1
Opvoering van „DE VERLOREN ZOON".
DERDE OPVOERING
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
bi JAARGANG
No. 1920
£&idóoh&(3ou^ank
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
inten II cent per week, f 1.4-5 perkwartaaL Franco per post ff.65 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
DINSDAG
FEBRUARI.
I9I6.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cenl
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
Op veler aanvraag hebben wij besloten een 1
te geven op
DINSDAG 8 FEBRUARI
en zullen daarvoor na afloop der voorstelling een 1
EXTRA-TREIN "üi laten loopen van Leiden g
naar Hoofddorp en een K" EXTRA-BOOT 1
laten varen naar Alten. 1
Verdere bizonderheden onder de advertenfsën. H
DE DIRECTIE.
Overbluft.
De linkerzijde is wel wat overbluft door
t geval-Txeub.
een Katholiek blad werd dezer dagen
et niet veel waardeering gesproken over
mate van arbeid, welke de heer Treub
zijn onderscheidene functies heeft ver-
cht. Dat is echter niet volkomen juist
oordeeld. Zeker, op de onverzettelijkheid
i an zijn will is steeds veel, wat met oiider-
Vge overeenstemming had tot stand
urmen komen, afgestuit. Doch Treub is en
'as ook in het Kabinet een kracht, een
ian, die veel arbeid praesteerde en voor
ai moeilijke taak niet terugdeinsde.
En nü staat "ïïet Kabinet zonder dezen
tmuntenden steun!
De linkerzijde heeft gepoogd een oogen-
ik het land te overbluffen, en beweerd,
it er nog wel meer krachtige personen
Xjbn te vinden, dan Treub, en heeft daarbij
1 gelijkertijd reeds eenige namen, ge-
emd uitde concentratie.
g Doch blijven wij bij dat lawaai onze
ichtea-heid behouden.
Wij hebben immers een extr a-p a r 1 e-
t a i r Kabinet! En kan dit gevormd
orden door concentratie-mannen? Daar-
oor .zou het toch 't is zonneklaar
ui karakter worden veranderd en wor-
sn een zuiver concentratie-kabinet.
Maar dan ook zouden wij met alle recht
&t Nederlandsche volk mogen vragen, of
et nationaal belang in deze tijden
3 en dergelijke willekeurige, tyranniek
ooi links doorgezette koers-verandering
soorloofd maakt!
Laten wij intusschen hopen, dat de lin-
31'zijde zich niet wel bewust is van het-
- een zij zegt te willen gaan. probeeren en
oor de rnislukking-Treub wat is over-
luft.
De Turksche regeering heeft een wets
ontwerp ingediend, 'waarin de minister
van oorlog wordt gemachtigd, achttien
jarigen voor den actieven dienst bij het
leger in te lijven. -- Aan de „Temps"
wordt gemeld, dat de Fransche paket-
boot „La Plata" oen Duiiachc duikboot
met geschutvuur in den grond heeft
geboord.
Van de oorlogsterreinen.
Overzicht
Een. oor 1 ogseonrespondent van de „Vos-
sischö Zeituing" heeft met OostenrijkscJho
officieren gesproken, die in Montemegrij®-
sche krijgsgevangenschap geweest waren.
Een:gen van Ihen hadden de beslissende
gebeurtenissen in Oettinje meé gemaakt
en daar de Montenegrijnen alles openhar
tig met hen. besproken hadden, konden zij
allerlei verhalen vertellen.
Den 24em December had het oude mini
sterie in de Skoepsjtina een motie van
wantrouwen gekregen en ontslag geno
men. De Skoepsjtina eischte nu van helt
nieuwe kabinet, dat heft de acte van Skoe-
tari (zou bekend make®, In een stoirmach-
Ibige geheime zitting, - waarin de oppositie
op het voortzetten van den oorlog aan
drong, werd ten slotte diet besluit genomen
vol te houden, als de entente haar belof
ten hield. Onder het volk wist men toen
echter -reeds, dat er een zeer vijandige
stemming dn het iland heerschte tegen de
bondgenooten. Tot de gevangenen zeiden
de Mcutenègrijnan: 'De Srihwaba's (Du,it-
eohers) kunnen met ons doen wat zij wil
len, als ze den Italianen maatr grondig
slaag geven. Even hevig was de haat tegen
Frankrijk en Rusland. Ook tegenover de
Servische broeders was men verre van
vriendschappelijk gezind.
