15
13
BUITENLAND.
De Oorlog.
JAARGANG
No. 203i
Cou^o/nt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
ir Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, f!.60 per
JnrtaaL Franco per post f 1.80 per kwartaal.
Hel GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent
r kwartaal, bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Y2 cent
DINSDAG
JUNI
I9I6.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van t-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, eike regel meer 30 cent, met grati'
■bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (gosa
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
DONDERDAG
JUNI.
Stembusopening Stembussluiting
8 uur 's morgens; 5 uur 's avonds.
Houdt dezen dag der Staten
verkiezingen vrij.
Niet stemmen is een ernstig
plichtsverzuim.
De verkiezingen voor de
Prov. Staten.
De duurte.
Tracht u ar een oogeaiblü: tn te denkon,
M de verktezingsstoren uJit de iinker-
üe zou hébhen gewoed tegen het chris-
iijk amiiusbccrie, als T alma gedaan of
e'alecn had,wat thans PostJi'uma, of
ja departement heeft gedaan en gela-
m.
Wij vilden r.ëet tnnhiüster PoöUhuima's be-
kLd tot voorwerp maken van den stem-
us-strijd. Maar niu 'de linkerzijde-zelf het
wzerscOTips opwekt, om links te- stemmen,
eneênde Giieit de xegecriing mogelijk te ma-
en, 'haar program van briinenilaridscihe
üSfpsk icmgeetoiord off te werken,, nu moet
onzerzijds worden, gevraagd aain. de
lezers:
Zou hot mogelijk zijn, dat een regeering
naar dn dat allervoornaamste vraagstuk,
et voeding3vraag9tuk, te kort schiet, dan
1-ze vrijzinnige regeering!
Vóór de dumdie-meeibóags der sooiaDastesn,
i het .in adressen der Christelijke arbef.-
Sers, in de reohtisdhe pers, al hertiaalde-
jk en onomwonden verklaard:
Wat thans is voorgevallen en voorvalt
had, indlan de regeering waakzaam en op
haar post ware geweest, niet kunnen ge-
kuren.
JTs wij t a 1 van pftotsielimg rijik geworden
Mttsdhen in automobielen s'jen rondtuf-
fen, fcerwijil [bij duazieaiden en duizenden,
het gebrek voor id e deur
et a a t, dan is dat voor 'n ziee.r groot deel
Ie wijten aam de naliatigthclid dezer regee-
Kiezers, nu link ,s (het bünnenlandS'C'h
beleed van de Ihuiidi'ge regeeririg er bij
fioqpt, nu aarzelen w ij geiem oogenbl'ik,
o:n u te vragen:
Zijt ge tevreden over die oplossing van
het voedingswa'aagstuk, aooafls die vIoot
de liuidrge .regesiriag -lis gegeven. Zoo ja,
ttera dan links. Zoo neen, geef dan uw
ttjnaian <de candódaten der rechtse het par-
een deigelijlk reg ecrin.gsbc'le>id ten
t|rkste afkeuren.
V Welvarend.
Kiezers, ons land lis welvarend!! Wer
kelijk, wij 'verkeeirén allen jiim een welva
rende n toestand!! Djvt verzekert tenminste
in oen' venkiecings-artikel Breit ciud-lilberaLe
fcüad ,,De Fakkel'[hetwelk te 's-Gxaiven-
Biage versdhijnt. Dat blad' ach,rijft n.!L:
„Dank zij een wijze portiek van ge
ven en nemen, los van af Ie theorie?
kan men zelfs nu ons land een wedva
rend Band noemen, en zijn ide eerste
levensheil oef ten, idank zij ook de Icon-
stijging, dóe daarvan het gevolg was,
voor een goed deel binnen Giet bereik
óók van de lagere volksklassen geble
ven."
Is Ihet nLet schandelijk de politiek
dezcir regeering inzake Biet voetiilngavraag-
stuk nog ,,w ij s" te durven noemen?!
