1 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, 1.60 per •taaL Franco per post f 1.80 per kwartaal Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Y2 cent JAARGANG No. 2098 De Seicbolxe (Bou/GMit VRIJDAG SEPTEMBER I9I6. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke rejel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (fleen Handeis-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. in het Roemeen8clie front. Onaf- lelijkheidsverklaring van Grieksch- idonië. - Duitsche schepen in Italië eslag genomen. - De diplomatieke ekkingen met Bulgarije door Roemenië broken. Van de oorlogsterreinen. Overzicht het Westelijk front hebben hevige cs de operaties bemoeilijkt. Op de an- ooi'logsterretlinem gebeurde evenmin 'an overwegend belang. 'Van meer be- nïs is de strijd aan het Roemeensche De Oostenrijk-Hongaarsche troepen thans genoodzaakt geweest im bet jebergte op de hoogten ten Westen Czik Szarenda nieuwe stellingen in te i. Verder meldt het Ooste-nrijksche bericht, dat op de hoogten ten Oosten Hercules Roemeensche aanvallen zijn slagen. Herkulea .(Herkulesbad) L;gt ioordwesten van Turnu Severin, de ieensche grensstad aan de Donau, Szareda ligt in het oosten van Zeven- pa aan de Maros. Dit de berichten van oorlogscorrespondent van het „Berl. blatt", Leonhardt Adelt, blijkt, dat de enrijtósch-Hongaarsche troepen het ^gebergte in het oosten en zuidoosten Zevenburgen -ontruimen. Terwijl zij in loorden nog de Gyergyobergeii trach- jezét te houden schijnen ze zich naar vesten toe ach tea- de Maros te zullen [trekken, voor de oprukkende Roeme- cbió van Pi/atra uit beschikken over spoorweg tot in het gebergte voerend Pa? ank a over een spoorwég, die over ■ebsrgte in verbinding staat met het aarsche net. In het Zuidoosten schijnt it gebied ten zuiden van de Alt te n ontruimd. Volgens Adelt begint bij VasarlieLi, aan de waterscheiding wi Maros en Alt, het ontruimings- de "krijgsverrichtingen in Oost- meldt een officieel Engelsch bericht, Duitschers zoowel dn de richting van s-Salaam als van Tabora, in het bin- od, terugtrekken. Verder wordt ge- dat de Britsche troepen Mrogora, len centralen spoorweg, 100 mijl van •.-Salaam, hebben bezet, Op Zee. Een Russisch mijnenveld. ir officieel wordt meegedeeld, heeft ssteche regeeriing li\et leggen van een nveld gelast dm de zee bij de Aal ands den tot de Zweedsclie territoriale tusschen 59 graden 40 min. -en 59 gra il min. noorderbreedte. Frankrijk. De oorlog na den oor'og. ii-ge-n tijd geileden dis dn Frankrijk een Dufvteche prC'-^'-pa nda-vereenfging ge it carder -den i van Liigoie natito- des Defenses des intéréts frangais. De vereienigiing telt -onder (hiaar leden Fran sche parteme.ntri ed engeneraals enz. Bo vendien zijn verschillende burgemeesters van Fransche steden bot correspcmicleeren- de leden benoemd. Aan de conferenties zouden ook averil eikteip er somen uiiit Genève en Lausanne hebben deelgenomen. Het doeil van de veneenagiing Cs het ve-rbf.ij'f 4n Frankrijk van Duitschers te bemoeilijken e'n hen den terugkeer naar Frankrijk zoo veel mogelijk te belemmeren. Verder war den de met Frankrijk Kn verbinding staan de handelsfirma's ler oprneikzaam op ge maakt, dat slechts» met düe Uirma's zal worden handel gedreven, die geen Duitsch personeel hebben aangenomen. Italië. „Vijandelijk oigendopi", In een hoofdartikel eischt de „Popoio •d'Itafia" dat