4
TENLAND.
)e Oorlog.
BINNENLAND.
No. 1974
SUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
'kBONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
- jEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden II cent per week, f 1.45 per kwartaal; bljonze
12 cent per week, f 1.60 per kwartaal Franco per post fl.80 per kwartaaL
,r het Geïllustreerd Zondagsblad wordt 10 cent per kwartaal extra in rekening gebracht
mderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 7'cent
DINSDAG
APRIL.
1916.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Droote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geea
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
rijd om Verdun. - De ontruiming
t> loniki geèischt. - De Zeppelin-
in op Londen. -Asquith in Italië.
an de oorlogsterreinen.
Overzicht.
toosten van de Maas wordt nog
2e, evig gestreden. Met groote kracht
Duitschers hun aanvallen voort-
het dorp Vaux, dat door de Fr'an-
oest worden ontruimd. Ongetwij-
en de Duitschers nu opnieuw hun
a gaan richten op het fort van
len naam, hetwelk op den heuvel
n, waarop zij reeds herhaaldelijk
stormgeloopen, doch tot dusver
Succes.
les blijkt thans opnieuw, dat de
rs systematisch te werk gaan met
e voor Verdun. Nu hun linie ten
van de Maas door de verovering
iorp Malancourt verbeterd is, wen.
Jich naar den Oostelijken oever en
n hun aanvallen in het vestingge-
"~fae overige oorlogsterK inen valt
jzonders te melden,
ml t Oostelijk oorlogs terrein heeft
BI|sch lucht-eskader bommen ge-
op de stations Pogorjeltsy
idzieja aan de spoorlijn
risk en op het troepankamp bij Os
tra ai zuiden van Mir). Een luchtschip
inj larts de spoorweggebouwen van
!H bombardeerd.
iOp Zee.
De „Sussex".
\dwin heeft een „open telegram"
d\, president Wilson van den vol-
inhoud: Een (Amerikaansche)
lie reisde op een manier, waartoe
- echt had,, en die in het bezit was
Amerikaansch paspoort, is bij het
met de „Sussex" ernstig ge-
ij zweeft tusschen dood en leven,
ek dat voldoening worde geëischt
aanslag op het leven en de vrij-
Amerikanen. (w.' g.) Mark Bald-
"4
e duikboot, en mijnoorlog.
•loyd's" meldt: Het stoomschip
van 4000 ton is in den grond
De bemanning is gered. Het schip
vapend.
jpassagiersschip „Achilles" is Vrij-
len grond geboord. 62 koppen van
aiming zijn geland, vijf worden
'de
;rt tien man van de bemanning van
1_ sehe schip „Norne" zijn te Alme-
nje) aan wal gebracht. Het schip
een Duiitsche duikboot in de Golf
aye getorpedeerd.
NU eenige overlevende van het Noor-
|an omschip „Peter Hamre", dat Za-
ond, terwijl het voor anker lag, in
ld is geboord, is van het vuurschip
Krook" overgenomen en geland,
p had een bemanning van 15 kop-
u(j Kopenhagen wordt aan de „Köln.
tn neld:
lu idag hier aangekomen bemanning
'floor mijnen in de Theemsmonding
iht gevlogen Deensche stoomschip
vertelt, dat er 25 man aan boord
een Engelsch schip, dat kort. te
de lucht w&s gesprongen. Dien
dag en den dag te varen is een
V6 ntal schepen verloren gegaan.
Volgens een ,"vLleyds"-bericht is het
stoomschip „Perth" van Glasgow gezon
ken. Zes man zijn omgekomen, 8 zijn ge
red. Het schip was ongewapend.
(De „Perth" mat 653 ton en behoorde
aan de Rankine lijn te Glasgow. Red.)
Volgens „Morgenhladet" is het Noor-
sche stoomschip „Storaas" (3107 ton) op.
reis van de Tyne naar Hampton Roads
(V. S.) getorpedeerd. De reederij te Rris-
tiania heeft er geen bericht van ontvangen.
De „Storaas" was nog pas kort geleden
op het Noorsche scheepsregister inge
schreven.
Engeland.
Een gift van koning George.
