BINNENLAND.
KRONIEK.
1914.
29 October. De Turksche vloot, die
met de Duitsche kruisers „Goeben" en
„Broslau" iq vermeerderd, opent in de
Zwarte Zee de vijandelijkheden tegen Rus
land. De Russen blijven tegen de Dult-
sche en Oostenrijksche troepen voortgang
maken en bezetten Strykof, Reczkof en
Nowo Miasto. De Duiteche kruiser ,,Em-
den" boorfi op Bè reede van Poeioe Pinang
den Russischen kruiser ,,Sjemtsjoeg" in
den grond, alsmede een Franschen torpe
dojager.
Cardiff zijn vrouwelijke postboden aan
gesteld.
Voor de zielen der gesneuvelde soldaten.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" meldt: Den 7den November zal op
verlangen van Z. H. den Paus een plech
tige Requiemmis worden opgedragen voor
de zielen der soldaten, die sedert het be
gin van den oorlog gesneuveld zijn. De
plechtigheid zal plaats hebben in de kerk
van St. Jan van Lateranen. Het H. Col
lege cal de leden van het corps diplomatique
bij don H. Stoel zullen officieel tegenwoor
dig zijn.
Prins George van Servië. Prins George
van Servië, die in den aanvang van den
oorlog het bevel over een divisie voerde,
heeft om gezondheidsredenen zijn com
mando moeten neerleggen en wordt te
genwoordig in een sanatorium te Rome
verpleegd.
Een nieuw ontploffingsmiddel. Vol
gens een ,,Reuter"-bericbt uit Christiania
heeft een Zweedsch ingenieur, Wulff Nor-
melli geheeten, een nieuw en zeer krach
tig werkend ontploffingsmiddel uitgevon
den, dat hoofdzakelijk uit ammonium-
nitraat bestaat. Het is bij proefneming'
gebleken 25 pCt. meer kracht te ontwik
kelen, dan eenig ander ontploffingsmiddel,
dat voor vulling van granaten kan dieajpn.
Buitenlandsche berichten.
Mexico.
Volgens een telegram uit El Paso
JTexas) zijn Ernest Fayton, een rijke
Engelseho mijneigenaar, en een onge
noemde printer door een gewapende,
bende medegevoerd naar het district
Guannaceni in Chihuahua. Het Engelsche
gezantschap te Washington heeft vertoo-
gen gericht tot het Amerikaansche de
partement van buitenlandsche zaken en
tot generaal Carranza.
Nederland en de Oorlog.
Militaire rijwielkaartem
De militaire rijwielkaarten, welke 1 No
vember a.s. worden ingevoerd, zullen ook
bij winkeliers, militaire cantiines enz.
verkrijgbaar worden gesteld.
Rund-^n sch ap en vleesch.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft me t ingang van 4 Novem
ber a-s. ingetroikken zijn besdhókkingen
betreffende den uitvoer van rundvleesdh
en van schaipenvleesch en bepaald, dat uit
voer van rund- en schapen-vlecsch alleen
mag geschieden op vertoon van consenten,
afgegeven door de Rijkscommissie van
Toezicht op de Varkensvleeschvereeniging.
Consenten worden afgegeven aan hen,
die- als exporteurs van rund- of schapen
vleesch zijn cngeschreVen.
Eieren.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft art. 8 van zijn beschik
king van 14 October 1915, betreffende den
uitvoer van eieren aangevuld met de vol
gende bepaling:
,",De exporteurs van geconserveerde ede-
ren, welke de in de le alinea van dit arti
kel bedoelde opgaven van de voorraden
geconserveerde eieren niet overeenkom
stig de door de Commissie van Toezicht
vastgestelde bepalingen vóór 1 November
3915 hebben verstrekt, kunnen voor deze
voorraden geen consent van uitvoer meer
bekomen."
Kool.
