26 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. 7e JAARGANG ^£ciddeli^0oii^Qmt :ttigi BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering or Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bjj onze agenten 12 cent per week, 160 oer tït-rtaa!. Franco per post f 1.80 per kwartaaL Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrjjgbaar tegen betaling van 10 cenL per kwartaal, bij vooruitbetaling. a Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7VS cent DINSDAG SEPTEMBER 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 een Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met grati bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote lettors naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (gean Handels-Advertentiën) van 1-5 regels cent, 25 iedere regel meer 5 cent Palstaanders. De afd. Steenwijk' en omstreken van den Jond van Openbare Onderwijzers is tegen de herziening van het Grondwetsartikel 192 in 't geweer gekomen. Zij heeft een motie aangenomen, waarin gelet op het voor haar vaststaande feit, dat de voorgestelde wijziging van artikel 192 strijdig is met het belang der openbare school en inzonderheid DT dit instituut ten platteland© bedreigt met totalen ondergang, van oordeel, dat ter wille van het verkrijgen van het algemeen kiesrecht door de linksche partijen geen verraad mag worden gepleegd ten opzichte der openbare school, ten krachtigste protesteert tegeh de Hf i voorgestelde wijziging van het bewus- Ut te grondwetsartikel en overgaat tot de orde van den dag. Die „Bonds"-onder wijzers daar in Steen, srlani Ijk hebben, zonder dat .ze 't bedoelden na- ntantl urlijk, de openbare school dn een leelijk iglieht gesteldl zoo maar ronduit, dat de inbare school niet kan blijven bestaan, tsrect; hans niet ten plattelande, zonder den lOUdkl (uit van een grondwetsartikel, dat, naar istraf meen"ig van het grootste gedeelte van s volk ook, zooals bekend, van -zeer :8n M le vooraanstaande personen uit de lin- pzijde verouderd is en niet in over stemming met de redelijke wenschen oudersl Ir zijn men weet het behalve bo- ;enoemde ,,Bonds"-afdeeling nog meer [elijke p alstaanders". io hoeft zich ook de afdeeling Ensche- van de Liberale Unie met algemeene ten uitgesproken tegen aanneming het door de regeering voorgestelde artikel 192 der Grondwet (het on- -ijsartikel). 11 ||f wezen vroeger reeds op andere uitin- ,™n.af^je&ELSr°zh 1 fen erJfn"de"naaste imst nog wel meer komenNeder- kan gemakkelijker z'n onstuimige ierzee dempen, dan het kleingeestige ienepen anti-papisme want dat is t ten slotte! uit z'n rustige landou- 'erdrijven.' KAD 'UIS( iVerkfi ouden arl.str. i nette ii'.'S iea reden. Jriekenland en de Entente. - Venizelos ir Kreta vertrokken. - De Spaanscbe leepvaart en de duikbooten. - Geen i™ t» ippen ten gunste van den vrede. adres. Van de oorlogsterreinen. Overzicht fan de verschalende fronten zijn he- geen belangrijke berichten te melden, wordt overal hevig gestreden, maar 'gevechten zijn slechts van plaats elij- iteakenis en hebben nergens tot be- tagd: W. HO Meer. norsta lappd C. BO) >sende wijzigingen gevoerd. )ordeiK &an bat W e s t e 1 ij k front blijft paard >m). )D, en, bij istraal al uw zal heüf^ .aid. meerde rden Noords' jout. eren oopf FEUILLETON. Een gevangene. Bank mijn vriiend, den architect, kon ;emakikelijk een gesprek aanknoopen het gewone personeel van de gevang e- raaar hetzij de oude ciipiern bewakers sardes fin de laatste cjaigen