BINNENLAND.
iHt blad verschijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Fcestd.
Po Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
voor Leiden 11 ct. p. week, fl.45 p. kwartaal; by
onze agenten 12 ct. p. week, f 1.60 p. kwartaal. Franco
p, post f 1.S0 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
blad is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
p, kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers
5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9b Jaargang. DINSDAG 20 NOVEMBER 1917. No. 2472
Bureau STEENSCHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 1—6 regels f0.75
elke regel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen van
1regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratii
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting.
Groote letters naar plaatsrujmte.
Kleine Advértentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
Vooruitgang?
Een vraagteeken hoort hier achter dit
jvoord te staan, wel meer dan één.
Voor de afdeeling Rotterdam van de
iVereeniging voor facultatieve lijkverbran
ding is dezer dagen een propaganda-verga-
flering gehouden, waarin door een spreker
jverd gewezen op een teeken van voor
uitgang in onze samenleving, en wel
fret volgende:
In Driehuizen werd in 1914 1 lijk ver
brand, in 1916 46, in 1916 89 en in 1917 93;
heden wordt het 94ste lijk verbrand.
Wij achten de toename der lijkverbran
ding, zij 't dan ook een heel langzame
(4e kosten zijn zeer hoog, afwisselend tus-
:hen 190 en 250 gld.!) juist een teeken van
achteruitgang in de huidige maat-
ihappij!
De lijkverbranding is i e i t e 1 ij k een
Dpenbaring van gemis aan eeuwigheidsge-
loofvan gebrek aan eerbied voor het
leven, zooals dit zich in onze samenleving
ip zoo vele stootende wijzen vertoont!
Door de vernietiging van de lichamen
Ier gestorvenen wil men bij de nabestaan-
le uit de ziel rukken het geloof aan een
ilijvend bestaan hiernamaalsDit is,
lategenzeggelijk, de tendenz, de bedoeling
ran de lijkverbrandingsupropaganda.
Om die bedoeling nu zien wij in de toe-
lame der lijkverbranding een bedroevend
iewijs van den opbloei van het heidendom,
iet barbaarsche heidendom met zijn laag-
iij-de-grondsche overwegingen en zijn lou-
er aardsche strevingen.
•De lijkverbranding is te midden van zoo-
eel goud-geflonker en zooveel schijn-
ichoone beschaving een schelle beschuldi-
;ing van modern barbarendom!
Het Tilburgsche-arbèidsconflict.
Heel Katholiek Nederland staat aan de
ijde der Tilburgsche arbeiders en keert
Ie fabrikanten den rug.
Geestelijken en leeken van alle standen
leuren de georganiseerde arbeiders in
uil rechtvaardigen strijd.
Type erend i,s het b.v., dat op oen ver
adering van de R.-K. Kiesvereenigiing
isteravond te Leiden een collecte kon
■orden gehouden voor de uitgesloten ar-'
eiders met aller goedkeuring en ook
lier daadwerkelijke sympathie!
Daar is eenheid onder de Katholieken
geen standsverschil omdat daar klaar
oor hen istaat een miskenning der begin-
jlen van recht ep liefde door de Tilburg-
clie fabrikanten.
Toch zal liet nog niet allen duidelijk
ijlt, waarom het te Tilburg gaat, wat
aar is geschied en hoe "daar opTïèïien
t toestand is.
Daarom raden wij aan, bij te wonen een
dering op Woensdag a.9. te 8
ui- in „De Burcht". Men zie hierover een
dvertentie in dit nummer.
BUITENLAND.
De Oorlog.
strijd in de Italiaansclie-Alpen
raehtïge tegenstand der Italianen. -
luistere toestand in Rusland. - Clemen-
eau's oorlogsprogram. Opstootjes te
iirich. Generaal Maude overleden.
Overzicht
Nog altijd de s t r ij d in Noord-
talie, welke de meeste belangstelling
oor ,zich opeischt. Thans vooral, nu het
arakter van den strijd gaandeweg aan 't
eranderen is. Nog kan men zeggen, dat
Centrale strijdkrachten hun succes
oortzetten, maar'het kost hun heel wat
seer moeite dan tevoren en er is geen
prake meer van een zegevierenden op-
larsch, noch van, door panischen schrik
evangen, vluchtende Italianen.
