21
BUITENLAND.
De Oorlog.
ge JAARGANG
Ne.' 2369
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voer Leiden II cent per week
f 1.45 per kwartaal bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 por kwartaaL Franco per post
f 1.80 per kwartaaL
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 cent per
kwartaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent
ZATERDAG
JULI
I9I7.
De ADVERTET3TIEPRÜS bedraagt van 1-5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent.
Ingezonden modedealingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzianlijka korting. Groote letters naar plaatsruimte,
KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
Dit nummer bestaat uit drie
bladen waaronder het geïl
lustreerd Zondagsblad.
V Sociaal voelen.
Te weinig nog wordt er blijk gegeven
jvan waarachtig sociaal voelen.
En dit moest juist in deze tijden
scherp naar voren treden.
Er wordt gebrek geleden door duizen
den
Veel, zeer veel vergulden armoe wordt
er getorst door degenen, die voorheen
in betrekkelijke zorgeloosh^i konden
leven
Maar wordt er wel door even zoovelen
vrijwillig geofferd, vrijwillig zich een
en ander ontzegd, terwille van de mede-
menschen?
Zoo ooit, dan is het nu zeker sociale
plicht niet slechts de dubbeltjes te laten
rollen, maar er aandachtig op te letten,
li o e ze rollen, waarheen ze rollen....
Tusschen wat men gewoonlijk noemt
„royaal" en wat inderdaad is de deugd
van vrijgevigheid is een heel groot ver
schil.... hetwelk vooral in de practijk van
dezen tijd niet uit het oog mag worden
verloren... Zuinig en tóch vrijgevig....
zuinig in het verbruik van scliaarsche
goederen, vrijgevig in het helpen van
lien, die onder den druk der omstandig
heden gebukt gaan
Toone nu de deugd van de Christelijke
naastenliefde haar gouden schittering,
haar gulden bekoorlijkheid. Niet in mooi
gedoe, niet allereerst en allermeest in
grootsche weldadigheids feesten,
maar in stille offers, gebracht door
ieder voor zich, uit oprecht mede
lijden^.
Ilierin strale uit de lichtzijde van de
zen donkeren tijd!
Zoo openbare zich de ware solida
riteit het sociaal voelen.
V „Vrijheid".
Voor „bekrompen" werden we gehou
den, zoo we ons afkeerig loonden van
de vrijheid van drukpers een vrij
heid, die een stroom van verderfelijke
lectuur over de zielen ontketende, waar
door het geloof werd ontroofd, dc deugd
vermoord.... „Bekrompen" heette ons
verzet daartegen. En nu, nu grijpt men
overal naar het wapen der censuur, om
diezelfde vrijheid van drukpers te knot
ten. En in ons land wordj het nu in
liberale bladen bejammerd, dat onze re
geering zich niet van de censuur kan be
dienen, om het verschijnen le doen sta
ken van een blad, dat inderdaad!
de, vrijheid van drukpers.op de meest
ergerlijke wij zie misbruikt, met name
„De Telegraaf"!
Zoo openbaren zich in de practijk de
gevolgen eener verkeerde) theorie!
Ergerlijk is het nu, te moeten dulden
het dagelijksch stokend gesar van een
blad als „i)e Telegraaf" tegen de regee
ring, ten einde de positie van ons land
zoodanig te bemoeilijken, dat het onver
mijdelijk wordt, zich in den strijd le
mengen aan de zijde der Entente.... De
eenen dag maakt 't hlacl onze neutrali
teit verdacht en dringt het de meening
op, als zouden wij in onze uitvoer-poli-
tiek speciaal Duitschland bevoorrechten
den anderen dag prikkelt, hel weer
Engeland tegen ons op, om 't ons nog
moeilijker te maken, opdat Nederland
ten slotte gedwongen wordt zich aan de
zijde der Entente te scharen....
Voor wie vast staal en dit slaat in
derdaad vast voor een ieder, die niet
ziende blind of uitzinnig-verdwaasd is
dat een volk geen gruwelijker ramp
kan overkomen, dan een oorlog
voor hen moet zulk een stokend ge
schrijf zijn in de meest ernstige mate:
anti-nationaal!
