ten record in het jilet-vergadercn. Wen
tchrijft uit Haarlem aan het ,,Vad." Dcecn-
ii.aal zeer bekende wielrijder, vcrceniging:.
„De Kettingganger^", heeft Zaterdagavond
haar eerste vergadering gehouden na.... 14
jaren. Dc herontwaking geschiedde om plan
nen te beramen voor de huldiging van een
der ledenJaap Eden
Dc preeidep*, de heer Van Emmerik, thans
elders wonende, was naar Haarkm gekomen
tn verzocht den heer 1". A. Leupen, den se
cretaris, na de opening, om de notulen van
<le laatste vergadering te lezen.* Geen van
de bij die vergadering van voor 14 jaar aan
wezig geweest zijnde leden bleek bezwaar te
hebben tegen vaststelling.
Besloten werd voor Jaap Eden's huldiging
Dinsdagavond te Amsterdam een deputatie
samen te stellen.
Besloten werd, om met de volgende ver
gadering niet weer 14 jaar te wachten.
KERKNIEUWS.
Z. D. H. dc Aartsbisschop van Utrecht heeft
den W.Ecrw. heer F. Donicie, kapelaan te
Apeldoorn, wegens gezondheidsredenen tijde
lijk eervol ontslag uit de geestelijke bediening
verleend en benoemd tot kapelaan tc Apel
doorn den W.Ecrw. heer Th. W. M. v. d.
Davert,, tot kapelaan tc Lent den W.Ecrw.
heer J. Beuling.
Rechtzaken.
In gevaar brengen van Ncderland's
onzijdigheid.
Dc advpcaat-genernal bij den Hoogen Baad,
nir. Ledeboer, heeft conclusie genomen in de
zaak van den Duitechcr V. S.. winkelier in
nieuw zilveren werken te Bolerdam, door het
gerechtshof tc 's Gravenliage veroordeeld tot
een week gevangenisstraf wegens het misdrijf
van art. 10U Strafwetboek, door te Botterdam
terwijl het Duitsehe rijk in een oorlog was
gewikkeld, waarin Nederland niet betrokken
was, opzettelijk een uitvinding, bestaande in
een inrichting cn samenstelling tot verhooging
aan de gevcchtswaarde van een oorlogsgewecr,
van tc bicden aan de Duitsehe lcgerautori-
teiten.
Aangevoerd was, dat ten onrcchtlc het be
wezen verklaarde aanbod, schoon volkenrech
telijk volkomen geoorloofd en toelaatbaar
volgens art. 100 fcwb. strafbaar was geacht;
subsidiair, «lat requirants opzet om de on
zijdigheid van den staat in gevaar te brengen
y.ontler wettig bewijs was aangenomen.
Geconcludeerd werd tot vernietiging van
het arrest van het gerechtshof cn verwijzing
van dc zaak naar een aangrenzend hof.
Uitspraak 15 November.
Leger en Vloot.
Vervoer van militaire rijwielen.
Met 1 November a.s. is het militair tarief
voor oningepakte t\veewioler6 nut één zit
plaats, ongeacht het gewicht en den afstand,
vastgesteld op fO.ir» per stuk. Hierbij is be
paald, dat het spoorwegpersoneel kan ver
langen
lo. dat de reiziger het bij inschrijving af
gestempelde merk zelf aan dc stuurstang van
het rijwiel beve6tige;
2o. «lat dc reiziger het rijwiel naar den
bagagewagen van den vertrokkenden trein
brengo
Co dat «1e reiziger zijn rijwiel met kaartje
minstens 10 minuten voor vertrek van den
trein als bagage aanbiedt. (Avdp.)
Bij Kon. besluit van 12 dezer is bepaalth
dat, voor zoover het de bepalingen der in
kwarlieringswet betreft, do onderluitenants
van het leger in Ncderlandsch-Indië, zoolang
zij nog zijn ingedeclil bij het op voet van
oorlog gebrachte leger hier te lande, op ge
lijken voet zullen worden behandeld als de
tweede-luitenants van het wapen of dienst
vak waarbij zij dienst doen.
Naar de „Avp." verneemt wordt de majoor
G. C. A. Fabius van het 18e rcg. inf. binncn-
koRi bevorderd tot luitenant-kolonel.
