5)e £eidóclve 6ou^otit
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
In het Zwarte Veen.
j)it blad verschijnt eïkcn dag, uitgez. Zon- en Fecstd.
pe Abonnementsprijs bedraagt, bij' vooruitbetaling,
•oor Leiden 18 ct. p. week, f 1.70 p. kwartaal; by
on-e agenten 14 ct. p. week, f 1.85 p. kwartaal. Franco
t post° f2.15 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
blad is voor de Abonné's verurijgbaar tegen betaling
•an 20 ct. p. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
Se jaargang. DONDERDAG 28 MAART 1918.
Bureau: STEENSCHUUR 15 - LEIDEN. Inferc. Telefoon 935.
No. 2578
Postbus 6.
De Advertentieprijs Dedraagt van 1—5 regels f0.76
elke ïegel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingerj vao
15 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gralii
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of geyroagd, huur en verhuur, koop en
verkoop '40 ct. p. 80 woorden. Ieder woord meerloU
Zondagsblad.
Aan de week lezers onzer courant maken
wij bekend, dat MAANDAG a.s. aan de
nopens het tweede kwartaal voor
het ZONDAGSBLAD, zijnde 2 0 cent,
moet betaald worden.
DE ADMINISTRATIE.
Goede Vrijdag.
Goede Vrijdag,
tloog op den Calvarie-top was met hui-
\6rinffwekkend-ruwen moedwil neerge
ploft in een rotskuil het logge, houten
kruis, waaraan vastgeklonken was met
ijzige wreedheid de Man van Smarten.
'n Rilling van niet le dragen pijnen
doorhuiverde het Goddelijk Lijf. Le
geoseling-wonden, verwijd en uitge
scheurd door het zware lijdenshout, dat
Hij te torsen had een eindeloos-langen
weg van benauwend wee en schrijnen
de ziele-droe.fhe.id, schokten weer verder
open door den plompen plof'van onbarm-
r hartige beulen.
En ingeperst, weer dieper, werden de
sclierp-puntige doornen in het Goddelijk
ge. Hoofd.
In het ster ven sbleeke, bloed-beplekle
gelaat vielen de oogen dicht, door het
versche injed, dat gutste uit ik weet
niet hoeveel hoofd-wonden, op den rol-
aigen grond; tot ons aller heil...
En rondom den berg stonden de mec-
doogeulooze beulen met een tergenden
ijskouden grimlach op het verdierlijkte
moordenaarsgelaat, opvloekend tegen
den meelij-vollen, Man van Oneindige
Liefde.
De ondergaande zon schoot haar
laatste stralen den gruwelberg op en
zette het Goddelijke Lijdenslichaam in
een gloed van flonkerende bloed-robij-
ïien, welke .het wi'edde (zollc rondom
(toed huiveren van ontzag en velen on
der hen van hartstochtelijk berouw en
fcoete-drang.
En over den berg-top, van Godde
lijk Bloed gedrenkt, werden uit den go-
prangden borst van den Grooten. Lijder
fiè laatste woorden gezucht: „In L'v-e
Jlanden beveel ik Mijn geest", welke
echoden in de ooren van duizenden,, die
staarden vol schrik naar den Goddelij-
ken Gestorvene.
Plols kraakte de graf-stilte stuk door
hel splinterend uiteenbarsten der gra
nieten rotsen. En velen erkenden Hem.
den God van Almacht en Ontzaggelijke
Liefde en weenden tranen van berouw
«ver hun snood bedrijf, doch velen ook
.verstarden in hun boosheid.
Oek vandaag, den Goeden Vrijdag' van
1918, heeft hetzelfde vreeselijke gebeuren
plaats, ook vandaag weer wordt een zee
.van smaad, uitgehoond door den nieti-
gen mensch degen l-Iem* 'Düe leed rii
schrikkelijke, onmenschelijke pijnen, ufT
oneindige. Liefde voor ons.
In zijn bespottelijke gei*ingheid hccfl
liet trotsche merischdom den God van
Almacht niet willen erkennen. In ter
genden hoogmoed wordt den Gcddely-
ken Lijder op zijn kruis tegengegruwcld,
iedenen dag, de snoodste ondank \an'
een niet te schatten tal van zonden.
