4 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. 7e JAARGANG No. 1897 e Esicbeli^Gou/ïaitt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 3. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering (P het GEÏLLUSTREERD Z0NDA6SBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze (genten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2»/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenL DINSDAG JANUARI. 1916. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent V Gebrek aan logica. „Het Vaderland" van gisteravond wijdt teen breedvoerig artikel aam. de bestrijding nram den minister van Oorlog, den heer Bosboom, bij de behandeling van diens begrooting, waarbij het blad concludeert, idat die bestrijding eigenlijk niet van be- fceekenis is geweest. Wamt zoo redeneert jhet blad ware die bestrijding werkelijk ernstig gemeend geweest, dam had mem <üe begrooting moeren verwerpen. ,,Zou het nog voor eem anderen minister bunnen gelden, dat mem het niet in 's lands belang vindt, op dit oogenblik eene porte- ifeuille-crisis uit te lokken; dat kan nooit yan toepassing zijn op den minister van jOorlog. Ter wille van 's lands defensie de Jeiding daarvan toe té blijven vertrouwen :aan wie getoond heeft daartegen niet op gewassen te zijn, zou niet alleen met de lo- giaca, maar, wat veel erger is, met de hoog- öfce_belangen des lands spotten." En dan besluit het blad verder, dat vast staat ,,dat mein althans niemand in dem lande weet, die in staat zou zijn, hem (mi nister Bosboom) te vervangen, en die het beter zou doen dan hij." In die redeneering van het ,,Vad." schuilt een verwonderend gebrek aan logica. Het blad spot hier met de logica om z'n eigen ^voorden te bezigen. Tweeërlei is n.l. mogelijk. Eerstens kan imen meenen, dat de minister niet tegen z'n taak is opgewassen, in dien- zin, dat hij 's lands defensie niet bevordert, doch cLeaé daarentegen juist benadeelt. Dat de Ka mer m iet van dat gevoelen is, kan worden besloten uit het feit, dat men den minister aan het bewind laat, m. a. w. vóór de be grooting stemt. Doch, vervolgens, kan men ook van meening zijn, dat de minister niet itegen z'n taak is opgewassen, in dien zin, 'dat aan z'n werk vele fouten kleven, dat anderen het hem verbeteren zouden. En ,yan dit gevoelen kan de Kamer heel .0 0 1 zijn (,en zij is dat oolc ongetwijfeld), (terwijl zij toch den minister aan het be wind laat, m.-a. w. toch vóór de begrooting istemt. In deze omstandigheden plotseling een anderen minister voor den geheel eigenaardige en bijzondere' taak te zetten daartoe mag immers niet worden be sloten,, tenzij uit een onontwijkbare nood zakelijkheid! Men kan dus heel goed beweren, dat het noch met de logica, noch mc{? de „hoogste belangen des lands" spot een minister van Oorlog te handhaven, die niet' tegen zijn taak .zou zijn opgewassen nis men dat „opgewassen zijn" verstaat in de tweede van de dubbele beteekenis, waarin het. ver- étaan kan worden. Generaal Sarrail heeft den Noorschen consul-generaal te Salonrki en 1000 inwoners laten arresteeren. De Grieksche regeering heeft wegens het gebeurde te Saloniki een scherpe protest-nota aan de regeeringen der Entente-mogendheden gericht. Wilson heeft naar aanleiding van het „Persia"-incident zijn huwe lijksreis afgebroken, en is naar Was hington teruggekeerd. Lansing heeft den Amerikaanschen gezant te Weenen opgedragen aan de O'.s enrijksche regee ring inlichtingen te vragen naar aan leiding van het torpedeeren