erde Blad. BINNENLAND. aterdag 7 April 1917 aargang. No. 2283 Jongens en Meisjes van athoüek Nederland. giroote 'kramt is eigenlijk niets tajliuilie. Dó1© is voor die groote inen- 7e liezen legemvooirdig daarin van en koilënnioioid en 'bevroren aiard- en bonboëkjes en broodkaarten en inifet a| narigheid meer. En dat zijn ijQfj jj zafceai, waar kleine neuzen zidh aar niet insteken moeten. Jullie Lest te lezen in ..Roomsdie Jeugd" w jong Leven". Maar voor één keertje toüli, dat Pa o.f Moe jullie de groo- jlil m handen zal geven om jullie dit n ie laten lezen. Wamt dat iis v- or estemd. hebt wel ee/n® gehoond, nietwaar? en Zustere en Droedlers naar srre e J t! :üe er wel eens bij geweest, als issionanissien ptedhtog afsdheid, na- moet je zien, als ze liangs het iad van een stampvoille kerk met in the liaruden heengaan, oim, God issdhien nooit meer terug le kee- oudens schreien, duun broeders en ireien, em menigeen der aanwe- breit mee. In zulke oogenblikken mand zijn offertje weigeren, can en Mdinnem te steunen in hun emk van zelfopoffering. Maan1... oog, uit het (hort", zregt het oord. Het woelige Leven gaat zijn A. de Missie is zoo ver. En je merkt J. zoo weinig van, dat zie daarginds ram «n met ongeloof en bijgefioo-f, met en slechtheid, met droogte en on- 78 sten en overstrooimLng en vooral, Z« p»ra\ met armoede, met) geldge- eeuwigie géldigjebneik. En dan wel in kranten en annalen .om Hun bitteren nood; dan smeek en mn landgenooten alls van uit een .Gij tenminste, onze vademden, u onzer!" Maar de menechen ra- gewoon aan, ze lezen 't niet en. meisjes, hebt. julfie ai een voor de Missie van Curasao? lie op de 5 cents-prik kaart dat [grien, die schoort met die Zuster egerkindiertjes er voor? Wat een hè, die school? 't Lijkt wel een planken. ink jullie er van, aJlis we nu in de icantie eene samen 'n orudjerwetsch gingen spelen? Ik bedoel een spel, atemaa.1 kent'; „In Holland huis". We zullen 't voor dezen e veranderen., we zullen er In de West daar staat een faüdema, van sjingela, sjingela, paar versjes zullen we cver war een paar andere zu/'.len we van ons zeggen: hoe houden temden giaan, om daair de zielen heidenen voor den hemel te lit: ,,Nu steken we die school in 'dera, mn sjingefla, sjingela*, Natuurlijk is 't die ptemkem- ■aar wij 't op genvund hébben. We orazia piriikkaarten naiair Pa en ,10-& ar grootvaders en grootmoeders, en tantes, naar neven en riich- de buren, naar de kennissen, at ik, wie nog- meer! Hoe meer kn we vol krijgen, hoe gauwer afgebrand is! gaan we zingen van: ,.Nu bou- die school weer oip, fald era, van sjiiigefta, hopsasa!" We begrijpen hè? We zullen ze daarginds in met onze stuivertjes, dubbcftjos tjes aan mooie, nieuwe,- steen em helpen, aan boeken em platen en en aam wait ze nog maar noodig ïpeie it. i ra oi! or M tuut blad Apr! zult eens zien, wat eem pret we apeJiletje zullen beleven. Pater te Neerbosch em Mevrouw M. Aa—Van Waterschoot van der Inizre „Regpna Coe'd", Sclhevenin- en prikkaarten te kort komen, n uit Curasao opgetogen brieven toto's miert, mioode schto'ten er op, eikle Zusters em van pret glim- ïgerenoetjes. Groot en klein zul- jmdfe voor .ons bidden em blijven ■n wij zurilen nog pleizier van ons hefbtben, alls we al lang dood en 'zuidien zijn. Ja,, hieiusidh! want 't atö eem- prilklkiaart net als met een e: eTik prikje brengt je vooruit, aar den, hemel! Maar op je prik- je noAuurrlijlk niet, zoo-als op je aan zitten! Je moet ar mee de "gft hier en daar en- overal! n. aflilemiaail méetdioeni! Gieeft me- h.a,nd) en vormt een reuze kring! rt-ie! West- daar staat een school, fal- 1 sjinge'ia, sjingeba, hopsasa! C2ir. L. WESSELING Mzn. ningen. n Protestantsch 'esboek. ®€elische Maatschappij heeft een Adresboek uitgegeven voor "tonangem van de jaren 1917 en «öresboeik i§ yoprzjen van „Een Woord vooraf", waaronder de namen prijken van het hoofdbestuur der Evan gelische Maatschappij-. Wij brengen ze hier iai herinnering; mr. D. Tideman, dr. J. v. de Bemgh van EysingaEiias, Paul Hu- genholtz, dr. J. P. Camncgieter, prof. dr. B. D. Eerdmans, prof. dr. P. J. Muller, F. J. Westendorp, II. G. van Wijngaarden. De naam „Evangelische Maatschappij", waarbij gevoegd de namen van eenige om hun papen-haat roemruchtige bestuur de ren, doen al rnlet veel fraais vermoeden van tdi(t. vdorwoord. En zoo i® 't ook. Hier volgt de aanhef: „Het zakenleven heeft zich in ons land, in zoover het -in Roomsche hamidem berust, onder onmiddellijke leiding der Roomsche bisschoppen, in tal van opzichten georga niseerd met het doel van economische ver overing, coo mogelijk, economische alleen heerschappij der roomsche kerk. Om dit te bewijzen volsrtaan wij met eem voor beeld uit den allerlaatstem lijd," En dan komt dit voorbeeld, wat is... de oprichting van een R. K. Bond van Han delsreizigers. Wij laten weer de hoofobe- stuurderen zelf der Evangelische Maat- schapij aan het woord. „In December 1916 nog hebben zich ver schillende r.-k. handelsdeazigers tot een r.'.-k.. bond aaneenge&ortem, omdesr patro naat van niemand minder dan den. room sehen aartsbisschop tie Utrecht, Van de Wetering zei ven.? Eerst zal men trachten alle roomsche handelsreizigers in dien bond bijeen te brengen, hetgeen voor zoo ver ze in roomsche zaken werken, gemak kelijk .zal gaan: dan zullen in winstgeven de roomsche zaken de niet-roomsche han delsreizigers worden vervangen door volg zame dienaren der geestelijkheid. ïntus- schen zal men trachten dien bond eenigen invloed! te verschaffen in het economische leven en daardoor de roomsche handels reizigers van niet-roomsche zaken tot toe treden lokken. Is eenmaal de roomsche handelsreiziger eene erkende Nederland- sche figuur geworden, dan zal hij ook wor den gebruikt om naar buiten verkennend en voor de roomsche kerk reclame makend op te treden en hij zal worden afgericht) op de verovering der markten eerst, op verovering der productie daarna. Al dus stelt de geestelijkheid z'ch blijkbaar voor dat de roomsche kerk in ons land kan worden, die Groot-Kapitalist." De Katholieke Handd'.onedzógiörs vereenigd in een KatnoiLiéken Bond, opdat,.de Roomsche Keirik in ons land Ikian worden, de Groort-Kapita'j'Sit". Men moert wel een buitengewone vaar digheid hehben in het..-, venijn-ouigen, cm in de oprichting van den R. K. Bond van Handelsreizigers een dergelijke strekking te zien! Doch, al doende leert men, en men- sdhien van het slag der heer en Tydeman, Èerdntans c.s. hebben laidh aan zrul!k een waardig beid/rijf gewend gemaakt, wanneer zij staan tegenover daden, welke door hun Katholieke óamdgeraooten worden gesteld! In hert Voorwoord womdit dan vorder ge wezen op den aard van het Prote&tantsch Adres/boek. Heed geanatiigd luidt hot: „Het boek stelt a'le vtereermgingjan, bon den, kerken en frtidhüngiein, welke een óoel nastreven, verwant aan 'hert onze, in staat 'zricilizelvein en hare loden en .bestuurders eenigormate te oriënteeren omtrent