En het gedonder van oorlogskanon-
nen, noch het ketteren van mitrailleur»
op de slagvelden, vol dooden en ver
minkten, heeft velen tot inkeer kunnen
brengen.
Door ons, Katholieken, vooral, moei
daarom vandaag ons voornemen worde-i
vernieuwd, om eer-herstel en eerebocte
te brengen voor aL het gruwbare, Hem
aangedaan. Onze kerke li moeten weer
voller worden, vol zooals bij den eersten
aanvang van dezen menschen-moordcn-
■den strijd. Eerherstel en eereboete, op
dat Hij in Zijn Goddel ij k-groo te Liefde
moge terugtrekken Zijn straffende Hand,
Hij ons weer de zegening des vredes
moge terugschenken.
Op de knieën daarom voor den God
*an Smarten en voor Hem uitgeschreid
°ns groote leed over bedreven kwaad.
Op de knieën aan Zijn heiligen disch,
veelvuldig, ja iederen dag en tegen Zijn
Goddelijk Hart ons aangevieid, in vurig
gesmeek om rust en vrede voor de ge
teisterde wereld.
Op de knieën, allen zonder tiilzonde-
ring, met innig geestdriftig Godsver
trouwen.
PONSIOEN.
DegrooteslaginhetWesten.
Albert gevallen. -- Ter weerszijde van
de Somme maken de Duitschers vorde
ringen. - Engelsche tegenaanvallen en
herovering van twee dorpen. -- Weinig
beweging bij Noyon. - Nogmaals het
monsterkanon.
Overzicht.
Albert gevallen.
\Veer een nieuw resultaat, dat door de
DuiLtechars is toereikt. Het Duitstóhe staf-
bericht van gisteren qjeldt n.l.:
De op 25 Maart verslagen Fransche en
Engelsche divisies hebben gisteren opnieuw
getracht in het onherbergzame trechterge
bied van tien Sommeslag ons voorwaarts
dringen tot staan te brengen. In onzen aan
val werd de vijandelijke linie doorbroken.
Sinds den vroegen morgen begon het front
aan beide rijden van de Somme te wijken.
De hardnekkige tegenstand der vijandelijke
achterhoede werd door ons onstuimig voor
uitdringen bedwongen.
Ten Noorden en ten Zuiden van Albert
forceerden wij den overgang over de Ancre.
In den loop van den avond is Albert ge
vallen.
Ten zuiden van de Somme hebben wij
den vijand na hevigen strijd over Chaul-
nes on Liiions teruggedreven. Roye werd
in storm genomen. Noyon is in bloedige
straatgevechten van vijanden gezuiverd.
Wij hebben onze oude stellingen voor den
Sommeslag in 1916 maar het Westen op af He
plaatsen uitgebreid. Het aantal gevange
nen neemt toe, de buit wordt grooter.
De Engelsche en Fransche legerberichten
van gisterenmiddag gewaagden van een
vertraging van den Duitschen opmarsch.
De aanvallen werden grootendeels afgesla
gen. Wel moesten de Engelschen Albert
prijsgeven en op korten afstand bij Pray
terugtrekken, doch de Duitsche aanval op
de nieuwe stellingen ten Z. van de Somme
werd afgeslagen. Tegenaanvallen der En
gelschen tusschen Ancre en Somme stelden
hen in staat twee dorpen te heroveren.
Schijnt er dus aan het Sömmefront nog
eenige beweging in het front te zijn, meer
.zuidwaarts, bij Noyon, waar de Fran-
schen staan, valt voorsh-ands weinig bewe
ging meer waar te nemen. Het is natuur
lijk onmogelijk te voorspellen, welken vorm
de slag; gaat aannemen.
Men mag echter wel uit de stafberichten
der drie hoofdkwartieren opmaken, dat het
tempo .van den Duitschen opmarsch tijde
lijk is afgenomen en dat de tegenstand der
Geallieerde legers is toegenomen. Na de
eerste verwarring, die zich'inderdaad bij
de Engelsche legerleiding heeft getoond, is
deze blijkbaar eenigszins hersteld en is er
in geslaagd den Duitschen opmarsch ,te
vertragen.
