3 De Oorlog. BUITENLAND. BINNENLAND. JAARGAW3 No. 2304 Qou/iomt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DfT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering W Leiden li cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onzo agenten 12 cent per week, 1.60 per rarfaaL Franco per post f 1.80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent* kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Vs cent DONDERDAG MEI 1917. Pen Do ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels fQ.25, elke regel meer 15 cent ngezooden mBdedfiolingon van 1-5 regels '1.50, elke regel meer 30 cent met gratis bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- er Verkoop (9*** Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent Tweeërlei strooming. )e landweermannen 1907—1913 van esp en omliggende gemeenten heb- een motie gezonden aan den rninis- van Oorlog en aan de Tweede Ka- r der Staten-Generaal met het ver vliet besluit van vier dagen opkomst der de wapenen in te trekken, gezien groote economische bezwaren, die zij irvan zouden ondervinden, en de na- ilige gevolgen, die de mobilisatie hen ijs heeft bezorgd. lisleren is reeds in de Tweede Kamer Minister gevraagd naar het „waar van die vierdaagsche opkomst. Wij en er dus spoedig wel meer van hoo- Daarover dus nu niet. Alleen willen hier even de aanuacht. vestigen op slrooming, die juist tegenovergesteld an die, welke in bovengenoemde ino- Ict uiting komt. Of, we zeggen het juist: de meening van één courant rvormt nog geen strooming. De oud- rale „Nieuwe Grt." van gisteravond il een artikel over de Landstorm- hetwelk aldus besluit: lehooren ten behoeve van het met wapenen geoefende deel van den dstorm geen bepalingen te worden aakt, opdat naderhand (dus in vre- ijd) ook van hen herhalingsoefenin- zullen kunnen worden gevergd, tot jnderhouden van de verkregen vaar- leid en kennis? Wij meenen deze vraag niet anders bevestigend kan w o r- beantwoord. (Wij spatieeren. LL. Grt.) il is kort gezegd, vlug geoordeeld vlug geoordeeld over een zoo diep- jpende aangelegenheid, waar een samenstel van belangen bij betrok- is, voorname persoonlijke belan- van duizenden. 10'n oordeel riekt... naar champagne lavana; zulk een aanpakkende en rlastende vaderlandsliefde bruist bij fkeur op, als - men zelf neergezeten- leen gemakkelijken fauteuil, zonder er ooit het.... slachtoffer te zullen inl elukkig voor de duizenden belang- lenden vormt het gevoelen van één nog geen strooming, zooals wij l'i oil Weinig actie in het Westen. sf f de overige fronten stilstand. - i rede van den Voorzitter van den C:hen Rijksdag. - Rantsoeneering van and. - Verschillen tusschen de Sl! a bei zijden echijnt nu weer de iialisten betreffende de conferentie lockholm. Overzicht. en meer bliiikt, dat voor liet w i n- van die oorlog op een der geverihts- tenen *t zij dan te iliand, ter ziee of lucht niet veel kans bestaat, bij der strijdende partijen. hevige strijd in F r a n 'k r ij k te zijn uit gewoed. Met beperkte aanvallen op som- snliige punten wordt nog wed gepoogd de eve rvermori'dhofd dier legers te rnuskee- a-eni, doch vergeleken bij wat de laatste welken taan strijd gebracht hebben, lijkt waf, nu geschied op een oorlog „met schijn bewegingen)". Het zal nu alldcht eanigen tijd duren alvorens de aan beide zijden geschokte «strijdmachten zich weder -voldoende her steld hebben om opnieuw op zoo vrese lijke wijze elkanders krachten te gaan be proeven. Van de andere gevechtsterreinen niets van belang. De