De minister van Landbouw, Nijverheid
©n Handel heeft nader bepaald, dat met in
gang van 29 October 1915:
lo. de exporteurs van roode herfstkool
ven-plicht zijn Van elke honderd kilogram,
waarvoor zij consent aanvragen, dertig
kilogram voor bimnemlandsch verbruik
beschikbaar te .Stellen, tegen den prijs van
9 cent per kilogram;
2o. de exporteurs van gele savoye kool
verplicht zijn van elke honderd kilogram,
waarvoor zij consent aanvragen, twintig
kilogram voor binnenlandsch verbruik be
schikbaar te stellen, tegen den prijs van
2'/a per kilogram.
L ij n o 1 i e.
Bij kon. besduit van 28 October 1915, is
de uitvoer van lijnolie verboden.
Grondwetsherziening.
Naar het „Vaderl." verneemt, zullen de
voorstellen, tot Grondwetsherziening bin
nen weinige dagen de Kamer bereiken.
Kamerverkiezing Amsterdam IX.
Bij de gisteren gehouden stemming ter
verkiezing van een Lid van de Tweede Ka
mer in het district Amsterdam IX (vaea-
turc-W. Vliegen) zijn uitgebracht 13,439.
geldige stemmen (volstrekte meerderheid
6770; aantal kiezers 24,967).
Op den heer J. van den Tempel (S D.
A. P.) waren uitgebracht 7121 Stemmen,
op'den_heer W. de Vlugt (A. R.) 5897 en
op den" heer D. Wijnkoop (S. D. P.) 421
stemmen, zoodat gekozen is^e heer J. van
den Temj>eL
De uitslag van deze verkiezing valt niet
te verwanderen, als men bedenkt, dat heel
het lm'ksdhe bloc voor dezen candidaat in
het gareel ie getreden.
Gouverneur-Generaal van Ned.-lndlë.
Naar we reeds meldden, is benoemd
tot Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
inr. J. P. Graaf van Limburg fctyrum, ge
zant van Nederland te Stockholm.
Mr. J. P. Graaf van Limburg Stirum is
ongevear veertig jaar oud. Mij heeft te
Leiden gestudeerd en is daar op een vol
kenrechterlij ke dissertatie tot Dr. in de
rechtswetenschap gepromoveerd. Kort na
zijn promotie trad hij in diplomatieken
dienst. Hij is werkzaam geweest te Rome,
te Konstantinopel en te Peking.
Op het oogenblik is mr. van Limburg
Stirum Harer Majesteits vertegenwoordi
ger in de Noorsche landen.
Het grootste gedeelte van zijn diploma
tieke loopbaan he\;ft hij in Den Haag, op
het departement van buitenlandsche za
ken doorgebracht, waar hij onder ver
scheidene ministers laatstelijk onder
minister van Swinderen chef van het
kabinet is geweest.
Het! overlijden van mr. L. H. N. Regout.
De Romeimsche correspondent van ,,De
Tijd" meldt nog, dat bloedarmoede mr.
Regout tot het uiterst© verzwakt had. De
stilstand van, de voedselopneming sloot een
herstel van krachten uit en de ontsteking
der ingewanden had de lichamelijke func
ties van den lijder ten laatste zoo gedes
organiseerd, dat de geoieesbeeren het einde
nog spoediger verwachtten dan dit geko
men is. Tot Dinsdagavond had mr. Regout
de beldeithedd van geest bewaard, waar
door hij zich tijdens zijn lerven onder
scheidde. Met al de k-almtq, welke hem
eigen was, had hij te voren zijn "Beschik
kingen gemaakt en aan mevrouw Regout
toevertrouwd.
Nadat Dinsdagavond de patiënt het be
wustzijn had verloren, waarschuwden de
geneeslheeren de in R'oime aanwezige fami
lie Regout, dat het meest ernstige te vree
zen was. Den ganse hen nacht bleef me
vrouw Regout in de kliniek der Filles de la
Sagesse waken, door enkele zusters bijge
staan. Eerst des morgens trad de eigenlijke
doodstrijd in en niet lang, nadat de mid
dagklokken het Angelus-teeken hadden ge
luid, gaf mr. Regout den geest, juist op
zijn 54sten verjaardag.
