11 BUITENLAND. De Oorlog. No. 1954 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN, Intere. Telefoon 935. - Postbus 6. BIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering GEÏLLUSTREERD ZONDAGSGLAD voor Leiden li cent per week, f 1.45 per kwartaal; bijonzg 112 cent per week, f 1.60 per kwartaal. Franco per post fl.80 por kwartaal. Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenL ZATERDAG MAART. 1916. Da ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geea Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent nummer bestaat uit drie iden en het geïllustreerd mdagsbiad. ijkheid en ongelijkheid in de menschelijke samenleving. IV. (Slat.) deze laatste beschouwing; over het Izakélïjk samengaan van gelijkheid en lijkheid in het maatschappelijk leven menschen willen wij in 't kort aange- do van nature gevorderde o n g e I ij k- iu s s cl n de te d ,e n burger 1 iji k e samenle- I?. eerste vorm van ongelijkheid, welke .ddeliijk aan het wezen van den staat pringt, is die van overheid &fi e r a' a a n. De arde toch in het maat- ippelijk levein vraagt noodzakelijk het aait van leading en gezag, waardoor mogelijk wordt een blijvende en lijke samenwerking van allen voor gemeenschappelijk belang. Aan dit g nu beantwoordt rechtens in de le der gemeenschap de plicht van ge- zaarnhe: d en de verhouding van on- ischiktiheld. eerste en ommdddelijke grond van ongelijkheid tussdhen overheid en iiiaan ;in het staatsverband ligt blijk- in de natuurlijke leaschén van het schappelijk leven en du© in de sociale ur van den mensch. De laatste en ste grond evenwel van deze maat- ipelijke ongelijkheid is te zoeken in oen Schepper, Die am de sociale na- van den mensch de grondslag legde aldiie verhoudingen, welke er nood le voortvloeien. fiïïeó. daarom, dl-a ia- -den,staat- drsu— zijn van het gezag, oefenen dit gezag am ens God overeenkomstig het Apos- ord, dat alle macht uit Gad is. Z|ij echten© Zijne dienaren in het bestuur ölkeren, danken aan Hem alleen hun reine onschendbaarheid, gelijk tot komt dn de christelijke formule der en, .dab zij regeereri bij de gratie strijd met. deze christelijke opvatting oreerst het Anarchisme, dat de indi- ilistische vrijheid, door het li-bêralis- épredikt, tot het uiterst© doorvoert larom alle centraal bestuur in de bur- jke gemeenschap verwerpelijk acht. ■hel daarmede een onmisbare basis eemt aan de maatschappelijke orde, lijdelijk. aar evenzeer verwerpelijk is de theo- der absolute volks-souvereiiniteit, vol- welke het gezag dn den staat niet is dan de plaatsvervanger van het do or wiens volmacht de ^verheid erl. De logische conclusie van. dit stel- 'ï'evoiutie eigenlijk een dwaas be- en het vo'.k iederen dag de leiding i de overheid kan onitnemem, doet'de judbaarheid eir van gevoelen. 'tweede ongelijkheid welke wij in de feriijke maatschappij aantreffen, is verschil van standen. De tschappij is; gelijk wij jn de inleiding te beschouwingen gezegd hebben, loutere optelsom van individuen i eert organisme, opgebouwd uit groe- raet eigen functies in ondergeschikt en het geheel. De omdeeling der sa lving in maatschappelijke groepen op de noodzakelijkheid van arbeids- keiing. veelzijdig© nooden en behoeften van jvda en gezin vragen veel en veei- arbeid .en wel in die mate, dat in staat is persoonlijk den ge arbeid1 te verrichten. Hierin, moe- ,i leden, der samenleving elkanders «doencuheid. v aanvullen door ordelijke psverdeeling. Door deze arbeidsver- verder ontstaan noodzakelijk ver- n'le beroepen-klassen en