S)e£eidAdh& ©oma/rit'
BINNENLAND.
BUITENLAND.
De Oorlog.
pit blad vereerden* enten dag, u'itgez. Zon- en Feestd.
>De Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
yoor Leiden 11 ct. p. week, fl.45 p. kwartaal; bij
onze agenten 12 ct. p. week, f 1.60 p. kwartaal. Franco
p. post fl.SO p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
blad ia alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
p.kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers
5ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e jaargang. WOENSDAG 5 DECEMBER 1917.
Bureau STEENSOHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935.
No. 2485
Postbus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 15 regels f0,75
elke regel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen vao
25 regels 11.50, elke regel meer 30 ct., met gratis
bewijsnummer. Bij contraot aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
tel ij k front zijn grootendeelS ge
staakt. Het is echter aan Russische .tijde
nog allesbehalve rustig en het laat zich
aanzien dat het overschot der munitie zal
worden gebruik! in een nog droeviger
strijd dan hier zoolang werd gevoerd, n.l.
tusschen zonen van hetzelfde land, een
broederoorlog in den vol&ten zin van het
woord:.
Een Britsch legerbericht over Oost-
Af rika meldt dat op het oogenblik al
de Duitsche koloniën in Oost-Afrika in
handen van de Engelschen en Belgen zijn
gevallen. De overgebleven Duitsche troe
penmacht is gevlucht naar Portugeesch
grondgebied en zal daar vermoedelijk zich
moeten overgeven, zooals de overige troe
pen, die drie jaren lang den strijd hard
nekkig hebben volgehouden en eveneens
voor de overmacht moesten bezwijken.
Dat zij den strijd zoolang hebben kun
nen rekken, dankten zij vermoedelijk be
halve aan eigen beleid en uithoudingsver
mogen aan de moeilijke terreinomstandig-
heden, die de Engelschen, die in getal veel
sterker waren, dwongen heftig te worste
len, om dit belangrijk bezit.
Terwijl Duitsch Zuid-West-Afrika in
Juli 1915 verloren ging hebben de troepen
in Duitsch Oost-Afrika het dus nog twee
jaar langer volgehouden, al was het te
voorzien, dat ook zij op den duur het niet
zouden volhuden.
Zoo heeft Duitschland thans al zijn
kolóniën verloren.
't Zal ongetwijfeld bij de Katholieken
van alle landen diepe verontwaardiging
hebben gewekt, wat thans is gebleken bij
de bekende onthullingen, n.l. dat in het
verdrag door Frankrijk, Engeland en Rus
land indertijd met Italië gesloten, om de
hulp van dit alnd voor de Entente te ver
krijgen, de volgende bepaling voorkwam:
„Frankrijk, Engeland en Rusland aan
vaarden de verplichting Italië te steunen,
om den Heiligen Stoel te beletten eenige
diplomatieke stappen te doen, tot het slui
ten van een vrede, of tot het regelen van
de met den tegenwoordigen oorlog samen
hangende quaesities."
Een zeer pijnlijke onthulling dus, wel
ke, meer nog dan andere, een droevig
licht werpt op het diplomatieke spel, dat
achter de schermen is gespeeld.
De Russische Maximalisten bevestigen
met dit geheime verdrag evenwel het ge
rucht, hetwelk reeds eerder de rondte
deed, dat n.l'. de geallieerden Italië de
toezegging gedaan hadden, den Paus van
de a.s. vredes-conferentie buiten te sluiten.
Door de publicatie van het bewuste ar
tikel is ovenwei het doodvonnis uitgespro
ken over de kortzichtige en jammerlijk-be
nepen opvattingen, die tot de samenstel
ling daarvan den doorslag gaven.
Slechts valt er op te wijzen, hoe de
Paus machtiger gebleken is dan de gehei
me samenspanning van Italië en zijn bond-
genooten tegen Hom. Ondanks het besluit
der Entente heeft de Heilige Stoel een di-
plomatieken stap gedaan voor den vrede.
