1 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. No. 1972 LEIDEN. BUREAU: STEENSCHUUR 15, latere. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekerinn iel GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden II cent per week, fl.45 per kwartaal; byonz» iten 12 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post f|.80 per kwrartaaL Voor het Geïllustreerd Zondagsblad wordt 10 cent per kwartaal extra in rekening gebracht Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad TVs cent ZATERDAG APRIL I9I6. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, ieders regel meer 5 cent nummer bestaat uit drie den en het geillustreerd 4idagsblad. ?J 'rijsverhooging. ji'dat de drukker den prijs heeft ver zijn wij genoodzaakt ©en ;i«i| DELUKE VERHOOGING voeren voor het Geïllustreerd a g s b 1 a d. af '1 Aprill zal voor bet GeïLlustreerd sblad 10 cents per kwartaal wor- rekeaiing gebracht. Dit bedrag bij de eerst© berging .in het nieuwe i-al, dat 1 April begint-, geïnd', dra mogelijk hopen wij tot den yrq©- prijs te kunnen Jterugkeeren. DE DIRECTIE. Kalmte. openbaarde zich gist eren onmid del- ai opgewonden, ©en angstige ©ai be stemming naar aanleiding van lit, dat ©r voartloopig 'geein verlo- ïeer zouden worden verleend, temming, clie verergerd werd door enkele bladen verspreide onware eeling, dat ook de verleend e' ai- waren i n g t r o k k e n. Even- eel «andere geruente-n, berustte ook fantasie. schreven gisteren reeds een enkel ter geruststelling, wij wezen er op, de feiten duidelijk ï.s, dat de- regiee- éen onmiddellijk-dreigend oorlogs- ziet anders zou zij toch ook de -ingetrokken^. ;onomeni besluit om voorloopig geen ai meer te verte-enen,, de gehouden, mties tusschen militaire en burge-r- 8( rtoriteiten, zijn-, naar wij van vol- bevoegde zijde vernemen, niets 5 dan ©en gevolg van den .a 1 g e- e n :t o e stam d,drie voor ons h'tieker dreigt .te worden. Met een er bijzender geval, een bedreiging n of andere mogendheid, een kren- an onze rechten door een der oor- 'enden, staan de doijir de regeerimg e-ii maatregelen niet dn verband. Is meermalen in dezen mobili-satie- geschied, meent de regeering, -dat nm?n der oorlogvoerenden üi z-ullc ,g|m zijn, dat. er zich plotseling een ere 'aanleiding zou kannen v-oor- k waardoor, ions landinden strijd ©trokken. herhalen, wat wij gisteren "sclnrc- ioestaaid is zeker c uitlek, is na- ©rns'.ig te achten, doch een oninid- ireig-end oorlogsgevaar .is n i e t iarschijnl-ijk te noemen. Zóó onr'ust- iid iis de toestand o-p dfft o ogenblik do. ijnland. onzö sympathie niet hebben, dan Jtholiek, wanneer 'hij voor een func- «en algemeen bestuürsLichaam de jlf wezen-u persoon is, -zich terug-trekt, 5 R .plaats aan ©en- miet-katholiek of irJ uistelijk man -over -te laren. er, zoo'n niet-Katholieke of niet- 'lijke -candidaat kan eein zee-r res- el .persoon zijn, doch van den ande- jöt staat toch ook vast, dat de Ka- begin, seten door dien caiwlidaat tot- ui'ciing -zullen kom-en, aLs wan- ïn K-atholiek in een bestuurslichaam neemt. Daar em bo vein, op zoo'n ma- >rdt 't lieel gemakkelijk in de hand dar men de Katholieken" gaat uwen- als ©en quantité ave g i i- 1a's mensc-hen, die eigenlijk niet hoor em in openbar© lichamen, op plaa.'s dan ook. (Men beschouw© us da benoemingen.van Rijnland", 'wel, of de Katholieken d-aar per se ihikt" worden geacht, zelfs