De Oorlog.
jaargamg
STEENSCHUUR 15,
Interc. Telefoon 935. - Postbus 8.
DU BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-rverzekerinS
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bijonza
12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post f 1.80 per kwartaal,
foor het Geïllustreerd Zondagsblad wordt 10 cent per kwartaal extra in rekening gebracht
Wonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7Vs cent
No. 1975
BUREAU:
LEIDEN.
Gou/fca/nt
Da ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Je Kamerzitting van
gisteren.
'begrijpelijke belangstelling hebben
liitgezien naar het Comité-Generaal
k gisteren - .die Tweede Kamer aou
iesprekingen zouden wel geheim
maar men mocht toch een regee-
1 erklaring venvachten, en van .zoo'n
ie zitting de.r Tweede Kamer is toch,
'n vorigen keer is gebleken, wel de
van het gesprokene un de daarop
da openbare- vergadering merkbaar!
verwachte rageeri rigs verklaring is
k gegeven. En zij bevat... iets, doch
mug. De regeering beeft het blijk-
iet noodig geoordeeld of niet
'1 ij k of w e n s c h e ij k geacht
schok, door de berichten van ver-
reek niet haar voorkennis te weeg
it, door een positieve u i t-
titiing van den feitelij-
toestand te herstellen, de on-
oorzoover deze (tengevolge van die
yg\ bestaat, te verdrijven,
egeering beeft haar mededeek'raigen
Hé-generaal van de Tweede Kamer
met de verklaring, dat zij niets
kan omtrent den inhoud dar ge-
die tot den bijzondéren maatregel
horsing der verloven (uitvloeisel
vichtige spoedccnfarentLes) aanded-
bbeui gegeven.
egevens deden haar duchten toe
der gevaren, waaraan ons land
<iat." Er as mag niets bepaalds ge
do maatregel is ntet het gevolg van
aan de politieke veirwikkelin-
fet is een maatregel van voor
in verband met, bet onwrikbare
IfJom onze neutraliteit strikt te hand-
n
o ft indruk hebben de in comité-ge-
■gevoerde besprekingein op de Ka-
3i gemaakt? Men leze hierover het
En mem bemerkt, daitdie Reohter-
-da in de door de regeering gege-
IS' k-'pringen een: aamileiding vond om
rlijke tweedracht, den politieken
welke 'de behandeling der Ouder-
L' zou uitlokken, te voorkomen, en
die behandeling te verdagen.
ear Do Savornin Lobman leidde
ratel tot uitstel van de beliaindeiliog
ardomsrentewet iiin met de verze-
<lat bij sterk onder den indruk
n hetgeen in dan .laatsten tijd in
ïland is voorgevallen en hij verwees
pig en nadruk naar het beden (zie
blad,) door ons uitvoerig vermelde
van oud-miinioteir.- Colijn, daarmee
©en vingerwijzing gevende in de
waarin de gedachten van hen, die
over „den ihhoUd dér gêgevens"
dar al te groot gevaar voor dwalen
te bewegen.
(lijken geest, .«n op een .toen van
vorontwaardigiing,. '1 jet. de heer No-
:h uit.
oker zijde wilde echter, ten koste
jait ook,-bet-politiek spel van do
Mnsremte beginnen; bat politieke
tortegem, zich de rechterzijde sterk
Beten verzetten, waartegen da
?ijde mot. kracht, desnoods met fel-
-tmoeten opponeeren, om rede-
10 wij nog de vorige-week in aan
hebben uiteengezet.