Het' overlijdensbericht werd onmiddellijk
telefonisch overgebracht door den kardi
naal staatssecretaris Gasparri. Deze deed
haar mededeelen aan Z. H. den Paus, die
aan zijn omgeving niet verborg, hoezeer zij
hem ontroerd had.
De ,,Osserva!ore Romano" schrijft o. m.:
.,Door gezonde godsdienstige beginselen
geleid, heeft mr. Regout zijn lijden met
christelijk heroism© gedragen en zich met
voorbeeldige devotie onderworpen aan
Gods Wil tot de diepste stichting van al
len, die zijn ziekbed omringden.
,,In den korten tijd, dat hij te Rome ver
toefde, heeft hij zich alhier even gnoote
achting en bewondering zijner uitmunten
de gaven weten te verwerven als hem in
zijn vaderland waren ten deed gevallen.
Zijn spoedig afsterven, waarover de H.
Vader zidh zoo levendig bedroefde, zal ook
onder de kerkelijke waardigheidsibeklee-
ders ten Vatican© en zijn medeleden van
het corps diplomatique ernstig leedwezen
veroorzaken, gelijk trouwens bij edlen, die
hem tijdens zijn al te kort verblijf in de
.Eeuwige Stad leerden kennen."
•Een particulier telegram d.d. gisteren
uót Rome meldt aan d©T,Msbd.":
Het lijk van gezant Regout as heden op
het praalbed fjel-egd. Verschillende kardi
nalen, prelaten en andere hooggeplaatste
personen begaven zich nog naar het sterf
huis om» een bezoek van rouwbeklag bij de
familie van den overledene af te leggen.
Morgenochtend zal de overbrenging van
het lijk naar de kerk van de H. Theresia
plaats hebben, waar om half elf een plech
tige H. Mis zal worden opgedragen.
„Aalmoes voor den Paus."
De veertiende lijst in Sint Bavo sluit op
25 Oct. met een totaal bedrag van
i 44.458,39%-
Het geheime Onderwijs-siuk.
De „Tejegr." meldt, dab gisternamiddag
van wege de justitie te hare bureelo is ge
ïnformeerd naar de herkomst van het
geheime „Onderwijs-stuk", dat het blad
op 16 October heeft gepubliceerd.
De hoofdredactie heeft elke inlichting
omtrent dit punt geweigerd.
Korte Kroniek.
De Bond van Wollenstoffenfabrikan-
ten te.Tilburg heeft besloten algemeen een
duurtetoeslag toe te staan.
De gemeenteraad van Haarlem be
sloot aan de gemeentebeambten een
duurtetoeslag te geven op de vol
gende wijze: a. aan hen, wier inkomen
de som van f 69.33% per maand of f 16 p.
wfeek niet te boven gaat, f 4.33 per maand
of f 1 per week, benevens voor elk kind be
neden 16 jaar f 1.03% per maand of f 0.25
per week. b. aan hen, wier inkomen de
som van f 69.33% per maand of f 16 per
week overschrijd, doch f 83.33% per
maand of f 20 per week niet te boven gaat,
voor elk kind beneden 16 jaar f 1.08% per
maand of f 0.25 per week; c. aan heai, wier
•inkomen de vermelde sommen over
schrijdt, en daardoor minder zouden ont
vangen dan zij met den toeslag zouden
genieten, indien hun inkomen lager zou
zijn, het verschil bij te passen.
Gemengde berichten.
De moord te Maren. Betreffende deze
dieptreurige geschiedenis meldt men aan de
„Msbd." uit Oss, d.d. 28 dezer nog het vol
gende
De verslagene heette Fr. Vermeulen,
woonde als huishoudster by haar zwager
Chr. J. W. in en stond in elk opzioht zeer
gunstig bekend. Zij werd op bed vermoord,
hetgeen blijkens rapport van den dokter in
den vroegen morgen moet zijn gebeurd. De
linker slagader van den hals was doorge
sneden, terwijl haar gelaat nog verschillende
andere wonden vertoonde. Ook haar hand
was eenigszins verwond, hetgeen er op wij6t,
dat zy zicli nog verweerd heeft.
