De Oorlog.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit de Omgeving.
I'll blad rscliijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Feestd,
pe Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
,oor Leiden 11 ct. p. week, fl.45 p. kwartaal; bij
odzc agenten 12 ct. p. week, f 1.60 p. kwartaal. Franco
p nost l'l.SU p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
Pjaj is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 20 ct.
kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers
'ct., met Geïllustreerd Zondagsblad S cent.
fransche vorderingen aan de Aisne. --
Het offensief aan de Isonzo. Duitsche
landing bij Tomba mislukt. - De poli
tieke crisis in Duitscbland.
9e Jaargang. VRIJDAG 26 OCTOBER 1917.
Bureau STEENSCHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935.
NO. 2452
Postbus 6.
De Advertentieprijs bedraagt van 1—5 regels f0.75
elke regel meer 15 ct. Ingezonden xnededeelingen van
15 regels f 1.50, elke regel meer 30 ct., met gratia
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting,
Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
verkoop 40 ct. p. 30 woorden. Ieder woord meer let.
Overzicht
het Westen, aan de Aisne, en
«•el hoofdzakelijk tusschen Chavignon en
den Wont des Singes, blijven de Franschen
>pdringen en bereikten daarbij de hoeve
van Rozay. Een vijfhonderd gevangenen
:ijn hun bij deze onderneming in handen
[evallen. Op den rechter Maasoever ver
hinderde het Duitsche geschutvuur, voor-
I in den sector van 't bosch van Chaume.
Op het Zuidelijk front zijn
je Duitsehers en Oostenrijkers met succes
ot hun verder offensief overgegaan. Zoo
>!en zii aan op een front van 30 K.M. en
itaken daarbij door liet Italiaansche Ison-
bfrónt, om door te dringen in de kom van
tjitsch en Tolmino.
De sterke stellingen, welke de Italianen
iadden aangelegd ter versperring der da-
werden hij den eersten stoot, vermees-
[erd.
Sneeuw en regen hebben de krijgsver
richtingen wel bemoeilijkt, doch niet be-
emmerd en het Duische stafbericht meldt
lan ook, dat de onderneming wordt voort-
wet. Meer dan 10,000 gevangenen werden
eeds gemaakt, waaronder de staven van
[ivisies en brigades, teriVijl den aanvallers
ökveel kanonnen eri materiaal in handen-
ielen.
Dit is de tweede maal, dat een gedeelte
an het Italiaansche front doorbroken
rordt!
Uit li e t Oosten, in de streek van
liga, blijven de Duitsehers terugtrekken;
ij Pskof en aan de kleine Jagel brachten
ij hun front wederom ongeveer 25 K.M.
•hieruit en vernielden op hun terugtocht
le gebouwen, wegen en bruggen.
De terugtocht, die vooral ten N. van Frie-
inchstadt plaats heeft, bedoelt waarschijn-
let U]k een Duitsehers winterkwartieren te
;zorgen in een heter gelegen en geschik-
<r terrein, dan dat, waarover het front
ol-nu toe liep.
Uit Petrograd wordt gemeld, dat nog
üi landing ten Z. van Wcrder, bij Tomba,
crtl beproefd, doch verijdeld is. Na de
filervinding hij Werd er opgedaan, schij-
en de Russen dus inderdaad een weinig
«aiaanier geworden. In tusschen is men
:hter ook met de ontruiming van Kroon-
lad tegennen.
De politieke toestand in
uitschlandisnog niet opgehelderd,
fen is in de omgeving van den keizer de
pvatting toegedaan, dat een heengaan
■anMichaëlis niet noodig is. De kanseliers-
mis zou slechts .voor de. meerderheids-
lartijen bestaan. Deze partijen wenschen,
al de keizer een oplossing zal eoeken, die
den geheelen duur van den oorlog
lan kracht, blijft.
Van het onderhoud tusschen keizer en
livelier is niets uitgelekt, doch de „Vos-
bclie" verzekert, dat daarbij niets is voor-
jevallcn, dat Michaëlis zou kunnen nopen
leen te gaan.
Duitschland.
Beperking treinverkeer.-
De Saksische „Staatsztg." kondigt nieu-
e beperkingen in het treinverkeer aan.
leeds is men overgegaan tot het niet meer
wieenen van verloven aan militairen,
'elke maatregel tot het voorjaar van 1918.
il duren.
