n
m
BUITENLAND.
De Oorlog.
l
Ai
BINNENLAND.
.Hi
er
1
IUR t
nil
de
m i Ia<l verschijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Feestd.
Do Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
foor Leiden 11 ct. p. week, fl.45 p. kwartaal; bjj
idzc agenten 12 ct. p. wee^ f 1.60 p. kwartaal. Franco
post f 1.80 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondage-
ilad ia alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers
ct., inet Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
9e Jaargang.
Bureau STEEHSCHUUR
DINSDAG 13 NOVEMBER 1917.
IS LEIDEN. Interc. Telefoon 935.
No. 2466
Postbus 6.
Nieuwe vorderingen der Centralen aan
la Piave. - Opnieuw 10.000 gevangenen.
Turksche-actie in Palestina. - De tegen-
imwénteling in Rusland.
Overzicht
h De krans van successen, welke de Cen-
f| rale troepen i n 11 a 1 i vlechten voor de
er van hun vaderland, is nog niet vol-
ooid. Thans komt weer het bericht, dat i
I 0 Yenetiaansche Alpen de stad Belluno,
8p den rechteroever der Piave gelegen,
oor de Centralen vermeesterd is, die
aarop, voortrukkend door het dal van de
JJJivder, voor Feltre zijn aangekomen.
II Door deze beweging zijn .zij de bocht der
'iave reeds zeer dicht genaderd en indien
Centrale troepen, die zich in Asiago
Ij avinden, er in slagen om oostwaarts op
^•trekken en daarbij de Brenta forceeren,
een groot deel van het Italiaansche
^«jrgleger den terugtocht afgesneden.
Daarbij hebben de Centrale legers, die
Belluno zuidwaarts trokken, wederom
in 10,000 gevangenen kunnen maken en
eel buit vermeesterd. Alles zal er voor de
lianen van afhangen, of zij zich in de
icentijnsche Alpen kunnen handhaven,
KAvel tusschen Brenta en Piave, als tus-
LD| ion Adige en Brenta.
Want zelfs indien zij zich staande kun-
n houden aan den benedenloop der Pia-
bedreigt hen een gevaar uit het noor-
n, waardoor zij van zelf genoodzaakt
im len worden om de Piave-linie op té
I beu. Venetië zou dan in handen der
ïutralen vallen.
In Palestina schijnen de Turken
in vlucht te hebben gestaakt en nemen
uwe stellingen in, waardoor zij Hebron
Bel Dsjjjmn tegen de Engelschen hopen
behoeden. Slagen zij hierin niet, dan
arden de beide w:egen, die naar Jeruza-
ia voeren, ernstig bedreigd en belooft de
elsche onderneming, met zooveel kracht
onnen en volhardend voortgezet, door
volkomen succes te worden bekroond.
venals de toestand zelf, zijn ook de be-
llilen uit Rusland uiterst verward. Toch
It breekt de geestige zijde niet. Immers
V>lit ik en" verneemt van een vluchteling,
|t een gewezen matroos is benoemd tot
fin erneur-generaal van Finland, terwijl
i'gewezen spoorweg-machinist het ambt
vice-goTrvn-néuT ttggfriattu\ aiiM.'
(Jit wat het blad voorts mededeelt .zou
Ijken, dat de soc.-democraten voorne-
fcns zijn een eigen regeering te vormen,
Ia liegen de bolsjewiki zich echter met
jnil en tand zullen weren.
[\toeren de sociaal-democraten dit voor-
ïien uit, dan bestaan er drie regeerin-
in Rusland, die elkander bestrijden en
I het eenigszing moeilijk worden in de
fcchillende vredesprogramma's, manifes-
l en dergelijke nog een weg te vinden.
Oostenrijk-Hongarije.
Rusland en de vrede.
officieuse ./Wiener Fremdenb atl"
bi ij ft:
Volgens het officieele Petrograder Tele-
afagentscliap heeft het congres der
vjet bijna onmiddellijk na het constitu-
ren van de nieuwe regeeringsmacht
appen gedaan om het gewichtigste pro-
rnpunt van het nieuwe regime: de op
ing van het vredesvraagstuk, af te
ien. Ilel heeft de grondtrekken uitge-
kt voor een vredesvoorstel, dat de Rus-
be reggering allen oorlogvoerenden
aten zal voorleggen. Of deze laatste dat
■pt ongewijzigd zullen aannemen en
tjerken, of-dat er veranderingen in zul-
angebracht worden, staat thans nog
t vast.