De invloed daarvan is zoo groot gebleken,
dat het eenigszins verrassend is, dat de
geallieerden blijkens een bericht elders
in dit nummer toch nog op het voorstel
van den Paus zullen antwoorden. Niet al
leen omdat het voorstel, zoo lang geleden
reeds is gedaan, maar ook om de zeer ge
reserveerde .houding, die de geallieerden
tegenover het Vaticaan hebben aangeno
men, spreekt nu 't Paai,sian invloed sterk
naar voren.
De politiekangure publicatie uit Rus
land hebben de katholieken thans veel ge
leerd, n.l. de stille kracht, welke in den
vorm van de vrijmetselarij in, Italië
werkt..
De toestand in Rusland
is nog verre van schitterend. De maxima-
listische troepen zijn met den nieuwen
opperbevelhebber uit Petrograd naar Wi-
tebsk aan de Duna gekomen. Volgens de
jongste berichten, werd deze plaats, blijk
baar zonder veel strijd, genomgn en gaf
de oude generale staf zich aan Krylenko
over, terwijl de vorige opperbevelhebber
Doechonin bij de gevechten, die plaats
grepen, het leven heeft gelaten.
Hiermede is opnieuw een hoofdstuk van
de Russische omwenteling afgesloten, en
staat het nog te bezien, wat het volgende
ons brengen zal. Een belangrijk punt is
daarbij, wat de wapenstilstand en de
hierbij gevoerde (besprekingen zullen uit
werken.
Mogen we al vast verwachten, dat de
gesloten gedeeltelijke wapenstilstand ook
op de andere front-deelen aanstekelijk zal
\verken.
Duitschland.
Tegen het duel.
Naar aanleiding van de uitvaardiging
van het leger- en vlootbevel, van keizer
Karei tegen het duel heeft het Duitsche
centrum de volgende vraag aan den rijks
kanselier gericht:
„Is de rijkskanseier in staat nog tijdens
den duur van den oorlog een soortgelijk
leger- en vlootbevel, dat een verbod van
het officiersduel bevat, in het vooruitzicht
te stellen?
Het antwoord op deze vraag zal schrif
telijk gegeven worden.
Frankrijk.
Een antwoord der geallieerden op de
Pauselijke nota?
Het „Journal des Debats" en de „Ma-
tin" melden, dat Frankrijk na het vaststel
len der algerneene oorlogsdoeleinden op
de entente-conferentie te Parijs in over
eenstemming met de overige geallieerden
de jongste nota van den Paus zal beant
woorden.
Italië.
De H. Stoel en de geheime verdragen.
De „Kölnische Zeitung" meldt uit
Zwitserland: De Italiaansche Katholieke
bladen zijn ten zeerste verbaasd over de
door de openbaarmaking der geheime ver
dragen, bekend geworden geheime clau-
sulen tegen den Heiligen Stoel. De „Os-
servatoire Romano" behoudt zich voor een
oordeel uit te spreken. De commentaren
der overige Katholieke bladen zijn door
de censuur onderdrukt.
Rusland.
De geheime documenten.
Belangrijke onthulling.
Onder de gepubliceerde bescheiden is
een verdrag, waarbij Italië toezeggingen
krijgt: een deel der oorlogsschatting en
een stuk. Afrika.
Hierin staat verder vermeld:
Frankrijk, Engeland en Rusland yer-
plichten zich Italië te steunen, oon den
Heiligen Stoel te beletten eenige diploma
tieke stappen te doen, tot het sluiten van
een vrede, of tot het regelen van de met
den tegenwoordigen oorlog samenhangen
de kwesties."""
Men leze hierover ons {overzicht.
Nog een verrassing verwachten!
ïn de „N. R. Ct." vinden wij het vol
gende telegram uit Berlijn: De overeen
komsten en nota's, die voor de Entente het
meest compromitteerend -zijn, worden nog
door het Russische bewind achtergehou
den. Zij zullen echter, zoodra de commis
sie, die daar onder toezicht van Trotsky en
prof. Peliwanof in het Sochy-klooster aan
werkt, met hare toebereidselen klaar is,
in den vorm van een Oranjeboek openbaar
gemaakt worden.
De wapenstilstand aan het Oostelijk front.
Berlijn meldt officieel: De Russische
afgevaardigden belast met de onderhande
lingen in zake het sluiten van een wapen
stilstand werden door den opperbevelheb
ber in 't Oosten, generaa-veldaarschalk
prins Leopold van Beieren met een korte
toespraak begroet.