Of rich hier op grooter schaal zal herha
len, wat ook de vorige plaatselijke offen
sieven steeds hebben opgeleverd: "n.l. be
langrijke vorderingen en buit bij den eer
sten inzet en daarna een langzaam opnieuw
venstarren tot don- stellingsooaTog?- Het va'.t
niet te zeggen. Volgens Stegemann is dit
slechts de eerste phase van den slag en zal
de thans ontstane bewegingsoorlog pas-in
staat zijn de strategische plannen der
Duitsche legerleiding te ontwikkelen' en te
verwezenlijken. Dit zou dus het voorspel
zijn voor een veel grooter en belangrijker
bedrijf.
Uit de uitlatingen van Ludendorff kan
men opmaken, dat het stellig niet in de
bedoeling van het opperbevel heeft gelegen
cm doze krijgsverrichtingen weer te laten
verloopen tot den stellingsoorlog. Het blijft
daarom mogelijk- (wat ook de Fransche
pers voor mogelijk houdt), dat de Duitsche
aanval plotseling'op een ander punt van
het uitgestrekte front ontbrandt,, bij Ver
dun of in Chamipagne, zoodra het offensief
tusschen Atrecht en Noyon tot stilstand
dreigt te komen.
Een feit blijkt echter, dat van een Duit
sche doorbraak nog geen spra^is.
Hoe zonderling de toestanden in
Rusland nog zijn blijkt uit de laatste
telegrammen uit Rusland. De Oekrajien-
sche troepen, die tjouw zijn aan de sovjets
(die met de Centrale regeering-en vrede ge
sloten hebben) hebben Odessa weer op de
Duitsche en Oostenrijksche troepen ver
overd. De Zwarte Zee-vloot, die naar Sa-
basbopol gevlucht was, daagde- opeens op
en nam deel aan den strijd. Later heeft ze
"ook nog de ha van van Soekoemkale, ten N.
van Batoem, gebombardeerd.
Miilioenen menschenlevorte.
Naar de „Wiener Morgfera Ztg." uit wel
ingelichte kringen verneemt, staan naar
schatting ongeveer 8 10 miilioen man
schappen aan het Westfront tegenover
elkaar.
Het Duitsche vèr-dragende geschut.
Van Duitsche deskundige zijiie wordt
oma geschreven
,,Met den aanvang van het offensief heeft
de Duitsche legeraanvoering voor de eerste
imiaal het nieuwe Duitsche geschut met
groote draagwijdte in actie laten treden.
Het gaat hier om een niedwe en zeer be-
teekenisvölle uitvinding opv het gebied der
moderne ballistiek. In tegenstelling met de
handelwijze der geallieerden .men denke
slechts aan de overdreven berichten over
•het „poudre Turpin" heeft de Duitsche
legeraanvoering niet van te voren reclame
gemaakt met haar nieuwe wapen. In het
geheim werd daarentegen door de onder
zoekingscommissie voor de artillerie het
geschut -zoo zorgvuldig- mogelijk beproefd
en zijn doeltreffendheid vervolmaakt.
Zóó goed werd het geheim bewaard, dat
de granaten van het nieuwe geschut van
de zijde der Franschen in het eerst op re
kening der vliegeraanvallIen gezet worden.
Het Fransche officieele bericht dwaalt on
getwijfeld in .zijn veronderstelling, dat
slechts één dergelijk kanon aan Duitsche
zijde aangewend wordt. In den naasten tijd
zullen militaire legerplaatsen, oefeningster
reinen en spoorwegstations ten behoeve van
troepentransporten op vele punten tot op
meer dan 100 K.M. achter het Fransche
front het doel dezer nieuwste Duitsche
kanonnen uitmaken. Het spreekt vanzelf,
dat slechts punten van militaire beteekenis
het'voorvverp dezer té verwachten beschie
ting zullen uitmaken. Daar échter gewoon
lijk de ergernis van don over- een
geslaagde uitvinding zich daarin uit, dat
m^n haar bijzonder onmenschelijke uitwer
king toe-SGhrijft, is het wel het best van
begin af aan daarop nadrukkelijk te wij
zen.