Koning George heeft 100,000 pd.st. ter be
schikking van de schatkist gesteld. In den
begeleidenden brief aan Asquith zegt 's ko-
nings schatmeester: Het is de wensch des
koninigs, dat de gift, die hij in verband met
den oorlog doet, zal worden gebruikt gelijk
de regeering goed vindt.
De Zeppelin-aanvallen op Engeland.
Officieel vyordit uit Looiden gemeld: Het
totaal aantal, slachtoffers, dat wordt ge
rapporteerd van deoi (eersten) Zeppeliau-
aanval op Engeland in den nacht van 31
Maant op 1 April, is thans gestegen tot 43
dood en en 66 gewonden. Er zijn in het ge
heel ongeveer 200 bommen met .on/tplof-
fingsmiddelcn en brandstichtenden inhoud
igeyvorpen.
Een kerk van de doopsgezinden,, drie
woonhuizen en twee kleine huisjes zijn
vernield: een stadhuis, vier woonhuizen
en een ,traniloods zijn gedeeltelijk vernield.
Er is echter geen militaire schade aange
richt.
Een' aantal Rritsche vliegtuigen steeg
op om de aanvallers te bestoken. Luite
nant Brandon steeg tot 6000 vt. Om kwart
vóór tien zag hij een Zeppelin 3000 v.h bo
ven zAcih; ern stijgende "tot 9000 vt. kwam
hij er boven en gooide er verscheiden
bommen tna&r, van welke hij gelooft, dat
drie raak waren. Om tien urn* kwam hij
ar weer boven <en liet weer twee bommen
vallen. Brandon's vliegtuig werd' verschei
den malen door machinegeweer kogels ge
troffen. Misschien is do hier bedoelde Zep-
geweer. ammunitie, een petroleumhouder
pel in dezelfde geweest, die e,en machine-
en verschillende machineonderdeelen over
boord wierp of wellicht degene, welk in
do Theemsmonding is gevallen.
Officieel wordt uit Londen gemeld:
Twee luchtschepen zijn verleden nacht
(van den lsten op den 2den) aan de noord
oostkust verschenen; de overige waren bij
de kust omgedraaid. Bij dezen (tweeden)
aanval zijd voorzoover men tot dus ven-
weet, zestien personen gedood m zoo wat
100 gewend. Acht woonhuizen zijn ver
nield. Voorts is een ernstige brand ge
sticht in een fabriek voor het politoeren
van meubelen.
..Reuter" meldt-, dat Zeppelins een be
zoek hebben gebracht aan de kust van
Schotland on "in de noordelijke en zuid
oostelijke graafschtppen- van dat land
•bommen geworpen.
■Deze (derde) luchtaanval vond plaats in
den nacht van Zondag op Maandag.
Officieel wordt dd. 3 April uit Berlijn
gemeld-: Luchtschep en van leger en vloot
hebben vannacht de 'havens van Londen
en andere belangrijke militaire punten op
de Oostkunst van Engeland, zoomede
Duinkerken aangevallen.
Het Fransche stafbericht meldt, - dat bij
dien aanval op Duinkerken acht bommen
werden geworpen, die geringe stoffelijke
schade hebben aangericht en. waardoor
twee burgers zijn gedood en vier gewond.
Officieel wordt d.d. 3 April uit Berlijn
gemeld: Ten derden mala heeilt eeai eska
der marineluchtschepen vannacht een
•aanval gedaan oip de Engelsch© Oostkust,
ditmaal op Ihet noordelijk deel Edimburg
en Leith met havenwerken aan de Firth
of Fönth, Newcastle en de belangrijke wer
ven, hoogovens.en fabrieken aani de Tyne,
zijn met zeer goeden uitslag met bommen
bestookt. Geweldige branden en) hevige
ontploffingen meit uitgebreide instortin
gen zijn waargenomen.
Bij Newcastle is een batterij tot zwijgen
gebracht.