Daarop begonnen- de onderhandelingen
over het sluiten van een wapenstilstand
waaraan onder voorzitterschap van den
chef van den generalen staf, generaal Hoff
mann, vertegenwoordigers van de Duit
sche strijdkrachten te land en ter zee, als
mede gevolmachtigden van de opperste
legerbesturen van Bulgarije, Oostenrijk-
Hongarije en Turkije deelnemen.
Uit het oorlogspersbureau te Weenen
wordt gemeld:
Bij de onderhandelingen over den wa
penstilstand bij het leger van prins Leo
pold van Beieren werd hët Oostenrijk-Hon-
gaarsche leger-commando door een blon
deren gevolmachtigde, een officier van den
generalen staf, vertegenwoordigd.
De Russische afgevaardigden, die gister
middag om half vijf aan onze linies wer
den ontvangen, zijn nog denzelfden avond
naar de plaats van onderhandeling door
gereisd.
Doechonin gedood.
Een draadloos Russisch bericht maakt
een proclamatie bekend, die door Krylen
ko aan de troepen is uitgevaardigd. Hij
maakt daarin bekend, dat hij met de re
volutionaire troepen Mohilef is binnenge
trokken en het hoofdkwartier heeft om
singeld.
Doechonin werd door de troepen uit een
trein geworpen en gedood. Kornilof's
vlucht was het gevolg van deze buitenspo
righeden.
Krylenko is als opperbevelhebber in het
Russische hoofdkwartier aangekomen.
Het hoofdkwartier geeft zich over.
De maximalistische regeering deelt door
middel van het Petrogradsch Telegraaf-
agentschap mede, dat de generale staf op
het Russische front zich aan de afdeelin-
gen der maximalistische troepen heeft
overgegeven.
De kozakken en Korni lof.
Volgens een telegram van zijn adjudant
is Krylenko te Vitebsk aangekomen met
afdeelingen van het Petrogradsche garni-
coen. De kozakken hebben zich op hun
flanken en in den rug saamgetrokken.
Een botsing is naar het schijnt ieder oogen
blik te wachten. Volgens andere mededee
lingen heeft er reds treffen plaats gehad,
waarbij enkele dooden zijn gevallen.
Middellijk wordt medegedeeld, dat Kor-
nilof gisteren zijn bewakers ontvlucht is.
Roemenië.
Staat het lamt voor een revolutie?
Uit Kopenhagen wordt geseind, dat het
Russische blad „Djen" bijzonderheden
mededeelt, omtrent de hachelijke situatie
van Roemenië, Volgens het blad wordt er
te Jassy een Roemeensche kroonraad ge
houden, waarin de nieuwe, door den
staatsgreep der Bolsjewiki in het leven ge
roepen, politieke toestand voor Roemenië
in den breede wordt besproken.
Het land is op_het oogenblik van alle
spoorwegverbindingen afgesloten. Hongers
nood, volkomen stremming van het ""er-
keer, besmettelijke ziekten, teekenen van
verzet in het leger en algerneene ontmoe
diging -hebben de volkspsyche geweldig
beïnvloed. Het geheele volk snakt naar
vrede.
Bij het laatste oponthoud van. Koning
Ferdinand te Jassy hebben volksoploopen
plaats gehad, die een dreigend karakter
droegen. Men riep om onmiddellijker!
vrede.
Vereenigde Staten.
Meer oorlogsverklaringen gewensoht.
Ledge Renting, republikeïnsch lid van-
de commissie in den Senaat voor buiten-
landsche zaken verklaarde zich voor den
oorlog tusschen de Vereenigde Staten en
alle bondgenooten van Duitschland.
Spreker voegde erbij: Wij hebben een
missie onder House naar Europa gezon
den, om de eenheid van actie te bewerken.
Ik geloof, dat voorwaarde voor de een
heid is, dat wij dezelfde vijanden be
vechten.
Dit zou onzen toestand begrijpelijker ma
ken en de eenheid van optreden van onze
regeerlng vergemakkelijken. Wij moeten
dus aan al Duitschland's bondgenooten
den oorlog verklaren.