ter zijde ge- waren, hetzij zij, die hun dienst onder onrechtvaardig gezag der Commune houden had;, het niet wilden weten, bn aandacht niet op zich widden vestigen, kon geen gegevens inrijgen*. geen enkele inivijzing in dat huis van den dood. Ik >a maar niet te weten komen, wat er turende de laatste oogenbllkken voor de nasi van ons leger geschied; was. was dus tamelijk ontmoedigd, toen i plotseling in, de gedachte kwam, dat kleine werkman; wiens belangi9tefliing zoozeer had opgewekt, op beteekenis- Me wijze gotegd had, veel zaken gezien -hebben. ,h. 1193,i#Dat was mijn laatste toevlucht. Ik ebt hem dus oip, en daar hij aan de ge- j PEénis werkte, wond Uk hem zonder Zoeten ftl moeite. 5N, 0eg-i; kereltje herkende mij, zoodra Za&- maar zeker om zich gervichtiger <n, sprak hij zeer terughoudend, geai zeer vermakelijk'was can te hod- Daar ik overtuigd was. dat hij even- jj1 lust had tot praten als ik tot lui ste ward ik niet ontmoedigd en nam, J" 'k meen, het goede middel te baat de tang to ontbinden. z$Wiö zjjn jya,troon, djait ik dein nian' do oirtilleniestrijid krachtig aanhouder, af gewisseld door aanvallen op kleine schaal. Het Duitsche legerberichit meldt nfgesda- getn aanivallen aan de S o m m e tegen den sector Combi esRan court en bij Bou- chavesneis, en aan de Maas bij het Thiaumonf-werk en noordoostelijk van het fort SouviF.e. Het Fransche legerbe- rioht meldt, behalve dat de gesehuitstrijd •in het .gelheef.e vak Thiaumont—F'-eury VauxChapitre voortduurt, dat een Duit sche aanval op het werk ten oosten van het VauxChapltre-bosdh met gemak werd1 afgeslagen; liet Engelsche legerberLcht maakt medling van afgeslagen vijandelij ke aanvallen ten zuiden van Courcelatte. Van het Zuidelijk front meldt heit Oostenrijiksche legerbericfrt, dait Ita- liaanoche aanvallen werden afgeslagen iin. de F a s s a n e r Alpen op het vak Gerdinal—Cima Buse Alte. Op ihet oojiogsterrain in Zevenbur gen sloegen de Oostenrijkers tusschen den Czurduik- en Vulkaan-pas Roemeen se he aanvallen af. In Macedonië maakten de Fran- schen ean-ige vordering ten N. on N.O. van Fiorina, de Russen ten W. van deze plaats. Een Reuter-benicht uit St. Petersburg meldt, dat volgens berichten! uit Odeislsa de Russen in de Dobroedsja voor deel en hebben behaald en 2000 gevange nen gemaakt. Officieel is hienvan echter niets bekend. 0p Zee. De duikboot, en mijnoorfog. Het Engelsche sitoomschip Dresden" is gezonken. 'Er zijrt twee Engelsche stoomschepen Dresden", een te West-Harti'.eodol en een te Leibh thuisbehooi-end, zoodat nader inoet blijken wd'k hier bedoeld wordt Red.) een scnrijveiPvan'Vflg''- HeijlfiTJ. Volgens een bericht uit Havre, heeft de bisschop van Namen, Mgr. Heijlen, een brief gericht aan Gouverneur-Generaal Von •Bissing in antwoord op een verwijt zijner zijds nopens de houding van Belgische burgers tegenover de Duitsche autoriteiten. De Bisschop schrijft: Het behoud van de rust zoude doeltreffender worden verkre gen door een gedrag in harmonie met het Belgische temperament dan door forcee- rende maatregelen. De Haagsche Conven tie verzekert den eerbied voor datgene Wat in de menschelijke ziel het hoogst en het meest nobele is: de liefde voor het vader land. Zij legt het bezettende leger den plicht op elke beleediging van dit patriotisme te vermijden. Toch ondergaan wij hierom smartelijke schendingen, die wij met dé meeste bitterheid, in de Duitsche bezatting betreuren." De Bisschop eindigt zijn schrijven met het uitspreken