3 De Oorlog. No. >92 ''ijt nummer bestaat uit drie bden en het geïllustreerd ondagsblad. BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAB, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze enten tl cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent ZATERDAG 5 FEBRUARI. 1916. ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 eest Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel raeer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groots letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- kin Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedera regel meer 5 cent 3e Opvoering van De Verloren Zoon" p Dinsdag 8 Februari a.s. enstregeling extra-trein, ten gerieve der bezoekers, abonnés op „De Leidsche Courant", Leiden-Hoofd- dorp: IDEN, Heerensinge! Vertrek 11.10 JPWETERING Aankomst 11.20 1ANSCHE BRUG 3ELOFARENDSVEEN i/.UDE WETERING '*IMUIDEN OTERWEG Zuid EUW VENNEP JOFDDORP stopt 11.29 11.34 1.39 stopt 11.49 12.02 enstregeling extra-boot, ten gerieve der bezoekers, abonnés op „De Leidsche Courant", Leiden-Alphen: IDEN, Haven -JDERDORP )UDEKERK UDSHOORN PHEN Vertrek 11.10 Aankomst 11.25 12.— 12.25 12.40 Voor deze Opvoering zifn og alleen kaarten van f 8.10 DE DIRECTIE. Krachtinspanning. l'ij mogen, het pms niet ontveinzen, dat biamenj etnik-eöie maanden oen belangrijke feeing zal vallen: betreffende de poli- (toekomst van ons land. Evenmin rno- wij vergeten., dat zoo is het nu eem>- 1 in .een coaLsta/tutionjetalen, ©taat de zeirs .ten silotte degenieai zijn, die deze komst in (handen hebben.' op de kiie- b rust dus in deze een zeer zware ver- dhtong. - Dat wij toch wèl voor ©ogeil houden de ■angrijkJheid der a.s. Statenverkiezingen,. linkerzijde spanit alle krachten in om jaar de ©amen-stelling dier Staten eóó ■wijzigen, dat er hij de eerstvolgende ge- [Biuheid een ilinksclh© Eerste Kamer komt Ie Eerste Kamer wordt immers gekozen do leden der Staten, van de verschillem- provincies, IVij hebben er reeds meermalen op ge- aen, dat in Zuid-Holland het zwaa.rtie- unit van den aanstaanden politieleen strijd - gt dat. bier de linkerzijde 'het e<r 't felst aanleggen om winst te behalen. Im de Statiën van Zuid-Holland is'de ver- ouuiing thans 48 Rechts tegen 34 Links, an. wie moeten aftreden 26 Rechts en 15 inks. Er zouden- dus doör de Linken-zijd» dit zetel® moeten worden gewonnen wil de meerderheid verkrijgen. Dat zal nu ®oo heel gemakkelijk niet gaan, maai- 't zou mogelijk kunnen zijn, en, zelfs i[ &t wij in de meerderheid daar achterutb tan, moet vo-orkomep worden! Tot 15 Februari dus aan het werk voor kiezerslijst; na dien datum beginnen o aan de voorlichting dei- kiezers. Een eigenaardig adres. Een vijftal personen uit handels- en aandeel© kringen de eerste ondertee- ffiaar ia de heer Va.n Aalst, president )r Ned. Handelmaatschappij benevens ïuige hoogleeraren, o. w. prof. Van Blom leiden, zullen aan de Tweede Kamer t volgend adres verzonden dat nog tot oensdag a.s. ter adhaesie-betuiging bij enigen hunner gereed ligt. De ondorgeteekenden voelen zich ge- [mgon. en achten .zich verplicht, aan de weede Kamer der Staten-Generaal te wetert, dat zij- pijnlijk zijn getroffen a voor de toekomst van land on volk in mate zijn verontrust door de aanne- 'tog op Vrijdag 28 Januari 1.1. van een lotie, waarvan het gevolg is, dat mr. ireüh, minister van Financiën, als zoo- aaig zijn ontslag heeft aangevraagd. Onder de tegenwoordige omstandighe- nu de grootst© economische vraag- !Ukken onder de oogen moeten worden waar nog de hoogste eischen op gebied der geheele politiek gesteld dlon. moeten worden aan degenen,. die j®l uitmaken der Regeeiring, achten zi[ 14 'n hooge mate betreurenswaardig, in- mr, Treub als minister van Finan- zal aftreden. Zij dringen erop aan toch niet te verge- dat hij mede een der mannen is ge jast, die in d© Augustusdagen van 1914 10 «©fc vertrouwen hebben gegeven, dat het landsbelang in krachtige handen was en dat het voor een veilige toekomst nood zakelijk zal zijn, dat de