Brand.
Een groote brand in Brooklyn (New-
York) vernielde vier groote gebouwen van
de Morse Droogdok Maatschappij. De scha
de wordt op een millioen dollars geschat.
Nederland en de Oorlog.
De „Blom ersdijk" en de
„R ij n d ij k"
Van bevoegde Duitsche zijde wordt ge
meld, dat de Duitsche regeering aan de
reederijen heeft betaald voor het stoom
schip „Blommersdijk" voor de waarde
van het schip, alleen 2,700,000 gulden en
voorts voor vrachtverlies en overige vorde
ringen ten naaste bij 300,000 gulden, en
voqr het stoomschip „Rijndijk" als vergoe
ding der reparatiekosten, zoowel als voor
vracht- e tnijdverlies tezamen ten naaste
bij 750,000 gulden, behoudens schadever
goeding voor de lading.
Aardappele n-d i s t r i b u t i e.
De minister van Landbouw, gezien zijn
bekendmaking no. 2182, afdeeüng Crisis
zaken, bureau Landbouw, opgenomen in
de „Staatscourant" van 1 November j.l.
no. 256, betreffende de aardappelen-distri
butie, brengt ter algerneene kennis, dal
aan de daarin, genoemde soorten aardap
pelen, welke voor de zesweeksche reservt
kunnen worden- gelevrd, worden toege
voegd de soorten Bravo, Bonte, Blauwa,
Frisia en de Wet van kleigrond.
De K a a s p r ij z e n.
Men schrijft aan de „N. Rott. Crt.":
De vorige week Donderdag werden in
de „Staatscourant" de niieuwe, door den
minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel vastgestelde maximum-prijzen
voor kaas bekend gemaakt. Deze prijzen
kwamen zeer onverwacht, en menige be
langhebbende zal zich hebben afgevraagd,
aan welke prijzen hij zich in die week!
moest houden, aan de nieuwe of aan de
oude. Van overgangsbepalingen was niet»
gebleken, en indien de nieuwe -prijzen- oiv
middellijk in werking traden, dan was er
een schitterende gelegenheid geopend ooi
een extra-winst je te maken.
Zaterdagavond bevestigde het bureau
voor mededeelingen inzake de voedselvoor
ziening, dat de nieuwe prijzen onmiddellijk
in werking traden.
Dit beteekent, dat de grossiers, die in
die week voor gestempelde distributiekaai
aan de centrale pakhuizen f 43 en voor on
gestempelde f41 hadden moeten betalen
(in deze prijzen was nog geen verandering
gebracht), voor die kaas aan de detaillis.
ten mochten berekenen f 70, resp. f 68, in-
plaats van f 46 en f 44, de prijzen, die voor
heen in rekening mochten worden ge
bracht. En dat de detaillisten, die zoo ge
lukkig waren geweest van hun grossiers
de distributiekaas van die week nog tegen
den ouden prijs te hebben ontvangen, dat
was f 46 voor gestempelde en f 44 voor
ongestempelde kaas, direct voor diezelfde
kaas in den winkel mochten berekenen
resp. 84 en 81 cent per pond, in plaats van
de oude prijzen.
Hetzij de grossiers, hetzij de winkeliers
hebben dus een co et winstje gemaakt, een
voudig doordat een nieuwe, regeling van
de maximumprijzen in werking is kunnen,
treden, voordat de oude goed en wel aan
■kant wa9 gezet. Maar in beide gevallen
betalen de consumenten dat winstje.
Peulvruchten als vee
voeder.
De minister van Landbouw vestigt er
nogmaals de aandacht van belanghebben
den op, dat het nadrukkelijk verboden, en
dientengevolge strafbaar is, peulvruchten
aan het vee te voederen. Van dit verbod1
zijn slechts uitgezonderd: paardeboonen,
wierboonen, schapenboonen en Waal scha
boonen.
V eilingbep a-lingen.
De Vereeniging Groenten-Centrale heeft
thans de navolgende bepalingen vastge
steld:
Van het uitschot der roode en gele kool
moet 50 pet. voor de fabrieken en 50 pet.
voor het buitenland geveild worden onder
de bepaling dat wanneer genoemde hoe
veelheid hetzij voor het buitenland of door
de fabrieken niet mocht worden afgeno
men, de geheele partij voor de fabrieken of
voor het buitenland mag geveild worden.
