DINSDAG
22
FEBRUARI.
1916.
Jfllllilllllllllllilll
BERICHT.
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
i JAARGANG No 1938
3)e £cldóeli^0ou^CHit
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
(nterc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DU BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UUGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekerlnU
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
tenten II cent per week, fl.45 per kwartaal Franco per post fl.65 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2V« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenl
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent met gratfs
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentièn) van 1-5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
r
Tengevolge van de steeds stijgende prijzen
van papier, zijn de hier ter stede verschijnende
bladen genoodzaakt, den abonnementsprijs te
verhoogen en wordt deze vanaf 1 Maart a.s.
voor dit blad 11 cent per week, fl.45 per kwar
taal; franco per post 11.80.
Buiten Leiden, waar de courant door den
agent of door den looper wordt bezorgd, zal de
prijs 12 cent per week of fl.60 per kwartaal
bedragen.
DE DIRECTIE.
Nieuwe belastingen.
lat Zoo men weet, had minister Treub nog
voorstellen ingediend voor de dekking
«djan de crisis-uitgaven.
«■Minister Van Gijn is er nu al heel gauw
fede gekomen. In het nummer van heden
ordt de lezer „verrast' met een exposé
•van.
crisis-uitgaven tot 1 Aug. 1916 ('t
»rdt al als heel „natuurlijk" beschouwd,
ipi it dan do toestand nog ongewijzigd as)
orden geschat op 450 millioen. Éliervan
jn 275 millioen gedekt door de ieèning
114, zoodat nog 175 millioen te dekken
'erblijft.
Die 172 millioen men kan dit lezen in
-a,Memorie van Toelichting wil ae mi
ll ister dekken:
Berstens, 'door een belasting op de oor-
jgswinsten (welke wordt geschat op -40
0 millioen)-,
Fcrvolg-ens, door leemingien, waarvan de
;r$ mie en aflossing zulLen moeten, worden
,r( (dekt door opcenten op diverse belastin-
ten derde, door toeffingen-rn-eens,
jlke 80 a 85 millioen moeten opbrengen en
f, in progressief karakter dragen.
Nu wallen wij onmiddellijk twee lichtrij-
m in de ingediende belasting-voorsteden
imerken.
wel, allereerst dat ditmaal het pr©-
►nCcijfer der te heffen leeningen niet is
esteld op 5, zooals in 1914, doch op 4'/^.
lat is een geluk voor degenen, die geld
gebruik hebben voor minder of althans
foor niet meer dan 5 pCt. zij zullen nu
inn hypotheken e. d. niet opgezegd zien,
imdat de geldschieter bij den Staat zijn
[eld voor 5 pCt. kan plaatsen. Vervolgens
sbij de heffing-in-eens zoodanige progre-s-
lie ingevoerd, dat de kleinere man, dat
de toch al veel-belasting-betalende
niddenstand niet al te gevoelig wordt „ge-
De meergegoeden, zegt de minis
ter terecht, betalen het leeuwen-aandeel.
Wij haddein echter de lagere vermogens
bijv. die tot. f 1000 der gehuwden liever
vrij gesteld gezien; deze hebben het
<och al zwaar genoeg te verantwoorden in,
de" crisis.
Docher wordt nog niets over gezegd,
oe de opcenten, noodig voor aflossing
3 rente der leening, zullen worden ver
deeld over de verschillende belastingen,
'daarvan worden we nog onkundig gelaten,
en dus moet de voldoening over dat pro
gressief karakter der ingediende belasting
plannen nog wat getemperd!
Dit is onze eerste indruk van de inge
diende ontwerpen die dus, in zijn geheel
genomen, niet ongunstig kan worden ge
noemd. Het laatste woord hebben wij-er
natuurlijk nog niet over geschreven!
Volgens „Reuter" heeft een duikboot
'or geallieerden in den Bosporus 6
oi«t munitie geladen Turkeche trausport-
schepen getorpedeerd en groote ontstel-
jjoio in Konstantlnope! verwekt.