het personeel, diat tot zoodanige organisation op eeniige wijze in. betrekking kunnen staan." Het werk wordt eerste plaataefiij'k, zal daarna nationaal tar hand wórden geno men. Heel gematigd het resultaat moet na tuurlijk volgen® den durdleiijkeai opzet van de fanatieke ondierneanens wijder, veel wijder strekken! Wij zullen verder niet veel woorden ■aan dat .klein giedioe bestelden. Wij hebben trouwens nog tè veel vertrouwen in de ge zonde verdraagzaamheid van het Nede-r- 3lan,dsche volk, dan dart wij zonden ver moeden, dat dit „Adresboek" veel succes ziou hebben:. Alleen nog dit: Laten die heeiren mn de Evangelische M.aa.tschappij hie.t toch riet meer wagen, om -te spateken van „■splijt zwam", wanneer de Katholiekeai zich om principieele rieden confessiianeiel or- ganiieearen, Z ij lorgjanaseeren een... Adres boek, doch naet am prinicapieele redenen, tenzij uit hert prinoi-pe dei- onver draagzaamheid, van thiet anti papisme. Uirt 'afkeer, of minstens uit achterdocht tegenover een derde dieel der Nederijamlsche burgieirij willen zij een echte spliijitowam in ons volk drijven de splijtzwam van anti-papisme! Uit de Pers. De verkiezingen voor 1918. Mr. J. R. H. van Sohaik waarschuwt in De Beiaardi, na er eerst, op geween te hebben, hoezeer de politieke belangstel ling tot een minimum is teruggebracht, wanneer men lxet tijdperk n,a de grondwets- herzüening van, 1848 en de historische we ken in den zomer van 1914 met deszen tijd vergelijkt, tegen overdreven illusies om trent den uitslag der verkiezingen van 1918 voor de christelijke partijen. „Wftl beretükt worden, dat het Katholiek volksdeel een evenredig aantal afgevaar digden naar do Volksvertegenwoordiging zendt, dan zal het aanbeveling verdienen, tijdig een .vlag te ontplooien, waaronder men zich voorstelt op te trékken. Niet alsof onze beginselen geen voldoende samenbin dende kracht zouden uitoefenen, maar als een pojitiéke partij bereid wil zaji^ na het wiinnen van den strijd, regeeringsveranrt- woordelijkfraid te dragen, v.al zij tevoren in meier positieven vorm dienen kenbaar te maken, welke verwachtingen men van haar mag koesteren. Voor een Christelijke regeering is overi gens in de naaste toekomst een even schoo- ne als belangrijke taak weggelegd. Men be hoeft maar te denken aan de uit het her zien airt. 192 der Grondwet voortvloeiende organieke onderwijswetgeving. Waar dit artikel ten dienste en ten behoeve van het bijzonder onderwijs is Ingevoerd, zal het tot datzelfde doel ook dienen te worden uit gevoerd. Aan wie zou de zorg daarvoor beter kunnen worden toevertrouwd' dan aan hen, die voor de bereiking van de finan- cieeie gelijkstelinig van hert bijzonder onder wijs jarenlang geleden en gestreden heb ben? Daarnaast treedt de urgentie van de uitvoering der onder het vroeger rechtsche bewilrud tot stand gekomen verzekerinigis- wetten, de verbetering en uitbreiding daar van, en de doorvoering van verplichte ver zekering tegen alle calamiteiten in het le ven, welke op de bestaanszekerheid ©n dus op de volkswelvaart van s to renden invloed kunnen zijn, op den voorgrond. Dat hierbij particulier initiatief, voor izooveel noodig met srteun van en onder controle van de overhead, regel, overheidszorg aanvulling moet zijn, ligt in de lijn van de christelijke politiek van hot verleden. Ook overigens valt op sociaal gebied ruog een ba-eed terrein te bewerken. De bronnen van, ons volks bestaan, nijverheid, handel, landbouw, v'.s- scherij