Land en Tuinbouw.
Uit liet Westland.
Men schrijft uit het Westland aan dc „N.R.Ct."
Het klagen der tuinders is verstomd. Voor
enkele maanden kon men uit alle tuinbouw
streken in dc bladen lezen dat tic opbrengst
«Ier pioducten gering was. Dat is. sedert
veranderd, want «le prijzen gingen sterk om
hoog. Te Loosduinen heeft men den achter
stand niet alleen ingehaald, maar is de ont
vangst ter veiling nu reeds eenigc duizen
den boven dc opbrengst van het vorige j; ar
gestegen.
Het veevoeder koken.
In onze zandstreken, soms ook het liout-
iand gelieeten, wordt ove.r het algemeen
het. veevoeder nog veeil gekookt voor rmv-
derer. en varkens. De paarden, die krij
gen 'het eten rauw, maar die eten ook uit
fluitend hooi met haver en ma ia En wan-
tnifeer men nu die boeren en boerinnen
wijst op hunne inconsequentie, dan hou
den zij pertinent vol, dot koken van het
voer 'besfnst noodig is. Die koenen toeli
fk rijg en zooveel hard eten, dat ze niet goed
lijn. kunnen, malen mat de tanden. We'
willen gaarne toegtwen, dat door koken
het v«xu- zachter wordt gemaakt en, dus
minder kauwarbeid vraagt. Maar zouden
onze herkauwende runderen liet voer niet
voldoende klein maken?
Waarom wordt dan het etroo niet ge
kookt? Dat is (toch zeker een der "meest
Ij arde en minst verteerbare voedermidde-
len. Een tweede motief vóór 't koken vin
den de voorstanders .in de omstandigheid,
dat dit gekookte eten altijd warm wordt
toegediend, en warm eleci doet goed in
den winter. Daartegen va.it weinig in te
brengen, maai', als het a-lleem te doen is
om de lichaamswarmte der dieren, dan is
het toch niet noodig het boete rantsoen
gaar le koken, men kan het <">o>k we<l wat
waim maken met een weinig heet water.
Een derde reden voor hun. handelwijze
zoeken de boerinnen hierin, dat door ker-"
ken ook cemigszins bedorven voer nog
bruikbaar wordt. Wie aldus redeneert,
bevindt zich op hoogst gevaarlijk terrein.
Het is waar, dat. bacteriën en schimmels
door het. koken worden gedood, mem kam
door koketn dus verder bederf een .weinig'
tegengaan. Maar floor do wars-nig van
6chlmmel6 en bacteriën zijn in het voer
heel andere verbindingeci ontstaan, om
zettingen der aanwezige stoffen. En die
ruieuvvo verbiindingen veranderen door het
koken mieit. Of het eene boerin het ooit
klaar heeft gespeeld, om zure karnemelk
door koken a'oeesn weer zoet te maken?
Wanneer zulke nieuwe verblindingen in
Bet voer schadelijk zijn voor de gezond
heid, dan zullen,, zij dit ook na het koken,
blijven.
Wij zijn persoonlijk geen voorstanders
van, gekookt eten voor het vee. Wij zijn er
te vcelrop geste' d, dot de voeder stoffen,
welke in de voederniiddelen voorkomen,
zooveel mogelijk tot waaide worden ge
bracht. Volgens onderzoektoigeai van
Kreusier en Kühn en anderen gaat de ver-
tceibaaiijeid van versch ill lende voeder-
stoffen door koken erg achteruit. Vooral
is dit liet geval met eiwit, en het eiwit
moet in het kracMvoeder juist zoo duur
betaald worden. Zou het daarom wel wem-
sc hel ijk zijn zulke kostelijke stoffen te ver
spillen dioor ze minder werkzaam te ma
ken? Verbindingen, welke op z/ichzelf niet
verteerbaar zijn, kan men door koken vol
strekt niet verteerbaar maken.
Of er dan niets gekookt moet worden?