Bah, d'cze valse he voorstelling is een
hoon voor de duizenden en duizenden,
wel'.ke, dank zij de wijze polllöielk" dezer
vrijzinnige regeering gebrek lijden!
V Nota bene!
In een advertentie durft het .comité van
actie voor de vrijzinnige concentratie" de-
kiezers, en speciaal de. Katholieke kiezers,
wijizen op de Jbetameujklheid om liinks
te stemmen, omdat mr. Aalberse onder de
ze regeering tot hoogleeraar is benoemd!
- Men moet maar durven! De volksmond
zou zeggen: een brutaal mensch 'heeft de
halve wereld. Doch door deze brutaliteit
van links zullen ae rechtsche, en speciaal
o:Gc de Ka'Iioi'iake kiezers, each niet laten
vangen. Links houdt .de Katholieke kie
zers blijkbaar voor heel onnoozele men-
schen, dieuit pure blijdschap, dat er
nu ook eens onder een linksche regeering
aan een Katholiek een professoraat wordt
aangeboden (te Delft, (in het v t ij zinn K
ge Leiden dulde men liet niet! hun
stem aan de linkerzijde te geven.
Wij zouden om het aanvoeren van zulk
een beweegreden door de vrijzinnige con
centratie lachen, als daarin ons niet erger
de de vrijzinnige hooghartigheid, dat wij
zoo blij a!$ kinderen moeten zijn, nu ons
van liberale zijde de gunst wordt be
wezen, dat er ook eens bij een hoog-
'leeraarsbenoem'ïng -aan den voortreffelij-
ken Katholieken geleerde wordt gedaoht...
Politiek bederf.
Onze lezers herinneren zich nog wel het
■kabaal, dat in 1913 door de linkerzijde
gemaakt werd omdat in enkele bijzondere
scholen de kinderen gebeden hadden voor
hv?)t welslagen van de verkiezingen. Het
bekende anti-clerciale kamerlid Lieftinck
zelfs memoreerde dit ernstig vergrijp je
gens de kinderlijke onschuld nog in zijn
openingsspeech van het eerste zittingsjaar
der Kamer.
Maar gisteren hield de S. D. A. P. alhier
een propaganda-vergadering, waar het
wemelde van kinderen heneden de 16 jaar.
Enkele van die kleuters konden moeilijk
iin stilte luilsteren naar het politieke fraais,
wat de beide spi;ekers opdischten, en in
terrumpeerde de sprekers herhaaldelijk.
Het werd zelfs zoo erg, dat de voorzitter
de ouders moest verzoeken hun kinderen
wat rustiger te houden, daar het hinder
lijk werd voor den spreker. Maar behalve
dit z^en we jongens en meusjes van mis
schien nog geen 12 jaar met politieke vlug
schriften venten.
Enfin de „VollC'-correspondent kan nu
4n waarheid aan zijn blad melden: de zaal
wa9 goed bezet. Maar hij .zou nog meer de
waartield .dJieheni wanneer hij er bij
schreef: met kind eren.
En toch maar scheiden op de kalÖiioTie-
ken, die de kinderzielen bederven, wanneer
ze kinderen laten bidden voor een goeden
uitslag der verkiezingen.
Brutaal en onbeschaamd.
V Een waarschuwing.
KlOzers, gij wordt van vr ij zinnige
z ij d e veikeerd ingelicht!
Niemand anders, dan de Secretaris van
de Unie-liberale kiieavereenig.ing, dr. J. A.
Vodligraiff,, (beeft ons dat medegedeeld. Een
onverdachte getuige dus! Deze heeft de
ridderlijkheid gelbaid om ons te Bclhrijiven,
dat een advertentie iin (het „Leiiidiscïh Dag
blad'1, waarin de democratische gevoelens
van mr. Briët op ênisinnieerenda wijze iin
twijfel wordein getrokken., ten onrechte met
zijn naam es onderteekerad. Dr. Vollg.raff
schaamt zich klaailblijike'.ijik voior een der
gelijke van vrijzinnige zij die gevoerde pro
paganda en 't .strekt hom tot eere!
