H. Adverteerders
Uit de Leidsche
Vroedschap.
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
JAARGANO I No. 2327
5e Ccid^eli^Sou^cmt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT EL KEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, voor Leiden li cent per week,
(5 per kwartaal bij onze agenten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post
JO per kwartaaL
Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 oent per
irtaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7V« cent
VRIJDAG
1
JUNI
1917.
Da ADVbU i EBIIEPBIIS bedraagt van 1—5 regels f 0.23, elke regel meer 15 ceat.
Ingezonden mededeelingea van 1-5 regels f L5D, elks regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting, Broote letters naar plaatsruimte,
KLEINE ADVERTENTIËN, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd,
huur en verbuur, koop en verkoop 40 centen per 30 woorden, leder woord
meer 1 cent.
lanaf HEDEN vervalt de
paling 3/2 maal voor alle
rerfentiën, zoodat Iedere
latsing berekend zal worden.
Kleine advertentiën kosten
f0.40 per 30 woorden,
we! aanvrage om personeel, als
biedingen van personeel; voor
ir woord daarboven I cent meer
DE DIRECTIE.
Int eenige agenda-pünt, dat stof voor
ide discussies opwierp, was de motie
jke de afschaffing van het ambulan?
De op drie kleinere scholen.
(emotie werd verworpen, maar, laten
onmiddellijk verklaren: niet dank
de krachtige verdediging, welke de
Solider van onderwijs van het am-
intisme heeft gegeven!
ie verdediging leek ons op ieder
i zelfs uiterst zwak. De heeren Ver-
mi en Sijtsma, die de afschaffing
het ambulantisme op verschillende
aden bepleitten, hadden dan ook niet
i dan een zeepbel in te drukken,
neer zij zich richtten tot het beloog
wethouder Van Hamel,
voorzitter scheen crzeker van te
dat B. en W. het pleit toch zouden
hen anders had hij ongetwijfeld
wethouder wel geruggesteund.
6 kwestie omtrent het ambulantisme
is en blijft o. i. een zeer lastige. De
standers zelf, althans de heeren
[gouwen en Sijtsma, geven toe, dat
grootere scholen een hoofd, dat
jvaste klas heeft, m. a. w. een arn-
int hoofd, gewenscht kan wezen,
lig of noodig kan zijn voor den goe-
gang van het onderwijs. Maar waar
ildan de grens worden gelrokken?.
eRaad had echter, dunkt ons, zon-
vrees er wel toe kunnen besluiten,
op de drie bedoelde kleinere scho-
het ambulantisme als een soort
af te schaffen.
it een socialistische of anarchistische
onder-de onderwijzers van de af-
ilfing van het ambulantisme gebruik
weten te maken, om de school om
■men in een hoofdelooze, een repu-
ïinsche instelling wij kunnen niet
den heer Pera inzien, dat dit een
r of ook maar zelfs een zeer waar-
olijk gevolg zou moeien zijn van
eit, dat het hoofd van de school zelf
'een klasse staat.
imotie werd, zooals gezegd, verwor-
met 14 tegen 9 stemmen. Wij ver-
;en er ons niet over er erg om
•j ren kunnen wij echter ook nietl
ilenwe nog even de voornaamste
sre agenda-punten de revue doen
eeren.
3 lastig werd beschikt op een verzoek
de afd. Leiden der Ned. Mij. voor
lbouw- en Plantkunde om voor het
den van een groote najaarsplanten-
ring de Stadsgehoorzaal tegen ver-
ierd tarief te mogen gebruiken. Het
der vergoeding werd bepaald op
Sloten werd aan de Coöperatieve
Etttcndrogerij, Inmakerij en Handel
de bloembollenstreek „Codro", ge-
igd le Haarlem, ten behoeve van den
f eener fabriek een gedeelte berm
den HaarlemmcrtrckVaartweg, on-'
N'oordwijkerhout af te staan lot een
fflenlijke grootte van 2300 v.k. M.
f 2.50 per v.k. M.
i'cneens werd besloten met het oog
3e tijdsomstandigheden de verpleeg-
ten in het Sanatorium voor zenuw-
's ..Rhijngeesl" met 10 pet. te ver
ten en de tot Mei a.s.- reeds verhoog-
irieven van gas en eleclriciteit voor
(paalden tijd te bestendigen.