ia'. Weit DuLtschie eigendom in Italië aal worden geconfiskeerd, ook dat eigendom, 'hetwelk gedurende den oorlog iln andere handen ijs overgegaan. Duitsche schepen in beslag genomen. De Italiiaansche regeering besloot tot confiscatie van 36 DuLtsche schepen in Italiiaansche havens opgelegd, met een totaal-inhoud van 142,000 ton. De H. Stoa! en do FranscHs krijgsgevan genen. De correspondent van „De Tijd" te Rome seint: Onder de mededeelingen der „Osserva- to-re Romano" betreffende de pauselijke bemoeIngen inzake de verlichting van het lot der krijgsgevangenen, komt ook de mededeeiliing voor, dat eene comimiissde van Katholieken in de Noord-Fransche Depar tementen. die door Dultsch/aind bezet zijn, zich tot Z. H. den Paus hee/!t gewend, om zijno bemiddeling in te roepen, ten e.'mde gevangen genomen hoofden/ van gezinnen naar Zwitserland te diriigeerem Zoowel cle Duitsche als Fransche autoriteiten zijn aan de interventie van den II. Stoel in dezen tegemoet gekomen. Na-ar êk uit particuliere bron verneem, duren de onderhandelingen over de terug voering der gevangen genomen bevo'tking van Noord-Frankrijk voort.. Roemenië. De diplomatieke betrekkingen met Bulgarije verbroken. Het Bulgaarsche gezantschap te Berlijn kreeg uit Sofia bericht, dat de Roemeen sche gezant te Sofia, gisterenavond zijn paspoorten verzocht en dat dus van Roe meensche zijde de diplomatieke betrekkin gen tusschen Bulgarije en Roemenië sedert gisteravond halfzeven zijn verbroken. Griekenland Onafhankelijkheidsverklaring var» Grieksch-Macedonië. In Macedonië is een comité van natio nale verdediging gevormd, op initiatief van de voornaamste legerchefs en leiders der liberale partij. Het comité proclameer de de onafhankelijkheid van Grieltsch-Ma- cédonië. De afkondiging der onafhankelijkheid had op plechtige wijze gisternamiddag plaats. De proclamatie os gericht aan volk en leger. Er wordt o. a. in gezegd: „Wij scharen ons aan de zijde der geallieerde troepen om met hun medewerking den in dringer van Macedonisch gebied en uit het. overige Griekenland te verdrijven. Wij bidden de Grieken in het buitenland ons ook hun steun te v/rleenen in dezen strijd van bevrijding, dien wij met moed aan vaarden, zeker dat we er toe zullen bijdra gen ons vaderland weldra de plaats te ge ven, die vreemde eerzucht en belangen het ontroofden." De toestand in Griekenland. De „Times" verneemt uit Athene, dat de oorlogsverklaring van Roemenië een die pen, ineïruk maakte, zelfs ir. anti-Venizeliis- tische leringen. De algemeene opinie is, dat nu Griekenland ook wel in den oorlog zal gaan; dit zou ook worden ingezien door het kabiinet-Zaimiis, wien de liberale en na. tionalistische leiders vertrouwen betuigden na de bijeenkomst hunner partijen, dat hij de stappen zal nemen, die door deu nieu wen toestand geboden worden. De gezondheidstoe-stand van den koning is veel verbeterd; waarschijnlijk zal ihij de delegatie van de Zondag jl. gehouden libe rale demonstratie ontvangen. Zwitserland. Een Zwitsersch protest. De groote raad van Vaud heeft, naar „Havaa" uit Lausanne meldt, zonder dis cussite met algemeene sfomimon een motie aangenomen, waarbij de Bondsvergade ring wordt uitgenood:(gtd den Bondsraad te verzoeken te protesteeren tegen de de portatie in massa van nionkombattanten u:<t do door de Duitschers bezette Fransche gebieden, wöike een schend tog van de ook door