Kiezers, gij kunt er vast op rekenen, dat
gij took bij u thuds stiwJboLjetten zult ont
vangen e. d., sanie.nigejOjanst dotor „schrij
vers" van (het soort der Balans-redactie,
ook weKLoht vaóschelijk onderteekend met
namen van hooger staande vrijzinnige
mannen!
Gij zijt er nu op voorbereid en zult der
gelijke scihimp-lie®tuur verwijzen naar de
plaats, waar zq thuis behoort!
De Russen in Galicië. - De Duitschers
gaan bij Riga weder tot het offensief
over. Aan het Italiaansche front. Italiaan-
sch troepentransportschip getorpedeerd.
- Russische, troepen op Roemeensch
gebied. De conferentie der lersche
nationaliteiten. - Ministerieele crisis in
Italië.
Van de oorlogsterreinen.
Overzicht.
Op het Westelijk oor logst er rein blijft
het bij do dagelijks terugfceerende artille
rie-beschieting, die gepaard gaat met
plaatselijke aanvallen der Duitschers, zoo
wel Xn Champagne, als op die beide Maas
oevers. Bij Per (hes drongen de Duitschers
een Fransdie loopgraaf binnen en namen
honderd sio'ldaten en driie officieren gevan
gen. Zij keerden, zegt Giet Duiitsche leger-
berieilit, overeenkomstig Biet voornemen,
in (liu.n eigen loopgraven terug. Dit will in
'goed verstaanbaar Ilollandisch zeggen,,
idat zij weer uöt de Frannsche (loopgraaf ge-
vnrpen ei,r>i.
Op het Itaiia-ansche front schijnt eenige
rust gekomen te zijn, .die blijkbaar in ver
band staat met troepenverplaatsingen van
Oostenrijikeirs naar het Russische front.
Toch blijven de Oostenrijkers ten Oosten
van Asiago, nog vorderingen m,aiken: d,e
Monte Lemerle, die tusschen AsHiago en
de Brenta is geil eg en, is thans in zijn ge
heel dn hun bezit. Daartegenover staat,
dat de Italianen zoowel 'in Biet Sugana-dal
als dn Ihe.t igdbicd tusschen de Etsclh en de
Assioo, naar zij melden, -een offensief be
gonnen zijn, dat enkele resultaten moet
hebben opgeleverd.
Op het Oostelijk oorlogsterrein zijn de
Russen door de veroveriing van de vesting
Dubno, aan de Ilkwa, een zijrivier van de
Styr, in het bezit gckooien van den gehee-
len vesting-dnichoek, werke door Rc-wno,
Luck en Dufcino gevormd wordt. Dubno
werd den 9en September 1915 door de Oos
tenrijkers <op de "Russen veroverd, d>lo
toen (hun Bin ie moe,sten terugtrekken tot
bij. de Goryn-róvieir. Daar wisten zij zich
te ihancUiarein, ipma lüianis, negen maiandien
later, opnieuw naar voiren te dringen en
d'c Oostenrijkers uit de (krachtige 'vesting
Dubno te werpen.
De voornaamste a an vallen, der Russen
blijven zich concentreeren dn het gebied
van Woibyhlë: tuöschen Kolki en Dubno,
en iin streek tussclhen de Strypa en de
Z'ota Lipa,
Zoo de Oostenrijkers er niet dn slagen
het Ruasloclie ofiensief aanstonds tot
staan te brengen, (komen verschél'dteaie
deel en hunner linies in ernstig gevaar.
