10 BUITENLAND.. De Oorlog. BINNENLAND. No; 2131 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS PÜLJS Ongevallen-verzekering r Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per lVJrtaaL Franco per post f 1.80 per kwartaaL Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent ({wartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7 Va cent DINSDAG OCTOBER I9I6. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel I cent ingezonden medadeelingen van 1—5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (98BB Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent De vrouw. bij «ie Grond.wetshe mening helt jwenkiesrecht zal besproken worden i kan 't zijn nut 'hebben, nog eens vast tc leggen, dat de Katihol'eken, 'de rechtsdhe partijen, dnzoover zij zich i vrouwenkiesrecht verzetten, dit doen, omdat zij de vrouw in eeniger- i npzfcht beschouwen, als de minder- B rcige van den man.... blad, dat zich herhaaldelijk heeft jlaard tegen het kiesrecht van de luwde vrouw, werd daairbij geleid overwegingen, ontleend aan de Katho- i opvatting betreffende de éénheid van huwelijk; betreffende de taak, die de in bet gezin lieeft te vervullen. De jed. de groote eerbied', van kindsbeen levend en groeiend, voor de Ier, die miet zachte hand en kaJme ïeid het i n- w e n d ji g e van het huis- heeft te besturen ju'ist diie eerbied' lons, dat de gehuwde vrouw oip een edeler wijze aan het geluk der maat- ipij kan medewerken, daai door het -liljet; dat zij zich niet moet werpen luidruchtige en rumoerige politieke brengen het bovenstaande nog eens voren, naar aanleiding van een 1 i- bestrijding van 'het vrouwen- ;eht, verleden week in de Tweede De heer Fock bestree-I het voorstel vrouwen verkiesbaar te voor den Volksraad in Ned.-Indië voorstel, zooals békend, ook niet is -nomen). En toen men liem trachtte eerleggen, door op te meihen, dat ven in Ned.-Indiië toch. wel het actief n icht bezaten-, m. a. w. zelf mochten toen meende hij zich te kunnen n door' de beleeidigen.de beschulcLi- of verdachtmaking dat die uwen aan wie het kiesrecht is ge- ken (d-e gronidbezitsters),, het t omkoopbaar z ij n, g-oed geplaatst ós het protest, dat 'eveenigiing voor Vrouwenlkiesrecht lie o n g e m ot i v e e r d belee- heeft gericht wij kunnen er c-ns rnon mee vereèniigen! zulk een wapen als de heer Fock litóe, zulten wij, Kathoïeken, het eukiesrecht nooit bestrijden! In deel. bij de Katholieken -zal niét min- yg, doch juist eerbied voor de hun meening inzake vrouwenkias- bepalen. strijd aan het Roemeensche front, lie van Duitsche onderzeeërs aan st van Noord-Amerika. -Troepen- portschip met Fransche en Ssrvi- aan boord getorpedeerd. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. Duitsdie ldgerberichten blijven mei- naken van geweldige aanvallen der Fransch-Engelsche troepen aan de S o rn m e, van stormloop en en gevechten van main tegen mom, waarin de Franschen en Engelschen met buitengewone verlie zen zouden zijn teruggeslagen. 