WOENSDAG 6 OCTOBER. 1915. BUITENLAND. De Oorlog. Buitenlandsche berichten. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. JAARGANG BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN Be ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzeker™ tel GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden IO cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze mie» II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenL De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent. iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent t nummer bestaat uit twee bladen. 'Een Staatscommissie. jen weel op het oogenblik nog op geen lioènen na, hoeveel in verband met den reldoorlug door de Nederlandsche be- [ingbetalers zal moeten worden opge- dit- ThanS is heit waarschijnlijk reeds intlliu-enterwijl het bedrag steeds iger wordt naarmate de oorlog langer ut. Tot welk cijfer zullen we ten siu.it ten? Een open vraag! u is het een allerbelangrijkste kwestie, welke wijze deze lasten over de Neder befte ingezetenen moeten worden ver- ld, ojfJat de oeconoxnische ontwikkeling ons land liet minst zal worden ge- aad, opdat het oeconomische leven in land niet zal worden ontwricht, eze zeer belangrijke kwestie is echter ns zóó moeilijk op te lossen het is lers den eersten keer, dat de geschiede- den wetgever voqi- een dei-gelijk veel- attend puzzle stelt dat de regeering noodig heeft geoordeeld een commissie i stellen, bestaande uit niet minder dan •dertig personen, welke dit vraagstuk r de oog,en zal hebben te zien, teneinde in zooveel mogelijk alleh bevredigende ising voor te vinden en deze dan aan (.geering voor te stellen, bescheidenheid van den Minister van nciën om niet in-eens zelf met een stel te komen, doch eerst het oordeel ervaren mannen te willen vernemen, ier toe te juichen, en zal zeker veel_tot bereiken van een zoo redelijk mogelijk ling-stelsel bijdragen. Mannen van ■richtingen toch zullen in deze rnet ir confereeren, beraadslagen, overleg- niet in liet openbaai', maar in, meer vrucht-dragende gedachtenwisseling likte, gesloten vergaderingen. Zoo zij liet met elkander zullen eens worden dat dit wèl zou geschieden, kunnen is niet voorstellen! zullen zij nar ijk in w;.;i.,,-,1„f nde meeningen verdedigen. Wij krij- een breede studie over dit vraag- _J, zooals weT'eods zeiden, voor ons lomisch leven van zulk een diep-in- (nde beteek'enis is. Staatscommissie in haar uiterst lijke taak veel succes toegewens'cht! alle fronten is een stilstand inqe- De regeering van Luxemburg bij de entente geprotesteerd tegen vliegeraanval op Luxemburg. - Fransche stoomschip „Provincier" lan de Grieksche kust in den grond lord. an het Westelijk oorlogs terrein. Overzicht. actie op dit front is voor het oógen- bijkans tot stilstand gekomen. De lerie-actie der Franse-hen wordt ech- nog op verscheidene punten voortge- hetgeen doet vermoeden, dat de offen- beweging der geallieerden nog geens- is verloopen, zooals veelal wordt ver- ersteld. En het is, stellig niet onwaar- ijnlijk te achten, dat dit offensief in komende weken wederom zal woirden vat. au het Oostelijk oorlogs terrein. Overzicht. l'-'k hier is de stilstand wederom inge- '?n. Van he.ang is zeker liet feit. dat Duitsche legers in Rusland hun offen» optreden niet meer hebben voortge- Het z.g. uitgeputte Russische leger is juist krachtig genoeg gebleken om verderen opmarsch der Duitschers te jlen en den val van Dunaiburg, die oogenblik werd verwacht" met eenige te Vertragecn of wellicht voor goed nogeüj'k te maken. De Duitsdhe linie Ut than§ van Friedrichstadt, langs de na, over Wileika, Smorgon, Novo Gro- ten westen van de Schara, het 'osky-kanaaL dq Jasiolda, zuidelijk de Pripetmoerassen over Dmbno, ver- zuidwaarts Gaticië in. 