«uister Asquith heeft in het Lagerhuis
eredieten aangevraagd tot een bedrag
van 420 millioen pond sterling. In
"geland zijn alle ongehuwde mannen
"ie 19 jaar onder de wapenen geroepen.
Van de oorlogsterreinen.'
Overzicht.
De 9trijd op de verschillende oorlogster
ren brengt., al wordt er op alle punten
°°k zeer hevig gevochten, nog steeds geen
WlJziging in den algemeenen toestand.
.^Allianeesche afdeelinigeai, die zich aan
zijdij hebben geschaard,
gaan voort, met den Oostenrijkers goeden
steun te verleenen. Zij hebben thans, on
der leiding van Oostenrijksch-Hongaarsche
officieren, ten westen van Kawaja de kust
van de Adriatische Zee bereikt. Ouirazzo is
thans bijna geheel ingesloten.
In Duitsch-Oost-Afnka heeft een gevecht
plaats gehad tusschen Duitschers en En-
gedschen. Een officieel Engelsch bericht
meldt hierover:
Op 18 Februari heeft een vijandelijke
strijdmacht, bestaande uit vier Europea
nen en 200 inlandsche soldaten, den post
Koehumba op de grens van Oeganda aan
gevallen. Ons detachement bestond uit
twee Europeanen en 35 inlandsche solda
ten. De vijand werd gedwongen terug te
trekken met een verlies van de vier Euro
peanen, acht machinegeweren 45 geweren
en een hoeveelheid munitie. fm"OT-nifto-
geeri~verhezen.
De Engelse hen hebben gemeld dat het
garnizoen van Mora in Noord-Kameroen
zich heeft overgegeven, waardoJr nu de
heele kolonie in handen der geallieerden
is geraakt. In Duitsche bladen wordt er
aan herinnerd hoe lang de verdedigers van
Mora het hebben uitgehouden. Op 27 Aug.
1914 hebben Engelsche troepen de derde
compagnie te Mora onder kapitein von
Raben aangevallen, doch zijn met zware
verliezen afgeslagen. De compagnie heeft
zich daarop teruggetrokken in oen borg
stelling in dé nabijheid van Mara„ waar
zij door Engelsche en Franse he troepen
werden ingesloten. In December 1914 werd
van Gairua uit een poging gedaan om ka
pitein von Raben te ontzetten, welke mis
lukte. Eveneens mislukten tal van pogin
gen der Franschen en Engelschen om de
stelling stormenderhand te nemen. Tn be
gin September 1915 deed de bezetting een
uitval, waarbij de Engelsche bevelhebber
en verscheidene officieren moeten zijn ge
sneuveld. De laatste berichten uit Mora
zijn. in October 1915 te Jauinde ontvangen.
Er bleek uit dat or onder Europeesche en
Inlandsche troepen nog steeds een voor
treffelijke geest, heerschte. Echter bleek er
toen al gebrek aan munitie te dreigen. Den
voorraad levensmiddelen had de bezetting
door haar goedgeslaagden uitval kunnen
aanvullen. De onontbeerlijke kinine en
andere, geneesmiddelen waren echter bij
na op. De gezondheidstoestand was al ach
teruitgaande; er heerschte o. a. scheur
buik ten gevolge van het eentonige voedsel
Toch heeft de bezetting van Mora het daar
na nog 6 maanden volgehouden. Stellig
moet' in dien tijd ook gebrek aan water
zijn "ontstaan.
0p Zee.
Een duikboot in den Bosporus?
„Reuter" meldt uit Athene: Volgens be
richten uit verschillende bronnen is een
duikboot der geallieerden dooi' de Darda-
nellen geglipt en heeft den "Bosporus be
reikt, waar zij den 15den dezer een sleep
boot en zes met munitie geladen transport
schepen heeft getorpedeerd.
In Konstantinopel heerschte de gebrui
kelijke paniek.
Engeland.