van de hoop, dat de Duit schers de ongerechtvaardigde houding, die zij hebben aangenomen, zullen laten varen. Griekenland. Venizelos vertrokken. Venizelos is gisterochtend in gezelschap van Admiraal Condoeriotis en verscheiden hoofdofficieren en aanhangers, van Athe ne vertrokken, vermoedelijk naar Kreta, vanwaar hij, naar men verwacht, zich naar Salonaki zal begeven. Griekenland en de Entente. Reuter verneemt uit Engelsche diploma tieke kringen, dat de Engelsche autoritei ten bekend zijn met den inhoud der nota's door Griekenland tou Duitschland gericht over de interneering van het garnizoen van Kawalla en de gevangenneming van Griek- sche troepen bij Fiorina. Die nota's wor den echter Beschouwd als te zijn zaken van ondergeschikt belang, door welke in geen enkel opzicht de huidige onbevredi gende verhouding tusschen Griekenland en de geallieerden wordt verbeterd. Men heeft den indruk, dat deze stappen, te elfder ure door den koning en zijn raads lieden gedaan, feitelijk meer ten doel heb-- ben tijd te winnen en een gunstigen in druk te wekken bij de Entente-mogendhe- den dan iets anders. Men gelooft echter, dat in dit opzicht de pogingen van koning Konstantijn en zijn omgeving vruchteloos zullen blijken te zijn. Het garnizoen van Korfoe Naar gemeld wordt, heeft het Grieksche garnizoen van Korfoe zich voor de bewe ging van het revolutionaire comité te Sa lonika verklaard. Zwitserland. Geen stappen ten gunste van den vrede. De Federale Raad behandelde een adres, waarin den Raad verzocht werd het inltiia- tief te nemen toit een stap ten gunste van den vrede. De Raad ging op het verzoek echter niiet in, daar hij het ontijdig achtte. Spanje. De Spaansche scheepvaart en de duikbooten. De vereeniiginjg van heansbevrachters, die de MiddeWanidsche Ze& l^pgadering te gericht iitzake d'e "diuilkbooten. waarbij men deed uitkomen dat, indien de regeering voor de Spaansche koepvaardijvaart geen füiimeele waarborgen voor de veiligheid en de positie dezer scheepvaart v-erwiierf, de toestand ze'l-Cs kritieken zou zijn dan die van de scheepvaart der oorlogvoerende landen, we'ke middelen ter verdediging heeft, waarvan de Spaansche schepen we gens hun neutraliteit, verstoken zijn. Nederland en de Oorlog. Groente naar Duitschland. Ingaande 27 September wordt alle uit Nederland1 in Duitschland te importeeren groente, niet bestemd voor een der 37 daartoe aangewezen importeurs, door die Reidjisstelle füir Obst und Gemuse aan de Duitsche grenssbations in beslag genomen. Het opbrengen van de „Batavier II". Wolff seint uit Berlijn: Het Nederlandsche stoomschip „Batavier II" van de Nederlandsche Stoomboot-Maat schappij met contrabande op reis van Rot terdam naar Londen, werd 24 September 1.1. des morgens door een Duitschen onder zeeër aangehouden en naar Zeebrugge op gebracht. Onder de 38 passagiers bevonden zich 4 Russen, die klaarblijkelijk uit een gevan genkamp waren ontsnapt. De „N. R. Ct." meldt, dat bij een familie lid van een der pasagiers van de „Bata vier II" bericht is ontvangen, dat de pas sagiers, op de zich aan boord bevindende Russen na, zijn vrijgelaten. Gisteravond te 10 uur 37 min. zijn met den trein uit Zeebrugge aan het Beurs station te Rotterdam aangekomen leden van de bemanning van het naar Zeebrug ge opgebrachte stoomschip „Batavier II" der Bataviierlijn en 7 passagiers, onder wie een paar Engelsche dames. Kapitein Swart, de eerste stuurman, de eerste ma chinist en de .hofmeester zijn te Zeebrugge