ZATERDAG 16 OCTOBER. I9I5. ,en aalmoes voor den Paus." oorlog en de hoogere 4 standen. BUITENLAND. De Oorlog- BINNENLAND. Nederland en 'de Oorlog. jAAHCiANG No. 1832 $c CcicUoWCouAan!' BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Télefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT fcLKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN fe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering et GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze üüjten H cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2*/i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regela f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeellngen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 rogele 50 cent, Iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentlbn) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent nummer bestaat uit drie iden en het geïllustreerd ndagsblad. loals bekend, is sedert «enigen. tijd het Bisdom Haarlem een omschrijving lPnd i'n. heit Weekblad „St. 'Bavo" om de géi'.oovigen iin dit Bisdom geldelijke jragen te bekomen ten voordeele van en liei.ligein Vader den Paus. ledenavond zal nu ook in de R.K. bla- welke een lezerskring hebben buiten Haaitomsehe diocees, een oproep ver- ijnen van bet Doorluchtig Espicopaat Nederland, waarbij de geloovigen wor- t aangespoord een milde bijdrage te ■en, ten eindde te voorzien in de d r i n- n d e behoeften van Z. H. den lat de Katholieken vhn Nederland mo- Joonen, dat zij den H. Vader daadwer- ïjk vvi'j'jen- ondersteunen dn zijn omtzag- zware taak,, dat zij waarlijk den Op- rherder der kerk hunne -liefde en aan- nkelijkheid willen schenken. De Katho- ,en van het bisdom Haarlem hebben reeds op treffende wijze getoond. Doch kan 'meer worden gegeven. En er zal ook'meéir worden gegeven! Onze redactie rekent 'het zJich een eer om verzoek van Z. D. H. den Bisschop van arlern in de .Beidsche Cou-rant" een lichrijving te openen voor gift-en voor H, de Paus. De ingekomen giften zul- aan het Secretariaat van Z. D. H. irden toegezonden en lin de-,-,St. Bavo" j [inden vermeld. Wij vertrouwen, dat onze lezers hunne- 6 ten niet zullen onthouden ook al heb-' n zij misschien iroedswoor dit doet v¥cn hunne gegeven terwijl ook ide klein- g.i-ft doo.r on® gaarne zat worden aan- lard en worden vermeld in de Inschrij flijst. De lichtzijde te zien van personen en - dat schenkt ons bif onaangename jjegeningen en in drukkende omstandig- len niet slechts berusting, doch soms is vreugde. ~oo zijn er pn dezen droeven oorlogstijd iten aan te wijzen, wolike ons niet anders an kunnen verheugen. Stippen wij van- aag even aan fcden invloed, welke de hui- ige omstandigheden uitoefenen op de oogere stand-en. De weelde, we'lke zich in de laatste ja- m op ergerlijk-brutale wijze mtvierdd Rder de hoogere standen, is beperkt en «knot in 'haar uitwassen, is, voor een eel althans, teruggedrongen uit het open- are leven. Niet slechts dat de weelde die maat- 'happeüjke klasse zelf tot schande strek te, doch zij had ook een tweeërlei nadee- ig gevolg voor de lagere standen. Eerstens drupte het vergif van het Échte vöorbeei'd neer op die standen Waar men zag, dat velen onder de in de maatschappij iiooger geplaatsten hun le ven lieten verzink en in een .poel van ge nietingen; waar men het leven van velen «ader de hoogere standen zag vervliegen in een bijna onafgebroken reeks van fees- kn en- fuiven, daar weird uit d-e lagere siar.den verdreven en verbannen het-zoo ware 'begrip', dat liet geluk bestaat in het dnet weinig tevreden zijn", wat geenszins