25 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. No. 199j BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekerinfl oor Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onze agenten 12 cent per week, fl.60 per wartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaal. Het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD is tijdelijk alleen verkrijgbaar tegen betaling van 10 cent lor kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 71/2 cent DINSDAG APRIL. 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent, Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handeis-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. j nota der Veresnigde Staten aan litschland. - Poliwanof opperbevel- iHer aan het Strypa-front. - Het ransche parlement. - Economische en plitieke conferentie te Weenen. - liegtuig boven Dover. -- Sir Roger Dement. Van de oorlogsterreinen. Overzicht de afgéloopen .dagen, heeft de strijd |ch ibij Verdun voornamelijk beperkt tot geweidiige beschieting van den Mort lamme en hebben de Duitschers verschil- ute aanvallen gedaan, die hen in het hebben ges't.eld van eenige Fransche ■llopgraven. Ook van Franscbe zijd© wer- eenige aanvallen gedaan, die met mag succes werden uitgevoerd. Over het gemeen is hier echter, de toestand ni'eit Jfcwijzigd. n- het Bi' front hebben de Duiit- 5 de pas <-,*. Innen loopgraven aan ®weg YperenLangemarck moeten ont- pfltl.- Vertier hadden op het Westerijk oorlogs-_ rreim verschillende luchtgevechten terwijl een eskader Franscbe vlieg- igen in België het station Vijfwegen jeft beschoten. Ook op het Oostelijk oorlogsterrein, heeft, ihailve luchtgevechten en artilleriebe- jiietiinge.il, niets bijzonders plaats gehad. het Itaiiaansch-Oostenrijksche oor- gstierrem blijft de' strijd hardnekkig wrtwoeden. De Italianen melden, dat zij bezetting van den Passo della Sentd- slla'op 2717 meter hebben voltooid en zij het Noordelijk deal van het Seltz-dal klein stuk loopgraaf hebben moeten ütraimen, Uiit Weenen wcirdt gemald, dat bezet tóng der ste unpunten op den Col Lana vijf vijandelijke aanvallen bloedig- eeft afgeslagen. "p het Kaukasische front beginnen de ken meer tegenstand te bieden. Een diagram uit St. Petersburg meldt tenr imete, dat de Turken dn de kuststreek iogmgen hebben gedaan om~tnaar Trebi- 16 wide door te dringen. All de pogingen wer- echter door de Russische voorhoede ferijdeld. Inihet centrum hebben de Turken een ZEI lijandeilijke afdeeling overrompeld en te- Jgges'.agen. In Duitsch-óost-Afrika hebben de tro-e- ,eh van generaal Van Deventer den vij- lijl lad voor Koandi Iranzi verslagen en die laats b ezet. 0p Zee. De duikboot, en mijnoorlog. - „Lloyds" meldt dat de Engelscha Soomboot ,,Cairngowan" zonder waar^ Khuwing in den grond is geboord. Hyt ichip was niet gewapend. Volgens Lloyds" is voorts de Fransche bark .Charnaral" Zaterdagochtend getorpe- ted. Men meent, dat de bemanning ge- Het stoomschip „Fregantile" is tot zinken gebracht, de heele bemanning is aan wal gezet. De kapitein en 16 man van liet stoom schip Feliciana" zijn opgepikt door een ander stoomschip. Men zoekt naar de rest van de bemanning. De Feliciana" is ge hoed verloren. Volgens een ander bericht is de heele bemanning gered. Het Italiaansche stoomschip Jozef Acostfoherczes" is door een Duitsche duik boot in den grond geboord. De bemanning is gered. Volgens een „Lloyds"-bericht is het Noorsche stoomschip ,,Aud" Zaterdag ochtend om vijf