BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving,
KRONIEK.
1914.
15 September. De Russische troepen be
zetten Czernowitz, de hootdstad van Boe-
howina.
Eerste minister Asquith deelde mede,
dat liij mórgen de crediebaanvraag zou in
dienen en dan een overzicht geven van den
toestand.
Er had een kort, onsamenhangend debat
plaats over den dienstplicht. Asquith ver
klaarde deze discussie niet wenschelijk te
achten en voegde daaraan toe, dat de re
geering, als binnen niet te langen tijd te
een beslissing zal zijn gekomen, de quaeis-
tie bij het Parlemc-nt aanhangig zal maken.
De recruteering.
De „Daily Chronicle" zegt dat lord
Kitchener aan het kabinet mededeeliixg
heeft gedaan van het aantal soldaten, dat
naar schatting, het volgende jaar op het
vasteland noodig zal zijn. Die schatting is
zeer veel hooger dan het aantal troepen
dat nu te velde'is. Maar hoe groot het
aantal ook moge zijn, er is geen reden te
twijfelen dat het vrijwilligersstelsel de
noodigo mannen zal kunnen leveren.
In Frankrijk.
Een nieuw onderstaatssecretariaat.
De Fransche'regeering heeft een onder
staatssecretariaat ingesteld voor militair
vliegwezen. René Bernard, gewezen onder
staatssecretaris van financiën, zal tot dit
ambt worden benoemd.
Amerika en de Centrale
mogendheden.
Do ,,Arabiic"-kwestte.
Reuter meldt uit Washington: Graaf
Bcrnstorff heeft na zijn onderhoud met
Lansing aan interviewers medegedeeld,
dat hij een gimstigen afloop van het
,,Arabic"-geval voorzag. Van, andere zijde
wordt medegedeeld, dat Lansing met na
druk op de noodzakelijkheid gewezen
heeft, dat Bernstorff overtuigende bewij
zen bijbrengt van de oprechtheid van
Du it§ch lands verlangen om passagiers
schepen te sparen. Verder was Lansing
het in 't algemeen met Bernstorff eens.
Bernstorff verzekerde zkh voorts» <jen
tijdsverloop om met Berlijn in gedachten-
wisseling te kunnen treden.
In officieel© kringen te Washington
overheerscht een gevoel van pessimisme.
Verschillende Oorlogs
berichten.
Pégoud's tegenstander gedecoreerd.
De vlieger, di'e Pégoud in een luchtgevecht
doodschoot, Kandulski genaamd, is voor
deze daad met het IJzeren Kruis le klasse
gedecoreerd.
Crappen van Zeppelinsbemanning.
De Engei'sche bladen ma'dern, dat verle
den Woensdag, .tijden® dom tocht van Zep
pelin® boven Londen, uiit een dier lucht
schepen eom breed boen werd geworpen
op hot breedo platte eimde was een schot®
gemaakt voorstellend© Sir Edward Grey,
de Engelsche minister mn buiteri.andsche
zaken, boven wieoi een Zeppelin zweefde,
waaruit bommen op zijn hoofd worden
geworpen. Op het smaller einde waren de
woorden gegrift:
„Geschenk voor Sir Edward Grey, met
de groeten van don commandant en de
officieren."
Britsche verliezen. In hot Engelsche
Lagerhuis deelde de onderstaatssecretaris
van oorlog mede, dat d© totale verhezen
tot 21 Augustus bedroegen 381,893 officie-
ïen e-n manschappen, ail-dus verdeeld: Ge
dood -4965 officieren, 70,992 man; gewond
9973 officieren en 241,086 man; vermist
1501 officieren en 53,466 man.
De almachtige censor. De „Daily
Mai-l" bevat het facsimile van de eerste
pagina van de voorrede van minister
Lloyd George in de thans uitgegeten ver
zameling van diens oorlogsrede-voeringen.
Het draagt do woorden van den censor:
Passed for pub'ica'bctn". Ook zelfs mi
nister L'oyd George 06 dus aan -de censuur
onderworpen.
Oor.ogswerk voor dsn beeldhouwer.
In het Londen General Hospital heeft de
directeur ziclh van de hulp van eenig©
bekende beeldhouwers verzekerd voor het
maken van spa',ken bij gov alen, waar
ernstige urlrwriehhingen veaholpem moeten
worden. De grondige kennis der anatomie
van het memscheiijk Mchaam, die de goe
de hccMhouwer beefit, maakte hem tot een
zeer nuttigen helper voor den heelkumdS-
ge. ilie zich anders vaak in bijzondere
gevallen met minder bruikbaar matertaai
moet behelpen..
Nederland en de Oorlog.
Een Nederlander slacht
offer.
Bij den jongsten Zeppelin-aanval op
Londen behoorde ook een Nederlander tot
de slachtoffers. Een zoon van dr. Stoltz uit
Oss werd, terwijl hij van de kantoren der
firma Jurgens ging, door een granaat ge
troffen en gedood.