achtergebleven. Voorts bleven in Zeebrugge van de pas sagiers achter een Belgische vrouw met zes kinderen, die reeds voor den oorlog te Rotterdam woonde en een bejaarde Roe meen. Zij waren voornemens morgein de reis naar ons land te maken. Een passa gier en.een dame vertrokken reeds eergis teren naar Den Haag en vier Russische krijgsgevangenen en een perscon, die zich voor Amerikaan uitgaf, doch dit blijkbaar niet is, zijn als gevangenen door de Duit- schers achtergehouden. De,, Prins H e n d r i k" o p g e- bracht. Van Reuter's bijzonderen dienst ontvangt het ,,Iibld." uit Gravesend het volgende te legram dd. 24 Sept. De „Prins Hendrik" is vanochtend hier aangekomen. De passagiers doen opgewon den verhalen over de reis. een Amerikaanscho hoofdambtenaar. Het toen het vijftfgmin°R^cl gbïeg£:1te1^g- ;eroepen en opnieuw doorzocht. Twee post zakken, die men te voren niet had gezien, werden in beslag genomen. Terwijl dit geschiedde trachtte een aëro- plane, naar men meent een Fransche, bommen te werpen op de torpedoboot, die het schip begeleidde. De bom viel 20 yards voor de Prins Hendriik", die doar stuk ken getroffen werd, hetgeen noodzakelijk maakte dat eenige gaten werden gestopt. Een stuk beschadigde de commando-brug, een ander vernielde den roeper. Een Ne derlandsche handelsreiziger werd aan den neus gewond, ook werden twee stokers ge kwetst. Een Fransche jongeman, die ook gekwetst werd, beschreef zijn opwindende ervaringen als volgt: Met tien makkers was hij ontsnapt uit een Duitseh kamp. Het was hun gelukt aan boord van de „Prins Hendrik" te ko men. Toen zij de torpedoboot zagen met d» Duitsche vlag in top, verborgen zij zich. De meesten echter werden bij het doorzoe ken van het schip ontdekt. Deze jongeman daarentegen bleef gedurende twee uren verborgen in een ton, die met allerlei voor werpen bedekt was. Toen hij uit de uitroe pen van de Nederlandsche matrozen kon opmaken, dat het schip was vrijgelaten, kwam hij weder voor den dag. Een andere passagier verklaart dat de Duitsche officieren, die aan boord van het schip kwamen, allen passagiers hadden be volen naar beneden te gaan. Dichtbij Zee- bi;ugge werden de beide seksen gescheiden en de gearresteerden weggebracht. Een ton pedoboot escorteerde het schip door de mijn velden, gevolgd door andere torpedo booten en drie aeroplanes. De heer A. Ro- lin (Nolen?) en echtgenoote, beiden Neder landers, verklaarden dat zij groote moeite hadden, de Duitschers te overtuigen van hun nationaliteit. Zoodra de Duitschers aan boord van het schip gekomen waren, vroegen zij na^ir de hut waar de Fransche officier was. Zij slo ten hem in zijn hut op, namen .zijn papie ren in bezit en zetten een schildwacht voor de deur. De meeste passagiers zijn per trein naar Londen vertrokken. Mail ontscheept. De stoomschepen „Zaanland1", 26 Aug. van Amsterdam naar Zuid-Amerika ver trokken; „Rijndam", 23 dezer uit New- York te Rotterdam aangekomen, en „Kra- kat au", 23 dezer uit Öoat-Indië te Amster dam teruggekeerd, 'hebben op last van de Briitsche autoriteiten de post in Engeland' moeten lossen. Kwade ip r a k t ij k e n b ij keu ring van dienstplichtigen- De Commissarissen der Koningin in dé provincies hebben tot d'e burgemeesters het verrock gericht telken iare, vóór deol aamvamg der aittüng van een keuringsraad tot onderzoek van ingeschrevenen voor een militie'Lchting of voor een lanidstoim- jaarklasse, dioor middel van openbare ken nisgeving aan te plakiken, en van persoon