minuten over tienen ge zonken bij Dauns Rock. De bemanning is te Londen aangeko men. (De ,,Aud" in 1907 gebouwd, mat 1102 ton bruto en behoorde aan J. Kuhnle Jr. ite Bergen.) Lloyds" deelt mede, dat het stoom schip „Parisiana" gezonken is. De beman ning is. gered. (De ,,Parisiana", beboerende aan de fir ma Fumess, was. groot 3024 ton netto en 4763 tooi bruto.) Duitseiiland. De nota tier Vereenigde Staten aan Duitschland. De jongste nota der Vereenigde Staten aaö. Duitschland behandelt het gebeurde met de „Sussex". Een zorgvuldig, nauw gezet en onpartijdig onderzoek door Ame- rikaanscho officieren van leger en vloot heeft uitgewezen, dat de „Sussex" zonder waarschuwing of eisch 'tot overgave is ge torpedeerd, en dat de torpedo^van Duitsch maaksel was. De nota gaat verder de ontwikkeling van den duikbootoorlog sedert Febr. 1915 en de wisseling van no-ta's •tussohen de twee regeeriogeini sindsdien na en keurt in de eerste plaats het optreden der duik- h o otc o mm and an tendat met de verzeke ringen van de Duitsche- regeering in strijd is, af. „De .regeering der Ver. Staten koes tert in dezen voorbeeldeiloozen oorlog ge voelens van oprechte vriendschap jegens volk -en regeèiring van Duitschland en zij heeft, hij gebrek aan praeoedenken, zoo ïanig geduld geoefend, totdat- de feiten slechts voor één uitlegging vatbaar wer den. Dat tijdstip ds thans gekomen. Het is de -regeeiring der V. S. duidelijk geworden, •dat -het gebruik van duikbeotem tec vernie- tiiging van den vij amdèlijkéh handel nood zakelijkerwijze -ten eenen male onvereenig- haa.r is met de bestaande en onwraakbare beginselen .der mensc-heili jkheidde be staande en onwraakbare rechten der om- zijdigen en de 'heilige voorrechten van ncin- c om ba tt anten. Als het. nog het doe'l der Duitsche regeer ing ós om onbarmhartig en zonder onderscheid met duikbooten tegen koopvaardijschepen oorlog te voeren, zon der rekening te houden* met hetgeen de re geering der V. S. ais heilige, -Onwraakbare w-etten van het - volkenrecht en algemeen erkende geboden der mensch-elijkheid moet beschouwen, dan zal de regeering der V. S.-ten slotte gedwongen zijn tot de slot som, dat zij slechts één weg kan bewan delen. Tenzij de Duitsche regeering zich thans -niet onverwijld bereid verklaart haar -tegenwoordige wijze van oorlogvoe ren met duikbooten tegen passagierssche pen en koopvaarders o-p te geven en die bereidverklaring gestand -doet, wordt do regeering der V. S. geen andere keus ge laten, dan 'de diplomatieke he- trekkingen met de Duitsche regee ring geheel te ve-rbreken. Tot zulk een stap zou de regeering der V. S. met den grootst en weerzin overgaan, maai- zij zou er toe verplicht zijn in naam der menscheli jkheid en der rechten van onzij dige vodken." Aan do nota ós, ate bijlage, een over zicht met. con-clusic omtrent hot g-ebeu-rde met do „Sussex" toegevoegd. Volgens de ,,Konr. Nor den' zal hot Duit sche antwoord waarschijnlijk -pas binnen «enige dagen ku-nnen worden atgezcnclen, misschien eerst tegen het eind dor volgen de weet. Hoe hot antwoord aal uitvallen Is nog niet.bekend, maar men neemt vrij algemeen aan, dat de. regeering zich zal blij ven stellen -op; het standpunt, dat dn d-e rede van den rijkskanselier is uiteengezet. Niemand wenscht oorlog met Amerika, maar evenmin oen vrede ten koste van on voorwaardelijke onderwerping aan e-iiscben,die algemeen overdreven worden Oostenrijk-Hongarije. Economische en. politieke conferentie. Den 