En toch moet het worden geduld!
Leve de.... „vrijheid"!
V 21 Jaar.
Dc bladen melden, dat het Hoog Mi
litair Gerechtshof te Utrecht uitspraak
lieeft gedaan in de zaak tegen jhr. S. H.
II. N., oud 2i jaar, geboren te Middel
burg, reserve-tweede-luitenant der in
fanterie, beschuldigd van het te Mook
op 29 Augustus 1916 als officier van pi
ket een soldaat, die gearresteerd was en
aan de wacht ontvluchtte, met zijn rijks-
revolver dood te schieten, liet Hof be
vestigde het vrijsprekende vonnis van
den Krijgsraad te 's Bosch geheel. De
advocaat-fiscaal had zes maanden ge
vangenisstraf geëischt.
We kunnen er ons bezwaarlijk een
oordeel over vormen, of de vrijspreken
de rechtspraak al of niel op deugdelij
ke gronden is gebaseerd doch dit
mogen we wel vragen: Zou een oude
re officier ook wel lot zulk een bruut
middel, als het schieten, zijn toevlucht
hebben genomen?
Zoovéél verantwoordelijkheid in han
den van iemand van 21 jaar.... We kun
nen het ons niet ontveinzen, dat een
dergelijke uitoefening van het militair
gezag aan het onverantwoordelijke
grenst ofhet reeds overschreden is.
Zeker, er kunnen 21-jarigen zijn met
voldoende ernstig verantwoordelijk
heidsbesef, maar over het algemeen ge
nomen
Wij, die in een garnizoenstad wo
nen, weten 't maar al le goed, dat er
sterren flikkeren op jassen van perso
nen, die.... nog niet eens flink de kin
derschoenen blijken ontwassen te zijn!
Moge de burger-minister van Oorlog
ook in deze ingrijpen en in het leger
over het algemeen geen verantwoorde
lijke posten opleggen aan personen van
zulk een jeugdigen leeftijd!
Tegenoffensief der Centrale in
Galicië,
Persstemmen over de Kanseliersrede. --
Onafhankelijkheidsverklaring van Finland
Da oproerige beweging in Rusland:
aanslag op Kerenski.
Overzicht.
-In het Weden hebben de Duitscliers
een succes te boeken, n.l. ten N.W. van
Graonnc, waar zij aanvallend optraden
en een deel der Fransche stellingen ver
overden. Op den Winterberg werden
meer dan 375 gevangenen gemaakt.
Blijkens het Fransche bericht werden
weer eenige loopgraven prijsgegeven,
't Is en blijft dus maar: aanval en tegen
aanval. Wij zijn benieuwd, hoe lang dc
troepen dit volhouden.
Naar aanleiding van 'wat wij gisteren
mededeelden over een doorbraak der
Duitsche hoepen van de Russische stel
lingen bij Zloctsof, blijkt het inderdaad
dat de verbonden troepen tusschen Se-
reth en Zlota-Lipa een tegenaanval op
de Russische stellingen hebben uitge
voerd, welke goed gelukt is. Volgens de
Duitsche lezing rukten de Duitscliers en
Oostenrijkers voorwaarts over drie
krachtig verdedigde zones en maakten
zij daarbij 6000 Russen gevangen.
De geografische aanduiding van de
streek waar de aanval werd uitgevoerd
is vaag. Het front Zlota Lipa—Serettt
mag men minstens op 300 K.M. schat
ten. Nemen wij er nu de verklaring van
den Rijkskanselier bij, dan blijkt daar
uit dat de Duitscliers bij Zloctsof door
de Russische stellingen braken.
Bij die plaats zal dus waarschijnlijk
het brandpunt van den aanval geweest
zijn. Ze ligt ten O. van Lemberg, en een
voortrukken der Duüschers en Oosten
rijkers op dat punt bedreigt de Russi
sche troepen, die ten Z. van den Dnjestr
en bij Brzetsany de linie der Midden-
Stüten hebben teruggedrongen.
Beschreven w ij gisteren meer de bui-
tenlandsche politiek, welke sprak uit de
rede van den niemcen Duitsclien Rijks
kanselier, thans een enkel woord over
de binnenlandsche politiek.
