20
BUITENLAND.
De Oorlog.
jei) per kwllEa|Ubfv«oErumaMngAGSBLAD a"een tegen betaling
Afzonderlijke nnmmers 5 cent, mef Geïllustreerd Zondagsblad 71/, cent
3c
23 Dit nummer bestaat uit twee bladen.
8e JAARGANG
No. 2193
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
Be ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Onnevallen-verzekerino
kwartaal Fr Per To 'sin '45 r k*Taal: bii 01,28 ascnten 12 cent Per '-60 per
.«wartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaal.
per
van 10 cen*«
WOENSDAG
DECEMBER
1916.
De ADVEBTEHTIEPBIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden medadeelingen van 1-5 regels 11.50, elke regel meer 30 cent, met grati,
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Grooto letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (gBM
Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel moer 5 cent.
V Te begrijpen.
Et zal zoo verluidt het door eenige
Kamerleden con comité generaal worden
aangevraagd, omdat men steeds ontevre
dender wondt over liet (beleid \an dien mi-
bister van oorlog. Dat veraoek zou uitgaan
Tan rechts on met name van eenige antii-
rovohitionnaire lieden. We gelooven echter,
dat ook links niet opg'etogen is over de
praestaties van den heer Bosboom de
•Kamerzitting, waarin de motie inizaké de
Iiandbtoumliidhtinig 1909 wieird aangenomen,
heeft dit tinouwems allerduidelijkst bewe-
oen.
Men moet ook wel heel* lenig van opvat
tingen zijn om met den lieer Bosboom te
kunnen rme-ei'ollen. Den oenen dag zus, wen
anderen dag zoo. 't Wekt maar al te
dikwijs den schijn, alsof men aan het
dicipartlamiont van oiortog sipee'Jt met de be
langen der duizenden miiiiit iepl iohtigen, als
een aan de touwtjes-trekkende poppenikast-
man met zijn, poppen die schijn wordt
meermalen gewekt door het wispelturige
der maatregelen, welke men er neemt.
En dan blijft ook maar aldoor de vraag
dringen: is 't nu wel strikt noodig zoo'n
grootte troepenmacht cup die heen te hou
den, terwijl er geen enkele lichting, geen
gei cel'e zeftfe van een likhting, naar huis
kan worden gezonden, zonder dat er even
veel nieuwe manschappen voor in do plaats
bomen? Is dot nu wel strict nooddg? Zou
«r, a's allo lichtingen, die bij den aan
vang der mobi ioa.tio ondier de wapenen
waren, zijn afgelost en door andere zijn
varvangen, niet eens Langzamerhand kun
nen worden begonnen met de gemobiiliseer-
do 'legermacht wat in to krimpen? 't' Is
een vraag, werker op Lossing ten diepste
ingrijpt in het maatsdhappijk loven
welker oplossing al'een veilig is toever
trouwd a nn-
dschen van de tondgverdècfigi rugmaar
ook diep voelend die economische belan
gen van hot land
En dan ten slotte nioig de vraag: woircl/t
er wei zooveel nuttig efiflect mét die gnoote
gemobiliseerde legermacht bereikt, als men
roils*! ijker wijs mag en moet1 verwachten?
Een vraag, waarop het -antwoord van ai-
feseins 'bevoogde zijde meermalen ontken
nend is gewcoat. Wij denken hier nu b.v.
mn- die oou-nan temberidhf ©n der laatste da
gen betreffende de opleiding tot officier,
waam't dluideüjlk blijkt, diat er oen groot
tekort aan officierenis in ons leger en
dit na zoo'n langdurige miobdliisatie!
i Bia.t al'es maakt heel - begrirwfiilk de
wensch der Kamerleden naar een comité-
gsneraal, waarin ze eens naar hartelust
spijkers met koppen kunnen slaan!
V Vrede?
Wat As de indruk, wekken dé met span
ning verwachte rede van Lloyd George op
ons maakt? Zooals men elders in onze
courant kan lezen, heeft Lloyd George
gisteren in het Lagerhuis mededee-ling ge
daan van de houding, welke Enge'ati 1 len
opzichte van de Duitsche vredesvoorstellen
za.l aannemen. Wat is nu de strekking van
dóe mededeling? Hoe vaag ook zijn Ie bit-
la-'iingten, hoezeer deze eek' schommelen tus-
fichen „ja" «n „neen"', toch staat dit wfl
vast en springt met verblijdende duidelijk
heid in het licht: De Engelsohe premier
heeft Duiü'BCh'land's worstel om te nder-
handislen niet botweg afgewe-
z e h. KLaarb'ijkeijlk voelt hij zwaarder de
iverantwoordio'ijiklhedd op zich drukken, dan
vete organen dier Engelische pers fin hun
voortsnellende onstuimigheid...