Zwitserland ge toekende Haag- sche conventie. Vereenigde Staten. Een Duitsche nota. Dorisch land hoeft een. nota gericht aan "de Vereernjgdi9 Staten, waarin het feitelijk' ontkent, dat de duikboot, die het Ameri- kaansche stoomschip „Owego" aanviel, een ooywélwaKende bedoeling had. De nota Rogt, dat de ,,Owego" zich aan de bevelen van de duikboot niet heeft gestoord en het aan zachzelf te wijten zou hebben ge had, indien daaruit onaanecname gevol gen waren voortgevloeid. Verschillende oorlogsberichten. verbod van verkoop van petroleum. Te Duitsche rijkskanselier Weeft den ver koop van petroleum voor veriichtiling,sdoe/l- einden aan wederverkoopers en particu lieren van 38 Aug. af tcit nader order ver- beden. Slechte wijnoogst. Naar de „Vossdsche Zei'.tung?" merit, staat het met den nieu wen wijnoogst in Duitschtand niet gun-, •st:g.. Het koude, nattige weder heeft den bloed en h!e/t rijpen belemmerd. De prijzen der wijnen au Den dan ook vermoedelijk stijgen. Buitenlandsche berichten. De dreigende spoorwegstaking in Amerika: President Wilson heeft met de leiders en het Congres beraadslaagd over de moge lijkheid de spoorwegwetgeving, te bespoedi gen. De achturenwet is reeds bij het repre- sentanjenhuis ingediend en kan voor Maandag wet worden, hetgeen waarschijn lijk de staking zal voorkomen. De président zet echter zijn pogingen voort om de sta- kiingsorder herroepen te krijgen. Nederland en de Oorlog. De oplossing der visscherij- quaestie. Dé „Daily *Maiil" meldt, dat de overeen komst tusschen de Britsche regeering en de Nederiandsche visscherijreeders aan leiding heeft gegeven tot critiek onder de kooplieden van Lowestoft en Yarmouth we gens de, wat zij noemen, „unfainess" van de voorziening. Zij verklaren, dat de Hol landers nu in staat zullen zijn, geholpen door Britsch geld, voor lager prijs te ver- koopen dan de Engelsch en. Wanneer bij voorbeeld de Britsche noteering per kantje 52 shilling is, zal de Hollander in staat zijn hetzelfde artikel voor 42 shilling aan te bieden en dan een voordeel krijgen van 20 shilling per kantje boven den Engelschman. Dit zal deJEngelsche kooplui van de neu trale markten afhouden en dat zijn de eeni- ge markten, die thans meetellen. De groote inzouters van Peterhead, Aber deen cn Fraserburgh zullen de.ze onbilliijk- heid zeer zwaar voelen. Zij zijn in hoofd zaak bebrokken bij do pekklharing-.indus- trie. De handel hier is Wreeds '/waar getrof fen en deze bijkomende begunstiging komt juist, nu we ons gereed maken voor het seizoen. Zoowel de reeders en de visschers als de kooplieden zullen er door getroffen worden. Een protest Door den burgemeester van. Culemborg iïs bij den Miinïtoter geprotesteerd tegen den financie-ef.en druk, de gemeente opge legd door toepassing der Distribute wet, waarbij deze voor 1/10 in de kosten "moet bijdragen. Hij vreest, dat de kosten voor de gemeente te hoog worden en de ge meente de/ze nnet zal kunnen dragen. De DAetriibutïewet en de middenstand. •Het hoofdbestuur van „Den ITanze" iin het bisdom Breda heeft aan de gemeente besturen de vofgende oi'rcu'iaire gezonden: In verband niet h'et in weriring treden der „Distributiewet 1916", zijn wij als hoofdbestuur der middenstandsvereeniging „De .Ilanza" zoo vrij 'het volgende te uwer kermis te brengen. In bedoelde wet .blijkt u>it art. 8 al. 3, dat de middenstand bij de distribute! door de gemeentebesturen rtiet beQioeft te wor den ui.tgesdhalkeld, terwijl ui't art. 8 al. 4 blijkt, dat de gemeentebesturen hierom trent bepalingen kunnen vaststellen én de laatste a/Tnea man art. 17 de wijze aan- 7i r geeft, waarop deze bepalingen kracht er langen. Bij de behandeling iin de Kamer hebben èn de Minister .