Men heeft het kunnen waarnemen aan de
dgingen der laatste dagen om de Piave te
Iverschrijden, en ook aan den beteren
eest, welke onder de Italiaansche troepen
gaan heerschen.
Niettemin hebben de Cenlralen, opruk-
end uit Feltre en Fonzaso, het plaatsje
luevo aan de Piave vermeesterd na een
mgclurigen strijd, terwijl ook de Monte
hrnelia, ten N. daarvan, stormenderhand
genomen werd. De Italianen zijn daarop
teruggetrokken op den zeer krachtig ver
sterkten berg Tomba, doch lieten 100 ge
vangenen in handen der tegenstanders
achter.
Op de hoogvlakte der Selte Comuni blij
ven de Italianen hardnekkige tegenaanval
len doen en daar de Duitsche en Oosten-
rijksche stafberichten ook melding maken
van een kraclitigen tegenstand van den
vijand, mag men aannemen, dat de Italia
nen zich gaandeweg herstellen en er mis
schien in slagen zullen de invallers aan
de Piave metterdaad tot staan te brengen.
Zij het dan oude berichten, er komt
eindelijk weer eens nieuws binnen omtrent
de tegen-revolutie in Rus
land. Tot voor enkele dagen werd ge
meld, dat generaal Kaledin in het Donbek-
ken nog steeds heer en meester was en van
daar uit naar Moskou optrok, ten einde
met de maximalisten af te rekenen.
Het Reuter-bericht uit Petrograd noemt
echter den naam van Kaledin niet in ver
band met de gebeurtenissen te Moskou en
evenmin vernemen wij iets naders om
trent Kojnilof, die eenige dagen geleden
tegen de oude hoofdstad van Rusland op
rukte.
Kerenski is ook spoorloos verdwenen,
nadat .zijn staf te Gatsjina gevangen geno
men werd. De zonderlingste geruchten om
trent zijn persoon doen de ronde, dóch het
zou ons niet bevreemden, indien Kerenski
en Komilof in het Donbekken bij de troe
pen van Kaledin opdaagden.
Volgens de Wiener Allgemeine Zei-
tung" is ook grootvorst Nicolaas daar aan
gekomen en zou deze van Kaledin het aan
bod hebben ontvangen als regent te wor
den uitgeroepen van een nieuw monarchis
tisch Rusland, indien hij er in slaagde de
bolsjewiki te bedwingen'.
Wat de correspondent van de Daily
Chronicle" seinde over de gevechten te
Moskou toont, dat de maximalisten er op
een hardhandige wijze hebben huisgehou
den.
Na al dit afbrekende werk maken do ma
ximalisten zich thans gereed tot opbou
wend werk. Men zie hierover, en voor de
Moskousche gevechten, onder de berichten
van Rusland.
De toestand is dus nog steeds .zeer duis
ter, al schijnen de maximalisten op 'f
oogenblik do baas te zijn.
België.
De Belgischs koning en tfe Bestuurlijke
Scheiding,
Men meldt aan het „Ilbld.":
Konrrig-mueriFTTceTtr^prv^rtr-rnrrartctc3-'
gram, dat de leden van het Belgisch gou
vernement hem stuurden ter gelegenheid
van zijn naamfeest, en waarin «ij getuig
den van de gehechtheid der Vlamingen cn
der Walen aan de nationale eenheid, het
volgende geantwoord:
,,Ik ben zeer getroffen geworden door uvtf
gevoelens en dank u om het toezenden van
de innige uitdrukking, welke gij aan die
gevoelens gaaft. Ik sluit mij aan bij het
protest tegen de in menging, die cïfe vijand
zich veroorlooft in onze binnenlandsctie
aangelegenheden, welke uitsluitend liet do
mein zijn van de nationale souvereinlteit.
Wij moeten het met een even groote toe
wijding en even groote zelfverloochening
ter harte nemen om telkens weer duidelij
ker te getuigen van .deze onschendbare
eendracht, die noodig is om aan ons land
een bloeiend en blijvend lot te verzekeren."
Frankrijk.
Regeeringsverklaririg van Clemenceau.
