13
IITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
0 JAARGANG
$)e£cidóohzQoufoa/nt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DA8, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
li het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
enten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1,65 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 27a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
WOENSDAG
OCTOBER.
I9I5.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentlën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
I nummer bestaat uit twee bladen
Kindertoeslag.
(i kindertoeslag is een element iö de
ieering, dat den laatsten tijd in steeds
II jdere kringen waardeering vindt, al
die waardeering dan ook hoofdzake-
komen van christelijke zijde. Op antf-
stelijk terrein worden immers begin-
II iji (rehu'idigd,-welke nieit wel passen in
ivsteem van den kindertoeslag be
den, wei'ike den. voorstanders het recht
leggen zich ook maar iets hooger-
ind te achten dan onbeschaafde he.i-
kindertoeslag is een zeer sympa-
k stelsel vooral daar, waar 'het per-
bijzonder uitgebreid <is, vooral met
ne voor gemeente- of rijksambtenaren.
Ier heeft recht op een rechtvaardig
of hij al dan niet gehuwd is, of
gil den ndet kinderen heeft te verzorgen,
is duidei"ijk. Doch een rechtvaardig
ikan varieeren tusschen een minimum
e>n maximum. En nu zullen dikwijls
'andigheden van financieelen aard be-
ii om, vooral als het personeel bijzon
uitgebreid is, aan allen een maximum
uit te keeren. Wat ris in zu'Jk geval
lijker. dan dat degenen, wien de
arsfe. zorgen .drukken, het. dichtst hejt
iimum salaris naderen?
igmaails: kindertoeslag mag niet wor-
'aangewend om een beslist over haar
ilechte 'oonstandaard wat te ver
ten. doch volgens de hier uiteengezette
llïing :is het een ajleisziins toe te jui-
jsj'steern. Rijk -en gemeente trachten
larorn bij die categoriën ambtenaren,
wie het gewenschit blijkt, im te voe-
VVij hopen, dat hot er eindelijk in
ïi ook eens toe komep zal. Naar var-
wordt er in het sectie-verslag van
npmo<MvU -O.» V—
[3 verschijnen zal) op aangedrongen,
hopen, dat dit „naar verluidt" op
lelijkheid berust. Kindertoeslag zou
name de salarieering der poMtie-agen-
hier ter stede zeer ten goede komen.
Ten Westen van llluxt veroverden de
itsche troepen vijandelijke stellingen
ir een 2l/2 K.M. frontbreedte. - De
anschen zetten hun offensief op het
c ooriogsterrein voort. - De
aren hebben een aanval gedaan op
Serviërs. - De Bulgaarsche gezanten
isj en te Londen vertrekken. - Uit
rapport van een Grieksch scheeps-
ipitein blijkt, dat het Fransche troe-
mtransportschip „Sambiin Haver" op
eg naar Mudros met 2000 Algerijn
se scherpschutters door een Duitschen
likbootaanva! is gezonden. Sléchts 90
an zijn gered. De Duitsche s.s.
Iicomedia" en „Gutrune" zijn in de
istzee in den grond gehoord. Het
„Halizones" is getorpedeerd; de be-
anning is gered. De T ritsche troepen
cmen Wumbyaoas in Kameroen.
vraagt het blad; „werd zij bijtijds en vol
ledig ingelicht door de mannen die het
weten konden? En legden deze hunne di-1
plömatieke plannen vroeg genoeg bloot,
om op deze militaire noodzaak bedacht te
zijn?"
Het blijkt uit de ontevredenheid van de
„Times", dat het de wending in de onder
handelingen met de Balkanstaten toe
schrijft aan twee oorzaken: den terugtocht
der Russische legers en de mislukking
van de Dardanellen-expeditie
Thans is op dit front een soort stil
stand ingetreden, waardoor de Duitsche
en Oosten rijk sche legers in staat zijn, zich
voor te bereiden op een defensieve winter-
campagne. Vooral in het centrum worden
slechts defensieve maatregelen genomen.