Italianen laten nog vergeefs op zich waoliten. Op het O o s- t e 1 ij k front wordit nagenoeg niet meer gevochten. In Palestina hebben de Engekschen, na twee mislukte pogingen om Gaza te nemen, niet veel meen- van zich laten hoor en. Aan den Tigris zijn de Tuikeni blijven terugtrekken. Zij staan nu op aanzienlijken) afstand ten Noorden van. Samarra. In Armenië gaan ech ter de Russen,, oogienschijnlijk zonder dat die Turken bijzondieu-en druk op hen uit oefenen, wat terug. Zij hebben de stad Moeai prajisgeevem. Iloe het met he,t Rus- sisdli-Turksche front in P e r z ie staat, heelft men in den laatsten tijd n-Let met zekerheid uit de berichten kunnen opma ken. De isociafiisHaSehc conferentie te Sto.dk- holm belooft nog niet heel veel. De deel neming daaraan is nog niet. buitengewoon groot. De .Temps" its nog gewend te spre ken van de „intrigue de Stockholm", wat nog getuigt van het wantrouwen, dat van de zijde der Entente, vooral in Frankrijk, eteedo aan den dog cis gelegd tegen alle pogingen in de richting van den vrede. Des te dwazer klinkt de uitlating van den 'leider der (internationale socia listische fractie in Bulgarije, Dirmtrof, diat de con- fgro n-t.iift dinov de F.n.tp.ri,I.A j£QjH._ziimrrèïn-n\i. reerd Maar hoe vreemd zi.m geVöigïrek- king moge wezen, zijn woorden komen neer op een weigering dier Bmlgaarsche socialisten naar de conferentie te gaan» zoodat odk van de zijde der Midden-Staten niiet alle sociaal'j-d'emoeraten vertegenwoor digd zullen zijn. Beweerd wordt, verder, dat die groep- van Zimmerwaftd zich geheel zou' onthouden. Zooals men iztiet, de „internationale" idee treedt, nog niet heel krachtig- naar voren. Op Zee. Luchtaanval op koopvaarders. Wolff bericht: Eenige Duitsche zeevlieg- tuigen hebben vijandelijke koopvaarders voor den Theemsmond aangevallen en een ss. van ongeveer 3000 ton in den grond ge boord'. Reuter meldt: Het Engekche ss. „Gena" (2784 ton) is Dinsdag door een torpedo, afgeschoten uit een Duitsch «eevliegtuig, getroffen en bij Aldeburgh in den grond geboord. De geheele bemanning is gered. Het geschut van. de „Gena" lie eft een ander zeevliegtuig, dat ook aan den aan val deelnam, geveld. De inzittenden zijn gevangen genomen. Engelsch troepentransportschip in den grond geboord. Naaf de Engelsche. admiraliteit mede deelt, is heT troepentransportschip „Bal larat" (11,120 ton) van de Peninsular and Oriental Ss. Cy.) met een groot aantal Australische troepen, aan boord, den 25e.n April op de thuisreis d-oor een duikboot getorpedeerd' en gezonken. Het ss. was 35 mijl van hvt naaste land verwijderd. Dank zij dc goede tucht zijn alle troepen in de ï>o:-ten gekomen en door de patrouilleschepen, die spoe dig ter plaatse waren, een haven binnenge bracht. Er zijn geen verliezen»., Duitschland. De Rijksdag. De Rijksdag heeft gister-m zijn werk zaamheden hervat. De voorzitter zei: Een -nieuwe machtige tegenstander heeft \zich bij lie| alahtal onzer vijanden ge- voegdi Wilson verzekerde 2 April in zijn boodschap aan het Congres, dat hij in 't belang van het mens-chdom en om der ge recht! gheidswille oorlc-g tegen Duitschland voert {hoort, hoort). Wilson verspeelde het irecht, dit te verzekeren, sinds hij geen vin roerde, om Engeland op de vingers te tik ken, toen het den uithongeripgsoorlog, die een schending is van het oude menschen en volkenrecht, aankondigde en in toepas sing bracht (instemming). Wilson verloor daartoe het recht, toen hij het Duitsche voorstel afwees, om voor bepaalde verbin dingen de