakt door den
afgetreden gezant W. L. F. C. ridder van
Rappard met vrouwen dochter en zoon.
Een paar dagen voor liet binnenkomen
heeft ridder v. Rappard, juist voor bet
schip de vrije vaargeul vor onze kust in-
stevende, in eerste cn tweede, klasse salon
de officieren en onderofficieren der Ne
derlandsche handelsmarine aan boord
vereenigd en hen daar toegesproken. Zijne
Excellentie bracht daarin den Holland-
selien zeelieden, die unaniem geweigerd
hebben in Amerikaanschen dienst over te
gaan, welke schoone beloften hun ook ge
daan werden, hulde voor hun optreden.
Er stonden twee wegen voor u open, aldus
de gezant: de breede weg naar de Ameri
kaansche vleesclipotten en de nauwe weg,
nauw als de vaargeul, dor idealen en die
leidt naar het eigen vaderland. Voor het
Teil, dat .ze den laaf sten hebben gekozen
zal liet vaderland, in welks geschiedenis
ze een roemrijke bladzijde vullen, hun
dank weten. Spreker verzekerde den man
nen, dat Nederland hen met open armen
zal ontvangen, besloot met drie hoera's
voor de Koningin en -zette het Wien Neer-
lands Bloed in. dat door allen werd mee
gezongen. Een der aanwezigen, de machi
nist De Jong, bond den gezant de belangen
der gerepatrieerde schepelingen op het
hart.
De Kamerverkiezingen.
In verband met de combin die der kies
kringen Leiden, Den Haag, Rotterdam en
Dordrecht voor de indiening van één can-
didatenlijst. voor de.Liberale Linie, is mei
het.oog op de propaganda.een eomi'é van
actio der Liberale l'nie voor Zuid-Hol
land ingesteld.
In dit comité hebben ritting genomen
voor den kieskring Leiden de heeren J.
Abresch te Lisse, J. Beven te Bodegraven,
F. Tieter te Gouda en A. J. Wiimans Mz.
te Leiden; voor den kieskring Den Haag
de heeren J. C. Hoos, ir.r. J. W. de Kan
ter. J. II. Koert en J. M. Steffelaar, allen
aldaar; voor den kieskring Rotterdam de
heeren M. F. Kooyman. G. Maathuis, G.
J. van Beekum en A. Smit Jzri.; cn voor
den kieskring Dordrecht dé heeren J. van
Kleef té Dordrecht, mr. A. A. Moll te Dor-
ilrecht-, prof. L. Nelemans te Delft en L.
Touw te Nieuvv-IIelvoet.
R. K. Nationaal MiddenstancBbureau.
De laak van bovengenoemd bureau zal
de navolgende punten omvatten: lo. Door
ingevolge daartoe verstrekte opdracht, uit
te voeren de besluiten van den Ned. R. K.
Middenstandsbond en van diens cfage-<
lijksch en centraal bestuur; 2. door de be
sturen van den Ned. R. K. Middenstands
bond en van zijn aangesloten organisaties
voorlichting te- verstTekking over onder
werpen van organisatorischen, sociaal-
economischen en sociaal-polilieken aard;
3o. door eigener beweging voorstellen in
te dienen bij de reeds genoemde bestuurs
lichamen, zoo dikwijls tiet bureau daartoe
termen aahwe-zig acht; 4o. door met der
daad te arbeiden aan de stichting van
nieuwe en de in- en uitwendige verster
king van reeds bestaande bij .den Ned. R.
K. Middenstandsbond aangesloten natio
nale vakorganisaties; 5o. door het instellen
van enquêtes over middenstandsaangele
genheden, .zoo* dikwijls daartoe redenen
bestaan; 60. door, desverlangd, op zich te
nomen het administratief beheer van
daartoe aangewezen nationale instellin
gen van den Ned. R. K. Middenstands
bond'; 7o. door alle andere middelen» die
bet bureau, onder goedkeuring van het
Dag. Bestuur van den Ned R. K. Mid
denstandsbond, ter vervulling van zijn
taak noodig of gewenscht acht.
Leger en Vloot.
Lichting 1919.
Blijkens aanschrijving van 'clen minis
ter van Oorlog aan de burgemeesters
zal de keuring van de ingeschrevenen
voor de lichting 1919 op of omstreeks
25 dezer aanvangen.
Can!rale Militaire HuisvJijtfsntoonsteding.
Als een bekroning op het werk der huis
vlijt onder de militairen in de afgeloopen
wintermaanden, zal er van 12 tot en met
16 Juni a.s. in de zalen van Ivon. Zoölo
gisch Botanisch Genootschap te 's-Gra-
venhage een Centrale Militaire Huisvlijt-
tentoonstelling worden gehouden.
De inzendingen worden overgebracht
door de onderscheidene onderwijzers in
huisvlijt.
