Uit Stad en Omgeving.
verts de Zeereerw. heer Delogne, het Sam-
dcr-instituut te Amsterdam bezocht, om
dort geneesheer van heit instituut, dr. Es-
bers, te raadplegen over nabehandeling
vaai nitcij geïnterneerd© Belgische so'daten,
die na genezing der verwondingen bewe-
gimgsstoomi-sae® hebben overgehouden.
Vooral door de bemoeiingen van den
Zeereerw. heer Delonge zijn genoemde
soldaten te K a t w ij k ondergebracht en,
voor zoover zij daartoe geschiikit zijn., be
zig niet het vervaardigen van. ve.rp'aats-
bare woningen, die, aoodra betere tijden
zullen zijn aangebroken, in België moe
ten dienst doen.
Spionnage.
Door de dierecties der Nederlandsche spoor
wegen is aan hun personeel medegedeeld, dat
de mogelijkheid niet is uitgesloten, dat perso
nen op stations of in treinen zich aan spionnage
schuldig maken, onder meer blijkende: uit
het zich laten inlichten omtrent militaire
werken of maatregelen, het maken van schetsen
of teekeningen, het nemen van fotografieën,
enz.
Het personeel is opgedragen, hierop in
's lands belang bijzonder te letten en in voor
komende gevallen alle medewerking te verlee
nt» voor de aanhoudingen den overtreder.
Wordt een feit van spionnage bemerkt, zon
der dat het mogelijk is een politie-beambte
of militair hiervan getuige te doen zijn, dan
kan het spoorwegpersoneel zelfstandig optre
den en den overtreder overleveren aan de poli
tie of militaire autoriteiten.
Bij het eventueel aanhouden van personen
die van spionnage verdacht, worden, kan de
assistentie van militairen, indien deze aanwezig
zijn, worden ingeroepen.
Tex tielarbeiders.
Men meldt uit Enschede:
Gemeld is, dat door het gaande weg stop
zetten der textielfabrieken in de Duitsche
grensplaatsen, waardoor de Nederlandsche
arbeiders zonder werk komen, het Steun
comité te Losser er in geslaagd was den
werklieden tydelijk in andere Twcntsche
textielfabrieken werk te verschaffen. Voor
zoover Enschede betreft, is dit ten eencnmale
onjuist. Er is zelfs bij de Fabrikanten
vereniging te dezer stede geen enkel ver
zoek van het Steuncomité te Losser deze
zaak betreffende ingekomen.
Op dê fabrieken der firma B. W. en II.
ter Kuile is het 2-plocgeustelscl ingevoerd
een deel der arbeiders van Eilermark (de
fabriek over de grens) werkt van des mid
dags één uur tot des avonds 10"uur (met
behoorlijke schafttijden) op de fabrieken dier
firma te dezer stede.
Men meldt uit Oldenzaal:
Ais gevolg van de gevoerde onderhandelin
gen met verschillende Twentscho textiel
fabrikanten zal Maandag 20 dezer door de
firma H. P. Gelderman <fc Zn. alhier op
haar spinnerijen pl.m. 200 textielarbeiders
uit Losser, die, door het buiten werking
stellen der textielfabrieken tc Gronau zon
der \ycrk zijn geraakt arbeid worden ver
schaft.
Exporteurs-comité.
Woensdag is te Amsterdam een verga
dering gehouden van een aantal expor
teurs van cüiën, vetten, etnz., die zich be
nadeeld ach ten door he.t Kon. beslui t van
7 Augu£i'.uj( hetwelk voor die;n uitvoer
van goederen den eisch stelt, dat de naam
van den importeur wordt opgegeven.
\am verschiltLeinde zjjden werden voor
beelden genoemd van een onredelijke en
willekeurige wijze van toepassing van dit
hon. besGuiL
Er is een organisatie opgericht om de
belangen van bonafide houders van oliën,
vetten, enz., die getroffen werden door
het Kon. besluit, te behartigen.
De juridische leiding werd opgedragen
aan rar. Z. van den Bergh, mr. Ch. E.
Jacobs te Amsterdam, en een commissie
van 3 'eden benoemd voor het ovenleg met
de adviseurs.