staarden, meer recht nog dan het-huisgezin organen van het staatsgeheel ge worden.' Zij zijn als organische i die een zekere zelfstandige be- hebben in het levensgeheel van at, en voor een gezond leven vra- örü oigenzelfstandige regeling, spreekt het van zelf, dat niet alle 01 011 klassen, dezelfde maatschappe- waarde) en beteekenis 'bezitten, en dat oen socialen arbeid' der verschillen» aaen graden zijn te onderscheiden, o ontstaat er natuurlijkerwijze een L^-laag" bij de maatschappelijke Ofschoon een indeel Lng der stan- a bijzonderheden niet gemakkelijk an te geven, mag toch uit liet ge- aez° conclusie worden afgeleid, dat o ain'Js-ver-schil in 't algemeen na- J 13> als zijnde een noodzakelijk uit heit VaU '^böids-verdcel j:n g, welke MiJ?®1 van maatscii appel ij ke ordo Hft* natuurlijk "is. is Iedere theorie bijgevolg, welke zou voor staan een algeheel© nivelleering of gelijk making der standen in .het maatschappe lijk leven, i© teen'dwaasheid, gelijk aan die van den bouwmeester, welke een huis bouwt zonder ordelijke iindeteting en het daardoor onbewoonbaar maakt. Nog 'op een derde ongelijkheid willen wij wijzen, die heel duidelijk in het maat schappelijk leven aan den dag treedt, ïi.m.l. de ongelijkheid van verworven rechten, in 't b ij- zonder van den eigendom. Wanneer men eenmaal dn 't algemeen voor den mensch erkent het bestaan van eigendomsrecht, als gegrondvest in 's men schen natuur en maatschappelijke omstan digheden, welke dit recht vereischem, dan kan men aan het verwerven van werke'ij- ken eigendom-geen willekeurige grenzen trekken, en dus niet zondermeer eischen, dat aller bezit worde gelijk gemaakt door één of anderen vorm van communisme. Door allerlei omstandigheden 'van per soonlijken 'en maat schap pel ijken aard zal de een noodzakelijk meerdere eigendoms rechten bezitten dan de ander, zonder dat ook maar in het minste van onrechtvaar dige verhoudingen kan gesproken worden. Daarom kan deze verhouding niet. abnor maal genoemd worden, maar ligt geheel in de 'lijn van maatschappelijke ontwikke ling. Daarmede willen'wij geenszins bewaren, dat tengevolge van ongelijkmatig bezit geen wantoestanden kunnen en feitelijk zijn ontstaan, die meer steunen op macht dan op recht. Maar dat deze onrechtvaar dige verhoudingen uit. het eigendomsrecht en de ongelijkmatig© verdeeling van bezit als zoodanig voortvloeien, dat bestrijden wij. De oorzaak er van ligt in de wijze waarop van deze meerdere .rechten wordt gebruik gemaakt. Het :ïs daarom onnoodig met Giet socia lisme te vordereai gelijke verdeeling der goederen door omzetting van privaat- eigepd orp lru_ ü^vw- dien, behalve dat een absolute gelijkheid van eigendom onbereikbaar is en op het oogeaiblik van haar ontstaan zich zelve weer vernietigt door ongelijkmatige pro ductiviteit van den eigendom, zou een noodlottig gevolg van deze gedroomde gel .rijkheid wezen, dab aan socialen arbeid en bedrijvigheid een machtigen prikkel zou worden ontnomen, daar niemand zich gaarne druk zou maken voor collectief bezit. Wat wel nobdig is bij de ongelijkmatige verdeeiing van den eigendom, de erken ning en beoefening der christelijke begin selen van recht en (liefdadigheid. Wan neer de bezitters van meerdere rechten hiervan geen misbruik maken, maar ook tegenover den mindere de regel© volgen der rechtvaardigheid, en "bovendiiej* pit hun overvloed' verstandelijk mede deelem aan den noodlijdende, zal ook deze onge lijkheid in de samenleving niet schrijnend zijn, maar getemperd door - welwillende liefdadigheid