Tweede Blad.
7a JAARGANG
No. 1903
Ste £eldóoh<i(2ouft<M\t
Woensdag 22 Maart 1916
Een ernstig woord.
(Ingezonden).
II
la ons vorig artikel bespraken wij de
vrouwe n-organisatie* Thans zullen
we ecnige vergelijkingen maken tusschen
de vak- en arbeidersbeweging van Leiden
en andere plaatsen.
Wij zuLlen beginnen met den Ned. R. K.
Volksbond.
Want diit is immers de organisatie, waar
uit de> R. N- Vakbeweging in Nederland
ontsproten is! De Ned. R. K. Volksbond
dan schommelt al reeds geruimen tijd tus
schen 5 600 leden. Zoo zoetjes aan gaan
we wel vooruit, maar 't is bijna niet
noemenswaard. Stellen we b.v. daartegen
over Haarlem. Haarlem staat in Ka-
iholicke bevolking tot Leiden ongeveer als
7 tot. 5. Het organisatieleven staat ech-
ter tot Leiden in een voor ons veel ongun
stiger verhouding.
De Ned. R. K. Volksbond bijv. telt alleen
leeds een 1500 leden! Ofschoon er toch
evengoed cem sterke vereeniging van 'St.
Josepligezelle® bestaat.
Op het vakvereenigingsterreim is het al
niet veel beter. Ofschoon de R. K. Vakbe
weging innerlijk en uiterlijk den laatsten
tijd goed vooruit gaat, zijn de cijfers ech
ter "nog niet, zooals het zijn moet..
Onze vakbeweging heeft langen tijd op
het z. g- doode punt gestaan. Doordat ech
ter en in den Volksbond en in de St. Jo-
sephgezell-envereeniging meer actie ge
voerd werd voor de vakbeweging is dit
eemgszins verbeterd. Thans beschikken
we over 400 georganiseerde vakarbeiders.
Een aardig cijfer, maar ter ontnuchtering
diene, dat de Leidsche roode vakbewe
ging, origeveercj vijf maal zooveel leden
telt.
Waaraan deze achterstand in onze
Roomsche vakbeweging t& wijten is?
De voornaamste oorzaak is natuurlijk
het gemis van voldoende propagandisti
sch© krachten voor dezen arbeid. Maar
een ook niet ie vergeten factor is, dat de
bestaande Roomsche vakvereenigdng wel
s t e ir ,k en a c t i fi gejrioeg zijn, maar
dat er juist nog zooveel bedrijven en be-
Beroepen zijn, waar de Roomsche vakbe-
ing nog geheel onbekend of He
vea- gezegd, onbemind is. Dit laatste
houdt ook ten nauwste verband met de
eerstgenoemde oorzaak van onzen achter
stand, maar het wijst ons toch oo k aan,
w a a r wij bij onzen arbeid het eerste
moeten, beginnen.
Nemen we om 4e beginnen de g e-
meentewerklieden. Er bestaat in
Leiden een R. K. Gemeentewerkliedenver-
een. en een g a sb e w er kers ver ee ni gin g
Aantal leden vijf, zegge 5. De vereeniging
is noch aangesloten bij haar nationalen
vakbond noch bij haar plaatselijke centra
le, -de R. K. Vakkern. Is het te verwonde
ren dat zoo'n vereeniging geen levensvat
baarheid bezit?
Met Nieuwjaar zenden ze een wensch
naar do Gemeenteraad, en dat is ook al
les wat ze doen. Herhaaldelijk is reeds ge
probeerd om een flinke krachtige afdee
ling op te richten van den R. K. Bond van
personeel in Openbare diensten on bedrij
ven, maar tot op heden zonder resultaat.
De roode gemeent.ewerkl'jfedenorganisa-
:tie staat daartegenover met minstens een
175 leden. En ondanks dit alles, met deze
treurige cijfers voor oogen, blijven onze
gemeentewerklieden maar slapen. Ve-'
len zijn er rood georganiseerd, terwijl de
rest Gods water maar over Gods akker
laat loop en.
