MAANDAG
23
JULI
1917.
De Oorlog.
Bt
i 8
fce JAARGANG
fJo.' 2370
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden II cent per week
f 1.45 per kwartaal bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaaL Franco per post
f 1.80 per kwartaaL
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 cent per
kwartaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent.
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels 11.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groots letters naar plaatsruimte.
KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
•t' Het Zierikzeesche incident.
Ruiterlijk heeft cfe Britsche Admirali
teit nu schuld bekend voor het gebeurde
te Zicrikzee. En dit, nadat zij die eerst
op grond van een door haar nauwkeu
rig genoemd onderzoek ver van zich
liad afgeworpen... Zoo'n erkenning zou
ieder gewoon mei.sch moeilijk vallen
dus zeker moet 't voor een admiraliteit
niet bijster aangenaam zijn, een derge-
Ijke openlijke verklaring af te leggen.
Ifj'e meer waardeuren we het dan ook.
j.;n dit is hoofdzaak te meer blijkt
er uit, dal Nederland zijn recht nog kan
■handhaven en doen eerbiedigen.
Bij het Zierikzeesche incident waren
er natuurlijk al weer, die eischten, dat
ons land met de wapenen dat onrecht
zou wreken; die scholden op den IIol-
laiilschen Jan-Salie-geest, welke zoo
iets straffeloos gedoogde-
Gelukkig is verreweg het meerendeel
■Van ons volk onverschillig voor het ge
schetter van dezulken. Ze behooren
meestal tot degenen, die bij een even-
lueelen oorlog zelf thuis moedig hun
sigaartje blijven rooken!
Tegenover dergelijke incidenten we
ten we gelukkig onzen nuchteren, kal-
rnen llóllandschen aard te behouden,
met. het gevolg, dat, zonder wapenge
weld ons kleine Nede-rland recht ge
schied 1
BUITENLAND.
Hevige gevechten in Champagne
en aan de Klaas
Opmarsch der -Centralen in Galicië
Conforenüo i::zako heUbezsttinqslegerie
Saïonikt en tieBafkanspo!iiiek.-- Ouder-
crükken der onlusten in Rusland.
I,
Overzicht
De Duitsche actie in het Westen houdt
nog immer aan. Zoo wordt gemeld, dat
zij in Champagne, zoowel als aan de
Maas hun krachtige aanvallen voortzet
ten. Verder hebben Duitsche vliegers
hommen geworpen op Felix to we en
Harwich, waarbij acht personen gedood
en 25 gewond werden. Door het Engel
sche afweervuur werd de bomaanval ge
stuit.
l)c communiqué's der Midden-Stalen
ove.T de doorbraak bij Zloctsof op het
Oostelijk gevechtsterrein, melden, dat
'de Centrale troepen den spoorweg Tar-
iiopol—Zlocl'-of overschreden over een
breedte van 40 K.M. met het dorp Je-
zierna als middenpunt. Waar de Rus
sen standhouden, worden zij terugge
dreven.
Voor het aantal ge\angenen, door de
Centrale troepen bij deze uitgebreide
operatie behaald, is tot nu loe 6000 op
gegeven.
Een nader bericht meldt, dat de Duit
sche en Oostenriksche legers tot'voor
Tarnopol doorgedrongen zijn, welke
plaats in brand staat. Volgens een Reu-
ter-bericht uit Petrograd is een bres
van 12 werst breedte, bij een diepte van
10 werst, in de linies ontstaan.
Evenwel moeten de Duitschers, veel
noordelijker van Krewo tot dicht bij het
Narotsjmeer, verwoede aanvallen der
Russen afslaan, welke gisteren en eer
gisteren den geheclen dag werden
voortgezet. Volgens het Duitsche com
muniqué zijn de Russen hier en daar
in de Duitsche linies doorgedrongen.
De ziel der Russische revolutie, mi
nister Kerenski, heeft het voorzitter
schap van het kabinet aanvaard, en
staat op het punt tot dictator te worden
uitgeroepen. Men verwacht dus van
hem, dat hij de rust zal weten te her
stellen in den janboel, die de revolutie
teweeg heeft gebracht, Of de politieke
crisis, ondanks de benoeming van nieu
we ministers, zoo gemakkelijk zal zijn
le onderdrukken?