Oe aanval uit de lucht op de Engelsche
kust.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld: Zon
dagmiddag hebben onze marinevliogtuigeu
een aanval gedaan op do Engelsche kust;
da fabrieksgebouwen in Deal, de spoorweg,
haveninrichtingen en do gasfabriek in Lo
westoft zijn overvloedig en met goed gevolg
met bómmen bestookt. Het hoofdstation en
de haveninrichtingen te Lowestoft zijn
verscheidene malen getroffen, de gashou
der ïs door een bom vernield.
In de Duins zijn op twee tankstoomboo-
ten' bommen geworpen.
Ondanks beschieting en vervolging door
vijandelijke vliegers zijn al onze vlieg
tuigen behouden teruggekeerd.
Waag het Engelsche departement jrau
Oorlog meldt, is bij den vliegeraanval
slechts een jongen van een jaar of zestien
gedood, en een van denzelfden leeftijd ge
wond.
Ongeveer 20 winkelruiten rijn ingedrukt.
UH het Lagerhuis.
Minister Asquith heeft in het Lagerhuis
eredieten aangevraagd tot een bedrag van
420 millioen pd. St., 120 millioen pd. St.
voor het loopende dienstjaar en 300 mil
lioen pd. St. voor 1916, waardoor het totaal
der eredieten voor dé jaren 1915/1916 op
1420 millioen p<T St. komt en sedert het
begin van den Oorlog op 2082 millioen pd.
St. Het in November verleende crediet,
dat naar raming zou toereiken tot half
Februari, zal éen openbaren dienst gaan
de houden tot lO Maart (toejuichingen).
Asquith heeft den algemeenen oorlogstoe
stand niet aangeroerd en alleen over de
financiën gesproken. Hij deelde nog mede
dat de schatting van 420 millioen pd, St.
voor leeningen, aan de bondgenooten en
overzeeeche gewesten waarschijnlijk juist
zal blijken.
Het lagerhuis heeft met algemeen® stem
men de eredieten toegestaan.
Oproeping der - ongehuwde-n.
Naar „Reuter" seint, zijn alle ongehuw
de mannen, van 19 jaar onder de wapenen
geroepen.
Italië.
Voeger a an vat in het noorden van ItaHë.
Oostenrijksche vliegers hebben bommen
geworpen ih Desendano, Salo en Trezzo.
in de provincies Brescia en Milaan. Do
aangerichte schade is, volgens een bericht
uit Rome, onbeduidend; er zijn 4 rnenschcn
gedood en een dozijn gewond. Allo getrof
fenen; zijn burgers.
Versciiifienöe oorlogsberichten.
De Duitsche bakkersvereeniging. De
Duitsche - bakkersvereeniging heeft een
groot gedeelte harer loden aan (het leger
moeten afstaan; in 1914 verminderde het
aantal van 28,754 tot 11.554. dus meit
11,200, om in 1915 tot nog slechts 9110 le
den (te dalen, van wie 6o-G mannelijke en
£466 vrouwelijke
De boterverdeelïng in Berljjri. Te Ber
lijn "trad gisteren een nieuwe verordening
in werking betreffende de boterverdealing.
Slechts op vertoon van zijn broodkaart kan
men voortaan boter bekomen en wel per
week 125 gram.
Een barbï©r8ch©oï voor dames. Door
de schaarschheid van mannelijke kappers
bedienden is Berlijn thans een vakschool
rijker geworden. »Er is thans een scheer-
school opgericht, waarin jonge en ook
oudere dames, de barbierskunst kunnen
leeren. Men wit ook in liet midden van do
stad een barbier- en friseurzaak oprichten,
die alleen door dames zal worden geleid en
bediend.
De schade te Görz. Baron Baum,
districtchef van Görz, heeft aan de „Neue
F red® Presse" gezegd, dat de schade, die in
Görz is aangericht, tot nog toe 20.000,000
kronen bedraagt.