voor 5 jfogst© kantoor-baantje!) Doch, over je mem niét, ©jls men niet eerst w e r k e 1 ij k zelf he©ft getracht, S oorzoover i:n zijn vermogen, ligt, in j ©stand verandering .te brengen, j 'laansta is gedaan in ons blad van S |^ag' jil. .door den heeir J. C. Stad- die met kracht opkwam voor de 'ok-e candidatuuir van -d.en heer H. hof Azn. re Rijp we tering als hoofd- van Rijnland" in district 8. ©eft de h-eiar Straathof gister-en in W per advertentie, medegedeeld, dat kandidatuur mie wenscht ite aan- g 2 u^neni zeer bijzondere omstandig- welke deze houding van den "raat,hof rechtvaardigen. Maar ^-©meaning kunnen de Katholieke' dit geval t-och n i e*$ anders .doen 'dan hum -stem aan, -den heer Straat hof geven. Zou deze weigeren de benoe ming te aanvaarden welnu dan is er tijd om naar een anderen candidaat. ui/t te riem. Wij zijn het volkomen eens met den -schrijver van tot-ingezonden stuk dn ons blad van Donderdag j .1.dat deze ge legenheid moet worden benut om nu de Katholieken in „Rijnland" uit het don kere hoekje te schuiven, waarin zij zijn teruggedrongen. De strijd om Verdun. - Een luchtaanval op Saloniki. - Z. Em. Kardinaal von Hartmann. Z. Em. Kardinaal Mercier. - De scheuring onder de Duitsche sociaal democraten. - De Engelsche blokkade. Bulgarije en Griekenland. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. Bij Verdun 'hebben de Franschcn weder om eendg nadeel te boeken, en wel door het verlies Van het dorp Malancourt. De Duit- schers hebben het dorp in storm genomen en de Franschem erkennen dit; .slechts de uitgang wordt nóg door ,de Franscheu be- zeih Opnieuw is dus w-e-eir de Fransche' 1-iniie •ten Western van, Verdun teruggeduwd. Het- doirp Madame ourt vormde, na de verove ring van het bosch van Avoco'urt door de Duitschers wel as waar een vooruitgescho ven punt op de Fransche verdedigingslijin, doch dat -dit tp,unt voor de Fraaisch-en va>n waarde was, bewijst die hardnekkigheid waarmede het dorp verdedigd is.Nog altoos dus zijn de Fran,1 de'Maas tot staan te brengen. Langzaam, doch ge stadig brokkelt hun front hier nog af. Het as cp dit ©ogenblik dan ook de vraag of de Framschem zich op hc-uval 304 en an hun Stallingen rondom Mort Homme -.zulkm kunnen- handhaven, nu hun het steunpunt Malancourt ontnomen is. Hat bericht, dat de Engelschen hun front aanzienlijk verbreed hebben, is zeker be langrijk. Zij hebben de Franschen op een gedeelte dar -linie, vervangen. Als vermoe delijke k'ni'ia wordt opgegeven dé Strook van den, Ys-er tut -aan da Sornme. De- Engelschen zijn thans met de verde diging van 14 van het getoete Westelijk ciarlogsteirrein belast. Op heit Oostelijk oorlogsterrein, vooral in het noordelijk deel van het bezette ter rein, ihhet oude Koerland, pogen de Rus sen met 'Ontzettende kracht den ijzeren muur te verbreken, die Hindenburg daar sedert, den, vprigen herfst-heeft- opgericht. Da maanden, die verliepen sedert daar stellingen- werden ingenomen, heeft bet Duitsche ilegerbevel gebruikt om die stel lingen zoo krachtig te versterken, dat geien doorkomen mogelijk is. Bovendien is door het aanleggen van spoorwegen, het versterken en verbreed en vaai straat wegen en andere communicatie-middelen, de .gelegenheid ontstaan, om nietalleen de aanwezige troepen geregeld van levens-- middelen, ammunitie en geschut te voor zien, maar ook sne'Ue- en geregeld' Iroe-peu- ver