De figuur van Kerenski schijnt in het
huidige Rusland het symbool te wezen
der democratie- en de macht van dezen
jeugdigen staatsman, die het Rijk door
trekt in alle richtingen, om het volk toe
le spreken en het leger tot den strijd
aan te moedigen, is van buitengewone
beteekenis.
Onbegrensd is zij echter geenszins,
daar de jongste gebeurtenissen hebben
aangetoond, dat de revolutionaire ele
menten nog niet zijn bedwongen en dat
de pacifistische strooming onder het
leger steeds wassende is.
OvQTy.de rede van den Duitschen Rijks-
lcanselier zijn de Engelsche bladen een
stemmig van oordeel, dat zij den vrede
niet naderbij lieefl gebracht. Zij meenen
dat Engeland zich niet zal laten mislei
den door de „schijn-beweging" op het
gebied van politieke hervormingen en
gelooven. dat MichaeUs' rede hooidzake
lijk diende om de vijandig gestemde
openbare-meening in Duitscliland zqlf
le beiTêdTgcmfc. -
Deze schampere oordeeien derTïïnger-
sclic pers, naast de weinig ingenomen
uitlatingen der Duitsche bladen, doen
vermoeden, dat wij opnieuw heel ver
van het moment van vredesonderhande
lingen verwijderd zijn. Trouwens, uit
de klanken der laatste dagen heeft men
het kunnen afleiden, dat een periode
van nieuw oorlogsgeweld daar is.
België.
Een jubileum.
Van het weekblad ,.Vrij België" is het
100ste nummer verschenen.
De redactie schrijft:
„Niet een feestnummer; want wij be
treuren, dat „Vrij België" zoo lang
heeft moeiten leven. Doch een gedenk
nummer, omdat het der herinnering
waard is, dat ons blad zich, op eigen
middelen en trots vele tegenwerking,
zoolang met onverminderde levens
kracht le mid'den van de oorlogsbran
ding, heeft kunnen staande houden.
Dit niet onbelangrijk succes danken
wij in de eerste plaats aan een trouwen
staf van geheel belanglooze medewer
kers. die door de verscheidenheid en de
degelijkheid van hun bijdragen ons
weekblad onbetwistbaar een eerste
plaats hebben verzekerd onder de Bel
gische oorlogsbladen, van beide lands
talen. Doch wij hebben tevens een hech
ten steun gevonden in de aanhankelijk
heid van enkele duizenden lezers, onder
welke onze abonné's van het Belgische
front zich door hun verkleefdheid heb
ben onderscheiden."
„Vrij Belgeië" is steeds geweest de
stem van het Vlaamsche gemeentebest,
zooals het strijdt en streeft aan den
Yser: „den lande getrouw, maar Vlaan
deren den Leeuw!"
Ouitschland.
Conferenties te Berlijn.
De Keizer begaf ,zch Vrijdagavond
naar den staatssecretaris van Binnen-
landsche Zaken, Von Helfferich, waar
de Piijkskanselier dr. Michaëlis zich
reeds bevond. Tegen zes uur waren ge-
noodigd de gevolmachtigden van den
Bondsraad, de leden van het Pruisische
staatsministerie, de president van den
Rijksdag en de toonaangevende leden
van de Rijksdagfracties. Men bleef tot
negen uur bijeen; de keizer nam op de
meest vriendschappelijke wijze aan de
gesprekken deel, aldus meldt „VVolff".
De bladen deelen mede, dat aan de
conferentie tusschen den keizer en de
partijleiders op het ministerie van Bin-
nenlandsche Zaken, behalve door de
drie voorzitters van den Rijksdag, werd
deelgenomen door vier en twintig Rijks
dagafgevaardigden, leiders van alle par
tijen, behalve die der onafhankelijke
sociaal-democraten.
De „Vorwarts" deelt mede, dat de of-
ficieele sociaal-democraten waren ver
tegenwoordigd door Elbert, Scheide-
mann, David, Molkenbuhr en Südekum.