(gewezen werd het verzoek van de
ding Leiden van den Alg. Ned.
'il van handels-, en kantoorbedien-
om aan de gemeentelijke arbeids-
[s een afzonderlijke afdeelink onder
wndige leiding 'te verbinden voor
Plaatsing van handels- en kantoorhe
ren.
«Ie werd afgewezen een verzoek
prof. ITolwerda en anderen om ver
jong van de op de Bloemmarkt en
jan Apothekersdijk gehouden wor-
16 groente- en ooftmarkten en vei-
ei,
een verzoek .van bewoners van
den Zoeterwoudschen Singel om in dien
toestand van dien Singel verbetering te
brengen werd éenigermate tegemoet ge
komen. Waarschijnlijk zal de verbete
ring hierin bestaan, dat er een klinker
voetpad wrordt aangelegd, hetwelk de
hiaten aanvult tusschen de bestaande
klinkervoetpaden.
Op het eind der agenda kwam voor de
verordening, regelende den rechtstoe
stand van de ambtenaren der gemeente
Leiden, een onderwerp dat reeds 10 jaar
lang in deze gemeente aan de orde is,
en dat in de kringen van de belangheb
benden en hunne organisaties heel wat
stof heeft opgejaagd. Men is echter nog
niet aan de behandeling toegekomen. Er
waren verschillende amendementen op
ingediend,die nu in handen van B. enW.
werden gesteld om praeadvies, evenals
de moties 'en adressen der organisaties,
van de belanghebbende vereenigingen.
Na uitgebracht praeadvies zal de veror
dening in openbare behandeling komen.
Duitsche aanvallen in Champagne.
Verslapte strijd aan de Isonzo.
Plechtigeopening van den Oostenrijkschen
Rijksraad: -De Keizer houdt zijn eerste
troonrede. - Ook de Engelsche socialis
ten gaan naar Stockholm.
Overzicht.
Behalve de artillerie-actie, welke op
het Westelijk front heerscht in de vak
ken Yperen en Wytschaete, dient hier
nog gewezen op het feit, dat de Duit
schers aldus een Fransch berichj
een krachtigen aanval beproefden in
Champagne. De aanval, welke een nacht
en een dag duurde, werd tot viermaal
toe herhaald. Volgens het genoemde be
richt slaagden de Duitschers er slechts
in ten N.O. van de Mont Haut in stukken
van vooruitgeschoven Fransche loop
graven vasten voet te krijgen. Het Duit
sche bericht maakt nauwelijks melding
van dit feit en spreekt slechts van ver-
kenningsaanvallen ten W. van Auberive,
waarbij de Duitschers 50 gevangenen
maakten.
Wat het Zuidelijk gevechtsterrein be
treft, het is opmerkelijk hoe de strijd
aan de Isonzo is verslapt. Het Oostenrijk-
schc bericht is dan ook al heel kort, zij
het dan wel veelzeggend: „Aan de Ison
zo gedurende den dag artilleriestrijd,
des nachts twee Italiaansche aanvallen
bij San Giovanni en Monfalcone, welke
werden afgewezen." Het Italiaansche be
richt spreekt nagenoeg alleen van mis
lukte tegenaanvallen der Oostenrijkers.
Nu er dan over het heden niets meer
te vertellen is, wijst de „Ag. Stefani" in
een terugblik nog eens op de sterkte der
Oostenrijksche stellingen, welhaast on
neembaar geacht, en niettemin door de
Italianen genomen.
In den Oostenrijkschen Rijksraad
heeft Keizer Karei gisteren, bij gelegen-
hed van de opening van het parlement,
zijn eerste troonrede uitgesproken, waar
in hij zijp voorgenomen hervormingen
aankondigde. Elders in dit nummer
vindt men een en ander uitvoeriger
weergegeven. Wij willen er hier slechts
op wijzen, dat het een ernstig streven
is van den jongen vorst, om aan de nood
lottige verdeeldheid der nationaliteiten
een einde te maken. Hij opent voor het
Keizerrijk een nieuwe toekomst en het
is al 't ware een antwoord op de uitlatin
gen van enkelen van Oostcnrijk's vijan
den, welke zich de verbrokkelig van de
Donau-rnonarchie le-n doel hebben ge
steld.