en scheepvaart, zullen na den oor log stellig de bijzondere bescherming van overheidswege noodig hebben. Op verhef fing van het godsdienstig en zedelijk be wustzijn en bevordering van de zedelijk heid ook in hetJ openbaar leven, zal meer dan ooit het oog moeten zijn gericht, waar bij door de Katholieken speciaal zal be- hooren te worden gestreefd, maar nog al tijd niet door de Grondwet gewaarborgde volediige vryhedd van godsdienst, ook waar het gcldtl de openbare uitoefening daarvan. Zou het niet liggen op den weg van den ALgiemeenen Bond van R.-K. Kiesvereeni- gingen, die vraagstukken, welker oplossing gerekend moet worden den Katholieken het naast aan liet hart te liggen, to tl eene korte formuAeening te brengen? Voor de lauwen en onverschilligen zal een Eich scharen on der onze vaan er slechts te aantrekkelijker om worden. Behalve dat, zal hert nood.ig zijn, dat) het Katholiek kiezerscorps in den tijd, die ons scheidt van de verkiezingen van 1918 .tech nisch zóó wordt georganiseerd, dat geen stemverbrokkeling plaatls heeft en naast het uitbrengen van een maximum aantal stemmen ook de verkiezing van een. maxi mum aantal afgevaardigden bevorderd wordt. Nu immers de kiesdistricten zullen verdwijnen, is men dn een algemeenie samenwerking aangewezen en zal dus van d© innigheid dier samenwerking de uitslag g.rootcndeels afhangen. Het bestuur van den. -Bond bertoonde zich ill dit a-e d.s diligent, door een der katholieke specialiteiten op dit punrt, den heer Bon- gaen'ts uit te noodigen in eene brochure eene uiteenzetting te geven van het stelsel der evenredige vertegenwoordiging. Naar verluidt zal het Bondsbestuur, natuurlijk met eerbiediging van de zelfstandigheid van de kiesvea-eenigingen, ook trachten eene algeheele samenwerking over het geheele land zooveel mogelijk te vergemak kelijken. Daardoor kan. worden bereikt, dat het verkregen aanspraken en met te bevredigen verlangens, oolk bij hert stellen van canididaten, voorzoover mogelijk, wor de rekening gehouden." Land en Tuinbouw. Bevroren en zost geworden aardappelen, Wat te doen met min of meer bevroren •en zoet geworden aardappelen, zooals we (depten ouoiel\wé*schen Winlüar, difef vele® heeft verrast, ön groote massa's hebben? Daar i9 al heel wat over geschreven, maar lang niet alle raadgevingen waren be trouwbaar. De Rijkslandbouw-loeiraar De Giea- gaf in een lang artikel aan, hoe daar mee te handelen. Aardappelen, die totaal bevroren zi;n, worden bij hert ontdooien geheel slap; zij zijn vaai buiten doornat en bij eenigen druik spuit er het water uit. Daze zijn in korten tijd geheel verrot. Die alleen buitenom bevroren eijn, wor den ook wel van buiten na tl, doch niet slap. De oogen zijn dood gevroren en als poters hebben ze dus g.een waarde meer. Als men een hoop aardappelen van. het dek ontdoet en de vorst is er uitgetrokken, dan zijn alle aardappelen, waarin ijs ge vormd is, die dus meer of minder bevroren waren, van bulten nat Het is zaak, deze zoo gauw mogelijk uit te rapen. Man kan ze kokJen voor veevoeder, fijn stampen en met zout inkuilen of laten drogen, als men vergunning kan bekomen om ze naar- een drogerij te vervoeren. De aardappelen, die van buiten geheel droog zijn gebleven, kunnen bewaard wor den erven goed en even lang of er niets mee •gebeurd was. Zij zijn echter ongeschikt om terstond! gegeten te worden. Zij eijn zoet ge- wordten. Er zit suiker in en daardoor krij gen zij die walgelijk zoeten smaak. Is