Zoo zeide dr. Michaelis, dat van hem
niet verwacht kan worden, dat hij zich
nu reeds uitvoerig en definitief over de
hervormingen uitlaten zal.
Met het Kon. besluit van 11 Juli j.l.,
waarbij aan Pruisen het gelijke kiesrecht
wordt verschaft, verklaarde hij zich na
tuurlijk solidair, terwijl hij mededeelde
dat hij een nauwere voeling tusschen
de partijen en de regeering noodzakelijk
acht. Hij zal daartoe zijn medewerking
verleenen, „zonder het Bondskarakter
en de conslitutioneele grondslagen van
het Rijk le benadeelen.
Eveneens is hij van oordeel dat in de
leidende functies mannen moeten wor
den aangesteld, die het vertrouwen der
partijen in de volksvertegenwoordiging
genieten, onder voorwaarde echter, dat
de rechten van het rijksbestuur op dc
leiding in de politiek niet worden ver
minderd.
De belofte van politieke hervormingen
is vaag, doch zij biedt deze zekerheid,
n.l. da't de nieuwe Rijkskanselier wrel
degelijk voornemens is om gehoor le
geven' aan de wenschen van de meer
derheid van hel Duitsche volk om hel
regeeringsslelsel van liet Keizerrijk in
democratischen zin te wijzigen.
Blijkens 'de Duitsche persstemmen in
dit nummer, zijn de bladen zeer gereser
veerd in hun oordeel over het debuut
van-den Kanselier. Bij geen der partijen
heeft de rede grootcn bijval gevonden:
de conservatieven zijn er ontstemd over,
dat dr. Michaelis in den aanvang van
zijn beloog den afgetreden Kanselier
gehuldigd heeft en dat hij zich niel vol
komen vóór de annexatie-politiek der
rechtschen heeft verklaard. De vrijzin
nige partijen zijn er dankbaar voor, doch
niet voldaan over de beloofde hervor
mingen; zij blijven in hay afwachtende
houding.
In het Russische Rijk blijft het voort
durend gisten. Een aanslag op Kerens-
ky, minister van oorlog, mislukte; deze
staatsman heeft een zware verantwoor
delijkheid op zich geladen door het ie-
er aan te sporen tot een offensief, dat
ontzaglijke offers heeft gekost en nu in
een gevaarlijken tegenslag dreigt te wor
den omgezet.
Duitschland.
De Rijksdagzitting.
Rede van Michaelis.
De Rijkskanselier verklaarde in zijn
rede nog het volgende:
Wij kunnen den vrede niet nogmaals
aanbieden. De eerlijk uilgestoken hand
tastte eens in de leege ruimte. Wanneer
de vijanden hun veroveringslust laten
varen en onderhandelingen wenschen
aan te knoopen, zullen wij eerlijk tot
het sluiten van vrede bereid, aanhooren
wat zij ons te zeggen hebben. Tot zoo
lang moeten wij kalm, rustig, moedig
volharden.
De tegenwoordige tijd is ten opzichte
van de voeding de' moeilijkste, dien wij
doorgemaakt hebben. In Juli belemmer
de de droogte den groei, er heersclite
dikwijls bitteren nood, maar ik kan tot
mijn vreugde uiting geven aan mijn
vertrouwen, dat er binnenkort verbete
ring zal intreden, dat de bevolking dan
weer beter verzorgd kan worden.
Over den oogst kan nog niets met
zekerheid gezegd worden, maar het staat
thans reeds vast, dat de oogst van brood
graan beter wordt dan men veelal ge
looft. De halm is wel kort, maar de
korrelvorming uitmuntend. 'Wij zullen,
evenals in la1" xt een gemiddelden
oogst moeten rekenen.
Op vele plaatsen van het rijk viel nog
bijtijds regen om de aardappelen tot
groei te brengen. Wij verwachten een
goeden aardappeloogst en wanneer wij
den aanvoer uit Roemenie en de andere
bezette gebieden beleidvol besteden, dan
zal de voedselschaarscïif'e, waarmede
wij te kampen hebben, overwonnen
worden. In deze drie oorlogsjaren is het
bewijs geleverd, dat zelfs bij een slech
ten oogst als in 1916 Duitschland niet
uitgehongerd kan worden.