'an het Zuidelijk en Zuid- Oostelijk oorlogsterrein. Overzicht. berichten, welke van heit Zuidelijk ot komen, zijn alle eenstemmig wat be- 1 de beschrijving van de natuurlijke l^dheid van het terrein, welke vree- ik moet zijn. regen en sneeuw is de-bodem totaal Ötërict, yy aar door. heide partijen de grootst denkbare moeilijkheden ondervin den, zoowel in Trentino als aan het Ison- zo-front. Aan de Beneden-Isonzo en-in de vlakte van Görz staan de loopgraven vol water. De bergen zijn boven de 3000 voet met sneeuw bedekt en de temperatuur is 17 graden onder het vriespunt. Geen wonder, dat er weinig gevochten wordt. Het Oosteairijksche communiqué meldt dan ook alleen dat de vijand zijn aanvallen op de hoogvlakten van Vielge- reuth en Lafraan niet herhaalde; het Ita- liaansche, dat een bereden detachement den vijand van de Tonone-hooge verdreef. Ook van het Zuid-Oostelijk oorlogsterrein zijn geen belangrijke gebeurtenissen te roeiden. Wel worden de communiqué's iets uitvoeriger, maar laten aan belangrijkheid alles te wenschen over. ITet communiqué uit Woenen meldt slechts, dat de verbon den troepen van de Drina-grens stroop tochten op Servisch gebied ondernamen, waarbij zij gevangenen meebrachten.. Op den Balkan. De dreigende Balkan-oorlog. De nieuwe Balkonoorlog, die dreigt los te barsten, zal thans door cLe groote mo gendheden daadwerkelijk worden onder steund. De diplomaten der Entente, zoo wel als die der Centralen, hebben hem na langdurige voorbereiding onvermijdelijk doen zijn; allicht dat zij hun legers be schikbaar stellen om hun nieuwe bondge- "nooten bij te staan. De Europeesche diplomatie heeft op lis je wijze de zwakke zijde der Balkan volkeren aangetast. Zij heeft haar belan gen stil-aan in de belangen der Balkan naties omgezet; zij heeft de hartstochte- lijke,impulsieve natuur dezer voor vage idealen levende volkeren benut, om hen in een oorlog te drijven, die de belangen der groote mogendheden vóór al dienen moet. Want ach, wat kan het op dit, oogp.n- blik Frankrijk, EngelancT en Duitschland gaarsche, Grieksche of Servische handen is en of de Turksche of Bulgaarsche grens lijn door de Maritsa gevormd wordt. Dit alles was vóór den oorlog stellig belang rijk; thans echter is liet zaak voor de En tente de Dardanellen te doorbreken en zij zoekt onder de neutrale Balkanstaten medestrijders voor dit doel. Terwijl de Centralen de verbinding met het bedreigde Turkije wenschen te herstellen en ook bondgenooten wei-ven zonder meer Het forceeren der Dardanellen, de munitie toevoer naar het Ottomaansche' Rijk, zie daar de beidé factoren, die de basis vormen van dezen nieuwen strijd. Nu dient te worden erkend dat het ver langen der groote mogendheden in den Balkan op vruchtbaren bodem viel. De positie, waarin Bulgarije zich thans be vindt, verschilt aanmerkelijk van die, waarin het verkeerde, to An het in 1913 door Servië en Griekenland dan'ig geradbraakt werd. Toen had het Bulgaarsche leger door den bloedigen strijd tegen de Turken, hevig geleden en was meer uitgeput dan den Servischen en Griekschen bondgenoot. Thans treden de Bulgaarsche strijdkrach ten geheel versch te A'oorschijn naast Tur kije waarmede het door hechte vriend schapsbanden innig verhonden is", terwijl Roemenië, dat Bulgarije in 1913 in den rug heeft besprongen en den doodsteek heeft toegebracht, thans voor zoolang dit duurt een uiterst mysterieuze onzij digheid betracht. Intusschen is de Grieksche neutraliteit door de Geallieerden geschonden en zijn waarschijnlijk reeds troepen van het. Dar- danellenfront naar Saloniki overgebracht. Deze daad heeft Duitschland doen schater lachen en het nog eens de neutraliteits- schending van België in herinnering ge bracht. De heide schendingen zijn in zooverre bezwaarlijk te vergelijken, omdat d<? Bel gische onzijdigheid 'door Duitschland was gegarandeerd, terwijl van een officieele waarborg voor Griekenland nimmer spra ke is geweest. Bovendien komt het Grie kenland wellicht niet gansch ongelegen... geschonden te zijn, het. protest, van Veni- zelos wijst op een lankmoedigheid der regeering, die tot de meest stoute veron derstellingen aanleiding geeft. En het zal stellig geen veiwondering baren, in dien mocht blijken, dat het protest" in overleg met de Entente werd opgesteld. Griekenland heeft er te veel belang bij dat een Bulgaarsche aotie op Kawalla tijdig voorkomen wordt en een ingrijpen ten gunste der Centralen zou alweer niet in overeenstemming wezen met. de