Aan de militairen, inzenders, kan voor
zoover altlfans de eïschem van den dienst
zulks zullen toelaten, boven de algemcene
V- bij. Rondere] en :i4iflzc/ndei'.ii|g3verbx
ven, een dag verlof worden verleend tot
liet bezoeken van de tentoonstelling, on
der bepaling, dat. terugkeer per eerste
reisgelegenheid op den dag. volgende op
d'en van vertrek, kan worden toegestaan.
Voor dit verlof, dat zoo mogelijk in aan
sluiting aan een ander verlof dient te
worden verleend, wordt vervoer voor re
kening van bet Rijk toegestaan.
Aan de commandanten zullen, ten min
ste één week vóór de opening van de
Tentoonstelling toegangskaarten worden
toegezonden- ter uitreiking aan de belang
hebbenden.
Gemengde berichten.
De geschiedenis van enkele fonneijaa vet.
Men bericht uit Heerlen aan „De Tijd":
Reels Ijrg-en tijd werd er over geklaagd,
dat de «ociaJtetisché coöperatie „Glück
Auf" te Heerlen, die eerstdaags een fi.'iaal
in Kei'krade de-rukt'te openen, hij den fiscus
weer -in de. gratie stond, wat betreft h-et
verkrijgen, van inslag, dan b.v. da R.-K.
coöperatie „Ons Dagelijksch Brood". Er
schijnen lagere ambtenaren te zijn, die
rood getint rijn en uit dien hooide hun
coöperatie gaarne een voorsprong gunden,
boven de Katholieke,veibrnik--\erecnjgii g.
Herhaaldelijk is in vergaderingen, en in
da kranten gewezen op dieze (bevoorrech
ting en «ven energiek weid het door dc
qoc i al i s11 i ogen ge sprok en.
Al is de leugen nog zoo snel. de waar
heid ach'.eriiaalt. ze wel.
Want wat gebeurde dézer dagen?
Dc heer Ilof, de propagandist vim de
S, D. A. P. ir» Limtmng, te Heerlen wQ'dto
mohitig. meldde rich met mevrouw Gnedw*
óók een 100de «propagandiste, op tiet L%\
vcrvnnidd&lonSmrcsuu, en vroegen", ncemj
•oteohben. 011» distributie van vet. WogenJ
beider onbehoorlijk optreden waa ihun «s» J
sultaat negatief; teen naar don builgemoe^»
ter; deze was op reis. De ochtgenoote vaij
den burgemeester stond daarom de depUr
tal'ie te woord, met name rnevr. Greie, eai
het g dg was, dat deze dame plus mijiirf
•heer Hof ontvangen werden </p het Levtanij
rnitklelenbedrijf. De vetdistributie kwam 1
wcor ter sprake, want er was genoeg vedï
in de Heeriensöbe vvihkieb. psè
Een inmiddels-door het Levensmiddelen^
bedrijf ingesteld onderzoek had geg'ovenB
verstrekt over de.voorraden vet, die bij d*
voornaamste winkeliers aamverig waronU
De „Glück Auf" had doen weten, dat erf,
nog 18 «vaatjes aanwezig waren terwijl in
den winkel van „Ons Dagelijkse!» Brood'®
geen haTi ons te koop was. Toen controle*
want de socialisten eisohten ze: die Ka*
tiholieke winkeliers en vooral die Katho
lieke coöperatie kan je immers niet ver»
tirouwen. \Vie weet, hoeveel vet ze wef
hadden- en dat kwam immers toe aan d-5
arbeidende k-'. as-se.
In ^Ons Dagelijk-ch Brood" hielpen -ld
socialisten ongevraagd mee naar vet ax>»
ken. De opgave, dat er geen korrel in h-uia
was, klopte als een bus. Daarna ging do;
controleur van hot Leften-Mmddejenbedrijt
een onderzoek insteken in dien winkel var*
„Glück Auf". De opgegeven 18 tonnetje»
kwamen spoedig voor dien dag, doch da
controleur, een pracht van 'n rechercheur
strekte rijn onderzoek verder uit. Hij1
klom op zdlder en vond daar nog eenigtf
vaatjes vet.... Nog «even den keUler foe/o<r.
ken, meende de controleur. Niet doen...-
er staat water in den kelder en ge zult
natte voeten halen,Ben daar niet LoruJ
voor", antwoordde üe controleur, die da»
detlijk (begreep, wat er 'te doen was. OoW
daar stonden nog tonnetjes vet, en da
socialisten, die de distributie van net ft er
langden, bleken- ten riot te 7.V) K.G. vet irt
voorraad te hebben, of 750 K.G. méér ilanl
„On? Dagelijkscii Brood" en 300 K.G. méé*'
dan door hen ftft'as opgegeven....