In een ongedwongen bespreking, die
drie uur duurde, werd in de allereerste
plaats van de meest bevoegde zijde me
degedeeld, dat alles er op wijst, hoe de
gunstige ontwikkeling \an .den duik
bootoorlog Engeland in het verderf zal
storten.
De „Vossischc ZcTun wijst erop,
•ctdtruri ueu etrsaeii'i\cci ia, dat de kër/er
met sociaal-democratische argevaardig-
den, als officiecle vertegenwoordigers
van de sociaal-democratie beraad
slaagde.
Ontploffing van $en munitiefabriek.
Uit Zürich wordt het volgende ge
meld:
De „Züricher Post" bevestigt het be
richt, dat de munitiefabriek van Teyssen
te Mulheim a. d. Ruhr n de lucht is
gevlogen. Er zijn 17 dooden.
Frankrijk.
Conferentie te Parijs.
Den 25en Juli zal te Parijs een confe
rentie plaats vinden ter bespreking van
de kwesties in verband met het bezet
tingsleger te Saloniki en van de Balkan-
politiek der geallieerden. Aan de verga
dering nemen Frankrijk, Engeland, Ita
lië en"Rusland, deel, terwijl Servië, Roe
menië en Griekenland een adviseerende
stem hebben. De Vereenigde Staten zul
len niet aan de beraadslagingen deelne
men.
Rusland.
Onderdrukken der onlusten.
Minister Kerensky zond naar Reval,
Helsingfors en andere havens het vol
gende draadlöoze telegram:
Als zeker is thans vastgesteld dat de
onlusten te Petrograd onder medewer
king van agenten der Duitsche regee
ring op touw gezet werden. Thans zijn
de onlusten geheel onderdrukt. Men
gaat voort met het arresteeren van hun
leiders en van hen. die zich met het
bloed hunner broeders bezoedelen en
zich misdadig gedroegen jegens het va
derland. Ook matrozen, die hun burger
lijke en militaire plichten verzaakt heb
ben, werden gearresteerd.
Ik doe een beroep op alle ware zonen
van de democratie, om zich rond de
voorloopige regeering en de democrati
sche organisaties van het geheele land
te scharen, teneinde het vaderland en
de revolutie te beveiligen tegen den bui-
tenlandschen vijand en zijn bondgenoo-
ten in het binnenland.
Een vrouwelijke minister.
Naar het „1-Ibld." uit Stockholm ver
neemt is in plaats van prins Sjakowsky
zekere gravin Padin in het Russische
kabinet als minister voor socialen ar
beid (openbare hulpverleening) opgeno
men. De gravin, die vijftig jaar oud is
en als zeer weldadig bekend staat, was
vroeger afdeelingschef aan hetzelfde mi
nisterie.
Waarom prins Lwof aftrad.
Prins Lwof, de afgetreden Russische
minister-president, heeft zijn functie
neergelegd, omdat hij het program, dooi
de socialistische ministers voorgestaan,
niet onmiddellijk wenschte uit te voe
ren. Hij beschouwde dit als een inbreuk
op de rechten der constilueerende ver
gadering.
Kerenski minister-president.
De „Birsjewija Wjedomosti" zegt: De
premier, Lvof is afgetreden. Iverenkski
is benoemd tot minister-president en
behoudt tjdelijk de portefeuille van
Oorlog.
KerehSki dictate*"»
De „Beurscourant deelt mede:
De raad van gedelegeerden van het
regiment van Reobajevski en andere le
gerafdelingen van het front hebben
den wensc.h te kennen gegeven, om Ke
renski onmiddellijk een volledig gezag
toe te kennen.
Afkeuring van de troepen.
De Russische troepen aan het Roe-
meensche front hebben minister-presi
dent Kerenski telegrafisch hun afkeu
ring te kennen gegeven over de onlus
ten te Petrograd en verklaard, dat zij de
voorloopige regeering zullen steunen.
Vereenigde Staten.
Amerika's hulp.
Tweeduizend Amerikaansche automo
bielen, door Amerikaansche militairen
bestuurd, zijn door Versailles getrok
ken op weg naar het kamp, waar deze
afdeeling wordt ondergebracht.