veiligheid van Amerikanen te waarborgen op Amerikaansche schepen, die geen contrabande vervoeren en zoo doende het leven zijner eigerSlandslieden in de waagschaal stelde (opnieuw bijval). Wilson, stelt het Duitsche volk voor als een dat door een groep eerzuchtige mensclien in den oorlog is gedreven. Hij vertelt ech ter niets van de kuiperijen, die tientallen jaren zijn bedreven om ons van de bui tenwereld af te sluiten, noch iets van den onlangs scherp onder wóórden ge brachten vernietiging,swil der vijanden «zeer waar). Het Duitsche volk gordde zicti|4 Augustus 1914 als één man aan (ins'e nnrng).Nu lieid en de onafhankelijkheid van zijn leven (bijval). Wilson aejgt: Amerika strijdt niet met het Duitsche volk. Daarvoor koestert het -öidchts gevoelens van genegenheid -en vriendschap (jool). Zijn daden zijn daar mee niet erg in overeenstemming (volko men juist). Wilde Wilson met zijn bood schap tweedracht in Duitschland zaaien, dan komt hij bedrogen uit. Als voorzitter van den Duitschen Rijksdag, die op grond van het meest vrije kiesrecht der wereld gekozen wordt, acht ik mij als vertegen woordiger van het Duitsche volk verplicht te verklaren, dat dit pogen door het ge zond verstand van ons volk zal mislukken en Wilson met die bemoeiingen op graniet zal bijten. (Stormachtige bijval). Met liet innigste hartebloed des vósfts hebben wij- het Duitsche keizerschap gesticht. Ten koste van het dierbaarste bloed vechten vrij voor keizer en rijk (stormachtige bij val). Ook Wilsons machtspreuk zal niets doen verdwijnen van wat onze vaderen begeerden, en met de wapenen zich eigen maakten en wat wij zelf op de slagvelden verwierven. Ge-lijk de hoogste ambtenaar van het Duitsche rijk heeft gezegd, dat Duitsch land zijc'li niet met Ruslan-ds -inwendige aangelegenheden inlaat, ontzeggen wij elke buitenta-ndscfië regeering het recht om in onze binnenlandsche verhoudingen in- te grijpen (levendige bijval). Als alle teeke- aien niet bedriegen, nadert de beslissing van -den wereldoorlog. Wij zien onze troe pen vol doodsverachting pal staan tegen de woedende stormloopen van den in aan tal overmachtigen vijandi. Onze duikbooten en de tot in den dood onvervaarde beman- c/ingen zullen Engeland toornen, welke ver gelding Duitschland kan oefenen voor den niets ontzienden uithongeringsoorlog (bij val). Wij beproefden en beweeen onlangs weer onze finamcieeie kracht door den schitterenden uitslag van de zesde oor- logsleening (bijval). Alle moeilijkheden on geacht, doorstaan wij de ontberingen, die de verdedigingsoorlog ons oplegt, Wij, binnen de grenzen houden vast aan het onwrikbare geloof aan, het vertrouwen in de ster van het Duitsche vaderland (leven dige bijval), in den vrede, d'ie ons de vei ligheid en voorspoedige ontwikkeling daar van waarborgt voor nu en altijd (storm achtige bijval). Het huis behandelt daarna de begroö- ting in tweede lezing. Een aanbrengpremie. Het Duitsche 'oppercommando heeft de VoUgende kennisgeving aan de- Berlijnis-che zuilen 'laten aanplakken: „3000 Mai'k belooning. Onze vijanden zijn, aan Oiet werk, om in het Dufubscjiie volk' or,tevredenheid en twe.er dracht te verwekken. Duitschland' wille n zij de re s ult art en, die ten koste van groote" offers aan goed en büioed bevochten zijn, ontnemen. Het is nat-uuriijk de plicht van eiken Duitscher tot onlmaflkejüng van eufilke agenten, die in dienst staan van den vijand, hij te dragen. Zij verrichten in het kleed van eerzame burgers, van politieke agitatoren, j,a, ook in den ecudiatenrpfc, (hilm