Heden .zal Clemenceau zijn regeerings-
verklai'ing afleggen. Ilavas seint reeds een
en ander en daaruit blijkt, dat de nieuwe
minister-president, zooals ook wel te ver
wachten was, voornemens is om met alle
kracht op te komen voor de-voortzetting
van den oorlog tot het bittere einde. Hij
wenscht. de grootste samenwerking tus-
schen de bondgenooten, hij belooft.alle pa
cifisten onder handen te nemen, zelfs de
lioogstgeplaatste en zal onverbiddelijk al
degenen, die betrekkingen met den vijand
onderhouden, voor den krijgsraad dagen.
In een woord: hij zal schoon schip maken,
•zooals Frankrijk dat ook van hem ver
wacht. Of hij daarin inderdaad slagen zal,
moet de tijd leeren.
Theodor Wolff wijdt in het „Berliner
Tageblatt" een artikel aan Clemenceau en
wijst er op, hoe deze steeds heeft aange
drongen op militaire hulp van Japan en
meermalen en nog onlangs heeft verklaard,
dat deze verkregen moet worden ten koste
van wat ook. In den laatsten tijd liet hij
ook doorschemeren, dat_deze hulp weldra
wezenlijk verleend zou worden. Echter zijn
in het verbreken der onderhandelingen tus-
schen de Ver. Staten en Japan, alsmede
in de verklaring van den minister van fi
nanciën dat elke militaire hulp aan de
Europeesche bondgenooten onmogelijk is,
geen teekenen, diè er op wijzen, dat Cle-
menceau's wenschen weldra in vervulling
zullen gaan.
Engeland.
Ceneraaj Maude, f
Met een enkel woord meldt Reuter den
dood van generaal Mande, den beroemden
Britschen aanvoerder, die de Britsche wa
penen zuiverde van de jmet, welke hen tij
dens de eerste periode van den/strijd in
Mesopotamië bezoedelde.
Door zijn zegevieren&e expeditie, die tot
de herovering van Koet-el-Amara, den val
van Bagdad en andere successen voerde,
vlocht hij zich onvergankelijke lauweren en
wekte hij gevoelens van bewondering en
dankbaarheid, waardoor men in Engeland
zijn heengaan des te smartelijker zal
ondervinden.
Rusland.
De zegepraal der Maximalisten.
Reuter's 'correspondent te Petrograd
seint:
Maximalistische troepen hebben Gotsji-
na bezet. De staf van Kerenski is gear
resteerd. Kerenski vluchtte. Er zijn tele
grafische orders voor zijn arrestatie ge
geven.
De vijandelijkheden zijn gestaakt. Te
Moskou zijn voorwaarden geteekend,
waarbij Kerenski en de zoogenaamde Wit
te Garde de wapenen overgeeft en het
Comité voor Openbare Veiligheid ontbon
den wordt. De maximalistische voorwaar
den voor toetreding tot een vereenigd so
cialistische regeering' sluiten in controle
over de troepen te Petrograd en Moskou
en het werklieden-leger in heel Rusland.
Keratof, onder-minister van Buitenland-
sche Zaken heeft de geheime verdragen
met de Geallieerden verborgen. De maxi
malisten hebben echter zijn arrestatie en
het opzoeken der documenten gelast.
De toestand.
De commissarissen voor binnenlandsche
zaken, handel, landbouw en voedselvoor
ziening, alsmede 5 leden van het. Sovjet
•zijn afgetreden, daar «ij een coalttie met
numiring nooctóa&eiijï^
achten.
Grootvorst Nikoiaas.
De „Wiener Alg. Zcitungdeelt mede,
dat gi'ootvoi'st Nikolaas in het hoofdkwar
tier van Kaledin aangekomen is. Deze
droeg hem het bevel op over de kozakken
en verklaai'de, dat hij hem, als hij de
Bolsjewiki versloeg, tot regent zou uitroe
pen en da monarchie herstellen zou.
Waar is Kerenski?
Iri de Duitsche pers gaan allerlei oncon
troleerbare geruchten over Kerenski. Het
„Berl. Tagebl." zegt, dat geen mensch
weet, waar hij is. Vei'der wordt aan dit
blad uit Bazel gemeld, dat Kerenski uit
wanhoop over de toenemende anarchie een
poging tot zelfmoord ondernomen heeft.