Ja, als men kaf gaat voeren, kunnen daar
in hrandsporen «n andere ongerechtighe
den voorkomen, welke dooi' koken vernie
tigd worden. En aardappels, die vervoede
ren wij oók liefst gekookt. Hoe men die
ook verdeelt, ei* blijven altijd deeltjes over,
die dooir de varkens bijv. niict voldoende
worden gekauwd. Daarenboven prikkelen
aardappels in ra uwen toestand te veel de
spijsverteringsorganen, terwijl zij gekookt
een puik, goed verteerbaar voedermidded
vormen. (N. H. Ct.)
00RLÖGS-VAR1A.
Moderne vliegtuigen.
Een der medewerkers van dc „Kölnischb
Ztg." sclirijft:
Zooals met- alle uitvindingen en nnei
alles wat men in den loop der tijden met
moeite heeft bereikt, zoo is het ook ge
gaan met de ontwikkeling der vliegkunst-,
alleen heeft deze ontwikkelingsperiode
bijzonder kort geduurd in verhouding
tot de thans bereikte resultaten.
Na hard werken wordt de oplosbaarheid
van het probleem eerst bewezen door
eenige goedgeslaagde proeven, die een
aantal menschen het leven kosten en- die
dan gezamenlijk leiden tot den bouw van
een normaal-type.
Dan laat de wet der differentiatie zich
gelden en ontstaan geleidelijk alfcrM
veranderingen en nevenvormen die alle
hun bijzondere bedoelingen hebben.
In den tegenwoordigen oorlog is de spc
cialiseering tot het uiterste doorgezet.
De ééndekker heeft het definitief moeten
afleggen tegen den tweedekker, die een
groótere draagkracht bezit en een klei
nere ruimte noodig heeft voor opsiijging
en landing.
'Op dit principe doorgaande heeft men
nu met veel verbeeldingskracht en vin
dingrijkheid reusachtige vliegtuigen gecon
strueerd, waarvan het prototype weer de
Russische Sigorsky tweedekker is. Frank
rijk zoekt in deze richting verder, zooals
blijkt uit een beschrijving van een Parij-
sclien correspondent van de „Times",
waaraan het volgende is ontleend.
Zooals een dreadnought onder de sche
pen, ligt het nieuwe machtige vliegtuig te
wachten te midden der kleinere lucht-
sclieepjes. Het is een driedekker, de
jongste schepping van de Fransche vlieg-
bouwkunst. Dc spanwijdte der vleugels
is 23 M., de hoogte 7 M. In den romp
kunnen 12 man gemakkelijk plaats neh
men, terwijl de vaste bemanning uit 6
man bestaat. Twee vliegers zitten in het
midden vlak op elkaar en besturen sa
men de machine; desnoods kan één Ile
al leen af. De rest van de bemanning be
staat uii.t twee waarnemers en twee ka
nonniers.
Dc stukken hebben een kaliber van 3.7
c.M., de snelheid kan tot -120 K.M. per
uur opgevoerd worden.
In vergelijking met een Zeppelin is het
vliegtuig klein, doch het bezit alle voor
deden van, het Duitsehe luchtschip.
Bekoorlijk en slank gebouwd, lijkt bet
op een jacht, voorzien van de allernieuw
ste uitvindingen. Het is wit geverfd e<n
vertoont aan de onderzijde de Fransche
kleuren.
Zoodra het grondig onderzocht en ge
probeerd is, gaat het naar het front. De
Fransche officieren zeggen dat dit type
een verandering zal brengen in den lucht
oorlog.
De uitwerking van een eskader van
deze vliegtuigen zal volgens hen grooter
zijn dan die van een batterij op het
land.
Bij dit slag'vliegtuig hoort oen kleintf
vliegtuigvernieler, die slechts 7 meter in
de breedte meet en 2 M. in de hoogte, en
die gedreven door slechts 1 motor een
snelheid van 150 K.M. kan bereiken.
Deze kleine snelvlicger is bewapend
met een machinegeweer, dat bediend
wordt door den vlieger zelf, die tevens
dienst doet als waarnemer.
Dit vliegtuig moet in de lucht verrich
ten, wat de torpedojager te water doet.
Zijn capaciteit en bestuurbaarheid rijn
grooter dan die van alle vroegere soorten.