plaat sin-gen van de reservestellingen naar ,de voorst knies ©n van de verschil lende. punten der steiiimg naar elk aange vallen of bedreigd punt mogelijk te maken, Wanneer inet dit in het oog houdt, is het. zeker wel i© begrijpen waa-rom de Rus sische aanvallen nog zoo weinig resulta ten. hebben opgeleverd, en .de Duitsche stellingen, ook a.l werden nu en dan gc- deeOtêin van de voorste linies gen-omen en hernomen, nog zoo weinig geschokt zijn. Het blijft bij een -heen en weer golv-en in de eerst© loopgravemUniie, waarbij slechts nu en -dan kleine Duitsche afdeelingen in handen, der Russen vallen. Uit Sofia wordt gemeld, dat den 27-s'ten Maart ©en- eskader van Duits ch© vliegtui gen de- haven van Saloniki en. het En- gefech-Framsch© kamp in de nabijheid der stad hebben gebombardeerd, waarbij 800 bommen wer-den geworpen., dó e groote schade zouden hebben toegebracht. De vliegers namen, ontploffingen waar in, het vlak bij het station g-elegen depot; ver.der ©ten ontploffing aan -boord van een vijan delijk schip. Bij een hierop volgend luchtgevecht tus schen Duitsche en Engelsche vliegers, wer den, volgens het Duitsche bericht, vier vliegtuigen der Engelschen en" Franschen tot landen gedwongen, terwijl de overigen werden genoodzaakt den terugtocht te aanvaarden. Een Engelseh bericht meldt daarente gen, dat bij -het bombardement 20 Griek- scto burgers werden gedood en 25 ge wond. Fransche vliegtuigen, die ter ver volging opstegen, zouden, drio vijandelijke vliegtuigen ten va-1 hebben gebracht. In het Russisch legerber-icht over de krijgsverrichtingen op het Russisch- Turksche ooriogsterrein, dat ons door Wolff" uit Berlijn wordt overgeseind, woird-t gemeld, -dat de Russische troepen in de streek ten N. W. van de stad Moesj den. vijand uit, de stellin- g-en -hebben geworpen, en het klooster Soerb Karapef Isjangaiii, 40 werst ten N.W. van Moesj hebben bezet* België. Z. Em. Kardinaal Mercier. Een ooi-respondent van „De Tijd" in België bericht: Ofschoon geen bezwarend getuigenis te gen den secretaris van het Aartsbisdom Mechelen, die door de Duitschers werd ge vangen -genomen, kan worden ingebracht, blijft zijn inhechtenisneming gehandhaafd op grond van zijn relaties met het Liefde werk ,,l'Oeuvre du mot du soldat", dat wel eens, met strikte-vermijding van alle dingen, die -op militaire gebeurtenissen betrekking hebben, familiezaken aan Bek gische" militairen in Frankrijk verzendt. Gevraagde ophelderingen worden door het Duitsche militaire bestuur geweigerd. Of schoon ook een inval bij d-n particulieren secretaris van Z. Em. kanunnik Francken, werd gevreesd, bleef deze tot dusver uit. De correspondent van ,.,De Tijd" te Keu len bericht-: Naar ik verneem, zal Z. Em. Kardinaal Von Hartmann bij zijn bezoek aan Berlijn, behalve SEimensprekingen met bekende Centrumsleden, ook een particulier onder houd met een hoog regeerin-gspersoon heb ben in verband met het geval-Mereier. Duitschland. Z. Em. Kardinaal Von Hartmann. De correspondent van ,>pc Tijd" te Keulen bericht: ,,In het Pruisische Heereihuis zullen alle partijen de eedsaflegging van den j JfflTTOi» wSSHttÉWKJTfl) uiten jegens de "vaderlandlievende houding van den Keülschen Metropoliet, die door den keizer en alle politieke groepen zoo hoog wordt geschat." In aansluiting bij het bovenstaande ont leent „De Tijd" aan een Berlijnsch. tele gram aan de „Köln. Volksztg.": Gisteren had de plechtige opname van Kardinaal Von Hartmann in het Pruisi sche Heerenhuis plaats. De zitting was druk bezocht en zelfs de tribunen waren dicht bezet. Kort voor de opening der zit ting betrad de Kardinaal, begeleid door markies Vhn Hoensbroech, de zaal. Hij begaf zich naar zijn plaats aan de rech terzijde, op den hoek van de tweede rij. Het eerst begroette hier graaf Von Bische- ring den Kardinaal. Dan werden nog vele lie eren aan Z. Em. voorgesteld. De president van het Heerenhuis, graaf Arnim, opende de zitting met de volgènde_ woorden, gericht tot den Kardinaal: ,,Ik heb de eer om, in naam van het Heeren- huis,_ Uwe Eminentie te begroeten. Ik durf hopen, dat gij onze besprekingen door uwe medewerking zult steunen. Wij komen nu tot het eerste punt van onzer dagorder: de beëediging der nieuwe leden." Toen las de secretaris, graaf Hu Hen - Cliapski, artikel 8 der grondwet voor, als- mede_.de voorschriften der eedsaflegging, en den eed zelf. Kardinaal Vop Hartmann sprak met luider stemmen den eed uit: „Zoo waarlijk helpe mij God almachtig!" Daarna werd de Kardinaal van alle zij den begroet. Hij onderhield zich nog lang met den ex-minister van Eeredienst, Von Studt. Duitschland. De scheuring onder d© soöïaal-democraten. In de „Verwarts" publiceeren het bestuur van de sociaal-democratische partij van Duitschland en het bestuur van de sociaal democratische Rijksdagfractie een verkla ring aan de part-ijgenooten, waarin wordt gezegd: De afgescheiden fractie eischt voor zich het monopolie van een zelfstandige, princi'pieele sociaal-democratische staat kunde op. Hierover zal de aanstaande partijdag hebbeu tebeslissen, die ongetwij feld zal bevestigen, dat de sociaal-democra tische partij, die de noodzakelijkheid van de landsverdediging erkent, niet anders mocht handelen dan- de sociaal-democrati sche Rijksdagfractie in den oorlogstijd handelde. Engeland. De staking aan de Clyde. „Reuter" meldt, dat de staking aan de Clyde meer en meer verloopt. Gisteren hebbent weer een aantal werklieden den ar beid hervat. Hoogstwaarschijnlijk wordt Maandag weer „algemeen gewerkt. De blokkade. De staatscourant bev^t een koninklijk besluit tot wijziging van' het vorige kon. besluiit waarbij de. bepalingen van de Ver klaring van Londen door de Etigelschè re geering werden aanvaard, behoudens zeke re weglatingen en wijzigingen. De voor naamste bepaling van heit kon. besl. van vandaag- zegt: voortaan zal art. 19 van de Verklaring A an Londen niet meer worden aanvaard en toegepast. Geen schip en geen lading zullen voor in beslagneming ter zake van blokkadebreuk gevrijwaard zijn op deai eenigen grond, dat schip -en lading op weg zijn naar een niet-geblokkeerde haven. De Servische kroonprins te Londen. De Servische kroonprins en de Servische minister-president zijn gistermiddag te Londen aangekomen en ontvangen door prins Albert en vele hooggeplaatste perso nen, 0. w. ministers en lord French. De bezoekers zijn door een menigte van vele duizenden geestdriftig toegejuicht. II.II. M.M. hebben den kroonprins harte lijk ontvangen in het Buckingham-paleis. Heden gaven zij te zijner eer een noenmaal. Bulgarije en Griekenland. „Havas" meldt, dat, naar men meent, de Bulgaarsche gezant te Athene een nota van zijn regeering aan Skocloedis heeft overhandigd,, waarin wordt medegedeeld, dat. strenge orders zijn