1-Iet Fran sche lègerbericht daarentegen deelt slechts mede, dat die nadh/t rustig verliep. Het Engelsche legerberidht maakt melding van vorderingen d'er Engelsohen ten Oos ten van Le Sara, in de richting van .den heuvel van Warien court, en ten Noorden van de Stuff-schans, waa-r zij meer dan 200 gevangenen maakten, waaronder 6 of ficieren. Aan het O stel ij lc front beginnen do aanvallen der Russen te verslappen. Aan de Karpathen, zoo meldt het Duitsche tegenbericht, hebben, de Duötseh- 0ostenrijiksch-Hionigaarsclie troepen hun stelling dioor een verrassenden opmars oh aan de RaJba-Loedowa vooruit gebracht. In Zevenburgen zijn de Roe- meemsclie troepen nog steeds over het ge boete front op den terugtocht. De centraile legers .onder genei-aal Von Fafkenihavn hebben thans weer Torczvan (Törzburg) genomen. Bij Sis tor, aan den Bulgaarschen D o- n a u. hebben Duitsche afdeelingen en Ocstern*Ljik-Hongaarsche pioniers, geholpen door de O.-H. Donau-flottille zich meester gemaakt van een door de Roemeniërs be zet eiland, waarbij 6 kanonnen zijn buit gemaakt. 3 officieren en 155 man gevan gen genomen. Aan liet Macedonische fr on t zijn da Entorte-troapen en* volgens het Duiitsche lagerbericht in geslaagd ten Oos ten van den spoorweg MonastirFiorina vasten voet te krijgen op den kinkeroever van de Tserna. Op den flinke rvleugel van dfit front strijden thans de Serviërs, die ten N-oo.r- den -van Fiorina en ten Noordoosten van liet Prasbameer tot dicht b,ij Moniastir genaderd zijn. In het centrum dringen de Frarsdhen voorwaarts langs de Vardair maar Doóran., terwijl de Engelschen voorname'ijk op den rechtervleugel strijden en de Stroema hebben overschreden, in de ridhtirg van den spoorweg Demia* Hessar-Seres. 0p Zee. Transportschip met Fransche en Ser vische troepen getorpedeerd. De Fransche paketboot Gallia", die on geveer '2000 Fransche. en Servische solda ten vervoerde, ills op 4 dezer door een duikboot in den grond geboord. Het aan tal geredde manischajjpen bedraagt .tot dus-ver 1362. De paketboot „Gailliiia" was een hulp- kru'isor, gebezigd vooa* liet vervoer van troepen. De torpedo bracht een ontploffing dn de munitie teweeg en vernielde onmid dellijk de .inrichting voor draadlcoze tele grafie, waardoor het scihip afgesloten was van de buitenwereld. Den volgenden dag werden vlotten en booten met schipbreu kelingen opgemerkt door een Franschen kruiser» die terstond patrouillevaartuigen naar het terrein ontbood. De reddingsboo ten bereikten de Zuidkust" van Sardinië. (De „G-aïèia", in 1913 gebouwd, mat 14,966 ton bruto, en behoorde volgens Lloyd's Register aan de Cie. de Nav. Sud- Atlantique te Bordeaux. Red.) Actie van Duitsche o-oderzeeërs aan de kust van Noord Amerika. Reuter" meldt uit Newport: Het lichtschip van Nantucket rapporteert, dat negen schepen zijn in den grond ge boord. Er zijn drie duikbooten aan het werk. Het passagiersschip „Stephano" was volgens het zeggen van offiöieren van de Stephano" aangevallen door de „U.61". Het Engelsche stoomschip Kingston" is in den grond geboord. Een Amerikaansche torpedo-jager heeft de beman niing gered. Een andere torpédo-jager .redde de be manning van de „We&t point". De „Stepha no" had tusschen de 80 en 90 passagiers, meerendeels toei'istfen, aan boord, die uit Newfoundland naar Nevv-York terugkeer den. De bemanning en passagiers van de stoomschepen^ die Zondag door de rond- stroopende duikboot zijn in den grond ge boord, zijn naar bekend is allen ge red, behalve voor zoover het de bemanning van de „Kingston" betreft. Inzake dit laat ste geval dient echter gemeld, dat thans itorpedo-jagers op weg zijg naar Boston en Newport, met overlevende» aan boord van een schip, dat wellicht de „Kimgstenian" is, waaromtrent men geen tijding had, en waarnaar torpedo-jagers zochten. Er staat geen schip, dat „Kingston" heet, in de re gisters (ingeschreven. De „U. 53", die Zaterdag uit