„Het Huisgezin", waaraan wij dit be
richt ontJeenen, voegt er aan toe:
„Evenals de Spaansche regeering scha
devergoeding heeft erlangd voor het om
komen van Spanjaarden te Luik, zoo be
staan er allicht voor onze regeering termen
om in dit geval schadevergoeding te vorde
ren."
Onbruikbaar Regeer ings-
m e e l.
De medewerker uit vakkringen van het
„HbVl." schrijft:
Sedert cenigen tijd gingen bier eji daar
klachten op onder de bakkerij over hef
haar gekeverde meefl, bestemd voor het
bakken van goedkoop bruin brood. Voor
de meelfabrikanten is deae zaak te onaan
genamer, omdat zij voor hun product se
dert verleden jaar Augustus aangewezen
zijn, op de hun vanwege de regeering ver
strekte tarwe. Verleden week echter ver
keerden sommige leveranties regeer in gs-
meel in zoo'n ondeugdelijken toestand,
dat 'het veten bakkers eenvoudig onmoge
lijk was, daarvan behoorlijk brood te
bakken. De betrokken meel fabrikant, op,
de ondeugdelijke qualiteitt opmerkzaam
gemaakt, verklaarde, dat hem vanwege
de regeering een partijtje onbruikbare
tarwe was toegezonden. De.rge.ijk© afwij
kingen zijn natuurlijk altijd mogelijk,
doch.... de meelfabrikant knoopt© aan zijn
verklaring de mede deel img vast, dat de
minister van L„ H. en N. in antwoord
op een desbetreffende klacht gezegd zou
hebben „dat die partij er maar doorheen
gedraaid moest worden."
Inmiddels hebben de me eist-belangheb
bend en bij deze quaesrtie, de broodfabri
kanten en bakkers, ook niet stilgezeten.
Nadat de minister ook van laatstgenoem
de zijde met een en ander in kennis was
gesteld, is door de directies der Brood
fabriek v/h. Wed. J. de Jonge, der Tdl's
Etectr. Bakkerij en der Bakkerij De We
tering aan de Amsterdamsche bakkers
een rondschrijven verzonden, met verzoek
te willen opgeven, wie hunner te klagen
heeft over de .geleverde regeeringsmeel,
teneinde gezamenlijk stappen te doen, om
een betere quaiiteit meel te verkrijgen.
Naar ons verzekerd werd, zijn reeds tal
van klachten ingekomen.
Textieln ij verheid.
Do firma Van Heek Co. te Enschede
kan thans al hare weverijen weer normaal
laten werken door voldoenden aanvoer van
grondstoffen.
Daar gaandeweg alle texielfabrieken in
de Duitsche grensplaatsen worden stop
gezet, geraken de aldaar arbeidende Ne
derlanders zonder werk en komen zij niet
hun gezinnen ten laste van de Nederlamd-
sche grensgemeenten. Nu heeft het Steun
comité te Losser een beroep gedaan op de
welwillendheid van eenige textielfabrikan
ten, o. a. te Enschede en Oldemzaal, om
bedoelden werkloozen zoo mogelijk in hun
fabrieken werk te verschaffen. Naar we
vernemen, is dit verzoek gunstig ontvan
gen en zal binnenkort vooral in de spin
nerijen van genoemde plaatsen dezen ar
beiders werk worden verschaft. Daartoe
zullen met goedvinden der arbeidsinspectie
de werktijden voor de gewone arbeiders
vroeg in den morgen aanvangen en ein
digen om één uur circa na den middag.
Daarna zullen de nieuwe arbeiders wer
ken tot circa 10 uur 's avonds, natuurlijk
met behoorlijke schafttijden.
Beonenexport.
In de eerste dale weken van uit
voerverbod van boonen werden aan de
laadplaats Loosdumsche weg wt/voerbe--
w ijzen g eg «ven van 53,153 kg. spekhoonen
of Duitsche prinsessen, welke lin hun ge
heel, miits voorzien van consent, mochten
uitgevoerd^ worden. Tevens werd consent
gegeven voor den uiitvoer van 3000 kg.
witte kool, welke ook itn zijn geheel weg
mocht. Verder werden ten uiitvoer aange
boden 564 kig. spersieboonem en 1505 kg.
pronk'boonen, waarvan, volgens het Kon.
besluit, is moeten worden afgestaan 190
kg. der eerste en 480 kg. deir tweede soort.
Deze, voor de Regeering ingehouden boe
nen, waarvoor de exporteurs een beta-
Idngssom ontvangen, worden terstond voor
rijksrekening ris ijlgoed opgezonden naar
de fabriek van Spijer Brothers te Geetr-
truidenberg om daa.r te worden inge
maakt. Naar deze fabriek zijn in de eerste
week van het uitvoerverbod verbonden
500.000 kg. spercieboonen en 75,000 kg.
f rorikboonen. Er werden dus uitgevoerd
1 milflioen kg. van de eerst© en 150,000 kg.
van de tweede soort. De ingemaakte boo-
nen zullen tegen matigen prijs voor de
gemeenten in ons land beschikbaar ge
steld worden.