Verschillende Oorlogsberichten.
Nicolaas NicoïajewitsJ geschiedschrijver.
De vroegere Ruastec'he generalissimus
Nicolaas Nicolajewitaj moet, voJigens ewn
Zwitsersch bericht, dn Yalta ibeziig zijn met
het schrijven van memoires. Hij moet wer
ken aan eon geschiedenis i.n veile deelen
van -Jen regeeiingstijj van Nicolaas II ui
een monografie, die lot titel zal hebben
,,Wiï is de werkelijke aanjuich tor var.
een wereldoorlog?"
Pantofr'elhe'den. Tn F ankrijik v
lii-t Jeriergegfek nijpend. „L'Oeuvre"
thans eed geestig voorstel. Het btad
namlijk voor de m.i'itaiivn, die o
bureaux werkzaam zijn, het dragen
schoepen te verbieden. Zij kunnen
dienst gemakkedijik volbrengen met
l'cffe's aan de voelen. En de erg
möiliituuv.it kunnen aan hunne pant-
gemakkelijk rij sip oren bevGatigen^..
vele meenen, dat zij zonder sparen,
schrijfarbeid kunnen verrichten!
rcrd'b
dOet
stel'b
p de
hun
pan-
tfjhe
•hel
want
geen
BINNENLAND.
De Engelsche regeering heeft schuld
bekent inzake de bombardering varó
Zicrikzee, verzekert al het mogelijke te
zullen doen om soortgelijke gebeurte
nissen te voorkomen en schadevergoe
ding aangboden.
De rantsoeneering van rijsl is inge
krompen.
Een distributie van rundvlccsch wordt
voorbereid.
Dc toewijzingscommissie voor ben
zine zal strenge maatregelen toepassen
op degenendie zich niet aan de bepa
lingen houden.
Nederland en de Oorlog.
Een Nederlandseh schip lot
zinken gebracht.
Het stoomschip „Breda" van de firma
Van Meel te Rotterdam is gisteren (Zon-
dag)-ochtend 7 uur tol zinken gebracht
7 mijlen ten westen van de Noord-
Hinder.
auu upraicVrocit om-
bevinden zich aan boord van' de Noord-
llinder.
De bommen op Zierikzee.
(Officieel). Het ministerie van Builen-
landsche Zaken bericht het volgende:
De Britsche regeering heeft, onder
dagteekening van 20 dezer, aan Hr. Ms.
gezantschap te Londen medegedeeld,
dat de Britsche admiraliteit zich ver
plicht gevoelt de juistheid te erkennen
van het standpunt der Nederlandsche
regeering ten aanzien van de op Zierik-
zee geworpen bommen.
Zij erkent, dat deze zijn geworpen
door een Britschen vlieger, die meende,
boven het door de Duitsche troepen be
zette gedeelte van Belgic te zijn. Deze
vlieger was een van cïe twee, die vol
gens het eerste antwoord der Britsche
regeering Zeebrugge zouden hebben
aangevallen en die, naar thans blijkt,
builen zijn koers was geraakt.
De Britsche staatssecretaris voor Bui-
tenlandsche Zaken verzocht Hr. Ms. re
geering het ernstig leedwezen der Brit
sche regeering over deze betreurens
waardige vergissing over te brengen,
met verzekering, dat alle mogelijke
voorzorgsmaatregelen steeds zijn en
zullen worden genomen om soortgelijke
gebeurtenissen te voorkomen.
FEUILLETON.
Christen-helden in Japan.
3D)
llajuschida zeide dit op zoo guitige
vijze, dal Lucia moest lachen. Zij gaf
hem een tikje met haren waaier, en
zejxle: ..Ik zou wel eens een geval van
oneenigheid tusschen u en uw vrouw
villen bijwonen, om van haar de kunst
te leeren, een man, die zeer eigenzinnig
is, te regeeren."