Nog blijft lichten, zij 't dan ook zwak, de
dageraad" van een komenden vrede!
Een verklaring van Lloyd George. -
Bede van Sonnino. -- Intocht der Cen.
trale troepen binnen Babadag. - De
kapitein van de Caledonia. - De toestand
ie Griekenland.
Van de oorlogsterreinen.
Overzicht.
Er is dan eindelijk van Engelsche zijde
een offooieel antwoord ingtikomen, de Duit
sche vredesvoorstellen .betreffende. De Brit-
6che premier Lloyd George heeft in een
rede die indrukken der rogiee.ri.ng voor het
Tagerhuis ontwikkeld1. En. vergissen wij
ons niet, dan weigeren de geallieerden op
dit-oqgonblik oveir d.en vrede te onderhan
delen, rn i'lis eert uitweg wordt opengesteld.
Uie uitweg kan wellicht zijm een nadere
toelichting en een nader voorstel van
Duitschland.
W at ftodh verklaarde Lloyd George inza-
ke de voorstellen? ,,Er zijn er geen om in
een conferentie té treden o!p dé uitnoodi-
ging van Dui.tschland, dat zichzelf toit
overwinnaar verkLaart. Zondetr eeniige ken
nis dier voorstellen, stelt Duitschliand voor
onze hoofden in een strop to staken, waar
van dé touw-einden in Duitedhe handen
zijn."
Op een andere plaats schijnt weer een
duidelijk beeld door van Engelands os-
leg om zich van allen kwaden schijn af
te schudden. Zoo heet het bij den premier:
,,I'k verheug er mij ten. zeorsie over dat
het eerste antwoord daar Frankrijk en
Rusland gegeven is, want zij hebben onte
gensprekelijk het recht het eerste antwoord
op izuJlk -een uitnoodligling té geven. De
vijand staat ruog o.p hun grondgebied, hun
oiffe.rs zijin greater geweert.Dus nu i-et
antwoord dier betide bondgeoooten is gege
ven, zal Engeland <er zijn duidelijken
en definitieven steun aan schenken. Tres
fadiunt collegium!
Erkend moet worden, dat d« geallieerden
voor een zeer moeilijke beslissing zijn ge
plaatst.
Ondanks het succes bij Verdun,
is dé mi'lüjtaire situatie dier geaJJbaerden in
Euroipa ver van schitterend.
Doch de niettegenstaande alle misluk
kingen nimmer opgegeven hoop op een
doeltreffend succes op het Westelijk front
is natuurlijk en terecht gesterkt door het
gebeurde bij Verdun.
Wat heit offensief dér Duhsdhers im het
vroege voorjaar bad onmogelijk gemaakt,
dat is, na de strategische mislukking van
het Soanime-ioffensief, nu door het Fransche
succes bij Vendun wear mogelijk gewor
den. De gealfVieerdieini zulten er waarschijn
lijk alias .op zet,'én, om hetzij door een stoot
uit deze uihia'ispooirt, hetzij dloar een meer
•algemeen loffensief op dit front, in het
Westen tot een beslissing te komen. Zij
koesteren de hoop dat ddt gelukken zal.
enoj
De afwikkeliifg van het Roemeen-
che drama gaat immer voort.
In den seciior van Mestocanesoi zijn twee
aanvallen, na een geducht voorbereidings-
vuuir dcior die vijandieilijke infanteafe onder
nemen, in Obstenrijksch afwoervuur mis-
iukt.
In de Dobroe ds j a hebben de troe
pen «van de bondgenoot en de lijm Babadag-
Ostrowo bererkt. Ruiterij ruMe die tad
Babaxlaig binnen. De Russen staken bij hun
terugtocht' de dorp en in brand. De vijand
heeft al1'© hius'oen van eenige oeföekeTus
Babadag verwoest.
In oostelijk W a 1 a c h ij e houdt,de op-
marsdh aan. De bondgenootschappelijke
troepen .sitalken de mvi-er GanmiaJ'uiul over.
Edlual'vie dezie successen geven de fir on ten
géén beteekemiiswaarig actie, «"ok niet het
géLéchtstorrein aan de Somane.
0p Zes.