Duitsche persstemmen over de rede.
De „Vorwarts" zegt:
„De Kanselier heeft de macht der fei
ten erkend en liet vredesprogramma
van cleh Rijksdag aangenomen. Over het
geheel maakt hij den indruk al tastend
zijn weg le. zoeken. Zijn taak kan niet
gemakkelijk zijn."
De „Germania" schrijft:
...Michaelis stelt zich op het punt, waar
Von Bethmann Ilollweg eindigde. Hij
nam zijn koers op een middenspoor,
meer naar links, clan vroeger in Duitsch
land gebruikelijk was."
De „Vossische Zcitung" meent te kun
nen cunstatceren, dat de Rijkskanselier
niet de gave bezit om met krachtige
band diplomatieke verbindingen aan te
knoopen en te ontwarren. Het is immers
niet zeker, of hij de groote lijn vermag
te trekken voor een politiek, die door de
tractaten bij het sluiten van den vrede,
tegelijkertijd dc toekomstige politieke
positie van Duitschland in de wereld in
een richting stuurt, die Duitschland ont
wikkeling en handelsvrijheid verschaft."
De „Lokal Ailzeiger" zegt, dat het
zwaartepunt der rede was, dat de Kan
selier een vrede mogelijk achtte, waar
door de grenzen van het rijk beveiligd
worden, en verhinderd wordt, dat het
gewapende bondgenootschap der vijan
den, een trust-bondgenootschap zal wor
den."
liet „Berliner Tageblatt" schrijft, dat
de zitting van den Rijksdag van gisteren
een afdoend parlementair succes van de
politiek van de meerderheid en der ge
meenschappelijke vredes-resolutie ge
bracht heeft."
De „Tages Zeilung" zegt:
„Wij hebben van den nieuwen Kan
selier goede woorden gehoord, die een
machtigen indruk gemaakt 'nebben. Wij
wachten af waarheen zijn koers zal
gaan. maar wij hopen, dat het hem ge
lukken zal de moeilijkheden te over
winnen.
De „Kölnische Zeilung" schrijft:
„Wat de Rijkskanselier over de bin
nen- en buitcnlandsche politiek gezegd
heeft, was dat, wat een wijs man onder
de tegenwoordige omstandigheden zeg
gen moet. De Kanselier is voor een
vrede, die de grenzen van het Duitsche
rijk beveiligt en de levensvoorwaarden
op het vasteland en pp zee waarborgt.
Dit was het zwaartepunt van zijn rede."
Fransche persstemmen.
Over de vrcdesmotic schrijvende, zegt
de „Temps" dat de Rijksdag wel niet
kan hopen invloed op de regeering uit
te oefenen, dan door een eensgezinde
manifestatie, die als een nationaal ver
langen of zelfs als een natonalen wil
moest gelden. In plaals van deze betoo
ging heeft de nieuwe Kanselier slechts
drie partij-programma's voor zich, vvaar-
tusschen men hem overigens nog
dwingt te kiezen.
De „Journal des Débals" zegt, dat de
pers-besprekingen aan de benoeming
van Michaelis gewijd, meer en meer
toonen dat na het alarm van eenige da
gen geleden, de pan-üermanisten het
vertrouwen hebben herkregen en dat
het nog steeds de militaire kaste is die
heerscht.
Ten slotte maakt Havas melding van
een telegram uit Genève aan de „Ternas"
waarin de verschillende vredespogingen
van Duitschland als evenveel manoeu
vres worden voorgesteld en de meening
wordt uitgesproken, dat ook thans wordt
getracht de volken der Entente te be
driegen.
Oostenrijksche persstemmen.
De bladen wijzen er met ingenomen
heid op, dat de Duitsche Rijksdag de
vredesmotie en dc oorlogskredieten aan
genomen beeft op den dag, dat het
overwinningsberii tit van Zloezow in
kwam. Dat bewijst duidelijk, dat het
Duitsche volk het einde van den bloe-
digen strijd wenscht, maar dat de
Duitsrh-Oostenrijksche troepen tegelij
kertijd toonen, dat zij een opgedrongen
voortzetting van den oorlog niet behoe
ven te vreezen.