Het langdurige gesprek tusschen Lu
cia en den Samoerai was op het andere
schip niet onopgemerkt gebleven. Reeds
aanstonds had de dochter van "Jyeyas
den Prins toegefluisterd, dat zijn jonge
vrouw liet gesprek met den schoonen
vazal zeer aangenaam scheen' te vin
den. Eerst had li ij onverschillig geanb
woord: „Laat zij haar gang gaan! Ik ken
den kwezelaar: hij zal haar wel weer
een of ander voorpre'eken van de chris
telijke leer." Doch daarna was het on
derhoud tusschen beiden, dat, blijk
baar, voortdurend vertrouwelijker werd,
hern toch gaan ergeren, en toen hij nu
zag, hoe zijn vrouw lachend met haar
waaier Hajuschida's arm aanraakte,
sprong hij met een verwensching op,
ca zeide, aan dat spel een einde le zul
len maken en zijn vrouw aan het ver
stand te zullen brengen, was paste en
wat niet paste."
-Ho. ïio, zoo jaloersch?" zei Ilime
lachend, ..het arme kind doet toch niets
anders clan wat wij doen. En wanneer
haar de Samoerai beter bevalt dan de
Prins, welnu, gij hebt rnij reeds vroe-
£er, en zelfs in dit uur misschien wel
tien maal verzekerd, dat gij aan mij de
voorkeur geeft boven de dochter van
Tsoekami-Dono. Scheid u dus van haart
Dan kunt gij in ernst aanzoek doen om
mijn hand; misschien geef ik ze u, mis
schien niet." Zij zeide dit alles op den
toon der meest lichtzinnige scherts;
doch haar oogen vonkelden zoo betoo-
verend als die van een slang.
„Bij alle elementen! Ik zou uw raad
volgen. Prinses, indien ik maar niet
Christen ware!" zei de Prins. ..Uw raad
is volstrekt niet slecht! Want ik ver
moed, dat de groot-admiraal zijn rol
heeft uitgespeeld, terwijl uw vader zijn
heerschappij behouden zal. Wij moeten
daarover eens beraadslagen! Mijn vader
is anders niet blind voor politieke voor
deden.En ik geloof wel dat onze pries
ters de eene of andere reden zullen uit
denken, welke hun de macht geeft, om
die ongelukkige verbintenis met de
dochter van Tsoekami-Dono te verbre
ken, wanneer wij dat met den noodigen
klem van hen verlangen. Ik geloof dat
ik in de Christenlanden van dergelijke
gevallen gehoord heb."
Zij zag hem met haar vlammende
oogen onderzoekend aan, terwijl hij Ig-
nazio, den page, wenkte en zich door
dezen den helm liet aanreiken. „Neem
het leeken van dien gehaten God van
uw helm en versier dien wed«r met de
oude Japansche chrysanthemum, indien
gij wilt, dat ik uw aanzoek als ernstig
zal beschouwen'', zeide zij. „Werp het
in de zee!"
„Het kruis?" zeide hij lachend. „Later
wellicht", en hij wenkte den stuurman,
dat deze het schip zou laten aanleggen
aan boord van de andere jonk.
llajuschida bemerkte deze beweging,
en maakte de jonge Vorstin erop op
merkzaam, dat haar man scheen te wil
len overstappen. Lucia spoedde zich
naar de verschansing, ten einde hem te
begroeten. „En nu eens recht hartelijk!"
zeide zij, den weerzin, welkeii zijn hou
ding haar had ingeboezemd, met alle
kracht en inspanning onderdrukkend.
„Pas op, laat mij voor Uwe Hoogheid
nog een plank leggen!" riep de vorst
van Tscliikoengo, toesnellend. „Wij zijn
in de nabijheid van de zeestraat en de
golven doen het schip een weinig
schommelen!"
„Och, kom! Ik zal wel over deze eene
plank loopen; ik spring zelfs misschien
wel!" antwoordde de Prins wrevelig.
„Laat ten minste een touw spannen,
om u eraan vast te houden!" zei de Vorst
aandringend.
