22
BUITENLAND.
De Oorlog.
WOENSDAG
DECEMBER.
1915.
No. 1888
(Sou/imit
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groots letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iederè regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handele-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
7e JAARGANG
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 335. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
«genten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2>/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Diplomatieke kringen te Sofia nemen
aan, dat Griekenland thans êen voor
Duitschland welwillende politiek zal
volgen. Een Russisch oorlogsschip en
2 torpedovernielers bombardeeren Warna.
- Een Oostenrijksche aanval op den
Kionte Cocea word door de Italianen
afgeslagen. Hei aantal recruten van
Derby wordt door O'Grady, die Derby
hielp bij het recruteeren, geschat op
bijna 2l/2 miilioen.
Van de oorlcgsterreinen.
Overzicht.
De nieuwe strijd in het westen, dien men
naar verschillende mededeelingen spoedig
kan verwachten, tee kent zich nog niet an
ders af, dan door toenemend artillerie
vuur.
Zoowel in het Engelsche legerbericht als
in het Fransche wordt gesproken van toe
nemende activiteit der artillerie die men
als de voorbereiding van een offensieve
bewoging zou kunnen beschouwen.
Zooals wij gisteren reeds gemeld heb
ben, is de Russische generaal Roeski van
het bevel over de Russische legers aan
het noorderfront, waar hij de aanvallen
van Hindenburg's legergroep tegen Riga
en de linie van de Duna en Dunaburg tot
nog toe gekeerd had, ontheven. Roeski
heeft uitnemende strategische eigenschap
pen aan den dag gelegd. Hij is ook de
man geweest, aan wien het aanvankelijke
succes van de Russische wapenen in Gali-
cië te danken is geweest. Toen het offen
sief tegen de Karpathen begon werd hij,
naar het heet, door toedoen van grootvorst
Nikolaas aan kant gezet. Zeker is, dat hij
weer met het bevel over de N.oorderlegers
werd belast, toen de grootvorst op zijn
beurt afgedaan bleek te hebben en naar
den Kaukasus gezonden werd. Redenen
voor Roeski's aftreden worden niet opge
geven zelfs geen gezondheidsredenen,
die hem vroeger genoopt heetten te heb
ben, het veld te ruimen.
Van de krijgsverrichtingen op het Zuid
oostelijk oorlogster rein zijn de berichten
schaarsch. Men is, volgens een „Reuter"-
beriöht uit Athene, thans aan het onder
handelen over het binnenrukken der Bul
garen, te zamen met de Duitsche troepen,
in Macedonië.
Naar uit Athene aan het „Berl. Tage-
blatt" wordt geseind, is het protest, dat de
Grieksche regeering bij de regeeringen van
Engeland en Frankrijk heeft ingediend
tegen de versterkingvan Saloniki, in
scherpe bewoordingen gesteld. De Griek
sche regeering verklaart, dat de door de
Entente in de omgeving van Saloniki en
op andere punten getroffen maatregelen
tot versterking, niet alleen inbreuk maken
cp de achting, waarop Griekenland aan
spraak moet maken, doch ook het gevaar
doen ontstaan, dat Griekenland in een
scheeve verhouding komt te staan tegen
over de tegenstanders van de Quadruple
Entente. Met een beroep op artikel 5 van
de Haagsche Conventie ziet de regeering
aldus besluit de nota zich derhalve
ge:noodzaakt bij dc Quadruple Entente
nadrukkelijk te protesteeren tegen de niéu
we inbreuken, die de geallieerden op het
punt staan te ondernemen tegen de onaan
tastbaarheid van Griekenlands bodem en
tegen*de neutraliteit van het koninkrijk.
Het heeft er veel van weg, dat de Grie
ken zich bij de centrale mogendheden zul
len aansluiten. Zoo meldt een „Wolff"-
telegram uit Boedapest: ,,In diplomatieke
kringen te Sofia gelooft men waar van
daar aan de ..Pester Lloyd" wordt geseind
dat Griekenland voortaan tegenover de
centrale mogendheden een welwillende
politiek zal volgen en dat de entente-mo-
gendheden haar zaak hebben verloren."