van de ..Persia." - In Kameroen bezetten Britsche troepen Jaunde. Van de oorlogsterreinen. Overzicht, Over het geheel© firomt ten Zuiden van de Pripet vallen de Russen, thans met kracht aan, in (heit bijzonder in de nabij heid van de Roemeensiïht grens. De aan vallen, der Russen wenden tot nog toe steeds 'tot staan gebracht Tot recht ver stand van den .toestaand brengen wij in herinnering, dat in den veldtocht van dei- zen, zomer, al werden de Russen snieft ver pletterd, het voordeel "toch aan de zijde van de „cantralen as geweest. Zij kunnen dreize nieuwe» aanvallen koeren op een nieuw recht front, aanzienlijk korter dan diait langs de- gemeenschap-peil ijko greru&en. Tot nog toe behaalden de Russen slechts kleine voordeden, waarbij hevig gevoch ten werd en .zij zeer groote verliezen de den. Over den uitslag is thans nog niets ite voorspellen. Uiit- Londen wordt gemeld, dat ©en Bniit- s'obe strijdkracht dien eersten Januari. Jaunde in Kameroen lieöEt bezet. 0p Zee. De duikboot- en mijnoorlog. „Reuter" mtldt, dat hei Engeflsche sroomschip „Gletnzyte" en het Japansche stoomschip „Renkokoe Maroe" in den grond zijn gehoond' Van de „Glenzyle" werden 100 menisohem gemed, van de „Keuik-ukoe teAue" de geheet© hernam-' Kling. Amerika en het torpedeeren van de „Persia". De oppocCiie tegen de tegenwoordige Europeesc-he poliilU'eöc dar Vereenigde Sta ten is zeer versterkt door het nieuws van de ramp van de „Persia", seint „Reuter" ud't Washington. Die „New-Youk Herald" vraagt welke waarde de suikerzoete woorden der diplomatie hebben, nu voort durend nog zulke misdaden worden be gaan. Het blad meent, dat het noodig ia het Amerikaansche votl'k te waarschuwen, dat er niet de minste reden voor opltiiimis- me is. Melt heit. oog op het voortduren van de diplomatieke bot rekkingen met de Teu- toonsche mogendheden verzachtten de Vereenliigde Staten, hun eischen; maar de Teuboönische mogendheden hadden wel allerlei uitvluchten', doch stemden in, geien dezer eisctoem toe. De „Tribune" zegt in een artikel, dat voor het bericht, omtrent do „Persia" werd geschreiviesn, herhaaldelijk do aan dacht. van het blad is gevetstrjgd op de schijnheiligheid van de voldoening der Am-ei.iikaamscihe> regeering over de belof ten van Oostenrijk tot verandering van optreden. Die beloften immers worden gedaan op heit zelfde ©ogenblik, dat Oos- tenirijksche duikboot-en de „VflïiLe de la Cio'tat" en, do „Yasaka Maroe" torpedeer den. Het artikel wordt gevolgd door een, nota .wijzende op het „laatslt© bericht" en vragend: „hoe meer moorden, op Ameri ka ansche mannen en vrouwen, zuilen, nog gepleegd moei tien, worden, om de natte te overtuigen, dat zij aan haar «xHchlt niet kan. ontkomen en het niét bi,i •wooraan kan laten. Is Wilson nog 4e trotsch om te vechiten?" Uit Hot Springs (Virginia) wordt d.d. 3 Jan. aan „Reutens" agentschap te New- York bericht: President WÖteon, zal zijn huwelijksreis bekorten en hedenavond naar Washington tierugkeerem met het oog op de nieuwe verwikkelingen, die rich •in den internationalen toestand kunnen voordoen tengevoTige van het in don grond boren van de „Peusr.a". Miniisiber Laouring he<efb Penflield, den Amerikaanse/hen ambassadeur 4e Weenen opgedragen de Oostenrijksche regeering te verzoeken om dhliichtingen, teneinde de nationaliteit van den onderzeeër, die de „Persia" in den grond boorde, te kunnen vaststellen. De consul der Vereenigde Staten te Alexandria bericht», dat de „Persia" e»en 4.7-inch kanon aan