Oostenrijk-Hongarijel
Een rede van Tisza.
Hij de débatten over de voorlooplge be-
Nting nam graaf Tisza het woord. Hij
'e-prak-ook de vredeskwestie en zei:
Het is een ernstig beletsel voor den vre-
e, wanneer men den eisch om vrede tot
Jken prijs laat hooren. Helaas hebben
Mk aanvallen op de trouwe Duitsche bond-
jsnooten plaats gehad, met wie wij schou-
l'ei' aan schouder onze onafhankelijkheid
Verdedigd hebben en met wie wij gezamen
lijk een vrede zullen bewerkstelligen, die
^levensvoorwaarden van Hongarije waar
borgt. Het is een treurig teeken, dat en
kelen hun wensch naar vrede voor hun
partij-doeleinden willen benutten.
Spreker protesteerde daarna tegen de
bewering, alsof van de zijde der centrale
mogendheden de oorlog uitgelokt zou zijn.
Hij beriep «ich op de onthullingen uit het
proces Soechuomlinof. Ten slotte kwam
Tisza op tegen het denkbeeld, dat de En
tente eerst vrede wil sluiten, wanneer het
regeeringssysteem in Duitschland gewij
zigd is.
Engeland.
Een ontploffing.
In munitiewerkplaatsen in Kent heeft 23
October een ontploffing plaats gehad,
waarbij twee werklieden om het leven
kwamen De verwondingen van andere
werklieden zijn niet van ernstigeri aard en
de materieele schade is gering.
Rusland.
Het lot der Romanofst
Uit Petrograd wordt geseind: De bladen
melden, dat het voorp.arlem.ent zich bin
nenkort zal moeten bezighouden met het
lot der familie Romanof, met name wat
betreft haar eventueele verbanning naar
het buitenland.
Vereenigde Staten.
Nieuwe Engelsche leening.
De regeering heeft Engeland een nieuwe
leening toegestaan, van 30,000,009 dollar.
Nederland en de Oorlog.
De 31ste Broodkaart.
De directeur van het Centraal Broodkan
toor maakt hekend, dat de broodkaart van
de 31ste week loopt van 27 Oct. tot en met
6 November.
Kerk- en Schoolse li apen.
Op verzoek van den minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel is eene com
missi» gevormd met liet doel de in Neder
land aanwe-zige z.g. Kerk- en Sehoolscha-
pen te registreeren, zulks met het oog op
te verwachten 'gunstige bepalingen voor
•den uitvoer van zulke schapen. De commis
sie bestaat uit de heeren dr. J. Th. de Vis
ser, mr. D. A. P. N. Kooien en mr. V. H.
Rutgers, leden van de Tweede Kamer. De
heeren mr. Th. L. van Berckel en mr. E.
J. Th. a Th. van der Hoop, beiden te 's-Gra-
venhage, hebben zich bereid verklaard de
commissie als secretarissen ter'zijde te
staan.
Besturen, welke schapen hebben aan te
geven, kunnen formulieren daarvoor aan
vragen aan het bureau der Commissie te
's-Gravenhage, Laan van Meerdervoort 29,
vóór 3 November a.s.
Opgemerkt wordt dat alleen in aanmer
king komen- schapen welke reeds in het
voorjaar de bestemming van kerk- of
schoolschapen hebben verkregen.
Werkeloosheid.
,,Het Volk" meldt: Tegen Zaterdag a.s.
is aan het gëheele personeel van de dia
mantslijperij van de firma Van Dam te
Amsterdam ontslag gegeven; Naar wij ver
nemen, ligt de oorzaak van het ontslag in
het onzekere van den bedrijfstoestand, ont
staan door het ontbreken van handelstele
grammen. Het personeel omvat 400 man.
- De w a s c h i n d u s l r i e.
Het bestuur van den Bond ter bevorde
ring van de Waschindustrie komt in een
open brief aan clen minister van Land-"
bouw, Nijverheid en Handel op tegen con
centratie van de wasscherijen, welke naar
zijn meening «al uitloopen op vernietiging
van vele middenstandszaken en kleine za
ken op" wasscherijgébied.
Bereiding van veevoeder
uit afvalproducten.
De minister van Landbouw, Nijverheid,
en Handel heeft het volgende ter algemee-
ne kennis, gebracht:
De tegenwoordige schaarschte-aan -vee
voeder heeft de aandacht gevestigd op de
vele dierlijke en plantaardige afvalstoffen,
die voorheen verloren gingen, doch waar
van,' z-oo zij werden verzameld, een belang
rijke hoeveelheid veevoeder kon worden
bereid.