Over het droeve lot der Servische vluch
telingen vertelt de correspondent van de
„Times" te Saloniki het volgende:
„Slechts ieen klein deel van do Serviërs
did hun land1 ontvluchtten, kwamen 5n
Gri'eksch Macedonië. Toen de convengee-
rende Oodteoirijksch-Duitsche en Bulgaar-
sdhe legers oud-Servië schoonveeg d en
trokken de meeste Servische mannen, die
niet van militairen leeftijd waren, de we
gen langs die naar het westen en zuid
westen leidden. De meeste vrouwen en
kinderen bleven thuis. Toetn do indringers
de grenzen van Oud-Servië bereikten wa
ren naar schatting ©en 750,000 vluchtelin
gen op do vlakte van Kossowo verzameld
Op weg naar Albanië en Montenegro. Van
decern, worden wel een 250,000 gedwongen
zioh aan de Oostenrijkers en Dultschers
te onderwerpen. Maar de overblijvende
500,000 gaven de voorkeur aan 'het gruwe
lijke vooruitzicht van een winter in de on
herbergzame sneeuwbedekte bergen van
het westen.
Weinig is nog omtrent hun lot bekend
geworden, maar de reeds bekende feiten
maken het waarschijnlijk, dat duizenden
zijn omgekomen door koude en gebrek of
verscheurd zijn door de wolven.
De correspondent vertelt, dat toen hij
in het begin van Novemib&r Mitroviitea
verliet, het. brood al bijzonder schaarsch
was. Lieden, die de troepen vluchtelingen
zagen toen ze de passen naar Albanië en
Montenegro overtrokken, verklaren, dat
die lieden toen hoofdzakelijk leefden van
het vleescih der dood© dieren. Er viel veel
sneeuw en het was bitter koud en daar de
Moutenegrijnsche bergen bij de Servische
grens geen bossc-hen dragen^ misten de
ongelukkigen ook elk middel om zich te
verwarmen. Weinigen van hen, die in
deze richting vluchtten, zullen hun lijden
hebben kunnen overleven. Als er overle
venden de Adriatische kust hebben be
reikt, zullen zij dringend hulp noodig heb
ben;
Met de vluchtelingen, die de provincie
Saloniki hebben bereikt misschien hoog
stens 10,000 is het beter gesteld. Voor
hen wordt goed gezorgd door de hulpco
mités en velen hebben werk gevonden bij
den aanleg der verschansingen voor het
Fransch-Engeleche leger."
Op de andere oorlogsterreinen is het
rustig gebleven; van het Zuidelijk oorlogs-
terrem wordt gemeld, dat een Öostenrijk-
scho aanval op den Monte-Cocca door de
Italianen is afgeslagen.
0p Zee.
Maritieme activiteit der geallieerden.
„Reuter" meldt uit Athene: Uit diplo
matieke bron wordt vernomen, dat een
Russisch sjagschip en twee torpedo-jagers
Warna gebombardeerd hebben.. Deze oor
logsschepen werden gevolgd door zestien
transportschepen, vol troepen.
Een Engelsche onderzeeër heeft het
Duitsche stoomschip „Heros" en andere
vaartuigen in de zee van Marmora tot zin
ken gebracht.
De duikboot- en mijnoorlog.
Lloyds meldt dat het Engelsche s.s.
„Huntly" vroeger het Duitsche s.s.
„Ophelia" gezonken is.
Het Engelsche s.s. „Belford" van
Glasgow" is, naar „Reuter" meldt, gezon
ken; de bemanning is gered.
0p den Balkan.
De verkiezingen in Griekeniland.
„Reuter" meldt uit Athene: De uitslag
der verkiezingen voldoet, wegenis het over
weldigend aantal onthoudingen, de partij
van Veniizelos.
In de districten, waar de uitslag reeds
bekend is, hebben 19,321 kiezers gestemd,,
tegen 73,993 hij de vorige verkiezingen.
Naar schatting heeft slechts een derde
deel van de 700,000 kiezers, die in Mei 1.1.
hebben gestemd, thans aan de verkiezing
deelgenomen.
België.
Een generaal veroordeeld.