De duikboot- en mijnoorlog.
Llovda deelt mede, dat het Spaansche
s.s. ,,Ason" (2084 ton) in den grond is ge
boord,
t— Een Duitsche duikboot heeft den
Zweedschen schoener ,,Mord" in den grond
geboord. Het stoomschip ,,Capri" heeft de
bemanning ontscheept. (Het Zweedsche
schip komt in Lloyds Register niet voor.
Red.)
De Deensche brik ,,Jorgen Larsen"
en het Noorsche s.s. „Sjourna" zijn, naar
verluidt, in den grond; geboord.
Duitschland.
Duitschland en de vrede.
De Berlijnsche correspondent van. ,,Dc
Tijd" bericht:
Terwijl in. de pers der Entente druk
wordt gediscusieerd over de beteekenis der
Duitsche vredesnota, blijft men in Duitsche
ambtelijke kringen .zeer rustig, in afwach
ting, dat na al dat rumoer en die opgewon
den luidruchtigheid van onverantwoorde
lijke dagbladen, de Entente-regeeringen
een antwoord zullen geven, in over
eenstemming met den ernst van den toe
stand en de draagkracht van hun geweten,
dat aoowel jegens de Hoogste Macht als
jegens hun volkeren verantwoordelijk is.
Men ontveinst zich te Berlijn in de be
doelde kringen niet, dat het plotseling uit
de lucht gevallen voorstel de vijandelijke
mogendheden in de eerste oogenblikken
zou verbijsteren-, en in hun onderling be
raad tot vele moeilijkheden aanleiding zou
geven. Al houdt men er geen illussies op
na, gelet op de pas ingetreden Regeerings-
veranderiixgcn in Engeland, Rusland en
gedeeltelijk in Frankrijk, toch wacht men
met vertrouwen de toekomst, af.
De vredesvoorstellen, welke de Entente
kan vernemen, zoo zij op tie overhandigde
nota wil ingaan, zijn noch zoo mak, dat
men ze in het buitenland hier en daar wil
voorstellen, noch zoo straf, dat zij het Al-
Duitsche ideaal ook maar couden benaderen
Zij verzekeren in hoofdzaak de toekomst
van het tegenwoordige Duitschland, gelijk
i de Rijkskanselier altijd als het hoofdvre-
desdoel heeft aangegeven, maar doen ook,
gegeven den militairen toestand van het
oogenbük, belangrijke, concessies, die door
de betreffende volkeren en alle neutralen
gewaardeerd zullen worden, terwijl de
vraagstukken van den Volkerenbond, de
algemeene wapen-verminüering en de open
zee een practische oplossing verkrijgen.
Indien de vijandelijke Staten dan,- ook
van een en ander kennis zouden willen ne
men, zou de thans door Jde wapenen over
het geheel onbesliste strijd kans krijgen,
met eer en betrekkelijke voldoening voor
allen te eindigen.
Men houdt het hier ervoor, dat de moei
lijkheid, om dit resultaat te bereiken, niet
zit in Frankrijk, Engeland den Balkan o'
Belgie, maar inRusland. Want na de
uitroeping der zelfstandigieid van Tolen
zal aan dat historische jfeit moeilijk iets
veranderd kunnen worden; en wellicht
zijn Engeland en Frankrijk in hun hart
verblijd over het feit, lndwelk een einde
maakt aan een - probleem, waajrvan zij in
waarheid nooit de beste crossing in Rus
sische overheerechmg hel&én gezocht. Ver
wacht men intusschen onder <le huidige om
standigheden den ergsteö tegenstand van
Russische zijde, toch zou pok die .zijde ver
moedelijk door zekere concessies bevredigd
kunnen worden als het tot een gedachten-
wisseling zou komen. --
Of dit echter geschieden zal?
Engeland.
Het vrefeovoorstel.
Inzake het vredesvoorstel hield Lloyd
George gisteren in het Lagerhuis een rede,
waarin hij verklaarde: Ons antwoord op
de Duitsche voorstellen zal gegeven worden
in volle overeenstemming mot onze bond-
genooten. Iedereen die het conflict slechts
wensclite te verlengen, zou een misdaad
°P.zi.in ziel ladon/inaar iedereen, die den
ct.-iLd_ ""llücr hefcTdel bereikt' te'
'aanvaarding van liet voorstel van
dén Duiischen rijkskanselier-zou beteeke-
nen dat wij onze hoofdèn aan de galg brem-
gen.
Zonder herstel is de vrede onmogelijk.