Op voorstel van prof. Van Calcar, te Lei
den, die .zich veel met bedoeld vraagstuk
heeft beziggehouden, heeft de minister ge
volg gegeven aan het verzoek om steun te
verleenen aan de oprichting eener proefin
stallatie voor de bereiding van een zooda
nig veevoeder.
De voorloopige uitkomsten dezer instal
latie zijn zeer bemoedigend.
Iritussehen heeft ook het particulier ini
tiatief zich met kracht voor deze zaak ge
ïnteresseerd. Het is echter duidelijk, dat
dit niet de vrije hand kan worden gelaten,
voornamelijk met het oog op de deugdelijk
heid van het te bereiden product, als ook
in verband met de vraag of de benoodigde
brandstoffen op econoluische wijze worden
aangevoerd.
Het is wenschelijk. dat van Regeerings-
wege de leiding wordt.» ehouden, «oodat de
behoefte is ontstaan aan een centraal
lichaam, hetwelk zich speciaal met deze
aangelegenheid bezighoudt.
Daartoe is een commissie benoemd, wel
ke zal worden genoemd „Commissie, be
last met het toezicht op de bereiding van
veevoeder uit afvalproducten"; en is sa
mengesteld op de volgei.de wijze:
Prof. II. P. van CalcaT, Leiden, voor
zitter.
1. Dr. B. R. de Bruin, directeur van het
Rijkslandbouwproefstation te Wageningen.
2. Dr. Büchli, bacterioloog aan de Rijks-
seruminrichting te Rotterdam.
3. H. F. G. J. Grevers, ingenieur aan het
Rijks-Nijverheidslaborat irium te Delft.
4. A. Rauwerda, eeraar aan de Rijks-
landbouwvvinterschoot te Leeuwarden.
5. H. C. Snethlage, oitd-ontvanger der
successie, directeur der Donau-Hypotheek-
bank te 's-Gravenhage, leden.
Burgemeester van Zutphen.
Bij Kon. besluit van 24 dezer is mr. J.
Dijckmeester benoemd tot burgemeester
der gemeente Zutphen.
Jhr. Van den Berch van Heemstede.
Op 57-jarigen leeftijd is te 's-Gravenhage
overleden Jlir. J. B. D. van den Berch
van Heemstede, -oud-lid van de Tweede
Kamer. In 1891 werd de thans ontslapene
gekozen tot. Tweede Kamerlid in het kies
district Oosterhout, dat telkens zijn man
daat vernieuwde, totdat hij in Juli 1916
zijn ontslag nam, nadat li ij dus gedurende
b na 25 jaren onafgebroken voor hetzelfde
district in de Volksvertegenwoordiging eén
Jaats had gehacl. Vooral in Katholieke
kringen in de residentie was Jhr. Van den
Berch geen onbekende.
De ontslapene was ridder in de Orde
van den Nederlandschên Leeuw en officier
van het Legioen van Eer.
De teraardebestelling r.,»l Maandag voor
middag, uit.de kerk v,ns .ten H. J-atobus.
plaats hebben -op de R.-K. begraafplaats
in Den ITaag.
Gemengde Berichten.
De moord te Rotterdam. Een der
twee in de moordzaak te Rotterdam gear
resteerden, L. Hofman, heeft een volledige
bekentenis afgelegd, 's Maandags vóór den
moord was hij -aan de remise poolshoogte
wezen nemen en 's Woensdags is dte euvel
daad gepleegd. Hofman en zijn medebe-
klaagde Leeflang zijn dien .avond in een
bijwagen gesprongen, die naar binnen ge
reden werd, hebben zich finder de banken
verstopt en zijn zoo in de remise geko
men. Ze zijn anderhalf uur blijven liggen,
tot het werkvolk uit de remise weg was.
Hun oorspronkelijk plan was, den waker te
overvallen en hem te binden.
De ongelukkige nachtwaker begaf zich
om een uur of één naar de privaat en
toen hij zich naar het kantoortje terug
begaf, werd hij door Hofman besprongen.
