9
De Oorlog.
No. 235£
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
Te ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden II cent per week
I 1.45 per kwartaal bjj onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post
f 1.80 per kwartaal.
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 15 cent per
kwartaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent
FMANDAG
JULI
1917.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent.
Ingezonden mededeelingen van i-5 regels 11.50, elke regel meer 30 cent, met gralis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
KLEINE ADVERTEWTIËN, v/aarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd
huur en verhuur, koup en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
Aan H.H. Aandeelhouders.
Ingevolge liet besluit der Algemeene
(Vergadering van Aandeelhouders' zal
'dividendbewijs no. 1 (alleen op nieuwe
.aandeelen) betaalbaar zijn bij de
firma Leo Sluijgs'ok,
Breestraal 150, le Leiden, met 2 pet.
DE DIRECTIE.
V Nieuwe tijden.
t Is niet onmogelijk, zelfs zeer waar
schijnlijk, dat we nu de laatste verkie
zingen hebben meegemaakt onder liet
oude systeem.
Daar breken nu nieuwe lijden aan
yoor het politieke leven.
liet propagandistisch werk
zal, wil liet vruchtdragend zijn, veel
zwaarder moeten worden, veel dieper
in kracht, veel intenser in strekking. De
kiezers zullen niet meer bewogen moe
ten worden naar.de stembus te gaan
er zal stemplicht wezen. In liet
vooruitzicht, te moeten gaan stem
men, zullen de kiezers althans ge-
wo o n 1 ij k liun houding reeds te vo
ren bepalen en niet laten afhangen van
een overreding op het laatste oogenblik,
op den laatsten dag. liet propagandis
tisch werk zal voornamelijk, en zelfs
bijna uitsluitend hierin bestaan, dat de
kiezers worden voorgelicht, voortdurend,
dag-in dag-uit.
Onder leiding der kiesvereenigingen
mogen de wakkere propagandaclubs in
clen lande deze allerbelangrijkste taak
tot versterking en verdieping der Ka
tholieke beginsel-vastheid en der Ka
tholieke organisatie-eenheid met hun
beproefde toewijding vervullen!
Wij spreken hier van de Katholieke
organisatie-eenheid.... In het vooruit
zicht van-de Evenredige Yerle-genwoom
tU'ging kunnen'wij niet tè krachtig aan
dringen op de noodzakelijkheid van po
litieke eenheid onder de Katholieken,
opdat de ééne en onverdeelde
Katholieke partij zooveel mogelijk ver
tegenwoordigers kunne afvaardigen
naar Kamer, Stalen en Gemeenteraden.
Geen Katholieke candidalen voor de
'genoemde bestuurslichamen, tenzij ge
steld door de Katholieke Kiesvereenigin-
gen hierop komt practise li neer
de eiscli Van politieke eenheid.
Iedere Katholiek, die den toestand
wat breeder overziet en die bet.goed
meent met de belangen der Katholieke
zaak, zal daarom als vanzelf streven
naar de bereiking van dit ideaal:
Alle Katholieken aange
sloten in de K a t h o li e k e
Kiesvereenigingen!
't Is teekenend en men lette hier
wel op dat in het blad, hetwelk de
Katholieken het felst bestrijdt, de „N.
Rolt. Crt.", herhaaldelijk van zooge
naamde Katholieke zijde de bewering
wordt geuit, dat 't nooit zoover zal ko
men, dat de politieke actie onder de
Katholieken alléén in en door de Katho
lieke Kiesvereenigingen zal geschieden
neen, zegt men, óók buiten de Ka
tholieke Kiesvereeniging zullen de vele-
Katholieken, ni'el-leden dier kiesvereeni
gingen, hun vrijheid handhaven om
Candida ten voor de vertegenwoordigen
de bestuurslichamen te stellen! De
wensch is hier klaarblijkelijk de vader-'
der gedachte!!
Moge al wie daartoe over eenigen in
vloed beschikt liet als zijn plicht re
kenen hoog te houden en te bevorderen
de Katholieke eenheid in de politiek!
BUITENLAND.