De Brusselsche correspondent van het
„Hbld." meldt dd. 20 December:
Volgens een heden aangeplakt biljet zijn
te Charleroi op 9 dezer door den krijgs
raad ten velde veroordeeld:
Ter dood:
de vreemdeling Alexander Szek, natio
naliteit onbekend., laatstelijk te Brussel
gevestigd geweest, wegens verraad in
oorlogstijd.
Tot drie jaren dwangarbeid:
de generaal in ruste Luciaan Buys, uit
Antwerpen.
Tot Twee jaar en zes maanden dwang
arbeid:
de arbeider Alexander de Bok, uit Brus
sel, beiden in het bezit der Belgische natio-.
naliteit, ter zake van het bevorderen van
daden van verraad in oorlogstijd.
De doodstraf, tegen Szek uitgesproken,
werd op 10 December door den kogel vol
trokken.
f- Duitschland.
Uit den Rijksdag.
In cle gisteren gehouden vergadering
van don Rijksdag heeft rijks-minister
Solf op oen vraag van Bassermann (nat.
lib.) nopens de Engelsche bewering dat
Duitschland sedert langen tijd een aanval
op Britsch Zuid-Afrika had voorbereid,
ophelderingen gegeven, over hetgeen voor
don, aanval op Duitsch-Zuid-West-Afrika
is geschied.
Hierop volgde de tweede lezing van het
wetsontwerp tot goedkeuring van het aan
vullend krewflet van 10 milliard mark; het
krediet werd in tweede en derde lezing
goedgekeurd.
De voorzitter sloot hierna de zitting met
de beste wenschen voor Kerstmis en
Nieuwjaar.
De Rijksdag is tot 11 Januari 1916 ver
daagd.
Frankrijk.
De Fransche socialisten en de interna
tional© betrekkingen.
Het congres van de Fédération Socialis-
te de la Sein© hield zijn tweede zitting.
Met verpletterende meerderheid, 9947
stemmen tegen 545, werd het voorstel tot
hervatting der internationale betrekkin
gen verworpen.
Dit is liet antwoord, zegt „Havas", op
de pogingen, te Zimmerwald door de Duit-
schers gedaan.
Noorwegen.
Ford's vredesexpeditie.
- Zaterdag is de „Oskar II" te Christian-
sand aangekomen. In een gesprek met
vertegenwoordigers van de pers heeft
Ford, volgens de „Times", vertelaard, dat
het thams het tijdstip is voor een vrede op
('en grondslag van den statos quo ante
helium. Persoonlijk wilde bij niet vele in
lichtingen omtrent de plannen der expe
ditie geven, maar een der overige leden,
mevr. Schwimmer, verk'.aarde, dat het
plan bestaat, om in allo neutra'e landen
commissies te vormen. Na Stockholm en
Kopenhagen zal ook Den Haag bezocht
worden, waar "de expeditie de vertegen-
we ordigers van Spanje en Zwitserland zal
entmoetan.
Het schijnt dat er intussdhen zóó groot
verschil van, meening tusschen de ver
schillende leden der zending is ontstaan,
dat een deel der leden te Ohristiania zal
achter (blijven en zich niet verder met de
zaak bemoeien.
Verschillende oorlogsberichten.
Een nieuw Belgisch Grijsboek. De
(Belgische regeérinig zal hinnjènkort «on
derdie Grijsboek uitgeven. Het dient als
antwoord op het Duitsche Witboek over
de franctireura.
Engelsche verliezen in Servië. De
Engelsche onder-minister van oorlog heeft
in het Lagerhuis medegedeeld, dat het ge
heel® verlies van de Engelschen in Servië
op 11 December was 32 officieren en 1246
man, van wie een officier en 85 man ge
dood werden.
De kameel en van Hagenbeek. De „Fi
garo" deelt mede» dat, om zich vooj- te be
reiden voor den veldtocht naar Egypte,
de Duitsche soldaten thans bezig zijn te
leeren .rijden op de uit de menagerie van
Hagenbeek geleende kam eel en.
Geen dame© naar Egypte. Wegens
het groot© aantal Engelsche dames, die
naar Egypte wenschen te gaan, heeft de
Engelsche regeering op verzoek van het
Britsche opperbevel besloten, geen ver
gunning meer te verleenen aan dames om
naar Egypte te gaan. Degenen, die reeds
.in het bezit zijn van paspoorten voor
Egypte, worden gewaarschuwd, dat zij
zender vergunning van den bevelhebber in
Egypte, toch geen voet aan wal mogen
zetten.