In het Noorden wordt nog getracht Duna-
burg te hernemen; de Duitschers melden
tenminste, dat zij Russische stellingen ver
overden ten westen van llluxt over 2V6.
K.M. froratbreedte. In het Zuiden, aan
den Strypa, de Sereth en de Styr wordt
gestreden, alsof de beide legers reeds tot
een positie-oorlog waren overgegaan.
Want heel wat meer dan berichten over
afgeslagen aanvallen en over den loop-
gravenstrijd bevatten de communiqué's
niet
Van het Zuidelijk oorlogs
terrein.
Overzicht.
Uit Wee.nen wordit gemeld, dat ~ër o,p
dit front geen veranderingen hebben ptfaats
gehad.
Het ItaÈiaansehe communiqué meldt
slechts dat de ItaLiaanen gevorderd zijn
aan de Boiven-Valdassa en dat de Oosten
rijkers een aanval hebben gedaan ten oos
ten van Vermegittano en bij de Monte Sei-
busi, die evenwel werd afgeslagen.
oorlogsterrein.
Overzicht.
De oprnarsch der Oostenrijksch-IIongaar-
sche troepen tegen Servië begint flink te
vorderen.
De Duitschers melden, dat tusschen
Sabatsj en Gradista de overtocht over den
Donau voltooid is. Sabatsj en Gradista
zijn ongeveer 120 K.M. hemelsbreedte van
elkander verwijderd. Belgrado ligt onge
veer halverwege tusschen deze plaatsen in.
Ten Zuiden van Belgrado'werden eemge
heuvels veroverd. Zarkowo, door de oen-
tralen bezet, ligt ongeveer 10 kilometer ten
Zuidoosten van Belgrado.
Oostelijk van Belgrado hebben de Duit
schers de stad en vesting Semendna ge
nomen. Bij Ram is een hoogte, de Ana-
itemq, door de Duitschers bestormd en
De Bulgaren zijn bij Kadi Bogas aanval
lend opgetreden. Kadi Bogas is een pas,
50 kilometer ten Zuidoosten van
Widin in het Noordoosten van Bulgarije.
Zulks 'kou er op wijzen, dat Bulgarije nu
zonder langer treuzelen Servie zou willen
aanvaller, niet om rechtstreeks het he
te bezetten, maar al-
De kapitein van het Grieksche stoomschip
„Patris", dat op Amerika vaart, rappor
teert, dajt hij eergistecrmiaeht een draadloos
verzoek om hulp had ontvangen van l\ei
Fr ansc'he troepentransportsohip Sam
biin Haver", dat door ean Duitsche duik
boot getorpedeerd wa? op ongeveer 100
zeemijlen ten oosten van Malta en nu met
meer dam 2000 Algerijn sche fusdliers nan
boord im zinkenden toestand verkeerde.
Toen de „Patras" de plaats van het on
heil had bereikt, was het stoomschip met
alle troepen, diie zich aan boord bevonden,
reeds gezonken.
Aam Engelsche torpedobooten gelukte
het nog slechts 90 man, girootend eel® ge
wonden. te reddend-
De „Samblim Haver'
Mudiros.
was op weg naar
Duitsche schepen getorpedeerd.
Het „Svemska Telegrambyrau" meldt uit
Kalman Maandagmiddag werd de Duit
sche ertsboot „Nicomedia" van Hamburg
aan de 'zuidpunt vam Oeland in dem grond
geboord. Een boot met den kapitein en
13 man is geland te' Degerhamm op
Geland. De andere 19 man vam de equi
page, die zich in de belde andere booten
hadden begeven, zijn vermoedelijk op een
ander punt op. Oaland aan wal gegaan.
Het. ,Bur. Ritzau" meldt: Uit. Tretleburg
wordt bericht: De Maandag aan de zuid
punt o an Oeland in den grond geboorde
Duitsche kolenboot is de „Gutrune" vam
Hamburg.