Ondanlks hevige beschieting zijn alle
luchtschepen onbeschadigd teruggekeerd
en geland"
Een part. „Reuter"-telegram uit Londen
meldt: De ongekend hevige aanvallen door
Zeppelins in. het laatst van de vorige week
van Schotland "tot Kent ondernomen, be
wezen dat de aanvallers niet in staat wa
ren de hoofdstad te bereiken, ofschoon zij
daartoe stoute pogingen hebben gedaan.
De Duiitsche berichten over het werpen
van bommen van de London- tot d© To-
werbrug, op de miLitaire kampen in het
noordwestelijk district, in de City, Wal-'
itham Abbey, zijn niets dan.' leugens en
ook de •aanval op de batterij bij Stow-
market en op Lowestoft is een puur ver
zinsel.
Een ooggetuige geeft een pakkende be
schrijving van den aftocht van een Zep
pelin, die .ter schijnbare groote van een
paar meter, verwoed werd beschoten. De
granaten sprongen vlak bij het luchtschip,
welks bemanning wanhopige pogingen
deed om te stjjgen en daartoe in 20 secon
den 20 bommen uitwierp. Men kon toen
het luchtschip 'langzamerhand zijn neus
in de hoogte zieh steken totdat het nage
noeg in verticalen stand kwam. De zoek
lichten wisten het niettemin 4e vinden en
men kon de granaten zien inslaan, maar
t luchtschip vatte géén vuur en is ver
moedelijk toch nog ontkomen, nadat het
zelfs de petroleumtanks had pitgeworpen
om zich lichter temaken.
De berichten van alle gebombardeerde
plaatsen bewijzen- dat er niet de minste
paniek is geweest.
De gezagvoerder van de „L 15" die wat
trotsch was op het ijzeren kruis 't welk
de keizer hem na een vorigen tocht had
verleend, heeft verklaard: uw kanonniers
hebben heel wat geleerd, sedert ik voor den
eersten keer een tocht boven Engeland
deed.
Acht leden der bemanning van het ge
vallen luchtschip zijn in een hospitaal op
genomen.
Brandon (de .luitenant-vlieger die bom
men op een Zeppelin heeft geworpen) was
nog slechts 3 weken volleerd vlieger. Hij
ds afkomstig uit Nieuw-Zeeland, waar hij
bij 't begin van den oorlog een goede) po
sitie heeft prijsgegeven.
In .tegenstelling mot bovenstaand bericht
meldt de „Karr. Norden" uit Berlijn: Vol
gens betrouwbare berichten uit bijzonder©
bron moet de stoffelijke schade, door de
Zeppelinaanvallen op Engeland aange
richt, ditmaal buitengewoon groot zijn.
Aanzienlijke munitiefabrieken zijn voor
weken .en maanden buiten werking ge
steld, "spoorwegverbindingen en telegraaf
draden verbroken, bruggen vernield en
kostbare pakhuizen in de haven van Lon
den in den asch gelegd.
De Engelecho autoriteiten hebben on
middellijk asolatiemaatregeleni e>n ver
scherpt© censuurbepaliingen uitgevaar
digd.
De stemming in Engeland moet zeer ge
drukt zijnb .aangezien men daar nieuw©
Zeppelmaanv allen verwacht.
Ook in Duitschland volgt man den her
leefden luchtoorlog "tegen Engeland met
gespannen aandacht en ziet in de laatste
drie aanvallen een voorbode van groot©
gebeurtenissen.
Griekenland.
Ontruiming van Saloniki geëischt?
Ingevolge een verlangen van de afge
vaardigden van Saloniki, heeft Grieken
land geëischt, ,dajt de geallieerden die stad
zullen ontruimen..
D© afgevaardigden hebben ook verzocht,
om Duitse hl and mede ite deelen, dat een
nieuwe luchtaanval op die stad' als een
•tegen Griekenland gericht© aanval be
schouwd zou worden.
Een part. „Wolff'-telegram uit- Athene
meldt, dat afgevaardigden uit Saloniki in
de Grieksch© Kamer der regeering hebben
verzocht, van de entente te eischen, dat zij
haar staven en munitievoorraden uit Sa:
loniki zal verwijderen, daar de entente an
ders voor een eventueel nieuw luchtbom
bardement op de stad door de Duitschers
verantwoordelijk zou zijn.