bijdragen tot de orde dn. het maatschappelijk leven der menscliheid'. A. TH. SEIJSENER, pr. Warmond. De strijd om Verdun. - Een nieuwe Duitsche nota aan de Vereenigde Staten. Engelsche terpedovaartuigen op mijnen geloopen. - Duitsche vliegtuigen tegen Russische schepen in de Zwarte Zee. - De duikboot- en mijnoorlog. - De Duitsche schepep in Brazilië. - Het Belgische leger. Van de oorlogsterreinen. Overzicht. Hoc op het oogemblik de toestand bij Ver dun is, valt niet met zekerheid te zeggen. De Duitschers hadden gemeld, dat zij stormenderhand het fort Vaux en de nabu rige versterkingen hadden veroverd. Hier tegen verklaart een (nie t-officieel) -,Havas". bericht, dat het fort Vaux, bij het opmaken van het telegram, niet aangevallen was. In het jongste Duitsche legerbericl^f doen de Duitschers de mededeeling, dat het den vijand gelukt is in het pants er fort weder om voet te krijgen. Èn daar komt ,,Iïavas" weer die zegt, dat het Duitsche legerbe- richt, waarin gezegd wordt, dat de Fran schen weer voet hebben gekregen in het fort Vaux, onjuist is, daar de Franschen het fort Vaux niet hebben hernomen, om dat zij het niet hadden verloren en omdat de Duitschers het nooit hebben aange vallen. Een knap man, die uit deze tegen spraken wijs kaai worden. Wij zien er geen kans toe. Van het oostelijk oorlogsterrein meldt een Russisch Iegcrhericht, dat aah de bo- vem-Strypa Russische verkenners ten Oos ten van de stad Koslof vijandelijke wacht posten hebben verstrooid en gevangen ge maakt. Als antwoord daarop hebben de Duitschers- roet aanzienlijke strijdkrachten een tegenaanval gedaan, die afgeslagen .zou zijn.Jn het Duitsche legerbericht wordt van dezen strijd geen melding gemaakt. In Mesopotamië moeten de Engelschen wederom terugtrekken. Ebn Engelsch be richt zegt hierover: Generaal Aylmer, die dsn 8sten'dezer op den rechteroever van de Tigris op 7 of 8 mijl van de rivier opereer de, heeft tengevolge van watergebrek naar de rivier moeten terug-trekken, na alle ge wonden te hebben weggezonden. Het officieele Turkse he bericht geeft ech ter de völgende lezing: Nadat do vijand ten oosten van Felahieh geen succes had behaald met zijn onvoorbereide aanvallen, nam,hij sinds een maand tot telle mogelijke middelen zijn toevlucht om onze stellingen •te naderen. In de laatste dagen naderde hij tot op 150 tot 200 M. onze vooruitgeschoven loop graven, ©n gaf blijk een beslissenden aan val voor te bereiden. Den 8sten Maart des morgens deed hij met zijn hoofdmacht een aanval van den rechteroever van de Tigris uit. De strijd duurde tot zonsondergang. De vijand kon met behulp van ver;-' kingen; die hij ijlings met zijn vloot naar dezen vleugel bracht, een deel van onze loopgraven bezet-ten, .maar door een krach- tigen tegenaanval werden deze loopgraven heroverd en de vijand naar zijn oude stel ling teruggedreven. Hij liet 2000 dooden en veel wapens en munitie achter. Onze ver liezen zijn betrekkelijk gering. Ui't Oost-Afrika wordt gemeld, dat de flnge'J iche, roepen, onder generaal, van Deventer na de bezetting van Tsjala, op gerukt zijn naar Taveta, welke stad, die gedeeltelijk door den vijand ontruimd bleek, door hen werd bezet. Op Zes. ETlgBlSeno lijFpaaovaröWatsen ttj? Iiiijire» geloopen. De Engelsche admiraliteit meldt: de itor- pedoboobjager Coquette" en de torpedo- boot No. li zijn op de oostkust op mijnen geloopen en.gezonken. Vier officiëren en 41 man zijn omgekomen. (De „Coquette'" behoorde tot een klasse van 64 'torpedojagers, van *18951901 ge bouwd, en van 315 tot 