Lloyd George vervolgde: De geallieerden
gingen in den oorlog om Europa te verde
digen tegen de uitbreiding van de Pruisi
sche militaire! kaste. Wij moeten er op
staan dat de meest volledige waarborgen
verkregen worden dat deze kaste -nooit
weer den vrede in Europa verstoort. Wij
zullen liover ons vertrouwen stellen in ons
ongebroken leger dan in een gebroken
woord.
Een formeel antwoord .zal binnen enkele
dagen door de geallieerden gegeven wor
den.
Do Roemeensche misslag was ongeluk
kig, maar op zijn ergst kon hij den oorlog
alleen verlengen.
Om te voorkomen dat de toestand in Roe
menië nog erger werd, hebben wij in Grie
kenland een krachtdadige actie onderno
men, welke, naar de minister meende, ge-
slaagri! was.
De regeering heeft besloten de agenten
van Veniaelos te erkennen.
Lloyd George was overtuigd van de eind.
overwinning, indien de natie deauzelfden
geest toonde als de legers aan het front.
Over het voedingsvraagstuk siprekendc,
deed- Lloyd George een beroep op de natie,
opdat zij de regeering zou helpen in een
zoodanige verdeeling der middelen dat geen
men-ach honger zou lijden, omdat de an
dere te veel had. Laat de natie een natio-
nalen vastentijd gedurende den oorlog af
kondigen. Indien niet de geheele natie een
deel van don last voor de overwinning zou
dragen, zou zij geen voordeel hebben bij
een eveistueelen triomf.
De regeering stelde voor onmiddellijk een
directeur van nationalen dienstplicht te be-
noemen, die belast is met de regeling van
die militaire, zoowel als van de burgerlijke
zijde van den algemeenen nationalen dienst
plicht. De twee zijden zullen geheel ge
scheiden «zijn.
De regeering stelt voor wat betreft den
burgerlijken dienstplicht te beginnen met
alle industrieele diensten in lijsten te bren
gen of zij belangrijk zijn of niet. Er bestaat
geen twijfel dat wij ons voldoenden arbeid
verzekeren, maar indien dit niet waar
mocht blijken, dan zou de regeering niet
aarzelen zich de noodigo macht te vi
schaffen om het plan geheel en al door te
voeren
Lloyd George meende, dat de koloniën
meer moesten geraadpleegd worden over
den 'voortgang en den loop van den oor
log. Hij stelde zich daarom voor, binnen
kort een rijks-conferentie bijeen te roepen.
Sprekende over dc betrekkingen der ge
allieerden, zeido de minister-president dat
er meer overleg moest gepleegd worden
en dat men minder van gevoelen rnocst
zijn, dat elk land aijn eigen front heeft ge
kregen om voor te zorgen. Daar moet zijn
een politiek van een gemeenschappelijk
front.
Lloyd George verklaarde ten slotte dat
het een van de diepst betreurenswaardige
feiten uit eijn leven was, dat hij geschei
den was van Asquith. Jarenlang had hij
onder Asquith gediend en nimmer had hij
een toegeeflijker en vriendelijker meester
gehad
Na deize rede verklaarde Asquith: Mijn
eerste plicht is Lloyd George, van ganscher
harte geluk te wenschean met de aanvaar
ding van het hoogste en belangrijkste ambt
in> dienst van de kroon.
Venolgens zeide hij, dat hij niet de lei
der der oppositie wilde zijn. Er was geen
oppositie. Zijn eenigst verlangen was de
ondervinding, waarover hij beschikte, ter
beschikking van' de rogeering te stellen.
Asquith ontkende, dat de vorige regee
ring in de krachtige voortzetting van den
oorlog gefaald had. Er mogen dwalingen
in de beoordeeling geweest zijn, maar geen
traagheid- Vervolgens somdie hij de ver
schillende militaire, marine en economi
sche problemen op, welken de regeering
sinds het begin van den oorlog het hoofd
had moeten bieden.
De kapitein van do „Caledonia".
In het Lagerhuis deelde Bonar Law me
dé: Duitschland heeft de verzekering gege
ven, dat kaiptein Blaikie van de „Caledo
nia", die naar Zeebrugge is opgebracht,
niet het lot .zal deelen van kapitein Fryatt
De Duitsche admiraliteit beschouwt, dat
do „Caledonia" een^ bewapende kruiser i
en dat Blaikie slechts tfjjn plicht deed om
te trachten ccn onderzeeër te rammen.