26en -dezer komen er vertegenwoor digers van de Duitsche regeering te Wee-- men aan om -een aantal economische en politieke aangelegenheden met Ooisten- rijksch-Hongaarsche overheidspersonen to bespreken. Frankrijk. Het Fransche parlement. Het parlement is tot. 18 Mei verdaagd. Engeland. Sir Roger Casement. Do Üri-tscbe Admiraliteit heeft bekend gemaakt, dat tusscherx den 20stcn en Sisten een poging is gedaan om wapenen en ■schietvoorraad te landen in Ieriand. Dit geschiedde door «en schip,"' dat zich als neutraal vaartuig -voordeed, doch dat in werkelijkheid een Duitsche. hulpkruiser was, die bijgestaan werd door een Duit sche- -onderzeeboot. De hulokruise-r werd in den grond geboord en een* aantal por somen is gevangen genomen. Onder de gevan-ge- ai-en is Sir Roger Casement-, die sinds d-en aanvang* van den oorlog in Duitschland een anti-Brit-sche campagne heeft gevoerd, welke beoogde, Ierse he. gevangenen tot verraad over te halen. Vliegtuig boven Dover. Het Bri'tsche 'departement van Oorlog maakt bekend: Een vijandelijk vliegtuig is gisteren om kwart voor twaalven 'boven Dover versche nen en heeft -op een hoogte van 6000 voiet boven de stad gevlogen. Het anti-Iucht- vaart-geschut heeft het- vliegtuig verjaagd, dat geen bommen 'heeft laten vallen. Rusland. Poliwanof opperbevelhebber aan het Strypa-front. Poliwanof, de oud-minister.' van Oorlog, is belast met het opperbevel aan het front in den Strypa-sector. Vereenigde Staten. Do Vereenigde Staten en Duitschland. De regeering neemt allerlei maatregelen voor het geval de betrekkingen met Duitschland afgebroken mochten worden. De vertegenwoordigers van de Vereenigde Staten, in de eerste plaats de ambassa deur te Berlijn, hebben reeds de noodige orders ontvangen. De opvatting in officieele, kringen is geenszins optimistisch. Zondagavond zijn te Washington tele grammen ontvangen van den Amerikaan- schen -gezant -te Berlijn, Gerard. Zij had den de strekking, dat Duitsehland! bereid is zeke-re concessie-s te -doen. Het heeft ech ter de. moeilijkheid op te lossen de Ver eenigde Staten tevreden te stellen, zonder -de Duitsche openbare meening te prikke len. De 'ambtenaren van het departement van Staat, die kennis -diragen van vorige Duitsche „concessies", blijven een voor zichtige houding bewaren. Verschillende oorlogsberichten. Cacao en sigaretten. In Duitschland zullen voortaan ingevolge een besluit van den, rijkskanselier oc(k ingevoerde ca caopoeder on chocolademassa, benevens tabak voor sigaretten, slechts door officiee- le lichamen in den handel gebracht mo gen worden. Caca-oproducten moeten aan de Kriegs- kakao Ge-sellschaft. m.b.H. te Hamburg en tabak aan de Zigaret beauednk au fs-G esell- ©chaft m.b.H. te Berlijn afgeleverd wor den. Het zeepgebrek in Duitschland. Nu er in Duitschland zoo'n gebrek aan zeep is, dat men die ook al alleen in een be paalde hoeveelheid op vertoon van zijn broodkaart kan krijgen, bevatten de Duit sche kranten raadgevingen, hoe men zeep kan aanlengen met soda-oplossigen en hoe men zelfs zijn lijf met soda kan reinigen. De munitie-aanmaak in Engeland. Dr. Addison, parlementair secretaris van het ministerie in Engeland, heeft meege deeld, dat er ongeveer 1,900,000 arbeiders in Engeland wapenen en munitie maken in ongeveer 13,000 Tijksfabrieken en werk plaatsen, hoewel er onder deze een aan- •tal zijn, die slechts ten-deel e voor het rijk werken. Onder die arbeiders zijn ruim 200,000 'vrouwen en meisjes. Het