Ik zag, hoe het binnen 40 seconden van
den, grond opsteeg tot een hoogte van
900 M.
De bestuurder kan dit vliegtuig met
volkomen zekerheid besturen zonder zijn
handen te gebruiken, die hij dan vrij
houdt om het machinegeweer te bedienen
of voor andere doeleinden.
Heit is wel wonder, dat men dit alles
heeft bereikt, terwijl zes jaar gelerlen
nog geen enkel vliegtuig bestond speciaal
voor militaire doeleinden.
Vóór den oorlog werden in Frankrijk
jaarlijks 120 k 200 vliegtuigen gebouwd,
tegenwoordig levert eeai enkele fabriek er
dagelijks vijf af. f
De vllegcr-ofilciercn beweren, öai
slechts het aantal den doorslag geelt, „üin
met goed gevolg een vliegtuigeskader-
aanval te kunnen doorzetten", zei er een,
„moeten er 50 a 100 tegelijk optreden; bij
een voldoend aan/tal kon Essen door een
enkelen aanval verwoest worden."
De correspondent eindigt met de op
merking, dat het voorloopig nog zoo'n
vaart wel niet zal loopen, maar waar
schuwt toch tegen onderschatting van
het gevaar dat Duitschland bedreigt door
het Fransche lucht-programma.
De Zeppelinaanval op Londen.
Het Engelsche Regeerioigs-Persbureau
publiceert een verslag van de schade, aan
gericht door den Zeppelin-aanval op 13
dezer, door e§n ambtenaar van het depar
tement van binnenlandsche zaken. Daar
in wordt gezegd: Dc verduistering van
het gebied van de hoofdstad en de hoogte,
waarop do .vijand vloog, beietten hein de
plaatsen van belang te vinden, zooals bij
de vorige gelegenheid.
Uit het officieele rapport van de regee
ring te Berlijn blijkt, dat de vliegers zich
in ue meeste gevallen ernstig hebben ver
gist ten opzie lm van de plaatsen, waarop
zij bommen wierpen.
Wanneer zij nog een andere bedoeling
hadden behalve om op goed geluk non-
combattanten te dooden cn eigendom te
vernielen, dan hebben zij dit doel totaal
gemist. Behalve in één geval is alleen
schade toegebracht aan gebouwen, die met
den oorlog niets -te maken hebben. De 127
personen, die gedood of gewond werden,
zijn allen non-combattanten, behalve twee
soldaten, die op straat werden getroffen.
Het mcreele effect is geheel ten ongunste
van den vijand.
Ten gevolge van het vroege uur, waarop,
de aanval plaöits liad, werd de aanwezig
heid van den vijand door een veel grooter
aantal personen bemerkt dan bij vroegere,
gelegenheden. De honderden en duizenden
echter, die de bommen hoorden, bleven
bedaard en kalm. Er heerschte, zoo mo
gelijk, nog minder opgewondenheid dan bij
vroegere gelegenheden.
De officieele waarschuwing om een
schuilplaats dp te zoeken werd beter
acht genomen. Zoodra de luchtschepen
voorbij waren, hielden de kanonnen up
met schieten en de meeste menschen, die
de beschieting hadden afgewacht, gingen,
te bed, zonder zich al te veel aan te trek
ken van dezen nieuwen aanval weder op
een ander gedeelte van Londen.
In de schouwburgen, waar het geluid
van de bommen en het vur§n duidelijk
gehoord werd, was niet de geringste spra
ke van paniek. De onverstoorbaarheid der
Londenaars staat in merkwaardig con
trast met het gedrag van de bevolking bij
de jongste herhalingen van luchtaanval
len op Duiitsche steden.
Er werd schade aangerichtin vijf vel
schillende districten. In ,de eerste werden
woonhuizen in het geheel niet of slechts
weinig beschadigd; alleen eenige groote
winkels hebben geleden.
De straten zijn hier breed en vier bom
men vielen op straat en de vijfde Op jhet
achtergedeelte van een groot gebouw,
waar zich een j*roote menigte menschen
bevond. Een drong in een tunnel, waai
de hoofdleiding voor gas en water lagen.