Griekenland.
De toestand.
Reuter verneemt, dat het schema van*de
•nieuwe nota aan Griekenland na onder
linge beraadslaging der geallieerden vast-
gestèliL is. Zij zal zeer spoedig overhan
digd worden en houdt zidli vooral berig
Italië.
D6 Itariaansche Kamer.
Tijdens de voorloopigobagro.oting hield
de minii&tler Sonnino in do Italiaansdlié
Kamer eer rede, waarvan wij hat vagende
cntlcanen:
..Vêrsdhéidene ingediende malnes, die be
trekking hebiben osp den vredë en dén stap
dc»r Mididen-Staten tot opening der vrodes-
cndieiihiando'tingen, schijnen uit té gaan
van conoro'é on min of meer nauwkeurige
verondlerstelLingen, omtrent) de gironis'a-
gen, waarop de onderhandelingen moes
ten wonden begonnen. IhtiusQcihen beant
woordde deze veronderstelling niet oan
feiten en oni'hrcelkt in de nota van de v'er
vi-i-ndélijikc mogendheden el'ke aanwijzing
omtrent de voorwaarden of grondslagen
voor de onderhandelingen.
Van verscheidene kanten, hoort; men
weliswaar met geheimzinnig gebaar herha
len, dat de voorwaarden, die den grond
slag voor overeenstemming moiefien vor
men reedte békend en aangeboden zijn en
men maakt teosipfelingen - met fil'iustleren-
den stem.
Ik- verzeker nogmaals dat niets, abso
luut niets van dat alles uitgaat1 van de re-
geering, noch iétls omtrent eenige andere
bijzondere voorwaarde. Ik ken geen en
kele aanwijzing, welke betrekking heeft op
de eventueel aan tie bieden voorwaarden,
behalve de woorden in de Duitsohe nota,
welke ik eerder voorlas.
Dat aMes zou nietis of weinig beteekenen,
alls het niet op zonderlinge wijze (herinner
de aan hetgeen hier geschiedde, iri Aprail
en Mei 1915. Toen werden ook kleine ge
schreven blaadjesverspreid, direct) of in
direct afkomstig van vertegenwoordigers
van onze huidtige vijanden of uit andere
gdhéimrinnige bronnen en waarin men ge-
weg maakte van tal van zoogenaamde con
cessies, dioor Oositeririjk-Hongarije aange
boden op voorwaarde onzer neutraliteit.
Zoo zijn er geen voorstoll'en, behalve liet
vredesaanbod tot het openen van onder
handelingen. Indien deze voorstellen later
werden gediaan, zouden wij erover denken
wat gepast was te doen. Het zooi nodh
djoetmialtiig, noch degelijk zijn, er thans
cvar te spreken. Bovendien moet men zich
zoo 9terk in den gct«ö griffen, diait geen
enkel bondgenoot ook* maar eenige voor
waarde zou kunnen overwegen, we lke hem
mogelijk afzonderlijk werd aangeboden.
Wij zijn a 11 e n v e r 1 a n g e n d n a a r
een duurzamen vrede e>n naar
een regeling, waarvan de duur niet moet
afhangen van die vastheid, waai-mede de
banden werden gesmeed, die het cone
voCik aan het andere vastnagelen, maar
van het juiste c v e n w i c h 11 u s s c h e n
de staten, van den eerbied voor
het begin sell der nationaHtei-
t e n, voor de voorschriften van
het Volkenrecht en do beweeg
redenen van m o n s c h o 1 ij k h e i d
en beschaving.
Wij moeten allien onzen inspanning ver
sterken, met het doel de vijand tc verslaan
maai' wij moeten daan-bij zoo nauw gee et
mogellijk de oorlogsvoorsdhiriften in acht
nemen.
Wij streven er geenszins naar aenbje
intJeimafdonalé regeling té bet-eiken, waar
bij aan eetnig vólk eenige si'avemij of over-
heersohing door een ander volk voindft op
gelegd. 1
T e g e n o v e r e r n s t i g e v o o r s t e 1-
len, die een concretie basis vor
men voor onderhandelingen
weiike de eischén van recht
vaardigheid en beschaving
bevredigen, zou niemand bij
voorbaat weigeren toonder-
handelen.
Maar niets wijst er op het oogenbük in
de verte op, dat van bedoelde voowaarden
thans sprake is. Er zijn zelfs vele teekenen
voor het tegendeel.