Ji.nksche fracties kwam een
oen-der verklaren, dalt hij voor -der
eüng d,er.--Ouderdomswet was. De
ïrdigde van Tdiel, die heer Tydeman,
^bij een verMaring, die al heel ge-
Jtend is iroet li-et oog op den huidï-
Staiiid en bet dreigend gevaar voor
ld om in den'oorlog ifcè worden be-
Hij zeida n.,I. dat, na bet Comité-
1, zijn. inziens, de beste gerüst-
vam de hiatiie was te vinden in het
(romen van het gewone werk. En
naar zijn oordeel, ook een gerrust-
I i e k o- m n m o c h-t worden
y o n. Andere tedem schenen echter
optimistisch gedt'emd te zijn!
forziitter, de beier Borgésius, gaf de
"felijk-parttij dig-e, miet alle recht stirij-
verklatring, dat hij hoopte, dat de
pohman zou worden verworpen..
plotbe stond minister Cort van der
ftog even op,- om-ite verklaren, dat
feerrg geetn bezwaar zag tegen het
^deling nemen van de Ouderdoms-
L
'r Cort van der Linden wordt ge-
<1 door de woorden, die de r e g e e-
lirb September heeft gesproken bij
van Hare Majesteit: „Zoolang
t i it e ai g e w o n e o m s t a n-
e d' e n zich n 'i e t it e o n-
J'a.deele. w ij z i.g ,e n, kan de
wetgevend© .arbeid- weder worden
genomen". Zeer duidelijk heeft
tegeerimig Verklaard (toeneming
vareci') dat de - omstandigheden: te
nadasi'ie g e 'w ij z i g d z ij n".
De motieJjohman is verworpen m.et 51
•tegen 41 stemmen. En de .pDMti'eke strijd is,
volgens idem weimsch van linkerzijde en
r g -e e r i n g, begonnen!
BUITENLAND.
De Zeppelin aanvallen op Engeland.
De Duitsche oorlogsleening. - Asquith in
Italië. - De torpedeering van het Rus
sische hospitaalschip de „Portugal" --
Ontploffingen in een Engelsche kruitfa
briek.
Van de corlogsterreinen.
Overzicht.
Over den strijd bij Verdun valt vandaag
niets bijzonders te zeggen. Slechts werd
over het gedeelte front ren vrij hevig ar.tól-
leriegevecht gelev erd
Bij Si. E'toy hebben de Engelschem
eenige vordering gemaakt-, zij hebben daar
een mijntreebter bezet, dAerile Duitse hars
sedert 30 Maart bezet hielden. Na de be
zetting van deze trechter hebben de Engel
schen hun .linie nog verder vooruitgescho
ven. Zij malden,, dat zij 84 Duitschei gevan
genen w. o. 4 officieren hebben gemaakt.
De DuiiLschers maken van deze Engel
sche vooruitgang geen melding, van Véél
boteekeuis is ze! ook ni'et.
In de lucht beeft grooüe bedrijvigheid
gelieerscht-; aan beide zijden werden enkele
vliegtuigen neergeschoten.
Op het Oostelijk oorlogsterren is niets
bijzonders voorgevallen.
Een Oostenrijkseh teigërberieht meldt,
dat de Oosten rijkschei tuns pen in het
Adaméliio-gebied het grensgebied tusschen
Lobbia Attn carriert Mcmte Euiao -IvebbeiQi-
bezet.
Op het Russïsch-Turksche oorloge ter rein
zietten de Russen nog steeds hun opmarsch
voort. Zij hebben 'thans de Baven-Tsjorok
overgetrokken en ruim 100 gevangenen
0p Zee.
De duikboot- en mijnoorfog.
Lloyds" meldt dat de Engelsche
bark „Bënjairn" door een duikboot in den.
grond is geboord. Een gedeelte van de be
manning is gered. Het schip was ongewa
pend.
De stoorntreiler Clara Nicol" heeft
te IJmuiden aangebracht 14 Noorsche
schipbreukelingen, zijnde de geheele be
manning van het Noorsche stoomschip
Arena", dat door een Duitsche duikboot
getorpedeerd en gezonken was.
De Noorsche gezant te Londen heeft
aan het ministerie van buitenlandsche za
ken te Kristiania geseind, dat volgens be
richten der Engelsche admiraliteit de
Noorsche vierinastbark „Bell" bij de Scilly-
eilanden in den grond is geboord; de be
manning is gered.
(Dê „Bell" mat 3765 ton en behoorde aan
de gelijknamige reederij te Tönsberg.
Red.)
Duitschland.
De scheuring onder de Sec.-democraten.