(Het eerste bericht komt ons aannemelij
ker voor dan het,, laatste. Red.)
Italië.
Rusland en de H. Stoel.
Wegens de benoeming van den gezant
van Rusland bij den II. Stoel Nelicloff tot
Russisch gezant bij den koning der Belgen,
verzocht de Russische regeering aan den
Paus, Zijne toestemming te geven voor de
benoeming van Nicoljevic Bronewaky ter
vervanging van Nelidoff.
Asquith Sn Italië.
Prins Colouna heeft van gemeenteweg©
Asquith op het Kapitool plechtig ontvan
gen. De burgemeester bracht in zijn toe
spraak hulde aan Engeland, dat Italië's
strijd voor ziin onafhankeliikheid had ge
steund. Hij gaf voorts zijn vertrouwen te
kennen in de gemeenschappelijke overwin
ning in den heiligen strijd, dien de entente
nu strijdt voor de vrijheid der .volkeren.
Asquith zei in "zijn antwoord, dat hij de
eerste Engelsche eerste minister is die op
het Kapitool .is ontvangen. Hij was geko
men, vervolgde hij; om Italië de verzeke
ring te geven van de eendracht tusschen
de bondgenoöten en liet onherroepelijke
besluit te verkondigen om de zwakkere
volken .te beschermen en geen schennis
van, de eerste maatschappelijke wetten te
dulden.
SaLandra heef.t. "een déjeuner gegeven ter
eer© van Asquith. Onder de aan zitten den
waren de Italiaansche ministers, de ge
zanten vanJ de entente-mogendheden en
tal van politieke voormannen.
Asquitlh is naar het Italiaansche front
vertrokken.
Servië.
De Servische troonzaal als R. K. kerk.
Het Oostenrijksch-Hongaarsche oorlogs-
peirskwartier bericht: Hoewel Belgrado
reeds in vredestijd ongeveer 8000 Roomsch-
Kalholieke inwoners telde, bezat deze stad
geen andere katholieke kerk dan de kapel
van het gezantschap. Ons militair bestuur
beschouwde het als een zijner eerste plich
ten voer de talrijke katholieke soldaten en
burgers, althans vöorloopig, een behoor
lijke kerkruimte beschikbaar te stellen.
Hiertoe werd de troonzaal van het stuk
geschoten koninklijk paleis uitgekozen en
ingericht. De apostolische vicaris te velde.
Mgr. Bjelik, hield er Zondag de eerste
plechtige godsdienstoefening in tegenwoor
digheid van geheel het officierskorps van
het garnizoen en duizenden geloovigen.
Mgr. Bjelik overhandigde bij zijn bezoek
aan Belgrado een gedeelte der pauselijke
gift voor de noodlijdende Serviërs aan den
burgemeester. Het grootste deel echter is
onder de disti'ictsbesturen verdeeld.
Oenemarken.
Denemarken en de oorlog.
De minister van justitie heeft een wet
ontworpen, waarin gevangenisstraf wordt
gesteld op overtreding van de bepalingen
van de Engelsch-Deensche handelsovereen
komst, met name van het verbod van we
deruitvoer naar Duitschland.
Buitenlandsche berichten.
De poolexpeditie van Shackleton.
„Reuter" seint uit Port Chalmers, dat
het schip van de Ross-Zee-groep der pool
expeditie van Shackleton, aldaar is bin
nengevallen. Alles was wel aan boord.
Port Chalmers is een haven, vlak bij de
stad Danedin, aan de Zuidoostkust van het
Zuidelijke Eiland van Nieuw Zeeland.
Kamerverkiezing in Spanje.
136 candidaten, clie geen mededingers
hadden, zijn tot afgevaardigden naar de
Kamer gekozen verklaard; onder hen zijn
85 liberalen, 36 conservatieven, 4 aanhan
gers van Maura, 4 reformisten en 7 behoo-
ren tot verschillende andere richtingen.
De verkiezingen in de andere districten
geschiedt Zondag a.s.
Nederland en de Oorlog.
De toestand.