lijke kennisgevingen aan ieder, die voor de militia of landstorm wordt ingeschre- X&IWM doanJjekeiid jn akan - nen in verbinding te stellen om voor dert ^ien^zlj' in derdaad ongeschikt zijn, de af keuring ook nonder de tusschenkornat van derden zou plaats hebben. Gebrek- aan suiker. De cacao- en chocoladefabriek „Dé Faam" te Breda is gisteren stopgezet wa gens gebrek aan suiker. Dure bloemkool. Zaterdag werd aan de markt te Boveri- kaï-spel f50 besteed per 100 bloemkoolen, bestemd voor het buitenland. De grootste omzet in één jaar bedroeg tot nog toe 3 millioen gulden (in 't vorige jaar). Deza som is thans reeds bereikt. Kapok vrijgegeven^ Gisteren werd door tusschenkomst van! de N. O. T. 174.000 K.G. kanook voor do Engellsdhe regeering vrijgegeven. Hiervan zullen ongetwijfeld ye'.e fabrikanten pro- fit eer en. Tweede Kamerverkiering Dordrecht. Daar ten getolge van het aannemen van den heer mr. M. M. Schim van der Loeft van zijne benoeming tot lid van de Com missie van bijstand nzake de uitvoering der Distributiewet 1916 in het kiesdistrict Dordrecht eene verkiezing moet plaats voor eenige uren onder mijn hoede zou ne men, ik nam oip mij zijn daggeld te beta len. Dan ging ik meit hem ontbijten i*n een café van den boulevard bij de Bas tille. Het echeen hem goed te smaken. Mijn pogingen slaagden. Ik Liet hem eerst begaan1,, [m hem op zijn gpmak te brengen. Hij heaannerde zidh goed, dat hij zag, hoe ik het hand schrift ontdekte, en was zeer verlangend om te weten, wat het (bevatte. Zoodoende kwamen wij op het gewenschte punt. Zijn herinmeuiing werd' verlevendigd, zijn- gelaat kroeg een hoog roode kleur, en met drukke gebaren, met allerhande uitdruk kingen op het gelaat, vertelde hij mij, was hij zooal ^vi&t van de laatste gebeur tenissen, welke hadden plaats gehad tus schen de muren der gevangenis. „Er zijn mij verscheiden en dankbaar heid: schuldig!" zeide hij met ongeveins den hoogmoed. „Ik heb de troepen Roquet- te binnen laten trekken, op het oogenbJiki, dat men er niet- op rekende." „Kom?" zeide i'k ongecoovig, op zulk een toon, dat hij mij zeker alles in de bij zonderheden moest ven-tellen, cm 1e bewij zen, dat hetgeen hij gezegd had waar was. „Wacht maar's, sprak hij op kalmen toon, „de patroon en ik, die'daar dikwijls iets te verrichten hadden, waren op den Sasten das morgens te half zes daar geko men, om in de cel eenige her-stellingen te maken,, maar het was daar een .leven, dat, de oorem tuitten. Allen Sc reeuwden r het hardst.. Wij konden met niemand ëe/ geregeld woord wisselen of vragen, wat er eigenlijk ta herstellen viel. Terwijl de patroon van rechts naar links liep, m ijk niets zag wat dik moe,?t h$rstgl- len,, zag ik, hloe zij allen, zenuwachtig met elkaar stonden te praten., Daar kwam een groote fcnan aan met ontstelde oogen en met zwarte veegen op het gelaat. Hij maakte passen van comme- Ca. Hij bleef staan te midden van (ti die menschen, die heen en weer drentelden, zonder te weten waarom. „Hoe!" sprak hij met een stem gef.ijk een trombone, de airmen over lie borst kVuisend. „IToe! het vaderland zal verrCio- ren. gaan! De Commune valt under de slagen van den geesel der tirannie! en ik zie nog menschen, die aan den strijd ont broken. aan deni laatsten strijd!"