De districts-conferentie van de sociaal-de
mocraten te Dresden heeft Zondag 2 April,
met 67 tegen 59 stemmen, het voorstel ten
gunste van de houding der minderheid in
de partij verworpen, en met 70 tegen 34
stemmen de splitsing der fractie goedge
keurd,^ zoowel in het belang der eensge
zindheid als der a an eengeslotenheid dei-
partij.
De Duitsche oorlogsleening.
Voor zoover gistermiddag bekend was,
zijn reeds 5705 milLioen mark op de vierde
oorlogsleening gestort-. Daarin zijn niet be
grepen de stortingen, die buiten Berlijn zijn
geschiedt.
De volkskrediétbanken zijn voor 118 mil-
lioen bij de -leening betrokken.
De eei&te verplichte stortingsdag is eerst
18 April.
Engeland, x
Zeppelin-aanvatten op Engeland.
Het Engelsche Regeerings Persbureau
meldt: Gisternacht tusschen twee en drie
uur moet een Zeppelin gedurende korten
tijd boven de Oostkust van Engeland heb
ben gevlogen. Men heeft ontploffingen ge
hoord, doch er is geen schade aangericht
en geen slachtoffer gemaakt.
„Reuter" is van officieele zijde gemach
tigd de officieele Duitsche berichten over
de Zeppelin-aanvallen van Vrijdag en Za
terdagnacht als onjuist tegen te spreken.
Ontploffingen in een Engelsche kruit
fabriek.
Op 't eind van de vorige week is naai
de minister van munitie meedeelt in een
kruitfabriek in Kent een ernstige brand
uitgebroken, die een aantal ontploffingen
in de fabriek heeft veroorzaakt.
De brand, door een ongeluk ontstaan,
werd tegen den middag ontdekt en de laat
ste ontploffing kwam kort voor twee-uur
's middags. Er moeten ongeveer 200 slacht
offers zijn.
Italië.
Asquith in Italië.
De koning van Italië heeft Maandag mi
nister Asquith, die met zijn gevolg aan den
vorstelijken disch had ontbeten, naar het
gevechtsterrein vergezeld De koning
bracht Asquith naar ver-schillende punten
van het front. Overal werd hij levendig
toegejuicht.
Na het noenmaal te hebben genuttigd in
het hoofdkwartier, hebben (ie generaals Ca-
dorna en Porro Asquith naar het station
vergezeld.
Asquith verliet gistermiddag om half vier
dé oorlogszone per extra-trein.
Rusland.
De torpedeeri'ng van het hospitaailschip
de „Portugal",
De Russische regeering heeft onder dag-
teekening van -2 April een uitvoerige nota
gericht aan alle vreemde regeeringen,
waarin zij in allen vorm bij de regeeringen
waarmee zij zich in staat van oorlog be
vindt, protesteert tégen de torpedeering
zonder waarschuwing op 30 Maart van het
Russische hospitaalschip „Portugal".
Deze nota is meegedeeld aan de gezant
schappen van Spanje en de Vereenigde
Staten, met verzoek om aan de Duitsche,
Oostenrijksch-IIongaarsche en Turksche
regeeringende feiten, waartegen het pro
test is gericht, te willen mededeelen.
In de gisteren gehouden zitting van de
Doema heeft Rodzianka een redevoering
gelimitlojii'i i npjaulf' liHyiCfi*' '.alüg- ya.n ^fift
„Portugal" en voorgesteld de torpedeering.
ter kennisje brengen,der onzijdige staten,
welk voorstel met algemeene stemmen
werd aangenomen.
Ook in de zitting van den Rijksdag werd
door het lid -Yordanof een treffende rede
voering gehouden. Hierna stelde de voor
zitter voor hulde te brengen aan de nage
dachtenis van de slachtoffers van de „Por
tugal". Alle leden verhieven zich van hun
zetels.
Verschillende oorlogsberichten.
Aflevering van aardappelen. In Oost-
friesland is bepaald, dat aan gezimien die
daartoe gerechtigd zijn, aardappelen moe
ten afgeleverd worden in een hoeveelheid
berekend naar één pond (V6 K.G.) per
hoofd en per dag.
