WOENSDAG 29 SEPTEMBER. 1915. BUITENLAND. De Oorlog. Buiteniandsche berichten. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. No. 1817 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN je ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering ld GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden IO cent per week f 1.25 per kwartaal; bjjonze ,l,n II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 2'/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijko korting. Grouie letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentlbn) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent nummer bsstaat uit twee bladen. Wijlen de Godsvrede. .wijl ongeveer iedereen uit de Troon- opmaakte, dat de politieke wapen band, uit de oorlogsomstandigheden, oren, nu wel uit zou zijn, komt „De in cl aar d" betoogen, dat zulks nog lernaal liet geval niet behoeft -te we- Regeering, zoo redeneert het blad, jjigt "wel verschillende wetsontwerpen welke binnen de politieke zóne val- inaar kijk eens hier:, waninc/er hetï jne.t zich te dien aanzien wil beper- kunncn we den Godsvrede nog best handhaven. En dan zet het orgaan _i, hoe tot dcit doel de" aangekondigde jontwerpen er zouden moeten uitzien: naden wat b.v. de Grondwetsherzie- betreft buiten onderdeelen der oeving moeten raken of dit ten izien der - invaliditeitsverzekering bestaanden nog wat moeten besten- h. >n en ander ziet er erg vredelievend maar op den keper beschouwd immers .wel te voorzien, dat de Re- ing zich aan liet „Standaar d"-ad- niet zal houden. Ware het haar doel, hts onbeteekenende dingen voor te |?n, zij zou .er in de Troonrede niet 'eel gerucht van gemaakt hebben, dat we wel ingrijpende wetsvoordrach- te wachten hebben. aluurlijk zal de „Stdrd." daar dan iddellijk vierkant tegenover staan en luidt zelfs de vredelievende driestar i dit blad (Jen Godsvrede, zooals die poe werd opgevat., uit zijn. u/dat 's eigenlijk maar beter ook ils we gisteren reeds betoogden. Niet a wijl de hervatting der politieke ;beden wijst op den terugkeer van rustig economisch leven moge deze niet te optimistisch blijken ir ook in 'i belang van de zuiverheid politieke verhoudingen, oe ging het toch tijdens het bestand? was over en weer een wantrouwig eslaan van eikaars daden: wat zou achter zitten en is dat onpolitieke stel niet eigenlijk een wel-politieke eter dan dergelijk elkaar in de gaten den is een openlijke, eerlijke strijd daarom spele de Regeering nu maal kant open kaart. het Wolhynisch vestinggebied trek- i dB Russen achter dePulilawkan terug. Bij de hevige gevechten in Champagne janeraal .Marchand door een granaat (oud. - In een rede in het Lagerhuis eekt Grey dreigementen uit tegenover jarije voor liet geval, dat dit land wil scharen aan de zijde der Midden- ropeesche mogendheden. - Het geheele ssische kabinet is naar het keizerlijk ifdkwartier vertrokken. - Dumba ift aan het ministerie van Buiten- Me Zaken te Washington mode lheld, dat hij teruggeroepen is en een Ijgeleide vraagt. fan het Westelijk ooriogs- terrein. Overzicht. looals zeer begrijpelijk is juichen de gcische 'en Fransoh© bladen oven- 'het fees, da>t Zaterdag en Zondag op het stelijk fremiti behaald is. Maajr ailgemeen "fit erkend, dat er een lange weg 'ii,gt fecheri den vooruitgang bij La Bassée in Gh amp ague en de doorbreking van Duitsche front. De Times" zegt: ,,De 'öte offensieve beweging iin hét Westen Icgo-aniein op de meest gunstige wijze z,|o de