(Dit artikel heeft éenigen tijd op plaat
sing moeten wachten. Nadat het geschre
ven was, is er zooals onzen lezers bekend
is, gelukig in het hier genoemde euvel ver
betering gekomen. Er is te Leiden opge
richt con afdeeling van den R. K. Bond
,van personeel in openbare diensten en
bedrijven.)
De Post. en T e 1 e g r*a afbeamb-
ten. De Roomsche organisatie is er onbe
kend. Er bestaat een roode en een neutrale
vereeniging onder deze categorie van ar
beiders.
Opmerking verdient in deze organisatie
heit feit, dat de roode organisatie opge
richt is, tegenover de neutrale. On
ze propagandisten zullen goed doen derge
lijke dingen niet to vergeten. Het is tee
kenend voor de p r a k t ij k van de soci
aal-democraten in de vakbeweging, met
hun theorie „allen in n Bond". Al»
zij de leiding niet machtig kunnen worden
stichten zij een eigen organisatie! Ik
herhaal het ook hier: Roomsche Postman
nen moet dait nog langer zoo voortruren?
Spoor- en Tramwegpersoneel
Alweer even bedroevend. De Roomsche or
ganisatie bestaat er! Maar men moet niet
vragen, hoe! Je hoort of ziet er nooit iets
van. „St. Raphael", de groot e organisa-
satie van het Katholieke Spoor- en Tram
wegpersoneel, mag hare afd. Leiden wel
eens goed onderhanden nemen. De pro-
pagandamaand van „St. Raphael" zal
hier wel niet veel resultaat bereikt helfben!
Een groot aantal Katholieken zijn lid van
de Ned. VereenigiRig, welbeikemd uit de
•dagen van 1903. De afdeeling Leiden dezer
organisatie ia reeds meer dan 100 leden
sterk. Opmerkelijk is ook dat de afd. Lei
den van „St. Raphael" buiten het plaatse
lijk verband staat. Centralisatie, .arbeiders
dat is* onze kracht!
Leidenaar.
Uit de Pers.
Natiouaa! Kabinet.
De Maasbode schrijft:
De ontzettende feiten, die de laatste
week in de onmiddellijke nabijheid onzer
kust hebben plaats gegrepen, en terecht
de algemeen e verontwaardiging hebben
opgewekt, hebben opnieuw het volle licht
doen vallen op den uiterst kritieken toe
stand, waarin ook Nederland: te midden
van den wereldoorlog voortdurend zich
bevindt.
En niettemin gaat de Regeering voort
al dan niet daartoe geprest door de lin
kerzijde met naast, de buitengewone
maatregelen, waaraan alle aandacht be
hoorde te worden besteed zich zelf en
de volksvertegenwoordiging te overladen
met allerlei voorstellen tot uitvoering van
het.... Coneentratieprogram.
En zoo zullen we 't dan de komende
weken gaan aanschouwen, dat in een
tijdsgewricht, zoo ontzettend, zoo gewich
tig, als wellicht de wereld nog niet be
leefde, in Nederland de Regeering de
volksvertegenwoordiging •^twiihgt met haar
de vraag te gaan bediscussieeren, of soms
vrouwenkiesrecht ingevoerd, of wellicht
een ouderdomsbedeeling gegeven worden
moet.
Gevoelt de Regeering niet, dat die hou
ding ergerniswekkend is?
Verstaat.de Regeering ten eenèmale niet
den ernst der tijden? Het schijnt van niet.
Welnu, dan zij het haar toch met na
druk gezegd: Gij, Regeering, \ebt in dezen
voor het Vaderland zoo angstigen, zoo bui
tengewoon gewichtige® tijd te wezen een
nationaal Kabinet, en U als zoodanig te
gedragen.
Dan zal het worden verstaan, dat gij
blijft, maar ook dan alleen.
Onderwijsvraagstuk.
Het Vaderland (u.-l.) schrijft o. a.:
„Dwaasheid ware het natuurlijk te eiachen,
of te veronderstellen, dat de Concept-Lager-
Onderwijswet tot in onderdeelen van onder
deden door den gewonen wetgever zou
worden overgenomen, en er zal ook wel
niemand zijn, die zulks verwacht. Maar een
compromis, waarvoor niet eene staatscom
missie, buiten de politieke partijen staande,
de oplossing aangaf, maar waaraan mannen
uit alle partijen, vóór de eindbeslissing met
de clubs waartoe zij behooren geraadpleegd
hebbende, hun zegel hechtten, bindt wel
degelijk, waar het om de hoofdzaak gaat.