verklarin gen, die door Venizelos in de laatste maan den zijn afgelegd. De gebeurtenissen, zooals deze zich ont wikkelen, zullen stellig een uiterst, merk waardige phase vormen van den huldigen wereld strijd. Zou dan ten slotte van den Balkan de beslissing komen? Zouden de Balkansta ten de solutie brengen, die schijnbaar op het Westelijk en Oostelijk front niej yej;- .jyordt? Op Zee. De duikboot- en mijnoorlog. Naar Reuter uit Londen ime-ldt is het Engelsche stoomschip Novocastrian." ga- zonken. De equipage i<s aan wal gebraakt. Twee maai werden gewond. (De „Novocastrian" was een stoomschip van bruto 1060 ton. Zij werd in 1915 ge bouwd en behoorde aan de Tyne-Tees Steam Shipping Co. Ld. te Newcastle. Red.) Een Reuter-telegram uit Marseille meldt dat. een duikboot Zondag de Fran sche stoomboot „Provincier" ter hoogte van Gerigo aan de Grieksche kust (Kythi- ra-Cerigo is een eiland ten zuiden van het Geroskanaal') in den grond heeft geboord. De duikboot stelde de bemanning in de gelegenheid het stoomschip te verlaten. (De „Provincier" een stoomschip van de Comp. Frangaiise de Nav. h Vap., was bruto 3523 ton groot en in 1902 gebouwd. De Onzijdigen. Een protest van de Luxemburg,sche regeeritig. De .regeering van Luxemburg heeft bij de mogendheden der Entente een protest ingediend tegen den (luchtaanval oip Lu xemburg. In België. Korte berichten. In het kleine dorpje' St. Marguerite, tellende zevenhonderd zielen, kwam be richt, dat van de twaalf jongelingen, die ten strijde getrokken waren, een zevental gesneuveld was. Groote' ontsteltenis en droefheid heerscht op het kleine dorpje. In Noord-Vlaanderen is op vele plaat sen de gevreesde ziektq onder het vee uitgebroken, de zoogenaamde „rotziekte Strenge maatregelen worden genomen om de verspreiding der ziektë tegen te gaan, zoo wordt aan het „Berliner'Tagebl." be- het vervolg op 340 gram per pei^öl?'ë Jn den gebracht. in Duitschland. Melk en boter. Een der correspondenten van het „Hbld" aan de oostgrens schrijft: Onze naburen, vooral in de groote ste den van Hannover en Westfalen, krijgen hoe langer hoe grooter gebrek aan melk. In sommige streken dezer provinciën hebben de gem.besturen uitvoerverboden voor melk uitgevaardigd, in andere zijn maximumprijzem voor de* melk vastge steld. In een groote bijeenkomst van melk handelaars, die hun geregelde cliënteel© niet naar behooren kunnen bedienen, te Hairmover gehouden, werd de handelwijze van bedoelde gemeentebesturen scherp veroordeeld. Waar bij contract b.v. 600 L. melk moest geleverd worden, moet men zich nu met hoogstens 3 L. tevreden stel len. De melkhandel voor de groote steden heeft dan ook grootendeels opgehouden en 't is bijna niet meer mogelijk den L. voor den maximumprijs van 26 pfg. af te leveren. Natuurlijk zijn de hooge melk prijzen een gevolg van de duurte der voe derartikel en. En nieuwe „melkbronnen" zijn niet te verkrijgen daar de landlieden, zich wel wachten, zich meer op de melke- rij te gaan toeleggen èn wijl de voordee- len gering zijn èn om\\at overal de noodi- ge werkkrachten in het bedrijf ontbreken. Mochten nog meer gemeentebesturen in de veestreken uitvoerverboden uitvaardi gen of maximum-prijzen voor de melk vaststellen, dan zullen volgens genoemde melkleveranciers de groote steden weldra geheel „op het droge" worden gezet. Met dezen melknood zou het niet zoover geko men zijn, zeggen zij, indien slechts voor geheel Duitschland maximum-boterprijzen waren vastgesteld. Nu dit echter niet is geschiedt, houdt de boterproductie aan en maakt men daarvoor reusachtige prijzen, b.v. op de jongste weekmarkt te Hanno ver 2.40 mark voor het pond. En alge meen voorspelt men, dat binnen enkele dagen geen pond boter beneden 3 mark meer te verkrijgen zijn. Daardoor moet noodwendig den melkprijs ook belang rijk stijgen. Verschillende Oorlogs berichten. De ijzeren Siegfried. Te Keulen is Zon dag in de Rheinallee een ijzeren Siegfried onthuld, waarin me.n tegen een vergoe ding die voor een liefdadig doel bestemd is, ijzeren spijkers mag slaan. De eerste spijker die er in werd geslagen, was er een van goud en een geschenk