Naar uit Boedapest wordt bericht, zijn
naar aanleiding van'de tjeschieting van
Parijs alle Hongaarsche deskundigen het
er over eens, dat het wonderbaarlijke ka
non minstens 10 K.M. achter de eerste linie
moet zijn opgesteld, zoodat de schootsaf
stand 150 K.M. bedraagt- Men heeft hier
waarschijnlijk te doen met een geheel
nieuw soort springstof, welke op zich zelf
nog niet zoo bijzonder is als wel het uit
vinden van een grondstof, die in staat is
den ongelooflijken druk.van de springstof,
weerstand te bieden. Men gelooft, dat door
de beschieting van Parijs het nieuwe kanon
slechts geprobeerd wordt, maar de uitwer
king ervan zullen de Engelschen spoedig in
Londen marken.
De Noorsche militaire schrijver kapitein
Nörregaard schrijft in „Dagens Nyheter"
over het Duitsche 120 K.M. kanon o. a.:
,^Er bestaan ^geen ballistische tabellen
voor dergelijke reusachtige kanonnen, doch
aangenomen, dat zij een kaliber van 50 c.ML
hebben, dan zouden om het projectiel 120
K.M. ver te schieten een elevatie van 40 gr.
en een uitgangssnelheid van 2400 M. noo-
dig zijn.. Het gewicht van het projectiel
moest dan 1800 tot 2000 K.G., de lengte
van den kanonloop 25 M. en het gewicht
van'den loop 50 ton zijn. De levende kracht,
zou aan den mond 500,000 metertonnen be
dragen.
De uitgangssnelheid bij de tot dusverre
bekende kanonnen was hoogstens 1000 M.
Wanneer men deae .snelheid op 2400 M.
heeft kunnen brengen, dan moeten natuur
lijk het kaliber, de lengte van den loop en
hot gewicht van den loop nog belangrijk
grooter zijn genraaakt.
De besohieting van Parijs.
Uit Londen wordt gemeld: Het schijnt
thans zeker te zijn, dat op zijn minst twee
verdragende kanonnen Parijs bombardee
ren. Blijkbaar hebben de Fransche vliegers,
die onophoudelijk zoeken, de posities der
kanonnen nog niet ontdekt.
Een Keizerlijk telegram aan Krupp.
Krupp von BoMen-Halbach. ontving van
dén keizer bet volgende telegram:
Uw nieuw geschut heeft met zijn beschie
ting van Parijs, over een afstand van
meer dan 100 K.M., zijn proef schitterend
doorstaan. Met de vervaardiging van dit
kanon hebt gij een roemrijke bladzijde toe
gevoegd aan de geschiedenis van de
Krupp-fabriek. Ik breng u derhalve en
allen mede-arbeiders mijn keizerlijken
dank voor deze prestatie van Duitsch wetert
en Duitsch werken.
0p Zee.
Een geweMig duikboot-offensief op til?
De Londensche correspondent vari de
New-York World" heeft aan zijn blad ge
seind:
,,De maximum-krachtsinspanning der
Duitsche duikbooten. wordt in de periode
tusschen April en Juni verwacht, naar een
hooggeplaatst marine-autoriteit heeft mede
gedeeld. Waarschijnlijk zal Duitschland
daarbij voor de eerste maal gebruik maken
van 1 de vaak aangekondigde „duikboot-
kruisers". Ofschoon er reeds duikbooten'
van. de zoogenaamde „Deutscliland"-klas-
se in actie zijn, gelooft, men, dat de aller
grootste Duitsche duikbooten tot nog toe
niet aan het werk zijn geweest. Men heeft
reden om aan te nemen, dat deze „duik
boot-kruisers" aan het voorjaarsoffensief
zullen medewerken."
Engeland.
De nvunitiefabricage.
Reuter seint, dat vele duizenden munitie
arbeiders hebben gevolg gegeven aan het
beroep, door Churchill op hen gedaan, om
al hun krachten in te spannen, en ver
klaard. af te zien van hun vrijen Paasch-
maandag.
Rusland.
I Grootvorsten verbannen.
Trotzky over het Roode Leger
Blijkens een Reuter-telegram uit Peters
burg heeft de Raad van Commissarissen
■der gemeente Pet-HsLurg de deportatiós a an
zes grootvorsten, te Petersburg verblijvend,
naar de gouvernementen Perm., Wjatka en
Wologda gelast.