De strijd in Champagne.
Troonsafstand van den Keizer van China.
Socialistische eischen in Duitschland.
-- Luchtaanval op Krupp's fabrieken.
Overzicht.
Kan men de Duitsche en Fransche
oorlogsberichten vertrouwen, wordt aan
de Aisne, in Champagneen aan de
Klaas verwoed gestreden. De Franschen
hebben vorderingen gemaakt bij Cerny
en op den Imker-Maasoever, terwijl de
Duitschers een geslaagden aanval bij
den Ghemin des Dames melden, waarbij
zij 700 gevangenen maakten. Aan het
front der Engelschen artillerie-actie en
kleine gevechten.
Na eenige dagen van betrekkelijke
stilte is liet Russische offensief in Gali-
cië wederom losgebroken. Uit Petrograd
is hieromtrent nog weinig gemeld. De
telegrammen van Russische zijde komen
met veel vertraging aan, wat vooral, nu
het oostelijk front weder in het teeken
der algemeene belangstelling verkeert,
onaangenaam is. Alleen wordt medege
deeld, dat de R.ussen bij Slanislau lnin
verwoede aanvallen hebben voortgezet
en zooals het Duitsche stafbericht meldt,
terrain wiaaocai* nacfat- buime^aanvallêll
aanvankelijk waren afgeslagen. De Rus
sen maken slechts melding van misluk
te tegenaanvallen der Duitschers bij Ko-
'isechy.
De keizer van China heeft clan toch'
nog afstand gedaan van clen troon. Deze
voldoening mag hij smaken, dat hij toch
enkele dagen heeft kunnen „profitee-
ren als landsbestuurder van het land
der opgaande zon.
De li-jarige keizer draagt twee na
men, Ilsuan Tung en Pou Y. Het is
thans ook de tweede keer, dat hij af
stand van clen troon doet, want op 12
Februari 1912, dus toen hij 6 jaar oud
was, heeft hij daartoe ook als eens „be
sloten'Hij is de achterneef van de ge
wezen keizerin, die op 27 Nov. 1911, toen
China tot een republiek werd verklaard,
ten val wercl gebracht.
In de hoofdcommissie van den Rijks
dag heeft de Rijkskanselier inlichtingen
over den oorlogstoestand gegeven "die
geheel vertrouwelijk zijn. Er schijnen
ernstige gebeurtenissen te Berlijn aan
staande; ook Hindenburg is bij den
Keizer in gehoor ontvangen.
Een afvaardiging der sociaal-demo
cratische partij heeft zich lot den Rijks
kanselier gewend met de vraag of hij
nog steeds bereid is ten allen tijde vre
desonderhandelingen aan le gaan met de
handhaving der 'status qiio naar alle zij
den en zij eischte de invoering van een
parlementair régime. 4
Volgens berichten uit Konstantinopel
beschouwt Turkije zicly evenals Bulga
rije, in oorlog met. Griekenland. Een an
dere houding konden de landen moeilijk
aannemen, daar hun troepen op het Ma
cedonische front tegen de volgelingen
van Venizelos hebben gestreden. "sVat
er nu van een Grieksche mobilisatie
terecht moet komen» zal.de tijd moeten
leeren.
De terroristische maatregelen door
Venizelos toegepast en het feit, dat hij
een deel van den Thcssalisclien oogst
aan het leger van Sar-rail"schenkt, zullen
hem niet beminder maken bij het Griek
sche volk, dat voor een groot deel boven
al vrede wil.... en eten.
In de Lucht.
Groote vüegersbedrijvigheid.
Aan het Westelijk front hebben de
Duitsche vliegers groote bedrijvigheid
aan den dag. gelegd. Een groote hoeveel
heid bommen w:erd op verschillende
punten geworpen. De Engelschen deden
.weder een luchtaanval op het vliegerter
rein van G his tel.
Duitschiand.
Luchtaanval dp Krupp's fabrieken.
Zaterdagnacht zijn vliegers der geal
lieerden boven Essen geweest; zij heb
ben bommen op Krupp's fabrieken ge
worpen.