Engelschc persstemmen.
De rede van Michaelis zat waarschijn
lijk het meeningsverschil dat te Londen
beslaat over de beteekenis van den
nieuwen kanselier, niet geheel ophelde
ren. De meeste bladen beschouwen de
rede als een stuk gedegen militairisme,
die geen blijk geeft van een gewijzigde
•zienswijze, welke vredesonderi; ndelin-
gen mogelijk zou kunnen maken.
De „Pall Mall Gazette" betoogt dat er
in Duits.chlahd niets is veranderd en
dat liet militarisme er troef blijft.
Ook de „Star" concludeert dat het
Iveizerisme nog in liet zadel zit. In Mi
chaelis woorden is niels dal de geallieer
den zou kunnen bewegen, den oorlog le
staken.
Daartegen beschouwt de „Westmin
ster Gazette" de rede als een wijziging
in de starre houding van Duitschland,
die tot dusver de oorlogvoerenden \an
elkaar heeft gehouden.
De rantsoeneering.
Volgens een \Volff-telegram zal vanaf
midden Augustus het meelranlsoen van
170 gram tot 229 gram per dag en per
hoofd worden opgevoerd. Vóór 15 April
bedroeg het rantsoen 200 gram.
De duur van den oorlog.
De correspondent van het te
Lausanne schrijft d.d. 10 Juli:
Van een persoon, direct betrokken hij
de exploitatie van een onzer Zwitsersche
ammunitie-faibrieken, verneem ik, dat de
Duits-olie regeenimg nog dezer dagen met
gnoemde fabriek eon contract heeft geslo
ten ter levering van ammunitie voor den
duur van zes maanden en langer. Wij
hebben thans midden Juli. De Duitsche
regeering, rekent er dus nog op groote hoe
veelheden- ammunitie noodig te hebben
minstens tegen het midden van de maand
Februari (zes maanden met daarenboven
dn tijd noodiig voor vervoer en diMnibudie).
Dat wil dus zeggen, dat ook zij bezig is
de voorbereidselen te maken tot. bet groote
voorj aam-offensief in 1918.
Het Laatste
Engeland.
De oorlogs-,,slijtage".
In het Lagerhuis heeüt de heer Outh-
waita ie aandacht gevestigd op de hou
ding van de Fransche Ka-mar in zake de
•verliezen van het offensief van April' en
de vraag gest «ld, of de liritsche regcering
maatregelen wilde nemen <«m ook het
Lagerhuis in staat te stellen eenzelfde
controle te oefenen over liet o-ppeibevel ten
aanzien van hetgeen .officieel .wastage"
word genoemd. De kanselier van rlo
schatkist, antwoordde, dat naar zijn mee
ning oen actie als die hier bedoeld© noch
nooitig noch gewenacWt was. En In ant
woord oip een tweede: vraag van den heer
Outhwatte zeide de hear Howard Law nog,
dat het o-ppeiheivel even bezorgd was de
levens onzer soldaten to redden als ©enig
Lid van het Huis", ,en hij dacht dat het
Huiis mede van oordeel zou zijn, dat zoo
dra de opperbevelhebber dlit niiet meer
een zijner eerste plichten zou achten, hij
diende te worden vervangen.
Rusland.
Een onafhankelijk cn neutraal Li'hausn.
De Lithausche landdag, te Petrograd
vcrecnigd, heeft den loden Juli zijne be
raadslagingen höoCmnen,
Het voorstel betreffende de vestiging
van een Lithauschen onafhanhankelij-
ken staat is met algemeene stemmen
aangenomen.
Een ander voorstel drukt de wensch'
der Lithauers uit, dat de neutraliteit van
dezen staat door het Congres der Mo
gendheden, waaraan de vertegenwoor
digers van Lithauen moeten deelnemen,
gewaarborgd zal worden.
Oproer in Kieff.
Vijfduizend Oekrainsehe soldaten leg
den, naar gemeld wordt, beslag op het
arsenaal te Kieff, maar de secretaris
generaal dwong hen door onmiddellijke
maatregelen tot de ontruiming en her
telde de orde.