En nu weten wij wel, dat wie zich van hen
die eemnaal hun stem aan het compromis
gaven, op het beslissende oogenblik niet
meer zullen gebonden achten door het een
maal gegeven woord, maar zullen willen,
profiteeren van de toevallige meerderheid
van het oogenblik, niet te achterhalen zijn,
maar dan zal toch wel zeker zijn dat zij het
verwijt van politieke felonie niet zullen
kunnen ontgaan.
De aanneming van het nieuw geredigeerde
art. 192, zonder dat tegelijk de nieuw gecon
cipieerde Lager-Onderwijswet tot wet wordt
verheven zal niet kunnen geschieden zonder
goed vertrouwen over en weer, en het is dus
niet raadselachtig waarom „De Standaard"
dat goed vertrouwen bij voorbaat tracht te
ondermijnen. Daarom zij nu reeds tegen deze
poging gewaarschuwd, üf er na 1917 in beide
Kamers eene Linksche of een Rechtsche
meerderheid is mag voor de voorstellen der
Onderwijscommissie geen verschil maken
daarin zou trouwbreuk liggen".
BINNENLAND.
Toekomstige Ka%»oireke werkgevers.
Terwijl in den laatsten tijd druk ge
schreven en geredeneerd werd over het
tbeüangrijke ondeuiwqrp 'Jeugdorgan jiatie
is op initiatief van prof. L. van Aken, te
Heeswijk een comité gevormd, om de op
richting voor te bereiden van een vereeni
ging van toekomstige katholieke werkge
vers.
Jongemannen uit de allerbest© kringen
hebben met geestdrift, niet. slechts hun
naam,-maar hun volle, frissch© medewer
king willen vecrleenen, om de hun allen
zeer sympathieke onderneming t© doen
slagen. Het zijn de hoeren: H. Heijmeijer
Amsterdam; dr. Tony Jurgens Nijmegen;
P. L. M van der Lande, Deventer; A. H.
W van der Lugt, Rotterdam; Fr. Smulders
Jr., Utrecht; Leo Teulings, 's Bosch; Louis
Tielens, Maastricht.
De ontwerp-statutén zijn, naar „Het Pa-
huishoudelijk reglement komt nog in* deze
troonsblad" bericht reeds gereed en het
maand klaar. Onmiddellijk daarna zal de
propaganda beginnen, om op zijn laatst in
de maand Mei, met oen aanzienlijk aantal
leden, de vereeniging op te richten.
In de ontworpen statuten wordt het
doel der vereeniging als volgt omschre
ven:
„tusschen de leden, als. zijnde de ka
tholieke werkgevers in d© toekomst, een
band te leggen van saamhoorigheid en
onderling verkeer, en hen in de gelegen
heid te stellen en aan te moedigen tot het
verwerven van de kennis, noodig om hen
later berekend te doen zijn voor de econo
mische en sociale positie, welke hen in de
maatschappij wacht."
En als middelen daartoe wil men aan-
wenden:
a. vergaderingen en gezellige bijeenkom
sten;
b. bestudeering van economische en so
ciale vraagstukken;
c. elkander helpen voorlichten en aan
moedigen bij de studie;
d. het doen houden en zelf houden -.-an
voordrachten
e. het samenstellen van leesportefeuilles,
het inrichten en beheeren eener biblio
theek;
f. kennismaken met de techniek en den
beteekenis van verschillende bedrijven, o.
a. door het onder deskundige leiding be-
(oektVi van voorname ïnilh-litingen en
tentoonstellingen
g. door het uitgeven en redigeeren van
een vereenigingsorgaan, uitsluitend voor
de leden bestemd.
Als leeftijdgrens wordt voorgesteld: niet
jonger dan 18 en niet ouder elan 30 jaar.
