6 )e Oorlog. BINNENLAND. >ii (AARGANG BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, mst GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering* GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bij onz0 12 cent per week, f 1.60 perkwartaaL Franco per post ff.80 per kwartaaL m. oor het Geïllustreerd Zondagsblad wordt 10 cent per kwartaal extra in rekening gebracht feonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Va cent No. 1976 (Bommü DONDERDAG APRIL I9I6. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cènt, iedere regel meer 10 C8nt Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent UI TEN LA ND. itrijd om Verdun. Rede van den itn Rijkskanselier. Verklaringen mde België en Polen. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. rijd bij Verdun, op de beide Maas- vooreerst nog niet zijn beslecht, m aaneenschakeling van kleine af- nde successen; den eenen dag wordt Hing genomen, den anderen dag ;estaan. Aller belangstelling is ge- op de ver- en herovering van die eigenlijk, tengevolge van het ieten, in het geheel niet meer be- jelijks nadat Vaux door de Duitsche \vas ingenomen, kwam liet bericht, 'Fxanschen het Westelijk gedeelte doirp, hetwelk zij juist den vorigen idden. ontruimd, opnieuw hebben ;it van het pantserfort Douaumont w len Duitsobers in staat gesteld de arï Hardaumont aan te tasten, doch tcaiheuvel van Vaux, welke door van het riviertje Vaux van het fort jont is gescheiden, konden zij niet Sieren. in linkeroever van de Maas hebben fischen, ten gevolge van de verove- ii Malancourt door de Duitschers, j Hingen op den Noordelijken oever Forge.s-beek ontruimd en naar den ":en oever overgebracht. Dit bleek jclijk te wezen, daar de Franschen i liepen op de linie MalancourbBé- rt in den rug te worden aangeval- rondom Veirdun bepaaLt zich dus jeheel op de twee fronten, Westelijk ,rJeltjk van de Maas. ins op een verovering van Verdun ïhi r- nog niet geheel en al verdwenen, lijkt daarom waarschijnlijk, dat de ers den strijd zullen willen voort ij, tenzij dat een groot offensief der xden in den geheelen toestand een ig brengt. ander© oorlogsterreinen weer euvvs, 0p Zee. De duikboot, en enijnoorlo.g. jkens een telegram uit Malta is het Be- lan Campbell" uit Glasgow in de P. and-scha Zee door een Duitsche )t zonder votxafgaande waarscliu- itorpedeerd., De bemanning is gered. „Clan Campbell" mat 5897 ton en de aan Cayzer Irvine "and Co. te v. - Red.) folgens een Lloyds'Vbericht uit is het Noorsche stoomschip ,,Baus" ;n duikboot georpedeerd. Vier man vermist. schip van den naam rrBaus" komt rd's Register niet voor; wel vinden de Noorsche löchepen „Baune" en resp. '1213 en 742 ton bruto, beide fiVj hooronde te Bergen. Red.) België. Verzoek afgewezen. De Duitsche keizer heeft het verzoek van den Paus, strekkende tot invrijheidstel ling van de Belgische Kamerleden Verhae- gen en Delalieux, die naar Krakau ge bracht zijn, afgewezen. Duitschland. Een rede van den Duitschen Rijkskanselier Vom Bethmanm Heilweg, de rijkskansé- liier, heeft gisteren dn den Rijksdag een rtoevoeriing uitgesproken, waaraan het voCgende is ontleend: Mijne Beieren! Tóen dk drie maanden igeledan voor u sprak, heb .ik er naar get- istreefd u op grond van de nuchtere feiten een beedd van den militairen toestand te geven. De gebeurtenissen rechtvaardigen het* vertrouwen, waaimea ik toenmaals kon spreken. De militaire to'e stand op alfte fnenteen is-' voor ons zeer goed en beantwoordt geheel aan de