personen, die ons toen dat vertrouwen hebben gegeven, gedu rende dé huidige wereldcrisis gehand haafd blijven, Zij zijn overtuigd., dat Nederland thans dezen man van energie en werkkracht niet kan missen en stellen er prijs op van deze hunn© overtuiging aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal te doen blijken." Wij noemen dit een eigenaardig adres. Ei- wordt n.l. daardoor een drang op de Tweede Kamer uitgeoefend, en ®jdelings ook op minister Treub, om de portefeuille van Financiën in handen van dezen bewindsman te laten. Theoretisch zou dit mogelijk zijn. Want het votum der linker zijde tegen minister Treub uitgebracht op Vrijdag 28 Januari ging niet, zooals in het adres verkeerdelijk zou kunnen wor den gelezen, tegen den heer Treub, a 1 s minister van Financiën, doch tegen diens sociaal beleid. T h e o r e. t i s c h zou het dus mogelijk zijn, dat. mi nister Treub het beheer van 's lands finan ciën in handen houdt dit zou niet in strijd kunnen worden geacht met de uit spraak der Kamer-meerderheid op 28 Ja nuari. Doch ieder voelt onmiddellijk, dat dit prac.tisch veel moeilijkheden zou opleveren! De heer Treub zou zich o. i. ook een dergelijke besnoeiing ysj zijn ministerschap niet laten welgevallen. Doch het adres vraagt zelfs mei?.)- wil ook, ondanks het votum der Imfidrzijde de oplossing der „economische vraagstukken" aan het ministerschap van miniser Treub blijven toevertrouwen! Dit adres is niet alleen om de strekking eigenaardig te noemen, doch het feit zelf is ook iets heel ongewoons in onze parle mentaire geschiedenis. De Tweede Kamer laat een minister gaan, heeft zelfs een minister laten gaan, buitenstaanders drin gen er op aan dien minister te handhaven! Ons. dunkt, dat een dergelijke inmenging niet vóór,, doch n a een besluit der Kamer, op een zich van hare daden bewust Be stuurslichaam geen invloed meer mag kunnen uitoefenen. Wij willen er nu niet eens over spa-eken om w e r k e 1 ij k mr. Treub met alle waardeering voor zijn gaven en werk kracht zoo onmisbaar is! Zijn er dan buiten de rechterzijde zoo wei- persoonlijkheden?! We zouden het haast gaan denken. BUITENLAND. Een officieel bericht uit Berlijn be vestigt de ondergang van de „L 19". Een groep Oostenrijkscli-Hongaarsche kruisers heeft aan de Italiaansche oost kust de stations van Ortuma en San Vito beschoten. De Engelsche gezant te Washington heeft den formeelen eisch gesteld dat de „Appam" aan de Engelsche eigenaars zal worden teruggegeven. Van de oorlogsterreinesi. Overzicht Slechts dm Albanië wordt nog steeds he- viig gevochten. De hier opereerende Oos- .tenrijksch© ibroepen (hebban Kroj v bezet en met hun voorhoede de rivier' Isjmi bereikt. Het schijnt thans In het voornemen dar Centrale mogendheden te liggen om.eerst Albanië geheel te 'bezettien en dan tot een aanvaJl op Saloniki .over te gaan., zoodat dan het gevaar voor die rechterflank van de Duitech-Oosbemirijksche legers uit het westen zou zijn afgewend. Indien de Italia nen zich nu te Valoma nestelen, gelijk de Framschem en Emgelsdhen ite Sakmiiki, dan zouden op den Balkan twee steunpunten tot. sitand zijn gekomen, voor de Entente van groot belang. Vandaar dat de Oostenrijkers thans met groeten spoed' voortdringen im Albanië en reeds dicht bij Durazzo genaderd zijn. De voormalige residentie van den M'bret zal wel niet worden verdedigd, tenzij dat E&- sad .pasja, die zich met ©enige duizenden, door Italië opfniieruw uitgeruste manschap pen, aan de zijde van de verdedigers van Valona heeft geschaard, den Oostenrijkers nog tegenstand' mocht bieden. Heb Is ech ter veeleer te verwachten, dat dit niet zal geschieden, daar de Bulgaren van uit Borat, aan de SemenA, (dat dn strijd' met sommige berichten wel degelijk door hen 'i® bezet), naar heb westen oprukken, waar door de strijdmachten, die zich aan de Albaneesche kust,, tusschen Durazzo en Valona bevinden, gevaar Joopen te worden afgesneden. Van de overige oorlogste rretinen valt niet® bijzonders ite melden. Op Zee. De „L 19". Officieel