De correspondent van het „Ilbld." te
Londen seint d.d. 3 April:
„De geruchten uit Nederland hebben
hier groote opgewondenheid veroorzaakt.
Zaterdag en Zondag vroegen mij herhaal
delijk Engelschen naar nieuws uit Neder
land. De Nederlandsche kolonie wist echter
niets. De meeste Nederlanders waren over
tuigd, dat de geruchten zeer overdreven
waren. Niemand geloofde ook slechts oen
oogenblik, dat Holland ooit in moeilijkhe
den met de geallieerden zou komen.
De „Times" en de „Daily News" ver
klaarden op grond van mededeelingen uit
bevoegde bron, dat de bewering, dat het
zou komen tot een actie tegen Nederland
naar aanleiding van yertoogen als gevolg
van de conferentie van Parijs, totaal onge
grond was. Er -is naar aanleiding van die
conferentie niets gebeurd, dat aan de
vriendschappelijke betrekkingen tusschen
Nederland en Engeland afbreuk kan doen.
De „Times" zegt, dat in den bevredigen
den toestand van de diplomatieke betrek
kingen tusschen Nederland en Engeland
sedert maanden geejz wijziging is geko
men.
De „Daily News" verklaart in een hoofd
artikel, dat de Nederlandsche regecring
vermoedelijk van meening is, dat er ern
stige gebeurtenissen te wachten zijn, waar
door de toestand van Nederland moeilijker
wordt. Zij neemt daarom voorzorgsmaat
regelen.
Alles wijst erop met groote, haast abso
lute, stelligheid, dat een verdediging, die
tegen niemand direct gericht is, is en zal
blijven het hoofdmotief van de maatregel
van Nederland."
Raadsels.
„liet Handelsblad" schrijft:
Als wij onvoorwaardelijk geloof kunnen
hechten aan de min of meer officieele me
dedeelingen, dan zou het raadsel, dat Vrij-
FEUILLETON.
'n achterbuurt.
koud in het armoedige kamertje,
zong de wind zijn eentonig Lied,
jn> kou-den adem door de spleten
wilster en deed het eenvoudig gor-
dat daar voor hing zacht op en
an.
kin lampje, boven de tafel aan
n geworden zolder opgehangen,
roet zijn zwak schijnsel de duis-
I verdrijven.
'oltos zat. ze aan de ruw-houten;
Ooi'de tafell, strak vooav zich uit-
Vó6r haar lag een stapel wit ka-
°od: schortjes, die ze had gemaakt
II grooten manufacturenwinkel tn
jfc Jantje heeft '<t zoo koud,
op uit haar mijmerij en ging
hoek van het kamertje, waar
t bodje stond,waarin een tenger
Iag te bibberen van kou.
ov&r hot ijzeren ledikantje, gaf
oen kus 09 het magere gezicht
^debem in de dunne deken.
et weggaan, moesje bij Jansje
blijven zitten, zal Jantje gauw gaan sla
pen, maar Jantje heeft zoo'n honger."
„Moesje gaat niet weg, moesje b'.ijft
hier bij Jamtje's bedje. Moesje zal straks
brood gaan halen voor Jantje."
„Jantje houdt veel van moesje, dat weet
moesje wel."
Ze bleef zoolang bij het bedje geknield,
totdat de kleine rustig sliep. Toen nam
ze vlug de stapel schortjes van tafel, sloeg
een doek om, liep de steile, uitgesleten
trap af en ijlde naar den grooten winkel.
Ilieu' gaf zij ze af, ontving weer een groo
ten lap- ka/toenew goed en haar gering
loon. Haastig ging ze den winked uit, met
titan stuiver voor haar een heelen schait
in de hand, sneC'de door de drukke stra
ten, kocht wat brood bij een bakker en
spoedde zich naar huis, telkens haar voe
ten stootend tegen de hobbelige straat
keien. Zoo ging zij voort gelijk een mier,
die het voedsel tusschen haar kaken
kneltom het naa.r het nest te brengen,
onderweg dikwijls bezwijkt onder den last
van haar prooi, maar haar vermoeienden
arbeid niet staakt, voordat zij den buit
aan de- larven als spijs heeft gebracht.