Uitvoer van varken svleesch.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel, geilet op die artt. 5 en 13 van
zijn ibesoh'iikiklinig van 9 Apriil 1915, hou
dende vaststelling van de bepalingen om
trent uitgifte van consenten voor den uit
voer van varken svleesch, heeft bepaald,
dat de bepa'iingem van zijn beschikking
van 1(5 Augustus, directie van den land
bouw, no. 20935, 3de afdeeling, ook na 18
dezer tot nadere aankondiging van kracht
zullen blijven.
Invoer van autobanden.
Naar het „Ilbl." verneemt, zal binnen
enkele dagoi, ten aanzien van den invoer
van autobanden een nieuwe regeling in wer
king treden, waardoor deze invoer voortaan
weer onbelemmerd zal kunnen plaatshebben.
Zooals in de gegeven omstandigheden wel
haast vanzelf spreekt, zullen do banden
moeten worden geconsigneerd aan de N. O. T.,
«lie in directe verbinding blijft met de gara
ges. Deze zullen, onder do veiei.-chte ver
plichting van biunenlandsche verbruik, in
eerste instantie aan ieder hunner cliënten
autobanden mogen leveren tot een maximum
van zes stuks. Ook daarna zullen autobiel-
eigenaars zich steeds van nieuwe banden
kunnen voorzien, doch dan onder de ver
plichting voor iederen nieuwen band dien
zij koopen, een ouden in te leveren.
De Rijksmiddelen.
Elke vergelijking gaat mank. Hoewel
Augustus 1915 even goed een oorlogsmaand
was als Augustus 191-i, zoo zijn toch de
omstandigheden, die invloed uitoefenen op
de opbrengst der Rijksmiddelen, in beide
maanden zeer verschillend geweest, het
geen uit de cijfers kan blijken.
Augustus 19i5 bracht in de schatkist een
bedrag van f 12,521,601.73'/;, terwijl in
Augustus 1914 slechts f9,187,668.70 binnen
kwam. Dit is dus een verbetering van
f 3.333,933.03'/,.
Tot die vermeerdering hebben voorna
melijk bijgedragen de opbrengsten van
de directe belastingen, van den drank
accijns en van de successierechten.
De eerste 8 maanden hebben opgebracht
f 106,628,851.80, tegen f 112,819,264.04'/,
1914, een nadeelig verschil opleverende van
f.6,190,412.24
Tweede Kamer.
Naar mem ons meldt, heeft mr. Goeman
Borgcsius, na ingewonnen adv ie® van zijn
g ene cshe eren, geen bfizwaar, zich vooj; ÏMt
komende zi.Vxngsjaar wederom voor liet
vcorri(iterschap der Tweede Kamer be
schikbaar te stellen;.
£>o vervulling van heit vice-vöorziitter-
schap brengt dit jaar eigenaardige moei
lijkheden meit zich mee, nu mr. Troelstra
vocrloopig niet aan de parlementaire
werkzaamheden kan deelnemen', en het
ook rui et zéker is, of een ander lid der
pcciaal-democratisdhe fractie bereid zial
worden gevonden» diens plaats in te ne
men.
Verder verluidt in parlementaire krin
gen, dat bij den tweeden onder-voorzitter,
den -heer Van Niapen, weinig geneigd
heid bestaat, voor de komende parlemen
taire periode wederom een benoeming ale
zoodanig te aanvaarden;
In verband met een en ander zulltem
semmige Kamerclubs Maandagavond club-
vergadering houden. „N. R. Ct."
Inwisseling stuiverstukjes.
Het Stbl. bevat een Kon. besluit, hou
dende wederopenstelling tot 1 Juli 1916 van
de gelegenheid tot inwisseling van de 5-
cent-stukken, geslagen overeenkomstig de
wet van 31 December 1906.
„De Katholieke Militair".
Bij „Futura" is verschenen no. 1 van de
10de jaargang van „De Katholieke Mili
tair".
Dit week blad (tot nu toe was het
maand blad), gewijd aan de belangen
der R. K. militairen en Mi 1 itaire-Vereeni-
gingen, moet op grooten schaal onder onze
militairen worden verspreid.
Het biecit hun vfeel en velerlei wat nut
tig en leerrijk is: Legernieuws, vereeni-
gingsnieuws, apologie, liturgie, sociolo
gie enz.
Kranten voor de Militairen.