... Wat hij verder sprak, weet ik allemaal niet juist meer, inaar zij schenen toch weinig zir in vechten te hébben en om zich te le.ten doodslaan, en sommigen mopper den: .Waarom is hij er zelf niet9" cn we:rkolijk zij hadden gelijk. „Indiien hij ginds was," zoo zeiden zij, „zou hij niet zien, of wij hier of ergens anders waren"... eindelijk werd men zeer vertoornd. „Moeten wij dan de gevangenen alleen ilaten om hen. op hun gemak te laten ont snappen?"- „De gevangenen!" hernam de groote kerel f.oornig, „gevangenen, zijn die er nog? Hebt gij het leven gelaten aan een enkel dier schurken, terwijl zij duizenden onzer broeders gedood hebben?" „Dat is waar!" schreeuwden toen zij die daareven nog toornig waren, hij heeft gelijk, ter dood, die ellendelingen! Naar de cöülen, naar de cé'üen!" En ale een troep roofvogels snelden zij r^aar de cellen om te moorden. „Wacht!" zeide de ander. „Wacht nog een oogenblik. Daar ge niet hebt geweten hoe gij moest handelen met het onzuivere bloed, dat gewijd is aan de wraak der revolutie, zult gij hen alleen laten begaan, die weten wat men aan de schjimmen van de martelaren tier vrijheid verschuldigd isl" Toon ontstond er een groote opschud ding, verschillende officieren mengden zich in de zaak. „Ik heb hier te bevelen." „Neen. iik," riep een ander. „Ik!" riep de groote Communard. •Kortom de geheele massa aeraakte in rep en roer. De dapperen, (die zooe,vem niet wiL'klfn. vechten, grepen niaar hun ge weer, ieder officier vormdew zijn execu tie pelioton, men riep de griffiers, die wa ren er niet. Maar kom, wat hindert dat! „Welnu!" sprak een der officieren van de Commune, „laten wij elkaar verstaan, ieder' neme een afdeeling voor zijn reke ning, dan zal het des te spoedjtffe.r^gaan!" De gevangenbewaarders werden* geroe pen. „Uw nummers?" „De nummers zoo en zooveel!" „Goed, tiiie neem ik voor mijn rekeningl" zeide een-der hoofden. „Vooruit mannenl" zoo riep hij dan lot zijn peloton. En dan nog een en nog r en. Hier onderbrak ik den veirteilier. Ik wais we/rkielijk omtijoerd', denkend aan mijn armen no. 104. „Maar die nummers," zoo sprak ik tot liem, „herinnert gij er u niet eenigen van?" „De nummers 1" hernam de man naden kend. „Wacht maar, ik bob ze goed gewe ten. Denummers," heiliaaüLe hij. „eerst kwamen d'e nummers van 12 tot 25, ja zoo ds het... en dan was het in de hon derd." „Honderd, ttëgt ge?" riem ik uit, alsof ik nog het leven kon redden van liem, aan wien ik Eoozeer dacht. „Ja zoo is het, van nummer 93 tot 310..." Ik kon bijna geen woord meer zeggen. „Honderd tien? weet ge dat zeker? Denk eens goed iria,?..." „Ja nu herinner ik het mij goed, eiO zeide n.rig zelfs iemand: Ha daar is 93, dien zullen wij het eerst nemen. De volgem»- de groep tvas van 40 bot 50." „Goed, goed," zeide ik ongeduldig, „wat hebt ge vervolgens gezien?'' Ik dacht bij me zelf nu is het met 'dc arme burgers gedaan. In de verta hoorden wij het vuur der VersaiiHanen, of eigenlijk zoo ver verwijd eind was hét niet. Jammer, dacht ik, dat zij nu niet komen1, dan zou je de poppen aan het dansen zien', en op hetzelfde oogenbliM komt mij in het hoofd, den kerels een aardige poets te spelen. Dat verdienden! de schurken wel. Ik kende alle hoeken van Roquette. Ik liep de deuren, die slechts aanstonden; uit en kout zoo acluter de cellen uit. I'M deed de grendels op de deuren. Ik waé niet bang, dat men mij zou zien. Zij war ren te druk beziig, om aan iets andere W denken, maar ik wist niét juist, waar dfl troepen waren, niet ver verwijderd1, da* was zeker, en ik moest niet tusschen twéé vuren geraken. Hij ging erom, wanne® ik niet op tijd gereed jvas!" (Wordt vervolgd.l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1