Het schip, dat 3000 ton inhoud en s«n
equipage van 34 man had, werd door het
stoomschip .Ba'tLc", of) weg van Gefke
naar Nederland, aam toord genomen en
te Trelleburg aan wal gezet.
aw-w.~r,u>».
•rune", groot 3039 br. tons, gebouwd im
1906, aan de Hamburg Süd-Amertk.
Dampschiff. Geselilsch.)
De „Halizones".
Reuter bericht, dat de „Halizones" ge-
zt nkem ds.
De bemanning is gered.
(Het s.s. „HaLizones", groot 5093 br.
tons, gebouwd in-1902, behoorde aan de
Brit. S. American Steam Nav. Go. Ltd.,
te J iverpool.)
In Afrika.
In Kameroen.
Het Engelsche Regeerings-Persbureau
bericht, dat de generaal-commandant van
de Engelsche troepen in Kameroen rap
porteert, dat Wumbyaoas op 9 Oct. door
de Engelsche troepen na een gevecht van
30 uren is genomen.
De Engelschen vervolgen den zeer ster
ken vijand krachtig.
Buitenlandsche berichten.
Van hef Westelijk oorlogs
terrein.
Overzicht
In Frankrijk blijven de geallieerden
nvallend optreden.
In Champagne is de druk, die op het
luit&che front wordt uitgeoefend, het
botste. Ten N.O. van Tahure zijn de
funsehen wederom oen eindweegs voor-
it gekomen en hebben eenige Duitsche
tópgraven bezet. Het Duitsche legerbe-
icht meldde, dat 'bij een tegenaanval
eaige honderden meters werden teru;
'ormen, hetgeen door de Franschen ten
lolligste wordt ontkend. Doch over het
jeheele front zijn de Fransche troepen
aanvallers gebleven en zijn de Duit-
'hers aan een ontzettende beschieting
i'ootgesteld.
Wat betreft de actie der Engelschen,
zijn de wederzijdsche berichten steeds
ran den meest uiteenloopenden aard. Het
apport van French spreekt van een voort
durend terrein winnen, terwijl het Duit
toe bericht, het in principe hiermede
«13 zijnde, volhoudt, dat dit terrein door
'e Duitschers gewonnen wordt.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Overzicht.
De toestand in Rusland is allerminst
*aar den zin van de „Times". „Was onze
"peering bijtijds op de hoogte van de be
ding van den Rjissisclipö terugtocht?,"-
lereerst om met de aanvalstroepender cen-
itralen samen te werken en met deze ver
binding te verkrijgen.
Op den Balkan.
DÓ SeirvisdvBulgaarsche betrekkingen
verbroken.
Naar Reuter uit Niisj meldt, heeft de
Servische secretaris-generaal van buiten
landsche zaken gisteren aan den gezant
van Bulgarije diens paspoorten overhan
digd. De gezant vertrok gisteravond met
een extra-trein naar Sofia.
De Bulgaarsche gezant te Londen.
Volgens een Reu ter-bericht uit Londen
heeft °dö Bulgaarsche gezant zijn passen 1
ontvangen.
De slachtingen onder de Armeniërs.
Morganthan, de Amerikaan sche ambas
sadeur ite Konstantinopel heeft, naar Reu
ter meldt,, aan het departement vam bui
tenlandsche zaken te Washington bericht
gezonden', dat de slachtingen onder de
'Armeniër^ sedert Bulgarije (heeft dieek,
genomen aan dem oorlog, met kracht her
vat zijn.
Op Zee.
Geheimzinnige aanslagen.
De „Malun" meldit uit Rome, dat de En
gelsche pakketboot „Tasso" op het punt
van vertrek uit de haven van Genua ont
dekte, dat de bronzen schroeven verdwe
nen warem, blijkbaar door onbekende die
ven gestolen. Dit feit maakte te dieper
indruk, omdat men het in verband brengt
met eem brand aan boord van de pakket
boot „Calabrie". Beide schepen moesten
op de reede blijven.
Troepentransportsohip getorpedeerd.
#4yyelff" roeMt d,d.. 9 Oct. hit
Staatsminister Eyschen.