Verbod van adverteerert. De generaal
commandant van het Xe legerkorps in
Hannover heeft heden aan de uitgevers
van couranten verboden advertent-iën op te
nemen, waarin -mannelijk personeel ge
vraagd wordt; alleen landarbeiders en per
soneel voor kooplieden en technici mogen
per advertentie gevraagd worden.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
Een der vele.
Het „Svenska Telegrambyran" seint:
„Svenslta Dagblad-et" bevatte gisteren
een uittreksel uit een particulieren brief,
die, zooals het blad zegt, niet afkomstig
is van de .zijde der centrale mogendheden,
ofschoon hij in het Duitsch geschreven is.
Het blad publiceert dezen brief, onder het
hoofd: „Het plan van Engeland om troepen
te ontschepen in Nederland wordt beves
tigd".
De inhoud is als volgt: „De jongste be
richten uit Nederland omtrent de opge
wondenheid van het publiek en de uitbrei
ding van de beschikbare troepen, zijn,
naar men uit de beste bron meldt, volko
men juist.
„Het lijdt, geem twijfel, dat Engeland
aan de Nederlandsche regeering heeft voor
gesteld vrijen doortocht („Durchzug") te
verleeaaen door Zeeuwsch-Vlaanderen. En
geland meende voor dit doel gebruik te
kunnen maken van de ontevredenheid, die
in Nederland heerscht ten gevolge van de
,,Tubantia"-zaak en soortgelijke gevallen.
„De waakzaamheid van de Nederland
sche regeering en de uitdrukkelijk te ken
nen gegeven wil van het Nederlandsche
volle om onder alle omstandigheden zijn
neutraliteit te verdedigen, hebben in En
geland groote teleurstelling gewekt.
„Het schijnt dus, dat de regeering te
Londen besloten heeft het ontschepings
plan uit -te stellen. Maar dat een dergelijk
plan heeft bestaan en vermoedelijk nog be
staat, valt niet te betwijfelen."
,,Hett Handelsblad" teekent hierbij aan:
Bovenstaand telegram geeft een der vele,
volstrekt oncontroleerbare, geruchten weer
omtrent de oorzaak, van de militaire maat
regelen van de vorige week, die ook hier
te lande de ronde hebben gedaan. Over de
herkomst van het gerucht wordt zoo goed
als niets gezegd; het kan uit dezelfde bron
komen, waaiuit het in ons land ontstond,
het kan zelfs aan dezelfdefantazie ont
sproten zijn. Maar nu het eenmaal de heele
wereld doo-r geseind is en dus overal be
sproken zal worden, de-elen wij het natuur
lijk mee.
De „Elziena Helena".
De cofTiesporident van het „Ilbld." te
V.l'issLngeini seint:
Wij hadden gisteren een onderhoud met
die drie opvarenden van de „Elziene Heter
ma". Het schip" was -onderweg- met hout
van Noorwegen naar Ensefend. De stuur
man en da matroos bemerkten Maandag
te 3 uur ond^r -de Engelsche kust een on
derzeeër, en (dachten eers-t aan een Engel
sche. Het bleek de Duitsche „,U 30".
De mannen -moesten direct den schoener
verlaten en medehelipien te -trachten door
petroleum e-n springbussen de boot te ver
nietigen. Maar de-ze bleef op de lading
drijven. Daarop werd -de scheven er getorpe
deerd, maar ook toen zernk zij niet. De
drie man werden in hun roeiboot door
den onderzeeër o,p sleeptouw genomen
naar de „Noordhinder", w aar men ha.lf
tien Dinsdagavond aankwam. De beman
ning van den "onde rzeeër behandelde de
Nederlanders goed, gaf hun thee en br-ood
en ails de wind was opgestoken zoud-ein zij
-aan boord va.n -de boot gen-omen zijn. De
kapitein- moiest zijn scheepspapieren in
handen der Duitsche,rs achterlaten. Onder
do Duitschers waren twee man, die vroe
ger onder" den kapitein van den schoener
dienden. De schipbreukelingen brachten
den nacht: op de „N-oordhi-ndeir" door en
gingen gisteren op de „Atlas" over. Zij
werden door een torpedojager te Vli&s'in-
gen aangebracht
L- DtTzeelieden hadden steeds begrepen ge
vaar te loopen- vam -aanhouding, daar zij
verschillende malen hout naar Engeland
brachten
Verklaring namens den
opperbevelhebber.