Wanneer er nu vredesvoorstellen van
usland zullen komen, dan zal het de taak
jn der regeeringen van den Vierbond,
4j!t-zoo spoedig mogelijk, eens te worden
ter het te geven antwoord op de vraag,
ie van Russische zijde klaarblijkelijk ge-
aan is in vollen ernst om den vrede te
vrijg'en. Al ligt dit voorstel nog niet
r ons, het kan toch niet voorbarig liee-
in het reeds thans met enkele woorden te
de
2<t
Mik-
tepreken.
De vrede, dien de nieuwe Russische re-
geering" wenscht, moet een rechtvaardige
zijn, zooals de Centralen dien reeds van
begin of aan bedoelden en zooals ook de
H. Vader zich dien voorstelde.
Een vrede zonder annexatie en zonder
schadeloosstelling/ dus een vrede door
overeenkomst, cooals de Vierbond dien wil.
De definitie, welke het congres van
Sowjets aan 't woord annexatie geeft, is
ongetwijfeld iets geheel nieuws en gaat ver
buiten het bestek van wat tot nog toe
volgens het volkenrecht en het algemeen
spraakgebruik daaronder werd begrepen.
Dit heeft het Russische college klaarblijke
lijk ook zelf wel ingezien, omdat het zijn
project niet als beslissend wil beschouwd
hebben, maar op tegenvoorstellen rekent,
die het. dan gaarne aan een onderzoek wil
onderwerpen.
Voorzoover de Russische voorstellen val
len buiten liet kader van wat door graaf
Czernin, de Duïtsche Rijksdagmeerderheid
en von Kühlmann als vredesformule is
omschreven, moeten tegenvoorstellen ge
daan worden, die onze opvatting weerge
ven betreffende het zelfbeschikkingsrecht
der volken.
Het kenmerk van den voorslag der Rus
sen schijnt te zijn: de eerlijke wil om tot
een vrede te komen. "Wanneer onze andere
vijanden er evenzoo over denken als Rus
land en de Vierbond, dan zou de vrede op
komst zijn.
Het ongeluk van keizer Karl.
Naar het ,,Korr. Bur." meldt verleende
de Keizer allen, die zich bij zijn redding
verdienstelijk maakten, een onderschei
ding, hun manmoedig en kranig gedrag
waardeerende.
De uitreiking, die in tegenwoordigheid
van de Keizerin plaats had, liet de Keizer
met een hartelijk woord van dank verge
zeld gaan.
Spreek over vrede!
Ilavas seint een verhaal, hëwelk de
Temps" uit Zürich heeft vernomen, over
een incident hetwelk in het Oostenrijksche
parlement zou hebben plaats gehad. Bij
tie beraadslagingen over de vluchtelingen
zou een Oostenrijksch kapitein van de tri
bune af de vergadering hebben toegeroe
pen: „waarom spreekt ge over kleinighe
den, spreek over den vrede*', en vervol
gens: „niemand stelt belang in die zaken,
maar wel in den vrede, waar het
leger en het geheele volk naar verlangt!'
Het incident veroorzaakte zegt Havas
zoodanige opschudding, dat d-e voorzit
ter de vergadering moest schorsen.
Rusland.
De tegenactie van Kerenski.
De „Daily Telegraph" meldt uit Petro-
grado, dat Kerenski zich te Gatchiva 30
mijlen van Petrogrado bevindt, aan het
hoofd van een klein leger kozakken.
Volgens een draadloos bericht uit Hapa-
randa beschikt Kerenski over een leger
van 200,000 man, die zijn zaak geheel zijn
toegedaan.
Mevrouw Kerenski.
Naar de Matin" uit Petrogrado ver
neemt, zou ook mevrouw Kerenski doof de
maximalisten gearresteerd zijn, benevens
de leider der kadetten Miljoekoff.
De bladen.
De correspondent van de „Petit Pari-
sien" te-Petrogrado meldt, dat niettegen
staande het revolutionnaire besluit over de
pers, de bladen .der richtingen, welke van
de sovjets afwijken, blijven verschijnen en
zich krachtig tegen den staatsgreep der
sovjets van Petrogrado verzetten.