De verdaih'.e, haar zwager Chr. J. W., van
beroep landbouwer, b'.yl't hardnekkig alle
schuld ontkennen. Hij was des nachts met
de verslagene alleen in huis. In den ochtend
geraakte hij te water tusschen de Maasdijk
en de Maas. Druipnat en bibberend van kou
naar huis teruggekeerd, ontdeed hij zich van
zijn nat pak op aanraden zijn van arbeider, c-n
legde zich te bed neer. Eerst daarni zeide
hij tot dezen: „Cijn is dood, Ik wou, dat
Onze Lieve Heer mij haalde." Nadat de ar
beider zich van de waarheid dezer woorden
overtuigd had, snelde deze in allerijl naar
buiten om een geestelyke en medische hulp
te halen. Pastoor en dokter konden echter
slechts den dood van het slachtoffer consta
teeren.
De gemeente-politie arresteerde daarop W.,
dio protesteerde en aanvankelijk niet uit
zijn bed wou kon e
Eenigen tijd later arriveerde ook de maré
chaussee uit Oss, die inmiddels gewaar
schuwd was en d a:op het onderzoek m deze
diep-treurige zaak verder leidde.
Onnoodig te ze.'gen, dat deze vreeselijke
moord in het anders zoo rustige Maasdorpje,
groote opschudding verwekte.
Yerduisteriiig van 6000 Francs. Op
aanwyzing van de Haagsche recherche is
dezer dagen te Tilburg, waar hij werkte in
een wollenstoffe.il:.b iek, i angel o.iUeu zekere
J. H., vere'a bt van verduister ng \an 6000
francs ten a 'eric van een textiel abrjkant
te Roubaix gepleegd. Bij zi n aanhouding
was H. nog m het b z'.t v.in ten belangrijk
bedrag. Hij ontkende het h m ten laste ge
legde en na ingewonnen informaties te Rou
baix heeft de commissaris van politie te
Tilburg, hem bijebrekaan vel loonde bewijs,
op vrije voeten moeien stellen.
Zyn verdiende loon. Te Delft ontvirg
een oude man voor eenigen tijd een erfenisje
groot f4000. Dit meevallertje, waarop niet
gerekend_was, wist bij niet beter te l eteggeri'
dan door het zijn kostbaas in bewaring te
geven. Deze dacht bij zich zelv ju een veilige
belegging gaat bovpn alles en bia:ht het
geld op da postspaarbank
Ue oude man kreeg een boekje waarop
flOUO werd ingeschrev- n, de kostbaas en
diens vrouw lieten e\e .aeens ieuer f1000
natuurlijk op eigeii naam i ïsehrijven.
De mobilisatie kwam en de ang6t sloeg
ook bin m 'thart. De geldtn werden van
de spaarbank teruggenomen en niet meer
daarop bete, d
Nu i a ue kogtbaaa het beheer over al
het geiu. Den ouden man werd het ltv n
zuur gemaakt en hij ve «i g«ntodz. act een
ander onderkomen te .o.keu. Hij verzocht
afrekening doch de kostbaas beweerde dat
het geld geschonken w is en pie>enteerde
hem een pak slaag, als hij i i t heel spoedig
vertrok.
De hulp van de recherche werd ingeroe
pen, die weldra ingreep en den kostbaas een
verhoor deed ondergaan, evenals diens vrouw.
Daar beide verklaringen tegenstrijdig wart n,
werd de man voorloopig aangehouden. De
recherehe vond onder de pannen van een
schuurtje achter de woning het geld in een
oude kous verstopt. Dit geld/ruim f2300,
alsmede een "phenograal7 werd inbeslagge-
t Eind van de historie is dat de kostbaas
in net huis van bewaring te 's-Gravenhage
zit te zuchten en zich wegens verduistering
zal hebben te verantwoorden.
