21 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. No. 2188 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Ce ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POUS Ongevallen-verzekering Leiden II cent per week. f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per rtaal. Franco per post fl.SO per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent kwartaal, bij vooruitbetaling. derlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7J/s cent DINSDAG NOVEMBER 1916. De ADVEBTENTIEFRUS bedraagt van 1-5 regels f0.75, etta regel meer 15 cent Ingezonden mederieelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, mei grati» bewijsnummer..Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regeis 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (900B Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent nummer bestaat uit twee bladen. iji f bt schi is, Weelde. utet jrlwiisting1 en weelde zijn twee woor- die jiog al eens dioor elkaar worden lea ruikt.. Toch is weelde nog iets anders, alk verkwisting. Eflke twealdle is wel J va rfïn.g-, fctoch niet eüke verkwisting is i op de weelde, genomen in economi- zijn n zin, in maatsahappelijike<n beteekö- i\i'l3 iemiand meer geïd uitgeeft, dan dei Voor staat en stand past, is dit te ordealen, diaar liet verkwisting snoet e V! ten genoemd. Toch' behoeft dit no|g aLe ail'tijtd wan eeonioniiipdh standpunt hus ile te wordien gelheoten. On dar fcveeildie cht zen laat lo en zu'lk een verkwisting, waar iet genot der bevrediging a'le ecen- Sieid mist met Üe opofferingen, die gepaard' gaan; of: het onrede'ijik ïuidfuik van kostbare dingen. Prof. Aenge- I'i'iUistreetrt dit in zijn Leerboek der ^2je jlogie met die vangende voorbeelden: iemand een all te fijn diner aan- majg '-verkwistend heeften, weelde is jmog nifet; weelde in economisch en dan aanwezig;, ailö men zooveel nr»ert a°s voTrioende zou zijn om tien te (verzadigen. Dat men het le govage'te verorbert, kan voor velen risting geacht worden; doch weelde pnomiscben zin is het eerst, wanneer voor het schieten enran een jacht- iin er op na houdt., zóó groot, diat Jeindien gezinnen er wan konden le- I.'WeöVle is dus het onrederijke ge- k van kostbare zaken, ier voldoening zinne'iyklheid otf praalzucht, weefde vernietigt He ga/ven lier ïr, die zoovele n- anderen tot konden strekken! De weelde in m is dl a a d tegenover de saimenle- in dessen tijdl, ooovele zaken tot de t (b a r e moeten worden gerekend en g liet onredelijk, fhet roekeflöoé en on- ïeTkundig gebruik fcrvan niet alleen iristing, maar ook weefde moet wor- a pheéten, en dus can m a a t s c h a jj- ijk kwaad CaEén voonbeelid' Is ter illuistreering. Er dreigt steen- en-sohaarsdhte dit is bverbekend. nu van deze lim hare geringe quan- in dezen tijd fcoo kostbare natuur- ten overbodig gebruik maakt, op on- eakundige pvijze ze vernietigend en jfg ristend hij maakt zich schuldig het maatsclhiappeilajik kwaad1 van T'e de, ook al is hij financieel Prachtig eg, om ziah zulk |en piverdaad te ïen veroor'ioven. Zoo is' het ook met heidene andere artikelen, wier wer- J/i f> Fetoruik vóór den oorlog wegens lg| overrtloedigen voorraad lang niet r.oo 'f.' een maatschappelijk kwaad kon ten gpfheoten, vals nu», vanwege den dreigenden nood, het zich alierwege jaren de gebrek. Dit nfogen alien he- i, dat 't niet b.v. wat steenkool tt moet komen tot dwang- igm a r e g e 1 e n der overheid, teneinde diDigdbruik Man sdhaarsdh voorradige J el en te Ibap erken! Zuinigheid is nu' c'e opzichten, wat verscheidene fdin- betreft, een m aa t s c h a p p e (1 ij.