In geen geval mag uitschot van welke
soort kool ook boven den door het Centraal
Bureau van Veilingen vastgestelden prijs
verkocht worden.
Met uitschot wordt gelijkgesteld de kool
waarvoor tengevolge van waterschade
door de vele regens permissie tot veilen
verleend is.
Meermalen komt het voor, dat door te
lers getracht wordt op andere veilingen te
verknopen, dan daar, waar zij verplicht
eijn.
Aan de eigenaars van drogerijen wordt
medegedeeld, dat van de door hen op de
veilingen gekochte kool binnen veertien
dagen de vastgestelde beschikbaarstelling
-moet plaats hebben.
Koop- en pachtprijzen van
weide- en hooilanden.
Het. blijkt, dat in den laatsten tijd gras
landen dikwijls tegen abnormaal hooga
prijzen worden verkocht of verpacht. In
verband hiermede wordt nogmaas ter al
gerneene kennis gebracht, dat het inge
volge artikel 7 der Distribu-tiewet 1916 niet-
geoorloofd is op gescheurd grasland grove
tuinbouwgewassen, als -kool, prnkboonen
en andere gi'oote tuinbouwgewassen, als
ook handeLsgewassen vrij te verbouwen.
Eenheid in het verscheidene.
Daar is geen krachtiger bestrijding van
jiet val-sdhe (begiiinisiel van den klassenstrijd,
dan een in liet Katholiek beginsel van
Solidariteit levende practijk
Geen scheiding in standen, maar één
heid in beginsel moet in het oog springen
*oor wie het leven onder ons, Katholie
ken,' gadeslaat. Daar zijn verschillende
standen, van elkander onderscheiden,
maar niet tegenover, doch naast
Ikander levend en aiibeidend en strijdend,
ia gelijkgezind begeeren naar rechtvaar
digheid, in wederkeerig bewijzen van
liefdeZóó moet voor on.9 staan het
Katholieke leven, het maatschappelijk
verkeer, de sociale verhouding, tusschen de
Verschillende stamden. Zóó, doordrenkt
van onze heerlijk-schoone, heil-brengende
Katholieke beginselen!
Neen Goddank! dat is niet slechts
theorie, doch ook practijk.... Al ïs het niet
»5ó als in de eerste Christen-eeuwen, toen
de heidenen van de Christenen getuig
den, dat zij hen erkenden aan hunne
liefdedaar is toch een -krachtige open
baring van den geest des Christendoms,
die liefde is, óók in het huidig» leven!
Zoo openbaart zich in het standen-verschil
- onder de Katholieken een eenheid
in het verscheidene. En, gelijk
de „eenheid in het verscheidene" het ka
rakter der schoonheid is in de psysieke
orde, is zij dat ook in het geestelijk l-even
der maatschappij, dier gemeenschap
„Eenheid in het verscheidene" geen
bittere klassenstrijd, noodlottig en verdef-
1 lelijk voor de bestrijders zoowel als voor
de aangevallenen, doch eensgezindheid en
saam ho o ri gbeiddót blijkt ook, gelukkig,
yaak in de practijk der Katholieken heilig
Ideaal te wezen!
Rondom de droeve geschiedenis van het
Tilburgsche arbeidsconflict schittert in
blijden glans de Katholieke een
heid onder de verschillende standen!
0, w-at zouden de klassenstrijd-mannen,
de socialisten, gegrinnikt hebben van pl:ei-
zier, zoo zij hadden kunnen constateeren,
dat de Tilburgsche arbeiders alleen steun
ontvingen van hun klasse. Maar nu staat,
zonder .onderscheid van stand, heel Katho
liek Nederland aan hun zijde! De Katho
lieke pers treedt op voor hun rechten in
de -open taal der waarheid en zelfs met
toornende verontwaardiging. Uit het Hoog
waardig Episcopaat worden in duidelijk-
waarneembare taal stemmen gehoord, die
klaar aanwijzen, dat het recht is aan de
zijde der arbeidersDe eenheid van
beginsel onder ons, Katholieken, komt hier
ti)t uiting in de practijk van het leven....
