9 De Oorlog. BINNENLAND. 8e JAAHOAR» Mo. 2184 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Te ABONNER/iENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS OngevaJIen-verzekerinq voor Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per kwartaal. Franco per post fl.80 per kwartaaL F N H Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cenL per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7V3 cent ZATERDAG DECEMBER 1916. De ADVERTEHTIEPRUS bedraagt van 1-5 regels 10.25, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels 11.513, elke regel meer 30 cent, met gratig bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van t-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (S0Bn Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Dit nummer bestaat uit drie bladen en het geïllustreerd Zondagsblad. V Waakzaam. (Niets geen haast raeb d'e uitvoering van art. 192. Er wordt stdMiig' op gerekend, cliati er over twee jaar nog niets van ge komen zal zijn dat is de indruk, welken de Kamerzitting van eergisteren, bij het beluisteren dcir politici van de ünikeirzijde, in ons heeft gewekt, of liever gezegd, ver steekt! Niets geen haast met de vei/.ezerdijking der onderwijs-bevrediging.'s Is om te edhiaterlaclhen van pleiizier voor die part- staanders" der linkerzijde, dat er bij rechts nu en dan stemmen opgaan, zoo blijde, "alsof de bevrediging al tot stond is geko men! Zuflk een opgetogen blijheid is in staat!, a'ile ac'ie te verdammen, aliLe waak zaamheid te verdooven, enten slotte 17.00 in de. kaart) te spcf.en van hen, die nog allijd met wraaik-plannen ron dloop en tegen de gelijkberechtiging van het bijzon der onderwijs! Men zij waakzaam! Men stelde allies in bet) wetfk om door middel van een rechts bewind een s p o e- <1 i ,g e uitvoering van 'heit nieuwe grond wetsartikel 192 te verzekeren! Ziende blind. De bladen melden, dat dr. Van Senden, predikant te Yhorst en De Wijk, zijn be diening neerlegf~en in het voorjaar een retraitehuis voor Protestanten hoopt te openen. Op welke wijze en in welken geest ds. Van Seriden zijn beheer zal leiden, wij' we- ten het niet, doch wij gelooven wed, dat een zekere M., die in „Het Vaderland" dit Jterecht oordeelt, dat ds. Van Sènaen „oo«. i al veel inspanning des geestes van hem zal vergen". Een zwaite taak zal liet zijn, een Protes- tantsch retraitehuis te leiden, waar de re- traitanten betrekkelijk zoo weinig gemeen schappelijke steunpunten hebben in hun [geestesleven, waar hun betrekkelijk zoo weinig godsdienstige waarheden gemeen zijn. °Een zware taak voorzeker ook om geestesvoedsel te schenken aan hen, wier j zielen zulke afwijkende verlangens koeste ren wier godsdienstig leven op zulk een verschillende wijze wordt bewogen. Een zware taak en toch durft men het aan! Toch durft men het aan, gedreven en gedrongen door het voorbeeld, het benij denswaardig voorbeeld onzer Roomsche retraitehuizen. I Onze Roomsche retraitehuizen nooit zal de heiligende atmosfeer, nooit eal de M verheffende wijding van onze Room sche retraitehuizen kunnen worden ge vonden in de P r o t e s t a n t s c h e. Maar te waardeeren valt toch het ernstig pogen tot navolging: het bewijst, dat men in Pro- testantsche kringen een open oog heeft voor het geostelijk-schoone, het zedelijk- voortreffelijke van de Katholieke retraite huizen... Daar een open oog, terwijl onder Ons nog te velen ziende blind zijn! Ebn schrille enbeschamende tegenstelling! BUITENLAND. zonder bericht en kennis van den feitelij ken toestand en van den voortgang der ope raties, loopen argeloos in de bajonetten van hun tegenstanders. Het Oostenrijksch legerbericht meldt {verder nog, dat Mackensen's Legergroep de vervolging der Roemeniërs over de li nie BoekarestPloesti met snelheid voort zet. Topografische aanduidingen hierover ontbrken vooralsnog. Uit de nadere bijzonderheden, die het Wolff "-bureau over den val van Boeka rest mededeelt, blijkt, dat de Duitsch-Oos- tenrijksch-Hongaarsch-, Bulgaarsch-, Turk sche troepen zich in_den