- piii c h t! •geil j! 'iekenland voor de beslissing? - Het sische Huis van afgevaardigden en K, herstel van Polen. - De strijd in i lenië en Macedonië. Van de oorlogsterreinen. Overzicht, 811 het Westelijk front word he infanterie volgens het bohe legeabericht in een strijd met ógranaten uit het Westelijk dieeÜ van ndcooirt geworpen, waarmede haar een stukje van de den vorigen diag de Ahcre behaaMe terreinwinst we- ontnomen is. Het Duitsche beiricöit :btf rok nog een mistakten aanval der "sdhen op het bosch St. Pierre Vaasit. rer dien strijd in Roemenië ken- ^on de legerlberichten van beide par- ricfh door een vage beknoptheid. Het Bsche bericht zegt., dat de Roerneniëm in Het dial van de Jiul naar het kn terug te trekken; hoe' ver wordt [iet bij vermeld. In de omgeving van dhing va/den de Roememiërs nog ver- maar zonder gevolg aan. In de om- van ^lbesci, ^en N.W. van Kam- Bi' lng, zouden, vdlgens het Russische fce- •^Cht, de Roemenië rs naar het Noon- RBvorderd zijn, waarbij 100 krijgsgo- ?enen in hun handga vi ellen,. Ook de berichten van de zijde der bond- genooten laten in hun algemeenheid het verdere verloop van den strijd eTechts ra den. Zoio tmdldt het Duitsche legeberidht slechts, dat de verbonden it roepen Craiova naderen, de- hoofdstad' van het W. deel van .WaOiacJhije. Het Duitsche legerbericht zegt over den strijd' in Macedonië, dat de inneming van de nieuwe stellingen ten Noorden van Monastir geschiedde zonder dat de geab- lieenden hierin storing teweeg brachten. Hei Fransche legerbericht' zegt, dat de Fransch-Russische troepen, terwijl! zij on middellijk ,ten Noorden van Monastir roor- liitdncmgen, de hoogte 821 namen en Koe- kperediaani (ongeveer 10 K.M. van Mo nastir bereikten. 0p Zee. De duikboot- en mijnoorlog. De treilers ,,Hetsuse" en „Veronica" zijn in den grond geboord. Met stoomschip uit Bergetn Joachim Brindk Lund" (1003 tonnen), is bij Ques- sant tot zinken gebracht. De „Deutschland". Vorgenis de bladen iin New-York stortten de eigenaars van-de ..Deoitschland" 87,000 doililiars voor haar ivrijliating. Een bevel tot uitstel zou verkregen zijn door een beve',schrift in verband met het hangende geding. Bijgei\"Oi'g mag de ,,Deut3chland" te allen tijde vertrekken. België. In Brussel. Uit betrouwbare bron verneemt de ,,N. R. Ct.", dat alle Cemeenteraadisleden en schepenen van de ptad Brössel in hechte nis /zijn genomen. De gom een t er aadsü eden zijn na 24 uur Weer vrijgelaten. De scüie- De maatregel hand met het wegvoeren van de weikÜTé- den. Oostenrijk-Hongarije. De toestand van Keizer Frans 'closet. Betreffende den gezondheidstoestand van ilen Keizer wordt liet volgende be kend gemaakt: Bij H-en 'Keizer is gisternacht een beperk te haard van ontsteking in de rechterlong optreden, bij de overigens onveranderd gebleven kiata/rihiaie verschijnselen De hartwerking is goed, de ademhaling re gelmatig en rustig. De eetóust is afgeno men. De Keizer bracht den heeJen dag huiten het bed' door en werkte tot den avond. Hij ontving verschillende personen. Engeland. Engelsche levensmiddelen-verzorging. Gisteravond1 zijn - voorschriften uitge vaardigd, tva.arbij een verdere ©tijging van den me'kprijs wordt verboden en wordt geëischt dat de b'ioem van 73 tot 78 pCt. gemalen tainve cal bevatten. Griekenland. Griekenland voor de beslissing? „Reuter" meldt d.d. 20 dezer uit Athene: De bondgenooten hebben den eisch ge steld dat aan den Duitschen, Oostenrijk- schen, Turlischen en