Met helangstelEimig Hazen wij in de bla
den oproepingen', can kranten aan de
Mik'itiaaren te zetnden, met de bijvoeging,
dat het Centraal Bureau voor de K. S. A.
bedrukte adresbandjes beschikbaar stelt.
Een R. K. Pastoor wekte zélfs de Z. E.
Pastoors op, de geloovigem op dein kan-
9dl aan te sporen hun getlezen couran
ten aan de militairen te willen opzen
den. Hij noemde dit', daar 't Centraal
Bureau de bandjes gratis beschikbaar
ste.it ,,eem aalmoes, die niets koet."
Hoewel hartelijk dankbaar voor die
medewerking, moet todh opgemerkt wor
den, dat deze „aalmoes" wel degelijk
veel ge'd kost... aan het Centraal Bu
reau. Ruim een half, mil'iinem kranten zijn
nu Oip deze wijze reeds aan de R.K. mili
tairen hezoegd. Ruim een half miY'ioen
bandjes zijn dus reedis gedrukt en aan de
kranten verzenders telkens in pakjes van
60 verzonden. Wanneer men nu bedenkt,
da,t die adressen door overplaatsingen
telkens weer veranderd moeten, worden,
zal men begrijpen, hoeveel arbeid en ge'.d
met dit werk Is gemoeid. Immers de kl an
ten kunnen wel portvrij worden verzon
den, maar niet de bandjes, zooals deze
bedrukt en wel door het Centraal Bureau
aan de kramtenverzendërs worden toege
zonden
Voor eenigen tijd hebben wij nog eens
een noodkreet, laten hooren; bij gebrek
aaif geld zou dfit zoo bij uitstek nuttige
werk gestaakt moeiten worden.
Het gevofig was, dat wij van verschil
lende zijden giftien voor dit doel moch
ten ontvangen.
Maar heiaas! thans overschrijden de
uitgaven weer aanzienlijk de inkomsten.
Mogen wij daarom nogmaals een be
roep doen op den finantieekn steun der
katholieken?
Zooveel mogelijk wordt aan alle gevers
bericht van ontvangst gezonden.
Het Centraal Bureau
voor de K. S. A.
Leiden, 15 SeptL 1915.
Tegen gewapende landsverdediging.
Door een 175-tal personen van allerlei
maatschappelij-ke positie en van versdhil>
lende richting we troffen er, zooals
vanzelf spreekt, geen katholieke namen
bij is een manifest verspreid, waarin
wordt aangespoord tot verzet tegen „ge
wapende landsverdediging" (tet weC: lands-
verdediging, waarmede niet bedoeld
wordt een aanvallende oorlog, doch een
verdediging onzerzijds tegen een
aanvallende® vijand) en tot „massale
d ien stwe igerimig'
Onder de omderteekenaars vinden wij
eer. vijf-en-twintigtal predikanten, bene
vens een.ige openbare onderwijzers.
ZoiU men nog durven blijven beweren,
dat de Katholieken oniv^terlanidis-
Ifóevemid zijn.... dait van hen een „natio
naal gevaar" dreigt.
We gelooven, met de ondervinding voor
o ogen. dat een dergelijke laster nog wel
zal blijven voortduren. Men onthoud©
daarom feiten als het hier vermelde.
By de S. S.
Door den heer Directeur-Generaal is be
paald, dat op den voet van D.O. 4594 I aan
gehuwd personeel vrij vervoer kan worden
toegestaan voor groenten voor huishoudelijk
gebruik tot een maximum gewicht van
250 K.G.
De personen, welke van deze bepaling
wenschen gebruik te maken, moeten zich
vereenigen om gezamenlijk een hoeveelheid
van 300 K.G. of meer per zending te ont
bieden.
Korte Kroniek.
Voortdurend neemt de mosse'.handel
vain Ierseke op België in beteekeniLs toe.
Het aantal hiervoor bestemde schepen,
steeg in 6 weken van tiien op twintig. Zij
hebben gemiddeld 10 ton mosselen aan
boord. Alles gaat inaar Brussel. De op
brengst is tot nu toe bevredigend.
Aa-n de N.V. Luxe-broodfabriek F.
U Sas te Breda is weder de levering van
het regeeringsbrood opgedragen., welke
levering wegens het niet afstempelen van
broodkaarten was jngetrckkein.
