ZATERDAG
26
MEi
Adverteerders
Pinksteren.
111
BUITENLAND.
De Oorlog.
No. 2323
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
UIT BLAD VERSCHIJNT EL KEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
JONNEMENTSPRUS badraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
jm II cent per week. fl.45 per kwartaal; bjj onze agenten 12 cent per week, 1.60 per
franco per post f 1.80 per kwartaal.
SEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD is alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 oeot per
j bjj vooruitbetaling.
Wonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Vi cent
1917.
(Soti/fcg/rrt
i in i w.siioe—
De ADVEBTE3ITIEPBII3 bedraagt van f—5 regels 10.75, elke regel meer 15 cent
ngezonden mededeelingen van 1-5 regels flüQ, elke regel meer 30 cent niet gratlt
bAwiJsnummsr. Bij contract aanzienlijke korting, Groots letters naar plaatsruimtes
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- er Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 rogeis 25 cent Iedere regel meer 5 cent
immer bestaat uit vier
n waaronder het geil-
erd Zondagsblad.
I Juni a.s. vervalt de
ling 3/2 maal voor aSIe
rtenfiën, zoodat vanaf dien
iedere plaatsing be
ta! worden.
ne adverientiën kosten
1.40 per 30 woorden,
aanvrage om personeel, als
ingen van personeël; voor
word daarboven I cent meer
DE DIRECTIE.
eren het Stichlingsfeest der
it Geboortefeest der Eene, Heili-
lolieke en Apostolische Kerk,
ideren wij zijn,...
nnis dezer uitverkiezing, dezer
olie bevoorrechting, moet ons
rdring.en van een diep-doorvoel-
jaarheidl
;nnen de waarheid....
en rondom ons zoovelen zich in
bochten wringen, om voor de
oblemen een oplossing te zoe-
ar het blijkt hun dan telkens
de Leden geyprwleiï waarheid
ng van morgen is! Gelijk in de
belleer de afgod Saturnus zijn
inderen verslond, zoo vernietigt
b eeuwen heen de geest der we-
kens weer het wankele getim-
van allerlei systemen, die hij
et geestdrift heeft opgebouwd,
weer biedt een verder gevorder-
liaving" nieuwe waarheden aan.
[is weer laten duizenden zoekers
blinden door het lokkend klater-
Idat zij na een korten tijd, wan-
verguldsel is vervlogen, hunne
en harten weer leeg en arm ge-
door het gemis aan de kennis en
at van waarheid.... Maar, in de
Iheid van hun geestesleven, la-
ïun smachtende zielen dan toch
piiieuw voeden met de krachte-
pijze van leugen, totdat zij einde-
beteerd zijn in overschilligheid
twijfeling
M
jennen de waarheid....
niet ieder onzer een siddering
mkbaarheid doorvoelen, als hij,
alig wetend op dé rots van Petrus,
1 epende golven van het moderne
jom hoort beuken, overal rond-
m heen, tegen de wrakke dijken
hedendaagsche samenleving
c r ook moge gebeuren, wat er ook
3 vallen, daar blijft heerschen in
1. iel. daar blijft staan, onbewogen
H in liet diepste leven van ons
k, de zekerheid de zeker-
asr kt wij dienen onzen God in waar-
- kt wij zijn kinderen Gods, erfge-
tvan een Eeuwig Rijk.....
namen van een Eeuwig Rijk....
toch op het Pinksterfeest vóóral
van een eeuwigheid s-geluk
ns doorbreken de donkere wolken,
ligend heel de wereld omspannen
laat toch voor ons de
i g h e i d s-belofte,/ nu vóóral op
[thlingsfeest onzer Kerk. doorglan-
zonnigen gloed al die bekommer-
al die angsten van dezen tijd....
rk, wier kinderen wij ons-mogen
t'blijft in eeuwigheid; hier is zij
nd, in den hemel z e ge p ra-
zijn nu kinderen der strijdende
- wij kunnen eens mèt haar z e
alen. in eeuwigheid!