De s t r ij d om de macht.
„Politiken" meldt, dat een aantal parti
culiere telegrammen uit Petrogrado aan
gekomen is.
Een daarvan meldt, dat de hoofdcom
missie der vereenigde sociaal-democratie
besloten heeft een socialistisch ministerie
te vormen, echter zonder de Bolchewiki,
die van hun kant besloten zulk een' mi
nisterie onbarmhartig te bestrijden.
Tegenspraak.
De „Narodjana Riv'a" verklaart met de
meeste beslistheid, dat de vorige yporloö-
pige regeering niet in hechtenis geno
men is.
Kerenski overwinnaar?
Naar het gerucht wil, heeft het te Stock
holm gevestigde Russische gezantschap
een telegram uit Petrograd ontvangen,
meldend, dat in de nabijheid der hoofdstad
een bloedig gevecht plaats heeft gehad tus
schen de troepen en de bolsjewiki. K e-
renskimoet overwonnen
hebben.
Vredespogingen.
De Russische voorwaarden.
Volgens een Pet. Tel. Ag.-telegram keur
de het congres der Sovjets te Petrograd
de volgende voorwaarden voor een vredes
voorstel goed:
Gegrond op den wil der overweldigende
meerderheid der arbeiders, soldaten en
boeren en steunend op de macht van de
arbeiders en het garnizoen te Petrograd,
neemt het congres het bewind in handen;
het zal allen volken een democratischen
vrede en een onmiddelijken wapenstilstand
voorstellen, die dan.terstond aan alle fron
ten zal intreden.
De vrede moet inlijvingen noch schat
tingen inhouden. Cr.der inlijving (annexa
tie) verstaat de regeering elke inlijving
van kleine nationaliteiten bij een grooten,
machtigen staat, zonder hun toestemming,
en onafhankelijk van den graad hunner
beschaving of hun aardrijkskundige lig
ging in Europa of aan den overkant van
den Oceaan.
Als een volk met geweld bij een staat
wordt gehouden en wanneer zijn wil door
pers, vergaderingen, partij-besluiten of op
roer tot uiting komt, tegen den verdrukker
en het recht tot een volksstemming niet
wordt toegekend, als de bezetter weigert
zijn troepen terug te trekken en het volk
niet toestaat een eigen regeeringsvorm te
bepalen, dan is dat inlijving of geweldda-
digen toeëigening.
Genoemde voorwaarden zijn niet defini
tief, d. i. de regeering is bereid andere
voorstellen te overwegen en wil daarom,
dat die voorstallen zoo spoedig mogelijk
worden ingediend, en niet geheim noch
dubbelzinnig zijn.
De regeering schaft de geheime diplo
matie af cn bekrachtigt haar vaste besluit
om vredesbesprekingen openlijk voor de
gansche wereld te houden en over te gaan
tot het openbaarmaken van alle geheime
verdragen, die door de regeering, groot
grondbezitters en kapitalisten tot T Novem
ber 1917 zijn goedgekeurd of gesloten.
De regeering verklaart den inhoud dezer
verdragen voor nietig voor zoover ze, zoo
als meestal geschiedde, allerlei gunsten en
voorrechten trachten te geven aan groot
grondbezitters en kapitalisten en annexatie
bekrachtigen of scheppen.
De regeering, alle volkan uitnoodigend
dadelijk vredesonderhandelingen te begin-
telgraViscli^med e d elingen eh
door besprekingen tusschen de verschillen
de vertegenwoordigers, voorloopige onder
handelingen mogelijk te maken. Om die
voorloopige onderhandelingen te verge
makkelijken, zal de regeering in onzijdigè
landen een gevolmachtigde aanstellen.
De regeering stelt alle oorlogvoerenden
oor, onmiddellijk wapenstilstand te slui
ten, die 3 maanden moet duren, om de on
derhandelingen tot een goed einde te bren
gen. Alle bij den oorlog betrokken volken
nemen aan de onderhandelingen deel,
waarna alle volken der wereld de voor
stellen definitief goedkeuren.