Het Correspondentie-bureau te 's-G-ra-
venhage zendt het volgende bericht:
Do Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht neemt geenerlei verantwoordelijk
heid op zich voor eenig bericht, waarbij
niet uitdrukkelijk blijkt, dat het is uitge
gaan vah zijn Algemeen Hoofdkwartier.
D e „P rins der Nederlanden"
Het stoomschip de „Prins der Nederlan--
den" van de maatschappij Nederland is
gistermiddag, van Java komende, te
IJmuiden binnengeloopen.
De reis heeft 61 dagen geduurd, alzoo
ongeveer tweemaal zoo lang als in gewone
omstandigheden, welke lange duur is" ver
oorzaakt door de omwegen langs de Kaap
de Goede Hoop, de Noordkust van Schot
land en een oponthoud te Plymouth. De
reis rond Schotland was, naar wij van
'enkele passagiers, vernamen, zonder inci
denten geweest, doch de bemanning, die
daaromtrent wellicht meer bijzonderheden
zou kunnen mededeelen, had strenge or
ders gekregen zich daarover noch te IJmui
den noch te Amsterdam uit te laten.
De passagiers deelden mede, dat Dins
dagmorgen ter hoogte van Terschelling een
Zeppelin, komende uit het Westen, boven
het stoomschip kwam vliegen en zeer sta
tig zoo laag daalde als mogelijk was om'
een onderzoek uit de lucht in t-e stellen.
Daarna-verdween de Zeppelin in Oostelijke
richting.
Melkvee.
In de provincie Groningen is het- melkvee
sterk in aantal verminderd. Op sommige
plaatsen is het zelfs tot 1/5 van voorheen
teruggebracht. De melkprijs wordt niet in
overeenstemming geacht met de uitgaven
voor het onderhoud van het melkvee. Vier
zuivelfabrieken zijn al stopgezet.
Duurt e-toesla g.
Door het „Comité voor Gemeenschappe
lijke Salarisactie" van het N. O. G. is een
schrijven gezonden aan den Minister van
Buitenlandsche Zaken, waarin het te ken
nen geeft:
dat het kennis heeft genomen van het
wetsontwerp tot liet toekennen van een
duurtetoeslag aan Rijksambtenaren en
daarmede gelijkgestelden, waartoe ook be-
liooren de Openbare en Bijzondere onder
wijzers;
dat het tot zijn bittere teleurstelling heeft
gezien, dat bedoeld ontwerp slechts aan
een gering deel der onderwijzers ten goede
zal komen en dan nog op een wijze, die
naar de overtuiging van adressant alles
zins onvoldoende zal blijken;
dat het Comité voornoemd, in opdracht
van genoemde Vereenigin-gen van Open
bare en Bijzonder onderwijzers, zich daar
om tot den Minister Wendt met het eerbie
dig verzoek het daarheen te willen leiden,
dat
lo. de grens, waarboven geen duurtetoe
slag zal worden verleend, worde verhoogd
tot een minimum-bedrag van f 1500;
2o. de klassificatie der gemeenten uit
bedoeld ontwerp vervalle;
3o. het in bedoeld ontwerp aangegeven
procent worde gesteld op minstens 8;
4o. ook aan ongehuwde onderwijzers (es
sen) de duurtetoeslag worde toegekend;
dat, indien het onverhoopt niet in de be
doeling van den Minister mocht liggen, het
Wetsontwerp in den door adressant aange
geven zin te wijzigen of een zoodanige wij
ziging- te bevorderen, het Comité den Mi
nister eerbiedig in overweging geeft, de
onderwijzers in meergenoemd-Wetsonb
werp, te schrappen en voor deze groep van
ambtenaren eene nadere afzonderlijke re
geling te treffen, waarbij rekening wordt
gehouden met de voorstellen tot herziening
der onderwijzerssalarissen, neergelegd in
het Rapport der „BAredigings-Commis-
Geen S. D. A. P. Congres.