In den ouderdom van ruiim 79 jaren
is Woensdag te Arnhem overleden de be
kende uitgever P. Gouda Quint.
Naar jvij vernemen fa de .VereenigLug
voor Collecteurs der Staatsloterij tfezer da
ge® ontbonden.
Gemengde berichten.
Branden en ongelukken.De oorzaak van
het ongeval met den inepectietrein, dat Dins
dagmiddag tusschen Gasselte en Gasselternij-
veen is gebeurd, is te wijten aan te snel rijden.
De directeur-generaal heeft nu een dagorder
uitgevaardigd, waarbij bepaald is, dat op be
paalde trajecten slechts met een snelheid van
30 K.M. per uur mag worden gereden.
Gisteren heeft op een der schietbanen
ten Zuiden van het fort Kijkduin bij Den
Helder een ernstig ongeluk plaats gehad. Bij
het schijfschieten werd de reseive-eerste-
luitenant der vesting-artillerie J. J. Van Hagen,
door een noodlottig toeval, door een geweer
kogel getroffen, welke hem dwars door het
lichaam ging. De zwaargewonde officier is per
brancard naar het marinehóspitaal te Nieuwe-
diep vervoerd.
Te Weert is Woensdagavond de hulp
sluiswachter S., uit Nederweert, bij zijn werk
zaamheden aan sluis 16 in het kanaal ver
dronken
Gisternacht is het huis van den bakker
Ter Welle te Lochem afgebrand. Het kostte
eenige moeite, de bewoners te redden, een
hunner kreeg brandwonden. De oorzaak van
den brand is waarscliynlyk in den schoorsteen
der bakkery te zoeken.
Verzekering dekt de schade.
Vergiftiging! Te Gorkum zijn na een
bruiloftsmaaltijd ongeveer 40 personen ernstig
ongesteld geworden, vermoedelijk door ver
giftige spijzen. Een onderzoek wordt ingesteld.
Nader meldt men:
Het feestmaal werd gegeven in een res
taurant te Gorcum ter gelegènheid van het
huwelijk van de dochter van een ijzerhande
laar aldaar. 50 gastep namen deel aan het
diner, dat door den restaurateur was geleverd.
Behalve uit de familie van het bruidspaar
bestonden de gasten uit personeel van den
ijzerhandelaar. Na den maaltijd werden on
geveer 40 van hen ongesteld, terwijl ook
vergiftigingsverschijnselen zich voordeden
bij twee meisjes en een kelner uit het res
taurant, die de gasten bediend hadden.
Dr. Van Andel is terstond met overblijf
selen van de spijzen en dranken naar Utreent
vertrokken om deze in het scheikundig labo
ratorium te onderzoeken. Men vermoedt dat
de ongesteldheid is veroorzaakt door de
vleeschspijzen die uit Rotterdam afkomstig
waren.
Oplichting door smokkelaars. UitVenlo
wordt aan de „Limb. Koer." gemeld:
De politie heeft Woensdag naar Roermond
overgebracht de gebrs. W. en verder S., B.,
R. en P., allen verdacht van oplichting van
een te Süchteln wonende Duitscher. Het feit
heeft zich als volgt toegedragen. Ze hadden
met hun zessen van bedoelden Duitscher
opdracht, rijst te koopen en over de grens
te smokkelen. Conditie was, dat de betaling
zou geschieden, als de Duitscher de smokke
laars met de rijst op een zeker punt, waar
hij aanwezig zou zijn, passeerde. Op het aan
gegeven uur passeerden ook werkelijk de
smokkelaars en betaalde» hij de overeenge
komen som van 1051 mark. De smokkelaars
deden 'net voorkomen, alsof er op hen ge
schoten werd. Inderdaad, er werd geschoten,
doch «Joor een van het complot. Zij wierpen
de zakken, die niet met ryst. doch met zand
gevuld waren, weg. Na veel moeite is het
den Duitscher gelukt 500 mark terug te
krijgen; de rest werd door de 6 mannen
gedeeld.
Het drama op de Noordzee. Naar wy
reeds mededeelden zijn de namen van de
omgekomenen: P. van Duyn, stuurman, 28
jaar, gehuwd; J. Jonker, 33 jaar, gehuwd;
K. Kuyt, 27 jaar. Verder bevonden zich aan
boord de schipper K. de Haas, 39 jaar, ge
huwd; R. Ros, 43 jaar, gehuwd; P. v.d. Plas,
34 jaar, gehuwd; L, Vlieland, 17 jaar; T.