ochtend van 6 De cember meester maakten van eenige wer ken in de fortlinie, waardoor de toegang tot.de stad was geopend. De Beiersche in fanterie is het eerst de stad binnengetrok ken. Volgens Wolff" is thans het aantal ge vangen genomen Roemeniërs tot 123.000 gestegen. Bovendien werden 500 kanonnen en eenige honderden machinegeweren buit gemaakt. De gezamenlijke verliezen der Roemeniers bedragen meer dan 300.000 man, meer dan de helft van het Roemeen- sche leger. Een Fransch communiqué over den strijd in Macedonië erkent, dat "de Duit- schers en Bulgaren bij een tegenaanval op de Noordelijke hellingen van den Sokol een gedeelte van de pas door cle geallieer den heroverde hoogten hernamen. Op deze wijee gaat het o-p dit gevechtsfront nu reeds weken en weken toe. En het kan nog lang duren alvorens Lloyd George's nieu we nu nog sl-echts imaginairs troepen daar aankomen als ze aankomen. Nu laai. het zich aanzien dat de aanvullende troe pen der Midden-Staten er eerder zullen zijn om verandering te brengen aan dit front. ITet Oostenrijksch legerbericht meldt krachtig Italiaahsch- artillerievuur, vooral bij Caëtagnavizza; dat is.een belangrijk punt voor een aanval, maar of het daar toe zal komen moeten wij nog afwachten. 0p Zee. Een Fransch oorlogsschip verloren De Engelsche kabinetscrisis. Oe toestand te Athene. Amerika en do duikbootenoorlog. Een Fransch oorlogsschip verloren geraakt. Een nieuwe „Möwe"? Van de oorlogsterreinen. Overzicht. De Roemeensche troepen, welke ten Zui den van Siniai tzijn teruggeworpen en. nu van den Predcal- en den Alt-schanz-pas te rugtrokken, zijn, naar hefOostenrijksche legerbericht mededeelt, op de Oostenrijk- Hongaarsche en Duitsche troepen gestoo- ten, die den aftochtsweg hadden versperd, met het gevolg, dat het grootste gedeelte Werd gevangen genomen. Het 9e leger nam ongeveer 10.000 man gevangen. Met de Roemeensche troepen, welke in West-Walchaije aan de Alt afgesneden wa ren, gebeurde hetzelfde. Tien bataljons, 1 eskadron, 6 batterijen, tezamen 8000 man met 26' stukken geschut, werden gedwon gen de wapens neer te leggen. Zulke feiten illustreeren het gemak, waarmede overwinnende troepen, wanneer de groote slagen eenmaal zijn uitgedeeld, de verdere vruchten van hun succes pluk ken. De verslagen en afgesneden troepen, Het Fransche ministerie van marine dat het oorlogsschip „Suffren" op 24 No vember naar den Balkan vertrok, en nog niet is aangekomen. Men vermoedt -dat het geheel verloren is gegaan. Een nieuwe „Möwe"? Naar de Britsche admiraliteit bekend maakt is er bericht ontvangen dat een Duilsch bewapend en vermomd vaartuig van het koopvaardijtype op 4 dezer in den Noordelijken Atlantischen Oceaan is ge zien. Nader bericht is nog niet ontvangen. De duikboot- en mijncorlog. Het Belgische s.s. „Veltier" (2360 ton) en het Noorsche „Meteor" (4259 ton) zijn getorpedeerd. De bemanningen zijn gered. Volgens Lloyds is het Engelsche s.s. „Caledonia" (9223 ton) behoorende tot de Anehor-lijn te Glasgow, in den grond ge boord. Lloyd's meldt: Het Nederiandsche s.s. „Borneo" heeft de bemanningen aan land gebracht van het Belgische s.s. „Veltier" (2360 ton) en het Noorsche' s.s. „Meteor" (4211 ton), in 't geheel 59 personen. Beide schepen zijn door een duikboot tot zinken gebracht. Het Noorsche s.s. „Yervion" is in den grond geboord. De Duitsche duikboot-kapitein Stein- brück, die onlangs de orde pour le merite kreeg, heeft op zijn laatsten tocht 22 sche pen van tezamen 14005 ton, in 11 dagen tijds in den gror?d geboord, waaronder 11 schepen met .steenkool voor Frankrijk en Italië. Den 6en November is het grootste aantal schepen getorpedeerd, n.l. 38 op één dag. Duitschland. Gebrek aan steenkool te Berlijn? De „Basler Nachrichten" .zegt, dat er op het oogenblik groote schaarschte aan steen kool te Berlijn is. De oorzaak is het gebrek aan rollend materieel. De steenkool sta pelt «zich in de mijnstreken op, doch kan niet vervoerd worden. Engeland. De Kabinetscrisis in Engeland. Het nieuwe ministerie. Gemeld wordt, dat Lloyd