Dit bericht wordt ook verspreid door het
Wolffbureau en de Tel. Union.
Kerenski met een bijl op het hoofd
Onder het opschrift: „Kerenski met een
bijl op het hoofd geslagen!' schrijft ,,Po-
lltiken" van 14 November:
„Zooals ons opschrift reeds mededeelt, is
Kerenski met -een bijl op het hoofd gesla
gen; dit bericht is aan geen twijfel onder-^
hevig.
Maar het is niet de Russische dictator,
waarvan hier sprake is, maar een naamge
noot van hem, de heer Kerenski, kleerma
ker, wonende Adelgade 96 te Kópenhagen!
Het revolutie-parlement.
De „Lok. Anz. verneemt over Stock
holm uit Haparanda: Het door de leiders
der Russische socialistische partijen opge
stelde program eicht, als grondslag voor
de arbeidersraden, eexx bijzonder orgaan,
waarvoor het ministerie verantwoorde
lijk is.
Dit zal zijn samengesteld uit 100 leden
van de sovjets, 100 van den iboerenraad. 100
vertegenwoordigers van de stadsdoema
van Petrograd en Moskou, 80 van leger en
vloot, 20 vertegenwoordigers van scheep-
vaart-vereenigingen, 50 van den spoorweg-
bond, 5 van den bond van post en telegra
fie^
Zwitserland.
De Paus en het Zionisme.
Naar verluidt heeft de nuntius in Bern
op vercoek der Zionisten aan den Paus
het verzoek gericht aan den Sultan te vra
gen, om Jeruzalem een neutrale zóne van
30 K.M. te verklaren. Hetzelfde verzoekMs
aan den vertegenwoordiger der Entente te
Bern gericht.
Onlusten in Ziirich.
De Schweiz. Depeschen-agentuur meldt,
dat Zaterdagavond te Zürich een betooging
plaats bad voor het gebo-uw der district s-
gevangenis, waar de leiders der pacifisti
sche, tegexi de ammunitie-fabrieken gerich
te manifestatie van Vi'ijdag opgesloten zijn.
Deze betooging ging uit van eenige jon
gelieden. De politie trok den sabel en
schoot met revolvers, Een barricade werd-
opgericht. Er vielen vier dooden, onder wie
een politie-agent, en vele gewonden. Een
mitrailleur-afdeeling moest optreden om
het plein met losse schoten te zuiveren.
Te een uur in den nacht, was de rust her
steld.
Oxiitrent. de opstootjes te Ziirich is nader
weinig nieuws binnengekomen. Er hebben
nog kleine betoogingen plaats gehad, doch
de militairen schijnen den toestand mees
ter te zijn. De personen, die in hechtenis
genomen wei'den, zijn daarna weer in vrij
heid gesteld en vooxloopig schijnt het bij
een beperkt aantal slachtoffers te blijven.
Het verschijnsel is intusschen ernstig ge
noeg.
Vereenigde Staten.
Niet torpedeerbare schepen.
De cori-esponderit van de „Assoc. Press."
to Washington seint: De „Shipping Board"
heeft goedgekeurd den aanbouw in de~V.S.
.voor de Fx-ansche regeering van 20 schepen,
van 4000 t. "elk, die niet in den grond ge-
booi'd kunnen worden, en daarbij de be
paling omtrent het bouwen van schepen
door buitenlandei's buiten werking gesteld.
Naar men zegt, hebben dergelijke sche
pen, die door Fransche deskundigen gede
monstreerd werden, een pi'oefaanval door
staan, waai'bij vie^ scholen wei'den afge
vuurd op de romp met geen andere uitwer-
kixxg, dan dat de lading op de plaats, waar
de ontploffingen plaats hadden, werd ver-
Het leger.
Er zijn nieuwe bepalingen bekend ge
maakt, waarbij de nog beschikbare
9,000,000 man van de ingeschreven militie
onder de wapenen geroepen worden. Door
deze order worden alle vi'oegere regelin
gen ingetrokken, alle vrijstellingen verval
len verklaard.
De sympathieën in Amerika.