korps non-combattanten in Enge land. Valgens een mededeeling van mi nister Temiant in het Lagerhuis, bestaat het korps non-combattanten in Engeland uit ongeveer 400 man. Verscheiden man nen, die naar dat korps werden verwezen, hebben er de voorkeur aan gegeven in het gewone leger te dienen. TonansjicLoni, die een krachtig republi kein is, het Zuiden zal verzoenen. De Chineesche kruiser „Hajoeng", trans porten begeleidend, is Zaterdagavond ten zuiden van de Tsjoesajveilanden. op de stoomboot „Hsingoe" geloopen. Tot dusver zijn er van de uit duizend koppen bestaan de bemanning der „Hajoeng" dertig ge red!. Buitenlandsche berichten. Het Chineesche ministerie. Toeantsjidoni aanvaardde het voorzit terschap van den ministerraad en de por tefeuille van Oorlog. Toeantsjikai stemde er in toe aan dit ministerie de geheele burgerlijke macht over te laten. "Men hoopt, dat het voorzitterschap van Nederland en de Oorlog. De Bruinbroo d-r e g e 1 i n g. Door het Centraal Bestuur van den Ned. Bakkersbond is aan de Leden der Tweede Kamer der Sta ten-Gene raai een adres ge zonden, waaraan het volgende is ont leend: Door den maatregel van Zijne Excellen tie den Minister van Landbouw, Nijver heid en Handel om vanaf ;den 24sten April het bakken van wit brood geheel te verbieden, met uitzondering van het brood bestemd voor zieken, wordt de Nederland- sclie bakkerij zeer ernstig getroffen. De vervaardiging toch van het wit brood en speciaaPvan het klein- en luxebrood levert den bakkers het grootste deel hun ner bedrijfswinst op, zoodat zij na 24 April, verstoken zijnde van winst, op deze broodsoort een bijzonder zwaren. tijd te gemoet gaan. Bovendien is het te verwachten, dat de verkrijgbaarstelling van het minder gaar ne gegeten bruinbrood het broodgebruik zal doen dalen, evenals dit goed merkbaar was in de laatste helft van het jaar 1914. Zal dus door deze heide invloeden het bestaan der broodbakkers zeer ernstig worden bezwaard, nog een tweede gevaar dreigt op te treden door bovengenoemden maatregel. De vervaardiging van uitslui tend één soort brood veredscht veel min der arbeidskrachten in de bakkerij dan in gewon© tijden daarin werkzaam zijn- Juist het bakken van het klein- en luxe brood vergt veel arbeid. Tengevolge dus van den maatregel van den Minister van s L., N. en TI. zou dus ruim een vierde ge deelte van het bakkerspersoneel buiten werk komen. Reeds zijn in enkele groot© bakkerijen de arbeidscontracten opgezegd. Bij een bespreking, die door Minister Posthuma Dinsdagmorgen aan eene Com missie van bakkerspatroons was toege staan, heeft de Minister de bakkers be dreigd met onthouding van regeerings- meel, indien zij er to© zouden overgaan 'personeel te ontslaan. 1 Naar aanleiding van bovenvermelde fei ten wendt zich het 'Centraal Bestuur van den Nederlandschen Bakkersbond tot de ITwoade Kamer der Stat en-Generaal om een krachtig protest te doen hoo-ren tegen dezen volstrekt onwettigen dwangmaatre gel, die een hoogst érnstige inbreuk is op de rechten van den werkgever. Het verbod om personeel, dat in het be drijf overbodig is, te ontslaan beteekent eene nieuwe phase in de Staatsbemoeiin gen, waarvan zeer zeker geen antecedent te vindqn zal zijn. Een hoogst-ernstige strijd dreigt uit te breken. Vele bakkers zullen niet in staat zijn aan de eischen van den Minister te FEUILLETON. Beproevingen. 