BUITENLAND. De Oorlog. ZATEIDAG 31 MAART I8i7. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. No.' 22B7 BUREAU: S T E EN SCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 836. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Ie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per Hl taal. Franco per post f 1.80 per kwartaal Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cenL wartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Vs cent nummer bestaat uit drie len en het geïllustreerd dagsblad. Propaganda-Comité r „De Leidsche Courant". INGEKOMEN GIFTEN. at Warmond f 5. Lands weerbaarheid. licht van cfa waar inzicht in ds weeaihajacrheid begint te dagen! beweiinng schijnt •opgeschroefd, ook inderdaad wat naar boeken-stijl. a we daarom eenvoudiger zeggen, re bedoelen, hrcedena (kringen gaat men inzien, [ederland nog volstrétet niet weer- is, al is iedere man scüdaat, al staat keel de grens en langs heel de kust Lige rij van kanonnen, ail bezatten wij ;t moderne of, anders gezegd, iest verfijrod-wreede oorlogs wape- oog. schijnt zelfs meer en tmcec te gaan in, dat telands weeiibaaaheid juist (VerawaM en ondermijnd door te veel, te uitsluiten id, geld en ik v a c 'h t te wijden aan de gewa- ■verdiediging van liet land, aan de mg door middel van levend! en teriaal. co-nstateeren dit verschijnsel an et TOÜdoening. Werkelijk, naar onze overtuiging «wij hebben (het reeds dreigen ook wij te worden lompeld in den alles-overwoelmden van (het. rmUtairisme. in den ver in van het woord. d. w. z., een t, dat alle middelen van natio- rrrrrujnrTTTTnT^- éérte: de verdediging door middel wapens. eindelijk, nu gaat men zich de -ge, zéér eraisüge vraag stellen: is ïW Blioog voeren van handel en inclus- s in het bijzonder een zoo groot mo- e productie van levensmiddelen r.iet [lui iin st e n s even dringende en dwin- i plicht van nationale defensie, als 0Uf Labiel houden en krachtig maken gewapende legermacht? eren heeft het, Cirriatéllijk-Hi&torisch rlid, de heer Snoeck Herokemans, oimster van Oorlog geïnterpelleerd' liet toekennen van buitengewone «uwverloven in Biet voorjaar, ie weken geleden Bi e eft minister paf doiü verklaard, dat zulks beslist on- pc was niet Biet oog op de legerbe- genoemd Kamerlid heeft, zich toen door deze boute verklaring gei laten tevreden stelden. Legerbelangen krds belangen dekken elkander nu aal niet (lieel en al! interpellatie van gisteren heeft, he- Vf nie veel mogen baten. minister van Oorlog schetste na het el ijk betoog van den lieer Snoeck emails in een pathetische rede, eheel Europa in vuur en vlam staat, qh wij als een klein huisje daar binnen 'u™ als een huisje op een binnenplaats Qigen glimlachen bij deze beeldspraak) het .groiote Europeesch'e gebouw, dat Jtii mul staat. "C Q' verlof geven, dan hij deed, is met oog cp den internationalen toestand 'jaatbaar. Boem! Het geluid van wulk i' geschut kunnen de Kamerleden toch ^verstemmen! En ze zwegen daarom iieer. achtenswaardig onderoffici-r uit den Haag, met een praclitigen staat van d'enst achter zich, hier in Leiden wandelend, moet salu- eeren voor een piepjong luiten an tij e, wien de onbeduidendheid op het gelaat ligt en uit de houdingzwiert, omdat deze officier zijnmeerdere1is. Discipline, voorbeeldige discipline moet er zijn in het leger. Maar wij willen hopen, dat zonder de militaire discipline te schaden •*- het salu- eeren eeer beperkt zal kunnen worden. We. willen het hopen en vertrouwen het ook. Geen enthousiasme