De cischen van de soc.-dem. partij.
De „Berl. Z. a. M." meldt cl.d. 7 Juli:
„De gisteren bij den Rijkskanselier ver
schenen delegatie van de soc.-democra-
tiselie partij eischte van hem de strikte
ver-klaring,-dat de regeétlïig siaaUüp hel
standpunt van 4 Augustus 1914 en steeds
tot vredesonderhandelingen op den
grondslag van den status quo in alle
richtingen bereid is.
Bovendien werd de invoering verlangd
van het parlementaire stelsel en van de
onmiddellijke instelling van het-Rijks-
dagkiesrecht in Pruissen.
De afgevaardigde v. Payer droeg giste
ren den kanselier de wenschen voor van
de vooruitstrevende volkspartij. Ook
vertegenwoordigers van de nationaal-li-
berale partij confereerden met den rijks
kanselier."
Het Wolff-bureau meldt d.d. 7 Juli: In
de pers is het bericht verspreid, dat de
soc.-dcm. partijleiders den rijkskanselier
gisteren' een politiek ultimatum zouden
hebben gesteld.
Deze voorstelling is onjuist. De soc.-
democraten hebben evenals de andere
partijen met den kanselier van gedach
ten gewisseld over den algemeenen toe
stand en uitten daarbij vooral hun wen-
schen over de vredesquaestie, het Prui
sische kiesrecht. Andere bijzondere aan
gelegenheden werden niet behandeld.
Van een ultimatum is geen sprake.
Oostenrijk-Hongarije.
Keizerin Zita en de vluchtelingen.
Keizerin Zita ontving den comman
dant van Görz in bijzondere audiëntie.
De commandant verstrekte de keizerin
uitvoerige gegevens over den toestand
der vluchtelingen uit het zuiden en
maakte tevens hunne wenschen en ver
langens kenbaar.
De keizerin verzekerde den comman
dant, dat zij evenals tot dusver ook
in de toekomst alles zal doen wat in
hare macht staat, om het lot der vluch
telingen te verzachten.
Een afde&ïitig werklieden levend verbrand.
In Jawniuny (Litauen), tusschen Mei-
sagola en Syrvinta, was een equipement
werklieden voor den nacht in eens af-
deeling van de boerderij gehuisvest, om
ringd met prikkeldraad en van buiten
afgesloten.'
Op 25 Juni brak een brand uit en daar
men de deuren niet bijtijds geopend
had, kwamen vele dezer ongelukkigen
in de vlammen om.
Een Staatsraad.
In Oostenrijk overweegt men de in
stelling van een staatsraad, gevormd
door vijf-en-twintig parlementsleden,
geleerden, industrieeleii en beambten,
ten einde tijdens de onderbreking van de
parlementszitting over de grondwets
herziening te beraadslagen.
Frankrijk.
Motie van vertrouwen aangenomen.
De geheime zitling van de Fransche
Kamer, waarin de debatten gevoerd wer
den over het verloop der militaire ope
raties, zijn geëindigd.
In de openbare zitting werd de motie
van vertrouwen in de regeering met 375
tegen 23 stemmen aangenomen.
Geestdrift in het Parlement,
In de Fransche Kamer heeft minister
Painlevé een geestdriftige rede gehou
den,-waarin hij wees op de prestaties
van liet Fransche leger en. de boor do
leiders" begane fouten niet verzweeg.
Verder kondigde hij economische maat
regelen aan en gaf als zijn stellige over
tuiging le kennen,dat Frankrijk eensge
zind den strijd tegen het pan-Germanis-
me en mililairisme moest volhouden,
waarbij hij zich volkomen aansloot bij
Wilsons stelregel in den wereldoorlog
overwinnen of zich aan de slavernij on
derwerpen.
Engeland.
Oogstvooruitzichten.
De landbouwkundige medewerker
van de „Times" zegt, dat de vooruitzich
ten van den tarwe-, gerst- en rbgge-oogst
niet bijzonder gunstig zijn, doch in
ieder geval gunstiger dan de boeren in
den zeer slechten zaaitijd verwachtten.