boord had, doch de autoriteiten te Washington verklaren, dat, zelfs indien dit 'be.ridht bevestigd wordt, dit feit toch niets uitstaande heeft met het werkelijke geschiVpfumt. Baron Zwiedfioueck, Oostenrijksch zaak gelastigde te Washington, heeft een be zoek gebracht bij minister Lansing en hem verzocht zijn oordeefl. op te schorten, hem tevens belovende, dat zoo hot mocht Mijken, dat een Oostenrijksche ondeazeeër de „Persia" getorpedeerd heeft, Oosten rijk zonder verwijl voldoening en schade vergoeding zou geven voor het 'vepiliea aan Amerikaansche memsohenletvene. Geredden. De readers van de Persia" bench t< d 2.t weden» 11 grredden c-p -3S£a?uïc. zijn. Op den Balkan. De arrestatie der consuls te Saloniki. De Berlijmsche pers maakt zich tot tolk van de verontwaardiging, dis de arresta tie van de consuls te Saloniki daar heeft gewekt. De „TagilTbh'e Rundschau" schrijft: De imhechtenLsneim'ing ds slechts een schakel 'in de lange keten van inbreuken op het volkenrecht, dtie Engeland en Frankrijk niet alleen tegen de oorlogvoerendeaiv maarr vooral tegen de zwakke neutrale staten, hebben gepleegd." De „Vees. Zeilt." verklaart, dat door deze geweld daad de mogelijkheid' om nog eenige meegaandheid te betoonen wegge nomen is. Volgens berichten uit KomstaoïtimopeJ zijn de consuls naar Malta overgebracht Zij hadden nog intijds de coaasuliaa'ts-air- chdeven vernietigd. Aan het „Beiri. Tagebl." wordt echter uit Sofia geseind', dat oaibekend is waar heen de consuls gelbracht zijn. Men weet alleen, dat de arrestatie op zeer ruwe ma nier geschied is. Het Grieksche kabinet heedt wegens het geen te SaLcnuiiki gebeurd is een scherpe .protestnota aan de regeerimgen der En- tente-motgendheden gericht. In diie nota wordt gezegd, dat Griekenland zich ge noodzaakt riet tegen de flagrante, zeer on- menschelij'ke schending vran de souvered- niteit van Griekenland, geschied met vol komen terzijdestelling van de tradiitkxneele regelen' van heb diplomatieke asyirechit en de elementaünéte tradiLtioneele hoffe lijkheid,'te protesteeren. Nog een consul gearresteerd. Generaal Sarrail heeft Leefdder, den Noorschen consuIrgeneraal te Saloniki, in hechtenis latten. meonem. „Reuter" meüidt uit Athene: Er wordt bericht», dat uit documeantem, die in de Oostenrijksche en Duitse he consulaten te Saloniki in beslag zijn genomen, gebleken zou zijn, dat deze ambtenaar betrokken was in spionmage-zaken. De arrestatie wordt druk besproken in rege er.ingskrinigen. Volgens Iberfch'ten in de pers heeft de Grieksche regeering ook geprotesteerd te gen de inhechtenisneming op verdenking van epionnage van Grieksche onderdanen dioor de Enbente-mogemidhedietni Nog meer arrestaties. De geallieerden hebben Zondag te Salo niki 1000 onderdanen, van landen waar mee zij in oorlog zijn, laten arresteoren. Het niets ontziende optreden van gene raal SarraiY de minachting voor de Grieksche rechten veroorzaakt in de open bare meaning groote verfxititeniing, meldb „Wolft" uit Athene. Het Montenegrijnsch kabinet. Het Montenegrijnsch kaJbi.net Sis afge treden. Lazar Mivesjkewitej is belaft met de vanming van een nieuw miribsterie. Vereenigde Staten. Amerika en Frankrijk. Naar aanleiding van vertoogen van heeft d© Fransch© regeeirjng last lot vrijlating" van, verscheiden Duitschers, dli© onlangs door een Fran- schén kruiser diicht bij Portorico aan tcord' van Amerikaansche schepen get- vangen waren genomen. Ford's terugkeer. Ford, die g isteren te New-York aankwam