Bulgaarschen gecan- ten hun paspoort zal worden uitgereikt. De Grieksche regeering acht dezen eisch onaannemelijk. Er is ee/n kabiinetsi-aad gehouden, onder voorzitterschap van den Koninig, om de aangelegenheid te bespreken. De Koning heeft tegen vanochtend 10 uu-r den kroonraad bijeengeroepen. Er heerscht groote onrust. De entente-mogendheden eischen dat de vijandelijke gezanten Woensdag zullen ver trekken. Italië. Z. H. de Paus keurt den hanval op Padua af. In Padua zijn tot nog toe onder de puinhoopen negentig lijken, die a's Slacht offers van den Oostenrijkschen vliegeraan val vieleó, opgegraven. Z. Etn. Kardinaail-Staatsisecretaris Gais- parri teOegrafeerde: „Terwijl de Heilige Vader nogmaals liet bombardement van onschuldigq, open steden, ctodr wien dit bombardement ook geschiedde, betreurt en afkeurt, zeendt Hij aian de geziinnen van deze zoo zwaar door het ongeluk getroffen staid 10,000 Lire, en schenkt hun zijn,apos tel ischen zegen." Bij de begrafenis vao de 90 slachtoffers van Padua, die wergister pteats had, was met den Bisschop van Padaia, minister Bissolati aanwezig, die een vurige rede voering hiekl tegen de ruwe pogingen .lot vreesaanjaging van tden vijand. Een Spaansch blad over den Heiligen Stoel. i telegram uit Madrid, aan de „Kölinische Ztg,v noemt het blad „Debate" den toestand: van den Hedligeai Stoet on- draagilijk fen bnhoudbaar. Het bil ad zegt pai-ticullLere inlichtingen te heibben ontvangen, waaruit het afieidt', dat de Paus waarschijnlijk Rome zal ver laten. Het wekt de Spaansohe kathoMeken op aan de" yToegere aanbieding van de Spaanadhe kroon aan den Paius kracht ïyj te zetten en den Heiligen Btoefl uit te noio- digen, in het Eisouriaal te ceteilen. Wij geven onzen lezers dit bericht, om dat er we'ilicht over zal getsprokeaa wonden. Doch voegen er uitdrukkelijk aan foe\. rliat de „partiouOlore inliichtingon", welke het Spaansidhe bliad' teigt te hebben gelhad, in nauwe connectie schijnen te staan met den bekenden duim. Rusland. Ontploffing in de haven van Archangel. Uit Kopenhagen wordt d.d. 18 Nov. aan de „Köln. Zeit." bericht: De heden hier ontvangen Russische bladen bevatten de volgende afficieele mededeeling: De Adr miraatataf maakt bekend, dat op den Ssten Nov. te één uur -'s naim. in de haven van Archangel op het stoomschip „Baron Driesen", dat geOaden was met munitie, een ontploffing heeft plaats geöiad. Het stoomschip zonk, de bewoonde barakken aan de haven stortten ineen, in de maga zijnen brak brand' uit en de brandwe'er- post Vloog met de brandweerlieden in de ludht. Tegen den avond was men den brand meester. Ook het Engeüisdhe stoomschip ,.Earl of Fansor" werd bij lie ontp'loffing vernield'. De havenwerken zijn zwaar beschadigid. Ilonderdivijftig menschen verteren het leven, 650 kreg<eai zwaardere of lichtere brandwonden. Uit Stockholm wórdt nog aan de „Voss. de brandweer met bluschmi Melen in de asch legide. De otntpilioffende projectielen en ie brandende sell epen waren oorzaak dat nog zes andere schepen, met munitie ^ge laden, in de lucht vlogen. Dairna ijn. ne inriohtingen aan de kaai in brand gelo gen. Het cijfer van door de -amp tiodeftijk gedoode en gewonde s1 ach toffe rs bedraagt 530, onder wie 11 Russische artillerie ma rine officieren en 5 Engeteche officieren. Polen. Het Pruisische Huis van Afgevaardigden en [jet herstel van Polen. Het Pruisische Huis van Afgvaardigden heeft gisteren beraadslaagd over het voor-" stel van de conservatieven, vrij-conserva tieven en nationaal-liberaLen, in verband