De droogte in Juni heeft het gewas in
het algemeen veel geschaad.
De aardappelen, kool, rapen en knol
len een zeer goede opbrengst.
De eerste hooioogst is zeer tegengeval
len. In het algemeen slaat het gewas
thans goed, zoodat het vee overvloedig
voedsel vindt en er nog een goede twee
de oogst zal overblijven.
Geen waarschuwingen bij luchtaanvallen.
De minister van binnenlandsche za
ken heeft den Lord Mayor van Londen
in antwoord op diens vraag medege
deeld, dat de regeering het niet in het
belang der bevolking acht om waar
schuwingssignalen tc geven bij lucht
aanvallen.
Griekenland.
Samenvoeging der beide legers.
De samenvoeging der beide legers
scheen met groote moeilijkheden ge
paard te zullen gaan, doch heeft zich op
onverwacht gunstige wijze voltrokken.
De verzoening tusschen de officieren
wordt vergemakkelijkt door den geest
der bevolking, die overal het liberale be
stuur erkent, en zich tégenover de ver
tegenwoordigers der beschermende mo
gendheden zeer erkentelijk betoont.
Spanje.
Een eigen Parlement in Barcelona.
De „Matin" zegt in een bespreking
der Spaansche crisis dat men spreekt
over een eigen Parlement in Barcelona.-
Volgens de „Imperial" zou de Kamer
Madrid verlaten hebben en haar zetel
naar de hoofdstad van Calalonië verlegd
hebben.
Nadere berichten ontbrekon.
Zwitserland.
Do mofoilisatie-leenlhg.
De zevende Bondsmobilisatieleening
van 100 millioen beeft een schitterend
resultaat gehad. Er werd door 23,861
personen ingeschreven voor 150,423,400
francs.
Het succes der leening beteckent een
schitterend votum van vertrouwen van
het Zwitsersche volk in de vastbesloten
neutraliteitspolitiek van den Bondsraad.-
Versenigde Staten.
Duitschers gearresteerd.
Er zijn twee Duitschers te New-York'
gearresteerd, van. wie een -verdacht
wordt van de organisatie der Duitsche
spionnage in de Vereenigde Staten, en
de andere helper was van Von Papen,
de gewezen Duitsche militaire attaché.
Nieuw voorschot aan Frankrijk.
Aan Frankrijk werd opnieuw 100 mil
lioen dollar geleend, waardoor het totaal
der leening op 3i0 millioen dollars is
gebracht.
In het geheel is nu aan de geallieerden
geleend 1303 millioen.
China.
Troonsafstand van den keizer.
Keizer Ilsuan Tung heeft afstand van
'den troon gedaan.
De ex-premier Tuan Sji-Jui deelt
mede, dat hij de monarchisten Vrij
dag aanviel en uiteendreef bij Langfang.
De republikeinen zijn genaderd tot op
10 mijlen van Peking, den vijand voort
durend vervolgend.
Lia Jüan Ilung, de ex-president, heeft
Tuan Sjiui benoemd lot premier en gaf
hem het presidentszegel ter overbren
ging aan Teng Kuo Sjang, die zich be
reid heeft verklaard, op te treden als
president van de voorloopige regeering
te Nanking.
Zaterdagmorgen wierp een vliegtuig
bommen op bet paleis van Sjang-Tsen,
die later den keizer zijn ontslag aan
bood.
FEUILLETON.
Ghristen-Sietden in Japan.
NEGENDE HOOFDSTUK;
liet huwelijk.
Den groot-admiraal was het zeer aan
genaam, dat de vorst van Arirna voor
stelde het huwelijk te doen plaats heb
ben op een der eerstvolgende dagen.
„Uitstekend!" zeide hij. „Ik zelf had
reeds aanstonds hetzelfde voorstel wil
len doen. Gij weet welke tijding wij
overmorgenavond van den kleinzoon
van Noboenaga. verwachten. Wij moe
ten die aan de bevriende christen Vor-
I sten mededeelen op het juiste oogen
blik; anders komen zij ten gevolge van
eindeloos beraadslagen niet tot hande-
I Jen. Laten we hen dus voor morgen ter
bruiloft noodigen, en zoodra we hen in
de goede, opgewekte stemming zien,
drukken wij hun het zwaard in de vuist.