Óverilit bedrog door de soeiali-.en zuH&a
we geen nadere aanduiding geven. Dit i/é
bedrog op groote scha al. Zelf vet in voor
raad hebben, onjuiste opgaven ver-trok
ken, ander er opgaven wantrouwen* en. op
distributie 'aandringen. Dót. is roodfl
taktlek!
Pracht-stof voor 'n „Oproerige Krabbel.'*
In benarde tijden. Een zakeivmajx
toonkie het „-libld." een schrijven van een
kandel-wriend uit WcsirfaT.en, waarin diens
bezoek te Amsterdam werd aangekondigd
en de volgende vraag werd gesteld: „Wik
mij per omgaande bertchteu of men bii u
ook kan eten dan wel van hier mond
voorraad moet worden meegebracht."
Doodgeschoten. Door het omoorzidh-4
taig omgaan met een geladen jachtgeweer,
heeft een smidsknecht je te Denekamp he-fc
12-jarig zoontje van zijn 'baas doodgescho
ten. Het knechtje is gearresteerd. i,
De doodslag te Vliszirtgan. De polilia
te Vli-sinigen heelt nog geen arrestaties
kunnen doen in verband niet den doodóGaig:
op een militair in den nacht van Zondag
op Maandag, ook niet, nadat het paikefc
uit Middelburg ter plaatse is geweest. Het
slachtoffer is gistermorgen met ml! i aire
eer begraven.
Ernstig ongeval. Dó uitvoerder van
een betonwerk bij een der ijsfabrieken to
IJmuidenhaid het ongeluk v an een stelling
te va-tienHoewel de stelling slechts lGj M.
boven den grond was, werd hij, inwendig
zwaar gekneusd, opgenomen.
Honger. Een abonné scbrjjft aan „Iletf
Volk": -Dinsdag te Rotterdam zijnde, k«>n
ik wegens 'te weinig tijd niet in een café
mijn brood gaan nuttigen en nam het durf
maar langs de «straat. Dat ging evemvrt
niet, daar ik bestormd v/èrd door honger
lijdende kinderen, die je het brood af
smeekten op een manier waartegen nie
mand bestand zou zijn. Van anderen
hooide ik hetzelfde.
Een onvoorzichtigheid. Men schrijft
aan de „Tijd": Aan verschillende niet on
bepaald verlof zijnde m-ilitairen in Amster
dam en omgeving is deze ftveek per post
een bevel gezonden, om onverwijld wegen»
tweede mobilisatie met spoed onder de wa
penen te komen. Het gevolg wa- natuur-'
lijk groote ontsteltenis in de bet rikken ga.
zinnen, he! rek king en vverden opgeze-gd,
uitrustingen gepakt, en/.. Verschil ler.dj?
personen begaven rich reeds op weg nmar
hun mobilis-atie-besteiiimingen.
Eenigen tijd later ont\iigen de betrok*
ken personen bericht ft an de afdeeling Mi
litaire Zaken-, dat de oproep op een ver
gissing berustte. De opiwningen hadden
FEUILLETON.
26)
,,Het staat u mooi^ mon ami, mij daar
van een yrwijt te maken, dat ik u tot een
zoo schitterende alliance hielp! Zij heeft
toch niet ft\reinig er toe bijgedragen; den
luister van ons huis te verhoogen!"
De barones sprak met hooghartig ge
zicht en. terwijl zij het hoofd in den nek
wierp, flikkerden haar oogen toornig.
De baron antft\'oordde slechts door een
korten eu bétteren lach. Daarna zei hij
somber en bijna ruftv: „Wat gij zegt, klinkt
bijna, alsof gij u zelf wilt bespotten mama.
Mant, de eenige luister, dien ons huis nog
&an aanwijzen, bevindt zich aan de stof
uwer japonnen en gij weet zeer wel, dat
S'j de charmante toiletten niet aan mijn
leerste, doch aan mijn tweede huwelijk
dal «ij niet bevorderd hebt te danken
hebt.'z
iDf oude dame zei scherp tot haar zoon:
siEn had ik soms ongelijk tnet den
wensch, dat onpassend huwelijk te ver-
i§«tnderen? Heeft het je ruïne afgewend,
8ij ®ca rolutière je ftaaau gaaR?;- w
„Denk aan mijn tegenwoordigheid,
grootmama"*, zei Eva, die het gesprek
zwijgènd, maar met pijnlijke opmerk
zaamheid had gevolgd, thans met grootèn
ernst, bijna waarschuwend.
„Ik constateer aJleen feiten, mijn ïieft-e",
antwoordde dc oude dame. „Ik wist niet,
waarom gij het als een beleediging zoudt
beschouwen. Nu, Erdmann, gij hebt
mijn vraag niet beauftvopyd?"