bevestigde, dat zijn terugkeer door riekte was verhaast. Hij deelde méde, dlat zijn meening over de oorzaak van den oorlog gev ijzigd wao. Toen de vredes-ex pe-ditie vertrok, was hij van meaning, dat ban kiers en fabrikanten van ammunitie de verantwoordelijke personen waren, maar hij keerde terug met de overtuiging, dat de volken zeflven de schuldigen rijn. Over de verdere plannen voor de expe ditie is nog niets beslast. Verschillende oorlogsberichten. Uitvoer van eieren. De Roemeenische minister van financiën heeft, naar het ,-Buikarester Tagblatlt" meldt, vergunning verleend, om 1,700,000 clileireni over Palanca naar Duitsichland ulit te voeren. .Vette varkens. In Oostfriesliamd is het aantal vette varkens blijkens telling thans veel grooter dan in den aanvang van 1915. Bovendien is ook de gemiddeld© zwaarte aanmerkelijk grooter dan het vorig jaar, toen ©en zwaarte van, 400 pen den een zeldzaamheid werd genoemd'. In de afgeloopen week werden in Au rich 600 varkens afgeleverd, die niet lichter wa ren dian 500 pond' per dtuk. Krijksgovangenen voor veldarbeid. Mtet 1 Maart aal op aanvrage van d© Landwiirtecbjaftüche Hauptveretiin für Oostfrieslainid de Duitische militaire over heid duizend krijgsgevangenen beschik baar «itill'ljeu, voor veldarbeid in Oostfrieo- land. Buitenlandsche berichten. Ontploffing en brand. Door een ontploffing, gevcllgd door brand, in» het tankschip Aztec" atn heit droogdok te Brooklyn, kwamen een twin tigtal metnechen, die in het ruim werkten cm het lieven. Nederland en de Oorlog. De „E c u a d o r." Volgens bij de<n Kon. West.-Ind. Mail dienst van den kapitein ontvangen tele gram is het stoomschip „Ecuador" Zon dagmiddag 4 uur te Gravesend aangeko men en aldaar geankerd. Stoomvisscher ijbed ij f stil gelegd. In een gistermorgen te IJmuiden gehou den vergadering van schippers van stoom- treilers is besloten voorloopig niet ter vis- scherij uit te gaan. Zij. vragen vam de ree- ders een gratificatie van Mj pC. der netto- besommingen over het afgeloopen jaar als premie voor net grootere gevaar ter zee, voor de groot© vangsten- en-de daarmede gepaard gaande hoogere besommingen. In een afzonderlijk gehouden gecombi neerde vergadering van de af deeling IJmuiden van den Algemeenen Nederland- schetn Zeeliedenbond en van de Zeelieden- vereeniging Volharding, bijgewoond dcor ongeveer 500 zeelieden, is mede besloten voorloopig niet uit te varen met het oog op het groote gevaar ter zee. Zij vragen in het kort van de reeders voorziening van de reddingsbooten; verlichting van de voor. en achtergalgen aan boord; verplichting van de schippers om met de bemanning overleg te plegen inzake de beslissing, waar ge- vischt zal worden; het gecombineerd vis- schen van stoomtreilers; versterking van dek- en machinepersoneel; verplichte ver zorging bij het binnenkomen van schip breukelingen van treilers; het aan boord hebben van vuurpeilen. Er liggen hans reeds ongeveer 120 stoom treilers in de haven. t Kaas. De Kaasvereeniging heeft aa.n de expor teurs bericht gezonden, dat do central© pakhuizen voor volvette Goudsch© kaas nog niet aan alle orders voor deze rsrort yan kaas kunnen voldoen. De exporteurs zullen, voor zoover zij tevens grossier zijn, van de hoeveelheid kaas, die op 18 Decern-" ber nog door hen in het binnenland moest worden geplaatst, van heden af ook zon- FEUILLETON. MARGUERITE. ...Wat? Ben jij bang voor dien slechten kerel, jij, die bang waant voor niemand?" „Ik weet het niet. 