George feite lijk het kabinet reeds formeerde, waarin vermoedelijk de volgende personen zitting zullen hebben: Bon ar Law, minister van Fiiainën, Addison, minister van Munitie, Balfour, minister van BuitemLandsche Zaken, Lcrd Derby, minister van Oorlog, Henderson, minister van Arbeid, met een zetel in den Oorlogsraad, Barnes, minister ven Pen sioenen, Lord. Robert Cecil, onder-minis ter van BuiteniLandische Zaken. Verklaringen van Asquith. In de gisteren gehouden vergadering van de Liberale Partij zette Asquith de verschillen uiteen tussdhen hemzelf en eenige collega's betreffende de samen stelling van den oorlogsraad. e.n aangaan de het voorstel om den premier het presi dentschap in. dien r'aadj te ontzeggen. liet waren dèffle verschUten welke aem er toe brachten af te treden. Asquith ver klaarde eohter dat hij. alles zou doen om de taak van de nieuwe regeering te er- lichten. Een motie van vertrouwen. In de gisteren gehouden vergadering van die liberale partij, is een motie van voltrouwen in Asquith aangenomen, waarin tevens het. besluit te kennen worclt gegeven, de nieuwe rageering, ter voortzetting van dien oorlog le steunen. Een verklaring van Grey. In de gisteren gehouden vergadering dor LibaoaCe Partij gaven Asquith en Grey beiden hun bes'uit t« kannen een al les te doen w.at mogelijk was om de groo te taak van de niéuwe regeering te ver gemakkelijken. Grey zeide, dat!, ofschoon eenigetn wellicht wrok1 koes t el den wegens de persoonlijke aanvallen op -hen gedaan, het overtheesrsehende feit voor het hee'-ie land was, dat men van aangezicht tot aangezicht stond tegenover een onver- zoeniiijken vijand', en dat L'oyd Geut-ge en zijn reg-eering het lob van het land in handen hadden. De liberale partij moest alle hulp var- leenen, welke in haar macht was, om len oorog te voeren. De stemming in Australië. Huigüies zeide er zeker, van te zijn, dat Idovd George's aanvaarding van de re gering groote voldoe';ng zal geven in het heele rijk en ri -yr v rnA^t^r-jnh 'i^_l ■groot zal v '-pu otyrr-er. iet ce eiiKióv er winning is bah aart In het Huis van Afgevaardigden ier- klaarde Josep3i Cook, de leider der oppo sitie, dat al'e- partijen zouden samenwer ken bij de organisatie, der natie; Cock zeide ook de oorlogsstaking on op en pleit te voor een nationale regeering. Koperverbod in Engeland. De minister van munitie heeft het ge bruik van koper verboden voor alle fabri katen, behalve ingeval er bekrachtigde contracten bestaan. Ook heeft hij den aan koop en verkoop zonder vergunning van koper buiten Engeland verboden. Griekenland. „neuter" meVI't dl. 7 December uit Athene: De tijestand is uiterst ges ap men. Morgen. Vrijdagochtend om 8 uur begint de algeheel blokkade. Ingezetenen van Russische nationaliteit hebben zich vandaag, tezamen meb de Serviërs ingescheept en zijn vertrokken. De diplomatieke betrekkingen worden voortgezet. De regeering heeft vandaag aan de entieinte paeegedeelid dat de mili taire beweging, weflke het onderwerp vormde van het gisteren ingediende ver toog,, is gestaakt. De bevolking van Athene vreest) een bombardement. Er heerscht groote on rust. Ve en trekken naar plaatsen, die zij veiliger achten. De bewoners van Itia'iaansche nationa liteit licGben zich gisteren ingescheept. Overigens is do toestond onveranderd. De „Embres" en andere bladen van dezelfde kleur zijn optimistisch gestemd maar er gaan officieel e Winwijzing.cn die deze stemming rechtvaardigen. Vereenigde Staten. Amerika ©n de duikbootencoricg. Sch rifle'ijk beëedigde verklaringen, door het ministerie van Buitenlandsohe Zaken ontvangen, wijzen uit dat heb tor- podieeren van de „Palermo" een overeen komstig geval was als het tot zinken brengen van.de „Marina". De regeerm; overweegt de verzending van een nieuwe nota., welke duictedjk zal maken dat de Vereenigde Staten niet zuWen dulden da.t een koopvaardijschip wordt vernield, zon der waarschuwing, of vóórdat de beman ning en de passagiers in veiligheid zijn gebracht. Het ministerie van Buitenlandische Za- kein