Opmerkelijk is de passage, welke de
verhouding met Rusland weergeeft. De
Keizer heeft duidelijk gezinspeeld op
een toenadering met de oostelijke nabu
ren. In de troonrede zeide hij n.l., dat
het groote naburige volk in het'Oosten,
waarmede Oostenrijk door een oude
vriendschap verbonden was, langzamer
hand tot bezinning schijnt te komen en
thans zijn bezit wil redden vóór dat dit
in een zinlooze oorlogspolitiek ten onder
gaat. Deze woorden zouden den indruk
wekken, als waren de toenaderingspo
gingen niet van Oostenrijk, doch van
Rusland uitgegaan.... Keizer Karei sprak
voorts eenige woorden van trouw aan
de Duitsche bondgenootschap.
In navolging van de Fransche, hebben
thans ook de Engelsche socialisten be
sloten naar de conferentie te Stockholm
te gaan. Maar nu is het nog de vraag, of
hen de noodige passen zullen worden
vestrekt! Want in Frankrijk is de stem
ming zelfs verbitterd tegen de vredelie-
yenue reizigers; men wil een artikel in
het strafwetboek zien gelascht, waarin
alle deelnemers aan de Stockholmsche
conferentie met boete olj gevangenisstraf
worden bedreigd. Maar vrede-stichten,
en boete of hechtenis ap den koop toe,
dat zal den rooden'broeders wel niet lij
ken. Wij wachten intusschen zeer scep
tisch hun vrede-stichterij af.
Oostenrijk-Hoiigarije.
De opening van den Rijksraad1,
Gisteren, bij de plechfoige opening van
den Rijksraad: dn den Hotfiburg, hield; Kei
zer'Ka nl een troonrede, waarin hij in de
esrste plaats zijn venheven voorganger
Keizer Fr ara Josef herdacht.
In eori veelbewogen tijd tot het besturen
van den Staat geroerpen, was d'e Keizer
zich van den aanvang af bewust van den
geweldigen, ernst der taak welke de Voor
zienigheid op zijn schouders had gelegd.
I'k wil u verklaren en jxlecMig bekrach
tigen, dat het mijn otovemintedijken wil
is, mijn "hearschensrechten- te allen tijde, in
een waarachtig oonsti tutiöbealen geest uit
te oefenen, de vrijheden, bij de staats-
grondiwet bepaald, onschendbaar in acht
te nemen en den eltaatsfbungers dat aandeel
aan. de vorming van den" staatswil onver-
kont te waarborgen, waarin de geldende
grondwet voorziet.
Nog staan, wij iLn den geweldigst en oor
log van a'ibe tijden. Laat mij uit uw mid
den alle helden, etie reeds bijna drie ja,ren
aan onze zilch ver uitstrekkendie f rooit en
blijmoedig 'hun zwanen plicht vervul'en en
op wier standvastigheid jurist nu, tusschen
de Alphen en de Adttüats&che Zee de her
nieuwde, woedende aanval van den vijand
te pletter laat, met lankbaar hart mijn kei
zerlijken groet (brengen.
Onze groep van Mogendheden heeft de
bloedige krachtnneting van dezen wereld
oorlog toilet gezocht, Ja, ra ear dan dat, zij
heeft van het oogenlblik af, waarop*, dank
zij den onvenganke'.i jken Hpr-aestaties va.n
de leger- en ".""oten rden, -Se
eer en het bestaan van onze Staten niet
meer érnstig bedreigd scheen te zijn, open
en op ondubbelzinnige wijze haar bereid
willigheid tot den vrede te ^pnaien gegeven,
dloor die vaste overtuiging geleid, dat de
juiste vredesifo/rmule slechts in de weder-
Ziijdsehe eiken ring van een roemrijke ver
dediging tegen een (belaging is tie vinden.