Er ontstond een brand, die, ofschoon liij
geen grooten omvang «kreeg, verscheidene
uren voortduurde. Door deze bom werden
de getouwen iin den omtrek ernstig be
schadigd en alle glazen in de omgeving
verbrijzeld.
Er werden ook een aantal persoonlijke
ongelukken aangericht. Die gedood wa
ren, hadden óf op straat geloopen óf ge
zeten in hun voorkamers op de tweede
verdieping.
Een bom van sterk ontploffende kracht
vi-AÜ in den tuin van een blok étage-wo
ningen. Verschillende kamers in dc. beme-
deariyerdieping werden totaal vernieüd.i
Ook op de eerste verdieping werd groote
schade aangericht.
Een andere bom viel op een ander blok
■en vernielde de bovenste verdiepi)ngf
Persoonlijke ongelukken kwamen in dit
gedeelte niet voor, ofschoon verscheiden
personen ternauwernood aan het gevaar
ontsnapten.
Een man op jaren werd op de onderste
verdieping door de ontploffing omver ge
smeten; hij kwam weder overeind, klom
langs de gebroken trap naar zijn slaap
kamer cn begaf zich te bed, ofschoon de
vensters verbrijzeld waren.
In liet derde district werden twee win
kelgebouwen beschadigd in een modern
{gebouw van gewapend beton. Een bonu
viel op het dak en richtte weinig schade
aan, een andere vlak bij den ingang en
(ontplofte. De meeste schade werd aan
gericht aan het glas en de plafonds van
de huizen aan de overzijde.
Een derde viel op het dak van een klejn
oud hotel. De bovenste drie verdiepingen
werden geheel en al uiteengeslagen. De
bewoners waren echter reeds gevlucht
naar een lagere verdieping en bleven
ongedeerd.
liet vierde district was een arme arbei
derswijk. In vele dier huizen w.oonde een
y.eer groot aantal menschen. Eri werden
liier meer bommen geworpen dan ergens
anders en de schade werd uitsluitend ge
leden door kleiine handelaren en huisge
zinnen, .die den grootsten moed en be
daardheid betoonden, ofschoon de schade
werd geleden en er menschen werden ge
dood, zonder dat dit den vijand in militair
opzicht eemig voordeel bracht.
)Zeni groep kleine huizen werd totaal
vernield door een enkele ontplofbare bóm
en in de puinhoopen liggen nog de'boeken
van dc een of'andere kleine zaak. waar
van de eigenaar en zijn gerin tot Woens
dagavond hadden geleefd.
Eén bom viel op den koestal van een
veehouder; een koe werd gewond en alle
vensters en de meeste plafonds in het hftis
van den veehouder werden vernield. De
man ging naar de bovenverdieping en
bracht zijn kinderen naar een veilige
plaate. Op zijn laatsten tocht naar bo
ven werd hij door een ontploffing omver
geworpen.
Nadat de Zeppelins verdwenen waren,
ging de familie te bed, zij werd echter te
middel-nacht gewekt door den tweeden
aanval.
Het vijfde district was jen voorstad,
waarin geen enkele fabriek of magazijn
is «n slechts enkele winkels staan. Er
zijn geen militaire barSkken, geen goe
derenloodsen, geen verdedigingstoestel
len tegen luchtaanvallen. Om de een of
andere onbegrijpelijke reden werden hier
een zeer groot aantal bommen geworpen
en wel op een wijze, die de comman
dant van Zeppelin bij den vorigen
aanval een snelvuurbombardement noem-
dq, liet duurde minder dan een minuut
en de eerste en de laatste bom lagen
slechts 600 yards van elkander af. Vijf
bommen vielen weer binnen 60 yards af
stand neer; drie in een kleinen tuin.
Een merkwaardigheid van den geheelen
aanval was, dat zooveel bommen op den
grond en niet op gebouwen vielen. Slechts
drie hpizen werden feitelijk getroffen in
dat district, oschoon de ontploffing krach
tig genoeg was om geheele huizen zelfs
op grooten afstand -te verwoesten.
Er hadden verscheiden merkwaardige
ontsnappingen plaats. Een bom sloeg de
geheele voorgevels van twee naast elkan
der liggende huizen weg, waawdoor de
bovenste slaapkamersverdiepingen in
stortten.