Om lid te worden 'moet men altijd
volgens de on-twerp-statuten opge
leid worden voor de leiding van,
of werkzaam zijn in een of ander
bedrijf van nijverheid, handel of land
bouw, met aansluiting echter van dege
nen, die reeds zelfstandig en onafhai
lijk bedrijfsleider zijn. Deze laatste clau
sule zal vanzelf breed worden opgevat.
Over twijfelachtige gevallen wordt dan ook
de beslissing aan het bestuur overgelaten.
Gemengde berichten.
Vernieling van noten-lanen. Ook te
Dreumel (Gelderland) is naar het „N. v.
d. D." mef.dt, door de militaire autoriteiten
beslag gelegd op de noteboomen, die in het
boveneinde van heit. dorp een deel van den
dijk geheel overgroeien en een prachtige
laan vormen, waardoor een van de mooiste
plekjes van het dorp onherstelbaar zal
worden verminkt, tenzij het opkoopen en
opeischen van. no-teboomon door het leger
bestuur alsnog onmiddellijk wordt ga-
staakt.
Men schrijft uit Och ten aan hetze If da
blad:
Ook Lu de Neder-Betuwe zullen veel no
teboomen onteigend woorden, tot groot©
schade der eigenaars. Daar een i flinke
boom gemakkelijk 40 50 gulden per jaar
kan opbrengen, is de vergoeding vein f 60
per kub. M. veel te gering. Het zal een
uitzondering zijn als het Rijk voor eeax
boom 'het dubbele van de gemiddelde jaar-
lijksche opbrengst betaak. Te Dodewaard
moet een landbouwer omstreeks 60 hoo
rnen afstaan.
Aan de gevolgen overleden. De bak
kerspatroon A. V., die te Waddingsveen,
van den oven, waaraan hij werkzaamheden
verrichtte, op een cementen vloer viel, ia
aan de gevolgen overleden.
Aangehouden. Door de gemeente
politie te Wateringen is aangehouden een
14-jarigen jongen uit Overschie, die te
Delft een heerenrijwiel had gehuurd en
it© Wateringen voor f 4 trachtte te verkoo-
pen aan een bakker. Den jeugdigen dief
werd verbaal opgemaakt en het rijwiel in
beslag genomen.
Soldatenhumor. De voorbeelden van
soldaten-humor in ons Indisch leger, spe
ciaal onder de Europeesche Jannen, zijn
legio. Hieronder volgt een historisch, ver
makelijk staaltje, dat de „Pr. Bode" op
nam:
Het gebeurde voor den vollen krijgsraad
in X., waar Jan Fuselier moest voorko
men voor een strafbaar feit, dat echter
niet als bewezen kon worden beschouwd.
Nadat de overste als president van den
krijgsraad de meening der overige leden
had gevraagd, moest tot vrijspraak wor
den besloten.
De overste wilde dit zelf aan beklaagde
mededeel en. en liet dezen daartoe wederom
binnenkomen.
Overste: „Jan. ik moet je mededeel en,
dat je door den krijgsraad' bent vrijge
sproken van het je ten Jaste gelegde feit
(Na bet zichtbaar opklaren van Jan's
doodernstige fuselierstronie): „Maar nu ia
het nog niet zeker, dat je geheel bent vrij
gesproken; het kan best zijn, dat het Hoog
Militair Gerechtshof daar geen genoegen
rneè neemt en je dus toch' nog zult worden
gestraft. Begrepen?"
Jan Fuselier, stram in de houding, met
verheugd gezicht en saJueerend, voegt den
overste oer-joviaal toe: „O, dat is niets,
overste, U hebt tenminste uw best ge
daan."
Tableau!
Inbraak. Zaterdagnacht is er inge
broken bij den landbouwer H. Verpoorte,
onder de gemeente Zaamslag. Uit een
opengebroken kabinet >s voor een. waarde
van f 1000 aan papiergeld meegenomen.
In verband met dezen diefstal is giste
ren op een hofstede onder Ter Neuzen ge
arresteerd de 17-jajrige H. de R. Ui] een
huiszoeking werd een groot deel van het
vermiste papiergeld gevonden in den zak
van een Meeding stuk, in zijn koffer ge
borgen. De jongen heeft vroeger bij den
bestolen landbouwer gewoond. Hij heeft
bekend'.