Aran de Keizerin. Eetgerei voor eenhhndigen. In dezen tijd, nu het aantal verminkten zoo zeer toeneemt, trachb men in Duitschland al lerlei nieuwe instrumenten te bedenken om het Jeven dezer ongelukkigen te ver- aangename» af :tq y&rgejnjjkkelijken. Naai* in de „Zeatschrafb für arzbliche FortbiJdung" wordt medegedeeld, ge bruikt men thans met veel succes hij het eten een werktuig, dat uit een- vork en. een mes bestaat, die als de deeleu van een schaar met elkaar verhonden zijn en waar van het mes itusschen de tanden van de vork konnt. Op deze wijzle kan de één- arm ige gemakkelijk het eten op zijn hord1 'kortsnijden. Is dit geSchied,, dan wordt het werktuig uit elkaar genomen eni kan de man de vork alleen gebruiken om te eten. Het werktuig is ook weer zeer ge makkelijk met één (hand in elkaar te zetten De prijzen van sigaren te Berlijn. Of schoon de sigarenfabrikanten in Duitsch land sedert het begin A'an den oorlog reeds herhaaldelijk de prijzen van (hunne artikelen verhoogd' hebben, heeft de klein handel dit voorbeeld slechts zelden en dan nog in geringe mate gevolgd. Toch •doet herhaaldelijk het gerucht de ronde, dat. de winkeliers tot zulk een maatregel zullen overgaan. ,,Der Tag" weet mede te dee.en, dat de uitvoering van zulk een hesLuit moeilijk zou vallen, omdat de win keliers-organisaties slechts Aveinig voeling metjelkander houden» Het wordt om die reden particulieren ontraden om- groote voorraden op te doen, omdat dit juist een stijging der prijzen ten gevolge zou heh- '1>e>n:. J?ft winkeliers zullen echter waar schijnlijk Avel ertoe overgaan om het ra bat, dat gewoonlijk bij verkoop A-an een kistje tegelijk wordt gegeven, af te schaf fen. Fransche gewonden in Zwitserland. Mqpr dan twintig treinen met gewonden uit Champagne zijn dn het departement Isere en in Champagne. (Savoye) aange komen. De duurte der levensmiddelen in Enge land. De „Times'" deelt mede, dat ten gevolge van de prijsstijging van ïevens- den doet zich natuurlijk hetzelfde ver- Avaar afe stijging de»r" kosten Van levens onderhoud ongeveer 35 bedraagt. Krijgsgevangenen in Rusland. Vol gens een officieel Fransch communiqué zouden de. Russische bladen meldeni, dat het aantal Duitsche en Oostenrijksche gevangenen tot 17 September was geste gen tot 1.100.000 man. Een officieele Russische opgave schijnt niet te zijn gegeven. Een beleefdheid jegens Turkije. Vol gens een bericht in den „'Beril. Lok.-Anz." zal de brug over het Teltowkanaal, tot dusverre Slotparkbrug geheet-en, voortaan den naam van Enver -Pasja-brug dragen. Een groote bronzen naamplaat is reeds aan de brug aangebracht. Vilootuitbreiding overwogen. In een bijeenkomst in het Witte Huis te Washington tusschen president Wilson den minister van marine Daniels, en Pad gett, den voorzitter van de marine-com missie van het Huis van Afgevaardigden, werd, volgen© eein „Reuter"-bericht, be sloten, dat het marine-program, dat in de eerstkomende zitting van het Congres in behandeling zal worden genomen, o.a. de uitbreiding der vloot met snelle slagkrui sers zal bevatten. Tot dusverre had de marine der Ver eenig de Staten geen schepen van die klasse. De president van de Portugeesche republiek. "Machado^ de nieuwe president der Por tugeesche republiek, heeft in het Congres den ambtseed afgelegd. Het kabinet diende daarna zijn ontslag in; de president weigerde echter het te aanvaarden. De N, O. T. en de Middenstand. De bond van besturen van midden- standsvereenigingen in Den Haag, waarbij 27 Haagse he Vereenigingen aangesloten zijn, heeft evenals de Winkeliersvereeni- giitg te Amsterdam en de Handelsvereeni ging te Rotterdam, met de N. O: T: een overeenkomst getroffen, waardoor de han deldrijvende en industrieele middenstand op gemakkelijke voorwaarden aan goede ren uit het buitenland geholpen kan wor den. Met geringe nnkosten en zonder bankgarantie te stellen kunnen bedragen tot f 150 in behandeling worden genomen. Een commissie, waarvan de heer L. P. Maartens voorzitter is, bestaande uit het bestuur van djen bond en het bestuur der R. K. Middenstandsvereeniging De Ilanze, stelt ?jch voor de aanvragea