De regeering wendt zidh in 't bijzonder
tot de arbeiders der drie meest beschaafde
en meest betrokken landen, n.l. van Enge
land, Frankrijk en Duitschland. Die lan
den hebben de zaak van het socialisme
groote diensten bewezen, n.l. door de En-
gelsche wetgeving, de Fransehe revolutie
en den strijd der Duitsche arbeiders voor
hun organisatie.
De Advertentieprljt bedraagt van 1—5 regelt fO.Tt
elke regel meer 15 ct. Ingezonden mededeelingen vm
3—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met grafli
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke kortinfc
Groote letters n&ar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen word^t
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
Nederland en de Oorlog.
Scheuren van Grasland.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel vestigt or de aandacht van rle
veehouders op, dat de vooruitzichten ten
opzichte van den toevoer van veevoeder
uit het buitenland zeer ongunstig zrjn,
zoodat de veehouders er op zullen moeten
rekenen, dat zij voor de voeding van hun
vee in ilen winter 19181919 op het in
eigen bedrijf verbouwde zullen zijn aan
gewezen.
In verband daarmede wordt den vee
houders errktig in overweging gegeven,
hun veestapel zooveel mogelijk in te krim-
ïpen en zooveel mogelijk wintervoeder in
eigen (bedrijf te piroduceeren, hetgeen het
best zal kunnen geschieden door één of
meer perceelen grasland te scheuren en
daarop voedergewassen, met name voeder
bieten en mangehvortelen te verbouwen.
Deze gewassen gedijen op het bescheur
de grasland uitstekend en leveren een be
langrijke hoeveelheid veevoeder voor den
winter op, waardoor men minder afhan
kelijk wordt van den hooioogst.
Voor het bekomen van de noodiige in
lichtingen kan men zich wenden tot de
cultMÉjpommissiën.
Vooral de veehouders met een bedrijf,
grootendeels uit grasland toestaande, die
nen hieraan hun ernstige aandacht te
wijden. Het is toch duidelijk.', dat het niet
wenscKelijk is, dat in de bouwbedrijven
thans veevoeder voor de veehouderij
bedrijven wordt verbouwd, aangezien de
bodem .voor den veri>ouw van menschelijk
voedsel moet worden aangewend. De re
geering zal derhalve gedwongen zijn het
verbouwen van veevoeder voor den han
del tegen te gaan.
Evenmin kan zekerheid worden gege
ven, dat het vervoer van veevoeder uit
de bouwstreken mogelijk zal zijn.
Ook zal de regeering verplicht zijn, om,
voor zoover er nog veevoeder hetzij uit
het buitenland ingevoerd, hetzij uit het
binnenland afkomstig kan worden ge
distribueerd, daarvoor in de eerste plaats
de ^zandboeren in aanmerking te doen
komen.
Waar de in uitzicht gestelde premiën
voor den verbouw van "voedingsgewassen
op gescheurd grasland te laag zijn ge
bleken om een uitwerking van groote be-
teekenis t<Q kunnen hébben, worden deze
als volgt verhoogd: Maximum
premie premie
Gewas: per 100 Ivg. per II.A.
Tarwe f 7.50 f 250
Rogge - 10.— - 250
Haver 7.50 - 175
Erwten 7.50 - 175
Bruine boonen en stam-
Boonen- 7.50 - 175
Ook voor de teelt van gerst cp gescheurd
grasland wordt thans een premie gege
ven, 'en wel van f7.50 per 100 Kg., met
een maximujn van f200 per II.A.
Deze .premiën gelden ook voor die per
ceelen, welke reeds bij de cultuurconirnis-
siën w air en aangegeven.
Onder grasland wordt uitsluitend ver
staan b 1 ij v e n d grasland, dat /niet
korter clan sedert 1 Januari 1913 in gras
■heeft gelegen. Een uitzondering kan een
cultuurcommissie slechts toestaan, indien
nmgen, waarvan "de cultuur
overtuiging lieoft, dat zij voor blijvend
grasland bestemd waren.
Ten slotte doet da minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel een beroep
op de landeigenaars, in wier pachtcon-
iracten de clausule voorkomt, dat geen
grasland gescheurd mag worden, om in
het belang der volksvoeding zooveel moge
lijk ontheffing van die bepaling te ver-
leenen, eventueel tegen betaling van een
billijke vergoeding door den pachter.
Landbouw Export Bureau.