Morgen is het dus bruiloft!"
Alles werd met spoed gereed ge
maakt, en den volgenden dag versche
nen de genoodigden voltallig bij de hu
welijksmis. Welk een geruisch van kost
bare zijden kleederen, welk een gefon-
kel van goud en edelsleenen en wapen
rustingen! Tusschen het in dubbele
r'jcn opgestelde dienstpersoneel trok
ken de Vorsten met hun gasten naar de
niet bloemen versierde kapel. Fier stap
je de prins van Arima voort naast zijn
bruid, die in haar pronkgewaad met
aanminnige schroomvalligheid het
hoofdje een weinig voorover gebogen
hield.
Allen staarden de Vorstendochter vol
bewondering aan, maar Mede, de oude
voedster, het meest: „Zie toch eens, dat
prachtige witzijden kleed!" zeide zij tot
de vrouwelijke dienstboden. „Nooit heeft
zelfs de vrouw van een Mikado een kost
baarder gewaad gedragen! En dan die
met goud en edelsteenen versierde gor
del! En ziet eens dien strik hoe ik
hem geknoopt heb; ziet eens hoe prach
tig hij op den rug valt. Zóó kan niemand
van u allen een strik knoopen. Ach, ach,
dat de moeder van het goede kind dezen
dag nog.had mogen beleven! En het
kapsel van mijn chrysantje moet gij la
ter eens op uw gemak bekijken. liet is
nu niet zichtbaar door dat dunne weef
sel, dat de christen vrouwen op bevel
van deze vreemde priesters in hun
tempels over het hoofd moeten dragen.
Wij, Japanschen, hebben zoo'n ding
nooit gekend, en behoeven ons niet te
schamen om ons gezicht aan de goden
te laten zien..Ik vermoed, dat de vreem
de vrouwen daarginds over de zee, die
deze mode hebben uitgevonden, lieel
leelijk moeten zijn; ofschoon ik van den
anderen kant weer moet erkennen, dat
zulk een sluier mijn kindje niet slecht,
staat, wanneer hij maar zoo goed ge
knoopt wordt als ik het gedaan heb. Wat
denkt gij, Hana?"
Hana, de meesteres "der garderobe,
was juist dezelfde meening toegedaan
als Bede, dat n.l. zoo lang Japan bestaat,
men geen lieflijker'bruid gezien had in
zulk een prachtige en smaakvolle klee
ding. „Ilaar manieren zijn echter te
schroomvallig. Zij moest wat meer vor
stelijks hebben in haar houding, onder
dit opzicht meer gelijken op haar brui
degom; die stapt, alsof hij de Kubo-
Sama zelf ware."
Ilede was het daarmee eens. „Dat is,
helaas, het gevolg van dezen vreemden
godsdienst", zuchtte zij. „Hoe heb ik het
liaar dezer dagen niet ingeprent, dat zij
een rijke Vorsten dochter, en haar mooi
hoofdje geheel anders moest houden.
En van morgen bij het toilet was het een
ellende! Zij liet nauwelijks toe, dat ik
het haar een weinigje zorgvuldiger op
maakte dan gewoonlijk; van rijstpoeder,
verf onder de oogen, en op haar lippen,
geen spoor! Niet eens versche henna op
de nagels der vingers! Maar in plaats
daarvan bidden zonder eind, zoodat ik
alle moeite had, om haar naar behooren
te kleeden en te tooien. Nu, beste Hana,
laten we nu samen even eens een kijkje
nemen in het huis van den vreemden
God. Ik wil met hem wel niets te maken
hebben, maar ik zou toch graag zien,
wat die priesters met mijn kindje en
haar bruidegom doen. Kom, ik weet een
plaatsje, waar men alles zien kan,"
De beide vrouwen bevredigden hare
nieuwsgierigheid ten volle. Zij zagen
het bruidspaar op kussens knielen voor
het altaar, waar drie priesters in zonder
linge gewaden nu eens gebeden verricht
ten, dan weer vreemde melodieën zon
digen. Zij hoorden een klokje klingelen,
en zagen allen in de kerk het hoofd diep
ter aarde buigen. Spoedig daarop traden
bruid en bruidegom voor het altaar,
reikten elkander de hand, en de grijze
priester maakte over hen het aan Ilede
niet onbekende lecken van den christen
zegen.