Gebrek aan goud in Ooetenrijk-Honga-
rije. .Bij den invoer van een aantal arti
kelen in OoStenrijk-Hongarije moeten.' de
invoerrechten aan de Oootenrijksdhe re-
geering in goudgeld vof.daan worden. Tot
de artikelen,, waarvoor deze bepaling geldt,
beboeren o. m.: katoenen goederen, bor
duurwerk, kant, zijden en halfzijden stof
fen,' gebreide goederen, kleeren, verschil
lende galanlteriën, piano's, optiiscibe in
strumenten., horloges.
De oorlogsschade te Memel. De scha
de, die door den inval dor 'Russen in
Maart van het vorig jaar in* de stad Me
mel is aangericht, bedraagt voigens offi-
cieele opgaven bijna twee miLlioen mark.
Papier-voor raden in Engefland. De
„Daily Chronicle" doet een voorstel om
oud-papier te doen ophalen door het ge-
he«eLe land door de padvindersorganisaties.
Dit plan heeft het dubbel® doel: den pa-
pierv oor raad te behouden voor het land,
cn het National Relief Fund te steunen,
ten voordeel© waarvan de verkoop van hot
papier zou moeten plaats hebben.
Oxford. „Oxford Magazine" meldt,
dat er dezen leergang 550 studenten te
Orford studeeren en in 1915 waren het er
1087 en in 1914 3097.
Straatverlichting gestaakt. Volgens
een bericht van de „Potitische Correspon-
denz" hoeft men, in, Reggio d'Eniilia en
Novara, wegens die scbaarschte aan steen
kool, de straatverlichting ges1 taakt.
Postwissel. Tot vereenvoudiging van
den postdienst is men im, Italië er mee op
gehouden de postwissel© bij don ontvanger
thuis te bezorgen, Het publiek, eenmaal
aan drie gemakkelijke regeling gewend, is
over deze verandering weinig gesticht.
Buitenlandsche berichten.
Lawine in Salzburg.
Een, groote lawine is in- het gebied van
den iHoohkönig (de hoogste top van de
Salzbunger Alpen, 2938 M.) neergekomen.
Volgens do „Münchener Neuest® Nach-
richten", 'heeft de lawine een schuilhut
mot de menischan die er in wareni, in de
diepte meegesleurd. Tot Zondagavond zijn
55 dooden en 49 .gekwetsten geborgen; zij
worden naar het reservehospitaal te Bis-
schofshofen gebracht. Ongeveer 30 perso
nen worden vermist.
Nederland en de Oorlog.
De mail van de „F ris ia".
Naar wij vernemen is de mail van de
„Frisia", van den Kon. IIoll. Lloyd, welk
schip Zaterdag hier is aangekomen, in de
Engolsche wateren van boord gehaald.
Verkeersmoeilijkheden.
De reizigers die naar Engeland willen,
wordt, het zoo schrijft men aan de „N.
Crt." hoe langer hoe moeilijker ge
maakt. Verschillende- ter goeder naam en
faam bekend staande personen konden
slechts hun visa voor Engeland bekomen,
als ze een stuk teekenden, inhoudende de
verklaring, dat zij gedurende den oorlog
Engeland niet weder zouden verlaten.
Zelfs vertegenwoordigers van Amerikaau-
sche firma's die aan de Engelsche regee
ring leveren moesten zich aan die geno
men. maatregel onderwerpen.
Smokkelen door S.'S.-p e r'soneel.
gen maakt aan het personeel bekend dat
van de zijde dei' militaire en belasting-
autoriteiten klachten werden geuit, over
deelneming aan en medewerking bij den
smokkelhandel door personeel der Staats
spoor in functie.
Personeel te wiens aanzien dergelijke
klachten rijzen, stelt zich bloot aan uitzet
ting uit dn staat van beleg verklaard ge
bied en nan maatregelen van d® zijde der
maatschappij, welke op ontslag kunnen
uitloopen.
Reeds werd een beambte wegens poging
tot fraudulcuzen uitvoer met ontslag ge
straft.
Uitvoer van bedorven kaas.