Kerk Gods: door sommige Heiligen doet
de Kerk wonderen, door anderen ver
kondigt zij dé waarheden des Geloofs,
door anderen bewaart zij de maagdelijk
heid, in weer anderen de echtelijke zui
verheid; allen verrichten eigen en bij
zonder werk, en toch leven zij op gelijke
wijze. Leven zij door de genade des Hei
ligen Geestes.
Het leven van een trouw kind der
Kerk, dat leeft in en door haar genade,
volgens haar wil en wenschen, is boven-
menschelijk schoon, doortrokken van
een hemelsch-verheven waardigheid! In
de over-laaiende schittering van het al-
les-belichtend Roomsch geloof is de
menschen-waarde zoo grootsch! Laten
wij volkomener begrijpen en dieper voe
len de ver-strekkende beteekénisder
blijde en machtige waarheid, dat wij
zijn de tempels des Heiligen
Geestes! Dat is ons Pinksterfeest!
Maar in onze vreugde mogen wij niet
vergeten de les, die de heilige Augusti-
nus ons geeft, als hij zegt: „Indien ge het
leven des Heiligen Geestes wilt bewaren,
bewaart dan de liefde, bemint de
waarheid, verlangt de e e n h e i d!"
Stormaanvallen der Italianen.
Overigens weinig actie op de
gevechtsterreinen.
Is volgens een verklaring van Lloyd
George liet duikbootengevaar bezworen?
- Oe iapansche vloot ten dienste der
Geallieerden. De oudste jaargangen van
het O.-H, léger gaan met verlof.
ÖvarzlcÏÏïT*^
rilistoife se répète!
Dezelfde geschiedenis als gisteren, wat
het Westelijk gevechtsterrein betreft:
aanvallen der Duitschers en tegenaan
vallen der Franschen; aanvallen der
Egelschen en tegenaanvallen der Duit
schers. Dat is alles.
't Eenig interessante is misschien een
Reuter-telegram uit het Fransche hoofd
kwartier, waarin gemeld wordt, dat de
eerste strijdbare afdeeling van Ameri
kanen ten dienste van den tegenwoordi-
gen oorlog haar taak begonnen,is. Het
is een afdeeling van motorvervoer* De
mannen zijn eigenlijk alle studenten
van Arnerikaansche hoogescholen. Ver
scheidene andere afdeelingen, die tot
verschillende wapenen behooren en be-,
staan uit jonge Arnerikaansche studen
ten, van wie het meerendeel zich als
hospitaalsoldaten had opgegeven, maar
die besloten, toen de Vereenigde Staten
ten oorlog trokken, om zich bij de strij
dende korpsen te voegen, worden nu in
Frankrijk gedrild, ten einde ten spoe
digste in werkelijken dienst te kunnen
treden.
Mét de troepen-aanvoer uit het nieuwe
werelddeel is dus een belangrijk stadium
ingetreden, waardoor de kostbare voor
raad, welken de wereld-menfechen-slach-
tipg opvordert, voor onbepaalden tijd is
uitgebreid.
Slechts op het Italiaansche front is de
gevecht-actie van beteekenis. Volgens
het Oostenrijksch legerbericht gaan de
Italianen voort, met hun stormaanvallen
op het Isonzo-front en blijven de Oos
tenrijkers op alle punten „zegevierend"
verdedigen. „Alle inspanning der Italia
nen bleef vruchteloos, nergens drongen
zij door" zegt het bericht. De Oosten
rijkers maakten bij hun verdediging op
den Karst 4600 Italianen krijgsgevangen,
dat is dus ongeveer een ruiling van één
op twee. Me weet dat den Oostenrijkers
gisteren 9000 manschappen werden buit
gemaakt. Van Italiaansche zijdè kwam
op dit oogenblik nog geen bericht in.
We moeten dus geduld oefenen tot
Dinsdag, om te weten, of de O.-H. Karst-
verdediging succes heeft gehad.