Newpo'rt was vertrokken, ontmoette Zondagochtend vroeg het Amerikaansche s.s. „Kansas", 't welk, nadat het zijn papieren-had laten onderzoeken, mocht doorstoomen. Om zes uur ontmoette de duikboot de „Strath- dene", en nadat de opvarenden, in de boo ten waren gegaan, werd het schip getorpe deerd. - Om kwart voor twaalf viel de „West- poi-nt" aan de dufi-kbooi ten prooi; Hierop volgde de Stephano", die om halfvijf 's middags, met passagiers, o. w. Amerikanen, aan boord, werd aangehou den. Men neemt aan, dat het schip van te voren was gewaarschuwd dat het zou won den getorpedeerd, want alle opvarenden zijn veilig van boord afgekomen en later doör een torpedojager opgepikt. Zondag avond laat was de „Stephano" nog drij vende; maar het schip had zware averij. Het s.s. dat als de „Kingston" was aan geduid, ward om zes uur 's avonds in den grond geboord. Daarop volgde de „Blom- mersdijk" en later de „Christian Knud- sen." De tijding van de duikboot-aanvallen verspreidde zach snel. In verscheiden ha vens bleven tal van stoomschepen, die ge reed waren om uit te varen, binnen, ter wijl aan verscheiden andere schepen, die op zee waren, draadlooze waarschuwirii- gên werden gericht. Deze schepen haast ten zi:ch zoo spoedig, mogelijk binnen de driemijls-zone in veiligheid te komen, of wel zij verlieten de gebruikelijke scheep vaartroute en namen omwegen. Ware het niet, dat de Amerikaansche tor pedoboot jagers zoo tijdige hulp hadden verleend, dan zouden er ongetwijfeld ver liezen aan menschenlevens zijn te betreu ren geweest. De duikboot- en mijnooriog. Het Noorsche as, „Reshan" is door een Duiitsche duikboot tot zinken gebracht. De bemanning is gered'. Het Engefeche s.s. „Sidoniia" is eveneens in den grond geboord. Lloyd's meent, dat liet Engelsche stoomschip „Jupiter" (2124 ton) in den grond is geboord. Vo'gens Lloyd's its de treil er „Mag nus" van Whitby tot zinken gebracht. De bemanning -van 9 koppen is aan land ge komen. Vereenigde Staten. De actie van Duitsche onderzeeërs aan de kust van Noord-Amerika. Volgens een mededeellng van het nieuws agentschap „Associated Press" uit Long- beach (waar president Wlson verblijf houdt), heeft de minister van marine, Da niels, in zijn voorloopig rapport, dat hij Maandagochtend aan president Wilson heeft doen toekomen, gemeld, dat de tót dusver ingekomen berichten er op wijzen, dat alle internationale regalen voor het oor logvoeren door de Duitsche duikbooten, die aan de kust van Nieuw-Engeland ope- reeren, zijn 'iin acht genomen. Ofschoon de autoriteiten te Washington het recht erkennen, dat alle oorlogvoeren den hebben om van duikbooten gebruik te maken op een wijze, diie in overeenstem ming is met het internationale recht, zien zij in dc aanvallen op de scheepvaart ter hoogte van Nantucket een toestand, die al lerlei mogelijkheden in zich bergt, zoolang de handel bedreigd blijft. De ambtenaren vreezen, dat de aanwe zigheid van een Duitsche duikboot-flotille in de buurt van de Amerikaansche territo riale wateren, verscheidene lastige vraag stukken nopens de neutraliteit kan opwer pen; en de ernstige quaestie kan er door aan de orde komen, of het operearen van duikbooten zóó dicht bij de Amerikaansche havens niet- feitelijk een blokkade is. Llit Longbeach wordt gemeld, dat presi dent Wilson en de regeeringsambtenaren die daar bij hem .zijn, zeer ernstig door het gebeurde getroffen zijn. Geen verzoek tot bemiddeling. Het nieuwsagentschap „Associated Press" publiceert een telegram van zijn corres pondent te Berlijn, waarin het, in het bui tenland verspreide bericht, dat gezant Ge rard een beroep van den Keizer, om inter ventie van de Ver. Staten, om vrede te krij gen, overbrengt, tot klinkklaren onzin worclï verklaard. Japan. De ministerieete crisis in Japan. Er is een nieuw Kabinet geformeerd, met Terautej'i als mi nister-presid ent met de portefeuille van financiën, en baron Montono als minister van buiiten.landsche zaken. De ministers van oorlog en marine zijn aangebleven. Verschillende oorlogsberichten. Dalende geboortecijfers. De geboor tecijfers voor Srhotiand «over 1915 zijn de laag?ste sedert 1869. Het aantal geboorten was 114,181 in 1915. dat is 12.363 minder lan hot gomiddelde van de laatste tien 2aren. Het aantal sterfgevallen was 81,631, dat is 7311 meer dan het gemiddelde der. laatste tien jaren. De zuigelingensterfte was zeer hoog, n.l. 126.5 per duizend' ge boorten. Vijfentwintig millioen granaten. Eeni militaire medewerker van de „Times", irj het Bribsche .hoofdkwartier in Frankrijk, heeft berekend, dat aan het Britsche front aldaar van weerskanten sinds 1 .Tuili l.L tot begin October •ongeveer 25.000.000 graj- naten zijn verschoten. Nederland en de Oorlog. De „Blommersdijk" getorpedeerd. Volgens een heden uit New-Yoirk ont vangen Renter-telegram is het stoom schip „Blommersdijk", van de Ilolland- AmerOka-lijrii, 7 dezer van New-Yorlc naar Rotterdam vertrokken, aan de kust van Massachusetts getorpedeerd'. De beman ning Werd gered. Het stoomschip wtas ge laden met graan voor de Regeer!ng. Van (bevoegde zijde wordt bevestigd, dat het Nederlandsdhe s.s. ..Bonimerg el ijk", dat volgens een Renter-berlcht voon de kust van Massachusetts zou zijn getor pedeerd. regeerigsgraan vervoerde. EenDui'tsch patrouill e- v a a r- tui g. Ondc.r Nieuw-Namen (Zeeuwsch-Vlaan deren ós een Duitsth patrouille-vaartuig op de schorren aan de haven van den HudwJgp.older omhoog gevaren. De be manning is onder bewaking gesteld', ten eünde te wonden geïnterneerd. Uitvoer van hanen, De vorige week zijn over» Oldenrz-aal on geveer 96,000 jonge hanen na.ar DuLtscih- land uitgevoerd. Prof. d r. A. G. van Hamel, Prof. dir. A. G. van Hamel, buitenges woon hoogleeraar in de NedeiVandsche (aalr en letterkunde aan de universiteit te Bonn, die in den afgeloopen zomer we gens noodzakelijke aangelegenheden ons land wilde bezoeken, vroeg daartoe bij het begin der zomervacantie verlof aan de Duitsche overheid aan. Eerst na twee maanden en in hoogste instantie werd hem ten slotte verlof verleend. Weliswaar zou dit iets korter geduurd hebben, indien prof. Van Hamel niet, na eenige weigerin gen te hebben ontvangen en verdere ver wikkelingen voorziiende, beoroeifd' had toch over de grens te komen, zij het dan op ongeoorloofde wijze. In'tusschen achtte) prdf. Van Hamel deze behandeling niet in overeenstemming met zijn positie er. vreesde hij bovendien voor de toekom JO moeilijkheden van ernstiger aard, zoodat hij zijn ambt aan de Bonnsclhe hocge- school heeft neergelegd. Daar hij dit ambt aanvaard had met verlof van de Koningin heeft hij de Nederlandsche nationa'titeitJ behouden. „N. R. Ct." M e 1 k s Lr ij d. De boeren te Zaandam hebben besloten' den strijd voort te zetten. Een voorstel van een der veehouders, om het verzet op FEUILLETON. a de negende ure. uk niet", ging Helos voort, „dat gij ouwen in het Gynaeceum z.uflt vin- 1 de mannen civer 'krijg- sprekende openbare pleinen. De vrouwen 'aten beschilderd en gablanket, overladen uweeien ih de met goud ingelegde rondrijden om aan ieder hare oliold te vertoonen. Bijna -akten ver- den godsdienst hunner vaderen en S^doh aan nieuwe eerdiensten. Wat linnen betreft, die zijn allen aan onderwonpen. Wat zullen zij" dus °Uog spréken?" 