in Duitschland over tie rede van den Rijkskanselier. Wil de revolutionaire partij in Rusland oorlog of vrede? De Ver. Staten bereiden zich op elke wijze voor tot den oorlog met Duitschland. Overzicht. Geen .enkele der gevechtsterreinen biedt voor heden bijzondere bespreking. Uit het Westen meldt een Britsch stafbericht, dat de dorpen Ruyaulcourt, Sorel le Grand en Fins bezet werden en clat terreinwinst behaald is bij Ilendicourt. Omtrent de bedoelingen van den terug tocht der Duitscliers aan het westelijk front blijven de militaire deskundigen het nog steeds oneens. Na de wijsheid, die daar over reeds is verkondigd, komt nu de mili taire medewerker van de ,,Neue Zürcher Ztg." met eenvvèrkJaring: ook hij gelooft nöet aap den overgang van den posiife- uuUofr imai w-suaai'j og":.-Mo^ts indertijd, aan i«ot i/Jc/i-yxn ere temgtocht voor Broesilof s leger bleek te j zijn. Want voor den overgang van den positie-oorlog tot den bewegings-oorlog acht deze militaire medewerker liet vrijge maakte gebted te klein. „Wat be teekent een terreindiepte van nauwelijks anderhalve dagmarsch," z>eide hij, „voor een bewegings-oorlog?" Maar- bovendien, wanneer de Duitscliers voornemens wat en, het verlaten terrein later weer voor geveclitsveld te gebruiken, zouden rij het niet zoo stelselmatig hebben verwoestl Hij meent dat er dus geen andere oplos sing denkbaar is, dan die bij strategische terugtochten altoos gegolden heeft, n.l. het zoeken naar een gunstiger verdedigings lijn, het verkorten van hiet front, een voor- deeliger gebruik van de artillerie, of het aanknoopen van betere achterwaartsche verbindingen. Van hel) Oostenrijkse U-I t a 11- aansche front melden de legiérberichten v.in weerszijden' toenemende artillerie- bedrijvigheid, vooral 'in het Karst-gebied. Doch het zijn vooral de Oostenrijkers, wier activiteit op verschillende punten toeneemt. Wel Echt een groot offensief op handen? In Trentino wijst, behoudens e enige schermutselingen tusschen patrouilles, nog niets op een op handen zijnde infan- terie-actie van eenigen omvang. Da ADVEBTEUT1BPBI1S bedraagt van t-5 regals 10J5, elk» regal meer 15 ceat ngezondan meUedsalingen van 1-6 regels 11.50, elke regel meer 30 cent niet gratis bewijsnummer. Bij contract aatdanlljke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dianstpersoneet Huur- eo Verhuur, Koop- er Verkoop (8##t Handeis-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent ieuera regel moer 5 cent Het salueeren. 't te denken over de van socialistische ingediende motie betreffende het «eren in het leger. e er van Katholiek standpunt over, 'te Men? ft en bondig: als Katholiek, dus erken- X handhavend en eerbiedigend het ao. kan, men er voor en tegen .zijn. naar gelang men meent, dat het ■eren al of metleen vereiischte is om het pirt liet leger hoog te houden. voor ons willen wel als onze meaning dat wij iedere beperking van den jaii'cu plicht om de meerderen te salu- 1 niet per se als een ondermijning van kunnen beschouwen, ever die beperking zou kunnen gaan d't is in zekeren zin een technisch en itie. kei zal de verplichting om te 'salueeren en blijven bestaan voor alle militairen apeichte van hun onmiddellijke chefs ^enen, onder wier bevelen zij staan, 't hier de grens moeilijk, te trekken zal r~ wij geven het graag toe, maar dat o n m o g e 1 ij k zou .zijn een redelijke 'king tc treffen, kunnen wij voor n 0 g nieli inzien. k toch wel wat dwaafc, dat b.v. éon Merkten wij gisteren reeds een en ander op