Twee besluiten van den keizer hebben
't Oostenrijksche volk bereikt. Eerstens
een zeer sympathiek: vóór den 30sten
Juni a.s. moeten de oudste lichtingen
naai' huis zijn gezonden. Deze beslissing
zal begrijpelijk zéér welkom zijn aan
de talrijke gezinshoofden en kostwin
ners, die nu ongeveer drie jaren lang
onverpoosd strijden voor hun land, en
in dien langen tijd totaal aan 't gezins
leven onttrokken zijn. Laat het hun een
blijde Pinkster-tijding wezen, welke na
volging vinden mag bij de overige oor
logvoerende mogendheden.
Vervolgens een vrij gewaagd besluit,
om binnenkort de bespreking'van het
oorlogsdoel, onder bepaalde beperkin
gen, in de pers toe le staan. In Duitsch-
land hebben de bladen reeds geruimen
lijd de toesienuning daartoe verkregen.
De bondgenoot volgt ze ten slotte na.
Maar of het besluit op den meest gun-
stigen tijd komt? We gelooven van niet.
Woensdag a.s. wordt n.l. de Oosten
rijksche Rijksraad geopend en tegen
dien tijd zal de pers juis£ vrijuit over het
oorlogsdoel kunnen scrtWjven. Zou dit
geen onrust teweeg brengen in de naar
vrede hunkerénde monarchie? Tegelij
kertijd zal Tisza's toekomstige opvolger,
wiens naam nog niet bekend is gemaakt,
zijn ambt aanvaarden en zullen er zoo
wel in Oostenrijk als in Hongarije poli
tieke Tiervormingen worden ingevoerd.
De Geallieerden koesteren blijkbaar
groote verwachtingen van den politie
leen strijd, die weldra in de Donau-mo-
narchie zal ontbranden.
Lloyd George heeft in het Engelsche
Lagerhuis eenige woorden gewijd aan
het groote middel van Duitschland om
Engeland op de knieën, te krijgen, n.l.
den fameuzen duikboptenoorlóg en
de wijze waarop hij zich uitgedrukt
heeft, moet iederen Ensrelschman wel
bijzonder aangenaam zijn.
De natie zeide de prémier mocht
zichzelf gelukwenschen met de aanzien
lijke en onverwacht-vroegtijdige verbete
ring van den toestand. De maatregelen,
waarmede men tegen de duikbooten op
treedt, winnen aan capaciteit.
Hier zou men uit kunnen begrijpen,
dat ook de rechtstreeksche bestrijding
tot meer tevredenheid jNenleiding ging.
geven. Het telegram, met deze weten
schap, is kort en geeft, wellicht niet vol
komen juist weer wat de premier gezegd
heeft. Een uitvoeriger verslag van zijn
redevoering, dat nog wel volgen zal, kan
duidelijker zijn.
In China staan de kansen zoo, dat
ieder oogenblik een ingrijpen van dit
land aan de zijde der Geallieerden te
wachten is. Naar men weet, heeft de Re
publiek al sedert eenige weken de diplo
matieke betrekkingen meKDuitschland
verbroken, doch de oorlogsverklaring
was nog niet in zee. De president moest
de machtiging van het parlement heb
ben, alvorens hiertoe over te gaan. Het
parlement-weigerde evenwel met de re
geering samen te werken en quaes ties te
behandelen, zoolang het kabinet niet
was gereconstrueerd. Thans heeft de
president den premier zijn ontslag naar
huis gestuurd, zoodat er een nieuw Ka
binet zal worden samengesteld, dat een
oorlogsverklaring aan Duitschland goed
keuren zal.
Zoo zal dus weldra ook dit „dubieuse
land zich mengen in den wereldbrand,
welks vuur steeds hooger oplaait, naar
mate nieuw materiaal wordt aange
bracht....
Wie zal het einde kunnen voorzien?
Op Zee.