Aan de „Tijd wordt uit Luxemburg
bericht, dat staatsminister Eyschen over
leden is.
Nederland en de Oorlog.
Stoomschip „Batavier III".
De procurator-generaaJ bij het Britsche
prijsgerecht heeft volgens een particulier
bericht uit Londen een eisch ingediend
tot verbeurdverklaring van het Nederland-
sche stoomschip „Batavier III". Bezwaren
in te dienen tot 17 October a.s.
De „Rotterdam" opgebracht.
Het s.s. „Rotterdam" van de Holland—
Amerika-lijn is, naar de „Tel." bericht,
door de Engelschen aangehouden. De
„Rotterdam" moest einde dezer week met
een vrij groot aantal passagiers weer naar
Amerika uitvaren.
Ontvluchte krijg sgevan-
g e m e m.
Men meldt milt Si.ttard d.d. 12 October:
Hedenmorgen; arriveerden alihier in gezel
schap van twee Ho Hl and sche padvinders,
weer drie Russische krijgsgevangenen.
Eem der vluchtelingen was op zijm tieav
daagschem zwerftocht zoo uitgeput, dat hij
na aankomst -im eükoair zeeg. 't Is wel eem
heel buitenkansje voor de padvinders die
juist eem voetreisje deden van Rotterdam,
Amsterdam. Harderwijk, Arnhem, Maas
tricht en weer terug om op hun tocht juist
zulk een ontmoeting ie hebben. De drie
Russische soldaten waren afkomstig uit
Minsk, Saratov em Samara (Wolga).
Engelsch officier ontsnapt.
Een der te Urk geïnterneerde Engelsche
pfficieron wist gistermorgen te ontkomen
en met een der Urker booten Enkhuizen
te bereiken. Van den vluchteling, die per
trein van Enkhuizen moet zijn vertrokken,
ia tot heden nog geen spoor gevonden.
De uitgewezenen.
Naar de „L. K." verneemt, is de maat
regel, waarover 't blad onlangs schreef,
einde September door de militaire over
heid ingevoerd. Aan een bepaalde catego
rie uitgewezen personen met name die
reeds einde Sept. door de militaire over-
is verlof verleend tot het terugkeerem
in het in staat van beleg verkeerend ge
bied.
Uitgezonderd van den maatregep zijn
echter vreemdelingen, spionnen en wie
uit den aard hunner overtreding of per
soonlijkheid dit gunstbewijs onwaardig
worden geacht.
Regeeringsvarkens.
Aan de varkensslagers zal voortaan het
geheele quantum varkens, dat zij voor hun
debiet noodig hebben aan regeeringsvar
kens, ter beschikking worden gesteld,
zoodat thans nagenoeg de geheele bin-
nenlandsche consumptie (enkele kleinere
gemeenten die zich niet aanmeldden uit
gezonderd) door den expo rth an del wordt
geleverd.
Naar wij vernemen, ligt het in de be loe-
ling van den Minister om, in verband met
dezen maatregel, het percentage vaxi den
\uitvoer, dat de exporteurs ter beschik1)
king van het distributiebureau moeten
stellen, te verhoogen van 180 tot 200 pet.
Ter uitvoerii*g van dezen maatregel ia
het aantal regeeringsvarkens dat voor
Amsterdam ter beschikking wordt gesteld
verhoogd van 900 tot 1000, zegt het „Hbld."
Dat is echter niet voldoende voor de
plaatselijke consumptie.
De oorzaak van dat tekort is, dat de
ftste weken, bij de 900 varkens die ter
werden bijgeh-ucnv. -
Rijksdistributie-bureau concludeerde daar
uit klaarblijkelijk, dat de behoefte in Am
sterdam 1000 varkens was. Maar nu men
zich geheel zou kunnen voorzien van Te-
geeringsvarkens, blijkt het, dat nister-
dam toch meer dan 1000 varkens n)^lig
heeft. De kleinere slagers hebben over het
algemeen wel hun 100 pCt. gehad, maar
van de grootere bedrijven waren er enkele
die ternauwernood 70 pCt. ontvingen van
hun debiet in Juli 1914 dat tot dusver als
maatstaf gold van de behoefte. Dat zal
volgende week hopelijk beter zijn.