De „Zeeoorlog". Van het begin van
den oorlog tot einde November zijn
volgens ahededeeling van bevoegde zijde
aan de ..Korrespondemz Norden" 734
handelsschepen van de ernitenite-mogend-
heden, metende 1,447,628 ton, in den grond
geboord. Op redeeming van duikbooten ko
men daarvan 568 schepen, met 1,079,402
torn inhoud, van mijnen 93 schepen met
94,709 ton (inhoud. Van Jie in don grond
geboorde koopvaarders behoorden 624
schepen, metende 1,231,944 ton, tot de En
gelsche koopvaardijvloot.
UiT/oerverboden., ,De Deenscho req
geering heeft den uitvoer van* alle vetten
en zuren verboden.
De Noorsche regeering heeft den uit
voer van sodiumnltraat venboden.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
Langer in dienst houden
van ingelijfdenbijde
militie.
Terwijl men bij het afdeelingsonderzqek
er zijn voldoening over uitsprak, dat de bij
de onbereden korpsen ingelijfden der mi-
litieplichtigen 1906 en 1907 op 1 Jan. a. s.
naar de landweer zullen overgaan om,
zoodra de sterkt© van den geoefenden
landstorm dat mogelijk maakt, naar huis
te worden gezonden, drongen vele leden
er op aan, dat nok de bij de onbereden
korpsen ingelijfden der lichting 1908 niet
langer als militie zouden worden aange
merkt, maar naar de landweer zouden
overgaan. Zoolang deze personen mili
ciens zijn, is oproeping van landstorm te
hunner vi vanging niet mogelijk.
Voorts drongen verscheidene ieden er
op aan, dat ook de oudste lichtingen van
die troependeelen, *op welke geen land
weerplicht rust de bereden korpsen, tor-
pedisten eii zeemilitie naar huis zou
den worden gezonden. Bedoelde miliciens
staan in zekeren zin met landweerman
nen gelijk. Eenige leden spraken hierbij
hun meening uit, dat deze miliciens ook
door landstormklassen moesten worden
vervangen.
Er werd op aangedrongen de landstorm
klassen zoo spoedig mogelijk op t© roepen
en te oefenen, opdat in zoo snel mogelijk
tempo vervanging van thans onder de wa-
penen zijnde mannen door landstorm-
mannen kunnen plaats hebben.
De hoofdredacteur v an de
„Telegraaf" in v r ij h e i d
gesteld.
De heer J. G. Schroder, hoofdredacteur
van „De Telegraaf" is gisterenavond
kwart voor achten uit zijn voorloopige
hechtenis ontslagen, na daarin twee en
een halve week te hebben doorgebracht.
Nader meldt men:
Te halfzeven ontving de directeur van
het huis van bewaring de lastgeving den
heer Schroder in vrijheid t© stellen. Te
halfacht kwam de inmiddels ontboden
auto voor, aan den ingang van het hui9
van bewaring aan de Weteringschans.
Enkele nieuwsgierigen hadden zich inmid
dels om de auto geschaard. Te halfachtb
werd de poort van het huis van bewa
ring wederom geopend.
Spoedig verspreidde" de mare zich door
Amsterdam en vele rijtuigen en auto's
brachten in den loop van den avond vele
jbf|tingstellendeni en nieuwsgierigen aan
die den weergekeerde hartelijk de hand
wilden komen drukken, doch door de te
lefoon en aan de deur heette het onverbid
delijk: De heer Schroder is voor niemand
te spreken."
Omtrent de redenen, welke geleid heb
ben tot de invrijheidsstfelling van den
heer ScTirödor wns tot *s avonds laat nog
niets bekend. Wij kunnen hieraan toevoe
gen, dat kort na de arrestatie van den
heer Schroder door diens rechtsgeleerden
raadsman, rar. J. Kappeyne van de Cop-
pello, een request tot de rechtbank was ge-
itifchtj, houdende verzoek tot invrijheids-
stelling van den heer S. Tot laat in de
avond wai echter noch bij mr. Kappeyne,
noch bij den heer Schroder iets bekend
omtrent de gronden, waarop de beschik
king van de rechtbank tot de invrijheid
stelling van den heer Schroder berust.