De Vereeniging het Landbouw Export
Bureau zal 17 December een buitengewone
algemeene vergadering te 's-Gravenhage
houden waarin aan de orde zal komen een
voorstel van bet bestuur om de vereeniging
met 31 December van dit jaar te ontbinden
en van dit besluit mededeeling te doen aan
de Deutsche Handelsstede te 's-Gravenha
ge en de British and General Trading As
sociation te Londen, hun daarbij in over
weging gevende, in verbinding te treden
met de Nederlandsche Uitvoer Maat
schappij.
Beschikbaarstelling van
levensmiddelen.
In de gisteren gehouden vergadering der
commissie van rapporteurs betreffende de
wetsontwerpen tot verhooging van het Xe
hoofdstuk der Staatsbegrooting voor 1917
en 1918 (beschikbaarstelling van levens
middelen) en tot heffing van 150 opcenten
op de Verdedigingabelastingen tot dekking
vaai die uitgaven, ter behandeling van de
rapporten der verschillende afdeelingen,
is .gebleken, dat deze ontwerpen aanlei
ding hebben gegeven tot zeer uitvoerige
beschouwingen, rakende liet beleid der
regeêning ten opzichte van het distributie
bedrijf. in zijn vollen omvang, alsmede de
financieele politiek te dezer fcake.
Duurdere sigaren.
De meeste sigarenfabrikanten te Eirnfc
hoven hebben den winkeliersprljs wederom
met f 5 d'Q duizend verhoogd. De verkoop*
prijs van de goedkoopste sigaar is nu ge
bracht op 6 cent. Verwacht wordt, dat bii>
nenkort weer een nieuwe prijsverhooginj
zal worden ingevoerd.
De Kamerleden,
Telkenjare verschijnt het boekje „Pari#»
ment en Kiezer", dat veel wetenswaardig*
bevat omtrent het politieke leven in on*
land.
De korte biographieën dor Kamerleden
verdienen, nu de leuze „Standenvertagen-
woordiging" niet van de lucht is, than*
meer aandacht dan gewoon zegt „De Tijd**-
en het blad ontleent daar het volgende aanj
Van de tegenwoordige Tweede Kamerl*
den. zijn:
46 meesters in de rechten, waarvan 11
tevens doctor in de Staatswetenschappen^
1 doctor in de Staatswetenschappen, te
vens doctorandus in de rechten;
3 ingenieurs;
3 candidaat-notarissen;
1 doctor in de Nederl. letteren;
2 doctoren in de theologie, waarvan 1
tevens candidaat in de rechten;
1 arts;
1 doctorandus in de klassieke letteren;
4 waren in den landbouw werkzaam;
1 volgde de Landbouwschool te Wag*
ningen.
3 behooren of behoorden tot den mlli»
tairen stand;
9 oud-ministers;
6 professoren of oud-professoren!
6 gaven onderwijs aan de H. B. S.;
8 waren of zijn werkzaam bij het lagef
onderwijs;
worden vermeld als oud-arbeider (w*
ver, schildersgezel, typograaf);
6 waren predikant;
1 is priester;
6 zijn wethouder (2 Den Haag, 1 Rot
terdam, Dordrecht, Haarlem, Zaandam);
5 burgemeester;'
22 lid van den Gemeenteraad,
23 lid van de Provinciale Staten;
8 lid van Gedeputeerde Staten (van de 6
leden Ged. Staten van Zuid-Holland zijn er
lid der Tweede Kamer).
Provinciale Kieskring Vslssn.
Zondag werd te Haarlem definitief ge
sticht de organisatie der R.-K. kiezers in
de provinciale.kieskring Velsen. Uitvoerig
werd van gedachten gewisseld over da
vraag: of de provinciale kieskringen zul
len worden ingeschakeld in de organise
tie van den rijkskieskring en of aan da
vloed zal gegeven worden' bij tie cundi-
daatstelling voor de Tweede Kamer. Met
10 'tegen 8 stemmen werd dadrtoe' beslo
ten. Tot bestuur werden gekozen de hen-
ren Mr. Rits. Sloten; A. B. Michelsen.
Halfweg: Mr. G. Kropman, Sloten; E.
Brom, Uithoorn; J. Post, Beverwijk;
Rengs, Velsen; J. P. Handgraaf, Sant
poort en Van Gent, Wijk aan Zee Tot
oorzitter werd gekozen Mr. Rits te Sloten.