Os onlusten.
Alexander Thompson, Engelsch socia
listisch journalist, die als correspondent
van de „Daily Mail" te Petersburg is,
schrijft:
De Fransche revolutie van 1789 duur
de lot 1793; wij konden dus niet ver
wachten, dat de Russische revolutie zou
eindigen in een snelle, bijna pijnlooze
episode. Wat er gebeuren kan, waagt
niemand te voorspellen. Alles is moge
lijk, en alles is dreigend.
Mijn persoonlijke overtuiging is, dat
een dictatorschap de beste oplossing zou
zijn om uit de heerschzuchtige handen
der intrigeerende staatslieden le blijven.
Dat zou gevaarlijk kunnen zijn; maar de
Voorzienigheid heelt een man doen ge
boren worden, met een vurige en tot
geestdrift opwekkende genialiteit, alge
meen geacht, ver boven praatjes en ver
dachtmakingen slaande, ernstig lijdende
aan een dreigende ziekte, toch boven-
menschelijke kracht inspannend, om
zijn vaderland belangloos te dienen.
Rusland's lot is wanhopig, zoo Ke-
renskv het niet kan redden.
Aanslag op Kerenski.
Op Kerenskv, den minister van oorlog,
is een aanslag gepleegd, welke echter
mislukte. Kerenski werd d"or. geen
scholen getroffen.
Onlusten te Pelragrad.
Donderdag arriveerde te Retrograde
op het Newski Prospect, om het garni
zoen bij het herstellen der orde behulp
zaam te zijn, een afdeeling van 't staan
de leger, onder luide toejuichingen van
dc enthousiaste menigte.
De „Isvestia", het officieele orgaan
van den Raad van Arbeiders en Solda
len. begroet met blijdschap de aankomst
de revolulionnaire troepen, die zich be
wust zijn van hun plicht jegens de revo
lutie. Reeds gisterenavond liet het zich
aanzien, dat de troepen tot herstel der
orde dc volledige overwinning zouden
behalen op de regimenten, door de Ma-
xijnalistische propaganda op de been
gebracht. Deze regimenten toch onder
wierpen zich liet een na hel ander.
Het geheele garnizoen te retrograde
stond onder bevel van generaal Polowi-
zeff, die voortdurend, door tusschen-
komst van een bijzondere commissie,
samengesteld, uit leden van het uitvoe
rend comité van den Raad van Arbeiders
en Soldaten in contact bleef met da
voorloopige regeering.
De twee laatste dagen verliepen be
trekkelijk kalm, daar de slad door pa
trouilles bezet was, die de oproerige
groepen ontwapenden.
Belangrijke reserves stonden voor het
Winterpaleis opgesteld.
Alles samengenomen, bad de neder
laag der Maximalisten een snel verloop,
lieden werden de laalsle detachementen
van Lenin genoodzaakt, den modernen
circus, waar zij hun toevlucht hadden
genomen, te ontruimen.
Een officieel communiqué bevestigt,
dat de orde hersteld is. De Maximalisten
leden niet enkel een militaire doch ook!
een moreele nederlaag.
Finland.
De onafhankelijkheidsverklaring.
Ter bevestiging van vroegere mede-
deelingeri vernemen wij. dal de Fnischa
Landdag de onafhankelijkheid verklaar
de met 136 tegen 55 stemmen.
Voorloopig heeft, hoewel de verwar
ring toeneemt, de Russische regcering
over de Bolsjewiki, de aanhangers van
Lenin, gezegevierd, doch de afkondiging
der Finsche onafhankelijheid maakt het
conflict tusschen Finland en Rusland
dreigender.
In den Duitsclien Rijksdag wordt er
op aangedrongendat Nederland van
Engeland. de onwettig buitgemaakte.
Duitsche schepen zal opeischcntenein-i
de deze terug te geven aan Duitschlandi
Onafhankelijk van de door Duitsch-
land gestelde eischen heeft de Neder*
landsclie regeering te Londen geprotes
treed en volledige genoegdoening gc-i
eischt.