maar aanleiding van de Du i t s c h e Rijksdagzitti ng, thans zij er eens bijzonder op gewezen, dat de Russische revolutie zich onmiskenbaar in Duitsch land heeft doen gelden, 't Is iets buitenge woons, dat de stem der arch bevrijdende Russische democraten tot in het «zwoegende Duitschland is gehoord. Want in den Rijks dag werd door de sociaal-democraten ge zegd, dat zij liet Russische volk nimmer verantwoordelijk hebben gesteld voor hun regeering en liet streven om zich tot v i ij- hekl op te werken met „bewondering en sympathie" hebben begroet. Er is in de debatten, die op de rede van den hoer Bethmann Ilollweg zijn gevolgd, nog scherpe critaek op de gebeurtenissen in Mexico uitgeoefend. Staatssecretaris Zim- mérmann heeft zich verdedigd en is voor de noodzakelijkheid opgekomen, dat Duitschland, in geval van een oorlog met de Ver. Staten, zoo min mogelijk van dezen nieuwen vijand lijden zal. Docli Ilaase vond liet blijkbaar beneden de waardigheid der Duitsche regeering om mot een Carranza te onderhandelen. Bovendien erkende Zim- mermann, dat Duitschland voornemens Avas Japan te doen uitnoodigen Duitsch- land's vijand nog wel! om in den stfijd tegen Amerika deel te nemen, 0p Zee. De verscherpte duikbootenooriog. Oe „Alnwick Castle". Het E-ngelsche stoomschip „Aimvick Castle"- is op 19 Maart izondêe waarschu wing in den Atlantisehen Oceaan op 32C mijlen afstand1 van het nabij zijn-do land getorpedeerd. Het liad tevoren de beman ning van een Engejscli schip gered. De passagiers en de bemoeiingen verlieten de Alnwick Castle" in%V>? booten, waarvan er een aan de Spaansche kust is aangeko men. In do boot bevóhiteji zich 29 personen, o.a. oen hofmeester en.oen kind. Acht van de opvarenden waren gestorven en al de overlevenden hadden b:vroren ledematen. Nog drie booten wcLvon elders opg. pikt. Hierin bevonden zich resp. 27, 29 en 20 overlevenden, börieven. vijf doodon. De vijfde boot wordt nog virmist. Duitsogand. De pers over de khnseliersrede. Over hab algemeen toont de Duitsche pers zi/ch in haar comt mtaren aangaande de rede van den Rijk-kanselier teleurge steld. Slechts d<e cons.ihatieve pers keurt zijn houding goed, doc-1 uit geen geestdrift. De „Vossische Zei: jQg" publiceert een hoofdartikel met hetl opschrift „De weife lende kanselier". Duitsche verliezen. In hefi jaarverslag er „Mitteldeutsche Pxivatbank" over 191!- wordt g&iegd: Bij het uitbreken vau den oorlog hadden wij 12-40 beambten, watiVvan er 993 tot dear dienst zijn opgeroepen, die Mij door 1140, onvoldoend geschoold personeel (hoofdza kelijk dames) hebben v n angen, maar ook van het hulppérêonve;. dat gedurende den oorlog in onzen diens! kwam is weder een groot deel opgeroepci'i, zoodat het tfotaal van het personeel thr- s 972 bedraagt. On der deze omstandigh ien was het ons .slechte met de grootst mogelijke moeite doenlijk de zaken onzpt bank met hare vele filialen gaande tie ho rten. Sedert het ver schijnen van ons vi rig verslag heeft de oorlog weder vele o?i- rs geëischt uit de rij en van onze bear: totaal der ge- 'valbnen hed.