De Duitsche pers klaagt weer over het
allooi der kaaszendingen van sommige
„geschaftsgewandten Mijnheers." Een
firma uit Rotterdam, waartegen de Flens
burger Kamer van Koophandel waar
schuwt, had, naar het heet, een wagon
kaas geleverd, welke waai- beschimmeld
aankwam, kwalijk riekte, veel water en
weinig vet bevatte. Dezelfde firma zou
nog een half millioen kazen van dezelfde
„kwaliteit" in voorraad hebben. Wijl de
Duitsche koopers betalen met wissels, die
betaalbaar zijn, zoodra de waren de gren
zen zijn gepasseerd, worden hun door dat
heylrog ernstige verlii/ézqn berokkend.
Indien alle© waarheid is, wat hier
wordt verhaald, dan is een woord van
protest tegen zulke praktijken, die den Ne-
derlandsclien naam bezoedelen en onzen
handel in gevaar brengen, ook van Neder-
landsche zijde niet ongepast. (De Tijd.)
Kolenaanvoer.
In de afgeloopen week werden door 5
stoomschepen uit Engelsche en Schatsche
havens 3,448.850 kilogrammen steenkolen
langs het Noordzeekanaal ingevoerd tegen
3'446,000 kilogrammen door 5 stoomsche
pen in de week tevoren.
Uitvoer van tin._
De uitvoer van tin en tinlegeeringen, als
grondstof en bewerkt, tenzij gebruikt als
onderdeel van eenig %ervaardigd artikel,
waarvan tin of tinlegcering geen hoofdbe
standdeel vormt, is, verboden van den dag
der afkondiging van dit besluit. Of van
eenig artikel Ünl of .tiiilegearmg een
hoofdbestanddeel vormt, wordt zoo noodig
door den minister van Financiën beslist.
De fevering van briefkaart formulieren.
De R. K. Vereaniging van Ned. Druk
ker spatroons, gevestigd te Utredht, en de
Bond van dhr. Drukkerspatroons in Ne
derland, gevestigd te Amsterdam, hebben
gezamemfijk in een met redenen omkleed'
adres tot dein minister van Waterstaat het
verzoek gericht om het Wetsontwerp No.
306".(zitting 1915—1916), hetwelk den 1 sten
Januari 1.1. bij de Tweede Kamer i© (inge
diend, in dien ainitie wijzigen,, dat de ver
koop van briefkaart formulieren niet voor
anderen dan d'e Staat onmogelijk worde
gemaakt. Dit todh zou, zonder eenig voor
deel te bieden aan. diet publiek, gz*>ot na
deel toebrengen in dia eerste .pliaats aan
particuliere drukkerijen, maar ook aan
«npienhamcLelabreaïi ©m winkeliers, die tot nu
toe briefkaarten bewerken on in den- han
del brengen en die door de huidige bui
tengewone omstandigheden toch reeds veel
te lijden hebben. Bovendien dreigt de
concurrent ie van dein Staat tegen het
•particulier bedrijf weder 4® worden uit
gebreid.
Zoo de moodige middelen voor de schat
kist ten deel© moeten worden gevonden uit
de opbrengst der Posterijen, wordt, teir
verkrijging van een billijke verdeeling der
lasten over all® burgers, in overweging
gegeven eer het porto van briefkaarten te
verhoogen, echter zonder de bepaling dat
het venk rijgbaarstel len van de formulieren
uitsluitend aan het Rijk wordt voorbe
houden
Luitenant Ter Poorten.
Luitenant Ter Poorten is in het hospitaa'
t® Batavia aangekomen. Zijn toestand ia
buiten gevaar. (Tel.)
De zaak-Vermeer.
Het legerconmando is in appèl gekomen
van de uïtespsraak van de<n eereraad van
9 dezer, waarbij kapitein Vermeer werd
vrijgesproken van de tegen hem inge
brachte 'beschuldigingen.
In officierskringen en in de pers
heeu'sclit® ernstige verontwaardiging.
(Kapitein Vermeer werd beschuldigd, in
artikelen in de Indische pers zich min
achtend en beleedigend over het Ned.-In-
dische leger te hebben uitgelaten.) „Tel".,
Uit de Sigarenindustrie.