gepast streven naar maatschappelijk pieterig buitensluit. Waar velen onder hoogere -standen met een onbewogen (felheid en een misdadige onverschWtg- |fid van uit de hoogte gadesloegen het [«'erken en zwoegen, het streven en lijden der agere standen, daar ore es onder de hatsten op een gevoel van ontevredenheid, Y-r'(i verbittering, zelfs van haat! En met "l te veel succes hebben, helaas, de soc-ia- ifler' op die gevoelens der massa gespe culeerd. Men verdoezelde en ontkende '(lis het feriit dat de Katholieke Kerk, en u'st de Katholieke Kerk, zoo krachtig ^gelijk op die gedragingen der hoogere standen het stempel harer afkeuring en vcroordeeling heeft gedrukt, terwijl een toklere misdadige toeleg van het socia le steeds is geweest, om het voor te ^ilen, alsof allen, of tenminste bijna al- n, uit de hoogere standen afkeerig wa- van de maatschappelijke verheffing lagere klassen. Een dergelijke voor- r. ino heel goed passend in de sociaal democratische propaganda öruischt in SC'Q de kiaarblijkelijke werkelijkheid! l)ie weel-de-zucht iieeft. ook tengevolge ï-had, dat er zoo veel schatte^ van geld van tijd en voord! van persoonlijke toe wijding zijn verbeuzeld en vepbrasd^ die konden zijn aangewend voor de goede zaak Een ontzaglijke verantwoording ru?t op degenen, die zich daaraan hebben schuldig gemaakt! Nu valt het niet te loochenen, dat de oorlog gelukkige gevolgen heeft gehad voor het sociaal meevoelen der hoogere standen. Zeker, velen zijn nog blind voor de heerlijke schoonheiid van het Katholiek beginsel, hetwe'lk leert dat de maatschap- pel ijk-hoogeren volstrekt niet afdalen,, als zij gaan met hun gaven tot de lager-ge- plaatsten. Maar er is toch een kentering dn de strevfingen waar te ne-men. Velen, die er vroeger niet aan dachten, die zich slechts wat geld lieten afbedelen, gaan er nu zoo langzamerhand toe over om hun persoon te geven voor de belangen, hunner noodlijdende mede-men-schen; zij gaan mee-ileven, mee-voelen, mee-lijdein, met wat men men noemt „het volk" en zij gaan begrijpen, ten minste e enigermate begrijpien, dat, gelijik mr. Aalberse het uitdrukt, menschen-adel en stands-eer niet slechts 't deel zijn van eenige rijken, voor hen begint langzamerhand de waarheid' door te breken, dat zij, wat zij zijn, niet aan zich zet ven hebben te danken, en dat- er hoogere goederen bestaan, dan rijkdom en zelfs dan ontwikkeling, dan kennis. Een lichtzijde van deze tijden is onge twijfeld het opbloeien en opgroeien van de ware naastenliefde; het. doordringen van de eeuwen-oude beginselen der Ka- tho'iieke kerk, die altijd een onbaatzuch tige, zelf-vergeten en zelf-opofferende, naas tenliefde heeft gepredikt. Engeland en Servië hebben Bulgarije den oorlog verklaard. -- Bij een aanval ten N.O. van We9lowo slaagden de Bussen erin in de Duitsche stellingen door te drinren. - Het Duitsch-Oostenrijksche leger in Servië veroverde Posarewatz. - In de Oostzee zijn eenige Duitsche stoomschepen door Engelsche duikbooten in den grond geboord. - Een Engelsche duibkoot heeft in de Sond een Duitsche torpedoboot in den grond geboord. Het s.s. „Salerno", van de wilson-lijn is gezonken. - Tennant heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat de Engelsche verliezen op Gallipoli 96.899 man hebben bedragen. Van het Westelijk oorlogsterrein. Overzicht. Van het oorlogsveld in Frankrijk meld den gisteren de berichten, dat de Ehgei- sche troepen een belangrijk succes hebben verkregen bij Vermelles. Sir John French meldt, dat tusschen Hulluch en de Hohen- zollern-redoute een duizend meter loop graaf werden