verwachtingen. Onze vijanden geloovefn heit doel, dat zij met de wapenen niet kunnen bereiken, door uithongering en afstuiting van Duitschland te kunnen verwezenlijken. Ik heb mij deze hoop van onze hegenstanders wel kunnen begrijpein, m'aar ik begrijp niet, dait nuchtere denkende menschegi na de ervaringen.,van 1915 daaraan nog vast houden. Om den oorlog tot het geheefte Duitsche volk, met inbegrip van vrouwen en kinde ren, tie kunneto uitbreiden, zijn Engeland ein zijn bondgenoohen ten aanzien der ■rechten van de onzijdiigen op rechtmati- gen handel en verkeer met de middel- Europee&che mogendheden tot de orde van den dag overgegaan. De Amerikaan se he nota, van 5 Nov. 1915, die een juist beeld geeft van de inbreuken op belt vofl- kenreeht van Engeland,, ds hot dusver niet door dè Engelsche regeering beantwoord. Toén ik -den 9onr September verklaarde dat wij bereid warén over vrede te spre ken, heb. ik gezegd, dat ik bij onze tegen standers geien ispoor zag van een dergelijke bereidwilligheid Vo-csr Asquójh blijft de volkomen ein cLe- fMtieve vernietiging der militaire macht van Pruisen een voorwaarde voor vredes onderhandelingen. Tegelijkertijd verklaart hij in mijn rede vredesaanbiedingen van Duiit-schland te hebben gemist en zegt. dat elke partij bereid zou zijn, over voorstel len, door de tegenpartij gedaan, te onder handelen'. Gesteld nu dat, ik Asquith voor stelde, melt mij de mogelijkheid1 van een vrede te onderzoeken en dat Asquith dan begen- met zijn volkomen en definitieve vernietiging der militaire macht van, Prui sen... Helt gesprek zou all geëindigd zijn, voor bét begonnen waS. Op een diergelijke vredesvoorwaarde kunnen wij slechts één antwoord geven en dit antwoord geeft ons zwaard. Willen onze tegenstanders de rnensc. h© mmo ordende verwoesting van Europa steeds verder laten gaan., zoo treft hen da schuld. Wij staan onzetoi man en on,ze arm zal steeds krachtiger slagen uit dealen. t België zaH na den oorlog een nieuw Bel gië zijn. Polen, dat de Russische tsjinow-, nik verliet na'nog inderhaast geld te heb ben afgeperst, - dat die Russische kozak brandend en -ro>o vend verliet, bestaat niet meer. Zelfs ftedéni der Doema hebben open lijk uitgesprokeffi dat zij zich den terug keer der tsjinownik in bet gebied, waar Duitschers, Oostenrijkers -en Poften intus- schen eerlijk voor het ongelukkige land hebben gewerkt, niet kunnen voorstellen- Ook Asquith spreekt van het beginsel dor nataona/i'beiten. A'Ls hij dat doet en zich in de plaats .stalt .van zijn onoverwonnen en onoverwimlijketn tegenstander, kan hij dan werkelijk g.elooven dat Duitschland ooit da door de Duitschers en hun" bondgeanoo- ten bevrijde volkeren tusschen de Oostzee en de Wolhynische moerassen, het. mogen dan Poften^ Litau'ers, BaLteru of Letten zijn, weer aan de heerschappij van het reac tionaire Rusland zou overleveren? Neen, niet ten tweede male mag Rusland naar de onbeschermde grenzen van Oost- en wesbPruisen zijn legers doen oprukken, niet nogmaals mag Rusland met Fransch g&ld het Weachselland als .invalspoort naar hetonbeschermde Duitschland inrichten. Evenmin zal iemand gefiooven, dat wij in heit westen dé landetn, waarop het bloed van ons volk heeft gevloeid, zonder vol komen veiligheid voor onze toekomst zul len prijsgeven. Wij zuilen ons werkelijke waarborgen verschaffen, dat België geen vazalstaat van Engeland en Frankrijk wordlt of in mi'Lit'airen en economischen zin tot een voorpoot tegen, Duitschland wordt ingericht. Qok hier