Allereerst lioopen zij kans en Boelkow:nab
aan de Prutfi, te worden afgesneden, doer
de Russische legers, die hun offensief aan
den Dnjester verder ontwikkelen. Voorts
worden zij iin Biet St-iypia-gebied, tusschen
Buczacz en de grens van Wodhynië be
dreigd. terwijl ihun liinl'Je aan, de Styr bo
vendien in Biet nauw wordt gebracht. Hier
hebben de Oostenrijkers edliter reeds
krachtigen tegenstand geboden en de Rus
ten bij Ko'lk/.1 over de Styr teruggeworpen.
O,eik bij .Torgowitsa, het punt waar da
Ikwa in de Styr vailt, weren.de Oosten-
,i ïjkdv ak-li -dcupq>cr, BMid'0.r Cdlitpv fD kun-
r.en bellet ten, dat de Russische troepen
den weg van M'lynoff naar Bercstetstolilko
(ten Westen van Dubno) hebben bezet.
O oik bij Buczacz hebben de Oostenrijkers
togen aanvallen gedaan. Zij hebben de
Russische troepen, die na de verovering
der stad na,an* (het Noord-Westen cr|-rok
ken, dus naiar da Ziota Lipa, die op dat
punt nog niet :h bereikt, teruggenvoipon.
Meer naar (het Zuiden hebben de Russen
echter bij het bruggelioofl van Zalesczyki
nieuwe vorderingen gemaakt en, naar
Reuter me'dt, de „voorsteden van Czerno-
wits bereikt". De groote afstand1, welke
tusschen deze twee punten óegt, maakt de
mededeehng evenwel niet zeer .waar
schijnlijk.
De Russen melden, dat zij thans in
totaal hebben gevangen geno
men 1700 officieren en
1 1 3,0 0 0 soldaten. De onverwach
te, ontzaglijke sllag liee,ft hen verder een
oorlogsbuit d'oen inadhtlg word'en, welke
dn dazen ooi'log zijn weerga nog niet (heeft,
gevonden. Het js volkomen duidelijk, dat
de Oostenrijkers verrast zijn gewerden
door het plotseling® Russósdhe offensief.
De Duitschers laten niet lang op zich
wachten om ten tweede male den bedreig
den O o sten.r i jkscBien bondgenoot bij te
springen, nu deze opnieuw door den Rus-
si schen kcfos wordt aangevallen. Reeds
hebben zij gepoogd d'cxoa* aanvallenin, de
streek van Rïiga den druk op de linie der
Oostenrijkea-s eenf'gszins .te verHcht'en.
0p Zee.
Italiaansch troepentransportschfp
getorpedeerd.
Officieele bericihtèn uiit Rome en Weo-
nen. melden, dat een Ooslenrijksche duik
boot dn de Adriatlisclie Zeehet Itafldaansche
troepentransport schip „Principe Umbeito"
heeft getoi-pedeerd. Het schiip is gezon
ken; de bef.ft van .het aantal ingescheepte
militairen /is gered.
(De „Puvnoipe Umberto", tih 1909 ge
bouwd, mat 7929 ton bruto en (behoorde
aan de NavigazBone Generate, ItaJM'ana te
Genua.)
Het vergaan van de „Hampshire".
De Rritsche Admiraliteit me'Jdt: 11 tand
is vastgesteld, dat d,e „Hampsililre" op 5
dezer 'savioncls om 8 uur op oen mijn iia
g es tooien ©n binnen 10 minuten gezonken..
Ze werd geëskorteerd door t\Vee torpedo
jagers,, diiie er doior de ruwe zee van af zijn
geraakt. Een, omstandige nasporing liaan
de v'ier a'eddingbooten, die men van de
„Hampshire" heeft zien wegvaren, is
vruchtel-oios gebleven. Admiraal JeClicoe
Iwijfett er nirii .aan, of de „Hampshire" is
in de onstui/mge zee aan de lijzijde vfin
de kust vergaan. Alle hoop, dat nog an
deren dan de 12 overlevenden, die op een,
vlot gered zijn, In lieven zijn gebleven, ia
opgegeven..