't Is een» wolf, zie je." „Jij, je moet eerlijk zijn. Dat is je plicht. Ondervraag je compagnon, en zoo hij iden doove speelt, zeg hem dan waar het op staat... Er moeiten minstens nog achterstallige loohein worden betaald... 'Maair... zal hij niet met de kas op de loop gaan?" „Verheeld jte!... Ik zou hean wed weten te vinden en dan zou hij geen gemakke lijke aan mij hebben." „Ik 'geloof werkelijk, dat, als hij aoiide»- ren bedrogen heeft, hij niet aarzelen zal, «an itegenover jou hetzelfde te doen... iWanit je weet, ik heb altijd je eerlijkheid en je moed erkend." „Dat as waar." Madeleine h'ief rich Uhons uft haai- ge bogen houding op, en haar man tee der «aanziende, sprak ze: „Kom .man, laait ja niet ontmoedigen. Deins niet terug voor een duiivel, die ze «Hen tegen je heeft gemaakt. Jij zoo nauw gezet en zoo energiek, jij bent de man-, om hean een les toe Ite dienen.' „Ja, ja,... j-e hebt goed praten... als ik bedienk, dalt, ondanks al mijn pogen., mijn onduata'ie ten onder gaat!" „Spreek morgen met CazaH venstaiidig «an kloek. Wat Wil hij met dait geld doen?.. Strijd tot het. laatste, opdait een onder- öetming van je, niet op zoo diwaze wijze loeldere," Door die woorden moed vattend, keek Carré re MadeMne innig dankbaar aan... Hoe hacl- hij haar toch zóó 'kunnen mis kennen „Lk dank je, Madeleine," sprak hij ge troffen,. „Morgen zal i!k Cazals behoorlijk onder handen nemen, dat beloof ik je." Den volgenden morgen, nadat het werk, dalt men overigens stedhtis voortzette om den wille van de praatjes der menschen, in gang was gebracht, klom Ganrère de trap op naar de kamer vaoi Cazals, een hef vertrek, geheel met platen behaaigen. In plaats van zijn correspondentie na te kijken,, uit vrees van er aankondigingen van terugzending van geleverde artikelen, of verwijten dn te vindient, amuseerde Car zals zich met kansberekeningen met de kaarten. Hij ontving Carré re met een glimlach en den opgewekten groet: „Bonjour, «ouwe jongen. Wel, wait is er voor nieuws?" „Niets." „Ben je nog altijd kwaad?" „Neen, maar ik ben bezorgd." Car.rère wilde niet gaan ziitten. Op het schrijfbureau leunend, vlak tegenover Cazals, vroeg hij op den man af: „Wat zijt gij voornemens te doen mót do fuiinduizend frank, d'ie renteloos jn on- WabM'eif?" riep Gaza'ls, verschrikt op- spriaigend; en vervolgens, met een vluch tig rood op zijn kaken, schoof hij, zicht baar vertegen, de kaarten bijeeau Maar Garrère, zich naar hem voorover buigend, wachtte o,p een beslist antwoord. „Welnu," antwoordde hij eindelijk, „wij ÖÜlen doen... wij zullen doen... Zie je ouwe Carré re, er moe.t allereerst worden bezuinigd." „Dat is ook mijn meening. Zonder ver wijl moet aan onze arbeiders gezegd, dat we, om -het geneedjschap te vernieuwen, aan eenigen van hen ontslag moeten ge ven... Maar om het gereedschap te her nieuwen moeten, de tien duizend frank worden gebruikt. Zeker." „Dus daarover zijn we het ems, des te beter. Ek zal naar Figneras giaan, om lo- tuslboomm in te koopen." „PardonL ik reis." „O, met uw verlof!... Ik stiel geen groot vertrouwen meer..." „Watl?....." „Ja, zonder mij te wiillen verhéffen, ver klaar ik, dait ik alleen de bevoegde ben in onze ioidustrie. Zooals gij riet, gaat Jacques zelf naar Spanje, omdat hij de waar kent." „Zwijg over Jacques!" stoof Cazals op. Toch begreep hij, dat een twist met Car- rére een gevaar kon opleveren, en, gaf hij,, in schijn, toe. „Welnu, jij zuUt in Spanje gaan reizen», mijn waarde Ganrère. Maar beginnen we voor het