èn verseh:Hon-do Kamerle den duidelijk doën uitkomen, dat het uófe schakelen van hneede lagen van den mild» denstand tot zeer bedenkelijke gevofgen aarleiidjng zou kunnen geven, waaa-ora Zijne Exc. de minister van Landbouw, Nij verheid en. Handel verklaart zikh steeidfl te hebben beijverd bedoelde milddenstaa* dei-s aan het werk te houden. Wij nemen de vrijheid de belangen der middenstanders ten zeerste bij u aAn te bevelen, terwijl wij onzerzijds ons gaarne beschikbaar stellen, wanneer zulks even tueel door u wordt gewenscht, om de wijze aan te geven, hoe die distributie door den middenstand kan gieschie-cjen on u gaarne onze medewerking toezeggen, om de mid denstanders voortdurend te wijzen op het richtig naleven der voorschriften die zij uwerzijds te wachten hebben. Zoowel in het belang van de gemeente als in het belang van den middenstand durven wij u aanbevelen een lqvensmidde? len-commissie in het leven te roepen en daarin een ruime vertegenwoordiging te schenken aan den handeldrij venden mid denstand. Gebrek aan grondstoffen. Men meldt aan de „Msbd.": De N. V. de Goudsohe Madhiiruale Gar ren spinnerij te Gouda, zal wogens gebrek aan grondstoffen, hennep, enz., geheel stop komen te liggen. De grondstoffen uit het buitenland ko men door uitvoer verbod im pa-oducU O Jan den al sedert Januari 1.1. mieit door. Den laatste», tijd weird dan ook reeda vee4 miilnder gewerkt. Proeven genomen "met Nederiandt-ucili vlas tegen marlkbprija gékooht, slaagden niet. De hóftge prijaeru, die -berekend ntoewtor» werdén yoór bind- en pak touw, vervaar dig! van vlash worden door de \,eri>ruikers •slechts in het alleruiterste geval betaald. On d e rli an de' ingen in beigi/n Xula mot de regeenling aangeknocipt om te komen tot een regeeringsregeling voor den ver koop, waarbij Nederlandsoh tas, dat in dubbe e hoeveqihoid ia verbouwd, tegen redelijke prijzen beschikbaar zou worden geste'd, mochten nog niiet boit een resul taat leiden. Indien niet spoedig een regeeringsrege- ling tot st/and komt, zul'.en im Gouda weer ca. 250 werklieden zonder werk komen. Bij de Chocoladefabriek firma P. J. A. v. d. Dungen te Nijmegen, zullen weldra, wegens gebrek aan grondstoffen, voorna melijk cacaoboonen, eenige van de jongste werkkrachten worden ontslagen. Indien de toestand niet verbetert .zullen ook weldra successievelijk de oudere werk krachten gedaan worden gegeven, zoodat dan de geheele fabriek stopgezet zal zijn en 50 personen werkloos zullen worden. Weer geweigerd. De Duitsche regeering heeft dr. H. A. Vermeulen, professor im de anatomie aan de Rijks Veeartsenijschool»te Utrecht aan gezocht een professoraat te aan vaar derv- aan de nEeuw op te richten veeartsenijkun- dige hoogeschool te Gent. Dr. Vermeulen heeft deze benoeming echter niet aange nomen. FEUILLETON. 