Algemeene bond van R.K. Kies
verenigingen.
In de besloten vergadering» door het ba-
stuur van den Algemeenen Bond van R. K.
Kiesvereenigingen in Nederland met da
voorzitters en secretarissen van de acht
tien kieskringbesturen gehouden, werden
achtereenvolgens besproken: het oprichten
van kiesvereenigingen *n propaganda-
clubs, het vaststellen van een leiddraad
voor sprekers, de financiën van den
Bond, de reglementen voor de kieskrin
gen, het indienen van candidatenlijsten^
het program van actie.
De voorzitter, mr. A. baron van
Wijnbergen, wekte op, overal plaatselijk*
kiesvereenigingen en propagandaclubs op
te richten. Naar aanleiding van een vraag
voegde de voorzitter er bij, dat de kiesver
eenigingen al naar de omstandigheden lo
caal of parochiaal kunnen zijn.
Bij het punt propaganda wees de voor
zitter op het feit, dat in den kieskring Lim
burg een sprekerslijst inet 35 namen is ver
spreid.
De heer B.Th. de Wolf (Amster
dam) verklaarde, op de vraag of hij zich
met de leiding der propaganda wilde be
lasten, het jawoord te hebben gegeven, in
het vertrouwen dat hij door alle kieskring-
besturen .zal worden gesteund. Verder
maakten de heer D e W o 1 f en eenige an
dere sprekers opmerkingen over de verhou-
EIDE
a kei
AA$
36
FEUILLETON.
-%
2
hristen-helden in Japan.
,.lla, lia, dat werkt toch!" riep Terasa-
i „Zeg hem thans, dat hij en de zijnen
[egens het verleden niet op den brandsta
al zullen gelegd worden, doch wel, wan
eer hij, na het wettelijk uitgevaardigde
liri te kennen, zijn vreemde goden niet
ïrzaakt! En breng hem wel onder het oog,
al Hij en die wijsneus van een jongen au-
'rs met hem hier levend verbrand wor-
Een enkel voorbeeld van dergelijken
'telen de oude goden zegevieren!"
Bij Dschimmoe, Terasaba, gij hebt ge-
ik!riep Suschen-Dono. „Zooaij het! Ta-
'kali, een van tweeën: of wel gij brengt
oor aller oogen aan den stamvader van
is verheven volk een offer, of wel gij gaat
let uw zoontje en uw vrouw en uw doch-
t op den brandstapel. En Hajuschida en
phjemon deelen met hun vrouwen en kin-
rert in ditzelfde vonnis. Kies!"
..Er valt niet te kiezen", antwoordde Ta-
Ikali kalm. „Óns leven is in Gods hand.
'ij zal ons kracht geven, om ook de gru-
lijke pijn van hel vuur te doorstaan. Wij
if tol den dood bereid! Maar gij, mijn
kind, zult gij inderdaad den moed hebben,
den brandstapel te bestijgen?"
„Ja, ja, ja! God zal mij helpen en de hei
lige engelbewaarders zullen naast mij
staan!" riep de knaap vol geestdrift, ter
wijl .zijn oog straaldë.van vreugde.
Nog nooit had Safioye bij een kind zulk
een bovennatuurlijke uitdrukking van
verheven gevoelens waargenomen; die blik
herinnerde hem aan dien van Lucia, toen
deze het leven van haar vader liever opof
ferde, dan een haarbreed af te wijken van
haar plicht. „Er is in dat Christendom
t4och iets grootsch en verhevens!" zeide hij
onwillekeurig bij zichzelven. „Jammer, dat
het niet overeen te brengen is met ons Ja-
pansch karakter!"
Zelfs Terasaba keek den edelknaap aan
met een grimmig welgevallen. „Er steekt
in hem metaal, waaruit een goed zwaard
kan worden gesmeed!" bromde hij.
Suschen-Dono echter kon den aanblik
van den- knaap niet verdragen. Hij herin
nerde zich de gelukkige tijden, waarin hij
even onschuldig was, en bereid voor Chris
tus te sterven. En thans gevoelde hij zich
tegenover dit kind als een ellendeling en
sloeg, knarsetandend, de oogen bescha
mend naar den grond. Adrianus Tafakati
&mkte echter in «ijn hart God voor de ge
nade, die hij aan zijn zoon gaf, met zooveel
moed voor het geloof te getuigen, en zeide:
„Gij hebt gelijk, mijn kind, laten wij te
zamen den brandstapel bestijgen wanneer
het moet zijn! God en Zijn heilige engelen
zullen ons helpen."