gewonnen, waarin zich ech ter de Engelschen niet konden handhaven; doch aan den weg van Vermelles naar Hulluch werden loopgraven veroverd, waarin de Engelschen zich kondein hand haven. Dist wordt in het Duitsche legerbe- richt van gisteren erkend; het zegt, dat -ten noorden en ten oosten van Vermelles de Engelschen vasten voet kregen in Duitsche loopgraven. Maar het Duitsche bericht van vandaag voegt er aan tóe, dat de Engel schen weder uit alle stellingen werden verdreven, behalve aan den westrand van de zoogenaamde „Kiesgrube", waar zij zich nog in een kleine loopgraaf konden handhaven. De Franschen hebben hun aanvallen in Champagne gestaakt. De Duitsche berich ten, hiervan melding makende, zeggen dat de Saksische troepen ten O. van Auberive de Franschen van een plek verdreven, waar zij zich sedert den groot-en aanval hadden genesteld; het Fransche bericht zegt slechts, dat de Fransche batterijen in Champagne zeer krachtig het geconcen treerde vuur der vijandelijke artillerie op de Fransche posities 'ten oosten van Aube- ville beantwoordden. Van het Oostelijk oorlogsterrein. Overzicht. Ten gevolge van den aanval op Servië, zoo wordt uit Rusland gemeld, moesten de Duitsch-Oostenrijksche legers in Galicië aanzienlijk worden verzwakt, waardoor de taak van de daar opereerende Russi sche legers aanmerkelijk werd verlicht. De strijd in Galicië wordt dan ook met groote hevigheid gevoerd. Vooral aan de S try pa wordt met groote kracht gestreden. Ook in het noordelijk deel van het oor logsterrein in Rusland worrlt hevig ge vochten, doch zonder dat er in den mili tairen toestand veel verandering komt. De reeds sedert weken ondernomen aanval op Diyijib.ur^ blieft steken in de voorste verdedigingslinie; bij Illuxt word-t nog steeds gevochten, doch het is alsof de winsten van den eenen dag den volgenden dag weer verloren gaan. Wij gelooven niet, dat het den Duitschers spoe dig zal gelukken Dunaburg te nemen; alle berichten wijzen er op, dat de Duit schers over het geheel» front defensief moeten optreden en op sommige plaatsen gingen de Russen tot het offensief over. Zoo meldt het Duitsche legerbericht, dat de Russen bij een aanval N.O. van Wes- lowo 'n bataljonsbreedte in de Russische stelling-en doordrongen. Dat de Russen er weer uit verdreven zijn, wordt in dit leger bericht niet gemeld; wel wordt gezegd, dat er een tegenaanval ondernomen werd. Van het Zuidelijk oorlogsterrein. Overzicht In den toestand op dit front komt nog maar steeds geen verandering. De leger- berichten melden niets anders dan artil lerie- en loopgraven-gevechten. Probeert een der partijen eens een aanval te jtoon, dan kan zij er zeker van zijn teruggesla gen te worden; de stellingen schijnen hier bijzonder sterk te zijn. Daarbij komt, dat de weersgesteldheid niet al He best is; de hergen zijn grootendeels met een dikke sneeuwlaag bedekt en de wegen zijn zoo doorweekt en slecht, dat de aanvoer van munitie en proviandeering met groote moeilijkheden gepaard gaat. De laatste .communiqué's melden ook weinig nieuws en spreken slechts van eenige schermutselingen, waarbij geen der partijen eenig voordeel heeft kunnen behalen. Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein. Overzicht De Duitsch-Oostenrijksche opmarsch wordt thans, na de groote successen der eerste dagen, in zijn voorspoedigen voort gang door den taaien Weerstand der Ser vische troepen eenigszins vertraagd. Wel is thans de stad Posarewatz, ten Zuid westen van Belgrado, in handen der Duit- schors gekomen, doch op het overige front loopt de actie minder vlot. En het zou ten zeerste verklaarbaar we zen, indien de Duitsche generale staf, die de verplettering van Servië alleen voor rekening dèr Duitsch-Oostenrijksche troe pen genomen had, het ten slotte tor! raadzamer geacht heeft, Bulgarije te ver zoeken tot den aanval in Servië's rug over te gaan. Of zou misschien de Servische in- val in Bulgarije juist het gevolg wezen van den inval, welken Bulgarije in Servië deed en waarbij de Bulgaarsche troepen van de Vlassina (reebter-zijrivier van de Morava) zouden zijn verdreven in de rich ting van Trun en Kustendil, de plaatsen waar de laatste gevechten worden gesig naleerd? Hoe dit ook zij, Bulgarije is thans door zijn oorlogsverklaring definitief in den strijd gewikkeld en de krachten der diplo maten dienen nu op Griekenland en Roe menië te worden beproefd. De houding van deze Staten zal natuurlijk uitsluitend bepaald worden naar den loop van het krijgsbedrijf. Indien de Duitsch-Oosten rijksche opmarsch in Servië eeps inder daad tot staan zou worden gebracht en de Russen in Galicië het offensief zouden her vatten;, waarop het reeds begint te lijken da.n zou Roemenië stellig uit zijn Schuilhoek te voorschijn treden en mee gaan vechten voor een of ander levensbe lang. En wanneer de hulptroepen der geallieerden er in slagen de Bulgaren in bedwang te houden, dan zou Griekenland wellicht ook niet afkeerig wezen van de wapepen op te nemen, om te strijden aan de zijde van de Entente. De eerste af deeling van het expeditiele- ger der geallieerden op den Balkan is, volgens een telegram aan de Matin", ii Macedonië aangekomen en daar met on beschrijfelijke geestdrift begroet. Wellicht dat wij in de komende dagen nader zullen hooren van hun optreden, in verband met don nieuwen Servisch-Bulgaarschen strijd. 0p den Balkan, Overzicht Een telegram uit Nish aan het Servi sche gezantschap te Athene meldde dezer dagen, dat Bulgaarsche troepen de-Ser vische grenzen hadden overschreden en een danval waren begonnen in de .rich ting van de Vlassina, op 25 mijlen ten Z.O. van Nish. Zonder oorlogsverklaring waran dus Bulgarije en Servië in een - strijd getreden, woke door Bulgarije zou zijn uitgelokt. Thans wordt van Bulgaarsche zijde be richt, dat het juist de Servische troepen geweest zijn, die op den 12en October Bul garije zijn binnengerukt en tot een aanval bij Kus tondel zijn overgegaan. Met het ge volg, dat Bulgarije een oorlogsverklaring aan Servië heeft gezonden en Servië een aan het Bulgaarsche Koninkrijk, terwijl deze oor'.ogsverkla ring direct gevolgd is door een van Engeland. Het is zeer wel jnogelijk, dat het bericht van den Bulgaarschan aanval diende om GriekeniLand te nopen, Servië ter zijde te staan, Doch de nieuwe Griekse he Regee- rlng' heeft den tekst van het Servisch- Grieksche verdrag eens nauwkeurig her- leizen en zij heeft in het niet van diploma tieke bedotten juist genoeg mazen gevon den om te ontkomen aan don plicht van bondgenootensteun. Volgens de Griekse he Re gee ring zou het verdrag niet toepasse lijk zijn op den nieuwen toestand en zou de aanval van Bulgarije op Servië Wier wordt dus wel van een Bulgaarse.hen aan val gesproken geen betrekking hebben op dit verdrag. Griekenland blijft dus vooreerst bij zijn „afwachtende neutrali teit", "hetgeen de officioele benaming Cis geworden vóór het kijken van de kat uit don boom. De ontwikkeling der Balka.ngebourt-ennïL sen (is voor het oogembóiik van zeer groot belang, wanlt uit den algemeeroem chaos wordt wellicht een toestand geschapen, die het einde van den werdLdoorlog bespoe digen kan. De wilde jacht naar Konstan- 'tinopel moet