die nare zoetigheid dan niet weg te krijgetn? Ja zeker, als ge maar eendgen tijd geduld hebt. Als de temperatuur zachter is, wor den de aardappelen ook weer warmer, ze gaan ademhalen, of m.a.w. de atJofwiaso. ling wordt weder normaal en na eenige weken is de suiker voorraad verteerd en de zoetheid der aardappelen verdwenen. Brengt men zoete aardappelen in een v men stal of kamer, dan is wellicht na en kele weken de smaak weer geheel normaal. Zoete aardappelen worden vanzelf weer goed, en wel eerder, naarmate ze warmer liggen. Voedert «e dus niiet aan hert vee, verkoopt ze niet voor een veel te lagen prijs aan de drogerijen of aan slimme handelaars, dte best weten, dat ze weer goed worden en er over eenige weken een zoet winstje van op strijken. De natte eruit en de rost kalm bewaren! C. B.— Krachtvoeder en spijsverter5ngs- etoornissen. Wij vindon in het „Fr. W." vian 3 Maart een artikeltje van de hand van dan dis tricts-veearts den heer C. Tenfhoefi ever het krachtvoeder-waagistijIk, dtart waard ia door ajliLe veehouders gelezen te worden. In het afgeloopen jaar is er, naar men van versoihilBendJe zijden hoort, minder mélik g;ewonnen, en dat -vindt zijn oorzaak, meent men, in hert geringer gébruik van krachtvoeder, dat schaarsdh en duur was. Dit geeft de heer Tentooeff aanleiding tct de opmerking dat de kwestie van het krachtvoeder zijns inziens te vrel wordt overdreven. Te veel zegt (hij wordt uit het oog verloren de stelling: „dat men het productie-vermogen «van een dier niet ka.n opvoeren boven het vermogen, waartoe hot diiorenlichaam krachtens zijn bouw in staart ia" In plaats van te mo.en.cn, dat er tenge volge van geba-ek aan kraohrtvaocterr ern stig nadeöl aan de gezondQUeid dier dieren zal worden toegebracht, -oordeelt de schrij- 'at het 7tijo nuttige zijde kan hebben l rende eenigen tijd gedwongen te zijn ln ier kiraohuxwdea- te gebruiken, en dart het productievermogen van het dier hier door niet geschaad zal worden, ail krijgt men tijdelijk minder möl'k. En dan ver telt hij, dat er in het voorjaar van 1916 in 'tl algemeen minder spijsverteringsstoor- nlsfien dan in vorige jaren zijn voorge komen. Dit schrijft hij toe niet alleen aan hert minder gebruiken van minderwaardig, in sommige gevalilen zelfs schadelijk krachtvoeder, maar ook en vooral aan het in meer beperkte hoeveö'heid gebrui ken van dit vceder in 't algemeen. Na drukkelijk dienit er op gewezen te worden, dart daarnaast ook in 1916 nog meerdere gevaJ'l'en van bedoeilide stoornissen zijn opi- gefcredem teng,evo!lge van een te intensieve voeding. Tai van veeartsen zegt de scQxr. zulten dit kunnen getuigen. En hij (haalt, ter veretemking zijner meening, aan, wat zijn voorganger schreef iin het jaarverslag over 1915: dat de goede voor raad hooi in 1914 gewonnen, zeer veel heeft bijgedragen tot den gunstiger* ge zondheidstoestand. waarin het vee in de eerste maanden van dat jaar, in. tegen stelling met andere jaren verkeerde. Er was dan ook mandor aanleiding om aker- lei onbekend bijvoer en uitbundig aange prezen meelsoorten toe te dienen, dan in het vorige jaar. Daaraan is het zeker toe te schrijven dait er in dien tijd minder digostie- (sp i javerterimgs) -sloomisse n v oor- kwaimen dan in andere jaren." De heer Tenhoeff ziet in de vermelde gevallen van te (krachtige voeding een waarschuwing, dat men in dde gevallen reeds te veert heeft wfflrten vargen van het dnerenilichaam. Ook overigen® waarschuwt hij, dat