doet hot lot geen stap terug, ook hier kan Duitschland- bijv. den lang onderdrukten Vlaamschem volks stam niet weer aan verwaalsehiing prijsge ven, doch zal hem een gezonde^ en met zijn rijken aanleg overeenstemmende, ontwik- keililng op den grondslag van zijn Neder- lands-dhe taal en volksaard verzekeren. Melt onze bondgenoot en zijn wij steeds inniger verknocht geworden door 'lange .wapieinbroederschap, waarop in vredestijd een gemeenschap van arbeid zal volgen, in het belang van' de economische wedvaart en de beschaving der steeds vaster ver bonden volken. Zoo zien wij ombevangen en -vol groeiend vertrouwen die toekomst tegemoet, niet met overmoed en zelfbedrog, doch met dank baarheid jegiens onze strijders,, in het hei lig geloof aan onze toekomst. Wij .hebben den oorlog niét gewild. Wij hadden geen behoefte onze grenzen te wij zigen, toen hij tegen onzen, wil begon. Wij bedreigden geen enkel volk met vernieti ging van zijn bestaan,, met verkrachting v.an zijn volksaard'. In dezen ernstigen tijd is onze gemeen schappelijke 'arbeid dubbel verantwoorde lijk. -Geen andere gedachte vervult 'ons, als hoe onze soldaten, die in de loopgra ven voor Ihet vaderland ileven en strijden, het beste kunnen geboftpen worden. Een geest en wil ledicÉt hen. Deze ge>est, welke allen vereecniigt, moet ook ons leiden, en zal na dén strijd der vaders onze kindea'en enkleinkinideren naar ©en sterke en vrije toekomst leiden, De onderbrekingen van Li'ebkneclit wer den door vaak zeer opgewonden kreten uit het huis onderdrukt. Afgevaardigde Spahn van de cen- t.rumsp art ij bedankt den rijkskanse lier- voor zijn verklaringen, voornamelijk voor hetgeen hij als doel van den oorlog voorgesteld had. Wij wilden geen veroveringsoorlog, maar nu moeten wij onze grenzen wijzi gen,. De tegenstanders mogen niet in poli- itieken en militairen zin onaangetast blij ven. Deae ons opgedrongen oorlog moet onze wereldpositie verzekeren». De o c a a 1 a s f Eber verklaarde: Dei rijkskanselier heeft den toestand duidelijk uiteengezet. Helaas toornen de socialisten in het bui tenland geen neigingen tot vrede;, Tot op dat oogembiik zullen wij het vaderland verdedigen'. Even beslist spreken) wij ons «tegen de strevingen naar overweldiging van vreem de landen uit. Onze militaire toestand- is gunstiger dan ooit te voren. Des te 'beter kan ik, zonder vrees vooir misvatting, uiting geven aan het verlangen van mijn partij naar een Vrede, welke de onafhankelijkheid van Duitschland, de. ongeschondenheid van het rijk en zijn 'economische ontwikkeling en vrijheid verzekert. Als wij het Engelsche uithomgeringsplan met den -onderzeeërsoorlog beantwoorden, kan niemand zach daarover beklagen. Heden worden de beraadslagingen voort gezet. Frankrijk. Asquith i>n Parijs terug. Asquith is gisteren te Parijs terugge keerd. Engeland. De Zeppelin-aanvallen op Engeland. „Reuter" verneemt officieel, dat geen van de Duitsche luchtaanvallen schade heb ben toegebracht aan munietiewerkplaatsen of -fabrieken'in Groot-Britannië. Italië. De Italiaansohe minister van oorlog afgetreden. Zupelli, de minister van oorlog, die, naar „Reuter" seint, in werkelijken dienst wenscht te gaan, is afgetreden. Generaal Morrone volgt hem op. T urkije. Geen afzonderlijke vrede. Naar Wolff" seint publiceert het „Berï. Tageblatt" een brief van den Turkschen gezant te Bern aan den correspondent van het blad te Züricli, waarin de gezant de geruchten over onderhandelingen te Ge- nève over een afzonderlijken