ontving een officieel bericht, melden de dat het stoomschip „Marina" tot zin ken was gebracht door een duikboot, met •verlies van zes Amerikanen; dat. de ..Ma rina" in geen enkel opzicht een trans portschip was etn aanspraak had op de onschendbaarheid van een vreedazam koopvaardijschip- Verschillende oorlogsberichten. Veroverde steden. De legem van de middenrijketn hebben in dien loop van den oorlog die volgende hoofdsteden of groote .sleden in vijandelijk land ingenomen: Luik 7 Augustus, Brussel 21 Augustus, Antwerpen 9 October, Rijseil 13 October 1914; Warschau 5 "Augustus, Kofno 18 Augustus, Brast Litofek 25 Augustus, Grodno 2 September, Wilna 18 September, Reflgradlo 8 October 19i5; Cettinje 13 Octo ber, Craj-cwa 21 November, Boekarest en Ploesei 6 December 1916. Voedselvoorziening. Te Münster (Wes!ifaJem) loopen sedert kort 35 r.g. rest auratierijtuigen op de stadstram we gen. -Achter den motorwagen bevindt zich een diaair'joe met ket.es ingerichte bij wagen. Het eten wordt 'niet in de wagms gereed gemaakt, maar in een centrale keuken, waar de voertuigen worden ge- vuüid en dan naar verschillende stadswij ken gebracht, waar de verkoop detr spij zen aan het publiek plaats vindt. Er wordt vee' gebruik van gemaakt. Verkoopverbod opgeheven. Het ver- Tod tot verkoop va.n geconserveerde groenten is in Duitsch'-and met ingang van 15 dezer opgeheven. Aardappelen in de Londensche parken. Een afgevaardigde had het voorstel ge daan om de guasvei'iden in Hyde Park c.n Regent's Park te Londen om te ploegen en er aardappo'en te poten. Minister Tiar- cocrt was ar eohter niet voor te vinden. Beperking der whisky-stokerij. De Engecsche regeering zial na Januari n.ile in Schotland gestookte patent stift whisky in beslag nemen en de hoeveei'heid uit mout gestookte whisky tot 70 pCt. van dé huidige productie verminderen. Deze maatregel moet niet beschouwd wouden-a's het gevo'g van het streven 'er regeering om cle consumptievan alcohol ATvt r> fï n.<r*:_ Buitenlandsche berichten. Sneeuwstormen. Tengavolge van hevige sneeuwstormen in Wrilde is hot geAiee'e lelelgraaf- en tele foonverkeer onderbreken en is de Sim- p'on-route niet te gebruiken. Het Saas- en Bermah-dial zijn geheel van „de buitenwe reld afgesneden. De leiding der groote Mi'aneesiche efjectriciteitsijahreken is ge stoord en de stad is zender licht De trein van Parijs naar Milaan is niet aangeko men en vermoedelijk in de sneeiuw blijven steken. De begrafenï3 van Steyn. Oud-president Steyn is niet ver van het oorlogsgedenkteeken voor de vrouwen en kinderen begraven. Vefie duiaendieu uit a'le deeten van het landi, waren tegen woordig bij de begrafenisplechtigheid. Onder ben bevond.cn zich generaal Botha en andore ministeirs. De- gouverneur-gene- raaü, ,Lord Buxton, werd vertegenwoor digd door den regeeringsEieeretariis Rod- weW. Aan het graf werden vemschilleiidie redevoeringen uitgesqoroken. Onder sprekers waren de' generaals Botha, De Wet en Herzog. Nederland en de Oorlog. De wegvoering der Belgen. De „Tel." meldt, dat Donderdag ver scheidene vooraanstaande Duitsche so ciaal-democraten, waaronder Scheide- mann, te 's-Gravenhage zijn geweest, waar zij confereerden met hun Nederiandsche partijgenooten. Het voornaamste onderwerp der besprekingen vormde de wegvoering der Belgen. Meerderheid en minderheid in de Duitsche partij zijn eensgezind in hunne veroordeeling van de houding door de Duit sche .regeering in deze aangenomen. Wij kunnen mededeelen, dat tegen de wegvoe ring der Belgische burgers ook in Duitsch land door sociaaldemocraten protestmaat regelen .zullen worden genomen. Uitvoerverbod van platina. Bij Kon. Besl. is met ingan van S Decem ber, den uitvoer van platina in eiken vorm, verboden. commissie omtrent de inlichtingen op liet adres van C. Boon e. a. te Wormerveer, allen verlofgangers van de landweer, hou dende verzoek om vergoeding ingevolge art., lobis der Landweexwet pleit de heer D u ij 3 (S.