Trotsky heeft een beroep op dc bevolking
gepubliceerd, waarbij hij er op aandringt
mede te.werken tot de organisatie van het
Roode Leger. Hij kondigt de aanstaande
uitvaardiging aan van een besluit waarbij
de militaire opleiding van alle burgers
wordt gelast en alle voormalige generaals
en officieren in actieven dienst hersteld
worden als instructeurs onder toezicht van
de volkscommissarissen.
Te Moskou een rede houdend, heeft Trots
ky medegedeeld, dat hij voornemens was
een Rood Leger, sterk een miilioen bajo
netten. te organiseeren. Hij voegde er aan
toe dat o.lle militaire schoüens die tftuams zijn
gesloten, heropend zullen worden om dit
leger de noodige officieren te verschaffen.
Successen dar Maximalisten.
De Raad der Oekrajiensche bolsjewiki
maakt bekend, dat er voordeelen .zijn be
haald op de Duitschers.
De Zwarte Zeevloot heeft Soekoem Kale,
een haven ten N. van Batoem, gebombar-
deerd.
De boisjewïkï weer meester van Odessa?
Odessa is na bloedigen strijd hernomen
door de troepen die trouw zijn aan de
Oekrajiensche Sovjets. Marinestrijdkrach
ten namen met succes aan den strijd deel.
Vereenigde Staten.
Oorlogsmaatregelen.
In den Amerikaanschen Senaat was,
naar Reuter meldt, onder den induk van
het Duitsche offensief het debat geheel ge
wijd aan de bespoediging van de oorlogs
voorbereidingen. Senator Lodge wilde, dat
Amerika zijn geheele „mannenkracht" tef
hulp van de geallieerden zou beschikbaar
stellen en bepleitte invoering van den mili
tairen oefenplicht voor jongelieden van 18
tot 21 jaar. Senator Thomas (Colorado)
drong eveneens er op aan, dat alle Hulp
middelen zullen worden gbruikt.
Ontploffing.
Er heeft in eetn groot magazijn te Jersey
City een ontploffing plaats gehad. Het «ma
gazijn stortte ineen en geraakte in brand.
Er volgden nog vijfmaal reeksen kieina
ontploffingen, waaruit blijkt dat hiet ma-
garijn munitfLe bevatte.
Ook te New-York werd de schok gevoeld»
Nederland en de Oorlog.
Binnenkort woreft het broodrantsoen vof-
minderd.
Het treinen verkeer met Duitschland fa
stopgezet.
K a t vv ij k in rouw.
Men schrijft uit Katwijk aan „De Stand"*
Leefde Zondag 17 Maart in de vele treu
rende gezinnen de hoop op, toen de heeil
N^ Parlevliet de blijmare ontving, dat de
bemanning van zijn vaartuig „Vooruit'2»
K.W. 151 behouden te Cuxhaven was opge
bracht, thans heeft men alle hoop laten va*
ren, zelfs aangaande K.W. 66, schipper C»
Plokker, die Dinsdag 26 Maart reeds 4 we-
ken geleden zee koos, zoodat eerst than*
de ramp, die onze plaats trof, kan wordei.
overzien.
De geheele bemanning van TJ.M. 242*
K.W. 23. K.W. 73, K.W. 01. K.W. 101, K.W.
125, K.W. 66 en K.W, 146, alle bemand
met Katwijkers, te zamen 48 personen, ver
ging. Daarenboven kwam een 14-jarigd
knaap om, toen een logger van de Maatsch»
„Holland" (schipper IL Krijgsman) op een»
•mijn liep. Het aantal omgekomenen is al-
zoo 49. Van deroe waren eieih 30-tal geflruwcB
en velen vaders van talrijke gezinnen. Vani
éért ochpaar werden weggenomen tweer
gehuwde zoons en één schoonzoon. Natuur
lijk kunnen de nabestaanden zich nog niet
indenken, dat hun geliefden niet «uilen
wederkeeren, doch als de enkele cagen,
die de schepen over den lijd (2 weken) weg
zijn, weken worden, zegt het verstand, dat
langer wachten ijdel is. Een voorrecht is 't,
dat bij alle rouw en droefheid althans da
ellende der armoe de woningen niet bin
nentreedt. De wedjuwem ontvangen 30 pet
en 15 pet. voor leder kind. beneden den
leeftijd van 18 jaar tot een maximum van
60 pet. van 't gemiddelde week loon, be
dragende ten hoogste f24.