wordt uit Berlijn gemeld: Het marine-luchtschip „L 19" is niet terug gekeerd van een verkeamii getocht. Een in gesteld onderzoek 'is vruchteloos gebleven. (De marinestaf geeft dan,het rappicxnt van de Engelsche treiter, die de ,,L 19" im zinkenden staat heeft gezien, weer.) Twee Engelsche marine-vaartuigen, uit gezonden naar die plek van de veronge lukte Zeppelin, zijn nia den beelen omtrek be hebben afgezocht teruggekeerd en heb ben gerapporteerd dat er .taai noc-h toeken van de Zeppelin viel ite bekennen. Men leidt hieruit af dat de Zeppelin .is gezon ken. Beschïetimg der Oostkust van Italië. Officieel wordt uit Weenan gemeld: Een groep O.dl. kruisers heeft Donderdagoch tend aan de Italiaansche oostkust de sta tion® van Ortona en San Vito en verschei dene magazijnen en een fabriek in do na bijheid dezer steden, zoomede eeai drijven de kraan door een beschieting zwaar be schadigd. De spoorbrug over de rivier ArielLo (ten noorden van Grtcma) is ver nield. Na de beschieting van San Vito zijn branden gezien. De kruisers zijn ongehinderd terugge keerd. De „Appam". De regeering der Vereenigde Staten heeft in overeenstemming met de van Duitsche zijde verkondigde1'meaning uit gemaakt,, dab het P ruis isch-Amerika ari sche verdrag het geval van do Appam" beheerscht, doch.omtrent do uitlegging van de bepalingen van dit verdrag is nog geen uitspraak gedaan. „Reuter" meldt, dat de Enge'sohe gezant eigenaars zal worden teruggegeven. Staatssecretaris Lansing .zegt, dat de ©enige vraag is, hoe lang de „Appam" in Amerikaansehe wateren zal mogen blij ven. Heit Pr u isi sdh-Am er i k aansdh e verdrag houdt in, dat Duitsche prijzen, die Ameiri- kaa.nsche wateren vrije'ijk in en uit mogen varen. De Duitschers bewenen, dat de „Appam" voor eon onbepaald en tijd, han gende de behandeling voor con DuLtjscfh prijshof, te Hampton Roads mag blijven. De duikboot- en mijnoorlog. Officieel wordt uit Berlijn gemeld': Op 31 Januari en 1 Februari heeft een Duit sche duikboot in de' Theems-mondiing een bewapend Engelsch bewaking sschip, een Belgisch© en drie Engelsche treiters, ai© voor bewaking dienden, in den grond ge boord. België. Grensverkeer gesloten. Het grensverkeer mot Be'gië is, naar men meldt gisteren weer geheel gesloten^ De troepen aan d© grenzen zijn weer door ander© vervangen, van verschillende regi menten. Er hebben in België weer groote troepenverplaalisingen plaats. Kardinaal Merci&r ongesteld. Volgen® een part, telegram aan de „Msbd." melden, d© hl aden te Rome, dat kardinaal Mercter sedert ©nkele dagen lichtelijk verkouden is. D© geneesheer, die dadelijk werd ontboden, gelastte dat Z.Em. algdheele rust zou nemen. D© toestand van den kardinaal baart evenwel geen enkele zorg en thans van dien aard dat Z.Em, gistermorgen een lange conferentie met den Belgischen ge zant kon hebben. Duitschland. Duitschland en de Vereenigde Staten. De „Kor.r. Nordon" meldt uit Berlijn: De leidende bladen alhier erkennen ook heden den ernst van den .toestand en de moge lijkheid van nog ernstiger verwikkelingen meit Amerika. Zij doelen echter de opvat ting der regeeriing, dat 'ook aan een tege moetkomende houding grenzen zijn welke men, zonder ear en gezag in te boeten, niet mag overschrijden. Het volk, dat don boe- stand rustig en zonder hartstocht ondier de oogen ziet, staat op hetzelfde standpunt. Het oordeelt, dat de regeeriing tot het uiterste is gegaan door de bereidverkla ring om het „Lusltanda'-gieschil aan een Ilaagsoh scheidsgerecht te onderwerpen en door het vrijwillig aanbod om schade- 'loossbabling te betalen, Om bovendien een bekentenis van schu'ld af ,to leggen en aan don duikbootoorlog alten rechtsgrond te ontnemen, daartoe spoort niemand de regeering aan. Hee i® nog miLeb te zeggen wanneer de besl'LsrSóhjgen zullen vallen; die kunnen nog e-en tijdlang op aich doen wachten, terwijl de hoop opi een schikking natuurlijk nog piet is uitooslotem Spanje. Spanje en de vrede. De correspondent van de „Daily Tel." heeft den miniister-presidenit