De Nederlandsche mail.
Naar het „Hbld." verneemt, is opnieuw
de Nederlandsche mail van een schip va.n
de Hol'land-Amerika-lijn gehaald: de
„Noorderdijk", een vrachtboot van de N.
A. S. M.„ heeft cfe mail in (handen der En
gelschen moeten achterlaten.
Uien- en preizaad.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft het navolgende bepaald:
Aan erkende exporteurs van uienzaad
en preizaad kan vergunning worden ver
leend tot uitvoer van bepaalde partijen
dezer zaden.
Aanvragen om vergunning tot uitvoer
van uienzaad en preizaad dienen te wor
den gericht tot den minister van land
bouw, nijverheid en handel.
Deze aanvragen, te stellen op gezegeld
papier, moeten voorts een opgave bevat
ten van de soorten van uienzaad en prei-
zaad, alsmede de hoeveelheid van elke
soort, waarvoor de vergunning tot uitvoer
wordt verlangd.
PROVINCIALE STATEN.
Subsidie openbare leeszalen.
In de vergadering van Provinciale Sta
ten was gisteren o. m. aan. de orde het
voorstel van Ged. Staten tot verleening
van subsidie aan de Vereeniging „Open
bare Leeszaal en Biblioheék". De heer
Wesseliftg (R.K.) verklaarde zich te
gen deze subsidie. Het standpunt der Ka
tholieken in dezev aldus spr., is door Mr.
Aalbere© uiteengezet in een brochure,
waarin hij tot de conclusie komt, dat een
Katholiek niet kan medewerken aan de
oprichting, het bestuur of het subsidieèren
van dergelijke instellingen.
Wat de anti-revoluftionairen en christe-
lijk-historischen aangaat, ook in hun krin
gen komen gezaghebbende personen voor
die met het standpunt der Katholieken
meegaan.
De heer Pe r a (A.R.) verklaarde even
eens te zullen stemmen tegen het voorstel
van Ged. Staten. Een bibliotheek, aldus
spr., die een allegaartje is van allerlei
lectuur, kan nimmer bevorderlijk heeften
aan het geestelijk welzijn van 'het volk.
De heer Karstens {R.K.) motiveerde
zijn stem tegen het voorstel van Gedepu
teerde Staten. Het geldt hier een nieuwe
zaak voor de Staten. En als een schaap
over de brug is, komen er meer.
Spr. acht subsidies voor bestrijding van
tuberculose e. d. van veel grooter belang
voor ons volk dan dit subsidie.
Ook is spr. niet zoo gerust over de com
missies van toezicht op de openbare lees
talen.
De heer Kolkman (R.K.) zegt als
Katholiek vóór het voorstel te zullen stem
men. Spr. is 6teeds geweest tegen het
neutraal openhaar onderwijs, omdat daar
bij de godsdienstige begrippen niet wor
den gerespecteerd, maar het neutrale van
de openbare leeszaal is, aldus spr., dat
er „elk wat wils" is; er js ook Katholieke
lectuur.
Spr. zeide ook de neutrale apenbare lees
zalen niet zoo gevaarlijk te vinden voor
hen, die „gekneed" zijn in het Katholieke
beginsel. Tegenover deze moaning van den
heer Kolkman stellen wij vast, eerstens,
dat ook zij, die in het Katholieke beginsel
„gekneed" zijn, zich mi et sterk genoeg
mogen denken om nu maar alles, rijp
en groen, te gaan lezen; en, vervolgens,
voor hoevelem, die niet „gekneed1" zijn in
het Katholiek beginsel, is de openbare
leeszaal een gevaar om hun nog niet ten
volle uitgegroeide of reeds zwakke over
tuiging geheel cm al te ontwortelen. Zou
den Katholieken ais vaste regel in de neu
trale open/bare leeszalen alleen Katho
lieke lectuur lezen, misschien behoefden
wij onzen gteun aan een subsidie voor deze
inrichtingen niet te onthouden vanwege 't
gevaar, dat er voor de Katholieken in
schuilt; al blijven zij vanwege het „alle
gaartje" tooh ook o. i. als algemeen© regel
min of meer een gevaar voor andersden
kenden. die heuseh niet langs den weg
van zulk een onderzoek tot een rijp en zelf
standig oordeel zullen komenj. maar inte
gendeel dikwijls verward zullen raken in
een wirwar van meeningen.