In verband met de ramp had een confe
rentie van reed ens plaats'in een dier afd'ee-
lingen van 't Departement .van Landbouw.
Nijverheid en Handel, vermoedelijk omtrent'
het overdragen van een gedeelte der risico»
door de reeders te dragen. De Schippers-
vereeniging wendt pogingen aan omtrent
het mijnengevaar in de Noordzee beter dan
tot dusver van overheidswege ingelicht t*
worden. Beide .zaken eischen voorziening
En als men bedenkt, dat ieder vaartuig
gemiddeld in de twee weken 150 mandei
visch aanvoert, elk inhoudende 50 kilo eo
welk een aanvulling zulks is Voor de volks
voeding, bestaat er alle grond, dat de Re
geering zal ingrijpen om de uitoefening der.
treil-visscherij zooveel doenlijk te begun
stigen.
Het broodrantsoer
veranderd.
Binnenkort kan het besluit tegemoet wor
den gezien de broodkaart met twee dagen
te verlengen, waardoor het rantsoen van
254 gram per dag daalt tot 213 gram pee
dag.
Boterrantsoen.
Naar de ,,M3bd." verneemt, ®al de mar
garine- en boter-rantsoenecring zeer bin
nenkort, vermoedelijk a.s. Maandag, een
aanvang nemen.
Vleesch rantsoen.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal
met de huidige vleeschrantsoeneer ing wor
den doorgegaan tcit Augustus, waarna tof
zeer ingrijpende maatregelen zal moet.ee
worden overgegaan. Alsdan zal de veestar.
pel ten deele moeten worden afgeslacht, in-'
FEUILLETON.
15)
Het algemeen gelach, waarvan hij rich
voorwerp >zag, verbeterde zijn luim niet
en nijdig voegde hij Bruno toe: „Domme
JNfön, in. plaats van je motnd alg een
wnuurdeur open te doen, deedt- ge beter
"et paard vast te houden."
En toon Bruno geen aanstalte maakte
zijn bevel na te komen, riep hij toornig:
kjjNu, zult gij het doen?"
..Verontschuldig imie, mijnheer Kurz",
woordde knaap, „ik kon niet aanne
men, dat u tot imiij sprak, want ik heet
8runo."
..Verwenschte deugniet!" schreeuwde de
iziger woedend en hief de vuist op. om
n knaap, die kakra tegenover hem
sl°nd een slag te geven.
L^jkwam echter niet zoo ver, een s'ter-
«re hand dan de zijne greep zijn opgehé-
L n ,arm v"kt en Jozef keek Kura zoo woe-
"d aan, dat deze ontzet terugdeinsde.
»JVat is er?" vroeg Uphoff.
i.De bengel is wederspaimig", zea Kurz,
'etn Jozef zoo juist had vrijgelaten.
Hij wilde op Brtino toestappen, doch
oogenblikkelijk trad de jonge boer jweer
tusschen beide.
„Laat den knaap met rust. hij heeft u
niets gedaan", zei Jozef, en keek den rei
ziger zoo strijdlustig aan, dat diens .moed
aanstond-s in die echo-enen zonk. „Wat er
met u gebeurd is, weet ik niet, maar gij
ziet er aardig toegetakeld uit. Indien gij
echter meent, uw boosheid daarover op
onzen jongen te koelen, dan zijt gij op den
verkeerden weg, denk daaraan."
„Hoor dien boer eens aan!" mompelde
Kurz, „om onzen jongen! Sedert wan
neer behoort de bengel u?"
Eer Jozef iets kon antwoorden, trad zijn
moeder tusschen hem en zijn tegenstander
en zei imiet groote beslistheid:
„Sedert het oogenblik waarop gij hem
mij ter opvoeding hebt gegeven, behoort
Bruno tot ons, mijnheer Kurz. Van dat
uur af heb ik hem» als mijn kind beschouwd
en ik kom voor hem op als voor mijn
eigen kinderen."