Heemskerk, 29 jaar, gehuwd J. Kuyt, 16 jaar;
D. de Mol, 13 jaar; A. Ros, 13 jaar; W.
I-Iuwaard en A. Vlieland, 28 jaar. Het schip
zelf wordt vastgehouden tot de bergingskosten
zijn voldaan. Het is verzekerd bij de Onder
linge Verzekering-Maatschappij te Vlaardingen
Vliegtoestel gedaald. Gilstoinamiddag
halfzeven bewoog ziidh een militair vlieg
toestel boven Arnhem. Daar dit tegen
woordig eenige malen daags voorkomt»
trekt het weinig de aandacht meer, doch
gisteren bemeirkte men, dat er blijkbaar
iets aan 'het toestel haperde, dot slechts
een goede honderd1 meter hoog was. Juist
boven de oude stad stond de motor stil,
waaro-p de machine, sterk naar één zijde
overhellende, in glijvlucht naar beneden
kwam.
Zie kwam nog even over de huizen
heen, ging zeer laag over den hoogen
spoorlijn e® bereikte vlak bij het aqua
rium vatn de Heidemaatschappij op
Sonsbeek een weide. De landing geschied
de zonder ongeil® ikken; de belde inzitten
den, de bestuurder luitenant Koppe, en
de waarnemer kapitein Hekkema kregen
ia 't geheel geen letsel. Ook de machine
kreeg gieen aiverij. Nadat de motor voor
la opitg was nagezien en in orde gemaakt,
stegen de beide vliegers spoedig weer op,
doch ze daalde® na een vluoht van slechts
eexige honderden meters opnieuw, thans
arm de andere zijde van Sonsbeek.
Bii een tweede poging steeg heit toesite,1,
goed op en de beide vliegers, die zeer laag
bleven kwamen behouden op het vlieg
terrein terug.
Deze plotselinge vliiegdemonsttratie in
het midden van de stad had, duizenden
op die been gébracht, zooda,t de politie niet
dan met groot e moeite op Sonsbeek een
behoorlijk terrein voor de opstijging kon
openhouden. (N.. R. Ot.)
Jonge, harten. Te IJs-etetein is deze
week een paartje ondertrouwd, hetwelk
te zamen den leeftijd van 163 jaar heeft
bereikt; de bruigom is 86 c® de bruid 77 j.
Een brutale diefstal. Te Am9terdan)
heeft gisterenmorgen aan de Nieuwe Kei
zersgracht bij de Wee© per straat, ten kan
tore van de® heer S. Sinasappel, hande
laar in wolllen goed oren, een brutale dief
stal plaats gehad. Terwijl de heer S. op
reis was en diens zoon het kantoor eenige
oogenblikken had verlaten, wist een tot
nu -toe onbekend gebleven dader, zich toe
gang te verschaffen tot het kantoor, waar
hij uit de brandkast, waarvan de deur
riet was geslote®, een kistje met ge'd ont
vreemdde. Op het oogenblik, clat de dief
stal plaats had, hadden, de knechts juist
bet huii§ verlaten om eenige goederfin naar
tie Öergptfaafs aan de Weéspéfètraai te
brengen, terwijl mevr. S. zich in den -tuin
bevond. Daar ide -heer S. nog ultstedig ie,
weeit men niet hoe ^root het bedrag Is,
dat zich in het kistje bevond. Me® ver
moedt echter dat dit ongeveer f 100 is."
inbraken te Haarlem. Er komen te
Haarlem weer meer inbraken voor dam
In de® laatste® tijd geschiedde.
'Bij de politie is aangifte gedaan van een
inbraak tn het toevluchtsoord „Metropool"
van het Leger des Heils aan het Spaarne.
De kok, die des morgens om 4 uur aan
zijn werk beigon, ontdekte de inbraak. Er
is slechts eeqirig geld gestolen.
KERKNIEUWS.
Kardinaal Lorenzell'r. f
Uit Flcyrence wordt aan de „Msbd." ge
meld, dat Kardinaal Benedetto Lorenzelli
overleden is.
Kardinaal Lorenzelli werd den llden Mei
1858 geboren in Badi, in de Pistojaansche
Apennijnen, niet ver van Pozzeta.