Intusschen wordt nauwlettend toeznht
gehouden, dat de ter beschikking gestelde
varkens inderdaad dienen voor de plaat
selijke consumptie. Een tweetal slagers,
die clandistien een gedeelte naar buiten
trachtten uit te voeren, (de een een half
varken, de ander een groote hoeveelheid
snek) zijn reeds voor ombepaalden tijd ge
straft met inhouding van re gee r mg sv ar
kens.
M e '1 k voor b l n n e in, '1 a 11 4 a c h
verbruik.
Naar aam!lei<ling van clfi van verschn-
lende zijden op de regee.ivng geoefenden
aandrang om maatregelen te nemen,
waardoor meer melk voor bmnenlandsoh
verbruik beschikbaar komt, vernemen wij
dat ree-dls Zaïterdag j.l. de vertegenwoor
digers van de melk-, de boter- en de kaas-
vereenigingen in het gebouw van de direc
tie van den landbouw onder voorzitter
schap van dr. Swaving zyn bijeengekomen
ter bespreking dezer aangelegenheid. Gis
teren heeft de meHk-vereeniging gelijk
reeds gemeld werd afzonderlijk verga
derd om haar standpunt nader te bepalen
heden vergadert de boter-vereeniging' af-
zendediijk met hetzelfde doel, en morgen
de ka as-vereeniging. Uiterlijk Donderdag
a.s. worden de verschillende voorste Uien
der vereenigóngen nopens deze quaestie
aan elk der lelden van de commissiën van
toezicht op die vereenigingen toegezonden
en a.s. Zaïterdag zuMen de dnie vereemi-
ginge'n weder tezamen komen ter afdoe
ning dezer aangelegenheid.
nemen wij, dat thans ook een eiorcfl-wor-
oeniging ós gevormd tot regeling van de
be schikbaars telling en distributie van
eieren, ïn welke vereeniging de V. P. N.
en de groote part/icuiliere handelaren in
eieren vertegenwoordigd zijn.
De samenstelling eenier commissie van
toeizicht is in voorbereiding.
Het verbod van eierenuitvoer.
Het plotseling en geheel onverwacht ge
komen verbod van uitvoer van eieren is,
naar uit Barneveld wordt gemeld, een
groote schadepost voor de eierkooplui ge
worden. van wie sommigen een groote
partij .eieren, nog gekocht voor de beken
de hooge prijzen, in voorraad hebben.
In verband met dit verbod waren de
eierprijzen in deze streken gisteren
slechts f 4 a f 7 per 100 stuks.
De kooplui hebben zich reeds tot den
minister van Landbouw gewend, met
verzoek de thans in voorraad hebbende
eieren als nog te mogen uitvoeren.
Leivensm idde lënvoorïdjining
De statuten der verschil/l on de vereeni-
gingen voor de beschikbaarstelling en
distributie van levensmiddelen zijn giste
ren Koninklijk goedgekeurd.
De verscl li 'lende rijksbui eau's, weilk»
werkzaam waren op liet gebied, dat thans
door die vereenigimgm wordt bestreken,
zullen dezer dagen worden opgeheven.
E r w it e rn e n b o o n e m.
Alls gedelegeerde van de commissie van
toezicht op .de erwten- en boonenivoreeni-
ging^ in de centra's commissie van toezicht
op de besclii'kbaarstolting en distributie
ap_ levensm.idelen is in de p aats van dr.