Er ontstond een worsteling, waarbij Van
der Voorde om hulp Ibegon te roepen. Hof
man riep de hulp van zijn kameraad in:
„Jan, ik kan het met -al-leen af, kom ter
•eens bij."- Lééf lang heeft, terwijl de ander
zijn knie op Van der -Voorde hield, over
Ilofrnan heen den slag toegebracht.- Daar
het gillen nog niet ophield, heeft Hofman
met de hand den mond van den wak-er
dichtigéshöerd- tot ilez'e bewusteloos was.
Leeflang begaf zicli inmicïels naar het kan
toortje en onderzocht de trommels.
Moord? -- Men meldt aan de ,,Rott." uit
I-iarderwijk, <Lat geruchten gaan, volgens
welke de onlangs door den trein overreden
Belgische mil'rtKiir zou zijn beroofd en ver
moord. Vervolgens zou -men het lijk-op de
spoorbaan hebben gelegd.
Te Terapel is uit het water opger-
visoht het lijk van een soldaat. Het lijk
vertoonde (messteken. Twee .personen zijn
gearresteerd.
Koperdieven gearresteerd. Gisteren
zijn een tweetal koperdieven gesnapt aan
de<n Amstelveenschen weg te Amsterdam.
Te Aalsmeer waren ze zonder kaartje in
den trein gestapt en. vermoedelijk uit
vrees voor aanhouding te Amsterdam, zijn
ze aan de halte „Koenekiade" afgestapt,
waardoor, ze de aandacht trokken van den
conducteur, die 'dadelijk bij aankomst te
Amsterdam, aangifte van het geval deed1.
De politie ving het tweetal op aan den
Amstelveenschen weg, waar ze rnet een
melkwagen meereden. Ze hadden een
buitengewonen lichaamsomvang, wat de
politiemannen er toe bracht hen te betas
ten, niet het gevolg, dat een aanzienlijke
hoeveelheid koperpraad te voorschijn
kwam. Te Aalsmeer hadden ze 's nachts
voor do tweede maal eenige 1 «onderden
meters draad gestolen van den gemeente
lijken electrischen kabel.
Koper voor gcud. Een vrouw te Am
sterdam heeft aangifte gedaan, dat zij in
hare tapperij in de N. Leliestraat van een
haar onbekend persoon twee horloges voor
goud' heeft gekocht, terwijl deze bij onder
zoek van koper bleken te zijn.
Overreden. Gistermorgen is op het
perron van het station Wadenoijen, bij
Tiel, door een goederentrein de postbode
Van de Water overreden, die den post
dienst onderhield' van Varik op Wade
noijen. Naar Tiel vervoerd, .bleek hij bij
aankomst, reeds overleden. De man laat
een groot gezin achter.
Paardendief gevat. Te Winschoten is
aangehouden de wegwerker P. v. d. S.,
te (Buiaerveen, die een paard had gestolen
van den landbouwer II. Maarsing te Té*
Maarsch (Gron.) en het te Zuidlaren ter
markt verkocht aan.... den eigenaar voor
f 185.
Voor arme weduwen. Te llijurn (Fr.)
overleéd de weduwe J., die als weldadig
•bekend stond. Zij heeft nu aan iedere we
duwe in haar woonplaats 100 gulden ver
maakt bij testamentaire beschikking.
Curieuse prijsvraag. I)c Christian
Scientist II. G. Tlijeme, uit Den Haag,
heeft een prijsvraag uitgeloofdvoor alle
beoefenaars dar .Christian .Scien&e in Ne
derland. Hij is'van plan jaarlijks f 1000
ter beschikking te stellen van den Minister
van Binnenlandse]ie Zaken ter belooning
van beoefenaren tier Christian Science
voor het genezen van het grootst aantal
ongenezai gebleven krankzinnigen in het
kortste tijdsverloop.
Een oude wethouder. De heer P. Swa-
gemakers, wethouder te Nicaw-V©smeer,
is op een leeftijd van 92 jaren als zoodanig
herkozen. Voor zoover hekend, is hij de
oudste wethouder. Aan Nederland.
.Zieke wethouders. Te Loon-op-Zand-
Kaatshëuvel zijn beide wethouders riek,
zoodat er geen besluiten kunnen worden
genomen. In verband hiermee zal de "bur
gemeester in de eerstvolgende raadsver
gadering twee tijdelijke wethouders doen
kiezen.
Een „grappig" regeeringsambtenaar.