'ui' uwe dichters en uwe wijsgee- loèzië is vervallen tot woordgeknut- n gezochtheden zond-er de minste "wd. CalLnna Appoülomius van Asclépiades zijn allen hof- van Psolemeus, betaalde dichters, Sr verzamelde werken geen enkele ,e vinden is, die Sophocles nabij stad. die Cléopdtra nu driekwart geleden tot schouwt/nonee.i maakte li are weelde en hare uitspattingen, d- men niets dan over lief dei. m,aar vallige woorden verheugen temau- 0 ,i:i| t schandelijk zedenbederf. Dait slijk nog paarlen vinden kan!' °P en glimlachte tegen Mylene, ar hem luisterde, yjsbegeerte doet inderdaad, edele envervolgde hij. „Zij wil de de verschillende waarheden van alle be kende stelsels tesamen smelten, en waar lijk, ik kan er mij wel mede vereeniigen. Wij kunnen verscheidene beroemde namen noemen, die deze 'st elMng verdedigen." De reizigers kwamen nu weder onder hot duister van -overiiangen.de hoornen. Tien voet hoe,ge cyamen -boden hun hun ne bloemen, dlie overal als toevallig zich openen aan de lange stenigefls. Het was een onverwacht en bekoorlijk eidhouwspel. De' boot met zijn purperen tent, gleed zonder geruliseh te midden der h'ioemen naar de stad van paleizen, tui nen e.n tempels. ,,Wij hebben aTi de gebreken der oude volkeren", begon Hélos weer. „maar wat verrukkelijke weelde! Welke feesten, wel ke jsch'ouwsipelen;. we f kei optochten. De Alexandrieërs munten daarin uït. Vraag niet naar het innerlijke, maar de voa*m is goddelijk schoon! Ik zou geen Griek- zijn, wanneer ik n.iet begeesterd was voor de speten van het Amphitheater, voor de wedrennen, vooral de heerlijke wedren rnet het vierspan, waar de ganeche we reld de oogen op gévéstigid houdt." Hij glimlachte nogmaals tegen Mylene, die met een ernstig gezichtje de bloemen der cyamen een krans vlocht. „Het is voor den overwinnaar!'" zeide zij als antwoord-op zijn g'jimilaclh. Suzan- na, Hélo.s heeft reeds tweemaal- gewon nen." „Dat is'het," zeilde Gamaliel', die zijne gedachte begreep. „Deze drie machten voeren de gan-sohe wereld naar Alexandriè, de Joodsche synagoge, liet. Rome in sche leger, de Grieksche bevalligheid en schoon heid^ ,,0! er is nog wel meer in detze groote pleisterplaats. Het mystieke der Egypti sche priesters, de boute verwarring vah allerlei eerediensten, het. volk, dol op winst en zich op den handel toeleggende-, toch wederom vol gedachten neerzittende in de tempels." Maar reedig naderde men de stad; Alex andra de scli o one, Alexandrië, de goudge- lokte, zooai&s de dóchters zongen, vertoonde zich in de verte. Deze stad van marmer, door een koninklijken gril van Alexander op ééns u.Lt den grond verrezen., strekte zich in den rossen avondschijn uit als een mantel van purper. Reeds zag men de regelmatige straten, met hare lioogc zui lenrijen, die de stad van liet oosten naar het westen doorsnijden, met de verhoogde pleinen in het midden, waarvan men è.n de zee èn het meer Maréotis kon zien." Wagens, paarden en draagkoetsen kruis ten de lange rijen kameclen, die met hun ioomen stap de reukwerken van het ge lukkig Arabië aanbrachten benevens goud, edelgesteenten