men mert het gebruik van krachtvoeren op zijn hoedé moert zijn. In 't afgeJoopen jaar, evenals in 1915, kwamen meerdere geval len voor van spijsvearteringssfcornissen en vergiftigingen, zefcfs met doodelijken af- Bloop, tengevolge van hert gebruik van tor&cihtvoer, waarin voor de gezondheid schadellijke 'bestanddeerten aanwezig wa nen. BI. Wildschade. In het) „Ov. Lbld." van 22 Maart, komt een ingezonden stukje voor, ondertèekencÈ G. Blok, waarin dese wijst op de wensche- Mjkheid, dat de Regeering de uitbreiding van den wildstand tot na den oorlog tegen gaat, en, indien het gebrek aan veevoeder nog nijpender wordt), voordat bevel tot ver mindering van den veestapel wordt gege ven, een gedeeltelijke opruiming van het wildgedierte te gelasten. Is hert toelaatbaar vraagt de Schr. dat een O. W.'er, nieuw bosch-girond-bezitter, in deze omge ving, partijen wilde konijnen uitzet om zijn bosch te bevolken, en deze meteen arts een nieuwe „wolk van we,vaarty over onze landerijen te laten trekken, en de eerste martsche sprietjes wélke wij zoo broodnoo- dig hebben voor onze beesten dit voorjaar, op te peuzelen. Ik gun heeren jagers heel gaarne hun genot in gewone tijden, maar than© mogen we toch wel vragen of het niet beter is vóór tot aanmerkelijke verminde ring van de veestapel wordt overgegaan, de wildschade tot een minimum te beper ken, en een flinke opruiming te houden onder hert ongedierte des veldJs. Na dien kunnen heeren jagers hun kunst ten algemeenen nutte aanwenden tot het opruimen van Houtduiven, Meerkollen dergelijk gespuis, welke ook aardig helpen het jonge groen en later die peulvuchten te decimeer en. C. B. Sublimaat op de Boerderij... In een vlugschrift van den Phytopatho logy sch en Dienst wordt in een artikel over: „Da hahaadeji.iig van zaaitarwe tegen schimmels, die de kiem aantasten", onder meer ook sublimaat aanbevolen'. De Voor zitter van Kring V der Hall. Mij. v. Land^ bouw meent hiertegen te moeten opkomen. Hij doet dit dn de „Modedeeüngen" der „Landbouw-Onderlinge" en oordeelt het minstens genomen zeer gevaarlijk om arte het ware de aanwezigheid van sublimaat op de boerderij voor to schrijven. Vergiften, waaronder sublimaat, mogen door d« apothekers in kleine hoeveelheden niet dan onder zeer bezwarende voorwaarden wor den afgeleverd. Schromelijke gevolgen zou het dan kunnen hébben als dergelijke ver giften zouden worden gebruikt op een bouwplaats, waar steeds zooveel arbeiders, kinderen, op het erf komende vreemden, benevens de huisdieren, vrij verkeer en. Hér mocht dan minstens sublimaat in pas til lei-vorm blauw gekleurd en dus ook het water .blauw kleurend en aldus op ver- giftigmgsgevaar wijzende op den voor grond gestald uijn. Daar ook „de heet wa ter methode" als zeer werkzaam wordt be schreven en tevens nog een blauw ge kleurd, minder gHtig middel wordt aange geven, kon sublimaat ongenoemd zijn ge bleven, al fe het dan ook „verreweg het beste der scheikundige middelen, bijna even werkzaam als heet- water en veel gemak kelijker toe te passen". C. B. Wat do oorlog leert. In de 15e jaarvergadering der anti-rev- Propagaindachib te 's-Gravenliago trad op dern heer II. de Wilde, lid van. Ged. Staten van Zuid-Holland, met het onderwerp: „Wat de oorlog ons te loeren geeft". „Herinnerende aan de pas door president Wilson uitgesproken xede en aan hetgeen d,e bladen m ons land over die rede schrij ven, wees spr. er op, dat er in de per# schier een jubel opgaat, wanneer weer een Staat aan den oorlog gaat deelnemen. Men jubelt als Wilson geen vrede, maar ooi-log wil. Ook een man als Troelstra ten onzen*, wil, blijkens zijm pade in den Dierentuin, den vrede niet. „Het Vaderland'" stelt hek zelfs voor, alsof hert gaat tusschen demo cratie en autocratie. De A.