met de zeifstandigverkiaring van Polen. (Zie ons blad van Zaterdag). Minister Löbetl .stelde voorop, dat het Huis in zijn geheel, met terugstelling van alle bedenkingen en zongen, zich gesteld heeft op den grondslag der feiten, welke het manifest der beide vorsten in het leven riep. De regeering draagt natuurlijk haar aandeel in de verantwoordelijkheid voor dezen stap van wereld-historische beteeke- nis, in de vertrouwensvolle afwachting dat hij thans en in. de toekomst het Duit sche Rijk van nut is. Daar de Poolsche Staat nauw verbonden wordt aan het Duitsche Rijk, evenals ook aan Oostenrijk-Hongarije, hoopt spr. stel lig dat de veiligheid en de machtspositie van het Duitsche Rijk naai- het Oosten duurzaam is verzekerd en bekrachtigd. De Duitsche en Poolsche levensbelangen ont moetten elkaar in dezen wereldoorlog en worden door het November-isiftnifesJt ver bonden. Zij moeten voortaan onafscheide lijk zijn. Dit geschiedkundige feit wordt reeds bezegeld door het bloed dat de Pool sche legioenen aan de rijde der heldhaftige Duitsche en Oostenrijksch-Hongaarsche le gers hebben vergoten, (bijvalsbetuigingen), en zal worden bekrachtigd, wanneer het nieuw gevormde Poolsche vrijwilligers-ba- taljon aan de zijde der herstellers van het Pooleche staatsleven, aan de zijde der be vrijders hun aangeboren Poolsche dapper heid doen geldien, ter verdediging van de nieuw gewonnen toekomst van Polen tegen het nog steeds van het O. opdringende ge vaar (bijvalsbetuigingen). De minister verklaarde op de algemeens politieke bijzonderheden niet dn te gaan en legde er den nadruk op dat het Prui sische ministerie bij de beraadslagingen voor de uitvaardiging van het manifest naar behooren was betrokken en bij de verdere beraadslagingen in deze aangele genheid alle terugwerkingen op de mo narchie, op het oostelijk deel van Pruisen en de Pruisische staatsbelangen in elk op zicht zou beschouwen. Daarover is geen woord te verliezen, dat den, Pru>isis:hen Staat eiken voetbreeds grond van zijn oos telijke, in een moeilijken, vruchtdragencïon bestuursarbeid van tientallen jaren tot lioogen bloei gQ.pultuur ontwikkelde sgreAa- gebieden, heilig en onvervreemdbaar is. lliijvaJ). De toekomstige besluiten dea- regeering zullen door welwillendheid jegens de Pool sche bevolking gedragen worden (bijval). Met deze verzekering, welke de Polen thans reden moiet geven om te vertrouwen, moeten zij genoegen nemen tot mrmale, vreedzame omstandigheden. Spr. ver .ve is naar zijn verklaringen in de economische- comnüssie in Februari 1915 en in de voi tallige vergadering in Januari 1916 al ge legd Bij deze verklaringen blijft het. Het pro gramma, volgens hetwelk de Pruisische politiek ton opzichte van de Oostelijke dis tricten zich zaj, ontwikkelen, volledig me de te deelen, moet spr. zich in dezen tijd ontzeggen, maar één ding noopt den spr. met de grootste, innigste overtuiging vast te "stellen, dat de opgevatte en tot nu toe jvolbrachte Duitsche verplichtingen van Pruisen in de O. provincies voor nu en in de verre toekomst blijven bestaan. Het Duitsche cultuur-werk dat door den arbeid van een «eeuw in het O. van Pruisen is tot stand gebracht is een Duitsch bezit van groote waarde, wij zullen het verzor gen besloot spr. en bevorderen, op dat het kan blijven bestaan (levendige bij val). Nadat verschillende spekers het woord hadden gevoerd, zei de sociaal-democraat Shöbel het volgende: „De proclamatie van liet zoogenaamde onafhankelijke Polen voor de Duitsche Volksvertegenwoordiging opgehangen