Van 1893 tot 1896 is mgr. Lorenzelli in
ternuntius geweest voor Holland en
Luxemburg, gedurende welke jaren hij to
's-Gravenhage vertoefde.
Den lsten October 1896 volgde zijn be
noeming tot nuntius te München en tot
titulair-aartsbisschop van Sardi. Te Mün
chen blééf hij twee jaren, om daarna den
overleden nuntius van Parijs, mgr. Clari,
op den lOen Mei 1899 te vervangen.
Te Parijs werd 31 Juli 1914 aan mgr.
Lorenzelli zijn pas overhandigd. Hij keer
de naar Rome terug en werd den 14en
November van hetzelfde jaar tot aarts
bisschop van Lucca benoemd.
Bij het consistorie van 15 April 1907
verleende Pius X mgr. Lorenzelli de kar
dinaalswaardigheid. In het jaar 1910 deed
de kardinaal afstand van den aartsbïs-
schoppelijken zetel van Lucca en kwam
naar Rome terug, waar hij zich voorna
melijk aan de studie wijdde.
Letteren en Kunst.
Ncderlandsclio R. K. Tooneelbond.
Door het bestuur van den Nederl. R. K.
Tooneelbond is tot alle tooneelvereenigingen
en tooneelliefhebbers in Nederland een rond
schrijven gericht, waaraan wij het volgende
ontleenen
„Reeds meermalen is door recensenten, in
periodieken en dagbladen, uit den boezem
der Tooneelvereenigingen zelf en ook uit het
publiek de wen6ch te kennen gegeven, om
leiders en regisseurs meer met de wetten en
eischen van goed tooneelspel bekend temaken.
„Dit overal op te merken en te waardccren
streven, om het peil van het R. K. Tooneel
te verhoogen, heeft het uiten van dien wensch
steeds krachtiger en dringender gemaakt, en
op de laatst gehouden algerneene vergadering
van onzen Bond werd een voorstel in dit®
geest met applaus begroet.
„Het besef dringt immers, door vergelijking
van minderwaardig spel met geschoold spel,
als bijv. dat van den Verloren Zoon te Oister-
wijk, u«A onder dilettanten door, dat succes
bij het publiek alleen door goed spel is te
verkrijgen.
„De verheven en ernstige roeping van het
R. K. Tooneel in onze dagen, van zooveel be
lang vóór de geestelijke, zedelijke en sociale
belangen van ons volk, noopt ons, het tech
nische peil ónzer uitvoeringen te verhoogen,
om doeltreffend te kunnen werken.
„Het bestuur van den Bond is zoo gelukkig
geweest, den heer Frans Luns, welbekend op
het tooneelgebied, bereid te vin Ien het geven
van een Regisseurs-Cursus op zich te nemen.
„De deelname staat voor ieder openspeciaal
voor regisseurs van tooneelgezelschappeh,
leiders van Patronaten, Kruisverbonden, Pro-
pagandaclubs, Seminaries, Eerw. Broeders en
Zuslers van PensionatenrOnderwijzers, cnz.c n/,.
„Bij voldoende deelname zullen deze Cur
sussen worden gegeven te Alkmaar, Am der-
dam, 's Gravenbage, 's Hertogenbosch en
Nijmegen en indien mogelijk ook nog op
andere plaatsen.
De Cursus zal bestaan in 8 lessen (duur 21/2
3 uur), te geven éénmaal per week in de
avonduren.
„Ie Les. Inleiding en overzicht der te be
handelen stofHoe komt een stuk tot uit
voering? 2e Les. Het stuk. Se Les. De repetitie.
4e Les. Het gesproken woord. 5e Les. De
beweging. 6e Les. De aankleeding. 7e Les.
De plaats van uivoering. 8ê Les. De tooneel-
repetitie6 en de generale.
Oo Volkszanguitvoering in Zomerzorg.
Cm 7 uw gistoravomd was de girooto
zaal va® „Zomerzorg" tijokvol, om vijf
minute® over zevenen stonde® de raem-
schen schouder ao® schouder, can tien
over zeve® was ook in de veranda geen
plaatsje meer te krijgen, o®i kwant over
zeve® konden de menschen eer riet meer
in en moesten zich tevreden stéllen met
een stoel in de® tui® of met een sitaaair
plaats voor Zomerzorg.