De duikboot cn mijnoorlog.
Naar L'oyds meldit, is het stoomschip
„Troste- IIP' qp een mijn geloopen. Men
gelooft, dat alleen de eerste offóaier er het
leven heeft afgebradiit.
Naar «Rlótzaiu's Bureau meildt, fis het
Zweedsche stoomschip „Para", uit Ilcll-
singbong (1800 ton), onderweg van Aaxhue
naar Sand'hamn, bij het Alnïagünder
vuursdhr'p gezionken. Het schip zonk dn
-i'-éTi 7mirnu'ut- ID^KtApppti,
is gisterenavond te Sandhamn geland.
Oostenrijk-Hongarije.
Graaf SzOegyeny Marich L
De vroegere Oostenrijks-Hongaarsche
gezant te Berlijn, graa.f Szocgyeny Marich
*s te Stuhlweissenburg na een korte onge-*
steldheid overleden.
Engeland.
De conferentie der lersche nationalisten.
Blijkens een bericht over de Zaterdag
door de nationalisten te Dublón gehouden
conferentie bestonden de voornaamste
voorstellen van minister Lloyd George in
zake de regeling van het lersche vraag
stuk in de onmiddellijke 'invoering van
Home Rule, met de 'volgende amendemen
ten als tijdelijke maairegelen:
Bestendiging van de vertegenwoordiging
in het Britsche parlement in vollen getale.
De 6 Ulstersche graafschappen blijven,
evenals thans, onder de Britsche regeerGng
staan.
Onmiddellijk na den oorlolg zal een con-,
ferentie van het Britsche Rijk, waarop alle
overzeescCie gewesten vertegenwoordigd
zullen zijn, de toekomst van regeering en
rijk bespreken, met inbegrip van het
lersche vraagstuk.
FEUILLETON.
HET PLEEGKIND.
o
„Ik wensch niets beters en. taal niet
neer naar het wereüdig.edruiisch; uit vrijen
Ml verlaat ik u niet; 'vvxe weet edliter, wat
Godvooir orus bestemd heeft."-
Het vroeger reed's genoemde, tot het
ftcschhuYis beihoott'ende denpje was niilet de
pfgè nederzetting van dien aard. In de
Diolscilue gdbengben dagen meerdere van
WUce ncidiarzttisnigen, bevo'lkt docr Heden,
die omi de witle van het oude of ir.l'auwere
geloof hunne haardsteden: niet konden of
tochten betrekken en tdlle streken in het
lijzonde-r moesten vermijide-n, waar de
®ijg het féiist woedde. Enkele geestelijken
'rtden met hunne kudden de veirbaomimg
fiöiecf/l maar wanneer zij na veifoop van
M stiiem-en, kionden hunne piliaatsen niet
andercin imgenomen warden.
Maar -andere, meest op de Vlucht gedre
ven priesitens, doortrokken het gebergte en
échten de .daar wonende Katholieken op.
k's iin de eerste tijden van heit Christen-
,!o® droegen deze ohversaagide, voc-t
fiiols vreezende mannien het nioodilge bij
hot, oen het H. Offer op te dragen, en
^venah waair zij kwumein, werden zij met
Vlengidé begroet; hunne terugkomsit werd
Wangomid tegemoet gezien.
Zulk^een geeisld-ijka, doioir'het dangé loo-
m ziek ©n vermoeid, was nu iin liet
'">u<ldoip aajigdk.oanen, -en .aanstonds had
den 9'joitv.oiogjd van diens komst keu
nis gegeven. Het duurde eenjge dagen,
voordat de priester eeni'.gszan.s hersteld
was, en zoortra het liern mogelijk was,
kwam hij weder zijne geesta'.ijke plichten
na.' Den dorpers zouden weder de-lanjg
verbeide zegeningen van den H. gods
dienst ten dedl worden en matuuiftijk ook
aan de bewoners van het Boschhufs.