echter eerst zijn. volbracht, vóórdat een resultaat zal zijn verkregen, dat zijn gewicht kan doen gö'den top do toekomstige vrcdesbalans. Het teven van koning Constantijn in gevaar? De Berl. corr. van de „United press of A." meldt vagens een telegram aan e „N. Gt.": Op het oogenhlik spreekt men hier over nvelts anders dan over de diplo matieke overwinning in den. Ba'kan. A'igemeen meent men, dat Engeland slechts dan slagen zal Griekenland met zich mee te stoepen in den oon'.og, als koning Constantijn vermoord wordt. Nog onlangs hoorde ik, dat de persoon lijke vetiMghe.id van den Koning groot ge vaar liep. 0p Zee. Duitsche torpedoboot gezonken. Volgens V.D. bericht uit Londen heeft een Engelschen duikboot in een gevecht in den Sond een DuitsoheMorpedoboot in den grond gehoord. Duitsche duikbooten fn de Middcllandsche Zee. De pakketboot „Mossoel" is gistermid dag ite Marseille aangekomen van Salonika en den Piraeus met de bemanningen van de stoomschepen „Yunnan", „ProViincia" en „8t. Marguérite", die onlangs door een vijandelijke duikboot iin de Egeïsche Zee getorpedeerd zijn. Volgens door het „Reuter"-bureau imjje- womnen inlichtingen werd de „Provïncia" zender voorafgaande waarschuwing door een Oosten,rijkschen onderzeeër getorpe deerd. De kapitein had a'llle sloepen neer gelaten, het sohiip zonk nn de equipage werd opgepükt door het Enge'sfl&e Trans atlantische stoomschip „Olympic". Ook de „Saimte 'Marguérite werd getor pedeerd zonder dat de equipage den on derzeeër had gezien; 32 man van de equi page konden den wal berc'km. Ook dit schip werd evenals de „Provincia" zrinde-r waarschuwing getorpedeerd. Hetzelfde wa.s het geval met de „Yun nan". Acht man werden gedood en vijf gewond. De redding der bemanning had plaats met groot© kalmte em in de voil- rn aakste orde. All!© schepelingen werden door e©n oorlogsschip aan boord genomen. De pakketboot, die niet gezonken was, werd naar den wal teruggesleept. Vastgehouden schepen. De „London Gazette" bevat ©en lijst van 24 kleine Duitsche schepen, va,n tusschen 100 en 200 -ton inhoud, bl ijkbaar trawlers, die sedert midden September te Grimsby em Newcastle worden vastgehouden. De „S<ilerno". Reuter meldt, dat de r,Salerno" van de Wllson-lijn is gezonken. De ibemannding {25 koppen) :is gered. (Het s.s. „Salea-no" was groot 2071 br. tons-en werd gebouwd in 1912.) Verschillende oorlogsberichten. De Engelsche verliezen op Gallipolli. In antwoord op ©en desbetreffende vraag verklaarde Tennant eergisteren in hot lagerhuis, dat de Engelsche verliezen op GallLpoli tot den 9en October 90,899 man bedroegen, verdeeld als volgt: Officieren. Manschappen. Gedood 1.185 17.772 Ce wond 2.032 66,220 - Vermis* 383 8.707 4.200 92.699 Totaal 96,899 man. Hiervan bchooren 29.121 tot de Austra lische cn Nieuw-Zec'iand.scrc/ expeditie corpsen Den lOden September verklaarde Ten nant, dat de. verliezen tot 21 Augustus 87,630 man bedroegen. Iri 49 da^en i>e- droogoii de verliezen dus 9269 man. Zupelli naar het front. Zupelli, de Italiaansche minister van Oorlog, vertrok naar het front om ©en onderhoud 4© heb ben met den Koning ©n Cadorna. De „Nieuw Amsterdam" opgehouden. Reuter seint uit Londen,: De mailboot „Nieuw Amsterdam" is' te Falmouth opgehouden. Metaal (bewerkers. In de avondbladen van 14 dezoir 'stond d© mededeel/jng, dat d© Regeer.tng beslo ten heeft aan personen, uit de metaalin dustrie het vertrek naar het buitenland te verbieden. Deze maatregel is genomen in verband met de aanmaak van munitie en ander oorlogsmaterieel ©n-dient dus om te belet ten dat hier te lande een tekort