Tien minuten voor half acht opende de
heer Spendel de bijeenkomst, met een
gloeiende speech en sprak 'het welkom uit
namens de afd. Leiden va® de R.K. Ver.
vcor de® Volkszang. De heer Spendel
heeft nog eens gewezen op het verderfe
lijke van vele straatliedje^ op die lamme
niets verheffende deuntjes. Van al die
liedjes kent het publ-iek een of twee re
gels, het overige is een deun of phantasie
van den kleinen of grooten zanger. Van
avond zou getracht worden de massa te
toonen, dat er ook goede volksliedjes be
staan, die opheffen en opbeuren^ ook
volkskuiistliedjes. Die liedjes zouden ge
zongen worden met -beg e'ei ding van „Het
Volkszangorgel", cc® der middelen, om de
.'liedjes en wijsjes bij de onenschen er in
te krijgen.
De ijverige secretaris van de vereeni-
ging, de heer Jac. Sporenberg, begon met
den menschen er op te wijzen hoe een
liedje niet moet gezongen worden en
vervoilgons te le-erën, hoe een liedje
wel moet gezongen worden. Heit orgel
zette in en do menschen, klein en groot,
zengen de liedjes uit de kleine gele boek
jes, onze national© lieden® natuurlijk hei
eerst. De jeugd, onze jongeng voorn'. *5,
ren in den bovensten hemel en
„Hat Voetballied" zonder boekje. ^Ona
Lied" e® „De Vmolijke Jongan" «n",.ia
de Lucht" gingen van een leien dakje.'
Tusschen de bedrijven door hdffien d«
heeren Spendel en Sporenberg gezoogd
kuns-tildedjes voor het volk en daarnioiU
de massa geleerd, dat er pirach(liedjes
bestaan.
He»t was half negen geworden, de stej.
retjes stonden al lang aan den hemel, het
was dus al lang kinderbedtijd. „Kleine
kinderen moeten slapen gaan, ate de ster
retjes aan den hemel staan". De heer
Spendel dankte de kinderen, maar niet
zonder -hun „het tot weerzien" toe te roe
pen. Binnenkort zal een groot© uitvoering
gegeven worde®, alleen voor de kinderen,
ei dan wordt om vijf uur aangevangen.
De voorzatter had het laatste woord neg
niet gesproken of de kleine® stonden op
en trachtten de zaal uit te komen. Maar
dat ging niet zoo gemakkelijk. Er waa
toen een half uur p/auze.
Na de pauze! Nu die handerden kind©,
ren eg zijn, zal er wel opluchting komen,
had menigeen gedacht! Maar jawel, het
stroomde menschen, d© zaal kon d© mem-
schen niet meer bevatten, die veranda
evenmin, er stonde® honderden in den
tuin en voor Zomerzorg, dfe niet bin-
nen konden komen.
Er zat niets anders op dan ziaal en serro
te ontruimen en de uitvoering in de opeuir
lucht te geven. In een oogenblik was nu
de zaal teeg, werden de tafeltjes in den
tuin bestormd en stond een opgepakte
menigte om de muziektent. Het zangorgel
werd In tiri'omph er heen gereden, niet
door het paard, maar door de menschen.
D© heere® Spendel en Sporenberg had
den nu j e gedegenheid om propaganda
to maken voor de® volkszang e® zij heb
ben zich op een wijze va® die taak gekwe
ten, die eerbied en bewondering afdwingt,
Het viel niet mede onder die voga's van
diverse pluimage de juist© toon te vitni-
de.n en een harmoniiéus geheefl .te vormen.
Gloeiende speeches, tintelend van geest,
sprankelend van vuur zijn afgestoken om
de massa aan. heit verstand te brengen dat
wij goed© liederen hebben," dat wij echte
volks'iedjes hebben, ook kunstliedjes, om
de menschen to wijzen op het verderfe
lijke van zoovele straatmoppen.
Er js gezongen, er is flimk gezongen met
de welwi'temde medewerking van het
orgel.