en paaiden, al de schatten van verre landen. Aan de havens was alles in voortdurende beweging; duizen den slaven 'laadden- en losten de zwaarbe laden schepen, schepen, die men ner gens ter wereld zóó zag, reusachtig groot, breedl en plat, de voorstevens met een I-sii-skoip versiebdi „Waar nu te -beginnen", zeido Mylehe vroolijk; zij stond nu recht in d'e boot, trotseh op d'e heerlijkheid van haar vader land. „Het schoonste gebouw is zonder twijfel het Gymnasium, met zijn reusach tig renperk, cf misschien het Museum, daarginds in het midden met, de tem polis der Muzen, de spreek aaien, die dur-zenden toehoorde I's kunnen bevatten, en de tui nen met onbekende bloemen. Daar is de wonderlijke tempel van Se rap is, dlie men langs honderd' marmeren treden binnen gaat. En dan het paleis van Lochios, en dan bij de groote haven van Myos Ho.n- r.os, géheel van porfier; zie de Sóma, waar de groote Alexander sluimert in zijn kristallen graf; hetTimonium, waar Anto- nius zidh doodde, het Cesareum, dat de stad beschermt, en daar voor ons uit op het eiland P-hanosi, de vuurtoren met ver scheidene verdiepingen, een wonder voor de gansdhe wereld." „Daar, op het eiland Pharos, hebben zeventig onzer vaderen, uiit het land ver bannen, onze heilige boeken 5n het Grie'ksch verbaa'd," onderbrak haar Ga maliel. „En dat !s meer in de wereldgc- schieden-is dan het zwaard van Alexander of de dwaasheid van Antonius." „\vat zal ik nog meer zeggen?" zeide Mylene, die z:ich weónig om het werk der Zeventig bekommerde. „Men zou alles moeten opnoemenhet theater, den tempel van Neptun-us, dien van Bacchus. Wie heeft er geen tem pel in Alexandrië? Een spreekwoord zegt, dat het meer Maréotis tienduizend goden •lieeft." „.Uit het eene paleis rijst het andere, ziroals de groote Homerus zegt," zeide Ilétesj, glimlachende om hare begeeste ring. Na Alexander hebben d'e Lagi-den de stad verfraaid, ieder op zij.n wijze, maar met waren hartstocht. Zij hébben paleizen on openbare tuinen opeenge hoopt en die onvehgel ijik cf. ijk e bibliothe ken, waarvan de voortreffelijkste, helaas, verbrand is. Cleopatra en Antonius heb ben het voorbeeld gegeven dier overdadige en onainnige weelde, thans ztet men een koopman in papyrus in kristal de buiten- sporigste pracht ten toon spreiden." „Een hunner is zonder kinderen gestor ven en zijn huls is aan Cezar vervatten* Alles: staven, bekers en huisraad, was zoo prachtig en van de hoogste schoonheid, dat alleen een keizer er erfgenaam vani kon zijn." „O," riep Gamia'iieT, „wat moet Tiet goed zijn zich bier arm te voelen in dit moder ne Baby'ion! Wat moeten die ziielen ont zenuwd worden door al die wee'ide!" „De ziéien! Wie bekommert zich om dd zielen? Xa toch," -hernam Hélos met bitte ren spot, „zie daar rechts den tempol van Iris Lochios, links den tempel vani I-sis Pharia, in het midden die van Is is Pluviia want ze zijn er oyerah „Daar wonen mensehen, die het hoofd geschoren en in linnen gekleed, hun le ven d'ooibrongen! in vasten en onthou ding, in dirad'c'tooze gebeden tot de goden.: 's Nachts oraleawragen zij de sterren eni oorspel'tem de toekomst van deze wereld.; zij zwijgen over de andaren." Op dót oogenblik weerklonk uit de vertel een geweldig geschreeuw, het naderd'é al-tijid dicht erbij en breidde zich over dé ganeche stad uit als een stormvlaag. Dé .reizigers zagen elkaar verwonderd aanv (Wordt vervolgd.l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1