-ttagv' uiÜSf* '"xj. Naai- een WolfHelb m^U^wrjst1 liè" „Nordd." erop dat de vervroestingen, door de Duitschera aangericht, uitsluitend on vermijdelijke, zij Dat ook liar-de, militaire noodzakelijkheid zijn. Met klem wordt cr tegen op gekomen, als zouden de Duitscliers in. dit opzicht ook maar iets verder zijn ge gaan, dan hetgeen uit militair oogpunt ge boden was. In de eerste plaats werden alle bruggen en wegen vernield evenals alle •spoorwegen; ook de bosschen moesten val len, want den vijand moest alle materiaal voor den aanleg van versterkingen, en elke dekking tegen zicht worden ontnomen. Om dezelfde reden moesten ook alle dor pen vernield worden. In niet geringe mate was de vernieling van velden, tuinen en boomgaarden uit militair oogpunt noodza kelijk, om het gemakkelijk oprijden van vijandelijke batterijen tie voorkomen. Geen enkel geval van onnoodige vernieling, geen enkele daad van geweld en onrecht kan de Entente bonafide aanvoeren. Vervolgens wordt erop gewezen, dat ook leert gelieele strook onverniield bleef; dat de Franschen Noyon onbeschadigd terug kre gen, danken zij aan het beleid en de men- fcchélijkheid van de Duitsche legeraanvoer ders, die zorgvuldig eiken st' ijd in dit ge bied vermeden, met hét ook op de aldaar verzamelde inwoners. Geen enkele granaat viel in de stad, ook niet. toen de Franschen waren binnenge rukt, Het achterlaten van Fransche ar beidskrachten zou misdadig zijn geweest ten opzichte van de elke militaire veilig heid. De Revolutie in Rusland. De oorlog voortzetten? De raad van gedelegeerden der arbeiders in Reval nam eenstemmig een motie aan, eeggende: „Zoolang het Duitsche m'litai'ris. me niet vernietigd'is, zullen de werklieden en militairen de wapens niet neiderleggen". Een vergadering van officieren uit de Oekraina te Kjef, nam een motie aan, be treffende vereeni'ging van alle Oekrainsche gebieden en hun opn-env'ng in het vrije en federatieve Russische rijk. Dc toekomst der Katholieke Kerk in Rioland. In een artikel over dé „Russische revo lutie en de orttioxie" zegt die „Germania" o.a. het volgende: „De voor ons mee^t ge wichtige vraag is, wat er onder deze omstan digheden van de Katholieke Kerk ia Rus land kornen zal. Ongetwijfeld gaat zij on danks alle tegenkantingen van nationalis tische zijde een nieuwe «toekomst tegemoet. Men zal trachten haar de vrijheid te ont houden, doch >op den duur zal liet niet gaan. Bij een volkome scheiding van Kerk en Staat izou zij, zooals de omstandigheden nu eenmaal zich ontwikkeld' hebben, er het beste aan toe zijn. In Rusland ligt er ont zaglijk veel land braak voor het Katholicis me; de Roomsche Kerk zal bij het godsdien stig aangelegde volk ongetwijfeld schitte rende veroveringen, maken, wanneer zij met andere godsdiensten volkomen vrijelijk kan wedijveren. Van dit «standpunt uit zijn de gevolgen der Russische revolutie nog in heli geheel niet te overzien. Dat kan men wel schrijven zonder optimist te zijn." Een vredes-strooming? De berichtgever van de „Berl. Lok. Anz." te Stockholm verneemt uit Petrograd, dat er een splitsing is ontstaan in den arbei dersraad, doordat de meerderheid der ar beiders en soldaten de oorlogspropaganda van de voorloöpige regeering afkeurt. Dé arbeiders hebber. nieuwe centrale com- missie voor de arbeidenispartijgekozen, tot rijen, t'elegrrifie en spoorwegCTTzijn— treden, eoodai de commissie de meeste ver bindingswegen, waaronder ook de spoorlij nen naar het. front, Lri hare macht heeft. Alle Petrogradsclie regimenten hebben zich aangesloten bij de nieuwe commissie. Deze heeft in het nieuwe soc.