oogenblik met onze hervormingen in te voeren. Laten wo near de werkplaats gaan, als je wilt..." Ten zeerste voldaan, dat hij er zoo goed in was. geklaagd, Cazals te doen buigen, •liet Garrère rich door dezen bedriegen als een kind, en kreeg hij weer veria-ouwen in de bestemming van de industrie, die zijn glorie en zijn hartstocht was* Hij ging vooruit de trap af. De weiki'Jieden arbeidden fn het volle zonlicht, dat door de hooge glazen drong,. Custeiloos voort, met het besef van het nu'ttetoo&e hunauer poging ear, de besten dige vrees, dat men hun officieel de slui ting der zaak zou aankondigen. Dezen morgen vooral keken zij de binnen»treden den, wiier ernst hen benauwde, angsittg aan Met een gebaar deed' Carrère de ge raasmakende machine stilstaan, en nadat Cazals 'hem met den elleboog bad aan- gestootetn, nam hij zijn hoed af en sprak: „Mijne vrienden, ik moet zonder terug houding duidelijk en klaar, de zaak uit eenzetten, omdat gij oprecht© en goede medewerkers zijt. Ons huis is in verval, waarom het be loochenen?... Ik zeg met. dat het zich nooit wear zal opbeuren... maar, als wijze maatregel ïn het belang van alten, .is biet noodig, tot bezuinigin gen over te gaan. De brand' heeft ons de grootste schade toegebracht; wij hebben onbedachtelijk onze clientèle overstelpt met. onze lartaketen, en elke week neemt hot getial terugzendingen toe. Bovendien is belt materieel 'te onvolledig, het gereed- schap te eeoivoudig; we zuilen het oiga- niFine van h»et huis gaan vernieuwen, ver beteren. Ongelukkiglijk ech'ter hebben we, om die moeilijkheden te boven te komen, om vorderingen te maken», hulpbronnen noodig. Eerst hebben wij al onze goederen verkocht, en thans zijn wij genoodzaakt, ten minste tijdelijk, van onze vier en twin- tr'g werklied en de vijf vrouwen en onder de mannen do zeven jongsten weg te zeav den. Bij die woorden keken de werklieden elkander versuft van schrik aan. De vrou wen met hoog-roode kleur en zenuwachtig zuchten en met oen werkuigelijk gebaar naar haar catalaansch hoofdtooisel grij- petnd, als om d»it recht te zetten, braditen zij het integendeel in de war. „Het is het kenmerk van den moedigen arbeider, ging Cazals voort, „het ongeluk in d© oogen te zrien. Ons ongeiuk is te wij ten aan-de boosheid' der menschen, of aan een noodlottig iets, dat niet valt af te we ren." In hun angst van den een na den ander op 9traat te zullen worden geworpen, be grepen de werklieden "thans hunme zwakte dn het leven. En lafhartig, dioor wroeging verteerd over het verraad, tegen Ouradou gepleegd, uitten zij nii-et het minste protest tegen een lot, dat zij hadden verdten/L Slechts één, de jongste, Arm and Farrec, „het Moortje" geheeten, protesteerde. „Gij jaagt oovs dus weg?" riep hij driftig uiit. „Wel neen!" antwoordde Cazals met zijn schreeuwerige stem. „Dm u den tijd te geven arbeüd te zoeken, zonder van de werkloosheid to lijden, zullen wij u nog eem maand' houden." „Arbeid kan alleen in de andere fabriek worden gezocht... Zal men ons daar op nemen?" „Waarom .niet?... Gij zijt slechts werk lieden. De eetnig© verantwoordeflijkenom dat wij u van Ouradou hebben afgeschei den, zijn wij, uw meesters." Evenals Anmand waren de andere werk lieden bezield door haat en wrok .tegen Cazals., dien zij betschulidiigden hun beste verwachtingen, te hebben verijdeld. Tegen over dlie geduchte losbarsting der bergbe woners, werd Ca/zals kwaad. HYordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1916 | | pagina 1