„God en Zijn heilige engelen!" herhaal-
den'Hajuschida en Kanjemon met tranen
in de oogen.
„En gij «uit deze menschen, die gij verleid
hebt, in de vlammen vergezellen!"
schreeuwde Suschen-Dono den Franciscaan
toe, die met heilige vreugde dit verheven
getuigenis van den jongen Japanschen
Christen had aangehoord.
„God zal mij toch niet beschamen door
den moed van dit kind", riep fra Luis-So-
telo. „Ik ben bereid. Maar, o Heer en Hei
land, sterk mijn zwakheid! De vlammen,
waarmede gij dreigen kunt, worden spoe
dig uitgedoofd Maar voor U!Doch
ik zal u de bedreiging van onzen God niet
herhalen gij kent haar! Ik wil met de
zen knaap en deze belijders «liever bidden
om de genade uwer bekeering."
„Brengt hen weg! Werpt hen voorloopig
in de gevangenis! Wij zullen eens zien, of
gij, wanneer de brandstapel eenmaal voor
uw oogen begint te vlammen, niet op
uwe knieën kruipend om genade smeekt!"
riep de Prins. „Weg met hen! Uit. mijn
oogen! Ook die zieke ddarginds op de baar.
Weg, weg!"
„Niet voordat gij de laatste waarschu
wing van een stervende hebt aangehoord",
antwoordde de zieke moeilijk met heesclie,
doch verstaanbare stem. „Brengt rnij wat
dichter bij hem en ondersteunt mij een
weinig." De Christenen, die.op bevel van
Terasaba uit de menigte gegrepen en naar
den burcht meegevoerd waren, stonden
nog ongeboeid op den achtergrond der zaal.
Op het woord van hun geliefden vader hie
ven .zij aanstonds de baar op, en zetten
den zieke neer vlak tegenover zijn vroege-
ren leerling. Jama, de zwaardveger, kniel
de neder en hief het doodsbleeke gelaat
met de groote wijdgeopende oogen en den
langen zilverwitten baard-omhoog.
„Valignani!" schreeuwde de Vorst, van
schrik bijna op den grond vallend..
„Ja, Michael Valignani uw geeste
lijke vader uit wiens hand gij bij het
doopsel het kleed der onschuld hebt ont
vangen. Waar is liet nu? Valignani, die u
het vleesch en bloed van Christus heeft uit
gereikt en wien gij thans vervolgt! Ik
verschijn nog in dit uur voor Gods
rechterstoel en moet ook voor u
rekenschap afleggen. R neem mijn heili
gen engelbewaarder, die hier onzichtbaar
aanwezig is, en die mij vergezellen zal, tot
getuige dat gij niet zonder gewaar
schuwd te zijn verloren gaat. Michael
Michael! Keer terug heb berouw - do«
boete ...want anders zullen bet vuur,
clat altijd brandt en de worm, die a!tij<|
knaagt uw lot zijn in eeuwigheid!"
Suschen-Dono hield de ooien dichtga»
stopt, en stiet een wilden kreet van vertwij
feling uit: „Voort! Weg met hem!'*
schreeuwde hij. „Hij maakt mij razend!
Zijn woorden branden op mijn ziel al*
vuur. Weg met hem! Weg met allen! Geefl
mij saki, ik wil dien man en zijn bedreigln-
gen vergeten!"
Allen, zelfs Terasaba, waren door d*
woorden van den grijzen priester en door
de verschrikkelijke uitbarsting van woed*
bij Suschen-Dono ten diepste geschokt. Sa
fioye gaf den dragers een teeken. en zij
hieven de baar met den doodzieken man
op. Deze wierp, toen men hem uit de zaal
wegdroeg, op zijn ongelukkigen leerling
een laatsten blik vol onbeschrijflijke droef
heid. „Wij wilden Babyion genezen, maai
het heeft zich niet laten genezen", zeide d«
Franciscaan, de baar volgend, en de dri*
edellieden sloten zich met de overige ge
vangenen bij de stoet aan,