480 ton inhoud. Red.) Duitsche vliegtuigen tegen Russische schapen in de Zwarte Zee. Officieel bericht van den Duitschen ad miralen staf: In den ochtend van 9 Maart is bij Kalia- lcra, ten N.O. van Wanna, in de Zwarte Zee een Russisch eskader, bestaande uit een (linieschip, 5 torpedo-jagers en verschei dene koopvaardijschepen, door Duitsche watervliegtuigen aangevallen en gebom bardeerd. Er zijn treffers op de torpedo jagers waargenomen. Ondanks de hevige beschieting door de Russen, zijn^a'Je vlieg tuigen ongedeerd teruggekeerd. De duikboot- en mijnoorlog. Lloyds" meldt, dat de Fransche vier- mastbark „Wille du Havre", die in ballast voer, as gezonken. Van de bemamnipg zijn twee verdronken. Volgens een part. telegram aan de ,,N. R. Gt." uit Havre heiben gisternacht duikbooten heb Fransche_ stoomschip „Loui&iane" en den Noorschen bark „Sirius" 'in den grond1 geboord. Er zijn 4 dooclen, twee gewonden, een verm ik te. (De „Lousiane" mat 5109 ton en behoor de aan de Cie Générale Transatlantique te Havre. De „Sirius" mat 1053 ton en behoorde aan de gelijknamige reederij be Sarpsborg. Red.) België. Het Belgische leger. Naar uit Havre aan de „N. R. Gt," wordt gemeld, heeft de koning het besluit.nopens de oproeping der lichting voor 1916 getee- kend. Opgeroepen worden' de Belgen, die in 1897 geboren zijn en zich 'In het met- bezette deel van België of" in den vreemde bevinden. Zij die zich niet laten inschrijven of yan woonplaats veranderen om aich aan hun inlijving te onttrekken, zullen als weer spannig worden beschouwd. Duitschland. Een nieuwe Duitsche nota aan de vereenigde Staten. Graaf Bemstorff, de Duitsche gezant te Washington, heeft in opdracht der Duit sche regeering aan Lansing, den Ameri- kaanschen minister van buitenlandsche zaken, een mededeeling gedaan, die in hoofdzaak heit volgende behelst: Bij het begin van den oorlog heeft de Duitsche regeering zich op voorstel van tie Vereenigde Staten aanstonds bereid ver klaard, de verklaring van Londen in. zake hei zeeoorlogsrecht te bekrachtigen» Engeland weigerde de bekrachtiging van de Londc-msche verklaring en begon na heit uitbreken van den oorlog den wettigen handel d©r onzijdigen te beperken, tenein de daardoor Duitschland te treffen. Na stelselmatige verscherping van, de bepa lingen in zake contrabande verscheen op 3 November 1914 een besluit van de Brit- sche admiraliteit, volgens hetwelk de ge- heeie Noordzee als oorlogsgebied moest worden beschouwd. Protest van onzijdigen bleef zonder uitwerking. In Februari 1915 zag Duitschland zich genoopt tegenmaatregelen t© nemen ter be-" strijding van het aniti volkenre ch tel ijk ge drag van den vijand. Het koos daartoe een nieuw oorlogsmiddel, waan'an de toepas sing in het volkenrecht nog in 't geheel niet was geregeld. Het schond daarmee geen geldend recht, doch hield slechts re kening met den aard van het nieuwe wa pen der duikbooten. Terwijl Engeland het Amerikaansche -voorstel om levensmiddelen voor d© niet strijdende bevolking van Duitschland onder Amerikaansch toezicht ter verdeeling door te laten afsloeg en daatdoor een overeen stemming belette, daarentegen door een aaieuw besluit, van 11 Maart 1915, de laatste res te der volkenrechtelijke vrijheid van den onzijdigen-handel met Duitschland en zijn onzijdige buurstaten uit d-eai weg ruimde teneinde DuischLand door uithongering te bedwingen, ifc Duritechiand terscheidene malen, toen tegen zijn wensch en wil on zijdige burgers waren omgekomen, aan de wenschen der Vèreenigde Staten zoozeer