vrede van Turkije met klem tegenspreekt. Z.g, Turk- sche onderhandelaars zijn niet in Zwitser land geweest, sinds het einde van Decem ber zijn daar slechts .zeven Turken aange komen, die daar een kuur doen. Aangezien de Turken vechten om hun recht van bestaan, zullen zij nimmer de mogendheden om vrede verzoeken door wier toedoen zij de schoonste provincies verloren en die onmiddellijk na den Bal kanoorlog Turkije in sferen van invloed onder elkaar verdeelden en streefden naar den ondergang van Turkije. De Turken zullen strijden totdat zij een eervolle - plaats veroverd hebben in de vol- kerenfamilie. Verschillende oorlogsberichten. Vleeschkaarten. In Groot-Berüjn zul len- met ingang van 15 April vleeschkaar- ten worden ingevoerd; per hoofd der be volking zullen 150 gram vleeseh per dag worden verstrekt. De schaarschte aan suiker. In de „Voss. Ztg." wijst dokter Schubart er op, dat ér. nog andere redenen voor de schaarschte aan suiker zijn dan het toege nomen verbruik en de verminderde pro ductie. In 1914 is n.l., omdat de uitvoer van suiker was toegestaan, 1100 millioen K.a uitgevoerd en bedroeg de voorraad in het begin van 1915 dientengevolge slechts 350 millioen K.G. Nieuw Fransch g.eschut. Volgens de „.Information" zullen de F.ranscbefn nieuw zwaar geschut van 24, 32 en 34 cen timeter aan het front brengen. De belastingen in Londen. De meeste Londenscho gemeenteraden hebben de be lastingen voor het met 30 September a.s. eindigende halfjaar vastgesteld. Slechts in twee gevallen zijn de belastingen ver hoogd. In twee wijken zijn zij .onveran derd gebleven, terwijl dn de overige geval len de belastingen verlaagd zijn. De „L 15". Het Engelsche luchtvaart- instituut heeft medegedeeld, dat de ge zonken Zeppelin kan worden gelicht, her steld >en binnen -drie maanden weder voor gebruik geschikt worden gemaakt, indien de werkzaamheden geschieden onder toe zicht van personen met technische kennis. Vrouwen in de munitie-nijverheid. Op het oogenblik werken er 195,000 vrouwen in die Engelsche munitie-nijverheid. Coöperatieve soldatencantines. De soldatencant'iines in Australië zijn gegrond op 'het coöperatieve beginsel. Ieder soldaat is aandeeilhdudei* en .deelt in de winsten. Thans wordt voo.rgesi.-eld om een gemeen schappelijk fonds te stichten, om gebruikt te worden ten voordeele van de troepen in het algemèen. Buitenlandsche berichten. De Vereenigde Staten en Mexico. Uit San Jeronimo in den staat Chihus- hua (Mexico) is to New-York bericht ont vangen, dat op 1 Aprl 200 man Amerikaan- sche ruiterij een even sterke strijdmacht, bestaande uit aanhangers van Villa, heeft verslagen, van welke laatsten er 30 zijn ge dood. De Amerikanen hadden geen verlie zen. Villa was niet bij dit gevecht aan wezig. Berichten aan .het departement van bui tenlandsche zaken te Washington behel zen dat Felix Diaz in het Zuiden van Mexico mët een sterke revolutionnaire expeditie is geland. Nederland en de Oorlog. Geen doortocht gevraagd. In de Nederlandsche pers is melding ge- mahkt va»n een aan het „Svenska Dag blad-et" gezonden bericht, waarin wordt 'beweerd, dat de Brit&che Regeering aan die van Nederland zoude hebben voorge slagen deai doortocht voor een leger door Zee u wsch - VI a a n d e ren toe te staan. Het Departement van Bui- FEUILLETON. Beproevingen. (te ellende en jammer, die ook ro.em- - lorl'ogen met zich meebrengen, wa- G He k-loosterinrich-t.ing weinig bijzon- bekend geworden. Voor heit eerst iberta toén gewonden gezien, wier