1 iiNu al? En de geheele! som?" vroeg nst. „Zeker; dit stond idem heer volgens het nitraat immers jyrij. Èn ik zou daarover tok met u, mijnheer Ernst, willen spre ken." Grunert keek naar Hülsdorfv die zi-ch ■tot papierën, die voor hem óp zijn lesse naar lagen, bezighield. „Spreek gerust, Grunert. Mijnheer IIüls- [farf'mag alles hooren, wat gij mij wenscht zeggen. Ik heb geen geheimen voor am." „Goed, dat is uwe zaak, mijnheer Ernst. Mevrouw ,uwe moeder is, zooals wij weten, ".69 over hare dochter, en ik ben toe tende voogd voor het beheer van heit ver togen der jongejuffrouw. Daar mevrouw ttwe moeder u dat beheer heeft overgedra- E0u, zoo verzoek ik u, mij mede te dealen, de som, die al voor juffrouw Roberta pigekeerd is, vastgelegd moet worden, en ^at •er zal gebeuren met da som, dóe ik «a-ar nu ter hand zal istellien." V&rbaasd en onaangenaam verrast hoor- Ernst den rentmeester aam. Oude vriend," zeide hij daarop, „wiaar- plaagt ge u moodaloos? Robaria wordt Ffters bimruen ern .paar maanden, mondig do gehoelie voogdij is dus nu nog slechts ton vorm." „Dat kan wél zijn, mijnheer Emst, maar ffaat mij niet aan. ik moet mijn plicht waa| -waren het in -plaats vam maan- „Hardnekkig mensch! Het vermogen mijner moeder ien zuster is in mijne zaak, onder mijn beheer." „En lis het daar ook veilig? Vergeef mij die vraag, maar ik moet ze stellen. Ik twij fel: niet aan uaveoi goeden wil, mijnheer Ernst, maar..." ,Maar, misschien aan mijne kracht? Hül&doTft staat gij mij toe, dat ik dezen twijfelaar onzen balans voorleg? Dlan kan Jiij zwart op wit zien, hoe wij staan, en zich overtuigen, dat niemand zijne kwee- kelïrig meer voordeel kan bieden dan wij." „Ik heb. er niets liegen, Stemthal, en wul er bij opmerken, dat ook ik mijn vermogen ion dat mijmer zuster dn die zaak steekt." „Het zijn groote sommen, mijnheer Hülsdorf", bemerkte Grunert. „Wiilit ge daarmee misschien zeggen, dat wii zooveel niét bezitten? Dat is ook zoo. Maai* al9 ik mijn geheele vermogen ver lies, is hét hetzelfde, hoe groot dit is ge weest. En wij zullen wel zorgen, dat dolt niet gebeurt-. Dat ds pmmers geheel ons eigen belang." Hiertegen wad niets in te brengen. Grunert moest, gaarne of niet gaarne, hiermede "tevreden zijn. Het spreekt van zelf, dat die rentmeester dn de Bellevue» straat moest togeeren, hoezeer de eenvou dige man het aanbod eerst ook afsloeg. Er.nst reed met hem naar het hotel, waar hij zijn intrek had genomen, en bracht hem daarop naar zijne moeder en zuster. Slechts een paar dagen kon men Gru nert [in die groote stad houden. Dab ruste- iOKXze dringen eui stuwen op de straten haatte hij; hij vetriklaar.de daarbij met op adem te kunnen komen. Mevrouw SternithlaJj en Roberta waren zeer verheugd over zijn bezoek. Grunert •har immers zulke treurige tijden met hen beleefd! En moeder en dochter hadden zooveel te vragen en te zeggen, wat men moeilijk schriftelijk kon doem. Want er waren in. de oude woonplaats zoowelen 'achtergebleven, in wie zij levendig belang stelden. Bij de wisseling des jaars steeg de ge zelligheid in de groote stad ten top, en het kostte moeite' om, als men eens in dien maalstroom van genoegens geraakt was, -er niet in onder te gaan. Slechts weinigen konden or zich geheel buiten houden. Hüls dorf en Stermthal' golden voor een sollied, ondernemend huie, de beide vennoo'en ,voor flinke mannen, die een schitterende toekomst tegemoet gingen. Ook Theresia was algemeen bemind -en was zonder er zich eenige moeite voor te geven, steeds daar, waar zij verscheen, het middelpunt van een uitgelezen gezelschap. Hiilsdurf