-dem. blad „Prawda" een motie gepubliceerd, waarin veiklaard wordit, dat er onmiddellijk een einde moet worden gemaakt aan den mis- dadigen oorlog. Vereenigde Staten. Amerika bereidt zich voor ten oorlog. Alle berichten uit Amerika wijzen er op, dat president Wilson thans met beslistheid liet denkbeeld van een oorlog heeft aan- vaard. Op verzoek der Regeering beefü de Spaan- sche gezant te Rome zich belast aan zijn anitgenoot te Berlijn, door tussclvenkomst zijner regeering, het veieoek over te bren gen, om all.e Aemikaa.nsche onderdanen, die nog in Duitschland zijn, uit te noodigen naar hun land terug te keeren. Whitlock, de gewezen Amerikaansche gezant te Brussel, en de leden van het Arnerikaansche ondersteuningscormté al daar, zullen .binnen ecnige dagen Brussel verlaten en zich per extra-trein naar Zwit serland begeven. Zuid-Amerika. De stemming in Brazilië tegen Duitschland? Havas maakt melding van een telegram uit Ltssabon aan de Hei*ald, volgens het welk, naar berichten uit Rio Janeiro te oordèelon, ook in Brazilië een beweging zich uitbreidt om met DuiBtschland te bre ken en waarin de verwachting wordt, ge uit, dat de besluiten te Washington tie roemen oen terugwerking in Brazilië zullen kunnen hebben. Een centraal bureau voor den uitvoer, handel. Volgens het „HblcL" zijn er maatregelen in overweging, om onzen uitvoerhandel op gansch andere leest te schoeien, dan tot nu liet geval i9. Dezer dagen kan men verwachten een op heffing van alle rijkscommissies. Daarna zal de uitvoerhandel worden geconcentreerd in en soort van semi-officieele naamlooze vennootschap voor «den uitvoer, waarvoor de leclen van de commissie van bijstand voor de distributie als college van commis sarissen zullen optreden. Men hoopt aldus onzen ganschen uitvoerhandel te concen- treeren in een centraal bureau. Hst menu in hotels en restaurants beperkt ,Het HotePbwLrijf", (het oigiaan van de vereeniging van Biotelhouders enz. van Den Haag en omstreken, meldt, dat met het oog oip de beperkte hoe veelheden be schikbare levensmiddelen een vergade ting heeft plaats gehad in het ministerie «n Landbouw, waar de minister afgevaardig den cler vakveireenigingen in liet bedrijf raadpleegde. Daarna heeft onder voorzitterschap van baron Van Tuyll een tweedie vergadering plaats gehad in het Bureau van. Vreemde- lingenvérkoö:'. Daar hebben de vakver- eenigingen voorgesteld de navolgende re geling te treffen. De op'ijslijst zal bestaan uit Ken hoog ste ze;s g e r e c h t e nt Menu1® k prix fix mogen uitsluitend bestaan urit daarop voorkomende gerechten. Het déjeuner bestaat uit ten hoogste twee gauge n, waarvan één voorge recht. Het «dine/r beobaiat uit ten hoogste drie gangen, waarvan één voorgerecht. Soep en voorgerecht worden samen al® één gang geteld. Pudclinr en -dessert worden niet a.ls één gang geteld. N a des avonds negen, uur zullen noch in hotels, niocli in restau rants, met het. oog op de bezuinigin; van oto-okmatori aalw arme s p ij z e n verstrekt mogen worden. Doze voorstellen zijn cl o o den minister over. genome on z u 1' 1 en v-an 1 April af voo alle b-edrijven in den land geldig z ij. n. Naar Weer Regeeringsvarkens. De Inkoopcombinatie maakt bekend, daA 10 April a.s. da le-veringen van regeeringft- varkens wederom zullen plaats vinden. Geen gemarineerde h arinj gedistribueerd. Van heden af wordt de distributie vari gemarineerde haring stopgezet. Haring voor het leger. Aan den Minister van Oorlog is door de haririghandelaars tie Kat w ij k aanZee een adres gericht, waarin zij meedeelen: dat de uitvoer van haring tea gevolgé van het contract, dat de reeders met de En. gelsche regeering hebben gesloten, en van den verscherpten duikbootoorlog, thans na genoeg geheel stilstaat, en dat de aanwezi ge voorraad te groot is om in hét binneav. land door de burgerbevolking