werk van hoogverraad. Wie zulk een nuisidiadiiiger voor gerechtelijke vervolging aanbrengt, krijgt een betooning van 3000 Mark." deze kenauSslgaviiixg in den Rijksdag geïn terpelleerd worden. Oostenrijk-Hongarije. Een schrijven van Keizer Karei. De „W-i'crcirzitg," publiceert een schrij ven van den ketözer aan den minister van onderwijs Humaiek, waarin hij naar aan leiding vam sportv ert ooningen dier jeugd) zegt: Gebleken is mij, (hoe de noodzakelijk heid om aan de (lichamelijke ontwikkeling der jeugd zijn aandacht te schenken nu ook door de school -begrepen wordt. De keizer verwacht-, dat op den ingesla gen weg om voor die lichamelijke verster king der jeugd te zorgen en haar liefde tot de natuur op te wekken ijverig en doelbe wust zal worden voortgegaan om liet kost baarste goed van den staat, de jeugd, te veredelen). Engeland. Vrijwillige beperking van graanverbruik. Konirfg George heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin trj al zijn onder danen aanspoort het gebruik van meei, brood en alle soorten graan in te krim pen. Verder dringt hij er bij de houders van paarden oip aan, op te houden met dien dieren haver en ander graan te voe deren. Een en ondier als liet zekerste en meest doeltreffende middel om een spoedig en gelukkig einde aan dej» oorlog te hel« pen maken. Zwitserland. Do Duitsch-Zwitsersche overeenkomst De „Köln. Ztg." verneemt uit Zürlch, dat tie tusschen Duitschland en Zwitser land bestaande economische overeenkomst, die op 1 Mei eindigde, vervangen is doof een nieuwe, welke Vrijdagavond gesloten en Maandag onderteek end is. Vereenigde Staten. Roodhuiden op het rorlcgstooneell Volgens een telegram uit Genève aan) ,,-La BeLgiqua" heeft de regeèring een op roep t>t de Ameriikaansdhe jongelingschap gericht, ten einde de beschikking te ver krijgen» over circa honderd duizend jong» mannen, diie bereid zijna eene officiera-op»- leiding te volgen. Ook zullen binnen niet al te langen „ijd roodhuid-I rsdii an en o-p' hel oorlog-toon eel verschijnen. Het senaatslij» Pomrose 'heeft -althans voorgesteld, een tiental cavaleriewregiiraenten te vormei», bestaande uit roodhuiden. Indien dit gö» lukt, zullen de betreffende 50,000 roodhuir den bij wijze van Wjoondng het Arnerh kaansche buigêrschap verkrijgen. Nederland en de Oorlog. Ornizaaiem van mislukte gewassen. Naar aanleiding van liet adres van do Groninger Maatschappij van Landbouw en. Nijverheid betreffende het omzaaien van- ge heel of gedeeltelijk mislukte gewassen ia een telegram van den minister van land bouw ontvangen, waarin wordt medegó. deeld, dat een regeling voor de vervan- trokken landbouwers zich tot den irinistèic wend-en. Kolennood. Wegens gebrek aan steenkolen hee't id fiiania 11. Blenken te Enschede hare kam en rietmakerij moeten stopzetten. De Boekelosche stoombl-eekerij heeft «.an dezelfde reden hare werkzaamhJ»*n tot cq de helft moeten inkrimpen. Zomerspoorwe g-d ienst regeling. Naar de „Tel." verneemt, zal bij de op 1 Juni a.s. ingaande nieuwe dienstregeling der S S. de snelheid van verschillende trei nen worden verminderd, zoodat dan over .trajecten, waarover thans ongeveer één uur wordt gereden een 10 minuten langere rij tijd noodig zal .zijn. Uitvoer van ruwe tabak. Volgens het „llbld" hebben, zooals wij meldden, de bemoeiingen van den heer S. P. van Eeghen, voorzitter van do Am- sterdamsche Kamer van Koophandel, tot resultaat gehad, dat. het uitvoerverbod' van ruwe tabak voorioopig zal worded opge- heven. De duur der opheffing