De „Washington Post" te New-York wijst
er, volgens een Ilavas-telegram op, dat van
de 22 staten, waarin het Amerikaansche
vasteland wordt verdeeld, 15 alle betrek
kingen met Duitschland hebben afgebro
ken. Van de zeven overige hebben A'ier zich
neutraal vei'klaard, maar zijn echter de
Ver. Staten sympathiek gezind, twee zijn
werkelijk neutraal, terwijl slechts één,
Venezuela, pro-Duitsch is.
Van het Vaticaan.
De Paus en de krijgsgevangenen.
Eenigen tijd geleden, zoo lezen we in de
„Reichspost", heeft namens het bestuur
van het landelijk comité voor soldatenlec-
"tuur. te Tirol, prior Dominicus Dittrich,
zich via de apostolische nuntiatuur tot
den Paus gewend rnet het verzoek om lec-
.tuur voor de Italiaansche krijgsgevange
nen.
Korten tijd geleden is èr eexx zending van
12 pakken boeken in InnSbrück aangeko
men, welke de Paus voor de-krijgsgevange
nen heeft bestemd.
De zendixxg was vergezeld van een eigen
handig schrijven van den kardinaal-staats-
secretaris Gasparri, waarin pi'ior Domini
cus Dittrich en al degenen, die zich in on-
baatzuchtigen christelijken geest aan dit
werk van bannhar.tigheid in Innsbrück
wijden, den verdiexxden dank en aanmoedi
ging om aldus voor te gaan ontvangen.
Verschillende Oorlogsberichten.
De GorlogsdCöIeimJen dier Entente.
Over bovenstaand onderwerp ontleen#
de „Msbd." aan de „Manchester Guar
dian" het volgende:
Onze staatslieden hebben nimmer in
dezen oorlog volle profijt getrokken vaa
hun moreels voordeelen. Te strijden voo(
de vrijheid der naties en de omverwerping
van het militairisme is niet alleen eea
groot-ideaal, maar moest eigenlijk ook eeit
groote politieke winstpost zijn. Wij zijn er
niet in geslaagd, ze aldus te gebruiken. In
tegendeel, indien wij de effectieve strijd
kracht van het Russische .volk hebben ver
loren, dan is dit in geen geringe mate te
wijten aan het feit, dat wij het Russische
volk hebben laten gelooven, dat onze
eischen de grenzen van rechtvaardigheid
en noodzakelijkheid overschreden.
Indien de „fluisteringen" over Elzae-
Lotharingen nimmer sterker hebben weer
klonken dan een zuchtje, dan is dit gedeel
telijk daardoor, dat op het oogenblik, waar
op zij oor troffen, stemmen opgingen, wel
ke op zinnelooza manier van den linker
oever van den Rijn spraken.
Indien de ramp in Italië ons er toe
brengt die werkelijkheid onder de oogen te
zien, dan moeten wij beginnen te breken
met alle geklets van dien aard, geklets, dat,
nadeeliger is in het eigen land en veel ge
vaarlijker in zijn uitwerking naar buiten
dan eenigerlei pacifisme.
Wij moeten vasthouden aan een duide
lijkere en nauwere omschrijving onzer oor
logsdoeleinden en onze woordvoerders ver
doeken het ,,bluf"-element uit te schake
len en zrich te stellen op den tegenwoordi-
gen gx'ondslag, waai'op zij meenen, dat de
vrede mogelijk is.
Nederland en de Oorlog.
Nederlanders te Petrograd.
Bij het departement van Buitenlandsche
Zaken is een van 16 dezer-gedagteekend te
legram ontvangen van den tijdelijken Ne-
deiTandschen gezant te Petrograd, waarbij
deze bericht, dat den aldaar verblijvénden
Nederlandei's niets is overkomen.
De „Nieu w-A msterda m."
Het s.s. „Nieuw-Amstei'dam" van d*
IIolland-Arnerika Lijn .zal, onvoorziene om
standigheden voorbehouden, waai'schijn-
lijk in de eerste helft van December van
Rotterdam naar New-York vertrekken.
u e rj in u i u t r irarmrg-nrg-g c i-»
„Cornelis Bart' en
„J a c o b a".
De bei'ichter van de „N. Ct." te IJmuiden
meldt, dat in vei'band met het naar Enge
land opbrengen van di'ie Scheveningsche
zeilloggers het niet buitengesloten wordt
geacht dat de IJmuider haringloggers
„Cornelis Bart" en „Jacoba', welke vol
gens het ï'appoi't van een binnengekomen
visschersvaartuig vermoedelijk zouden zijn
getorpedeerd, eveneens naar een Britsche
haven zijn medegevoerd. De heer M. B.