te worden verbruikt; dat krachtens het contract van de ree ders met de Engelsche regeering weinig uit zicht bestaat althans binnen afeienbarem tijd tot het exporteeren van haring an ders dan naai- de Vereenigde Staten van Amerika; dat echter de Arnerikaansche markt cloor het overvoeren met haring vooreerst niel tot het opnemen van aanvoeren in staat schijnt; dat ergo een groot gedeelte van clen voor raad bestemd is om te bederven, wat! bij da gegeven schaarsdhiie van levensmiddelen stellig niet te verantwoorden zou zijn; •dati toch haring algemeen erkend wordt te zijn een uitstekend voedsel en als zoo danig in het buitenland, met name Duitsch land, wordt gebezigd. Adressanten wenden zich daarom tot den Minister met het verzoek om bij de voed- «elvoorzienlng voor heb leger en de gein- terneerden ook gebruik te maken van dat artikel haring. Het uitvoerverbod uit .nsmj-dio-wNvM van graan cnraePl, maTir m<? van tarwe en meel uit Argentinië verboden. De uitvoer van maïs, dat Nederland hoofdzakelijk uit Argentinië ontvangt, blijft dus vrij. Weer aan het werk. Door tijdigen toevoer van steenkolen i3 dé bontweverij „De Batavier" te "Winters wijk gisteren weder aangezet. Raad van State. Naar wordit vernomen, is binnenkort de benoeming te wachtdn ter voorziening in de vacature, ontstaan door het overlijden van mr. Huher van mr. Th. H. de Mees ter, lid van de Tweede Kamer (voor Den Helder) tat lid van den Raad van State. De plannen van Treub. Minister Treub heeft, zooals meeds ge meld, in de Tweede Karner medegedeeld, dat hij „ibinnen niet te langen tijd" een voorstel zal tindienen tot het. riuiten van een groote leening, varmioedeTijik 500 mil- «lioen gulden, die dan tevens zal be,teiekene«n de conversie van de eerste oorlogsleenirg van 275 mi'llüoen. Verrassend was, wat de minister er aan toevoegde: hij wil de aflossing van deze fl'eening vinden uit de winst, die gemaakt kan worden door levensverzekering en' brandverzekering tot Staatsbedrijf te ma ken. Staatsso c iafdsme?. De minister deelde mede, dat hij een kleine commissie zdl benoemen om hem nake dit laatste punt voor te lichten. Binnenkort zal men er dus wel meer van höoren. De Vrijzinnige concentratie. In de gisteren gehouden vergadering van het centraal comité der vrijzinnigen is de vraag behandeld, of, voor het geval de vrondwetsherziening t)ot stand komt, da drie partijen in beginsel zouden besluiten,- behoudens goedkeuring door hare leden vergaderingen, de concentratie in 1918 bij de verkiezingen onder het stelsel van even redige vetegenwoordiging voort te zetten, indien men erin mocht slagen tot overeen stemming te geraken omtrent een gemeen schappelijk program. Deze vraag werd bevestigeiid beantwoord door de gedolegeerdcn van deUberala Unie en den Bond van Vrije Liberalen. Da gedelegeerden van den Vrijzinnig-Demo- cratischen Bond beantwoorden haar ont kennend!. Het) spreekt intusschen vanzelf, dat cte concentratie tot de verkiezingen van 1918- op den gelijken voet eal worden voortgezet als tot nu toe. R. Crt." Een eigenaardige drukfout. Dezer diagen naim de „N. Rott. Cct." eert den bericht over uit „De Tijd", waarin ecu eigenaardige drukfout door het b'.ad werd gemaakt. Het meldide n.l.. dat het leder* tail van de vijf Katholieke studentenvcr- oe.nLgingen van 8 1 f» tot 1917 steeg vaU TJiO tot G35. Andere bladen namen het be richt uit de ,.N. Rofct. Crt." over met de* zelfde drukfout.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1917 | | pagina 1