behaalde successen kunnen wo'r- behouden en kracht tg uitgebreid ar' wij aan dein vooravond van een he nrijke wijziging in den militairen toe- nd". n doorbraak van liet Duitse he front is dirsiveria niet gelukt, want aehteir de 'fsle linie liggen tal van nieuwe ver- >g:'nigswerken, men kan zelfs aanne- dat een groot «gedeelte van het ter- echter de voorste 'ünie geheel voor verdediging iis ingericht, om daardoor doorbraak te voorkomen. Het is-^lan niet te verwonderen, dat de miildtaiire an&s'Lmedle'werker. zegt: Wij |nietmemt '^"örvvinnrirjg zeer kalm op, overdrijven gevolgen niet, maar verkleinen evenmin resultaat/ Want wij weten zeer goed, een langen, ipopi'Irjken weg zruMeoi moeten afleggen., dat de vijand dapper is en goed toegerust en dat het doe'l, dat. ons voor pogen staat, alleen kan worden be reikt door een voortdurend krachtig op treden, over een lang tijdsverloop." Deze militaire medewerker deelt dus n'jg de meening van den bekenden Engelse-hen kolonel Maude, die zich voorstelt, dat de geallieerden nu binnen twee maanden aan den Rijn zullen zijn. Het zou natuurlijk voorbarig zijn nu reeds gevolgtrekkingen te maken uit deze actie, d'ie wellicht slechts de inleiding lis tot een langdurig offensief. De Duitsche berichten maken reeds melding van een tot staan komen van het Fransche offen sief, hetgeen inderdaad op eenige punten schijnt ite zijn geschied. In de Argonnein bij ,,La Fille Morte" hebben- de Duitschers zelfs met succes een kleinen tegenaanval gedaan. Voorail in de omgeving van Rijsseil is de linie der .geallieerden een eind weegs naar voren gebracht; de positie der Duitschers bii La Bassée wo.rdt nu ernstig bedreigd. Ook in het gebied tusschen de Suippe en de Argonnen worden de Fransche aan vallen voortgezet. Een doorbraak op dit front zou d© Duitsche. legers kunnen nood zaken zich op ide Maa-s terug te trekken. Het is echter niet onwaarschijnlijk, dat d© Fransch en zich eerst in hun nieuw- veroverde stellingen genoegzaam zullen versterken, teneinde hun geschut ©r veilig t© kunnen opstelen, om daarna tot een aanv.ail op de tweede Duitsche Vmie over te gaan. In el'k geval is het duidelijk, dat zij rich van hun veldgeschut, dat, z-ooals bekend is, krachtiger is dan dat der Duit- scherts, vóór al zullen bedienen. Het ver nielen der vijandelijke loopgraven, door de artillerie en hef bezetten er van na afloop is een tak'.iLek, die met succes wordt toe gepast. Indien dus inderdaad de Franschen van ntan zanden, zijn-, «vch «eerst-veO'ig in hun nieuwe stellingen te nestelen, advorens ©en twee-de «aanvalspogimg te doen,, dón zal hun offensief een slee pende en stellig een langdurige operatie zijn. Generaal Marchand gewond. Generaal Marchand werd Zaterdag bij de gevechten in Champagne gewond, meldt Reuter uit Parijs. Hij werd door een gra naatsplinter in dei» onderbruik getroffen. De wonde, ofschoon ernstig, schijnt niet levensgevaarlijk. Van hst Oostelijk oorlogs terrein. Overzicht. Op dit oorlogsterrein is de toestand vrijwel onveranderd. Om Dnnaburg wordt gevochten, maar hoewel reeds eenige vóór stellingen door de Duitschers bezet zijn, is de stad zelf nog niet genomen. In het cen trum wordt de vooruitgang langzaam voortgezet en naderen de Duitsche troepen steeds meer en meer de lijn MolodetsjO' Minsk. Ten N. O. van Wischnef werd door den legergroep-Von Hindenburg een vij andelijke stelling doorgebroken waarbij 24 officieren en 3300 man werden gevangen gemaakt en 9 mitrailleurs