gegeven aan de mi litaire autoriteiten, opdat grensincidenten zich niet zullen herhalen. De „Sussex". Het „Journal de Genève" meldt dat de componist Granados, die uit New-York op weg naar Spanje was, zoo goed als zeker tot de omgekomenen aan boord van de_ „Sussex" behoort. Zwitserland. Verspïeding. Behrmann, genaturaliseerd Zwitser, die, beschuldigd van spionnage, is gevangen en-omen, was leider van, hef inlichtingén- buroau der JJ» uit -e lie spoorwegen in Zvyit- ê^èiókiis bfecspwcrmgerr zijn Vereenigde Staten. Katoen-uitvoeren. „Reuter" meldt uit Londen: Een telegram uit New-York aan de „Times" meldt, dat. de statistieken, opge maakt door de regeering, over den uitvoer van katoen naar landen, grenzende aan Duitschland, -toont dat Nederland sedert 1 Augustus slechts 66,966 balen ontving te gen 610,202 in tot vorige jaar, Noorwegen 7105 balen tegen 56,473, Zweden 39,806 te gen 667,911, en Denemarken 400 tegen 41,812. Deze cijfers toonen, dat de Engel sche vloot er in slaagde de uitvoeren van katoen naar Duitschland te beletten. Van het Westelijk oorlogsterrein. De papierschaarscht». De bevolking van Aken wc.rch &r opl gewezen, zuinig met •papier om te -gaan, daar het schaarsch be gint te wordggL. Hoe duur het ai is, blijkt hieruit, dat 'twee pond oud krantenpapier 40 pfennig (24 cents) kost-.. Een vondst. In Brandenburg werd door ©en krijgsgevangen Rus bij het om spitten van heidegrond, een pot met zilver geld gevonden -uit den 30-jarig-en oorlog. De Duitsche* tabaksbelasting. In de beta-stingeommisaie van de-n Duitschen Rijksdag hebben dei Pol-en- een voorstel in gediend, om de belasting voor sigaretten, sfcga.rètteihtabak em sigarettenpapier in de laagste klassen te' verminderen. Studiemateriaal. In het' gevangen kamp. 60 Merseb.urg maakt eeiri studiecom missie van Duitsche geleerden fonografi sche opnamen van de karakteristieke di'a- ,'liept-en, sprookjes en gezangen der krijgs gevangenen, vooral van die uit- de ver af gelegenstreken van Rusland. Buitenlandsche berichten. Joeansj4kaH. Volgens berichten uit Peking en Shang hai is het aftreden van Joeansjikai ophan den. Waarschijnlijk zal Lijoeanhoeng, de vice-president der Chineesche republiek, hem opvolgen. Nederland en de Oorlog. De toestand. Naar, aanleiding van het, van verschil lende zijden geopperde vermoeden, dat de maatregel, om de gebruikelijke periodieke verloven voorshands niet te verleenen._ verband zoude houden met de qoaes-tie van de vernieling vah Nede-rlanclsclie sche pen op de Noordzee, kunnen wij op grond van inlichtingen van bevoegde zijde beves tigen, "dat tusschen beide aangelegenheden niet het geringste verband bestaat. In „De Nieuwe Courant'1- en in een enkel ander blad is gisteren de mogelijkheid be sproken, dat de aanleiding tot de militaire maatregelen van onze regeering zou ge zocht moeten worden in een besluit door de conferentie der geallieerde mogendhe den te Parijs genomen. Het „Iibld." heeft zicfc telegrafisch tot de mee9t bevoegde Engelsche autoriteit hier te lande gewend, die het volgende me dedeelde: Het is mij niet bekend dat eenig besluit door de Parijsche conferentie genomen noch eenige andere reden de uitstekende verhoudingen, die tusschen mijn regeering en die van Nederland bestaan, zou kunnen schaden. Naar „De Nieuwe Crt." verneemt, onder vond de verzending van particuliere tele grammen naar Engeland