Het ver diere leven dar volken moet, naar
onze meening, vrij blijven van nijd en
wraakzucht, zich uitstrekkende tot gene
raties, welke de toepassing niet behoeven
van wat men het laatste middel der Staten
noemt. Tot dit hooge menschbeidsdoel kan
echter slechts zulk een 'Sinde van den
wereldoorlog voeren, als ovxeons/temt met
genoemde vrediesformule.
Het groote aangrenzende volk in het Oos
ten, waarmede ons' een oude vriendschap
verbond schijnt in een geheel overeenkom
stige overweging van zijn wore dool on
taak, in den laatsten tijd deze opvatting
nader te komen en uit dien duisteren darng
een oriënteering tie zoeken, welke de bezit
tingen der toekomst zal redden, voor een
zinledige oorlog.spriilit.iek ze heeft verslon
den.
In trouwe gemeenschap met het vanouds'
met ons verbondisu Duntsché rijk en de
bondige noot em, die onze rechtvaardige zaak'
in den loop van den oorlog heeft gewon
nen, blijven -wij bereid een goéd oorlogs-
einde. dat wij gjaame te dan/kén zouden
hebben aan het doorbreken van het ver
stand, zoo noodig met de wapens af te
dwingen.
De openingsplechtigheid.
In de groote zaal' van den Ho-fburg, aan
welker einde zich de gouden woon verheft,
verzamelden de Parlementsleden zich en
boden in hun ecMtterende ambtskostuums
of kleurige officiersuniformen em fraai
beeld aan. Velen droegen den nation al en
dracht van hun volk, waaronder het violet
dier bosschoppen en het grijze der veld-
uniformen zich A^ermengden.
Precies elif uur deed het Hof zijn intrede
en Keizerin Zita met aartshertogin Maria
Josefa, gevolgd dOor do overige aartsher
tog^ men, betrad' d'e zaai; zij namen op de
eerste estrade ter rechterzijde van den
troon plaats.
Vervolgens verscheen dien Keizer, voor
afgegaan door de ministers en gevolgd
door do aarther togen. Do Keizer werd
geestdriftig toegejuicht. De toejuichingen
zwollen aan tot eon bruiischenden orkaan-,
toen de vice-president Aran het Hoerenhuis,
Vorst Fiirstenberg, een driewerf „Hoch"
op den, Keizer uitbracht. Onder doodische
stilte las de Keizer met duidelijk waar
neembare -stem die troonrede voor, vaak
onderbroken döor den levendig en bijval
der toehoorders», n.l toen de Keizer sprak
van zijn onverandierlijken wil om zijn
heerschersrechten ten aditen tijde op con
stitution e olie Avijze uit te oefenen, van de
'hechte samenwerking der burgers? in de
stormen van den wereldoorlog en van de
sociale en cullureele maatregelen. Met bij
zondere sternverheffing sprak' de Keizer
van de prestaties van het geheele volk,
aan 'het huls aoowel «fels ihul'S..
Bij het einde van de troonrede namen
de toejuichingen schier geen ednde.. Met
hetzelfde ceremonieel verliet het Keizerlijk
echtpaar wederom de zaal. Ook de Kei
zerin Averd hartelijk hulde gebracht.
Rusland.
Het zwaard in sikkel omgesmeed?
trograd dat de minister van Oorlog aan
vèrscheidene fabrieken last heeft gege
ven om den aanmaak van munitie te
Het „Berl. Tagebl." ontleent aan de
„Gorrière delta Sera" het bericht uit Pe-
staken en den onmiddellijken aanmaak
van landbouAvwerktuigen bevolen om de
groote crisis in levensmiddelen te kee-
ren.
Vereenigde Staten.
Wat heeft Amerika te vorderen?
Naar de „Libre Parole" van 19 Mei
mededeelt, overtreffen de schulden der
Entente aan de Vereenigde Staten alle
tot dusverre gedane schattingen. Het
blad geeft nu het volgende officieele lijs
tje, hetgeen Averkelijk verbluffend is:
Engeland 1,131,-400,000 doll., Italië
289,724,870 dollars, Rusland 123,500,000
dollars, Frankrijk 650,000,000 dollars, of
wel in francs omgerekend 12 millard 680
millioen.