veroverd. Prins Leopold van Beieren gelukte het ten O. van Baranowitsky het bruggehoofd te nemen. In het Zuidelijk gedeelte, bij den Wolhy- nischen vestingdriehoek, hebben Oost-en- rijksche troepen, waarschijnlijk versterkt door afdeelingen van" Mackensen's leger, het offensief hervat en me,t succes voort gezet. In het Russische legerbericht wordt gemeld, dat de Oostenrijkers, met frissche strijdkrachten versterkt, de Russen dwon gen het dorp Novo-Mezinetsj, in de vorige week door hen bezet, te ontruimen. Het Oostenrijksche legerbericht meldt, dat de Russen zich, daar zij door de Oostenrijksch- Hongaargclie strijdkrachten aan den Styr met insluiting werden bedreigd, genood zaakt zagen het met groote offers onder nomen offensief in het Wolhynisch ves tinggebied op te geven. Het vijandelijk le ger gaat het communiqué verder trok terug achter de Pulilawkan. Het Russische ministerie. Reuter meldt uit Petersburg, dat het geheel© kabinet gisteravond naar het Keizerlijk Hoofdkwartier is vertrokken. Van hst Zuidelijk oorlogs terrein. Overzicht. Nog steeds wordt nog niets van een of fensief van ©em der partijen gehoord; de strijd blijft "zich maar slechts bepalen tot artillerie- en loopgraven-gevechten. Het I'talfaansche legerbericht meldt o. m. dat er den 26en Sept. kleine gevechten werden geleverd te Dosso Casina op de zuidelijke heLlingen van den Altissimo (de Monte Baldo); te Malga Secondo Posto in de streek van den Monte Coston; op de hellingen van den Monte Rombon (Plezzo) en van den Potoce (Monfe Nero), waarbij de Oostenrijkers, met achterlating van eenige gevangenen, zijn teruggeslagen" Op het Karstplateau werden, vo'jgens het communiqué, door de Italianen aan merkelijke vorderingen gemaakt in de richting van Peteano. Het Oostenrijksche legerbericht zegt, dat Maandagochtend aan het Dolomieten-front een aanval van den vijand op den Col dei Bois met handgranaten werd afgeslagen, evenals ©en aanval op den Monte dei sei Busi. Verder maakt het communiqué nog melding van de beschieting door de Ita- liaansche artillerie van het hospitaal van he.t Roode Kruis te Görz, waarop de vlag van het Roode Kruis wapperde. Van het Zuid-Oostelijk oorlogsterrein. Overzicht. Het Oostenrijksche legerbericht meldt, dat het vuur van de Oostenrijksche artil lerie den aanleg van versterkingen aan de Beneden-Save belemmerde. Het vestinggeschut van Belgrado lost© op de stad Zenum (Semlin) eenige schoten, dile echter niet troffen. Verder bereikt ons geen enkele bijzonderheid van dit ge vechtsterrein. Op den Balkan. Steun toegezegd. De Daily Chronicle" verneemt uit Athene: De gezanten van de geallieerden deelden Zondag de Grieksche regeering mede, dat, indien Sen ié of Griekenland wordt aangevallen, i geallieerden ge reed zijn onmidUellijk een strijdmacht met artillerie te landen en allen noodigen financieelen steun «te geven. Amerika en Oostenrijk. Dumba. Naar Reuter uit Washington meldt, seinde Dumba aan het .ministerie van b ui- tenl. zaken aldaar, dat hij bevel had ont vangen imar vTi-aieii- teuig dertr hij om een vrijgeleide verzocht. In het Britsche Rijk. Uit het Lagerhuis. Eerste minister Asquith verklaarde in antwoord op de vraag, of van hem bin nen eenige dagen een verklaring te wach ten was omtrent rekruteering en algemee- nen dienstplicht: „Ik kan dit niet beloven. De quaestie wordt door de regeering zorg vuldig overwogen. Zoodra zij zich in staat zal gevoelen haar standpunt mede te deelen, zal zij daartoe