Een moeder en dochter werden de straat
op geslingerd en brachten er beiden het
leven af.
In een daarnaast gelegen huis werd een
kleine jongen bedolven onder een inge
stort dak. Het geheele dak moest opge
licht worden voor hij bevrijd kon wor
den. Geen enkel meubelstuk was in deze
huizen heel gcbloven.
Een groot huis, eenige yards verder,
had zwaar te lijden. Een bom viel juist
in het midden van het huis, doodde twee
kinderen en wondde een ander kind, be
nevens den vader en, de moeder.
Twintig huizen in deze straat zijn zon
der deuren en vensters. Ieder huis draa
de sporen van het .schieten.
Eén bom doodde een jongen man, die
een vrouw goeden avond zeide, wondde
de,vrouw e<n sloeg een oudeai man een
arm af.
De man stierf in het hospitaal.
Kindenburgs hoofdkwar.ier.
De plaats, waar het hoofdkwartier van
Hindenburg gevestigd is, wordt in de
Duitsehe berichten natuurlijk niet gemeld.
Een correspondent der „Voss-ische Ztg."
meldt alleen, dat zij het midden houdt
tusschen een dorp en een kleine stad. Het
hoofdkwartier zelf bevindt zich in een
voormalig winkelhuis aan de hoofdstraat
en achter de. gordijnen, der voorvensters
ziet men dag en nacht de Feklgrauen aan
de telegraaf. Overigens morkt men weinig
van de aanwezigheid van liet hoofdkwar
tier. Alleen, de talrijke grijze en bestoven
automobielen, die in razende vaart van
het front komen aanrijden, en de unifor
men vair eenige Oostenrijksclie officieren
zijn een teeken, chat de plaats iets anders
dan een der vele oostelijke garnizoensste
den is.
In het hoofdkwartier, van Hindenburg
liec-rscht een Spartaanscli-Pruisisclie een
voud en ijzeren tucht. Menigeen, die daar
aankwam en ook maar de geringste ge
noegens en .uitspanning verwachtte, wercl
teleurgesteld als hij niets van dat alles
vond. Daar is niets dan voortdurende ar
beid en ijzeren dienst. Geen schouwburg,
geen variété, geen muziek behalve het
militaire tsj.ing-boem, en zelfs geen vaste
bioscoop. Slechts eens in de veertien da
gen worden in de zaak van een herberg
door een reizende cinema lichtbeelden
vertoond.
Twee of drie landelijke logementen,
waar officieren en manschappen hun mid
dag- en avondmaal gebruiken, één koffie
huis, een. banketbakkerswinkel, dat, is
alles wat het plaatsje biedt: Des avonds
laat de, straatverlichting veel te wenschen
over. Over hobbelige keien, door diep
zand en bij regen door slijk moet de wan
delaar voortstrompelen. Natuurlijk over-
lieerscht de uniform. Op eiken burgen1
komt liier minstens een soldaat. Alle
volksstammen van Duitschland. alle leef
tijden. alle wapensoorten zijn hier ver
een igd.
Er is maar één bezienswaardigheid in
het plaatsje: dc generaal-veldmaarschalk
Van Hindenburg. Hier geweest te zijn en
hem niet gezien te hebben, is ongeveer
hetzelfde als in Rome geweest te zijn en
den Paus niet gezien te hebben. Dit is
hier echter gemakkelijker gemaakt, dan
in Rome, want eiken avond precies op
denzelfden tijd verlaat de generaal-veld-
m a ar schalk het gebouw van hel hoofd
kwartier, stapt in zijn auto en rijdt, dan
naar zijn dichtbij gelegen villa. Vreemde
soldaten en burgei's staan eiken avond op
de donkere straat in een rij bn wachten
geduldig, tot de monumentale, gestalte in
den Liohtgrijzen mantel - verschijnt. Soms
hoort men hoera roepen, maar meest
blijft het bij militair groeten en den
lioed afnemen, wat door den generaal-
veldmaarschalk vriendelijk beantwoord
wordt. Ook op de dagen na de inneming
van Warschau, Kowno, Twangorod, Nowo
Georgiewsk, Grodno, Wilna was het niet
anders.