Buitenlandsche Berichten.
Moeilijkheden in Cheribon.
In het district Madjalenka, in Cheri-
bon is een complot ontdekt dat ten doel
had de bestaande regeering omver te
werpen en een nieuwe regeering aan het
bewind te helpen zonder dat echter nog
bekend is onder Avelken vorm. Leden
van de Sarikat Islam verweten "de deel
nemers aan het complot slecht levensge
drag, waarop deze een aanval deden op
het gebouw van oen leider der Sarikat
Islam en dat verwoesten. De autoritei
ten grepen onmiddellijk in. Dertig man
werden gearresteerd, waaronder vijf lei
ders van de oproerige beweging. De rust
is thans teruggekeerd.
Nederland en de Oorlog.
Inlijving militielichting 1918 en uitstel
van eerste-oefening.
.In het tijdvak van 16—20 Juli 1917 zul
len van de militielichting 1918 worden
ingelijfd:
1. de dienstplichtigen, toegewezen aan
de e e r s t e compagnie 'van het eerste
bataljon van elk der regimenten grena
diers en jagers en der overige regimen
ten infanterie, met uitzondering van
hen, die in het bezit zijn van het in art.
70 der Militiewet bedoelde beAvijs van
voorgeoefendheid. Deze laatsten zullen
twee maanden later Avorden ingelijfd;
2. een derde gedeelte van de getallen
der dienstplichtigen, toegewezen aan het
eerste bataljon van elk dier regimenten,
doch die bestemd zijn voor den "dienst
bij de administratietroepen.
Voor den verderen duur van de tegen-
Avoordige tijdsomstandigheden zal uit
stel of A'erlenging van uitstel van eerste-
oefening slechts in zeer be
perkte mate worclen verleend en
alleen om zeer gewichtige studie- of an
dere redenen.
Om studieredenen kan w e l uitstel
van eerste-oefening worden verleend
aan dienstplichtigen, die b.v.:
lo. eindexamen hoogcre burgerschool
of gymnasium moeten afleggen;
2o. examen moeten afleggen voor on
derwijzer;
3o. leerlingen zijn van de hoogste klas
se eener middelbare technische school
of soortgelijke inrichting;
4o. leerlingen zijn van de Middelbare
Koloniale Landbouwschool.
Uitstel van eerste-oefening wordt
niet verleend aan dienstplichtigen,
die bijv.:
lo. als student zijn ingeschreven voor
het eerste studiejaar aan een universi
teit;
2o. reeds een betrekking beklceden en
doorstudeeren, ten einde hun positie te
verbeteren, zooals: a. onderwijzers, die
zich bekwamen voor de hoofdakte of
voor andere akten en b. personen, die
werkzaam zijn op kantoren, in bedrij
ven e. d. en les nemen in boekhouden of
andere vakken;
3ovleerling zijn van een school of an
dere inrichting, alwaar slechts enkele
uren in de week. les wordt genomen;
4o. zich wijden aan een studie, die in
het algemeen niet van overwegenden
invloed is op hunne maatschappelijke
betrekking.
Zij, die in bovengenoemd tijdvak moe
ten .worden ingelijfd en uitstel wen-
schen, moeten daartoe zelf ten spoedige
ste hun verlangen bij (ongezegeld) ver-i
zoekschrift aan den minister van oorlof
te kennen geven, met overlegging van
een deugdelijk bewijsstuk omtrent hefi
werkelijk bestaan van de reden der aan*
vraag.
In het verzoekschrift behoort nauw*
keurig te worden vermeld de gemeente,
voor welke de dienstplichtige is inge
schreven, alsmede het korps en hel
korpsonderdeel (regiment, bataljon en
compagnie), waaraan hij is toegewezen.-
De dienstplichtigen zullen echter reke
ning moeten houden met de mogelijk
heid, dat het uitstel wordt ingetrokken,
zoodra de omstandigheden daartoe aan
leiding mochten geven.