aansprakelijk. De steenkoleuiq u aestjjej Het Kolenbureau heeft gisteren aan de contractanten A'an Duitsche steenkolen een circulaire gezonden, waarin het volgende .wordt gezegd: Tot ons leedwezen moeten wij u mede- deelen, dat voorloopig in Duitschland geen uitvoer-consentem te verkrijgen zijn voor: magerkolen, anthraciet, Esskolen, briketten (met inbegrip van eivormbriket- ten). Voorts is de uitvoer der overige kolen- soorten nog verder beperkt, zoodat thans voor die soorten slechts mogelijkheid be staat om de helft te le\'eren van het kAvantum, waarop oorspronkelijk door ons bij de distributie gerekend Avas. De levering der in den aanhef genoem de soorten is dus voorloopig onmogelijk, terAvijl voor die Duitsche kolensoorten, Avaarvoor nog uitvoer-consenten te krij gen zijn, de importeurs voorloopig slechts verplicht zijn om 50 pCt. der verkochte hoeveelheden te leveren. Door ons Avorden nog steeds pogingen aangewend om den uitvoer van groote kwantiteiten mogelijk te maken. Mochten deze pogingen een gunstig resultaat heb ben, dan zullen wij de meerdere kolen ponds-pondsgewijze over de bestaande contracten verdeelen. Uitvoer aardappelen. Volgens mededeeling van den minister van landbouw bedraagt de opbrengst van consumptie-aardappelen dit jaar ruim 8 millioen II.L. minder dan in 1914, Avelk kwantum toen werd uitgevoerd. Met het oog op deze geringere opbrengst zijn er bezwaren tegen de wederopenstelling der grenzen.' Koeien voor Oostonrijlc. Door den groot-veehandelaar S. van Zand. te Winschoten, zjjii meer dan tiveehondera beste koeion in de drie noordelijke provincies zending daarheen is begonnen. De Tweede Kamer komt Donderdag a.s. te half twee ure bijeen. Eedsvraagsluk. De afde-el.ingen van de Tweede KameT hebben benoemd tot rapporteurs overjhet wetsontwerp tot tijdelijke nadere voorzie ning betreffende het eecLsvraogstulc de hee- •ren De Savornin Lohman, ITeeres, Ferd- mans, Rutgers en van Wijnbergen. De afdeelingen van de Tweede Kamer, die gisteren haar arbeid hervat hebben, hebben zich allereerst bezig gehouden, met het ondeirztoek van het nieuwe eedsont- werp. Het verluidt, dat zoo goed als de •geheele rechterzijde zich tegen de strek king ook van dit ontwerp heeft uitgespro ken. GezanA mr. L. H. W. Rcgout. De tijdelijke gezant bij het Vaticaan, mr. L. II. W. Regout zal aan zijn aanvan kelijk voornemen, om reeds in October naar Nederland te komen, geen govo'ig geven, doch zal, in verband met particu liere aangelegenheden, zijn overkomst over enkele maanden plaats hebben, ter wijl zijn familie reeds in den loop van October naar Rome vertrekt. Nieuwe vaste stoombootlijnen op Rotterdam. Het A'ervoer van versche Zuidvruchten (sinaasappelen, mandarijnen etc.) van Zuidoostelijk Spanje naar Rotterdam, dat tot dusverre plaats had door met door de betrokken twee inporteurs zeiven gechar terde wilde booten, zal ,in. het vervolg be diend worden dbor de Koninklijke Neder landsche Stoomboot Maatschappij in gere gelde vaart. De Nederlandsche industrie en de Staats spoorwegen. Men meldt aan de „Msbd.": Leverde tot dusver alleen de rijtuigfa- briek van Beynes te Haarlem Locaalrij- tuigen aan de Staatsspoorwegen., thans worden door de firma Allan Co. te Rot terdam 10 Loc a air ij,tuigen 3e klasse ge bouwd. Behalve „Werkspoor" te Amster dam, die maar beperkt kan leveren, wer den alle rijtuigen en goederenwagens in Duitschland en België gebouwd. Een novum doet znch thans voor op het gebied der onderdeden van het jollend materieel. Sedert de oprichting der S.S. in 1863 ziin thans voor de eerste maal losse gego ten stalen, krukassen voor locomotieven geleverd en wel door do N. V. Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf te Rotter dam en losse krukassen voor tram'oco- motieven. door Koninklijke Nederland sche Grofsmederij te Leiden. Tot dusverre had de firma Krupp te Essen a/R. vrijwel het monopolie; doch thans moest ten gevolge van den oorlog wel gezocht worden naar Nederlandsche leveranciers. Voor do Nederlandsche industrie is tfUUVS het oogenblik gekomen om ie trach-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1