Een vreemd geval. Woensdagmiddag
troffen eenige jongens, die met een wagen
over de Meent, te Rotterdam, reden, daar
een vrouw aan, die zich ongesteld gevoelde
en hen verzocht haar op den wagen naar
haar woning Delfsche vaart 21 te brengen.
De j' nJens gaven hieraan gehoor, doch bij
de woning aangekomen bleek de vrouw daar
niet thuis te behooren, waarop men haar
naar het politiebureau bracht. Daar kregen
de jongens last.de vrouw naar het ziekenhuis
te rijüen, waar zij bij aankonist overleed,
's Avonds kwamen zien eenige personen aan
melden, die in het lijk, dat van hun schoon
moeder herkenden, welke uit haar woning
werd vermist. Later in den. avond verscheen
een andere familie, die het lijk herkende
als dat'van haar schoonmoeder, vermist uit
haar woning aan de Delltsche vaart. Goede
raad was nu duur. Gelukkig kwam later Ue
eerste familie mededeelen, uat haar schoon
moeder terecht was.
Onzin van een sport-redacteur.De „Sport
kroniek'' geelt een nieuw portret, den heer
Koster, met het volgende bijschrift:
,W. O. A. Koster, de nieuwe afgevaardigde
van Assen, het eerste aan de sportwereld unt-
sproten Kameilid, broeiende op z'n maiden
speech over spuit als stiekeme splijtzwam
in de coalitie'It
Roovertje spelen. In den laatsten tijd
werden te Arnhem en in de omgeving her
haaldelijk inbraken gepleegd, waarbij nimmer
veel vermist werd, uocii steeds verschillende
voor de hand liggende voorwerpen waren
vermeld of beschadigd, soms ook kleinig
heden waren meegenomen, die echter ergens
in den omtrek waren verstopt. De meeste
inbraken hadden plaats in alleenstaande ge
bouwen of loodsen op afgelegen plaatsen.
De politie is er thans in geslaagd de daders
aan te houden.
Het zijn vier jongens van 15 tot 18 jaar,
die zich noemen „de roovers der pramen"
en er zoo nu en dan op uit trokken om
roovertje te spelen. Ook hier zul wel weer
het lezen van verkeerde boeken' de eerste
aanleiding tot deze misdrijven zyn geweest.
De daders zyn aangehouden om ter beschik
king van de justitie te worden gesteld.
STADSNIEUWS.
De Hanze.
Gisteravond vergaderd de afd. Leiden
van de R. K. Middenstands\ereenigiing in
de bovenzaal van „In den "Vergulden
Turk".
De voorzitter opende de vergadering op
de gebruikelijke wijze en deelde mede, dat
vooral in het belang van de buitenleden
de vergaderingen voortaan hall negen
precies zullen aanvangen en elf urn- pre
cies zullen gesloten worden. Vervolgens
worden de notulen der vorige vergadering
gelezen e<n vastgesteld-
Onder de ingekomen Stukken was een
schrijven van de commissie van advies
der Hanze-Bank, waarin de leden verzocht
worden aandeelen te nemen in eon op te
richten Voorschotbank ter bestrijding van
den woeker.
Een schrijven van het cent raai bostuuir
van den Ned. Bond van Con fort>bcdien-
den, waarin, hij heeron patroons wordt
aangedrongen met het oog op dc dure lij
den een duurtetoeslag te geven.
Een schrijven van het bestuurslid den
heer Meeuws, waarin hij er bij de verga
dering op aandringt, de administraties
van do plaatselijke bladen te verzoeken
geen advertenties meer op te nemen van
z.g. vliegende winkels, waarin reclame
wordt gemaakt voor minderwaardige goe
deren.