De penningmeester der R.-K. Marktver-
ecniging „St. Joseph" te Medemblik
kreeg, aldus lezen wij in „Onze Courant",
dezer dagen een inspecteur der directe
belastingen op bezoek. Deze man, verno
men hebbende, dat op die plaats twee vei
lingen zijn, een katholieke en een neutrale,
rekende liet zich tot plicht bij de eerste
kennismaking dien penningmeester de j
vraag le stellen, of de kool van die Room
se he markt nu lekkerder was dan die van
de neutrale; waarop die penningmeester,
hern zeer snedig ten antwoord gaf: „blijk
baar wel, want die Roomsche markt gaat
met reuzenschreden vooruit."
Waar zoo n regeeringsambtenaar. in zijn
hoedanigheid van inspecteur der directe
belastingen, al niet zijn neus in steekt....
■en er dan een prik in krijgt!
Duizend gulden uitgeloofd. Mr. Dr.
J. van Best heeft in ren nota aan den
gemeenteraad van Eindhoven o. m. ge
vraagd, of het juist is, dat door een gros
sier in de agglomeratie Eindhoven, belast
met. den verkoop van zout aan kleinhan
delaren, bij elke af te levéren hoeveelheid
gevraagd wordt een (ontvangbewijs voor
een grooter hoeveelheid? Zoo ja, wat is
daarvan de raden?
Naar aanleiding van bovenstaande,
loven de beide en eenige grossiers in do
•agglomeratie Eindhoven, de firma Vlij-
mincx de Vocht, zoutizieder, en de firma
de wed. A. A. -Netten, zoutgrossier, aan
Mr. Dr. J. van Best f 1000 uit, ter bestrij
ding der distributiekosten in de agglome
ratie Eindhoven, als thij liet bewijs ievert,
dat door hen met betrekking van distri
butie van zout ooit eenig formulier ter
teekening werd aangeboden aan kleinhan
delaren. Naai1 wij vernemen, heetaat on
voor zout geen distributie, doch enkel
maximumprijzen.
De moordende draad. Zekere C. v. D.
uit Bergeijik, Belgisch vluchteling, had
met drie dames uit Brussel afgesproken
om hen den 22en dezer s av. rond 9 uur,
over den doodelijken draad te helpen.
Door een tweede persoon bijgestaan, had
C. alles in orde gebracht, toen de dame-s
aan den draad kwamen. Aanstonds werd
aan deze uitgelegd hoe alles mo$st gebeu
ren, doch de eerste persoon was zoo zenuw
achtig, dat deze niet luisterde naar den
gegeten raad, juist boven de aangewezen
plaats met het lichaam door de draden
gleed en natuurlijk op slag gedood werd.
C. beproefde haar terug te duwen, doch)
op 't zelfde oogenblik raakte hij aan Uen
draad en sloeg buiten zichzelf tegen de
lange deze zijde geplaatste versperring.
Na weinige ©ogenblikken kwam C. bij en
werd naar een niet verafgelegen woning
gebracht, waar vastgesteld1 werd:, diat hij
de middenvinger der linkerhand bijna
doorgebrand, alsook hevige brandwonden
aan rechterbeen en aangericht bekomen
luad. Het 'lijk van de juffrouw is in Duit
sche handen.
De vier slachtoffers, die in den nacht
A-an Zondag op Maandag aan den draad
gebleven zijn, zijn een Belg en drie Fran
schen.
ALPHEN.
Storm. Van het nieuwe in aanbouw
zijnde kaaspaikhuio Aan den heer W. K
alhier, werd gisteren door den hevigeir
wind van de zijgevel een groot gedeelte
omver gerukt., waardoor deze met de bint-
lagen, 'onder hevig geraas, naar beneden
viel, daarbinnen een wiare chaos teweeg
brengende. De schade, door het ongeval
aangebracht, wordt op circa f 2000 ge
raamd.
In de spoorhavën alhier zijn gisteren
door den wind twee schuiten, geladen niet
hout, losgeslagen, tengevolge waarvan een
dezer is gezonken vbor de brug, die toe
gang geeft naar genoemde haven. Het
verkeer voor vaartuigen was dientenge
volge aldaar, tot groote last van velen,
geheel gestremd.
Diefstal. Gisteren is op klaarlichten
dag fcen rijwiel medegenomen van de aan
legplaats der booten bij het hotel St. Joris.