overgaan. Intus- schen verzoek ik allen partijen de zaak hier niet te bespreken. (Toejuichingen). Er volgde daarna een verwarde discus- cle, waarin de dienstplicht uit verschil lend oogpunt werd behandeld, maar geen der ministers nam daaraan deel. Minister Grey zeide: „Volgens offi cieel© berichten uit Bulgarije, is de re geering tot den staat van gewapend© neutraliteit overgegaan om de rechten en d© onafhankelijkheid der lancijs te be schermen, en heeft zij hoegenaamd geen aggressieve bedoelingen j gei) de a;j grenzende landen. Zoolang Bulgarije zich niet aan de zijde van de vijanden van Engeland en zijn bondgenooten schaart, kan er geen sprake van zijn, dat Engeland's invloed of zijne strijdmacht zullen aangewend worden «tot eenig doel, dat strijdig is met de belangen van Bulgarije, en zoolang de houding van dat land niet agressief zal zijn, zullen de vriendschappelijke betrek kingen niet verbroken worden. Wanneer echter de Bulgaarsche mobili satie zou ontaarden in de aanneming van een aggressieve houding aan de zijde van onze vijanden, dan zijn wij bereid, onze vrienden op den Balkan allen moge- lijken steun te verleenen op een wijze die hun het meest welkom zal zijn, in samen werking met onze bondgenooten, zonder voorbehoud of beperking. Op Zee. De duikboot- en mijnoorlog. Reuter meldt uit Londen: Het vis- Bchersvaartuig „Ventnor" van Grimsby is getorpedeerd. Verschillende Oorlogs berichten. „Vleeschlooze" dagen te Berlijn. De „Vorwarrts'' verneemt, dat in Berlijn ernstig overwogen wordt om „vleesch looze" dagen in te voeren. Het blad merkt hierbij op, dat deze maatregel onnoodig is, daar de vleesch- prijzen een zoodanige hoogte hebben be reikt, dat voor breede, lagen der bevol king de „vleeschlooze" dagen vanzelf zijn ingevoerd. Een nieuw broodsoort. In Duitsch- Iftnd worden proeven genomen met oen nieuw© broodsoort, het N.-brood, dat door toevoeging van voedingsgist (Nahr- hefe) rijker aan eiwit is dan het gewone oorlog&brood, hot K-brood. Het N-brood zal ©enige penningen duurder komen. Vrouwelijke conducteurs. Bij de ge meentetram te Weenen zijn thans meer «dan duizend vrouwelijke conducteurs pangesrteld. Zij deden «tot nu toe alleen dienst op de bijwagens, doch zullen binnenkort ook worden werkzaam gesteld op de motor wagens, waar de dienst drukker is. Zij voldoen goed. Engelsche wandeletokkenindustrie. Als een bewijs hoezeer de wandelstokken (industrie ten gevolge van den oorlbg bloeit, vermeldt de „Times", dat één en kele fabriek te Chiddingfold, Surrey, we kelijks 21,000 stokken voor gewonde sol daten en massa's stokjes zgn. „swag gers"'", voor mili|airen maakt. Dreigende staking. Onder een deel der kolendelvers van Wales dreigt een nieuwe staking, dit maal in de anthracietrnijnen. In een vergadering te Swansea hebben afgevaar digden dezer mijnwerkers klachten geuit over de loonen en besloten van de eige naars een loonstandaard te eisclien, 91V£ pCt. boven die van 1879. Bij weigering zal het werk Maandag a.s. in alle anthracict- mijnea worden neergelegd. Herstel van het keizerrijk in China. Naar de „Deutsche Tagosrig." ver neemt, kan men binnen afzie nba ren. lijd verwachten,, dat :in China de monarchis tische toestand zal worden hersteld. Vol gens de „Peking Daily News", zal weldra «te Peking een. zitting worden gehouden van den rijksraad, waaraan a'Jle ministers xrn 'en: président, zuïlen deelnemen. Ilöt onderwerp van lyoaprvoii-Ln-g •><.