De boer was ten slotte ook uit zijn domi-
meling ontwaakt en begreep^ eindelijk
wajit zijn geest werkte even traag ail-s zijn
lichaam dat Bruno een onrecht van
Kurz geleden had. Zich langzaam tusschen
dezen en den knaap schuivend, zei hij
met verrassende energie: „Indien meneer
meeyt dat hij den jongen, dien wij hebben
opgevoed, kan beleedigen, dan vergist hij
zich. Dat lijden wij niet; daarop kon hij
rekenen zoo vast als op Gods woord."
Zoo dikwijls Kurz naar Ravensbruch
kwam, had hij ondervonden, dat iedere
berisping, die hij Bruno gaf, bij de lande
lijke vrienden tegenspraak uitlokte, maar
«oo openlijk en heftig als ditmaal hadden
echter de Klostermans nog nooit partij ge
trokken voor hun pleegkind.
Kurz stond nu geheel verbluft te midden
der opgewonden pachtersfamilie, terwijl
de controleur en Peerebloeai, die beiden
een afkeer hadden van den handelsreizi
ger, handen wrijvend en oogjes knippend
hun vergenoegen te kennen gaven, dat
Kurz, die steeds een grooten mond had.
er zoo slecht afkwam.
In het hart van den verweesden knaap
kwamen gevoelens op van diepen danlk en
innige vreugde. De overtuiging, dat hij niet
meer eenzaam en verlaten was, maar door
innige liefde was omgeven, was hem nooit
zoo weldadig geweekt als op dit uur. Met
beide handen den arm van den boer om
vattend, drong hij zich dicht aan de ziide
van den ouden ni-an, die hem een oogen
blik, vriendelijk in het seiaat keek, en
daarna weer somber de oogen naar Kur-z
opsloeg en mompelde:
„Het is mijn jongen raak hem eens
aan! Waag het, een vinger naar hem uit
te steken."
„Mooi, mooi", bromde Kurz, „vertroe
telt den jon/gen maar, opdat hij u allen over
het hoofd groeit, mij kan het niet schelen.
Wat gaat het mij aan, indien hij in den
grond bedorven wordt?"
Jozef had reeds ej^n heftig antwoord op
de lippen, maar zijn moeder trad tusschen
beide:
„Dat zal u toch wel aangaan, mijnheer
Kurz. Maar gij hoeft u daarover geen .zor
gen te maken; gij kunt getroost gelooven,
dat wij Bruno in eer en deugd opvoeden.
Thans wil ik vragen, of gij op den Klos-
terhof dénkt te overnachten."
„Ik moot wel. „Het fceiest kan niet ver
der."
„Hefarme dier", mompelde Jozef, en
nam met Bruno's huip den zwaren last
van 'den rug van het paard.
Nadat rij den koffer in de keuken had
den neergezet, brachten zij het. moede dier
in den stal en verzorgden het met veel
grootere welwillendheid, dan zij het zijn
meester zouden hebben gedaan.
Jozef liet dit spoedig blijken. Toen hij
hij zijn tei'ugkeer in het huis vernam.^dall
de wagen van Kunz met gebroken rad irp
het veen vast zat, en dat Kurz wenschte,
dat de knecht en de jonge boer den war
gen nog «voor den nacht zouden halen^
weigerde hij beslist. Het hielp ook riieta.
dat Kur.z vriendelijk bad en smeekte. Joze?
bleef er bij dat hij te imoe was, om voor
den nacht nog zulk werk tè verrichten
Morgen na de Mis zouden zij den wage»
uit het moeras trekken en naar Ranstettei
brengen, waar hij hersteld kon worden.
Kur.z moest zich daar wel bij neerlegs
gen; en daar hij zijn reis naar'IIolland nu
niet onmiddellijk kon voortzetten, gaf hij
de toezegging, den volgenden morgen den
pastoor, die hem wenschte te sproken^
een bezoek te brengen.
De geestelijke zat voor zijn door de Zon
dagsplichten een weinig verlaat ontbijt,
toen Kurz bij hem binnentrad.. De beide
mannen hadden elkaar reeds menigmaal
gezien en gesproken.
(Wordt vervolgd.)