Ten aanzien van militieplichtigen, be-
hoorende tot een der regimenten grena
diers en jagers of tot een der overige re*
gimenten infanterie, die in 't genot zijn
van uitstel van eerste-oefening tot heï
tijdvak, waarin de dienstplichtigen der
lichting 1918, toegewezen aan de eerste
bataljons dier regimenten, moeten wor
den ingelijfd, wordt dit uitstel geacht
te zijn verleend tot het tijdvak, waarin
de dienstplichtigen der laatstgenoemde
lichting, toegewezen-aan de 4de compag
nie van het eerste bataljon dier regimen
ten, zullen worden ingelijfd.
Laatstbëdoeld tijdvak zal nader Avor*
den bekend gemaakt.
De „Pomona" opgebracht.
Volgens door de directie der Kon. Ned;
Stoomboot-Maatschappij ontvangen be
richt is het stoomschip „Pomona", dat
10 Mei van Kopenhagep en 19 Mei van
Ghrisiiania met stukgoed en hout naar,
Amsterdam vertrok, naar SAvinemunde
opgebracht en van daar opgestoomd
naar Stettin. Het is nog niet bekend oC
het stoomschip daar gelost wordt.
V r ij g e 1 a t e n.
Tc Hoek A-an Holland zijn aangekomen'
de kapiteins en de bemanningen van da
stoomschepen „Anteor" en „Alve", bei
de van de Maatschappij „Ocean". Deza
beide schepen zijn door de Engelsche
regeering in beslag genomen, waarna
de kapiteins en de bemanningen zijn
vrijgelaten en naar Nederland terugges
zonden werden.
Ontevredenheid over de
distributieregeling.
Te Borne begaven zich een 400 a 500
personen óp weg naar den burgemeestec
om te klagen over de slechte aardappes
len, het slechte roggebrood en de kleine
hoeveelheid, die wordt verstrekt. Vijf ar
beiders werden- bij het hoofd der ges
meente toegelaten.
Ruim een uur hebben zij gesproken'
om hun grieven kenbaar te maken.-
Daarna werden nog vijf vrouwén toege
laten.
Het resultaat der bespreking was, dak
betere aardappelen beschikbaar zullen
worden gesteld en gezorgd zal Avorden
dat de rogge voortaan goed gezuiverd
wordt. Van de peulvruchten en rijst,
gort, havermout enz. kon de commissie
niet meer disponibel stellen, omdat zij
gehouden is aan de voorschriften van
den minister.
Caseïne.
De minister van Landbouw heeft ins
gang 1 Juni ingetrokken zijn in de „St.-
Ct." van 23 Sept. 1916. no. 224, geplaatste
kennisgeving betreffende den uitvoer
van caseïne in poedervorm en bepaald:
lo. dat aan zuivelbedrijven, aan welke
krachtens het bepaalde sub 5 van art. 4
van genoemde Regeling is toegestaan
caseïne te bereiden, vergunning tot uit
voer van caseïne in poedervorm kan
worden verleend onder de na te noemen
voorwaarden:
a. zij moeten lid zijn van de Ver. V;
Fabr. van Melkprod. of als kaasexpor-
teur zijn ingeschreven bij de Bijkscoms
missie v. Toezicht op de Kaas vereen.;
b. zij moeten voor elke 100 K.CW ca-'
seïne of voor onderdeelen daarvan, waar
voor vergunning tot uitvoer wordt vers
laendv het dubbele van het verplichte
percentage van de aflevering van kaas
voor het binnerilandsch verbruik, alu
volvette Goudsche kaas beschikbaar stel
len of het voor die hoeveelheid o vereons
komstig .verschil tusschen den binnon-
landschcn en den büitenlandschen prijs
aan de kas der Kaasver. afdragen;
2o. dat dc uitvoervergunningen, welke
de sub io. bedoelde bedrijven behoeven,
zullen worden uitgereikt door de Rijka-
comm. v. Toez. op de Kaasvereeniging.
Bak- en braadvet, zeep.
De minister van Landbouw heeft
lo. met intrekking van het bij zijnd
beschikking d.d. 3 April no. 28600 a. sub"
6 bepaalde, te rekenen van af 10 Mei j.L
vastgesteld voor normaal bak- en braad
vet een maximumverkoopprijs \ran f 110
per 100 K.G.;
met intrekking van '1 bij zijae ban