Naar aanleiding van de stemming in de
afdeelingen der S. D. A. P. over de vraag
of dit jaar al dan niet het gewone Congres
zou worden gehouden, besloot het partij
bestuur, naar „Het Volk" meldt, geen
congres te houden althans niet met Pa-
schen of met Pinksteren.
Slechts 30 pCt. der uitgebrachte stem
men had bezwaar tegen het niet-houden
van het congres.
Men wil blijkbaar voor eigen partij, wat
de rechterzijde voor de geheele volksverte
genwoordiging wilde (door middel van de
motie-Lobman): geen ruzie.
Onze feuilleton.
Wij maken onzen lezers er op attent,
dat wij in ons nummer van heden een
nieuw feuilleton beginnen.
Wederom hebben wij een boejeind ver
haal gekozen vni -*-c-
naar-het ware leven genomen verwikke
lingen.
Gemengde berichten.
Regeering on volk. Ziehier in kort
overzicht, wat er tusschen Regeering en
Volk óm e.n bij 1 April is verhandeld:
Regeering: Zie je wel, dat ik geen ver
lof geef aan militairen en dat ik de goe
derentreinen in beslag neem en dat er ge
heime zitting van de Kamer zijn zal?
Volk: Ja. Er is dus zeker wat.
Regeering: Raad eens.
Volk: De „Tubantia".
Regeering: Misgeraden. Ha. Hal
Volk: De „Palembang".
Regeering: Mis! Ha, ha, ha!
Volk; Engeland wil doortocht.
Regeering: Koud! Ha, ha, ha, hal
Volk: De Parijsche conferentie omtrent
de voedingsmiddelen.
Regeering: Nog kouder! Hi, hi, hi!
Volk: Maar er is dan toch wat. Of met
den een, óf met den ander.
Regeering: Zal ik het maar zeggen? Geef
je het op? Nu dan: de jongste maatregel
in zake militaire verloven houdt geen ver
band met eenige bestaande diplomatieke
verwikkeling tusschen Nederland en een.
der oorlogvoerende partijen.
Volk: Dus is er geen diplomatieke ver
wikkeling?
Regeering: Dat .zeg ik niet. Ha, ha!
Volk: Nu ja; met Nederland. v
Regeering: Dat zeg ik ook niet. Ik zeg
alleen, dat de jongste maatregel geen ver
band houdt
Volk: Maai- wat is er clan wel?
Regeering: Wat een nieuwsgierigheid!
Wat een fantasie! Ha, ha, ha, ho, ho, ho,
hi, hi, hi!!
Zóó slaan de zaken.
En onder deze omstandigheden kwam de
Tweede Kamer der Staten-Generaal giste
ren in geheime zitting bijeen om te beraad
slagen over
(Dagblad v. Z.-H.)
Een Aprïflgrap. Zaterdagmiddag om
streeks twee uur ontdekten twee jongelui
te Aardenburg een zwart stipje, dat zich
in de richting van de zon voortbewoog.
Een kijker, die in hun bezit was, werd
opgesteld en het puntje bleek een Zeppelin
te zijn, gemerkt L.
Achter de L. stond een cijfer, maar hier
over verschilde mem van meening. Men kon
't niet eens worden, of het cijfer een 3, 5, 7
of 8 voorstelde.
Nadat een honderdtal Aardenburgers
door dem kijker had gekeken (de Zeppelin
was met het bloote oog niet meer te zien)
werd aan het verzamelde publiek, waar
onder vele autoriteiten, de lens van den
kijker getoond, waarop men eem uit papier
geknipte Zeppelin ontwaarde!
Een stoomtram te water. Maandag
namiddag is de markttram der Dedems-
vaartsche stoomtram, gekomen van Coe-
vorden, te Luiten in de geopende brug der
Dedemsvaai't. gereden; de locomotief kwam
rechtop in het kanaal te staan. Er zijn geen
persoonlijke ongelukken bij voorgekomen;