„Welnu, madame, ik zal u onomwonden
mijn meening, «zeggen, daar gij liet zelf
eischt. Mijn ondergang is tc wijten aan
Uftv verkwisting en aan die van uw
schoondochter, gravin Rhauen. Mijn hu-
ftvelijk met Eva's moeder heeft mijn val
menig jaar tegengehouden en ik zou ftvel-
licht nooit geruïneerd zijn, bad uw hoog
moed pn hardvochtigheid mijn ongelukki
ge jonge vrouw niet een vroeg einde be
reid!"
De baron stond op, maakte voor de ba
rones, die van woede en verrassing geen
antwoord kon vinden, een stijve buiging
en verliet de kamer. Op den drempel keer
de hij zich even om en zei:
,.Kom, Eva. ik heb oaet je te pratenL"
„Verontschuldig mij. grootmama' zei
Eva, cnet een iichte hoofdbuiging van de
otuide d'-oniö afscheid nemend, cn volgde
barones dit kon be-
haar vader, v
letten.
De baron liet zich op de versleten sofa
vallen, terwijl Eva op een stoel plaats
nam. liet meisje zei njels, maar koek haar
vader bezorgd en medelijdend aan.
„Eva, gij moét n.ij raad geven", ^ei bij
opgewonden. „Ik ben in oen waiihopigcn
toestand, mijn kind, en zie nergens een
uitweg."
In deze ftveinigë, beteekenisvolle woor
den lag alles opgesloten. Niet hij, <Ic va
der, stond zijn dochter ondersteunend ter
zijde, maar hij riep haar leiding, haar
steun en hulp in. De man leunde moede
loos in den hoek der sofa, het jonge meisje
zat in een rechte houding tegenover hem.
„Lieft'e papa", zei Eva op zachten toon,
„gij weet, hoe graag ik bereid ben. alles
te doen, vvat gij wenseht. Maak mij slechts
met de verlegenheid bekend, waarin gij u
bevindt, dan «zullen wc samen overleggen,
hoe daarin te helpen."
„Helpen!" riep de baron met wanhopig
gebaar uit. „Als ik zeg, dat ik mij in
een wanhopig dn toe-'and bevind, hoe
kunf gij dan' van een verlegenheid spre
ken alsof ik een diner te geven had en_
vreesde, dat mijn wijnvooraad niet toerei
kend zou zijn... „Verlegenheid!... Ik dachtt
dot gij zoudt weten, dat het •■meer was dan
een voorbijgaande verlegenheid."
„Twist niet met mij om een verkeerd
gekozen woord, papa", zed Eva vriende
lijks, „Ik ftvlet, dat wij in zeer ernstige
moeilijkheden verkeeren, maar wij moe
ten daarom tocli den moed niet verliezen,
maar ft'er een igd trachten het ongeluk het
hoofd te bieden. Dat binnen korten tijd de
gedwongen ft^rkooping van het riddergoed
Radenhorst zal moeten geschieden, «héb ik
van uw rentmeester vernomen. Hij beeft
mij ook meegedeeld, dat een rijk geworden
fabrikant uit Lunden het plan heeft den
grond en liet buis tot iederen prijs te koo-
pn, om< er een fabriek op te zetten. Wij
kunnen dus hier niet lang meer blijven.
Het zou dus goed zijn, indien gij spoedig
een besluit neemt, waar wij zullen heen
trekken."
„Dat is gemakkelijk gezegd, maar de
keus zal mij -zwaar vallende geheele
wereld staat vdfor mij open. Het is geheel
onverschillig, of ik dezen of genen weg
insla, mij in een armzalig dorp of in een
vorstelijke residentie begeef: overal héb
ik dezelfde kansen: ellendig ten onder te
gaan, te verhongeren aL> een hond zonder
meester."
„Vader, spreek uiei zoo ontzettende
woorden!"
„Ik spreek de waarheid zelfs indien
njen den hoogsten prijs voor Radenhorst
geeft, «zal hij niet toereikend zijn, ora da
schulden en de opgoloopen renten te dek
ken. Voor mij zal verlaat u daarop
geen roode heller overblijven. Gij ziet du»,
dat wij met geheel leegde handen het hui»
verlaten en van het oogenblik af. dat wij
den drempel hebben overschreden, zijn
wij aan den bitterstftn nood prijsgegeven.
Dus, mijn verstandige dochter, wat blijft
er anders over voor mijn ongelukkig®
oude moeder en inij om ellendig om te
komen."
„Maar, papa, lieve papa."
„Ja, het is zoo, mijn dochtertje" d«
toon van den baron was spottend ..ja»
gij moogt wel irfedelijden met ons hebben.
Uii zijt weliswaar geborgen, maar hel
wekt toch-pijnlijke gevoelen- op', van al
den veiligen oever een paor drwkelingop
den ondergang té zien tegemoet gaan.A-
(Wordt vervolgd,}