zou afhan kelijk worden gesteld van den toestandl der binnenlandsche tabaks- en sigaren- industrle. FEUILLETON. De vrouw in het wit. I'! deurtje van de lantaarn ging open h schokkende beweging van het üelde mannetje, en de wind blies iiet luit. "eal een ander -licht", zeide ik hem, zullen we samen naar de kosterij B-Gauw, gauw!" 875- rwasgeen twijfel aan: sir Percival had hier de hand -in het spel. Misschien Mj reeds nu begonnen, het register; 'wijs van zijne va'schheid, te doen Iffijnen. zoo ongeduldig, dat het mij onnio- jSwas, werkeloos te wachten, tot de fernan ♦eruglcwam. Ik liep vooruit in de 'iug van de kerk. ik tien stappen verder was, kwam 'aan op mij af. 't Was te donker om (gelaat te onderscheiden. Met uw verlof, sir Percival", begon hij jwdanigen toon.... Ge vergist u, vriend, ik ben sir Perci- nief," klonk het verward. ,,Ik dacht, ,Umijn patroon was." Mat oogenblik kwam de oude koster lantaarn. 01 jongentje uit de buurt schoot op hem oster", zeide hij, „ik geloof, dat er in de kerk is; er is licht op." kond 5 koster beefde van het hoofd tot de MM* ril. pnaan", trachtte ik hem te bemoedi gen, „we zijn met ons tweeën en zullen den kerel vatten. Ik ga vast vooruit. Komt gij met de lantaarn zoo spoedig mogelijk." ïk liep snel den heuvel op. Zoodra ik den hoek was omgeslagen en de kosterij kon zien, bemerkte ik er licht. Er moest- een flink - lamp zijn, want het schijnsel, was veel helderder, dan de- stallantaarn in de kosterij geven kon. Toen ik nader kwam, rook ik een vreemde lucht Krak... daar vloog het kleine venster ruitje boven de deur stuk. Eene vlam lekte eruit. De kosterij stond in brand. Voor ik van den schrik was bekomen, hoorde 'k aan de binnenzijde van de bran dende kosterij geweldig tegen de deur trap pen. Ik hoorde een sleutel in het slot steken ermee draaien... De deur ging niet open. De zware eiken paneelan en het ijzeren beslag boden weerstand aan -elko poging. De brandstichter daarbinnen hief een luid ar.gstgeschrei aan. ,,0 mijn God-, 't is sir Percival?" hooide ik achter mij roepen. De kreet was geslaakt door den bediende, dien ik zooeven had ontmoet, en die nu met den ouden koster mee naar den heuveltop was gekomen. Ter zelfdertijd hoorden we den. sleutel op nieuw in het slot omdraa'on-, mot een schok, ke-nd -geluid. ..God: zij zijne ziel genadig!" zeide de oude koster bevend. „Hij heeft het slot over schoot gedraaid. Er is geen redden meer aan. De man moet levend verbranden." Al mijn afkeer van den man, die Laura en Marianne ongelukkig had gemaakt, die eon leven van schurkerijen achter zich had, was plotseling geweken. Geene opwelling van haat deed zich gevoelen: het natuurlijke menschelijk gevoel, van redding te willen brengen, waar een médeschepsel in doods nood verkeerde, deed zich gelden voor alles. „Geef den sleutel van de kerkdeur!" schreeuwde ik den koster toe. „Dan -zullen we beproeven tnm aan die zijde te berei ken ,,'k Heb hem niet?" kreet de oude. „De kerksleut-el zit ook aan den gestolen sleutel bos." Ik richtte mij tot de.n man in de branden de kosterij en brulde aan het sleutelgat: „Tracht dc andere deur in tc trappen en de kerk in te vluchten!" Geen'antwoord. Lag sir Percival al bewusteloos of ver stikt op den grond'? „Hier!" riep ik zijnen knecht to-e en plaat, ste hem tegen -den buitenmuur. Met mijn stok dwars tusschen.oe tanden klom ik op zijne schouders en klauterde zoc op het- dak der kosterij. Den stok bij het eind' nemende, sloeg ik, met den looden knop, uit al de macht der vertwijfeling