Osendoip te IJmuiden, ï'eeder dezer sche>-
pen, heeft dan ook de bemiddeling van het
ministerie «van Buitenlandsche Reiken in
geroepen, om te trachten daaromtrent
eenige zekei'heid te verkrijgen.
Lichten op fabrieken bij
de grens.
Zooals is gemeld, waren op de coöpera
tieve suikerfabriek te Sas van Gent groote
electi'isQhe lampen in de nationale kleuren
aangebracht, om des nachts aan vreemde
vliegers kenbaar te maken, dat daar neu
traal terrein is, zulks ter beveiliging tegen
het bommenwerper!. Eenige fabrikanten
zonnen op een dergelijken veiligheidsmaat
regel. Thans echter is, volgens de „N. R.
Ct.", vanwege de bevoegde autoriteit het
ontsteken van die lichten verboden.
Vermoedelijk wordt het met de neutrali
teit in strijd geacht, zoo nabij de grens een
helder verlicht punt als oriënteeringspunt
te scheppen.
De telegrafische verbinding met Engeland.
Naar de „Msbd." verneemt, zijn dezer
dagen wederom handelstelegrammcn recht
streeks uit New-York en Engeland te Am
sterdam ontvangen.
H. Spiekman, t
Naar aanleiding van het ovei'lijden van
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
31)
Braaf blijven en geduld,oefenen en
idden voor degenen, die ons kwaad doen.
•an komt niet enkel de droom, maar ook
Ie vervulling ervan, welke nog veel heer
ijker is. En dan wordt ge niet meer wak
er, om een gouden scheepje te verwisse
lt met dezen duisteren kerker!" zeide
'Ucia. „En nu, vaartwel, lieve kinderen!
Hechts voor korten tijd, zooals de engel-
ewaarder gezegd heeft. Dan komt gij ons
fhalen. Tot weerziens dus!"
Vlug omhelsde zij de knapen en rukte
'i'.ii 'an hen los.
Eer de kinderen er zich rekenschap van
onden geven, had zij de gevangenis ver-
iten.
,Waar gaat tante Luus lxeen? Komt zij
'ietrneer terug?" vroeg Matthias.
..Ik vrees van neen", antwoordde Frans,
ichzelven geweld aandoende om niet in
tonen uit te bai'sten. „Wij zijn nu moe-
Iwziel alleen."
..Ja, maar onze engelbewaarder blijft
fch bij ons", zeide Matthias op een toon
V volkomen gerustheid. „En dan als
die mooie di'oom maar terugkomt cn ik
xxiet meer wakker word. O, Frans, wat
zullen wij blij zijn, wanneer wij onze lieve
moeder en die goede tante Luus in een
gouden scheepje zullen afhalen!"
Intusschen vex'gezelde Safioye Lucia
naar den Zuider toren. Daar vond .zij de
drie edellieden met hun vrouwen en kinde
ren en den Franciscaan in bijna opgewekte
stemming. „Dat is het werk der genade!"
zeide Lucia diep getroffen bij zichzelve.
Onder tronen verzocht zij dezen belijders,
voor haar te. willen bidden; en ook dezen
vexTangden van haar hetzelfde, opdat God
zich zou gewaardigen hun brandoffer aan
te nemen. Vervolgens omhelsde zij op de
rij af de vrouwen, Joanna, de edelmoedige
echtgenoote van Tafakati, haar edele doch
ter Magdalena, Martha Hajuschida, die zij
zoo goed kende, en de haar nog vreemde
gemalin van Leo Kanjemon.
„En waar zijn de vroolijke, kleine Louis
en zijn zusje?" vi'oeg Martha. -
„In de bosschen hij bloedverwanten, on
der Gods hoede", was het antwoord. „Ik
heb er bijna spijt van, den jongen niet te
hebben meegebracht. Hij zou in Jacob Ta
fakati een goeden kameraad hebben ge
vonden en met evenveel moed,als deze den
brandstapel bestijgen. Mijn moeder en rnijn
bi'oers en hun kinderen zijn, naar we lioo-
ren, ook ter dood vex'ooi'dceld."