De gevangenen dn Cettinija hadden den
aanval op de Lowtsrjecn nauwkeurig kunnen
volgen. De Montenegrijnen hadden den
aanval voor onmogelijk en den berg voor
otrrmeembaar gehouden. Hun ontsteltenis
was groot, toen zij den Oostenrijkschen
'landstorm plotseling voor de draadversper
ring zagen opduiken. De pohtiie-comrnissa-
ris van Cetünje liep in de koffiehuizen
rond en riep: „Op, naar de Lowtschen!"
Volgens de berichten van die teruggekeer
de officieren was het Mantenegrijnsdhe
leger reeds geheel uit elkaar gevallen. In
het bekken van Podgoiütza is geen man
meer op zijn post. In het land kwamen on
geregeldheden voor. Vele mannen weiger
den hun wapens af te geven en gaan op
eigen gelegenheid naar huis. Eenige com
mandanten zijn dooi* hun manschappen
doodgeschoten- In Niksjitsj, vervolgens an
Danilowgrad en ten slotte ook iin Pocigo-
iri'fcza werden de magazijnen geplunderd.
De Turksche wijk moest ontruimd worden
De gendarmerie kwam tusschenbeiide en
daarbij werd een van haar kapiteins zwaar
gewond. Honger en ellende zijn zeer groot.
Vleesch is er nog, maar geen brood, meel,
tabak, zout en petroleum. Lucifers kosten
zeventig heller. Verschrikkelijk hebben de
zeshonderd' man Oosteairijkscïie gevange
nen in Podgoritza onder dit gebrek moeten
lijden. Ze zijn nog geheel verzwakt. Velen
stierven^ Zoo lang het mogelijk was, heeft
de lijarts van den koning, dr. Peracitsj,
zich het- lot van de gevangenen aangetrok
ken ien veel tot verzachting van' hun nood
Van de Griek sch - Sea* v i sche grens wordt
door „Havas" gemeld, dat Zondag 16
Fransche vliegtuigen, om 7 uur ochtends
jvan JSalooiki x J13 10 uur—iaf
van bommemi hebben- geworpen op heb
Duitsch-Bulgaarsche kamp bij Pazarli, tan
N.W. van het meer van Doiran. In hat
kamp, bestaande uit 600 tenten, is brand
en aan- vreeselijke paniek veroorzaakt.
Van da overige oorlogsterrednen valt
niets bijzonders te melden.
0p Zee.
Een Duitsche duikboot In den grond
geboord?
Aan de „Temps" wordt uit Marseille ge
meld, dat de Fransche pakatboot „La
Plata" van de Transports Maritimes een
Duitsche duikboot, die haar tot op 800 M,
was genaderd ent aanstalten maakte om
haar te torpedeere®, met geschutvuur in
den grond heeft geboord.
In een artikel bepleit de „Temps" bewa
pening van alle koopvaarders.
0p den Balkan.
Leg,eruitbreiding in Turkijo.
De Turksche regeering heeft een wets
ontwerp ingediend, waarin de minister
van -oorlog wordt gemachtigd achttien
jarigen voor den actieve® dienst bij het
leger in te lijven.
Frankrijk.
De Zeppelin-aanval op Parijs.
De brandbommen, Zondagavond door de
Zeppelin op de noordelijke voorsteden van
Parijs geworpen, hebben, naar „Reuter"
meldt, eenige stoffelijke schade aange
richt. Verscheiden mensohen zeggen twee
Zeppelins te hebben gezien.
Ln zeven gemeenten 'in den naasten om
trek van Parijs zijn bommen geworpen,
waarvan verscheidene niet omiiploft zijn.
Die zijn naar het gemeentelijk laborato
rium overgebracht. Een weegt 163 kilo,
een ander 65, een derde 57 kilo. Ze zijn
geladen met trinitrotoluol.
Zuid-Afrika.
Het kabinet-Bofiia.
De correspondent van de „Times" te
Kaapstad meldde Vrijdag, dat er twee
nieuwe ministers in het kabiiuet-Botiha
zitting zullen nemen. Senator Beek wordt
minister van posterijen en telegrafie en
kolonel Menia, lid van den Volksraad, mi
nister van landen.
De twee nieuwe ministers zijn op den
voorgrond tredende leden van de Zuid-
Afrikaansche partij. Het ministerie bevat
nu. nog slechts vier leden van het kabinet,
waar generaal Bo'ftia mee begonnen is:
Botha, Smuts, Burton en Malan.
De volledige samenstelling van het kabi
net is nu:
Generaal Botha, minister-president en
minister van inlandsoha zaken,
Generaal Smuts, landsverdediging.