Wij geven hier slechts een voorbeeld.
Héél het leven onder ons, Katholieken,
moet weerspiegelen: de eenheid van
beginsel in het verscheidene dex
etanden!
De eenheid van het recht en dé een-
Beid van de liefde!
Be strijd bij Kamerijk. - Thans heeft
Buitschland al zijn koloniën in Oost-Afrika
(trioren. - Oo Russische generaal
Doechonin gedood. -- Staat Roemenië
voor een revolutie? - Het verdrag der
jcaliieerden met Italië betreffende den
H. Stoel. - Nog een verrassing te
vachten? - De wapenstilstand aan het
Oostelijk front.
Overzicht
t n het Westen wenden de 'Duit-
schers hun beste krachten aan, de Engel
schen uit de veroverde stellingen bij Ka
merijk te verdrijven, 't Eenige succes, dat
zij hierbij bereikten, was de verovering
van het dorpje La Vacquerie, ten N. van
Gonnelieu gelegen, waarvan zij zich ook
reeds meester maakten. Het zal de Engel-
rchen (nu zeker -veel moeite kosten om Gou-
zeaucourt te behouden.
De Engelsche infanterie deed een aan
val ten N. van Gheluvelt, die niet aan de
verwachtingen schijnt te hebben beant
woord. Het Britsche legerbericht spreekt
ni. slechts van een plaatselijken .strijd,
waarbij de Engelschen hun linie lichteijk
naar voren brachten.
De vijandelijkheden aan het O os-
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
Vorstin Justa sprak hij pater Rodri
guez eerst haar biecht. Daarna stortte izij
voor hem al haar bekommernis uit en
noemde hem haar naam. De priester bad
laet haar en troostte haar, zoo goed hij
kon. „Kent dan de Heiland, die uit liefde
tot ons hier in het tabernakel woont, niet
al uw leed, edele vrouw?" zeide hij. „Bidt
Hij hier niet dag en naclit voor u en uwe
kinderen? Klopt onder de gedaante van
brood niet wezenlijk en waarachtig Zijn
goddelijk hart? En zouden wij dan moede
loos kunnen worden? Komaan, moed en
vertrouwen gevat! Hij is onze leidsman en
bestuurt ons leven, en indien Hij de beide
knapen mocht uitverkiezen tot de martel
kroon, moeten wij Hem voor zulk een
genade dan niet danken?'
.Jazeker, zeker!" snikte de moeder. „Het
e'j verre van mij, mijne kinderen den palm
3er martelaren te misgunnen! Maar ik
Vrees, dat zij niet zullen sterven om hun
geloof, maar opgeofferd zullen worden aan
dp wraak van pen vrouw. Moeten wij dien
vc-rschrikkelijken broedermoord, indien wij -
kunnen, dan niet verhinderen?"
„Ongetwijfeld. Wij moeten en zullen ook
alles in het werk stellen om deze misdaad
te voorkomen. Vorst Ukon-Dono zal ons
daarbij helpen. En ik geloof wel, dat wij
Jyeyas zullen kunnen overreden om de
knapen onder eijn bescherming te nemen.
Maar, wanneer onze pogingen mochten
mislukken, moogt gij er niet aan twijfelen,
of de beide knapen zijn uitverkoren, om te
worden opgenomen onder het getal der glo
rierijke bloedgetuigen. Gisteren hebben wij
brieven ontvangen van onze medebroeders
te Anma Zij meldden ons den dood van
pater Valignani, die in de gevangenis ge-,
sterver, u. en zij verhaalden ook van de
standvastigheid uwer kinderen. Men heeft
hun de vrijheid aangeboden, wanneer zij
slechts éénmaal wilden offeren aan den af
god Haschiman; blaar zij, de wakkere kna
pen, zijn God dank! standvastig gebleven.
Indien zij vallen als offer van Hime's
wraak, dan lijdt het niet den geringsten
twijfel, of zij sterven als martelaren. Neem
dus de moeder der macchabeesche broeders
tot voorbeeld, edele Vorstin!"
De woorden des priesters vervulden het
hart der moeder met troost, echter zonder
de natuurlijke angst en zorg, om het lot
barer kinderen van haar, weg te nemen.