gevraagd of er eetnri'ge waarheid is én de geruchten, dat weldra 'te Madrid een congres van neutra len "zal bijeenkomen. De premier verklaar de, dat hiervan geen woord waar 'Is. De Spaansche regeering, zeide hij verder, ver langt vurig'naar h'eb_ uur van den vrede, maar men mag nieü vergeten,, dat voor een vriendschappelijke bemiddeling de keuze van het. juiste o ogenblik beslissend is. Dat oogenblik is nog niet gekomen. Verschillende oorlogsberichten. Slachtvee in Duitschland. Hoezeer de aanvoer van slachtvee op de groote vee- maa-kten in Duitschland onder den invloed van den oorlog is gewijzigd, blijkt uit de volgende gegevens. Opmerkelijk daarbij is de enorme toeneming van den rundvee- aanvoer en de achteruitgang van den aan voer van varkens. Aan de slachtveemark- ten te Berlijn, Hamburg, Hannover, Maag denburg, Leipzig, Neurenberg, Stuttgart. Frankfort, Elberfeld. Keuten en Bresiau werden in totaal aangevoerd, in 1913: 683,085 runderen, 3,604,326 varkens, 612,154 kalveren en 810,380 schapen; in 1914: 782,991 runderen, 4,145,532 varkens, 600,882 kalveren en 731,217 schapen; in 1915: 1,131,129 runderen, 2,932,618 varkens, 662,963 kalveren ©n 698,521 schapen. Buitenlandsche berichten. Brand én het parlementsgebouw te Ottawa Donderdagavond is brand uitgebroken in de leeszaal van het parlementsgebouw t© Ottawa. De afgevaardigden konden zich met moeite 'redden. Men heeft den brand in bedwang. De schade wordt oip 5 mülloen U'OMars or-cvT,?, f Nader wordt gemeld: Twee vrouwen zijn bij den brand in het parlementsgebouw omgekomen, twee an deren zijn met moeite gered. Reeds aanstonds was de verdenking ge rezen, dat de brand is gesticht en het on derzoek heeft deze verdenking versterkt. Toen de brand uitbrak was alleen èen vrouw, di» de nieuwsbladen rangschikte, in de leeszaal. Zij verklaart, dat zij plot seling een fel licht zag en meteen stonden de nieuwsbladen in brand. Het licht ging slechts met eyen zwakken knal gepaard, maar door de kracht van de ontploffing vlogen de vleugeldeuren aan de beide ©in den van de zaal open, welke deuren toe gang gaven tot de gangen van Senaat on Kamer. Een parlementslid liep juist naar ëe leeszaal op 't oogenblik dat de brand ont stond; het ging zoo snel, dat hij overtuigd is dat het vuur is aangekomen cl oor een ontvlambaar voorwerp, dat opzettelijk in de leeszaal is gelegd om het parlements gebouw te verwoesten. De brandweer was spoedig ter plaatse, maar haar pogingen schenen vruchteloos, daar de vlammen, door een sterken wind aangewakkerd, zich snel door het gebouw verspreidden. Voor het officieel© onderzoek is afgeloo- pen zal de oorzaak van den brand wel on beleend blijven, maar de algemeene indruk is dat de brand is gesticht. Twee werklieden en twee soldaten zijn omgekomen. Sche&psramp. Woensdagnacht zijn de stoomschepen „Linjn" ©n „Daiji'n Maroe" op 80 mijl van Svvaton in aanvaring geweest. Laatstge noemd stoomschip is gezonken. 21 opva renden zijn gered, 160 verdronken. (De „Daijin Maroe" mat 1576 ton en be hoort aan de Osaka Sjosen Kaisja te Osa ka. Het ander© s.s. komt in Lloyds register niet voor. Red.) BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. De rrestatae van S c h r d e o* Blijkens het Voorfoopig den (heer Verslag der Eerste Kamer betreffende de Justitieho- girootiing werd er dn één af deeling tegen opgekomen, dat de Minister den officier van justitie te Amsterdam had gelast, de aan het dagblad' „Do Telegraaf" verbon den heer Schroder te vervolgen, en dat de raadkamer van de Arr.