't Zijn sterke beenen, die de weelde dragen, Coraaan, mijnheer Aland", merkte de ke op, „wij mogen hem niet ontmoo- Sene aansporing om te exposeeren, iffrauw, staat gelijk met zijn onder- te bewerken; zijn „Diana" lijkt naar e" juffrouw Laroehe vedhifef zich. hjnheer Jacob", voegde zij den ivoor- ^er toe, ,.gij weet, dat wij niets ver en als onze kunstcriticus uw .stand- el met een afkeurende ulteDraak, treft." L héb woord gehouden, mijnheer Jo- verzekerde de jciurnatist. „Zoolang h&t beroep van ivoor werker hebt ujt- ifend, wöiardoor gij een welverdiien- roem vervvierft, heb ik u met mijn gesteund en mijn letterkundige vrien- veraocht dit eareneens te doen. Wij ben ons doel bereikt, doch kenden uwe >hben. Wij' wisten' dat het was uwer zou simeiten, zoo gij u hooger wii.1- bewejgien. Als gij u binnen de grenzen houden, weilke u djoor 't gezond ver- en uw "welbegrepen behang gesteld zuillen wij u ten dienste blijven staan, i streef niet naar hooger dingen, want fou u ten val brengen, en onze onpar- zou ons verbieden u op een ver weg toe te juichen. Gij h-adt be- Ihiisteren naar oneen raad, door ng ingegen-en, dooh in ^htzj^gnijghgiri heibt gij het oor ge- •le.end aan dwaze vleiers, die uw hoog moed s'tree'jden, en aldus is deze misLukte jachtgodin uit uw handen gekomen. Gij hebt een fout begaan: herstel ze en expo seer mot." „Wat mij betreft", sftrak de--actrice, „ik kan u wegens mijn vertrek naar Sint- Pétersbuig niet meer van dienste zijn. Zal mij genoegen verschaffen, zoo gij sEaiagt; doch ik ben, evenals deze hoeren, van oordeel, dat gij mie.t moet exposee ren!" „Men heeft -derhalve een bondgenoot schap tegen mij gesmeed!" riep Jacob verbitterd. „In dit geval ziou 't gezond verstand de aanvoerder zijn, mijn vriend", antwoord de de journalist. -We/1 nu dan", vervolgde Jacob op hoo- gen toon, „ik ga geheel volgens eigen in zichten: handelen. Mijn beschermster ver wijdert zich, de pers laat mij in den steek; mijn vrienden keeren mij den rug toe; i«k zal zonder hulp, geheel alleen te gen allen worstelen. Ik ga mijn krachten tot een reusachfcigen strijd veraamelen, mij te pletter loop en tegen hinderp alen of erover zegevieren, cn eindelijk zuf.(t gij moeten erkennen mij verkeerd te hebben beoordeeld!" „Ik wensch het van ganscher harte", sprak de actrice. „Ook ik", beaamde de journalist. „Neen, neen!" ritp Jacob in nog hooger graad van opgewondenheid uit, „nooit zal men van mij kunnen zeggen dat ik de>n bedwelmenden beker des gelüks aan de Hippen heib gebracht, zander mij eraan te mogen verzadigen!" ,.Zom 't nitet betea: zijn", vroeg QhariJes, „dan er den droesem van te drinken?" Weldra had 't drietal diet atelier verla ten. Jacob achtte zich wreed miskend, was woedend en zijn besluit stond vast om juist lipt tegenovergestelde te doen van hetgeen zijn vrienden hem hadden gera den, wijl hij de drijfveer van hun afbre kende kritiek ni'.et m belangstelling, doch in afgunst zocht. Jacob maakte wegens de aanbieding van zijn „Diana" een allerzotste figuur; het beeld werd van de expos'.tio uitgestoten. De roede der kritiïek ging snerpend over kunstenaar en kunstgewrocht. Hoog roem de men het talent van den iiwoorwerker, doch gevoelig werd hem onder het oog gebracht, hoe hij het beeldhouwen moest overlaten aan hen, die bezdehng genoeg bezitten, om de a'pen van het genöe te beu stijgen. Van bestellingen voor liet Louvre was geen sprake meer; het „tot hiertoe en niet verder" klonk den ijlde len jonkman vreeselijk in de oorren. Toen hem zijn „D'iana" aan huis was terugbezorgd, greep hij eëin hamei' en sloqg het beleid aan stukken. Twee maan den lamg bleef hij aan dieipp neerslachtig