gisteren belang rijke vertraging wegens de groot© massa regeeringstelegrammcn, die voorgaan. De „Tubantia". De Parijsche correspondent van de „Daily News" seinde Woensdag, dat vol gens inlichtingen, in Zwitsersclie dip lom a- tiek$ kringen ontvangen inlichtingen die de correspondent onder passend voor behoud overbrengt de „Tubantia", gelijk he „Sussex", niet door een Duitsche, maar door een Oostenrijksche duikboot is getor pedeerd. De Amerikanen niet verder wil lende kwetsen, zoo vermoed men, hebben de Duitschers hun bondgenooten overge haald, Oostenrijksche duikboot-en in het Kanaal en óp de Noordzee het werk van onverhoeds torpedeerej* te laten voort zetten. De „Duiveland". Ónze Londensóhë - correspondent seint Ti.a. 2'a-Maa.Ttf _o n H ©rtr a n £r van do „Duiveland" scliip verliet Londen Vrijclagavonci mei i-cu bemanning van achttien koppen in ballast, jj-x'.iirdagmorgen om lialfu-cgeni had een zoo hevige ontploffing plaats, dat het schip scheen te worden opgetild uit het water en daarna weer neergesmeten. De beman ning ging dadelijk in de booten. Het schip zonk binnen zeven minuten. Er waren wel een dertig schepen in de nabijheid. Het weer was kalm. De bemanning werd naar Sheerness gebracht. Een stoker, clie op het oogenblik van de ontploffing in zijn kooi lag, werd licht gewond. Hij is naar het ziekenhuis gebracht, maar hij zal wa-arschijnijk morgen met de anderen naar Nederland kunnen vertrekken. Onze handelsvaart. Gistermiddag is tem kantore der Stoom vaartmaatschappij „Nederland" ©en bij- eenkomst -gehouden vaai de directie® der HollandAmerik-alijn, den Koninklijken HoUamdschem Lloyd, deai Rotterdamsehem Lloyd, de Koninklijk© Nederlandse he Stoombootmaatschappij em de „Neder land". Doel dezer bespreking' was om van gedachten te wisselen over de door deze maatschappijen te kiezen route. De direc tie der. Hollandsch-e Staornbaot-maatschap- pij was -ter bijeenkomst aanwezig tot het geven van imilichtiimgem over de vaart door de Noordzee. Eem beslissing werd mog niet genomem. Men'wil eerst mog nadere inlichtingen im- wimmemL De 'booten van -de „Nederland", den Rot terdams elfen Lloyd en den Kon. JIoll. Lloyd zullen" voorloopig niet uitvaren. De „Gelria" binnengekomen. Men seint uit" IJmuiden, dat de „Gelria" van de Kon. Holl, Lloyd, het- zusterschip van de „Tubantia", gisteravond aldaar behouden is binnengekomen. De gevaarlijke zee. Nader meldt men uit IJmuiden, dat bet stoomschip „Gelria" rapporteert tusschen h©t Engelsche Kanaal en IJmuiden een twintig groot© mijnen te zijn gepasseerd. To IJmuiden binnengekomen stoomtraw lers rapporteeren op de hoogte van Hel goland een groot© Engelsche vloot te heb ben gezien. Ontrouwe grenswacht. Woensdagmiddag was dc surveilleerende kapitein der grenswacht te Groesbeek door zijn kijker ooggetuige van een der vele slechte praktijken, waaraan sommige mili taire wachten zich dagelijks schuldig ma ken. Hij zag nog juist hoe een kar, beladen met varkens en gevolgd door een koe, on der bescherming van de aldaar dienstdoen de militaire wacht over de grens trok. Wel dra was hij .ter plaatse en liet de on trouwe wacht gevankelijk naar de hoofd wacht Groesbeek overbrengen. E e i\ zee si a g? Men seinde Vrijdagnamiddag van den Hoek van Holland: Door het ingekorhen Noorsche stoom schip „Tellers" wordt gerapporteerd, dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1