De torpecJeering der Tranasylvania
Een overlevende van de „Transsylva-
nia" beschreef het schouwspel, nadat het
schip getorpedeerd was. Hij zegt, dat de
kapitein riep: „blijf kalm", maar de
waarschuwing was Juauwelijks noodig,
want allen hielden zich uiterst kalm en
moedig. De mannen stonden bij de toe
stellen als gold het een parade, hetgeen
bij de ruwe zee een moeilijk ding was.
De booten waren spoedig neergelaten.
„Vrouwen eerst, waar zijn de vrouwen'
riep de kapitein. Zij werden ordelijk in
de booten gelaten en toen zij wegroei-
den, wuifden zij met zakdoeken, zoodra
ze op veiligen afstand gekomen waren.
Daarop gingen de mannen in de booten.
Wegens de onstuimige zee en de ge
vaarlijke ligging van de stoomboot kon
een groep van ongeveer 150 soldaten
niet gered worden. Terwijl het schip on
der hen >veg zonk, stonden zij te kijken.
Duitschland.
Leenheer en leenman.
Bij een proces dat de vorst van Lippe
tegen twee Engelsche officieren heeft
gevoerd, is gebleken dat daar zelfs nog
het middeleeuwsche stelsel van leenheer
en leenmannen bestaat. Leenheer is in
dit geval de vorst zelf, en de leenman
nen zijn vier zonen van een Engelschen
admiraal, die nog van Engelsche natio
naliteit zijn. Het leengoed is het ridder
goed Altendanop, dat in Lippe-Detmold
is gelegen.
Twee der leenmannen hebben, toen de
oorlog uitbrak, in het Engelsche leger
dienst genomen, waar zij als officier te
gen Duitschland strijden. De vorst heeft
daarop bij het rijksgerecht een klacht
ingediend tegen zijne leenmannen en de
vervalleverklaring van de overeenkomst
geëischt, daar zij zich aan leenmans-
ontrouw hebben schuldig gemaakt.
Het rijksgerecht heeft den eisch ech
ter van de hand gewezen, daar de leen-
overeenkomst een instelling is, die niet
meer kan ge,acht worden te bestaan. De
beide officieren mogen hunne belofte
geschonden hebben, doch waren op
grond van hunne plichten als Engel-.
sche staatsburger genoodzaakt tegen 't
Duitsche rijk te strijden, wat trouwens
ook de wetten der eer hen voorschreven.
Oostenrijk-Hongarije.
Het aftreden van Tisza.
De volgende bijzonderheden worden
nog gemeld aangaande het aftreden van
Tisza.
Tisza verscheen Woensdagavond in
de Club der. Nationale Arbeiderspartij
met de leden van het Kabinet, alwaar
hun eene geestdriftige-ovatie ten deel
viel. Baron Levay verzekerde Tisza van
de ongeschokte aanhankelijkheid der
partij en haar volkomen instemming
met het standpunt van den minister
president in de kiesrechtquaestie.
In alle clubs der oppositie heerscht
buitensporige vreugde over het aftreden
van 't lang bestreden Kabinet. Het staat
vast, dat dit laatste-uitsluitend door het
kiesrecht-probleem werd veroorzaakt.
Tot zijn aftreden heeft Tisza zijne ..po
litiek der sterke hand" gevolgd. Het wis
selen van telegrammen en telefoonge
sprekken was een tijd verboden. Tisza
wilde blijkbaar verhinderen, dat zijn af
treden, toen reeds in het buitenland be
kend, gepubliceerd zou worden.
Het vonnis tegen Adüer.
Een Oostenrijksch jurist schrijft aan
het soc.-dem. „Volksrecht" in Zürich:
Men hoort dikwijls de meening uit
spreken, dat het vonnis tegen partijge
noot dr. Adler alleen dan in gevangenis
straf kan worden veranderd, als de ver
oordeelde zelf een verzoek om gratie in
dient wat natuurlijk van iemand als
Acller niet te verwachten is. Dat is ech
ter beslist onjuist. Volgens de Oosten
rijksche proces-praktijk is het verloop
van een dergelijkgeding in het alge
meen het volgende:
Heeft een rechtbank een doodvonnis
geveld, dan verstrekt zij den minister
ambtshalve tevens een advies, of er aan
leiding bestaat om het doodvonnis in ge
vangenisstraf te veranderen. Daarop
volgt een voorstel door den minister van -
Justitie bij den. Keizer. Het doodvonnis
wordt alleen voltrokken, als het door
den Keizer bevestigd is. Maar in den re
gel volgt een begenadiging, waarbij de
gevangenisstraf wordt bepaald naar het
karakter van elk misdrijf afzonderlijk.