De Wet., justitie.
Memtz, landen.
Malan, mijnwezen en onderwijs.
Van Heerden, landbouw.
Meaning Beck, posterijen en telegrafie.
Graaff, zander portefeuille.
Bui*ton, spoorwegen en (tijdelijk! finan
ciën
nenland sche zaken.
Verschillende oorlogsberichten.
De Itaüaansche oor logs uitgaven. - De
uitgaven voor het Italiaansch© leger en de
vloot hebben sedert het begin van den
oorlog tot i Januari 1.1. 6416.9 millioen lire
bedragen (waarvan 913.8 millioen voor de
vloot), dat is 4.9 milliard lire meer dan in
de anderhalf jaar vóór den oorlog.
De eigenlijke oorlogsuitgaven bedragen
3744.7 millioen; de rest is uitgegeven in
hot tijdperk toen Italië nog onzijdig was.
De Balkantrein. Volgens de „Kölni-
sche Volkszeitung" wordt overwogen, dan
Balkantrein van Keulen over Berlijn -
WeenenSofia naar Konstantinopel te
do,en loopen.
„Baedeker" als slachtoffer van den oor
log. Na den oorlog aal vermoedelijk de
..Baedeker", die een Duitsche uitgave is,
in de geallieerde 'landen minder populair
zijn dan tot dusverre en zal er dus behoef
te zijn aan in Engeland. Uitgeversfirma's
Macmillan Co. Ltd. en Muirhead zullen
nu reisgidsen in de Engel sche en Fransche
taal uitgeven, die- in samenstelling en uiter
lijk geheel van de traditioneele Baedekers
zullen afwijken.
Buitenlandsche berichten.
De troebelen in China.
Uit Moekden wordt bericht ontvangen,
dat het aantal Mongoolsche opstandelin
gen thans tot 20,000 is aangegroeid, waar
onder zich ook een Chineesche brigade be
vindt, voorzien van volledige bewapening.
De opstandelingen zijn in het bezit van 12
kanonnen en 2 -machinegeweren. Zij zetten
hun opmarsch naar Peking voort.
Arheidsmoeilijkheden in Denemarken.
De „Times'" verneemt uit Kopenhagen
dat Denemarken met ernstige arbeid*,
moeilijkheden bedreig wordt. Vandaag
Dinsdag, zou er' een staking, die 25,04j.
man omvat, beginnen. Van dezen ziin
20,000 betrokken bij de scheepswerven vaït;
Kopenhagen. Als gevolg van deze stakhtf
zullen er vele anderen het werk neer mo«
ten leggen. Er wordt voor andere bcdri)
ven een uitsluiting aangekondigd. Eel
regeeringspersoón tracht nu door benücf
delend optreden de stakingen af te wen
den.
Opstootjes te Lissabon.
Te Lissabon heeft een menigte, verbol
gen over de duurte, bakkerijen en winkels
van eetwaren bestormd. Politie en troepen
hebben de orde hersteld, nadat in een ge
vecht verscheidene menschen gewond va
ren, o. w. eenige zwaar. De aangelichte
schade moet niet zeer groot zijn.
Nederland en de Oorlog.
Nederlanders uit Duitse h-
1 a n d.
De stroom van Nederlanders uit Duitsch-
TMto;~QTtrTTaa.r"geen weaTc-Tnöer v moren oi—
om de duurte van levensmiddelen niet
meer kunnen verblijven, neemt steeds
toe. In Enschede geven ze den commissa
ris van politie en het Steuncomité handen
vol werk. Ze komen in zeer ontredderden
toestand aan.
Aan allen wordt voorloopig voeding en
onderdak verschaft, waarna sommigen,
worden voortgeholpen naar de gemeentel
die zij wemschan te bereiken. Velen vomcSft»
werk in de gemeente; maar anderen blij
ven geheel ten laste van het Steuncomifej
en 't gemeentebestuur.
Wegens woningnood kan den meestefe
geen afzonderlijke huisvesting wordcV;
verstrekt, zoodat er in de vroegere schoA
no. 1, die daarvoor werd ingericht, thar.#
reeds 80 personen werden ondergebracht
B o t e ir p r ij z e tri.
De Minister van Landbouw heeft M
paald: dat de maximum-prijs voor boter,
hert emd voor veibruik in Nederland, ge
leverd door producenten aan verkoopers
van boter, gedurende de maand Februari
1916 f 1.65 pér K.G. zal.zSjm bij verpakking
in wit fust van 50 K.G.