En %.u een Indruk van dezen avond zelf
en van de uitvoering. Ja een, indivik! Ja,
hoe zouden wij deze uitvoering het beste
kunnen noemen? Hors d'oeuvre! Zij as een
voorgerecht geweest. Wij krijgen immeis
nog zooveel uitvoeringen in den komen
den winter. De menschen hebben den
smaak to pakken gekregen. Deze uitvoe
ring is ee® inleiding geweest tot d© an
dere en in zooverre dis zij uitstekend ge
slaagd'. Dit voor oogen houdend is de
avond een pracht' propaganda-avond ge
v/eest. En nu die honderden en honder
den, die gekomen waren, zijn die allen
voor de® Volkszang gekomen! Wél nie
mand die op de uitvoering geweest is,
zou dajt durven beweren. Veten hebben
er een lolletje, een pretje van gemaakt»
vooral d© grootore jeugd, de opgeschoten
meisjes en jongens. Fijntjes voor niks uib
va® avond! E® da® nog wel b® Zomerzorg!
Wij misgunnen dae pret-, dat genoegen
niet. Allicht is er iets medegenomen.
Op ee® gege.ve® oogenblik had de tuin
van Zomerzorg meer van een kermis dan
va® een uitvoering. Terwijl het grootste
gedeelte der aanwezigen rond de tent uit
voile borst de verschillende volksllsdjea
zorg, /sprongen achter in de® tui® de op
geschoten jongens en zonge®. den eersten
regel van „Zandvoort aan de Zee". Een
contrast! De toegang was vrij! En dal wil
wat zeggen voor het jonge volk!
Een woord van hulde en waardeermg
voor de hoeren Spcndeil en Sporenberg is
hier zeker op zij® pllaats.
Dat de uitvoering beslist een succes is
geweest bewijst het feit-, dat de begeleid ere
van het orgel «m half tien uitver
kocht ware®, zij hadden geen boekjes
meer.
Leidsche Steuncomité.
Het Leidsche Steuncomité meldt ons:
Het Kon. Nat. Steuncomité heeft beslo
ten vooi loopiig va® 1 Juni tot 30 Sept. 1915
aan het Leidsche Steuncomité te vergoe
den 50 pGt. zijner uitkeoringen.
In het overzicht van. de geldmiddelen
van het Leidsche Comité, eergisteren ge
publiceerd, was dit bedrag over Juni en
Juli opgenomen.
Onbestelbaar.
Binnenland Brieven.
Alg. Adv. bur. Rounia Co.. Amster
dam; P. Anders, den Haag; Britsch Are.
Tabaco Co., Rotte id am; Bruins, Vel-
sen; mevr. v. Dorssen, Leiden; mej. Essen,
Rotterdam; Mr. E. J. Everwijn Lange,
Hilversum; S. d© Graaf, Eindhoven; Gro-
'tihendorst, Amsterdam; mej. Hoogerbuis,
Rotterdam; Letter A. W., Kiosk Amster
dam; mevr. Koning®, Leiden; Konings,
Rotterdam; J. Kroon, Voorhout; Leidsche
Dagib'ad, Leiden; Redactie v/h. Graf.
Weekblad, Amsterdam; Ruys, Leiden;
Unitas Chocolade fabr., Rotterdam; mej.
Wessenaar, Katwijk a/Rijn; G. C. C W-ig-
gerin Kercbem, zonder pl.best.; een zon
der adres.
Binnenland Briefkaarten.
Mej. H. Alberts, Utrecht; J. Boon, Delft',
mej. A. v. d. Burg, Utrecht; mej. M. Coe-
nen, Oegstgeest; mej. Dekkers, Grave;
mej. J. Dop, Amsterdam; J. W. Erhuizi
Utrecht.; mej. M. Evers, Heereveen; Gold-
sdhmidt, Nijmegen; P. Hemerik,
mej. Hoogervorst, Oudshoorn; Frau Kalk?
R i e.se<r) fel d, Leiden; M. Kr af féls, den Haag;
LadaL Leiden; C. v. d. Lee, Amsterdam;
mej. II. R. Middendorff. Amsterdam: M.
E. Muller, Arnhem; N. N., den Haag U
stuks)dames C. em P. Niessink, zonder
pl.best.; B. Pameier, Tiel; C. v. d. Ge
zonder pl.best.B. A. Roorda, den Hekjer,
P. J. Schrage, Amsterdam; mej. A. ver-
zijde n., id.; mevr. v. Vollenboven, 2an
voortC. v. Wint, Lei de®; me]. v\ou-