In haar ziel voerden natuur en ge
loof met elkander strijd en al zegevierde
ook het geloof, toch bloedde het moeder
hart. „Is het zonde?" vroeg zij den biecht
vader, „wanneer ik tot God zeg: „Heer,
neem hen als offer tot UI" en dan soms
aanstonds weer uitroep: „Neen! red hen!
bescherm hen! laat mij hen behouden!?"
„Hoe heeft dan de Heiland zelf op den
Olijfberg gebeden?" antwoordde pater Ro
driguez. „Wanneer het mogelijk is, laat
dan dezen kelk Mij voorbijgaan, Vader,
bij U is all'es mogelijk. Echter niet Mijn,
doch Uw wil geschiedde!"
Getroost keerde de Vorstin naar 'haar
gemaal in het kasteel teirug. Vóór het val
len van den nacht volgde pater Rodriguez
haai', tala .geneesheer verkleed. De 1 eeke
broeder ging mee als bediende; de gebrui
kelijke medicijnkist, welke hij, droeg, be
vatte echter een draagbaar altaar, hene
vens de heilige vaten en gewaden.
Na middernacht wilde hij tot troost der
belde 'zwaarbeproefde echtgenooten in hun
woning het 'heilige offer opdragen en hun
de heilige Communie uitreiken. Dit achtte
hij beter, dan dat het vorstelijk paar de
H. Mis in de kapel kwam bijwonen. „Het
is voor ong een eisch v&Ji beleid'^ zei de
grijz'e priester, „thans' alles te vermijden,
wat den Kubo-Sama zou kunnen ontstem
men." Daarenboven was vorst Protasius,
ten gevolgé van het ongeuk, dat hem had
getroffen, bijna menschienschuw geworden
en vermeed hij het zoovieel mogelijk zijn
woning te verlaten.
'Pater Rodriguez wist den diep geschok-
ten man moed in te spreken. „Aan het
geen gebeurd is, valt niets te veranderen;
berouw erover te hebben, ziedaar het eeni
ge noodzakelijke vereischte", zeide hij.
„Laten we de treurige gevolgen ervan dra
gen in den geest van ootmoed en boetvaar
digheid. Het zijn de bittere vruchten van
den hartstocht! Doch God stoot een verne
derd en verootmoedigd hart niet van Zich
af. Hij is geneigd vergiffenis te schenken,
en heeft, ook reeds vergiffenis geschonken
en Hij bezit de macht zelfs uit onze zonden
bet goeie ie doen geboren worden."
Den volgenden morgen bracht hij vorst
Justus Ukon-Dono, die na zijn begenadi
ging door den Kubo-Sama te Sakai gehou
den was, bij vorst Protasius. Het was voor
dezen laatste een bittere vernedering, den
roemrijken christen 'veldheer onder de
oogen te komen. Tranen van schaamte lie
pen hem over de wangen, toen hij den
ouden §oldaat in bet open, eerlijk gelaat
zag. Werktuigelijk viel hij voor hem op de
knieën en stamelde: „Vergeef het mij!
mijn ergernismijn eerzuchtmijn
hebzucht
„Sta op, goede vriend", viel Ukon-Dono,
zijn hand vattend, hem op hartelijken toon
in1 de rede. „Gij hebt het goed bedoeld; gij
meendet te handelen in het belang van
den christelijken godsdienst door uw macht
en uw aanzien te versterken. Eerzucht en
hébzucht!ach, dat zijn voor een Vorst
immers oude, Japansche deugden dodfcf
christelijke volstrekt niet! Des te christelij
ker is het intusschen, zijn misstappen te
erkennen. En laten wij nu eens overLeggen:
hoo wij het onheil, dat uw ongelukkige
zoon daarginds in Arima teweegbrengt
met behulp van den Kubo-Sama kunnen
beperken.
Daarover beraadslaagde men gedurende
drie dagen, zonder tot een besluit te ko
men. Want de bond van alle christen Vtui
sten ter gunste van Hide-Tada als opvol
ger van den Schogoen, een bond, welken
vorst Protasius had ontworpen, was niet
te verwezenlijken.
JWordt vervolgd.!