Ofischioon ,de slotvoogd erop aamdrang,
den geéStelijlke in het BosclMiu.ls een thuis
te verschaf feil,sloeg hij ieder verzoek af
met de verzekering, dat izijmie p.T.'dhlcn hem
verder rdepten.
Op den dag van zijn vertrek nam de
waardige man .afscheid van de kld'aie ge
meente. welke hem zcxo na aan Biet hoirt
lag; hij deed-diit in wairme bewoioirdlingen
cm (veimaanide allen, het güloof trouwste
blijven en God «'innig dankbaar te zijn
voor de genade, welke Hij huai A'ertec-nd
had, dat zij hier in den kring der hennen
in rust en .veiligheid konden leven, terwijl
daaihu'iton -de krijg met zijne veawoesliin-
gem wvoedde.
Vrouw Rotburg .beg,af rich "hiet de be
woners van het Boschhuis na het eindi
gen van .de Mis hutewaarts, terwijl! Vea.t
Stoffer noig -eorii'gen tijd achterbleef, daaa-
hij den geestëlijke iets te vragen had.
Nog nadenkende oven' het zoo even veir-
ncmene, schreed vrouw Rotburg met hare
makkers .zwijgend door het woud, totdat
Imnó pC'ot&eiing uitriep:
„Tante, zeigt mij toch, wie zijn mijne
ouders en waar leven zij?"
„H. Mania, Jozef!" riep de IVuilrstoiudslcii--
yerraist, „hoe komt liet kind a>an die
vraag?"
„Dat is zeer natuurlijk", mecm.de Irml,
„ik heb 'daaraan reeds di!kW'ijl§ godaohtj.
maar heden, toen de Eerw. heer de .'kinde
ren zoo wees op de .plichten, welke zij je
gens hunne ouders hebben, toen viiefl. het
mij weder in, dat ik nog nooit van mijne
ouders gehoord heb, en ouders heeft een
ieder toch?"
„Zeker, maar men kent ze nr.et altijd...
Arme k'téine, de uwe zijn reeds l'arg ge-
s tor ven."
„Waar zijn «die dan gestorven, en hoe
waren ze met u en Velt verwant, tante?"
Vrouw Robburg was in pijnlijke verte-
genheüd. Stoffer 'had haar verboden aan
JrmiL mede te deelen, hoe zij in het Bosdh-
huis gekomen was om hiaar .geen smart te
veroorzalv.cn, wanneer zij bemerkte, dat zij
een vreemde voer hen was.
Gregiocir kwam haar nu te hulp.
„Waartoe die vragen, Irmii?" riep hij.
„Vergenoeg u er mede te weten, dat
vriend Stoffer en Rotburg voor je gezorgd
hebben als voor hun eigen kind, en dat
gij u .als zoodanig behocod te gedragen cn
hen lóef te hebben."
Irmii zweeg, maar zij was niét tevreden.
Zij had r.og veGe vragen will on doen, wcfi-
ke haiar cloor het hoofd dwarrelden.
Ondertussdhen voerde Stoffer een ern
stig gesprek met den geestelijke.
„Veroorloof mij, oenige wagen tot u te
richten, welke in clen aard van uw ambt
liggen, Eerwaarde heer. Wij loven luier
geheel van de werd!,d afgesloten en hoor en
niets van hetgeen daar omgaat. In vroe
gere®.* tijd ging ik alle jaren naar Würz-
bung om mijnen heer rekenschap van mijn
bestuur te geven. Later vertrok de graaf
doon* de wiSsellvaMiigheden van den krijg
r;aar Mümchen, en Ldlioefde ik hem daar
piet o-p te zpokeii. Ik moest mijn bust Uófiü
en zijne bezitting in goede erde houden en
afwachten, totdat betere tijden zouden
aanbreken, dan zou 'ik meer van hem
booren."