FEUILLETON.
ijk de sneeuwbal afrolt...
Een „Leidsche Beeld" uit de mobilisatie-
dagen, door „Frans".
D© eerste tinten van 't morgen gloren
klem-den de pittoresk© geveltjes en glooi
ende daken van 't smalle straatje, 't Waren
twee irijen van eenvoudige .huisjes, mec-
rendeels arbeiderswoningen, waarvan '.t
openen en weder dichtslaan der deuren
door 't uitlaten der respectievelijke be
woners wederom 't alledaagsch bestaan-
geploeter inleidde.
Een voor ©en ito,gen ze 'i straatje uit,
trekkend aan hunne pijpjes, groot© rook
wolken uitblazend, in 't voorbijgaan 'n
.,Goê-rnorgen" toeroepend aan melkboer en
bakker die weder als iederen dag hunne
waren op of in de daartoe bestemde ver
voermiddelen te laden stonden.
Laatstgenoemde woonde vóór in 't
straatje; daar was 't oude Gieles die
•t brood voor de ochtencLreis aan 't „pak
ken" was en met kittige drentel pasjes van
uit den winkel naar z'n wagen, van z'n wa
gon, naar de winkel tippelde, telkens 'n
arni „versche bóllen" iin de vakjes schik-
ken-a....
Giel©s was 'n typisch kereltje van zoo
ongeveer veertig, klein van gestalte en le
vendig xn al z'n bewegingen. Z'n open ge
laat keek bijna altijd'vxoolijk de wijde we
reld' in, doch had tevens 'n ©enigszins on-
jnoozele uitdrukking. Altijd pratend, altijd'
lachend, om de kleinste kleinigheden dik
werf 't uiitgierend van pret en óók... om
andere kleinigheden vaak *n lawaai ma-,
kend, alsof er hemel en aarde meê ge
moeid was.... Meestal duurde zoo'n „daas"
slechts vijf •minuten, dan was hij weer
Hij had op z'n reeds kaalwordend bol-
bi platte pet met glimmende klep,
roeS 'n gestreept farutastevest op den een
of anderen „uitverkoop" voor 'n koopje,
^1 Heuseh voor 'n koopjel" gekocht en
droeg aan z'n kort© beentjes één heel-wij -
broek.
lederoen in 't straatje kende Gieles bi]
Gieles van den bakker". Anders
bij mooib ge hoe ten-
Ieder, die voorbij kwam, als hij zoo druk
doend aan 't „karpakken" was riep:
„Mórgen Gieles, afjakker?"
En altijd kwam dan ook- weer 't zelfde,
eeuwig *.t zelfde:
„Al vóóredat. ik opstond." En dan lachen.
Ieder wist'dat.
En toch waren 'ar die absoluut, nog
©enig gewicht aan dat kleine mannetje
z'n woorden hechten.
Dat zal ons deze historie loeren.
...Dien mooien morgen had Gieles niet
3po lang voor tt keukenspiiegelbje z'n haar
gekamd als anders... De jeugdige bakkers-
gasten moesten altijd om 'm lachen, want,
ofschoon hij een hoofd had als „Manus",
stomd-ie altijd nog geruimen «tijd te kam
men, dat het 'n aard had.
Maar dat deed-ie toen dien ochtend eens
nLet.
Spoediger dan anders was hij „gekleed",
want hoewel altijd' hard loopend kon
dat anders ook nog al eens even duren.
Zijn gewone speech togen 't andere per
soneel stak hij óók niet af: Hij had n.l.
altijd-voor-I© wegging te vertellen „dat 't
nieit mèe viel als 'n heelen nacht gewerkt
had in d© bakkerij e® jé moest dèrn gaan
loop en." 't Zelfde werd in den regel ook
minstens iederen morgen 'n paar maal bij
z'n klanten gedebiteerd.
„Neen, dat al werd dezen morgen verge
ten, ómdat... ómdat Gieles voor 't eerst van
z'n leven diepe gedachten had.
Diepe gedachten!... Ja, dat waren 't.