verlangde nu, dat zijne zuster evenals I are kennissen -een avond in de week voor tnt- vangst hunner vrienden en bekenden, zou vaststellen. Theresia verzotte zich aanvankelijk hiertegen. „Is het strikt noodzakelijk?" *toeg zij, toen haar broeder zijn wensch Toehaalde. „Ja", kreeg zij ten antwoord. „Dit is nu een offer, dat ge mij of liever de zaak moet brengen. Mevrouw Sternthal as te zieke lijk, om ook een avond voor ontvangst te haren 'huize te bepalen." „Als ik de noodzakelijkheid ervan maar kooi inzien!" „Laat je anders zoo helder verstand je nu in den steek? Je zegt, dat het genoeg is, als onze zaak bloeit en onze vrienden dit weten. Maar ik kan foc'h niet iedereen mijne boeken voorleggen, als ik creiiet* noodi-g heb, dat meest op goed geloof cn aan hem, die hst niiet. noodig schijnt te hebben, verleend wordt. In de wereld is de schijn even gewichtig als de daadzaak Self." Als wij openlijk optreden als and. re lieden van onzen stand, zal iedereen ons ook voor rijk houden." „Wat kan het mij schelen, of nen mij voor rijk houdt! Men zou dus altijd een deel zijner verdiensten moeten verkwisten om meer te verdienen." „Wie ©preekt hier van verkwisten? Ove rigen©,.. arbeid is plicht, vooral als men een 'huishouden moet onderhouden; als men meer bezit, dan men noodig heeft, denkt de wereld rechten te hebben op een deel van die rest. Maar dat deel moet haar niet voor haar arbeid gegeven wo-rden, maar gereikt worden door de hand eemer vrouw... hier door u, Theresia." Heden zou -het de eerste gezelschaps avond bij de Hülsdorfs zijn, en Roberta trad, daarvoor aangekleed, in de woon kamer barer moeder, waar deze en Ernst haar verwachtten. De rouw tijd was nog niet voorbij; daarom had mevrouw Sbern- ■thal voor Roberta een zwart kleed geko zen. De rozen op haar wangen bloeiden nog meer dan gewoonlijk door hare" verwach ting, cn met bevredigden tints bekeek de moed,ar haar bekoorlijk kincL Plotseling riep Ernst uit: „Wsi, Roberta, heelemaal zonder sie raden? Is dat overdreven bescheidenheid of geloof je, dat je ze niet noodig hebt?" „Wij zijn nog in den touw, Ernst", zei- de mevrouw Stemthal, „paaiden zouden het eenige sieraad zijn, dat Roberta kan dragen. Maar zij heeft -er geen, en heeft ze ook niet noodig." „Hier verschil ik met u van meening, mama, en .ik heb voor Roberta-een kleinig heid meegebracht, die ik hoop, dat haar bevallen zal." Ernst overhandigde zijne zuster een étui, waarin, toen zij het opende, op blauw sa tijn een snoer groote melkwitte paarlcn lag. Het meisje uitte vroolijk verrast een luiden kreet. „Ernst! Is dat voor mij?" Ernst knikte. „Voor jou, kleine." „Zoo'n kostbaar geschenk, mijn zoon. Ia dat niet te veel?" v.roeg mevrouw St-ernthaJ. „Och wa.t, mama. Ik weet toch zelf wel, wat ik doen kan, ear mijn zuster moet toch ook uiterlijk oatzen naam, neon, óns „huis" eer aandoen. Gij ziet, ïk reken als een good man van zaken. Kom nu, Roberta, het rij tuig wacht." De Steruchals waren de eersten, die bij Hülsdorf binnentraden. Theresia had dit aangeraden, oin Ro berta de moeilijkheid van een introductie in een groot gezelschap te willen besparoax Hülsdorf kwam hun tegemoet. Na oemig» begroetingen zeide Ernst: „Mijn-geschenk deed mijne zuster wer kelijk veel genoegen, waarde HütedorL, Hij heeft mij geholpen do parels uil te zoe ken, Roberta." „Zij zijn wonderschoon, maar te kost baar voor mij", zeide Roberta* ÏWordt vervolgd*!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1