Nog werd een schrijven v»x>rgei!ezen van
de Altaar-commissie, waarin bij de leden
aangedrongen wordt, de kartonnen spa ar-
doosjes, die toegezonden worden, weke
lijks met minstens een cent te vullen. De
voorzitter dringt er bij de leden op aan
zooveel mogelijk tot het fonds bij te dra
gen opdat he,t altaar van 't II. Hart er zoo
spoedig mogelijk moge zijn.
De verschillende stukken zullen zoo
noodig bij de rondvraag behandeld wor
den.
Eenige nieuwe leden worden vervolgens
op de gebruikelijke wijze geïnstalleerd.
liet bestuur deelde vervolgens mede,
dat de boekhoudcursus dit jaar niet door
gaat.
In veiband met de vergaderingen die
gehouden zijn op het gebied van Ziekte
verzekering werd medegedeeld, dat dit
onderwerp in een der volgende vergade
ringen besproken zal worden, wellicht kan
dan een collectieve verzekering worden
aangegaan.
Vervolgens kwam aan de.orde een voor
stel om een aandeel te nemen in do C. C.
M. C. Bank. Een voorstel in dien geest is
op een vorige vergadering door den heer
Peil© ingediend.
l)e heer Pel!© lichtte zijn onderwerp
nader toe. Zijn bedoeling as eigenlijk ge
weest, dat d© vereeniging in rekeniing-
courant zou gaan bij de Bank. De pen
ningmeester beschikt somtijds niet over
kasgeld en daardoor moeten some rekenin
gen uitgesteld worden.
De voorzitter deelt mede, dat het be
stuur op de eerste plaats de vraag wil
beantwoord zien: zal de afdeeling een
aandeel nemen in de bank? Dit Besluit
moet door de vergadering genomen wor
den. Wat het aangaan van rekening-cou
rant betreft een zaak, die het bestuur
aangaat
Mett algemeen© stemmen wordt besloten
een aandeel in de Bank te nemen en liet
bestuur vrij te laten de grootte van de
stortingen vast te stellen.
De voorzitter deelt nu mede, dat het
bestuur in rekening-courant met de Bank
zal gaan.
Behandeld worden vervolgens de sta
tuten van de Federatie der Middenstands
bonden.
Eenige artikelen Jokten een vrij leven
dige discussie uit. Over het algemeen
vond men naet duidelijk in hoeverre het
verantwoordelijkheidsbegrip gaat van de
nat. vakbonden tegenover de federatie.
Den afgevaardigde werd opgedragen in
deze meer duidelijkheid te vragen en naar
het antwoord zijn houding te bepalen.
Vervolgens deed de voorzitter eenige
mededeelingein omtrent een op te richten
Voorschotbank tegen den woeker voor
kleine middenstanders, ambtenaren en
werklieden. Een aandeeleiakapitaal zal
gevormd worden. Met dit kapitaal als ze
kerheid zal de Hanzebank na bekomen
goedkeuring op bepaalde vooraarden
voorschotten verstrekken aan bovenge
noemde personen en de administratie
gratis voeren. De rente zal zeer matig
zijn. Het idee waai van de dnstelling uit
gaat, is dat zij die aandeelhouder willen
worden, sociaal moeten medevoelem met
hen, die anders In de handen van woe
keraars vallen,. De voorzitter won vervol
gens het gevoelen in ^an de leden van de
Hanze. Er volgde een aangename discus
sie. Over het algemeen had het idee war
me instemming. Besloten werd een verga
dering te beleggen van belangstellenden
om de zaak te bespreken, en tot oprich
ting te geraken.
De agenda van den Centralen Raad
werd vervolgens behandeld. Deze gaf geen
aanleiding tot op- of aanmerkingen.
Bij de rondvraag werdeqj, verschillende
zaken behandeld. Naar aanleiding van
een opmerking van een d<?r leden, dat van
gemeentewege levensmiddelen bij Coöpe
raties beschikbaar werden gesteld, werd
een comifaissie benoemd die in alle
zaken het levensmiddelenvraagstuk
rakend de noodige stappen ter be.-
voegder plaatse en op tijd in het belang
van den middenstand zal doen.