„Legt anderen aan een leiband, maar
mij niet!" zei de eigenzinnige, jonge
man, terwijl hij den voet zette op de
plank die thans inderdaad gevaarlijk
begon te zwiepen. „Terug!" riepen Lu
cia en Ilime hem toe, als uit één mond,
doch hij antwoordde: „Neen, nu zeker
niet!" en deed op de plank drie stappen
voorwaarts. Plotseling deed een sterke
golf het schip rijzen; do plank kreeg een
schok. De Prins sloeg de armen omhoog,
tuimelde en stortte met een schreeuw
voorover tusschen de beide schepen in
de golven, welke hoog opspattend hem
bedekten.
Op de beide jonken wag het één roe
pen en weeklagen en heen en weer ren
nen! Men wierp touwen, stokken en
planken overboord; men riep en
schreeuwde radeloos dooreen.
„Hij is verloren! De wapenrusting
doet hem zinken!" zeide Ilime, doods
bleek van schrik.
„Heilige Maagd, ster der zee, red
hem!" riep Lucia, op de knieën vallend,
en de handen ten hemel heffend.
„Schenk hem lijd tot berouw en tot
boetvaardigheid, barmhartige Godl
Roep hem niet zoo plotseling en onvoor
bereid voor Uwen rechterstoel!"
Leo llajuschida had nauwelijks be
merkt, dat de Prins wankelde, of hij had
zijn pantser en zijn zwaardgordel afge
worpen en was naar dc verschansing
gedrongen. „Op zij'*, zeide hij, „ik zal
hem met Gods hulp redden!"
„Halt! llalt!" riepen de bootslieden
hem toe. „De zwaarte van zijn pantser
zal u met hem in de diepte trekken!"
„Op zij! Duwt de schepen zoo wijd
mogelijk van elkaar, anders kom ik met
hem eronder. En nu, vobruit, in Gods
naam!"
Met de rechterhand een kruis slaand,
sprong hij overboord naar de plaats,
waar de Prins machteloos met de golven
worstelend, reeds sinds een minuut was
verdwenen.
„Hij offert zich zeiven te vergeefs opl"
zei vorst Protasius treurig.
„Jammer van den wakkeren Samoe
rai!" bromde die van Tscliikoengo. „Hij
was tien maal meer waard dan de
ander!"
„Misschien gelukt het hem toch nog!"
zei een oude schipper. „Hij is een goed
zwemmer. Maar het zware pantser zal
hem met den anderen spoedig doen
zinken."
„Hm, de Prins moet wel reeds diep
gezonken zijn geweest, toen de Samoe
rai hem nasprong. En als hij hem weet
te grijpen, hoe zal hij hem dan boven
brengen?"
Langzaam verliepen eenige bange
oogenblikken, en nog geen leeken van
beiden! Met steeds grooter hopeloosheid
staarden de mannen in de diepte.
„Het is gedaan", zei ten slotte de oude
Vorst, aan de redding geheel wanho
pend, en hij wilde Lucia, die nog altijd
lag te bidden, wegleiden.
„Neen, neen!" antwoordde deze. „Bidt
met mij mede! Maria zal helpen, Maria
moet helpen, ter wille van zijn vrouw,
en van zijn kinderen!"
Terwijl zij nog sprak, ging er een al-
gemeene jubelkreet op: ..Ziet, ziet! Hij
brengt hem boven! Stokken, touwen!"
Doch aanstonds riepen anderen: „Zoo
helpt het niet! Met ééne hand kan hij
het touw niet om zijn lichaam slaan!"
„Groote God, dan moet hij hem toclx
nog laten zinken!" riepen allen dooreen,
met ontzetting den wanhopigen strijd
gadeslaande, welken de dappere llaju
schida voerde met inspanning zijner,
laatste krachten. Hij trachtte den Prins,
die geheel bewusteloos en misschien
reeds dood was, met de eene hand boven
water te houden, terwijl hij met de an-
dere, na verschillende vruchtelooze po
gingen eindelijk weliswaar 't touw wis II
te grijpen, doch, natuurlijk, onmogelijk1
een lus kon slaan. En elk oogenblik van'
uitstel maakte het onwaarschijnlijk, dab
de levensgeesten van den Prins nog.
konden worden opgewekt. Vermoedelijk
was hij reed; dood.
(Wordt vervolgd. 1