heid ten prooi; het fiasco, door hem ge maakt, en cle onimjogelijkhe\ldooit zijn stoute droom en verwezenlijkt te zien, wierpen hem in Sombere wanhloop, waar aan hij aich in den maalstroom van zin genot en verkwisting wilde, ontrukken. Vleiers, die te zijnen koste uit den beker van woelde dronken, soholden op de on ervarenheid detr iury en. wetcm zijn neder laag aan de verachting, welke de kj'osaie- fce iriohtiing tegenoi-en; de nieu^w.e gglifipl aan den dag legde'. Zij spoorden hem door hun vleitaal aan en deden hem al dieper en dieper wegzinken in den afgrond, waarin zucht om te schitteren hem ge worpen had. De voorspelling van den journalist werd bewaarheid; nu 'Diana" was afgewezen, bleek men niet langer verzot op de ivoren beeldjes en werden hiervoor geen buiten sporige prijzen meer besteed. Jacob, dcior schuldeiïscbers lastig gevallen, zette zich opnieuw aan den arbeid, doch niet met de opgewektheid van wef.eer. Nood dwong hem van mi af tot werken. Hij had midde len noodiig om zijn crediteuren tot stfiB zwijgen te brengen en aan zijn veel- ei schend e behoeften te voldoen. De voor werpjes werden niet meer met kunstzin afgeweakt, en weidra liet diij zich door gewone werklieden ter zijüe staan, om maar groote. hoeveelheden te kunnen af leveren. Vooral sedert zijn kennismaking met zekeren Jozef, die als schilder in ge lijken geest arbeMde en veel geld ver diende, begon het atelier al meeT en meer het aanzien te krijgen van een. werk plaats, waar speelgoed vervaardigd wordt. In weerwil van dit, koortsachtig voor tz woog en vóelen de schuldeiischers hem van dag tot dag lastiger en dreigden eindelijk met beslag op zijn rijken inboe del. De gedachte aan algcQieelen onder gang, welke hij door genietingen rilt zijn geest trachtte te bannen, rees telkens we der op. De goede dagen, als iivöorwerker beleefd, waren voorbij. Aan den handel in kunstartiikelen, gelijk hij dien thans dreef, kende hij zelf geen levensarbeid meer .toe. Het "uitstel, door do crediteurs verleend,, liep ten eyi,de1 de tjjd susriö voort en geen hoop op redding schonk eenige verkwikking aan zijn afgetobd! „.Hendrik", sprak Everards moeder op zékeren namiddag, *toen zij den zeeman nogmaals dankte voor den warmen w'iirv- termianté!, dien hij voor haar had mede gebracht, „vader Raclet slaapt thans een ot genlbli'kje en An.na is in haar winkeltje.. Wij zijn dus alleen en kunnen, derhalve eens vertrouwelijk met elk an,Ier spréken. Heb je verdriet, mijn jongen-?" „Bk, moeder?" „Luister eens, Hendrik. Ik heb in u mijn Everard teruggevonden; gij zorgt voor mij als een brave zoon voor zijne moeder, is het dus wèl te verwonderen» dat ik mij uw leed aantrek, als waart gij mijn eigen-kind, en dat ik hartelijk 'ver lang u gelukkig te zien?" Lk zal nooit gelukkig word een moeder." „En waarom niet?" „Moeder, er zijn zaken,, welke tusschem God en den menisoh blijven, vraag dten>- aangaande niets meer, als u den vrede mijns harten niet storen wiillt." „Gij- wijdt je aan aller geluk, Hendrik* en er zou niiemand wezen, wien het uwé ter harte gaat?" „De rust van mijn geweten is me eéoi voldoende belOoniing." „Als ik eerss met demand o-ver u sprak?" „Moeder, ik bid u, doe het niet!" „Je ziet wel, Hendrik, dat ik alles go- raden heb." „Helaas! ja, doch er vaöt riots aan la dQ$nt Dosfel' J Overat ayxviftU

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1