-D.) voor ondersteuning. Hun loon is te laag. Spr. zal over de conclusie stemming aanvragen. De behandeling van het nummer wordt aangehouden. Bij de 6e conclusie van het verslag der commissie betr. het verzoek van D. J. Na- huys, gep. administrateur van het mil. hospitaal te Gouda, om schadeloosstelling in verband met zijns inziens ontijdig ver leend pensioen, vraagt de heer M a, r- chan t (V.-D.) waarom de Minister aan de indertijd reeds genomen conehisie, om schadeloosstelling te verleenen, geen ge- rolg heeft gegeven. De Minister van Oorlog be toogt dat de Staat gerechtigd is ten allen tijde iemand zonder aanvraag te pension- rteeren, op grond van art. 10, 2e lid der Pensioenwet. Na repliek van den heer Marchant merkt de Minister nog op, dat hij niet voornemens is van zijn standpunt af to wijken. De heer B e u m e r (A.-R.) critiseert het standpunt van den Minister, waar hij niet aan een éénstemmig genomen conclusie wen-scht gevolg te geven. De heer Van Raaitu (U.-L.) stelt •oor dè zaak aan te houdei lot een volgen de vergadering. De voorzitter vindt geen reden aan wezig aan dit verzoek te voldoen. De Minister van Oorlog dupli ceert. De conclusie van de commissie wordt m et algemeen e stemmen -aaingënomen. Do behandeling der 4e conclusie wordt hervat en de conclusie der meerderheid in stemming gebracht en aangenomen met 26 naar zijne gedragingen en die van ien Nederl. Consul-Generaal te Smyrna en maatregelen te nemen om adressant door de Turksche regeering te doen schvii'oos- stellen, betoogt de heer Van Doorn (U.-L.) niet door de conclusie beveiligd te zijn. Hij zou wenschan dat de Minister rog eens bij de Turksche regeering aanklopte. De heer Van Limburg (V.-D.) ge looft niet dat 't veel zal helpen, daar in 1908 het verzoek reeds geweigerd werd De Minister van Buitenland- che Zaken is bereid ter gelegener tijd nog eens bij de Turksche regeert ng aan te kloppen. Hierna pauze. Na de pauze werden nog een 17-tal wets ontwerpen zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Verreweg het voornaamste was dat tot bouw van een nieuwe schutsluis te IJmui- don en verbetering van het Noordzeeka naal met onteigeningen daarvoor. Dat wetsontwerp is toegejuicht door de heerën Ilubrecht (U.-L.) en Bon- g a e r t s (R.-K.), omdat het Amsterdam de kans opent zelfs de grpot-ste zeeschepen in zijn haven te laten bin-nenstoomen. Men verwacht na den oorlog een zeer druk scheepvaartverkeer, 'welnu, de bestaande schutsluis zal daartoe niet voldoende zijn en de diepte van het kanaal moet ook in overeenstemming worden gebracht met de moderne eischen. Van algemeen belang was het denkbeeld van den heer Bongaert9 (R.-.K) om het Rijk havengelden te laten heffen van alle havens en daarmee de uitgaven te be strijden. Aldus zouden de geïnteresseerden zelf als het ware een bijdrage leveren, tot de onkosten, hetgeen in den regal ee>n waar borg is voor de noodzakelijkheid der uit te voeren werken. De Minister Lely over weegt «een regeling, maar de zaak schijnt niet gemakkelijk te zijn. Zonder stemming of discussie is o. a. ook nog aangenomen de voorgestelde verhoo ging van het postpakkettarief die in den voorzomer tijdelijk door den Minister was teruggenomen. De wijziging die voor het groote publiek van 't mëe"sle belang is, be staat in een verhooging van het gewono tarief met 5 cents. Staien-Generaal. TWEfcDE KAMER. Vergadering van gisteren. Verschillende wetsontwerpen en conclusiën Aan de orde zijn verschillende wetsont werpen cn conclusiën. Bij de 4e conclusie van liet verslag der STADSNIEUWS. „Sempre Crescendo". Het programma van liet ^avondconcert vermeldde slechts 5. nummers, wa/trvan de twee eerste, vóór de pauze, waren gewijd aan den grootmeester Beethoven. Sympho- nie No. 4. Met meesterschap behandelt ■Beethoven zijn stof; heeirlijke klankcombi natiën, schitterende melodieën, diepge- dachte nuanceeringen cn rijkdom van klaarheid, in een bewerking die geen na volging vindt; deze symphonie is een weel de voor de ooren en een vonk, die het ge moed beroert. Sublieme behandeling voa

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1