Het voorstel van Ged. Staten om de sub
sidie te verleenen werd ten slotte aange
nomen met 44 tegen 26 stemmen.
Tegen stemden de heeren: Juhgemburg,
Stams", Scheer, van Briel Sass, Hoogen-
booon, van Ruyven, van de Velde, van
Liefland, van 'der Vijver, Wesselimgi. Hoo-
gewegen, Briët, Kers tens, Pera, Ouwe
hand, van der Pols, den Hoet, Brunt, van
Dobben de Bruyx», Bijl, ^riens, van der
Meer, van Rij, Karremum, van Galen," W.
Warnaar.
Niets doen onder de militairen.
Onder den titel „Des duivels oorkussen"
schrijft „De Tijd" de volgende beschou
wing! die zeer de aandacht verdient:
Men weet dait de Regeering opnieuw een
oorlogskrediet vam 50 miliioen heeft aan
gevraagd boven de gewone begrooting
van 1916. De minister van Oorlog ziet in
het onmiskenbare gevaar voor een vijan
delijke overrompeling de voornaamste
aanleiding, dat voortdurende gereedheid
onzer strijdkrachten onafwijsbaar noodza
kelijk is. De gevaren, waaraan wij zijn
blootgesteld, bestaan "wog onverminderd
en kunnen onverwacht een ernstig karak-
ter aannemen. Het denkbeeld om alleen
voor grensbewaking en voor bezetting der
meest bedreigde punten troepen te be
stemmen, is dan ook niet voor verwezen
lijking vatbaar.
Er is niet do minste twijfel aan, of dc
Staten-Generaal zullen ook dat crediet
weer zonder verzet toestaan en het volk
zal den last er van weer op zijn schouders
nemen, ongeacht de onzekerheid wanneer
en. de wijze, waarop hij er ooit van zal
worden afgenomen.
Maar er is toch een zaak, die wellicht,
al is het maar door één paar volzinnen,
in de Tweede Kanoer tot uiting zou kun
nen komen,, n.4. de constructie onzer troe-
penlegering en de verzorging der jonge
mannen. Daarover tooh is iets te zeggen
wat gaheel buiten de militaire techniek
valt, zoodat het niet te verwonderen zou
zijn als er eenige aandacht aan geschon
ken wordt. Er zijn officieren genoeg, oio
zien en voelen wat daaraan ontbreekt en
die hoogere autoriteiten zouden kunnen
inlichten en misschien op weg helpen tot
verbetering; maar er moet dan toch van
hooger hand een impulsie daartoe uit
gaan.
Wat wij bedoelen is de volstrekte ledig
heid, waarin duizenden miliciens, land
weer- en landstormmannen hun dagen
doorbrengen. Niet overal .is dat het geval,
maar in tal van kantonnementen, in ba
rakken en loodsen op afgelegen plaatsen
is gebrek aan bezigheid. De militaire oefe
ningen zijn voltooid, de mannen kunnen
alleen nog wat herhalen getheoretiseerd
worden en nu en dan op manoeuvre gaan.
Spel in de open lucht is niet mogelijk an
ook geen bedrijf. Men mist den dagolijk-
schen verplichten arbeid als een heerlijk
gave Gods en geeft zich over aan de be
rusting en de lamlendigheid van natuur-
menschen, die voor alles onverschillig
worden.
De demoraliseerende invloed der ledig
heid, door de meer ontwikkelden waarge-
remen onder hun kameraden, doet hen
bezorgd vrageni wat na de mobilisatie dat
malengeren zal uitwerken op de jonge
levens, die zoo langen tijd aan hun natuur
lijken werkkring onttrokken zijn geweest
Met jaiouzie wordt gekeken naar de kam
pen detr geïnterneerden on vluchtelingen,
voor wie man ten ©lotte toch bezigheid