is een daad van celfvérheerlijkende autocra tie. Wij zijn ook voor een bevrijding van Polen, maar voor een zelf-bevrijding, .zon der hulp van vijanden. ;,Men wil de Polen vast in de hand hou den. Zulk een bevrijding boteekent niets anders dan een annexatie van Polen. Wij vreezen dat het nieuwe .Jiik ^leqhtp gen ntrnieuwe leger de leêg- ten in het Duit9che leger zal moeten aan vullen. De oorlog wordt door de proclamatie verschèrpt en verlengd. Zij sticht onrust. Wij willen vrede, maar geen schepping van nieuwe aanleidingen van conflicten." Minister Löbell zeide hierop, dat hij zich zou verlagen wanneer hij dezen spreker met één woord antwoordde (levendige bij val). Het is diep beschamend dat in zulk een parlement zulk een toespraak wordt ge houden (onrust bij de socialisten). Het Duitsche volk zal zich verzetten tegen zul ke opmerkingen (herhaalde bijval). Spr. deed zulks uitkomen, opdat zulke toespraken, welke slechts de zaken in het buitenland bevorderen (bijval), niet zon der verwerping in het lanrl kunnen wor den bekend gemaakt (levendige bijval). Bij hoofdlijke stemming werd het voor stel met 180 tegen 104 stemmen (Centrum, Polen, N. Fortschritt-partij, sociaal-de mocraten en Deenen) aangenomen. Zwitserland. Vredeboden. De Zwitsersche pers bespreekt uitvoerig de aan president WWson toegedichte plan nen om binnenkort nieuwe pogingen te doen tot wegbereiding van den vrede. Ver der verzekert men uit goede bron te we ten, dat men een raad van neutralen wil bijeenroepen en dat daarover op het oogen- blik tusschen de neutrale regeeringen on derhandeld wondt. De oorlogvoerende mogendheden zouden dan door de neutra len uitgenoodigd worden, om de vergade ring der neutralen hun vredesvoorwaar den kenbaar te maken. Een wapenstil stand' zou worden voorgesteld, rood ra een zekere overeenstemming vedkregen is. De oorsprong van die schoone berichten is he'aas tot dusver onbekend. Nederland en de Oorlog. Nederland en de deporta ties uit België) Een Hatvas-telegram uit Parijs ziegt, dat" volgens de Matin" de krachtige protesten in Nederland .tegen de deportatie van Bel gen naar Buitschland het bewijs leveren, dat algemeen in neutrale feta ten de stem wordt gehoord, die te Bert ijn zal weer klinken «als een krflet. van verontwaardi ging tegen de onverdraagzaamheid en de schending van het volkenrecht. Mail uit de „Koningin Regentes". De mail, dde 14 dagen geleden verzon den ïs met de „Koningin Regentes", is gisteren via Zevenaar door de Duitsche postadministratie teruggezonden. Do meeste Inailizaikiken waren bestemd voor New-York. Die (zullen cbus met de eerste .gQilqgeDihaid jvsdöE stoaidcta yejwatifiJL Mails aangehouden. De stoomschepen „Prinses Juliana" 3 d'ezer van Amsterdam naar Ned. Oost- Indlë vertrokken,, „Boston" 13 dezer van Batavia te Amsterdam aangekomen en „Ce lebes" onderweg van Batavia naar Am sterdam, hebben op last van de Britsche autoriteiten, de post in Falmouth moeten lossen. Verhandeling van con- tenten. De Rijkscommissie van Toezicht op de vereeniging Groentencentrafie heeft nan do veilingbeisturen, die de verklaringen moe ten geven waarop uitvoerconsienten ver krijgbaar zijn, het volgende-bericht: Daar bHijkbaar bij vele exparteuns de meening bestaat, dat uitvoeroonsenton, weöke ten name van een bepaald persoon verleend zijn, nog weer verhandeld mo gen wonden, zoadat de uitvoer van de tuinbouwproducten plaats heeft door een ander dan dengiene op wiens naam het consent conspronkeJlijk verleend was, deelt zij media, dat e'ioe veitkoop van