Daarna gaf hij hun en ook den Vor
sten op een gouden schoteltje iets wits
te nuttigen, en het bruidspaar keerde
naar zijn plaats terug.
„Het schijnt dat dit alles is", fluister
de Hede ietwat teleurgesteld haar gezel
lin toe. „Dan zijn onze Japansche trouw
plechtigheden toch veel vroolijker. Een
geluk, dat de Vorst heeft toegestaan, dat
zij plaats kan hebben! Hij heeft welis
waar streng verboden daarbij een beeld
van onze goede goden te gebruiken,
doch ik weet, wat wij doen! Het is nog
tijd genoeg. Kom niee, Hana, en help
mij!"
Beiden spoedden zich' naar "de groote
zaal, waar alles voor het feest gereed
stond. Op verlakte tafeltjes met sierlijk
snijwerk prijkten in kostbare vazen van
Ghineesch en Japansch porselein van
de meest grillige vormen en met de
heerlijkste kleuren de schoonste en zeld
zaamste bloemen, niet bij elkaar geslo
ken tot plompe ruikers, maar elke bloem
in een bijzondere vaas, zoodat zij zich
in geheel haar natuurlijke pracht haar
bladerentooi kon ontvouwen, en daaren
boven kleur en vorm der vaas 'met het
karakter der bloem overeenstemden.
Daar prijkten de heerlijkste irissen en
azalia's, lelies en anemonen, pioenen en
camelia's en vooral een geheele flora al
lerprachtigste chrysathemums in de
teederste kleuren. Den grootsten triomf
van den tuinier vormde echter volgens
Japansche opvatting een kristallen vaas,
waarin een allerliefst pruimenboompje
van slechts een meter hoogte in vollen
bloei stónd.
Met groote voldoening bekeek Ilede
dit prachtstuk van Japansche hoveniera-
kunst, en plaatste het in liet midden
van het bloemenarrangement, dat een
soort huisaltaar vormde. Eigenlijk had
volgens heidensch gebruik de wand
daarachter versierd moeten zijn geweest
met de beeltenissen der zeven geluks-
goden. In de plaats daarvan vormde
thans een van die zijden wandschermen
met heerlijk borduurwerk en op wel
ker bezit elk Japansch huishouden
trotsch is den achtergrond. Op den
donkeren tak eener Ninoki-den wiegde
zich een prachtige fazant de vleugels
half uitgeslagen, en met de oogen
van edelsteen starend in het zonlicht,
dat opging boven den zilveren top van
den Foesi-No-Yama, terwijl zijn vrouw
tje met haar jongen op den bodem door.
gras en riet heensloop.
„Gauw, Hana, achter dit scherm zetten'
we onze goede geluksgoden! Mijn kindj'e
behoeft er niets van te weten. Zij bren
gen toch geluk, hoe leelijk zij er ook'
uitzien. Gij zijt slanker dan ik Ilanna;1
ga achter het scherm staan; ik zal ze u
op de rij af aanreiken. Hier is Yebizoe
met de roode zeebrasem en den hengel;
hier Daikok met de bliksemflitsen en
zijn rijstzak; deze twee verleenen be
scherming en rijkdom te water en te
land. De derde is Hotei, een leelijkc oude
met groote ooren en dikken buik; maar
hij geeft blijmoedigheid, huiselijk geluk
en kinderzegen. De vierde is Jorizin.
Waarom men dezen glimlachenden
grijsaard met zulk een bespottelijk groo-
ten, kalen knikker afbeeldt? Hij zit op
een schildpad en schenkt gezondheid
en een lang leven,
(Wordt vervolgd.).