tegemoetgekomen, dat de rechten der on zijdigen op wettigen handel van Duitsche zijde inderdaad overal onbeperkt waren. Vervolgens heeft Engeland aan de duik boot het voeren van den handelsoorlog in overeenstemming met. het volkenrecht on mogelijk gemaakt door vrijwel alle koop vaardijschepen te bewapenen en een aan vallend gebruik van het geschut to ge- L° D©nDuit sclie rege ering li ad "gehoopt aai dit feitenmateriaal de onzijdige regeeringen op grond van de op 23 Jan. 1.1. door de Amerikaansche regeering gedane ontwape ningsvoorstellen, in staat zou stellen de ontwapening van koopvaarders door te zetten. De bewapening van koopvaarders met geschut is echter door onze tegen standers .zoo krachtig mogelijk voortgezet. Hei beginsel der Amerikaansche regee ring om haar burgers niet verre ie houden van vijandelijke koopvaarders, is door En geland en zijn bondgenooten gebezigd 'tot het bewapenen van' koopvaarders- voor den aanval, waardoor zij gemakkelijk duikboo ten kunnen vernietigen; als de aanval mislukt achten zij zich veilig door de aan wezigheid van Amerikanen aan boord. De instructies nopens bewapening zijn aangevuld cloor instructies aan de kapi-' teins van koopvaarders om onder valscbe vlag te varen en duikbooten te rammen. De bondgenooten van Engeland hebben zich hij dit optreden aangesloten. Duitschland staat dus voor de feiten;, a. dat een tegen het volkenrecht iqdruischen- de blokkade sedert een jaar derr onzijdigen handel verre houdt van de Duitsche ha vens en Duitschland's uitvoer onmogelijk maakt; b. dat de tegen het volkenrecht mdruischende verscherpingen der bepalin gen nopens contrabande sedert anderhalf jaar voor Duitschland het verkeer over zee met onzijdige landen verhinderen; c. dat tegen het volkenrecht indruischende 'in breuken op het postverkeer de verbinding van Duitschland met het buitenland trach ten te verhinderen; d. dat de stelselmatig steeds verder gedreven kneveling der on zijdigen, volgens het beginsel „macht gaat boven recht", het verkeer met Duitschland over hun landsgrenzen verhindert, ten einde de uithongering van de vreedzame bevolking der middenrijken te verwezenlij ken; e. dat Duitschers, door onze vijanden op zee aangetroffen, onverschillig of het combattanten of non-combattanten zijn, van hun vrijheid worden beroofd; f. dat onze tegenstanders koopvaarders voor den aanval hebben bewapend en zoodoende het gebruik van duikbooten volgens de be ginselen der verklaring van Londen onmo gelijk hebben gemaakt. De Duitsch© regeering mag hopen dat op grond, van de vriendschappelijke betrekkin gen, die sedert eeuwen tusschen beide vol ken'bestaan, het hier uiteengezette stand punt door het volk der Ver. Staten als juist zal worden beschouwd, ondanks de bezwaren, dl© het optreden van onze vij anden aan een overeenstemming in den weg legt. Voldoende broodkoren. Wolff" meldt, uit Berlijn: Met zekerheid kan wordc-n meegedeeld dat in de de be hoefte» aan broodkoren tot oogst volkomen (kan worden A'oorzieri. De •aanvankelijk op ongeveer 200,000 ton ge raamde reserve is zelfs fiot facit dubbele, ongeveer 400,000 ton, gestegen. Engeland. Parlementsverkiezing. Bij j^en tusschentijdsche verkiezing jn Oost-Hertfordshire is Pemberton Billing, de onafhankelijk© candidaat, gekozen met 4590 stemmen; kapitein Brod'ie Henderson, de coalitie^candidaat, behaalde 3559 stem men. Dit resultaat is opmerkelijk, zegt „Reu ter", daar Billing ijvert voor verbetering van den tuchtdïens-t. Henderson werd offi cieel door d'e regeering gesteuiid. G&doode