Overigens verschijnt Hindenburg bijna
raiet op de straat en ook de officieren van
het hoofdkwartier worden weinig
Het munitieverbruik.
Dr. Max Osborn, correspondent van de
,.Vp99. Ztg." heeft het munitieverbruik der
Franschen in Champagne gedurende de
gevechten van 2 tot 25 September, nage
gaan. Hij zegt: de gevechten begonnen op
22 September des morgens om tien uur:
dus 75 uren zonder oponthoud. Volgens
waarnemingen is vastgesteld dat gemid
deld, in een ruimt© van 100 meter breedte
en 1 kilometer diepte, per seeor.de een
'schot is gelost; dat deze ruimte in een uur
mot 3000 granaten werd bestrooid; dat
wanneer men het aanvalsfront op 25 kilo
meter breedte stelt, er per uur in het ge
heel 90,000 schoten gevallen zijn. Neemt rnen
als gemiddelde duur van het roffelvuur op
50 tot 60 uren, dan komt men op een totaal
van 50 millioen schoten der artillerie, een
cijfer dat eer te laag dan te hoog is ge
schat.
Zoo iets heeft de wereld, zoolang ze be
staat, nog niet beleefd!
Zoo iets heeft een leger nog nooit door
staan.
Stoomvaartberichten.
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
BANKA (uitreis) vertrok 18 Oct. van
Cochin. JAN PIETERSZOON COEN arri
veerde 18 Oct.. van Amsterdam te Batavia.
ORANJE (uitreis) arriveerde 19 October
te Genua. RONDO vertrok 19 Oct. van Pa
nama naar Coronel.
ROTTERDAMSOHE LLOYD
ARAKAN (uitreis) arriveerde 18 Oct. te
Sabang. BANDOENG (uitreis) is 18 Oct.
Dungeness gepasseerd. DJEMBER (thuis
reis) vertrok 17 Oct. van Batavia. INSU-
LINDE (uitreis) vertrok 17 Oct.. van Na
pels. TABANAN(uitreis) arriveerde 18
Oct. te Londen.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
HELBERGEN arriveerde 16 Oct. van Bos
ton te Philadelphia. LOCH TAY, van Bal
timore naar Rotterdam, passeerde 19 Oct.
Bevezier. WESTERDIJK, van Rotterdam
naar New-York, is 19 Oct. bij Deal gean
kerd.
KON. HOLL. LLOYD.
DELFLAND (uitreis) is 18 Oct, Teneriffe
gepasseerd. FRISIA (uitreis) vertrok 18
Oct. van Vigo. IIOLLANDIA (uitreis) ver
trok 17 Oct. van Baliia. ZAANLAND (thuis
reis) vertrok 18 Oct. van Vigo. ZEELANDIA
(thuisreis) vertrok 18 Oct. van Rio Ja
neiro.
KON. WEST-IND. MAILDIENST
PRINS DER NEDERLANDEN arriveer
de 19 Oct, van Paramaribo te Amsterdam.
Marktberichten.
SCHIEDAM, 19 Oct. Moutwijn f21,— Je
never 1 2*3,Commissie f 19.Va- Stemming
willig, Spoeling 11.00, Graanspiritus f 35—
1"4G.Melasse Spiritus f32.Ruwe spiritus
1'I6I/2—18.
SMEEK, 19 Oct. Boter. Aangevoerd 2/4
v. Prijs le keurf58.Bij de vereeniging le
k. 1*58. Fabrieksaanvoercn en 11/0 en f316.
Noteering van «1e commissie der vereenig. voor
boter- en kaashandelaren in Friesland: le
soort f 116.
Vee. Aangevoerd 603 koeien (35 vette), 624
kalveren, 000 nuchtere, f000, 412 schapen,
1302 lammeren, 724 varkens en biggen. Prijzen
van vet' vee per Va K.G. Varkens 4043 c.;
Runderen (vette) a c. Biggen voor Londen
35—38 ct,
Hantlcl in kalveren behoorlijk, varkens en
lammeren gewild. Rest prijshoudend.
PUKMEREND, 19 Oct. Kaas. Aangevoerd
25 stapels kleine fabrieksbaas, f85, 127 st.
kleine boerenkaas, f,90.