<>- -i—o -Li ting zal zijn, de verandering van htet poli tieke stelsel in Ch'ina. In we/L:<ngeliolute*"po- Iitieke kringen verwacht men, 'dat «den 14 Januari 1916 de monarchie zal worden gtep r o clam eerd 'U i t v o r 'v r b o d n. Bij Konliolklnjk bcifiuit. vain 27 Septem ber is venboden de uitvoer van spinaz>ie- zaad, peenzaad en podteleinzaad. Ingetrokken is de tijdelijke opheffing van het uitvoerverbod van paardepeen en van knolrapen. Tin. De „T©1." verneemt, dat door d© N. O. T. ©en boert© van f 120,000 is opgelleigd aan een firma wegens het ©mokkel-en van tin. Engel sc h watervliegtuig gedaald. De „Dond. Gt." meldt; Maan d ugaióddag be ongeveer halftwee passeerde de al- land" een vaartuig van den rijkswater staat, thans -in dienst hij de Ned. marine, de gemeente Dordrecht met een Engdlsch wabe«rvliiegrtuiig aan boord. Waar dit vlieg tuig is gedaald of waarheen het wordt gebracht de „Caltand" voer in de rich ting van Gorinchem kunnen wc «nog nilet mededeeilea. Naar men verzekert, be vonden rich «aan boord van de „Galland" Ook de inzritte/iuden van. het vliegtuig. Ontvluchte k r ij g sg e v angenen Te Exloo (Dr.) zijn Zondag twee Russi sche imi'Otairen aangekomen, een officier en e©n onderofficier die uit een gevangen kamp 'in Duitschlanid ontvlucht waren, Z© zijn van daar naar Assen gebracht en gistermorgen naar Rotterdam vertrokken. Met hun drieën waren ze gevloicht, doch bij den overgang van de Eerns was een h u.nmer doodgesdl t o tien De refis hadden zij 'in 8 dagen vo.'bracht. Werkverschaffing aan g e n It e rneerd en. Te Delft zal een barak worden gebouwd vooa' 80 geïnitcrneerde Belgische soldaten (va«klMed©n) dóe door een. werkgever aldoor -»n dienst genomen zullen worden omdat i«n zijn bedrijf door de moibilisatie arbeids- krachten t© kort (komen, die nieit op an dere wijze te vervangen zijn. Aankoop v 1 i e «g t u d g e n dooi de r e g e e r i au g, Onze regeering heeft «het oanibod van de Fransche regceting om het. vü-agschip, da.t eenigen tijd geleden 'm Zuid-Bevel and is ge'.and en geïnterneerd, ten geschenke te nemeix niet aanvaard, maar heeft het aangekocht. Eveneens heeft de regeering het Engeiische vliegtuig no. "1139, dat bij C.ajftzond is w m-gekomen, aangek, tclht. Beide zijn te II ellevo erts luis op 's Rijks werf aamigeibraciït, waar zij zullen wor den hersteld. „Tel 1. a n d s t o i- m p I i c h it i g e a m b- t e n a ren. Op een schriftelijke vraug van het »Ta- merlid Helsdêiugen, of de Regeering l>e- ^reid is «mede te deelen, welke maatregelen ssLi voornemens is f© nemen tot regelöng der po.übi© van het vaste en tijdelijke per soneel! im rijksdienst, voor zoover dit krachtens de wet van 15 Juli 1915 (tot wij ziging van de Landstormwet) dn wenke- lijken dienst is of aajl worden opgeroepen, heeft de mln'ster van 11 innend an dsche Za ken het. volgende geantwoord: „De Regeeirimig iis voornemens maailre- eelen te nemen o<m de posétii© va-n burger lijke ambtenaren en andere doorloop end of voor een .bepaald werk dn 's Rijks dien-t werkzame personen, die als dienstplichti gen bij den landstorm in werkel. dienst worden .gesteld,, de regeren in den geest zooals is ge sollied ten aanzien van bur gerlijke ambtenaren, dóe zich ingevo'-gc liet koninklijk besJlu.it van 31 Ju-li 1914 nr. 89 buitengewoon onder de wa.penen be vinden." Het s it e e tn ,k o 1 e n v r a a g s t u k. Gelijk reeds werd gemeld, zijn de heeren prof. De Vooys etn FenJbe-ner van Vlissi.n- gen, onderscheidenlijk vooirziMer en. secre