Bij verpakking in wit fust van 25 K.G.
kan vorengenoemde prijs vertioogd wor
den met 1 cent per K.G.
FEUILLETON.
Het Briefgeheim.
De postdirecteur Hansen was een plicht-
ötrauw ambtenaar. Hij leidde het kleine
oetkantoor van zijn stadje sedert twintig
wen tot tevredenheid1 der regeenring en
erüi'eugde zich ,im het grootste vertrouwen
an de "burgerij.
Hij ging op in zijn werk en voelde z-ich
ls staatsambtenaar, die pensioen krijgt,
neer dan de gewone burgers. Dit tikje
oogmo edswaamziin, dat men over bet al-
emeen. niet toegevendheid beschouwde,
end de boekhouden* Bremen*"bij de firma
fuller Co. zeer onaangenaam.
Bremer hield nl. van des postdirecteurs
ttrdig docthertje, dat de liefde van dein
'en koopman met vuur van eten itwin.-
%jarig hart beantwoordde.
Maar „si' conden bi male ander niet co-
uen", de minachting van dien vader voor
dn schoonzoon, die geen staatsambtenaar
vas „wa9 veel te diep". Daarom kwamen
to twee geliefden, zoo vaak ze konden, in
iot geheim samen en wisselden kussen
h zwoeren eeden van trouw, zonder ech-
«r dichter bij het doel van hun wenschen
o komen.
Postdirecteur Hansen hoorde voor de
raatjes in een kleine stad was zelfs een
r&ine liefde wiet heilig van die veihou-
httg. Hij liep toen naar de kamer van zijn
lochtei' en zêlde tot haar:
Else, je weet, dat Ik je hand alleen
tan een.' flinken ambtenaar geef. Je weet
iul: houd je er aan!
En toen zijn dochter uitsnikte:
Ik hou toch zoo veel van hem! ant-
lw>o relde hij weer:
Liefde alleen is niet genoeg. Hou van
pmand die pensioen heeft,,
Toen ging hij de deur uit.
Op een dag, toen een der lagere ambte
naren z/iek was, hielp die postdirecteur met
sontoeren van brieven. Toen gebeurde het,
dat eemige brieven op den grond vielen en
één in een .paar gemorste druppels water
kwam te'liggen. De pjostdirecteur legde
hem weg en nam hem later bij vergissing
met- zijn eigen brieven in zijn privaatkan
toor mee.
Onder thet lezen van den-brief was de
postdirecteur buitengewoon verbaasd en
wel door den volgenden inhoud van den
bij vergissing opengesneden brief:
„Beste Vriend!
Je idee vind ik uitstekend m tot in de
kleinste bijzonderheden- goed overlegd.
Vooral het binnendringen in helt huis door
het kelderluik en de opruiming van den
oude door vergif vind ik goed. Maar ik
zou je aanraden in plaats van cyankaïl
liever moihpine te nemen, om den dood
van den postdirecteur wat te verzachten.
Overigens wil lik je graag helpen om het
werk te doen stagen. En nu vlug aan het
werk! Laat me spoedig eens hooren of je
opschiet en of het tukt. Met groeten,
Walter."
De postdirecteur Hansen las den brief
verbaasd door. Hij begreep den inhoud
niet. En wie was die Walter? Hoofdschud
dend nam h ijhet couvert op en nu zag hij,
dat, hij een verkeerden brief had openge
maakt. En wel een, die aan den boekhou
der Karl Bremer gericht was.
Geërgerd overlegde de postdirecteur wat
hij doen zou om die „beroerde" schen
ding van het briefgeheim uit de wereld
te helpen. Toen dacht h'ij' weer aan den
inhoud van den brief. Een verdenking
kw am in hem op.
Snel greep hij den brief las hem nog
eens over. Nu begreep de postdirecteur
den inhoud uitstekend! Verschrikkelijk!
Het ging over een misdaad. Een misdaad,
waar hij het slachtoffer van was! Zonder
twijfel werd hij met den 'postdirecteur be
doeld.
Dat had hij toch niet van Bremer ge
docht. Maar wat een gelukkig toeval, dat
hij, de postdirecteur, den brtef in handen
kreeg. Nu kon en moest dat gevaarlijk
mensoh onschadelijk gemaakt worde®.
Zonder lang te overleggen nam de post
directeur hoed en overjas en ging naar
dan commissaris van politie.
De commissaris Brederick woonde in
een kleine villa, niet ver van hiet postkan
toor. Hij zat in zijn kantoor, toen de post
directeur binnenkwam en vroeg lachend:
Zoo, meneer Hansen. Wat ver
schaft me het genoegen?