De bluffende toon en het gebrek aan op
rechtheid, die de inleiding der vijandelijke
nota's kenmerken, boezemen zeker hoege
naamd niets geen vertrouwen in, dat die
geheimzinnige vredesvoorwaarden, dié de
Middenstaten zeggen later te. zullen mede-
deelen, met het doel het bestaan, de eer
en de vrije ontwikkeling van „liun" volke
ren te waarborgen, aan de verlangde
eischen beantwoorden". (Hier ontbreekt
een gedeelte).
Veroorloof mij thans u allen eon raad te
geven. Wij hebben allen het recht, den
plicht, te waken, dat de vijandelijke boos-
aanrdigheid het land niet vorgiftigt. Van
des te meer beteekenis is het, dat °\v»j ons
er voor hoeden in de kaart van onze vij
anden te spelen door ontijdige en niet vol
doende overwögen manifestaties,, die den
geest van het land vergiftigen en het moei
lijker maken volmaakte overeenstemming
in gedachte en handelen tusschén de ge
allieerden in deze zaak, zoowel alsJn_olt»
andere, die op denpork»®-1-^
bon, tc bojtófr^iazrinRcn over de voorlio-
dc. socialisten
zij zicTTin oeginse
-waarin
;insCl ervu-or vend aarden, de
-besprekingen over den vrede te beginnen.
De laatste zeide: Ieder land, dat weigert
het vredesaanbod te bespreken, of in ver-
derhandelingen tc treden, zóu een onver^
gefelijke schuld 0p zich laden. Beidé spre
kers verklaarden zich volstrekt voor den
vrede, maar eischten dat aan Italië het
werkelijk Italiaansche gebied zou worden
gegeven en waarborgen voor de Adriatische
Zee.
Door 12 leden der Katholieke kamer
fractie werd een motie ingediend, waarin
de verwachting werd uitgesproken, dat de
regeering ten opzichte van het vredesvoor
stel de aspiraties van het volk cal onder
zoeken, dat een eervollen en voordeeligen
vrede wenscht, die in overeenstemming is
met het beginsel van nationaliteit en recht
vaardigheid. De katholieke fractie verklaar
de zich verder bereid, haar geheel en plicht
te zullen doen, indien zulks noodig mocht
zijn voor het bereiken van het zich gestelde
doel.
Een groep radicale parlementsleden
wenscht, dat de regeering van Duitschland
zal verlangen dat dit land de vredesvoor
waarden meedeelt.
Verschillende oorlogsberichten.
Duitsch aardappelengebruik. In ver
schillend© Duitsdhé gemeenten is hét aard
appelen-gebruik beperkt tot pond (d. L
vier middelmatig giroate aardappelen) per
dag en per hoofd. Voor hen, die zwaar
werk verrichten, bedraagt dit quantum tot
1-i pondL De bewoners worden aangemaand
het ontbrekende aan aardappelen op den
disch met koolrapen aan te vullen.
S.'ageirs-ocrlogmaatschappij. In Bar
man hebhen d'e slagers, aangezien daar,
evenals in vele andere gtrcotc steden de
worsflfabricago door de sl'-ud in eigen be
heer was genomen, wat voor hun een groo
to schade beduidide, rich tot een oor'cgs-
maafischoppij rcreenigd. Aan deze maat
schappij is nu de vervaardiging van worst
onder Stedelijk toezicht opgedragen. In
andere steden, o. a. té Dussekjiorf, Krefeld
■en Keulen, zu'llen de slagers dit voorbeeld
volgen.
Schraalhans keukenmeester! Voor dien
tijd van 20 December tot 10 Januari heeft
de Duitsche oorlogsvoéd.ingsdieinst aan de
handelaren toegastaan 20 pGt. van hun
voorraad aan verduurzaamde asperges on
erwten in den handel te brengén. Dcza
maarregel dient om de burgerij in de ge
legenheid te stellen met de aanstaanda
feestdagen daarvan te proCLtaercn. De ove-
-rige 4/5 zullen later tegelijk met zuurkool
en gedroogde groenten gedistribueerd wor
den.
Deportatie in België. Te Parijs is de
zer dagen een bijeenkomst gehouden van
de Fransche bisschoppen voor zoover zij
niét dn het bezette gebied van Frankrijk
vertoeven. In die bijeenkomst hebben da
bisschoppen een adres goedgekeurd aan
kardinaal Mercier, den bisschop van
MechcJen, in zolkc de deportatie in België.
Dit adres ia een antwoord op den brief
van kardinaal Mercier van-7 November.