„Ik kan nog maar niet gelooven, dat
mijn rampzalige man vrouwen en kinderen
veroordeelt tot den vuui'dood", zeide Lu
cia. Daarna omhelsde zij haar vriendin
Magdalena. „Hoe heerlijk zal de Hemel-
sche Bruidegom u tooien!" fluisterde zij
haar toe.
„Ja", zei de maagd met stralenden blik.
„Hij wil mij inliet vuur louteren en Zijner
waai'dig maken! Maar ook u zal Hij vorste
lijk beloonen. De vuuroven der beproeving,
waarin Hij u plaatste, is veel verschrikke
lijker dan de brandstapel, dien I-Iij voor
ons laat bereiden. Tot gelukkig weerziens!"
Weenend rukte Lucia zich los en wierp
zich voor de voeten van den priester. Na
zijn zegen te hebben ontvangen, ijlde zij
uit de gevangenis.
„Tot weerziens!" riep ook zij nu, terwijl
zij op de groep belijders een laatsten blik
wierp. „Tot gelukkig, eeuwig weerziens!"
VIJF-EN-DERTIGSTE HOOFDSTUK.
Een stap dichter bij den afgrond.
Door Safioye en eenige vertrouwde
krijgslieden vei'gezeld^ had de draagkoets
met Lucia het kasteel van Arima verlaten.
En een paar uur later bevond zich de ver
laten vrouw als een gevangene in liet Ma-
ria-kapelletje op het rif te Simabara.
Indertijd toen Hime het kasteel van Si
mabara bewoonde, had Martha Hajuschi
da het Moeder Godsbeeld heimelijk lateu
verwijderen, om het tegln onteering te be
waren. Doch toen haar man op bevel van
vorst Prolasius zijn vroeger ambt terug
kreeg, werd het wederom tusschen bloe
men en lichten op het altaartje geplaatst.
Op den ochtend, toen zij het bericht .ont
ving, dat haar man te Obama gevangen
genomen en daarna te Arima tot den vuur
dood vei'ooi'deeld was, ging Martha met
haar zoontje nog eens naar de kapel om
het beeld te tooien met vei'sche bloemen.
En toen zij haar gebed had geëindigd, zei
de zij tot den kleinen man: „Louis, gij
weet gi'ootmoeder te wonen. Breng haar
dezen bi'ief en verzoek haar te doen wat ik
erin heb geschreven. En Louis, de lieve
Moeder Gods zal uw moeder zijn, wanneer
ik naar den hemel ben gegaan. Zoo, kind,
ga nu met dezen brief het bosch door!"
„Ja, moeder, w$es maar niet bang! Ik
weet den weg, en ik kom terug!" had de
kleine gezegd, zich eroyer verwonderend,
dat zijn moeder hem zoo buitengewoon
hai'telijk omhelsde en hem tot afscheid in
haai' armen ophief naar het Moeder God^
beeld. En daarna was de knaap, zonder om
te zien, in het bosch verdwenen. De moe
der had hem nageoogd, totdat zij hem niet
meer zag. Daarna knielde zij een laatste
maal voor het Moeder Godsbeeld neder en
bad: „O, gij machtige Sterre der Zee,
Troosteresse der bedroefden, o, Moeder
Gods, aan Uwe Bescherming beveel ik mijn
kind aan! En verleen Gij mij de kracht het
offer te brengen." Daarna had de moedig»
vrouw zich met vlugge schreden naar Ari
ma gespoed, om volgens Japansche zeden
het lot van haar man te deelen, want met
haar Leo was ook zij tot den brandstapel
veroordeeld. Zoo kwam het, dat Safioye,
toen hij Lucie de kapel binnenleidde, hel
beeld der Moeder Gods, welks aanbliM
reeds vroeger op hem een diepen indmiH
had gemaakt, met frissche bloemen ver>
sierd vond. Hij wilde het met het altaal
laten wegruimen, ten einde aan Luota
meer ruimte te verschaffen, doch zij zeidet
„O, laat het staan, als het u belieft! Het
gezicht ervan zal mij troosten! Hier, dea*
hoek is alles wat ik voor mij aan ruimt!
noodig heb.'^
(Wordt vervolgd.)