aan be kwame werklieden zou ontstaan. Bl ijkbaar zijn militaire overwegingen oorzaak van dit besluit geweest. Aangezien echter door dezen maatregel den werklieden een middel tot verbetering hunner maatschappelijke positie wordt ontnomen, heeft het hoofdbestuur van dein Ned. Roomsali-Katlioliekan Metaalbewen- kersbond stappeq gedaan bij de bevoegde autoriteiten om in overleg met de betrok ken organisatiie9 een regeling tot stond to brengen, waardoor aller holangen gediend en gerechtvaardigde ontevredenheid voor komen wórdt. V c r v oe r van militaire r ij- wielen per spoor. Aangaande 1 November a. s. worden d© rijwielen toebehoorende aari militairen op de zelfde wijze bevracht als de rijwielen van particulieren d. w. z. met rijwieikaar- ten. Oningepakte tWeewielors met één zit plaats worden, ongeacht liet gewicht en don afstand., tegen den prijs van f 0.15 p. stuk vervoerd, (dc prijs een er gewone rij- wielkaart bedraagt f 0.20). Nieuw zijn verder de volgende bepalingen: Naar stations, waarheen een sterk ver voer van rijwielen plaats heeft, zijn rij- Nvkf'Laarten met gedrukte bestemming verkrijgbaar. La|at d© reiziger na het rijwiel owmid- deliijk na aankomst van den trein op het station van beslemming hij don bagage wagen in ontvangst -te nemen, dan wordt hert. rijwiel slechts afgeleverd tegen beta ling van f 0.10, onverminderd het be- waarloon als hot rijwiel niet is afgehaald binnen 24 uur na aankomst. Andere oningepakte rijwielen worden geacht het volgende gewicht te hebben: twee-wicler met twee zitplaatsen 30 kg., voor elke zitplaats ineor 10 kg., driewie lers met één zitplaats 40 kg., voor elke zit plaats meer 10 kg. Voor, het vervoer dezer rijwielen, als mede van ingepakte rijwielen golden do |iestaande bagageprijzen, met een mini mum van f 0.15 per rijwiel. De afmetingen der militaire rijwielkaar- ten zijn gelijk aan die der bestaande, die uitgegeven door S. S., N. C. S., N. B. S., zijn gedrukt op licht rose papier, die uitgegeven», door li. S. M. op wit papier, bovendien zijn op de kaarten gedrukt de woorden: militair vervoer. Tegen p r ij s o p d r ij v i n g. Naar aa.ni'cidioig Van een desbetreffend verzoek, •heeft de minister van L. II. en N. den, burgemeester van Deventer gemach tigd om ter handhaving van de vastge stelde maximumprijzen, over te gaan tot inbezitneming van levensmiddelen overal en te allen tijde, waar hem dat binnen do gemeente wensche'lijk voorkomt. Naar verzekerd wordt, zal het gemeen tebestuur nu met kracht optreden togen o-pd rij ving der .prijzen van arike'.en voor welke maximumprijzen zijn vastgesteld. Voorts heeft de burgern^ester aan den minister verzocht, eon algemeenon maxi mumprijs voor aardappelen vast to otet- ten, of machtiging te verVenon, doze voor de gemeente Deventer vast te steil 1 en. M e I k p r ij z e n. Op hot adres d.d. 2 October j.l. door do Kamer van Arbeid voor de Voed'ings- cn Genotmiddelen to Amsterdam inzake den meld'prijs tot don minister van Landbouw, Nijverheid en Handol gericht, kwam onder dagteek om'ng van 8 October hel volgende antwoord in: ,,Ik heb do oor u mode te deo'on, dat liet vooralsnog niet in mijn bedoeling 'igt tot vaststelling van plaatselijke riia.Lrrniirn- prijzen van. melk over te gaan. on zulks met het oog op de moeilijkheden wko daaruit voor een gerege'do rnelkvooizio- ning kunnen voort vlo ei en. Naar mij wfi, voorkom on ligt liet al'or- eerst o-p don weg van hot gemeentebestuur lie.t noodig te doen om te trachten ton opzicht© tan de mei k v o o r/hcniiig cn uun

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1