Meneer Brederick, ik heb een ernsti
ge zaak met u te bespreken. Door toeval
ben ik achter een plan van misdaad ge
komen
De commissaris stond op.
Wat? Een misdaad! Maar dat
is toch onzin. Nou, vertel op.
Ln plaats van een antwoord te geve®,
reikte de postdirecteur den verdachte®
brief aan. De commissaris las en toen hij
hom uit had, ias hij den brief nog eens.
Toen keek hij denkend voot zich uit en
trok eenige ikeeren zwaai* aan zijn sigaar.
Aan wien is de brief gericht?
Aan den boekihodder Bremer.
Zoo, zoo. Dan zou de aansLag op
u gemunt zijn.
De postdirecteur knikte ernstig.
De politie-commissaris Brederick "Sprong
op en liep opgewonden in de kamer op en
neen
Maar dat is gewoon onzin,! Totaal
onmogelijk.. En toch, in den brief wordt
het kort en bondig geziegd. Dus Bremer.
Nou, in elk geval zal ik hem dadelijk
laten arresteer en. Weet juffrouw Else
er iets van?
De postdirecteur schudde neen,
Nu ik zal dadelijk order geven om
Bremer te arresteeren. Dan zal blijken,
wat er van die zaak aan is. Ik zal u dan.'
dadelijk alles laten weten.
De postdirecteur ging heen en liep ern
stig, zooals hij gekomen was, naar huis
terug.
Als een'loopend vuurtje ging een half
uur later het bericht door de stad', dat
Bremer, de boekhouder der firma Muller
Cot, in het kantoor door de polittie was
ingerekend. De waanzinnigste combina
ties werden aan deze ongewone gebeurte
nis vastgeknoopt. Do een beweerde, dat
Bremer een lang gezochte roover was, die
den tijd, dat hij voor de firma moest rei
zen, voor de grootste misdaden gebruikte,
de anderen hielden hem voor een valse hen
munter, omdat twee jaar geleden eens een
valsch tweernarkstuk in de stad was ont
vangen.
Ook Else Hansen hoorde van de arresta
tie van Bremer. Snikkend rende ze naar
haar vader en riep:
ï.k moet naar hem toe. Hij Ls onschul
dig!
De postdirecteur sprak zijn dochter
vriendelijk toe:
Arm kind. Troost je, hij is je onwaar
dig. Hij is een misdadiger.
Dat is niet waar! riep Else met over
tuiging.
Juist wilde.de postdirecteur verklaren
wat er gebeurd was, toen aan de deur ge
klopt werd en de commissaris van politie
haastig 'binnenkwam.
Hij was ea'g boofy
Daar hebt u ons prachtig dn late®
loopen. Hoe bent u aan drie® brief geko
men?
Ik heb hem vanmorgen bij ongeluk
geopend. Het was toch mijn plicht om liet
u mee te doelen, antwoordde Hansen be
deesd.
Wat u zegt. U hebt het briefgeheim
geschonden! U als postambtenaar! Weet u
dan niet wat dat beteekent?
Maar het gaat over een misdaad.
Een misdaad? Do commissaris
lachte boosaardig. Om een roman gaat
het, dien Brem er denkt te schrijven en
waarin hij een postdirecteur om het leve®
wil brengen. Dat is de heele misdaad.
Om een roman! De postdirecteur
was 'in- de war en wist niet wat hij zeggen
zcu.
Nou moet u zelf maar zien hoe u de
zaak weer in orde brengt: Ook in uw eigen
belang, want meti ambtenaren, die heit
brief- en ambtsgeheim niet bewaren,
maakt de regeering niet veel omslag). Ik
zal Bremer hierheen zenden. Adieu.
Pas toen de commissaris de straat reeds
uit was, bekwam de postdirecteur van' zij®
schrik, die hem op het lijf gevallen was bij
de zooeven gehoorde woorden. Schending
van brief en ambtsgeheim! Neem, dat
mocht niet bekend1 worde®. Dan liever nog
een schoonzoon die geen staatsambtenaar
was.
Toen Bremer kwam, werd hij door Else
en'vangen, en wel mot een zóó gelukkig
lachje, dat hij dadelijk alles begreep; ze'
vlogen elkaar om den hals.
Den volgenden dag editor, zagen de in
woners van het stadje, dat (le „roover" en
„valsche munter" zijn verloving met de
dochter van den postdirecteur had' aange
kondigd. „Tijd".