„Gij zijt een getrouwe rentmeester, Slot
voogd"'.. -was het antwoord, „en uwe wa
gen zat ilk naar beste weten beantwoor
den. Vergeet echter niet, dat ook mijne
.kenniïs van den loop der zaken in de we
reld zoo geheel .groot niet is."
„Bij mijn laatste reiis hoorde fJk, dat het
spoedig wede zal worden, en bót heden is
het neg niet geschied, waarom eigen
lijk?"
„Wat gij lioiordet, was gcheei1. Juiieit;
reeds Hangen tijd is men te Münc'lien be
zig, zonder clat eigenlijk iets tot stand
gekomen is. Er zijn «ar nog te veel, in wier
belang het is den vrede niet te sluiten, on
zoo woedt de krijg nog altijd met dezelfde
ongehoorde wreedheid voort."
„Wfce zijn diet, .dJie den vrede verhinde
ren?"
„Eerstens is liet Frankrijk, dat zióh tot
liederen prijs Aan don linker Rijnoever wil
verzekeren, aan n'cg de Zweden, die met
ale geweld eon evangelisoh statenverbond
iin Duitscibóand. met Zweden aan het
hoofd, will en hebben."
„Zeg mij toch, wat hebben de Zweden
dan met Duit&chlla/nd te maken? Dot is mij
npoit duidelijk geweest!''
„Hun koning was een groot völdihecfl*,
die oorlog Bieeft geA^oerd, zoolang ltjj ge-
Beefd heeft. TI ij hoopte in Durt^cfiilland e.en
rijken 1 uit te winnen, o.m zijn eigen dood
arm land teverrijken. Gehectle scliep/en
vol met wat -in Duitsc/Tiland goroofd wasv
werden van den aanvang af naar Zweden
gezoadfiao. Maai; de koning had fieasrifhY
en deze had meerdere gevolgen. In Würz-
burg liet hij zlich tot hertog der Duitschers
uitroepen, en in Nurnberg verklaarde hij
openlijk, dat geld niet in staat zou zijn
het vergoten bloed zijner onderdanen on
gedaan te maken. De Zweedsdhe graar.ten
spraken er zélfs over, wanneer Zijne Ma
jesteit zieh tot Duitscili ke.J7.er zou laten
uitroepen."
„En hoe kond en Oiriisdhe vorsten aan
■de zijde van den veroveraar treden?"
„O, de Duiitsche vorsten deden nog moer.
Graaf 'Mansveld on he hertog van Bruns-
wijk niet hunne soldaten werden jaren
lang door Holland betaald. Ilerüog Bior-
nn.vd van Saksen-Wei ma.r geniet ecQiter
den treur gen .roem In Fransohe soldij,
met Zweedsdhe troepen, zijn eigm vader
land verwoest te hebben. In naam van
Hem. DJc \v>or de gansidhe menschheid
aan het kruifflioiut stierf, en Die aan omd
het gébod gaf, niet alleen onze naasten,
maar ook onze vijanden te beminnen,
werden dagelijks de grootste gruwden
verricht, van woke de wereld vrooge©
geen vermoeder» ha>i. Ook nu rusten de
Zweden ziich weder tot een (rooftocht naar
Bei ere 14 uit. God zii <lcn oorden, waa.r zij
heentrekken, genadig! Wi'nrzburg zat het
eerst bedreigd wonden."
„Hoor ilk goed, gil zegt Würbnrg?"
„Ju.lst, hebt gij daar kennissen woneln?M
„Zéker, mijne zuster is rlaar in het
klooster."
„Dan,raad ik u oan, haar 200 ^poadlg
mogéüUc van danr te voeren, ward cp de
kloostere, In welke de rtjand groote rijk
dommen vermoedt, hooft hij het MJzonlofl
gemunt,'-1
jfWordi yeryölg;d4