non-combattanten. Minister-president Asquith heeft meege deeld, dat het aantal non-combattanten; die in Engeland door beschieting zijn ge dood, heeft bedragen: 49 mannen, 39 vrou wen en 39 kinderen, bij luchtaanvallen 127 mannen, 92 vrouwen en 57 kinderen, terwijl 2750 menschen als opvarenden van iin den grond geboorde schepen zijn ver dronken. Polen. Oe Pelen en de centrale mogendheden. Het Warschausche blad „Gonice Wiar- zowny" meldt: Een te Warsthau gehouden vergadering van 80 afgevaardigden uit alle dee".en van Polen .heeft met algemeene. stemmen een motie aangenomen ten gun ste van aansluiting hij de middenrijken en strijd tegen Rusland. De afgevaardigden vertegenwoordigen alle standen: geestelij ken, in dust rieelen, professoren, grond eigenaars,, schrijvers en advocaten. Aan de debatten hebben ook voormalige Doe- maledem deelgenomen. Brazilië. De Duitsche schepen in Brazilië. Het „JomajL de Coanmercio" brengt in herinnering dat Duitschland thans aan waarschijnlijk nimmer in .staat zal zijn die som te bétalen. Het blad stelt aiu voor dat Brazilië hot vertrek van de Duitsche sdie pen, die thans dn Braziliaansche havens liggen, zal beletten cm onderhandelingen openen meb de Dutschers voor het inhu ren van dezei schepen teneinde clen achter stand in den Brazil!aanschen uitvoer ih te halen. Het blad beveelt krasse maatre gelen aany indien de Duitschers zouden weigeren op deze wijze hun schepen af te staan. Verschillende oorlogsberichten. Het storten van dgen bloed. Uiterst droef is do statistiek van de slachtoffers, welke in cle door de Duitschers bezette deeleau van België en Frankrijk, door sol daten on oorlogstuig van het eigen volk of den bondgenoot, werden gedood. In Februari 1916 b.v. werden gedood: 8 mannen, 17 vrouwen, 15 kinderen,.totaal 40; gewond 20 mannen, 36 vroiïwen, 21 kinderen, 'totaal 77, t© zamen dus 117 per sonen (in Januari 1916 133 personen). Daar in den 'tijd van September 1914 tot December 1915 in het geheel 793 inwoners gedood of gewond werden, blijkt dus, dat in zes maanden tijds aan het vuur van Belgen, Franschen en Engelschen 1043 Belgische en Fransche -inwoners ten offer vielen. De elfde vijand. Portugal is, naar do „jrankf. Ztg." uitrekent, van de landen waarmee Duitschland in oorlog verkeert nummer elf. Buitenlandsche berichten. Mexicaansohe bandieten op Amerikaansch grondgebied. De Amerikaansche troepten keerden Don derdagavond naar de grens terug, na op den terugtocht nog drie maal in gevecht te zijn geweest metMexicanen, die ver sterkingen hadden gekregen en den op- marsch van een kleinen troep Amerikanen (hadden tegengehouden. Volgens de berichten waren de Amerika nen vijf mijlen ver op Mexicaansch grond gebied doorgedrongen. „Reuter" verneemt uit Washington, dat de iregeering den maatregel van kolonel Slocum, ojn Amerikaansche troepen naar. Mexicaansch grondgebied te zenden, vol komen goedkeurt. Van gezaghebbende zijde wordt medegedeeldi, dat de regeering aan heb leger geheel en al de vrije hand zal laten om de bandieten op ite vangen.. Di,t zal niet beschouwd worden als een in val ;jn Mexico, maar alleen als een ver volging van roovers; die zich hebben ont trokken aan het gezag der plaatselijke re geering. De verliezen- van de bandieten van. Villa zijn 100 man aan gedoodem en 200 aan ge wonden. Aan Amerikaansche. zijde, werden in het geheel 16 man (burgers en soldaten), gedood. Nader wordt gemeld: De Amwikaansche troepen 'hebben bevel gekregen over da

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1