Reeds was-ie met tripstap 'n eindje met
z'n karretje op weg, had hij reeds 't hoekje
omgeslagen, den hoogen weg op, of hij zet
werktuigelijk zin vdrvoenUuig wefcr nieer
en loopt dravende «terug.
„Nou heb ik potverdikki me mand ver
geten," storm-t-ie binnen.
Eveneens dravend gaat-ie met z'n mand
je onder den arm weer terug, grijpt de
kruk en gaat verder, somber kijkend op
't wagenplat, turend daarop of 't proble
men t© zien geeft...
In de zelfde versombering gaat hij den
hoek van 't middenstraatje om een be
geeft zich maar de vlietzijda. 1)
Hij ziet maar niet op...
En toch laat daar op dat. oogenblik 't
■mooie Augustuszonmetje haar eerste mor
genstralen guide® d over 't lichte water-
rimpeitj© schijnen, welft 't fijn-blauw-fir-
manent zich boven hem en vervullen de
vogelen met zoet morgengekweel de luch
ten... alsof héél de aarde den Schepper in 'n
loflied prijst.
Anders altijd 'n .stonde, waarin-ie onbe
wust nóg blijer wordt; onbewust, want
hij heeft zichzelf daarover nog nooit- vor
der rekenschap gegeven als met 'n „Mooi
weertje".
Maar nu gevoelt hij er heelemaal niets
van. Zoo komt-i© bij z'n eersten klant
waar hij uit macht van gewoonte, belt.
't Duurt even eer men opent mot 'n
„morgen bakker!" waarop 't gebruikelijke
„morgen juffrouw!" weerklinkt.
Onder 't bedienen met ,,'n kropje en 'n
wittebroodje" luidt het:
'n Angstige tijd, bakker!
Zeg uwes dat wél, juffrouw!
Ze zeggen dat wij er ook bij betrokken
zullen worden.
Je kunt «er niks van zeggen, he!
Zo „benne" allemaal opgeroepen die
militair geweest „benne" en nou moeten
er nog meer weg, zeggen „ze". De af ge-
keurden oolc.
Kom nou?
Ja, 'ifc moet écht waar wezen. M'n man
heeft 'n gepensioneerd officier gesproken
en die weer 'n kolonel. En die zei 't ook.
Jongen, sjongen! Ja mensch, je st&dt
er voor. 'n Nare tijd is 'tl Afijn we zullen
maar afwachten «in Godsnaam, morgen
juffrouw!
Morgen, bakker!
En onze Gieles ©tapt er weer van door,
want lang tijd heeft-ie niet. 'n Bakker
moet Is morgens steeds op tijd zijn/alhoe
wel 't nu niet zoo krek er op aan kwam
als in normale tijden, omdat de kindéren
niet naar schooi gingen.
Weer belt-ie... Hij blijft geruimen tijd
op z'n „kar" geleund wachten, omdat de
bewoners waar hij hier gebeld heeft tevens
van den bakker als „wekker" gebruik
maken (tusschen haakjes: een groot© mis
stand). Onderwijl komen weer z'n diepe
gedachten hem kwel lep. Hij denkt aan de
aanstaande verschrikkingen van den oor
log, die komen kan over ons landje... Over
't geene hij meegemaakt heeft, de week
van 31 Juli tot 5 Augustus, die mobilisatie
in vier en twintig uur... Dat allemael op
roepen... Ginder vér woedde reeds d©
strijd... Duttschtand, Rusland, Frankrijk
en België... En niet 't minst aan wat de
juffrouw van 66a weer vertelde...
Op 'n kiertje werd de deur geopend van
't huis waarvoor-ie had post gevat en om
't hoekje van de kier werd 't mandje aan
gegeven met 'n geeuwerig: Bakker, als
gewoonlijk. Hier is 'n k wait je.
En terwijl Gieles geld terug geeft, dringt
\t hart weer tot spreken en a.'.s gedachtig
aan de opwekking „zoo spreek", vangt hij
weder aan:
Nou worden de afgekeurde® ook al
opgeroepen, juffrouw! Wat zou er toch
allemaal boven onze hoofden 'hangen?
U zegt? klinkt 't uit de mond van 't
■lichaam achter de deur, waaraan ook d©
geldontvangen.de hand behoort.