Zoo zijn er in de jaren van 18901900 in
Oostenrijk 705 doodvonnissen uitgespro
ken, doch slechts 2 vonnissen zijn ook
werkelijk voltrokken.
Het is dan ook aan geen twijfel onder
hevig, dat het doodvonnis tegen Adler
in gevangenisstraf zal worden gewij
zigd.
Het „Neues Wiener Tagblatt meldt
dat de verdediger van dr. Friedrich Ad
ler gisteren cassatie tegen het vonnis te
gen Adler heeft aangeteekend.
Het oorlogsdoel.
Naar de bladen vernemen zal het de
pers zeer binnenkort vrij staan om met
inachtnemen van een zekere reserve het
oorlogsdoel der monarchie te bespreken.
Twee jaargangen met groot verlof.
De keizer vaardigde het volgende be
vel uit: Ik beveel, dat de jaargangen 1865
en 1866, die voor den landstorm werden
opgeroepen, voor zoover zij niet den
wensch- te kennen geven in aclieven
dienst te blijven, zoo spoedig mogelijk,
op zijn laatst echter op den 30sten Juni
1917, met groot verlof moeten gaan.
Mannen, tot deze jaargangen behoo-
rend, die door vrijwillig dienstnemen bij
leger, vloot of landweer, zich verbonden
hebben om gedurende den oorlog krijgs
diensten te verrichten, komen voor dit
verlof niet in aanmerking.
In de met verlof gaan van de lichtin
gen 1865 en 1866 (dat betreft dus daar
deze lichtingen naar het geboortejaar
worden genoemd de mannen van 51
en 52 jaar) staat: Tal van organisatori
sche maatregelen zijn met buitengewoon
veel succes in 't belang van den econo-
mischen toestand genomen. Doordat de
beide oudste lichtingen, al blijven ze
landstormplichtig, met onbepaald ver
lof kunnen gaan, komen een aantal man
nen weder ter beschikking van hunne
gezinnen en van het economische leven.
Italië.
Een Hollander a!a spien veroordeeld.
De te Amsterdam geboren Willem Ge
orge Frederik Heymans Wzn., zich noe
mende industrieel, is, naar de „Gorriere
della Sera" meedeelt, ter zake van spion-
nage in Italië veroordeeld tot levens-]
langen dwangarbeid.
Omtrent dezen Heymans werd inder
tijd in de „Tel." vermeld, dat hij een
der hoofdpersonen was van een spion-
nagedien^t, die van uit Verona en Tu
rijn berichten van militairen aard zond
van achter het Italiaajische front naar
Duitsche informatiebureaux te Zürich
en te Bern. De verzonden brieven bevat
ten mededeelingen .van onschuldigen
Hoewel vaste 8>rand'stof voor h u i s>-
brand (turf uitgezonderd) slechts in
bijzondere gevallen verstrekt wordt,
maakt de Brandstoffencommis-
s i e Leiden bekend, diat de maxiraunv
prijzen voor foiuMmmd voorloopig zijn
vastgesteld alte volgt:
Gascokes (igrof) f 1.75 per H.L. franco huis.
(gekl.) -1.80
Anthraciet -2.40 ,t
Eierbriketten -2.
Stukkolen *-2—
Lange turf -1.25 100 stuks
Baggolaar -1.20 50 K.G.
Voor liet sorleeren van an tb r acte. t. eier
briketten en stukkolen mag. Indien zulks
op u i t d r u"k ik e 1' ij k verzoek ge
schiedt, de hierboven genoemde maximum
prijs met f 0.20 per H.L. verhoogd woa-don.