Naar aanleiding van bovengenoemd
verzoek van den heer Meeuws werd het
bestuur opgedragen de administraties
der plaatselijke bladen te verzoeken geen
•advertenties meer op te nemen van z.g
vliegende winkels.
Vervolgens werd de vergadering op de
gebruikelijke wijze gesloten.
WiertsDe Clercq.
De liederen-avond, die gisteren in „Zo-
merzorg" is gegeven, stond in het teeken
van de twee bovengenoemde kunstenaars.
Alle liederen waren gètoomzet door den
heer J. P. J. Wierts en de meeste gedicht
door den heer René de Clercq.
De avond begon dan met een inleiding
van René d© Clercq. Hij verklaarde de be-
teekenis en den oorsprong van het lied.
In het lied komt het meest tot uiting .de
oorspronkelijkheid van dichter en compo
nist. Andere kunst kan rnen maken; men
kan geen lied maken. Het lied moet uit
zichzelf ontstaan fn het hart van den dich
ter en de dichter moet 't uitzingen als een
vogel zijn melodieën. Het lied is de oudste
schepping van de lyrische kunst. De rhyth-
me, de golving van het gemoed heeft rich
van liedbegin der menschheid af geuit in
klanken. Het lied is de oudste van de
kunst-uitingen, maar toch is het altijd
jong, frisch, innig, spontaan. De mooie
liederen bestaan voor alle eeuwen. Het lied
kan niet slechts rijn zo«t en teeder, doch
<n,k scherp en bijtend; het kan ook de dra.
ger zijn van groote nationale gedachten.
Do kunst van de klanken, d© tooverende
melody kan een nieuwe schepping make©
van het lied. En de dichter brengt hier
dankbare hulde aan den Nederlandöchen
componist Wierts, die bijna al zijn liede-
ren heeft getoonzet.
Dan spreekt de dichter over z'n Vlaao-
deren, waar thans het lied zwijgt. Doch
het rust, het wacht, totdat het weer zal op.
staan. En hij vergelijkt z'n Vlaanderen
met een grooton populier, met machtigen
stam en krachtige kruin, die uitspringt
uit de groene weide tegen den blauwen
lucht, waarin de vogelen komen om hun
liedjes uit te zingen. De bliksem slaan in
dien boom en hij wordt geschorst tot in
zijn hart. Doch zijn wortels dringen diep
in de aarde en de fijne vezelen zuigen het
voedsel op en het zal weer worden een
krachtig© populier, schooner dan te voren.
Zoo zal ook het Vlaamsche volk woer op
staan, sterker en schooner dan voorheen,
omdat het zal zijn een gemartelaard volk;
opstaan zal het jongere, stoutere en zich
zelf besturende Vlaanderen.
Bij de meeste van zijn liedjes gaf de
dichter vervolgens een verklaring van hun
wording, hun ontstaan.
Het was een genot hier den groofen
Vlaamschen litterator zélf te hooren. Hoe
veel mooier werd ons b.v. 't liedje „gelijk
een dasko zijt gij dik", dat hij gedicht
heeft op z'n jongste kind; we kregen ee©
klaren kijk in den gezonden levenslust, in
de reine passie van dien grooten dichterziel
En voor ons stond, in al z'n stoere kracht
en al z'n gloeiend enthousiasme, de sym
pathieke Vlaming, toen hij een verklaring
gaf van z'n lied: ,,Voor 't Koningskind".
Het was het laatste liedje van het reper
toire, en toen vlamde nog eens in hem
op, spontaan en in onbedwongen vurig
heid, die groote liefde voor z'n Vlaanderen,
voor z'n land en voor z'n Koning, tegelijk
met dien afkeer voor de Waalsche, de
Fransch-gazinde overheersching.
Dat over den dichter.