i zij vol innig medelijden verlicht te "jonge man aan haar zijde be ta;, de helden van dien -oorlog; ook I zijn bloed voor het vaderland ver- Wat moest hij al niet gezien en be- lebben! gij gedurende den oorlog een slag laakt?" vroeg zij plotseling, slag? Meer dan eenen, mejuffrouw, itetana en kleinere gevechten... Ik le wisselende indrukken onvangen, oorlog met zich meebrengt, daar- itemand van ons verschoond ge- w®lke gedachten gingit gij wel in Ostein slag?" borla, hoe kom •toch tot zuijko vragen?" zeido de moeder bestraf- r«f VTageo van mejuffrouw zijn heel ('ijk," verzekerdq Wölleim,. „Ik heb teïï meermalen gesteldzonder er tiftelijk antwoord op te kunnen ge- 0r -ten slag verheugden wij er ons 0V6|'> dat wij .eindelijk don ov&rmoe- Vliand konden overwinnen; dat wij ^'-«n 'doen, stond bij ons vast. Bij o'n, van den strijd speet heit. ons wiï 200 Y'er van vijand' waren; otf ik bléek werd of kleurde, toen de eerste kogels ons o-m de ooreni floten, de eerste kameraden dood of gewond hieerviolen, dait weet ik ni'et en zal ik ook nooit weten. Maar ik zag .op dat oogenblik dappere, moedige mannen verbteeken. Onze 'overste wees met zijn sabel naar ©en verwijderd' pann/fc. „.Kinde ren, daar moeten wij heen!" riep hij en wij gingen or heien, dés te .erger voor hen, die ons in dien weg kwamen. Er ontbraken er werkelijk velen van ons." „Hoe verheffend moet het bewustzijn van >een overwinning zijn." „Zieker, maar op het eerste appèl hoort men precies, wat de overwinning gekost heeft. En ©en slagveld op den volgenden dag! Mejuffrouw, gij rnoeb God danken, dat gij daarvan geen 'begrip hebt. Maar men went aan alles, <en later ging ik niet slechts rustig, maar zeilfs mat plezier in den strijd." „Toch moet het vreesellijk zijn, steeds in gevaar te verkseren," zuchtte mevrouw Stemthal. „Toch niet, ook dat ,is gewoonte. Wij waren altijd vroolijk. Waarvoor is de sol daat in den oorlog? Wat was er aan ge logen, of ik viel? Met menig kameraad was dat iets anders." „Maar uwe ouders, uwe broeders en zusters?" .„Mijn moeder stierf, toen ik geboren ward, mijn vader, voor ik een jaar oud' wias. Zusters of broers heb ik nooit ge had, 'en mijn voogd, die ook niet meer leeft, was -blij, toen ik in het corps inge lijfd, en -hij van ,de zorg voor mij af was. Gij zi,öt, mevrouw, ik ben nog vrijer in de wereld dan 'een vogeltje, dat heeft toch nog een nest, waarin 'hat -terugkeert. „M'aar gij zoiltt ook vroeger of later een éigen thuis stichten." „Dat waet ik ni'et, mevrouw, tot nog toe heeft dat woord1 geen beteekenis voor mij, ik heb er geen. begrip van." Mevrouw Sterruthal zweeg, maar jin het diepste van haar gevoelig hart. had zij innig medelij,den met dien jongen man, die zoo aLleen in die wereld stond, did nooit de liefde eener moeder of de teedere zorgen ©ener zuster had learen kennen. Als hij ooit in bekoring kwam, welke invloed zou hem dan terughouden op hot glibberig pad, dat 'tien- verderve leidt? Zij dacht aan haar eigen zoon, die on dier de o ogen zijner ouders^ beschut door hunne liiefda ien zorg, was opgegroeid en de schoonste verwachtingen koesterde. Ernst was tien jaar ouder dan Roberts. No'iot had hij zijn ouders een kommervol uur bezorgd, en nu had liij in Hannover e'en plants in een bankierszaak een plaats, die hij meer dankte aan de goede gedachte die de dhef van het huis ovea' zijne dege lijkheid had, dan aan zij^ leeftijd. Niet slechts mevrouw Stemthal, maar ook de overigen hadden waarschijnlijk hunne eigen gedachten, want