De gecombineerde hoofdbesturen der
vier werkiiedenorganisaties in de sigaren-
industrie hebben aan de afdeelingsbestu-
ren dezer organisaties opgedragen, door
de fabreksconunissies, bij de patroons te
laten onderzoeken, welke nummers of
mei'ken voor loonsverhooging, in aanmer
king komen, daar vele merken, wegens de
UL.I ji'jjaapu, UI tfll UOUgO*-
re verkoopsklasse, dus ook onder ee«n hoo-
gere loonrubriek vallen. Waar geen-fa-
briekscommissles zijn, dient het onderzoek
dooir eenige gezellen uit het personeel op,
de fabrieken, te geschieden.
Van alle verhoogingen moet onmiddellijk
aan de hoofdbesturen mededeeling worden
gedaan.
Reeds kwam ook bij de drie patroons-
vereenigingen een schrijven van de werk
liedenbonden in, met verzoek om medewer
king inzak» loonsverhooging der merken
die in een hoogere verkoopsklasse zijn
gebracht.
„St. Raphael."
De Ned. R. K. Bond van Spoor- en
Tramwegpersoneel „St. Raphael" (heeft
gedurende dezen winter zijne eerste plaata
in de valkbeweging bij spoor en tram wear
heroverd en lis thans dïPBOOO gepasseerd.
Op 21 Februari werd een totaal bereikt
van 6008. In vier maanden werd 1089 leden
zui'vere winst gemaakt. Het aantal afd-eo-
Lingen bedraagt tfhans 104.
Naar wij vernemen, bestaan eir plannen
om in April a.s. tot sluiting van het „sei
zoen" -nog ©ene propaganda-maand te
(houden.. Wij twijfelen niet of in die maand
zail het ledental weer flink worden ui'tge-
breüdi.
Een Jaoobijn in de Koningsloge.
Als een bewijs van dm kü mme ruien i in
vloed dér sociaal-democraten in de hoofd
stad. maar ook van (het daarrryede ge'.ijk
opgaande aarnpassingsvermogen der sooia-
(Italische kopstukken aan bourgeois-g®-
woontan m gebruiken, zendt een opmer
ker aan „De Tijd" de schets van het vol
gend tooneelüje afgespeeld in den Stads
schouwburg te" Amsterdam op Vrijdag 18
Februari j.l.
't Is even voor 8,15 uur, het aanvangs-
klokjo der voorstelling. Ini de Konings
loge bevinden zich een. hooggeplaatst of
ficier met zijn dames. De deur wordt ge
opend, en met een diepe buiging laat de
suppoost de nieuwe, tijdelijke bezittere
der koningsloge binnen.
Een heer met twee dames dn avondtoilet.
Men kan duidelijk zien, ze zijn hier (huia.
Zij bewegen zich er met oen gemak, dat
on9 de rasechte 'leden, der bourgeoisie dar
del ijk doet kennen.
De heer oriënteert zich... ziet met ko
ninklijke welwillendheid om zich heen en
naar boven... naar de mindere rangen.
't Is.... de Edelachtbaró, Hoogedelge
strenge heer J. E. W. Duijs, wethouder
van Zaandam, socialistisch Kamerlid ea
propagandist op Twmactivit/edt zoolang zijn
collega, de 'Hoogedelgestrenge heer Kleo-
rekoper hem van de socialistische spreek-
markt houdt gedrongen.
Men hes^t daarboven in den engelenbak
ook den groot-en medestrijder en ook -lijder
der piroletariërsklasae ontdekt.
„,Zeg Jan, da dat niet onza partijgenoot
Duijs?"
„Net wat je z-egt, jong! Die ri/t fijnen*
dan wij. Zooi die ook uitkeering krijgen
van de onder9tieuningscomm'Ls©ic?" Sttf
gemompel én gelach.
Dan, ma eenige oogenflylikken. f
„Zeg, Jan, dat ie nou ima den schouw-
burg zit, is zijn zaak, hij mag evengoed