Bij geringer hoeveelheid' moet een even
redige .prijs berekend worden.
Afwijking van deze prijfebepailtingj kan
zoowel voor den afnemer als voor den
handelaar, onthouding van "toewijzingvan
brandstoffen ten gevolge 'hébben.
Leidien, 25 Mei 1917.
De Voorzitter: J HARTEVELT Azn.
De Secretaris: J. C. STAM.
De Bramdsioffencommissie Leiden deelt
mede,, d!at n& Woensdag 30 Mei a.s. op de
bons no. 28 en 29 van het oude gezins-
hoofdenlboekje en op de beide bons der
tot het dlistrict Leiden béhoorende buiten
gemeenten., die aan bovengenoemde num
mers waTen gelijkgesteld', geen gascokes
rnag worden afgegeven.
Leiden, 25 Mei 1917.
De Voorzitter; J. HARTEVELT Azn.
De Secretaris: J. C. STAM.
aard, doch lusschen leesbare regels,
waren onleesbaar met een chemische
vloeistof de geheime inlichtingen ge
schreven.
Heymans werkte samen met een de
serteur Dominici, een met een Duitsche
vrouw gehuwden Italiaan, en met een
zekeren Pifferi, muziekmeester te Mi
laan.
Heymans gaf als voorwendsel voor
zijn verblijf te Turijn op, dat hij op
dracht had van het Nederlandsch-In«
disch gouvernement, om met de beken
de Italiaansche automobielenfirma Fial
over den aankoop van vrachtwagens tc
onderhandelen.
Engeland.
He! duikbootengevaar bezv/*«n?
Lloyd George zeide, de duikbootenbe
dreiging in het Lagerhuis besprekende:
„Wij maakten een belangrijke vorde
ring om het duikbootengevaar te boven
te komen. De getroffen maatregelen om
met de .duikbooten af te rekenen waren
steeds meer doeltreffend en de natie
mag zich zelf geluk wenschen met de
aanzienlijke en onverwacht vroege ver
betering van den toestand."
Hij wees met nadruk op de noodzake
lijkheid om spaarzaam te zijn en zeide:
„Als ieder zijn plcht doet zal de Duit
sche hoop de overwinning, gegrond op
de duikbooten, de grootste misrekening
zijn in de geheele reeks van misreke
ningen van dat rampspoedige rijk.
Een luchtaanval.
Een Duitsch marine-luchtschipeskader
heeft in den nacht van 23 op 2i Mei de
versterkte Engelsche plaatsen Sheerness,
Harwich en Norwich aangevallen.. Alle
luchtschepen zijn ondanks de verbeter
de Engelsche afweermaatregelen zonder
verliezen en zonder schade terugge-
keerd.
Rusland.
„Wij dorsten naar vrede."
Volgens een bericht uit Stockholm
aan de „Voss. Ztg.' zou op een te Kief
gehouden coneres van gedelegeerden
van de Zuid-Russische afdeeling van
den Raad van Arbeiders en Soldaten da
woordvoerders van de soldatengedele-
geerden o. a. hebben gezegd: „De kame
raden uit de loopgraven reiken u hier
de'hand. Vol moed stierven zij en ster-i
ven ze nog voor het vaderland, maar al
len dorsten naar vrede en smeeken u
met de overbodige menschenslachting
op te houden.' Luide toejuichingen
weerklonken op deze woorden.
Polen.
Een Poolsche prof?t:e.
In de documenten-verzameling van
den vorst Tsarotyski te Parijs, bevindt'
zich de origineele brief door Zygmunt
Krasinski aan generaal Zamoyski ge
schreven in het jaar 1856, na den Krim-
oorlog. Daarin schrijft hij: „Neen mijn
waarde, die goede lieden (Frankrijk en
Engeland) zullen niets voor ons doen.
Ondanks de vele jaren van martelaar
schap, en lijden zullen onze n&ÜS no£