-Rechtbank aldaar zijn voorloopige inhechtenisneming had bevolen. Terwijl 's Ministers optreden ten deze bij alle overige leden van do af dee ling, waar deze zaak ter sprake kwam, onver- deekten bijval vond', wezen dezen er op, dat het bevel vaal de raadkamer aan het oordeel van de VoilksvértégefLivooixlrging iia diüttrokjkm. Dienst weiger a arsm anifest. In het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer omtrent die Justitiiebegrooting werd door de vervolging van de onderteekenaars van het dienstweigei-inigsmanifest zeer wei nig tactvol genoemd. Zij meenden, dat zij juist de tegenovergestelde uitwerking zou hebben van hetgeen de Regeeniing er mede beoogde. Ahdei-en konden dit gevoelen niet deel en en stelden de vraag, daar een der onderteokenaars werd vrijgesproken en indien dit vonnis in hooger beroep wordt bevestigd, of de Minister ter voor koming van dergelijke handelingen die zij Staatsgevaarlijk achtten, andere maatre gelen tegen de schrijvers en verspreidere van dit manifest denkt te nemen. Weer een mail aangehou den. De mail welke zich aan boord bevond van het 2 dezer van New-York te Rotter, dam aangekomen' stoomschip „Medan" is in Engeland' aangehouden. Loomsverhooging bij de S.S. In verband met den duren tijd heeft de directie van' de S.S. aan het personeel van een 40-tal standplaatsen, voor zoover het op dagloon werkt, een /loansrverhooging toegekend van f 0.70 per week (10 cent per dag). Smokkelen. Eeniige dagen geleden bemerkte men aam het station S.S. te Enschedé bij aankomst van den trein, welke 's morgens 6.15 uit Hengelo naar 'Gromau vertrekt, dat er een hoeveelheid margarine, vet en spek onder de wagens verstopt was. Die waren zou den natuurlijk gesmokkeld worden. Het onderzoek omtrent deze zaak heeft aan het l'jjcht gebracht, dat enkiele leden - van loot treinpersoneel te Hengelo en Grona/u er bij betrekken zijn. Tegen hen is proces- veribaal opgemaakt. versperring aan onzen grensweg naar Pruisen is nagenoeg gereed. Men kan nu reeds bemerken, dat deze versperring aan het doel, om de smokkelarij naar Pruisen togen te houden, beantwoordt. Terwijl tot voor ©enige weken tal van grensbewoners de winkels op-em-af liepen om meel, rijst enz. t© halen en ze dan over de grens bij de overburen te brengen, is er een stilte in het vertier ingetreden. De grensbewo ners kunnen de heerbaan tusschen hier en Pruisen niet meer over en de smokke larij moest wel verminderen. Sluiting der Belgische g re n s, Men meldt aan het „Vad.": Door het onverwachte sluiten der gren zen van Be'.g'ië, zoowel voor personen als voor goederenvervoer, hebben de bakkers te Maastricht een groote schadepost te boeken. Zoo werd ook de uitvoer van 125,060 K.G. wittebrood, welke eiken dag door hen naar verschillende Belgische plaatsen worden uitgevoerd en welke reed© verwerkt waren, door de Duitschers zonder voorafgaande waarschuwing ge weigerd. Geïnterneerd© Belgen. Een der op Urk geïnterneerde Belgische •officieren (heeft aan den Belgischen ge zant te 's-Gravemhage een uitvoerig adres gezonden, waarin hij de wettigheid van de interneering der Belgische militairen be strijdt op grond hiervan., dat België niet als belligerent zou zijn te beschouwen, daar dit Jand slecht© zijn neutraliteit ver dedigt. Het adres beroept zicJh op juridi sche commentaren op het desbetreffende artikel (10) van de Haagsche Conventie en op enkele artikelen, welke in den 1 aat- sten tijd daarover in de Duitsche pers, o.a. in de „Frankf. Zoitumg", zijn versohenem en waarin ook wordt betoogd, dat België niet als belligerent kan worden beschouwd. A a ;r d a p ip e 1 e n. Het is niet onwaarschijnlijk dat binnen kort eemiige uitvoer van vroege soorten pootaardapipelen zal kunnen worden toe- Zij die hiervoor vergunning wenschen te ontvangen, dienen zich te wenden tot het bureau van de Aardappelvereeniging, hetwelk van (heden af is gevestigd Zee straat 52, 's-Gravenhage. Zaailijnzaad. De minister van Landbouw brengt ter kennis, dat. overwogen wordt, eerlang aan erkende telers en exporteurs weder ver gunning te gerven tot uitvoer van zaailijiQ- zaad, in verband waarmede aan vlastelers de raad gegeven wordt, voor zoover li} hunne behoefte nog niet gedekt hebben, zich tijdig het noodige zaailijnzaad voor den. oogst 1916 aan te schaffen. Regeer li/rii gsztnk. Door bemiddeling van de Nijveaheids- Commissi© is hot bladzink uitsluitend ten behoeve van het bouwbedrijf voor de maand Fehriteici 1916, zoo lang de voor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1