De componist, de heer Wierts, accom
pagneerde al z'n liederen zelf. ''t Behoeft
dus niet gezegd, dat ons in de begeleiding
superieure kunst te genieten werd gege
ven en de hoogst verdienstelijke toonzet
tingen tot haar volle recht kwamen.
In de solisten hebben dichter en com
ponist waardige vertolkers gevonden van
hun scheppingen.
De sopraan, mej. Lea Fuldauer, en de
bariton, de heer Jos. Spoorenberg, .volde
den aan hooge eisch-en; zij boden den aan
wezigen een kunst-genot, dat ongetwijfeld
door hen allen zeer hoog geapprecieerd is.
De mooie stem-nuanceei ing van de so
praan kwam b.v. heel goed tot haar
recht in liet „De Bietebauw": De eerste
drie strophen waren krachtig betoond,
terwijl de vierde een juweeltje was van
teere fijnheid. Zoo huppelden de klanken
in „Het Sijske" van B. van Meura in lich
te cadans, terwijl in het daaropvolgend
gedicht van denzelfden dichter „Troost.ien
den Rouw" de in het kinderhart geprang
de smart diep doorvoeld was.
De heer Spoorenberg deed de kort-krach-
tige klanken van het Ring-King" forsch
en fier door de zaal dreunen.. In „Hemel-
sche Liefde" liet hij den jubel hoog op
springen en breed uitdeinen en dan weer
versmelten in innige teerheid.
Van verschillende liedjes weiden de re
freinen meegezongen, doch van geen zoo
spontaan, als van het „Ik en mijn Wijf'
van G. Lovendaalr waarbij de heer Spoo,
renberg zoo uitnemend de kunst bleek te
verstaan de vroölijkheid van het lied de
zaal in te laten lachen.
Zooals gezegd waren de meeste liederen
van De Clercq, andere van Lovendaal en
Van Meurs.
De solisten oogstten herhaaldelijk ap
plaus in, terwijl aan het einde dichter en
componist uitbundig werden toegejuicht.
*n Mooie avond! Moge er een herhaling
van komen!
Nog geen goedkoope brandstoffen.
Het Steuncomité alhier meldt ons, dat
het gewenscht blijkt er belanghebbenden
op te wijzen, dat met de beschikbaarstel
ling van brandstoffen tegen verminderde
prijzen nog niet is begonnen.
Zoodra de daaromtrent bestaande plan
nen vasten vorm zullen liebben aangeno
men, zal daarvan ruimschoots publiciteit
worden gegeven.
Ontwikkeling gemobiliseerde*!.
Deze week hebben de verschillende cur
sussen voor de te Leiden gemobiliseerde©
een aanvang genomen. Alle schoolvakken,
alsook Fransch, Duitsch en Enge.l&ch wor
den gratis gedoceerd dooi* militaire onder
wijzers. Dit hoogst nuttige werk gaat uit
van het Comité tot ontwikkeling en ont
spanning van Gemobilisecrden. Als we er
bij voegen dat de lessen plaats hebben
verwarmde cantine-lokalen, dan ie het- te
begrijpen dat velen er van profiteeren.
Heden bracht de Minister van Marine
een bezoek aan de Kweekschool alhier.
Zijn Excell. was v^ogezeld door den viccr
admiraal Naudin ten Cate, commandant
dn de Marine-Directie te Willemsoord, en
door den luit. ter zee 1ste kl. mr. Jager,
adjudant van den Minister.
Morgen zal aan den heer P. Hasz, adju-
d ant-o nderofficier-vaandeldragèr bij bet
4© regiment infanterie alhier de zilveren
medaille worden, uitgereikt, wegens 24-
jarigen militairen dienst.
In de op 28 dezer gehouden algemeene
vergadering van Commanditaire vennoo-
ten van de Leidsche Bankvereeniging H.
F. C. Geriings te Leiden, werd in de
plaats van wlen Dr. A. W. Kroon Jr-
Commissaris gekozen de heer P. J-
Jonas van 's Heer Arendskerke, lid van
de firma Jonas Kruseman te Amster
dam^