Ontvreemd. Ten huize van een zekere
De J. alhier werden-gisteren in beslag ge
nomen eenige zakken graan, die vermoe
delijk in den aifgeloopen nacht door twee
■andere personen ontvreemd varen uit da-
motorschuit van den heer C. Tegen de
daders werd, naar Avij vernemen, proces
verbaal opgemaakt.
LANGERAAR.
Storm. Gistermorgen kwam ten ge
volge van den geweldigen Avind de fiets
rijder E. Verlaan zoodanig te vallen, dat
hij een 'been braik en per rijtuig naar de
woning van zijn -patroon werd vervoerd,
waar dr. Lindner het eerste verband legde.
Ook Avcrden door de hevige windvlagen
A-erschillende Aiaartnigen losgerukt, die,
n<a een lijd gedobberd te 'hebben, ten gron
de gingen.
NIEUWKOOP.
Ouderdomsrente. Blijkens de opgave
ingevolge 'art. 4 Aan het Kon. besluit van
10 Aug. 1914, Stbl. no. 405, zullen in het
•volgend jaar in deze gemeente vijf per
sonen den 70-jarigen leeftijd bereiken,
waarvan vermoedelijk twee personen in
aanmerking zullen komen voor eene rente
ingevolge art. 370 der Invaliditeitswet.
RIJNSATERWOUDE.
Op hol. —Terwijl de melkrijder S. bij
een klant een melkbus rnoost afzetten,
ging het paard met wagen en zonder be
stuurder er vandoor. In volle vaart rerule
het de Vier-AmbachUspo-Uler in, Avaar liet
niabij den kruisweg tot bodaren kwam.
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
jhaiom moed en vertrouwen! God heeft.u
X'h nog niet zóó diep laten zinken, dat gij
jwtfpbreuk hebt geleden in uw geloof, een
«eken, dat Hij zich over u wil ontfermen!"
..Neen, het geloof heb ik bewaard. Maar
eJ' 'k niet de schuld ervan, dat mijn on-
«ukkige eerstgeborene dat geloof heeft
«f oren? Heb ik hem niet door mijn voor
meld geleerd, ter wille van 'aardsché
footlieid zijn geweten' op te offeren? Vloek-
•arjulige politiek! Ook an zijn val ben ik
"Meplichtig, en God zal de ziel van deizen
gallige van fnij opeischen. O, het is ver-
nkkelijk, verschrikkelijk! Overal Avaar
joijn oogen heénwend, vind ik nieuwe
Wen tot wanhoop!"
lie i dan uw k*0}> (*en Gekruisigde,
en goeden moordenaar vergiffenis
U Schonken en op Zijn gezegende
'ine a,an ^en voe' ^es kruises. Zij is den
L ars gegeven tot voorspreekster en
-v ucht! En daarom bestaat er voor u
reden tot wanhoop. Maria leidt u tot
Zoon, en haar Zoon leidt u tot den
zal u ter wille van het bltfed
Ntr. De«
Zijns Zoons en van de voorspraak Zijner
beminde Dochter genadig zijn. Kom, laten
Ave bidden, dat de bocv.e geest van wanhoop
aan Gods barmhartigheid uit uw hart moge
wijken!"
En zij begonnen gezamenlijk te bidden,
en langzamerhand Averd de Vorst kalmer.
Doch nog herhaalde malen besprong de
geest der wanhoop zijn ziel, en trachtte hij
de.ze te overweldigen. Wanneer in deze
bange en bittere uren de moedige en'diep-
geloovige Justa hem niet hadde bijgestaan,
zou hij in de sombere golven van den wee-,
moed «ijn ondergegaan. Ten einde zijn
geest af te leiden van de droevige beelden,
die hem vervolgden, trachtte zij hem te
vervullen met nieuwe energie. .Doch dit
mocht haar, ondanks al haar welsprekend
heid, niet gelukken. Hij Avas ten gevolge
van het verschrikkelijke ongeluk inwendig
als verbrijzeld.
„Maar er moet toch iets gebeuren", zei
de Vorstin. „Zóó werkeloos mogen wij
thans de handen onder geen voorwaarde in
den schoot leggen. Misschien gelukt het
u de troepen van Safioye, die tot dusverre
niet zoo talrijk zijn, te .verslaan, en Jyeyas
te"noodzaken tot een vrede, die ons het be
zit van uw Vorstendom, uw erfdeel ver
zekert^'
„Ik heb het v oorspeld en te recht
antwoordde de Vorst moedeloos.