op liet leien -dag en trachtte er een gat in te slaan. Het gelukte. Maar in stede dat het red dling bracht, bleek het een tochtgat te zijn voor het vuur, en eee ellenlange roode vlam 6choot er sissend en lekkend uit en maakte mij zeiven het verblijf op liet dak hoogst gevaarlijk. Het rosse scliijns-el deed mij, den vcet van den muur, de doodsbenauwde gezichten zien van den knecht en den kos ter, en daar beneden, op het kerkhof de eaamgepakte menigte dorpelingen, die op het gezicht van den brand waren toege stroomd. „Wie heeft er beitels, houwee'en, 'n zaag? Allereerst een balk!" riep ik hun toe. „Vijf shillings per man voor (\vic helpt!" Zij schenen door deze woorden als geëlec- triseerd. Die ellendige honger der armoede, de honger naar gelei, bezielde hen plotsmet leven. Vijf minuten later was een zware balk aangedragen. Tien mannen, de knecht en ik rameiden er mee als een stormram tegen de deur der koisterij, om ze in te beuken. De oude koster zat als een wezenlooze ineenge doken op het gras. Twee, drie pogingen... O God, wat was die deur ontzaglijk hecht! Eindelijk... ze kraakt... Nog eens... ze wankelt, ze wijkt... Met een zwaren plof stort ze ineen. Doodsche stilte. Allen zien naar binnen. Geen vlam meer te zien. SlechtsVn heete, verstikkende rook warrelt naar buiten. Da moedigste onzer moet achteruit deinzen. In die atmosfeer is geen ademhalen mogelijk. In de verte klinkt gebel en paardengetrap pel. 't Is -de brandspuit v-an Wolmin-gham, waar men den brand op den heuvel van 't oude gehucht had bemerkt. De kerk werd behouden. De kosterij was glieeel leeggebrand: de oude fragmenten beeldhouwwerk, de doop-, huwelijks- en •sterfteregisters waren door de vlammen verteerd. Een lijk werd eruit gedragen. „'t Lijk is r»iet verbrand. De man is gestikt. Alleen 't- onderlijf is verkoold. "t Gezicht is ongeschonden, hoewel haar e.n baard zijn verbrand. 't Is van een onbe kende". Deze woorden vlogen van mond tot mond. 't Lijk werd op den grond gelegd. Zoo zag ik sir Percival Glyde voor eerst en het laatst. Den volgenden ochtend, nadat ik had moeten aanwezig zijn bij de gerechtelijke schouwing, en de knecht het lijk had erkend als dat van zijn meester, ging ik naar het postkantoor in Welmingham, om Marian* ne's brief le halen. De brief was er. Er was niets gebeurd. Haastig schreef ik een brief terug, waar in ik Marianne op het hart drukte, toch vooral te zorgen, dat Laura geen. krant iA handen zouden krijgen, want dat er iets ver schrikkelijks was gebeurd. Zoo stelde ik haar gclijdelijk in kennis, dat. sir Percival door een ongeluk het leven had verloren, en beloofde, liaar weldra zelf alle bijzonder* heden persoonlijk te komen medecleelen. Ik was .zoo geseliokt e.n ontdaan, dat ito gevoelde rust noodig te hebben en mij daan* om naar mijn hotel begaf, om eenige uren te slapen. Misschien >zou ik trots do vér« moeien is toch wel naar Londen zijn terugp* gekeerd, als de rechtzaak in Knowlesbury^ waar ik onder aanklacht van straatroof nog moest verschijnen, mij niet weerhouden had. Den geheelen dag sliep ik door. Toen ik 's avonds wakker werd en eenig eten deed gereedmaken, overhandigd de kei In er mij een brief. Eene vrouw, zeide hij, had dien aan het buffet afgegeven,, juist toon de schemering was gevallen en even vóór de lampen werden aangestoken.. Zij had er geene boodschap bij achtergelat ten, en de buffetjuffreruw had niet ecné detf Ijjd gehad om te zien, wie het was. 1 (Wordt vorvolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1