allen zwe gen, totdat de .koetsier na ©enige minuten de stilte onderbrak. „Daar," zeiide hij, zich tot zijn rij-ge- zelschap wendende, daar ligt Mairgare- thenhof en deze weg voert den 01 berg op." „Goed, houd dan stil,',' hernam Stern- fthal. „Het blijft 'bij onze afspraak," zeide hij daarop en wendde zich tot zijne vröuw: „Wij beklimmen den 01 berg en gij gaat naar Margiaretihenbof. Daar blijven wij van middag. Vindt gij het goed, mijnheer von Wöllern?" „Volkomen," verzekerde deze, die reeds uitgestapt was en Roberta de hand gaf. Gedurende den volgenden tijd gaf de gedurige verandering van het uitzicht, dat men bij tedere kromming van den weg door het verschuiven der bergtoppen kreeg, stof tot geepresten. Met. bijna jeug dige bedaardhetd liep Stemthal vóór zijn joaige gezellen utt, terwijl Roberta nu hier, dan daar van den weg afweek, om aan den rand van het struikgewas een of an dere bloem te plukken, die Tiaar aanlokte. Ook op het stealer stijgende pad door het hooggelegen woud bleef Sterntha') aan hun hoofd; hij was de eerste, die den bergtop betrad', terwijl WöLlern hoffelijk aan Ro berta demi voorrang liet. Het schilderach tige. vergezicht, het uitgestrekte aan den Beneden-Rijn, werd levendig besproken; daarop ging men na een korte ïust vlug bergafwaarts. De achtermiddag vond' het gezelschap op den Drachenfels, dién mevrouw Stem thal in het rijtuig zonder (inspanning kon bereiken. Gaarne zou Roberta de burcht- ruïne beklommen, hebben, maar Stem- ithal wilde zijne vrouw niet nogmaals al leen laten. In gedachten verdiept stond het meisje bij de borstwering'voor het gedenk- teeken, dat daar geplaatst -is ter herinne ring -aan de vrijheidsoorlogen. Zij keek naar beneden in het héérlijke Rijndal en ver, ver daarover heen in de schijnbaar onbegrensde verte... een traan viel haar onbewust op hare gevouwen handen. „Wat, tranen, mejuffrouw Roberta? En dat hier?" fluisterde rnen naast haar. Zij kéék op; Wél tern was óp haar toegekomen. „Hoe schoon, hoe heerlijk heeft God de wereld geschapen," -antwoordde zij, „en toch i9 ar. zooveel verdriet, .zooveel ellen de! Ik heb medelijden met u om uwe vreugdelooze jeugd! Hat moet hard zijn, alles te ontberenwat onze kindschheid gélukkig maakt." „Gij hebt een goed hapt, maar zelfs op gevaar af van uwe kostbare deelname t-a verbeuren, moet ik zeggen, dat. die tijd een zekere bekoorlijkheid voor mij niet miste, ofschoon het kostelijkste, de ouderliefde, mij ontbrak. In ieder leven zijn immers lichtmunten. Dat is b.v. deze dag voor mij hij zal onvergetelijk voor mij zijn." Terwijl hij sprak, 'had Wol-tern Zich diep over haar heen gebogen; de laatste zinnen fluisterde hij haar in het. oor, slechts voor haar verstaanbaar. Roberta voelde, hoe onder zijne woorden- het bloed haar verra derlijk naar het. hoofd steeg en haar wan- fcein 'en voorhoofd rood werden. Alles '-rondom haar hing als eien nevel floers voor hare oogeai, de met bo&ch be zette 'heuvels cm de a'.s zilver glanzende riyiergolfjes schenen onduidelijk om haar heen te worden. Krampachtig steunde zij op den muur... Zou Wöltern verder spre ken? Wat zóu hij zeggen? Daar hoorde zij de stem van haar vader. „Roberta! Roberta"! riep hij. De woorden kwamen tot haar als heel uit de verte, maar hun klank maakte haar los van da aandoening, die haar beving. Als uit eeni droom ontwakend, stre'eik zij -met- de hand over het voorhoofd en riep: „Ik kom, papa". (Wordt vervolgd-)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1