-R. zijn van huifl hraH uit democraten en zouden zich dus ten deze onder het vaan van Trovilstra en „Het Vadei-land" moeten scltaren, ware het niet, dat een paar quaesties door dezen ovër het hoofd warden -gezien. In de eerste plaats speertt in Amerika miet slechts de z.g. democratie een rol, maar ook de dolar, de zucht naar oorlogs winsten en naar rijzing van effecten, zoo als „Hert Vadeirtansd" zelf mededeelt. Spr. keurt den dulkbootoo; 1g af, maar vergeten mag miiet, dat Amerika door zijm oor logs te vei anrties Dui tschland tot dien- oorlog ge bracht heaflt. Die leveranties werden Durischland, dat zelf geheel afgesloten wa®, te machtig, waarom het. tot den duik bootenoorlog greep, geen ander middel we tende. Daarover zijn echter de Amerikanen onijStémd, ook de vredesapostel Ford, die nu oorlogsmateriaal maakt! Aan Wilson.'# politiek is dan ook eon dollar-luchtje. In de tweede plaats gaat de oorlog niet tegen autocratie en reactie. Het regeering», systeem van Duitsahland op één lijn te Stollen met het oude van Rusland, zooals Troelstra deed, raakt kant noch wal. Mem moge het Duitsche systeem afkeuren, de vraag is, of de vrije beslissing van het volk wel zooveel meer waarborg biedt! Men denize aan de wijse waarop het Engelsch® volk om den boerenoorlog ging en waarop ,p> Italianen nu ten ooi-log togen. Trouwen® mag gevraagd, of hert parte? m-enrtaire systeem zoo goede vruchten af wierp in Frankrijk, waar de corruptie be- rudhrt placihrt te zijn, of in ons eigen land, waar men gewichtige staatkundige dingen in een onder-onsje afdoet. Daartegenover staat, dat Duitschland geenszins een land van reactie «s. Het heeft algemem k*»- recht; het had een mooie sociale ving eer iemand elders er aan dacht; het vakvereendgingsleven bloeit er- het h™ uitstekend vakonderwijs en een hoogstaan de wetenschap, o.a. op medisch en tech- nisch gebied. Op velerlei gebvri mocht Ne derland, en menig ander z.g. democratisch Land, wenscben, zoo „reacrtiomnai-r te zijn als DuftschlandL In. alle oorlogvoerende landen hebben de socialisten bij hert uitbreken van rlen ooriog in eem e™ vo.cterla.wi (r.*mren nok in ons land heeft Troelstra. in ™4' TOJerlan.l6livvenidewcx.rden gespn-.-ken. Na worden, dergelijke woorden yerdrn.wM» wist mem toon «ede, tegen het. Cza!6""™ te ntriiden Maar de Fransche socialisten 1DU den Cr.aar hun „trouwe. Spelen bondgenoot". Destijdo waren on- re socialisten vaderlandersweer'up w denrocratera in den em der gienstalling. Het ia eien «rschmkkehjk ge draai. In ieder geval zijn de socialisten onder allerlei voorwendsels vóór den log en zijn ze afgetreden als vredesacposto- Spr. wees er voorts op, da* onderwijs, yetenshap bevchavirr.- hnmanciieit aJtrtt- ismeen wat niet al, hebben gefaald' 'm zoo ver als men van hen een onmogelijk we den vacn den oorlog had verwacht. Man heeft het fett van de zonde over het hoofd gezien. Van het goodo en srhoone ia ma- bruik gemaakt om het tc stolen in dieMd van zonde en vernietiging. Slechts éér ding kan ons rust géven in derzen zwamm tijd: d® wetenschap, dat de Ileere regeert en dat Hij ons den. vrede hergaven kanrt*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1