Thuisgekomen.' vond zij haar kind nog
in diepen si'aap. Heel/ zachtjes ging zij
aan tatol zitten en begon haar naaiwerk.
Nauwelijks was zij begonnen of een ge
stommel op d"Q trap deed haar sidderen.
Ze wist wie daar was. Ze keek naar den
hoek, waar het bedje stond, om te zien of
Jiet leven den kleine had wakker gemaakt:
hij sliep nog.
Een woeste duw deed de deur udt het
slot springen en een man, struikelend over
den drempel, vief. met een smak in de ka
mer. Vloekend" stond hij op en strompelde
knie-knilkkend naar de tafel.
Het lamplicht viel op» zijn gezicht en
deed zijn ruwe trekken nog grimmiger
schijnen.
Verdwaasd keek hij zijn vrouw aan en
maakte een gebaar dait bete eken de, dat
hij „centiem" hebben moest.
Zij haalde de schouders op en zei-de, dat
zij niets had. Woedend over dat' antwoord
gaf hij zijn vróuw een stomp op den schou
der en vroeg:
Heelde dan vandaag nie do tien stui
vers gebeurd." Ze ontkende, .maar de man
sprong op haar toe, greep haar met zijn
linkerhand bij de keef, terwijl hij met de
vuist van de rechter haar daar sloeg, waar
hij "dacht, dat zij het meest pijn zou voeden.
Het kind, dat door den plof wakker ge
schrikt was, zag van zijn bedje uit die
mishandeling en bedekte met zijn hand
jes zijn donkere oogen, daar het niet kon
aanzien-, dat moeder geslagen werd. Luid
bego-n het te schreien.
Nog altijd' omklemde zijn hand haar keel
en stompte zijn vuist haar zwak lichaam.
Maar toeh. zij haai- jiind hoorde, nam
zij het nog overgebleven geld uit haar
zak en wieup het op den grond. Nauwe
lijks hoorde de man de geldstukkan ram
melen of hij -liet zijn vrouw los en zocht
de „centen" hij elkaar.
Toen hij zag, dat er geen geld meer op
den vitoer lag, ging hij vloekend de deur
uit, de oude trap af en de straat op...
Het was weer still geworden in heb ka^
niertje.
„Moesje, zail vader Jantje ook zoo slaan,
als Jantje groot is."
Nu eerst kwamen er tranen -in de oogen
dei- gepijnigde vrouw.
- „Moesje mag ni-et huiion, dat heeft
Jantje niet graag. Jantje houdt veel van
moesje"..,.
„Daar bedde rooje Kees weer!"
Bij diien uitroep van den waard, die
achter de toonbank tegen oen muur stond
geleund cm dikke wolken rook uit een
vuile pijp voor zich üit-b'ies, keken alle
aanwezigen, die om een ronde tafel zaten,
4© kaarten, naar de deur. Een verward
goroepi steeg op uit de kelen dor kaartspe
lers, die weer met hun spel doorgingen.
Een man sjokte de lage gelagkamer bin
nen, waar rook en goedkoope tabak ei»
jenever een walgelijke reuk verspreidde.
H-ij zwankte naar de tafel, schoof een
stoel bij, ging zitten en riep 001 een „tik
keltje".
De „pruufbaas" bracht hem een glaasje
jenever dat die man in één teug uitdronk.
„N6g een".
Toen vroeg er een die het spe.l niet mos-
speelde, terwijl de anderen hartstochlelijk
de kaarten op tafel duimden:
„Hedde veul van 't wijf kunnen loa
krijge."
„Kom rooje, 'speel mee," ricipe-n de kaart
spelers. Met drift nam hij de kaarten,
schudde ze door een en deelde zo uit.
Het spe.L begon opnieuw.
't Was een afgrijselijk tooneel, di© half
dronken kerels, wier woeste gelaatstrek
ken wreedheid uitdrukten, wier gluiperig*
oogen, waarvan het wit met blood boloo
pen was, uit hun kassen puitóen...
Met vloeken, drinken en kaartspelen
bracht hij hier iin dit kroegje den avond
door, terwijl -in dat kamertje...
Isgz.*1