„Maar gij moogt niet toelaten, dat uw
afvallige zoon er meester over worde", zei
Justa. „De ongelukkige is geheel in de
macht van Hüne en van haar vader en dat
beteekent de gewelddadige uitroeiing van
ons heilig geloof in Arima.'
„Ach, ach hoe zal ik dat kunnen ver
hinderen?- Ik durf hem niet onterven, of
iels ondernemen tegen mijn eigen kasteel,
zoo lang mijn beide kinderen in zijn macht
zijn.
„Zij zou inderdaad in staal zijn- haar
wraak ver te drijven", zuchtte de moe
der met tranen in de oogen. „Ik beken het,
dat ik dag err nacht voor hun le\ren sidder!
Maar juist daarom moeten wij handelen.
Wij moeten pogen die lieve kinderen te
ontrukken aan de macht der furie. Geluk
kig bevinden zich ook de goede Lucia en
de oude Ilede in den burcht en ook de
moedige en vernuftige page Ignazjo, Ik
zal menschen weten te vinden, die zich
met hen in-verbinding stellen. Wij moeten
erin slagen hen te bevrijden, al zou ikzelve
den burcht verkleed moeten binnensluipen.
En intusschen zullen,wij den trouwen Ila-
juschida of een ander onzer vazallen naar
het hof van Tschikoengo en Buigen en naai;
de andere christen Vorstert zenden met
verzoek om hulp, om ons troepen te zen
den, Aroordat Jyeyas nog meer krijgsvolk
op hei Zuider-Eiland laat landen. Zoodra
onze lieve kinderen in veiligheid zijn, her
overen wij Simabara, en vallen wij het
kasteel van Arima aan. Ten slotte zal het
ons gelukken die Satiove en llime, de
treurige oorzaak van al 't kwaad, in onze
macht te krijgen! En dan kunnen wij de
vervolging van onze geloofsgenooten ver
hinderen en Jyeyas onder voor ons gun
stige voorwaarden tot den vrede dwingen!"
„Alles goed en wel, wanneer ik deri zegen
van God niet verspeeld,, had' antwoordde
Protasius mismoedig. „Maar goed! Be
proeft de lieve kinderen te bevrijden. Wie
hen mi^ levend terugbrengt, dien zal ik
vorstelijk beloonen. Maar 't is ook waar,
ik ben een bedelaar! En wat zullen neef van
Tschikoengo en de vorst van Buigen en
wat de andere christen-Dairnios antwoor
den op mijn verzoek om hulp? Wie zal aan
mijn woord nog geloof hechten, nadat ik
het gebroken heb ter wille van dat ramp
zalige Nagasaki? Doch goed! Ik «al mij
voor hen vernederen. Ik zal- de schuld er-
kannen. welke ik mij op den hals gehaald
heb door mijn eerzucht, ten einde den luis-
tgr _yan mijn huis te vermeerderen, tot heil
van tiet Christendom, zooals ik mijzetven
voorloog! Ik zal hun om vergiffenis vragen
en hun mededeelen, dat ik, om mijn mis
daad uit te boeten, afstand doe van mijn
Vorstendom en nooit meer aanspraak maak
op de eer, zitting te nemen in hun raacl
ik, die mij inbeeldde, de eerste Vorst en
eén soort christen-Mikado op dit Zuider-
Eiland te zullen worden! Goed. Ik «al het
doen. Vandaag nog zal Hajuschida met
mijn smeekschrift naar Tschikoengo en de
andere Hoven vertrekken. Doch zij zulten
mij niet gelooven; ik verdien het niet!"
„Ja wel zij zullen het wel doen! Pater
Valignani, die onder hen een hoog aanzien
geniet, en dé Spaansche Franciscaan «tul
len uw brieven door hun woord van voor
spraak ondersteunen", zei de Vorstin. „Het
gaat. immers om de gemeenschappelijke
zaak van het geloofl Gelukt het Jyeyas,
Arima in zijn macht te krijgen, dan is heel
het Zuider-Eiland, ja heel Japan voor ge-
ruimen tijd voor het Christendom verlo
ren."
„Gij zegt de waarheid! Zoo zal liet wel
zijn! Én ik. ik draag daarvan de grootste
schuld! Ach, kon ik haar uitwisechen met
mijn leven!'- jammerde de Vorst, en het
mocht zijn gemalin niet gelukken, ham
moed in te spreken#