Boter. Aangevoerd 1195 K.G. fl.650.
per K.G.
Yee. 691 runderen vet vee, f 0,851,05 per
K.G.;27 paarden; 69 vette kalveren f 0,80 f 0.95
per K,G.;270 nuchtere id., f1224 per stuk;
362 vette varkens, 10,860,94 per K.G.; 82
magere id. f24—40 per stuk; 218 biggen,
f 1624 per stuk; 3049 schapen en lammeren.
Financieele Berichten.
Va
Officieele Prijsc
Ncd. 1914 f 100—200. 5
dito f5001000. 5
dito N. W. S. «Va
dito dito 2Va
Ned. lnd. 1915 f 100-500 5
dito - dito 11000 5
Duitschland. Rijksleening 3
Oostenrijk Jan.-Juli. 4
dito Mei-Nov. 4
Rusland Hope G. R. 625 4
dito Gcconsol. G. R. 625 4
dito Ooi. Frs. 500 '00 5
dito 6c Emiss.G.R.625'94 4
dito Iwaiig.Domb.G.R.6254V>
Brazilië, Fund. L. '98, 5
Mexico Doll. 100-1000 5
Venezuela. Dipl. Sch. 1905. 3
Amsterdam 3915. 5
Haarlem 1915.
Leiden 1914
dito 1911
Rotterdam 3915 5
«lito 1914 41/2
Nederl. Bank Aand..
N.-West. Pao. Hyp. B. C. A.
Amalg. Copper Cy. C. v. A.
Am. Cav. <fc Foundry C. v. A.
Bethlehem Steel C. v. A.
Standard Milling Ct. C. v. A.
Un. Stat. Steel. Corp. C.v.A.
Ketahoen Mijnb. mij.gew. A.
«litó dito pr. A.
Re tij a ng Lobong Mijnb. A.
Groat Cob:.rA.
Gcc. Holl. l'etr. Cert. v. A.
Kon. Ned. Petr. f1000 .A.
Moeara Enim Petr. mij. A.
Sumatra Palemb. A.
OrionJ?etr. Mij. Lei 2000 A.
Ned. Am. Stoomv. Mij. A.
Int. Merc. Mar. Cy. afg. A.
dito dito afg. pr. A.
dito dito Obl. 4V2
dito dito C. v. O.
Deli Maatschappij Cert.
Holl. IJz. Spoormij. A.
dito Obl. 1915 5.
Mij. tot Expl. v. Staatsp.w. A.
Atchison Tope ka C. v. A.
Denv. Rio Gr.
Erie Sp. Mij.
Kans. City South,
dito
Miss. Kaiis. Tex.
Rock Island. C. 1
South. Fac. Cy.
South. Rlw. Vot. Tr. gew. A.
Union Pac. Rr. C. v. gew. A.
Gew. A.
Gew. A.
pref. A.
C. v. A.
gew. A.
gew. A.
Beurs.
luran t.
V.K.
M.K.
102"/,c
102V>
lOUVic
10U5/16
845/jc
831/2
63V'»
63Vi5
1 OO'/g
1007/8
IOO1/2
100'/s
59
5211/10
527/,e
621/4
621/2
6-7/ic,
S21/*
78V.,
•i-'/io
623/i5
Zl'/lo
717/i6
993/4
921/4
241-Vic
24Vi
491/2
IOH'VJC
102
10115/,o
981/a
941/s
302
102
9SII/I6
OS'Vi^
2441/2
l35i/o
73Vo
845/,6
87u/,5
485
4S0
751/4
751/4
79ib/i6
833/,
I81/4
177/8
281/4
122
122
5
71/4
142
1407/g
5071/2
507
189
1S9
1S9
ön'/s
563/4
3021/2
305
6»/4
67/s
32V',
32
73 Vs
727/g
701/4
701/a
4641/2
46G3/4
81
81
102
88V4
1051
106
Ui/2
33%
113/4
343/4
27"/,e
597/2
597/g
7 Vl
7Vs
1
9Gi5/16
96-V4
9013/,6
21V.4
Amsterdam3. I 103i/i6
Koers van bet geld.
Prolongatie 3 pCt,