taris van het Kolenbureau, teruggekeerd van hun reis naar Berlijn, zonder in hun zending te zij.n geslaagd. De Berlijnscho correspondent van de „Tijd" seint nog over hun onderh an del ingorv. Met de moeste welwüflemdihe«'.ld zijn de beide NederdandschC' heeren ontvangen, aan wie spijlóg genoeg moest worden me- degedeelld, dat de vermindering ó.n de af levering, aangekondigd door de Kodrlen- A-usfuhrstelle. moest worden gehandhaafd. Uit onderzoekingen der Duitsohe over heid Is n.l. gebleken, dat talrijke gasfa brieken in groote steden, b.v. ïin Berlijn en Keulen, dit. jaar slechts 40 jjGt. gas- cokes vergeleken bij normale tijden aan partócnieren kunnen afleveren, daar weo-^riK het o-ohrek aan petrorteum het ver branden van lichtgas zeer -is toegenomen, In de roste©rende 50 pCt. zal dus door het narticuliere kolenverbruik moeten worden voorzien. Daarbij komt, dat de arbeid in de mijnen verminderd is, veel kolen naar Belgiic gaan of voor bijzondere industrieën worden gebezigd en de gasfabrieken slechts ruim een derde van haa.r bonoo- d'igde hoeveelheid koóen 'krijgen afgoe ver d. Aan de Nederlandsche heeren .is duide lijk gemaakt, dat onder deze omstandig heden geen spra.ke kan zijn van vermeer dering lin de aflevering naar. Nederland. Haagsche straatweg naar Leiden. Het dagelij,ksch bestuur van den Algo- nieenen Nederlandse hen Wilei'.rijde rsbond, Toeristenbond voor Nederland, heeft oen. adres aan den Raad t© 's-Gravenhage go- richt, waarin adressant mededeelt, (kit hij reeds jaren lia.ng die aundacht er op heeft .gevestigd, dat de groote straatweg naar Leiden van het Malieveld tot eiuti het Roomhuiis voor het moderne verkeer ui.t een oogpunt van veiligheid geheel on voldoende is; dart zulks ook door «de regeerLng werd erkend, blijkens het onlangs ingediend© ontwerp van wet, waarbij de noodiige gela den voor verbetering van den toestand werden aangevraagd; dat, mede op. verzoek van den Raad, dit wetsontwerp werd -teruggenomen, omdat men een betere oplossing dan de door den nviimster voorgesteld© meende gevonden te hebben o«f te kunnein vinden; dat mede tengevolge van de onvoldoend© veiligheid \-oor het verkeer op dien sbraart- weg ons land op 20 dez.tr met een girooio ramp werd bedreigd, door de aanrijding van oen auto van II. M. de Koningin op dien Leidsohen straatweg. Adressant verzoekt daarom om een zeer spoedige vaststelling van d© hij den Raad aanhangige plannen tot verlW-terLng van de toegangswegen naar de stad aan de zijde van het Haagsche Bosch. Korte Kroniek. In een f© Haarlem gehouden verga dering van handelaren in kn'on'tale1 wa ren is besloten een ad'res te richten tot den minister van Landbouw, N ij vetheid en Handel, met verzoek den* prijs varv suiker rnet. f3 per 100 K.G. te veirhoogen, omdat hij den tegenwocwdrgen prijs geen voldoende winst ©m het bedrijf voort to zetten, kan worden verkregen. Het bestuur der Vereetiigirig van Tilburgsch© Fabrikanten van Wollen Stof fen meldit, dat .i-s overwogen om aanvan- gendb 7 October a.s. de fabrieken voor- lioopig met 2 dagen, -en vervolgens met 3 dagpn per week stop te zetten in verband met het gebrek aan verfstoffen. Een© defi nitieve besYssi.ng '/.al dezer dagen volgen. -- Men heeft in Friesland reeds voed witte ganzen gezien; dat voorspelt Yi-oeg© en strenge wiruter. He gewone audiëntie vatn den minis ter van binnen/landsche zafcen zal op Za terdag 2 October niet plauls hebben.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1