ssn consent door den oorspronikd!ijken houder, tenzij dit in de betrokken uitvoerregeling speciaal mocht geoorloofd zijn, ten gevol ge zaJl hebben, het intrekken van het ver handelde consent en eventueel een ©dhotr- sing van den exporteur ailis zoodanig. Aan de vei lingvereen igingen worden tel kens lijsten verzonden met namen van exporteurs of exportvereenigingen, aan wie voortloopig niet meer verkocht mag worden. Mélktekort Het ,,Nad. Tijdschrift voor Melkhygiëne" schrijft: Wat we voorzien hebben, -wondt thanfl voltrokken; er is alierwege een groot te kort aan me k. Het lange achterwege b'.ijr ven der meïkregeling voor den winter lülCilülI. JtwuL richten op niet produceeren; de ten slotte tot vstand' gekomen regeling deed ook hen, die zulks nog niet gedaan hadden, even eens besluiten tot inkrimpen dier melk productie. En Hen enkelen goedwillige, die zijn best zooi wenschen te doen |jm veel mefik 1e (Leveren, (wondt dit onmoge lijk gemaakt omdat hij bij die verdeeling van-(veevoeder niet ben voorrang heeft en bovendien het gekozen nantaoen de duider lijkste blijken vertoont, Hat de name need ier niet het minste begrip heetf Man de hoeyecHheid krachtvoeder, die d'e aoetboe- ren- plegen te vervoederen. Einderijk is mem door schier dagelijks de prijeen van het veevoeder te verhoogeri, constant bezig de door de maximumprijzen toch reeds ver bolgen z>oetboeren |nóg steeds meer dan reeds het geval is tegen rich in het har- ras ie jagen. En nu was Leiden in Past. Geen plaats of er is een tekort aan melk. De fabrieken van melkproducten doen hun best Kooveeö mogelijk bij te leveren; de volijverige in specteur van het zuivetltwezen laat fan allien kant melktreinen looipen, maar het gat {is niet te stappen: men heeft gemeend buiten de zioetboeren te kuntnieai en het slot van de geschiedenis tal nog zijn, dat zoowat allo merit, diie geproduceerd fsvondtj, noodig is om aan de behoeften voor con- ©umptiemel'k te voorzien. Kaasexipprt- en export yan gecondenseerde melk ©taan dan, stil, met het .resultaat, dat het niets ontvangende buitenland ook geen nadere waren teruglevert en er groote schaarsch- t.e aan toil r an andere broodnoodige arti kelen ontstaat. In hoevérre, er nog iets te verhelpen valt, zal-wel niemand weten; het groote kwaad is nu eenmaal geschied en mopperen baat niet. Toch is er, geooven we, ook in dit stadium hog wel aanleiding cm deskundi gen- te raadplegen over betgeen gedaan kan worden voor de benordering j an de melkproductie. De „Commissie van ad vies", waarom v>nze afd'. Melkiverzorging van de N. M. V. gevraagd heeft, po-u, werd ze ingesteld), zel'fls Inü nog nuttig wenk kunnen doen. Waar blijft de actie van de directie van den /Landbouw in deze? |Al heeft ze zich vroeger nooit met het vraagstuk der oon- sumptie-mekivioorziening bemoeid, zoo is dat toch geen redien oan ook nu maar in het oude riribbelgangetje voort te gaan. Kaas. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft, met wijziging zijner vroe gere beschikking bepaald, dat ing. 19 Nov. 50 van den inkoop of de productie van alle kaassoorten, met uitzondering van ko mijnekaas vajn Leidsch of Delftsch model, voor het binnenlandsch verbruik beschik baar moet blijven. „St.Ct." Peulvruchten. Met 1de beschikbaarstelling van peul vruchten (door het Rijk aan de gemeenten zal dezer dagen een aanvang worden ge maakt. Dat met deze beschikbaarstelling luiet eerder is begonnen, heeft zijn oorzaak In verschuilende Dim,&iaiidig,hQdenA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1