Nolens, die bedankt heeft, gekozen het 4iid
de.r Tweede Kamer de hee,i- De .Tnmr
In een te Utrecht ge/houden vergadering
van de Vereeniging van Fabrikanten van
Melkproducten is, in verband me/t het feilt,
dat tot heden nog geen afdoende rnaatre-
ge'en getroffen konden worden, tegel end e
de bepalingen voor uitvoer en liet even
tueel verst rekken van vergunningen, doch
inmiddels genoemde vereenignng in de be
hoefte aan me'k voor de gmote steden
heeft voorzien, bes'oten, aan den minilster
van Landbouw, Nijverheid en Handel', het
verzoek te ricliten, den teiTnijn voor uit
voer van melk en producten van mdk
wei'ke 12 dezer zou eindigen, alynog met
eenige dagen te vedlcngen.
De ir.fjnilster heeft naar aanleiding van
dit verzoek bepaa'd, dat de uitvoer van
genoemde producten alsnog tot en met
dezer kan plaats vinden.
Eiere n-v ereeniging.
In verband met het Zaterdag j.l. uitg-
yaardigde uitvoerverbod, van eieren ver
Kamer de heer De Jong.
Het katoenvraagstuk.
Minister Grey heoft gisteren in hét En-
'Ische Lagerhuis heit voorramen der re
ien kunnen c)i,
tot cantr.abam.de Ae verklaren en den uit
voer van zulke goederen van Engeland
naar onzijdige landen, die aan Duitsch-
land of Oostenrijk •Hongarije grenzen te
verbieden.
In verband echter, met de onderhande
lingen, onlangs gevoerd over de oprich
ting van ee.n nationale trust in Zwitser
land, hebben de regeeringen der verbon
den staten besloten de bizon de re oecono-
ische omstandOgheden van Zwitserland
in aanmerking te nemen, en het ondoen
lijk geacht aan Zwitser sche exporteurs to
beletten zekere soorten katoenen garens
en stukgoederen naar Duftschland te zen
den, mits ze geen militaire waarde van
eenige beteekenls bezitten.
Tin aangehouden.
Naar de „Tel." verneemt, is bij de auto
riteiten te 's-Gravenhage bericht ontvan
gen, dat het s.s. „Rindjani", met een la
ding tin aan boord, door de Engelschen is
aangehouden.
Uitvoerverbod op tin.
Naar de „Tel." met zekerheid verneemt,
is zeer spoedig een uitvoerverbod op tin
te verwachten. Het desbetreffend kon.
besluit is in bewerking.
Te xtielind'u&trie.
In zake het bericht dat te Gronau alle
textielfabrieken, mot uitzondering van
een enkele, zijn stopgezet wegens gebrek
aan grondstoffen, deelt men uit Enschede
aan het „Hbld." mede:
Er is gestopt in twee afdeelingen der
firma G. van Delden en Co.; de overige in
richtingen werken, evenals dit sedert ge-
ruimen tijd het geval is, drie, vier of vijf
dagen per week.
Het stoppen der ~twee inrichtingen zal
ook wel niet het gevolg zijn 'van gebrek
aan grondstoffen, daar nog voor eenige
maanden katoen in voorraad is. De Duit
sche Regeering heeft de totale beschikking
genomen over al hel aanwezige >en ;aij
geeft elke week hare bevelen omtrent den
werktijd. Blijft nu zooals ook nog kort
geleden op Eilermark te Clanerburg het
geval was het werktijdbericht van de
Regeerinig wat lang weg, dan mag niet
worden aangezet. Eilermark stond toen
dientengevolge ook een paar dagen
Ligt bij de firma Van Delden in hetzelfde
feit do grond, dan zal wel spoedig weer
worden aangei'.et.
Korte Kroniek.
Gisteren zijn officieel camlidaut Be
steld voor don Haarlemschim rand in
district I, de heeren C. H. Kuenen (R. K.)
J. Joosten (S. D. A. F.) en mr. E. A. von
Saher (Vrijz.)
De stcenkolenwerkers aan de drie
kranen te Umuiden, die de steenkolen
uit de Rijnaken in de lichters ovorloopon,
hebben het werk gestaakt; zij eischen hoo
ier loon. Een stagnatie in de kolenvoor-
zientng van de Stoomtreilevs is daarvan
het onmiddellijk gevolg..