De afgekeurden opgeroepen!
Is 't heusch! En men zegt, de Duit
se hers zijn reeds .in Maastricht... Maar die
afgekeurden.
Ja, echt waar! De juffrouw daar ik
't van hoorde had 't zelf van 'n „luit" ge
hoord....
Dan zal 't ook wat zoo zijn. En gis
terenavond verteld© mijn man nog dat er
paarden op hol geslagen waren, mobilisa-
tie-paarden te Delft, en 'r 'n paar doode®
gevallen waren....
Jongen, sjopgen!
'n Nare tijd!
Nou, enne,... o, juffrouw, ik geef u
voor 'n gulden terug, dk ben heelemaal
confuus. Zoo, zóó ds T goed, ziet u? Mor
gen juffrouw!
Weer gaat Gieles verder op. Na nog bij
onderscheidene klanten, te hebben gebald
en van de zoo noodige -mondbehoeften te
hebben voorzien belt 'hij eindelijk bij me
vrouw Fierry op do Goldersche kade, waar
een flink© dienstbode, écht buitenmeisje,
opendoet.
Zoo Gieles en... wat denk jij van de
oortog.
Nou Mien, wat zou ik er van denken,
'n beroerde boel, mei dl
O, mevrouw is ook zoo bang. D'r man
ds ook „opparoepen" naar Vlissingen en
daar hebben „Duitsche hoezaren" met
„bonnen" an „krenaten" geworpen.
Lieve schepsel, is 't wa-a-ar??
Mijn vrijer .1» ook soldaat, maar ik
vrees dat 'k 'm niet terug zie, en te meer
omdat-ie zoo'n hooge rang bekleed, hij is..
Wat is-Le dan?
Sergeanti
Gieles die niets van den dienst afweet
omdat dat „boven z'n pet" gaat en omdat
hij nooit gediend heeft, schudt gewichtig
met z'n hoofd, heeft ondertusséhen afge
daan en vertrekt, verdiept in „oorlogs
gedachten.
„*t Is tien uur geworden en Gielis be
reikt z'n laatsten klant in een der buiten
wijken. In z'n hoofd suist 't van al de ver
halen die hij heeft opgevangen over aJ'.l©
mogelijk komende rampen ©n weeën, 't Is
een geheel afgerond verhaal geworden in
z'n brein, al de stukken en brokken heeft
hij tot één groot geheel gevormd, dat hij
nu aan mevrouw v. Kerkhof f opdreunt,
op haar vraag of hij in de stad nog bia'le-
tins heeft gezien of nieuws gehoord heeft
van den oorlog. Zij heeft juist dien mor
gen haar ochtendblad niet ontvangen en
dat dn zoo'n tijd!"
Nou, mevrouw! Bulletins heb ik n'jet
gelezen, want die liegen itoeh meestal. Jdaar
wel weet ik uit vertrouwbare bron, dat de
„Duitsche huzaren" al 'te Vlissingen zijn
en daar „bonnen" en „krenaten" gewor
pen hebben. Door dat geknal zijn twaalf
Hollandsche huzarenpaarden met hunne
berijders op hol geslagen. Twee zijn ©r af
gevallen en waren morsdood, de anderen
zij® in 't water gevallen. Petersburg is aA
ingenomen en Parijs staat in brand. En
■hier staat he»t er zoo slecht voor dat zelfs de
afgekeurden worden opgeroepen. Dez©
moeten dan bij 't „Roode kruis" en d«
„Veldpost" dienst doen. Er zij® ook reedi
Duitschers i® Maastricht, j© weet warem
pel niet waar '-t heen moet.... Ik beef er
tenminste va®...."
Mevrouw van Kerkhoff kan zich on
danks al haar heimelijke angst, niet weer
houden te lachen... Zij groet Gielis na
hem voor zijn „inlichtingen" bedankt 4a
hebben en doet de deur toe.
En a's hij des middags te bed lig.t
u weet,.hij is bakker droomt hij van
„bonnen en krenaten".
Zoo werkt© in do eerst© dage® de angaft
in de opgejaagde volksfantasie.