De ex po rl handel aars zijn zeer tevreden
over de wijze van uitreiking der consen
ten,. daar dit, volgens hen, heel wait
rechtvaardiger plaats heeft don den vori-
gen winter melt de aardappelcomsieinten,
daar het toen meerma.lein moet voorgeko
men zijn, dat men 50 80 gulden betalen
moest voor een consent aan ih©n die er
een grooten voorraad hadden weten te
verwerven.
Bij K B. is bepaald, dat in de eerste
alinea tan (het Eenig Artikel van het K. B.
van 18 Aug. (Staatsblad no. 373) tin plaat®
van „pronksnijboonen" zal worden gele
zen „alle soorten van snijboonen".
De uitvoer van schapen
vlees c h.
Naar aanleiding van het. verbod tot uit
voer van sehoipemvleesch, schrijft de
secretaris der Friesche Maatschappij van
Landbouw in het „Friesch Weekblad", or
gaan dier Maatschappij:
De beweegredenen die den Minister van
Landbouw hebben geleid tot het sluiten
van den uitvoer van schap en/v'.eesch, zijn
nnet bekend. Aannemende dat er deugde
lijke grondslagen bestaan voor deze han
deling, moeten wij toch'opmerken dat het
dringend verzoek van het (bestuur van
het Nederland9ch Landbouw Comité om
toch dergelijke bestuiten tijdig algemeen
bekend Ite maken, geen gevolg heeft ge
had, en
dat. van dezcin maatiegel toch weer vol
doende was uitgelekt om den handel in
de war te sturen.
Immers, werd het besluit eerst in het
Staatsblad van 3 September afgedrukt;
Dinsdag 31 Augustus etend de markt te
Groningen reeds onder den invloed van
de komende gebeurtenis.
Slechts zeer toevallig kwam het bestuur
der Friesche Mij. van Landbouw eenige
uren vóór dien tijd te weten dat de Rijks-
keurmeester van den Inspecteur van den
veeartsetnijkunidigem dienst bericht had
ontvangen dat d© keuringsdienst werd ge-
staakt.
Mag nu, zegt de schrijver, wanneer het
gaat over het sluiten van den1 uitvoer de
échade in zoo'n geval meer voor den koop
man dan voor den boer zijn; deze hande
ling heeft er weer eenige ongerustheid
cm-trent de handelspolitiek der Regeering"
aangekweekt.
Haringuitvoer.
Men schrijft uit Katwijk aan Zee aan de
„N. Crt.":
H©t gerucht dat er bij de Regeering een
plan in bewerking is, om den uitvoer van
baring naar het buitenland te verbieden,
heeft ook alhier de gemoederen bij de
handelaars in beweging gebracht. Een
absoluut uitvoerverbod wordt echter zeer
onwaarschijnlijk geacht, en wel omdat de
haring die aangevoerd wordt, bijna geheel
voor het buitenland bestemd is. De sta
tistiek heeft aangetoond, dat de hoeveel
heden, door ons volk verbruikt, in verhou
ding tot het totale vangstcijfer, onbedui
dend zijn.
V r ij gelaten.
Het dn Amsterdiaim met bestemming
naar Ramoio (Finland) met bloembollen
geladen Zweedsche stoomschip „Magne",
diat naar Swinemünd© was opgebracht, j>s
weer vrijgelaten en dan de reis vervolgen.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot leeraar
aan de R. H. B. S. te Winterswijk dr. A.
Goslinga te Schiedam; is aan mr. E. H.
Engelkens op verzoek met ingang van 1
Oct. eervol ontslag verleend uit zijn be
trekking van griffier bij het Kantongerecht
te Zuidbroek; is benoemd tot leeraar aan
de Rijks hoogere burgerschool te G o u d a
J. Kofman, thans leeraar aan de R. H. B.
S. te Tilburg, met toekenning van gelijk
tijdig e eivol ontslag uit laatstgenoemde
betrekking; is aan mr. E. P. van Lan-
schot op zijn verzoek met ingang van 1
Oct. eervol ontslag verleend als burge
meester der gemeente Breda; benoemd tot
leeraar aan de Rijks H. B. S. te. Tilburg
R. J. de Grood te Gouda.
Korte Kroniek.
Enke'ie .geïnterneerd© Beilgisch© of
ficieren en minderen zuWCini, mar de
„Tijd" verneemt, de lessen aan de Tech
nische Hoogeschool te Delft volgen. Er
wordt nog gecorrespondeerd over de
vraag, waar zij zullen. gehuisvest worden.
Irt die gemeente Hoogezamd zat door
het Steuncomité een groot© partij aard1-
appellen worden gekocht tea* distributie
onder den werkenden stand tegen plan.
f 1.50 per H.L.
T© Bergen-op-Zoom is op: 56-jarigen
Leeftijd over'eden. de heer H. M. Kloppers,
oud-Lid van d© Prov. Staten, van Zee'jand
voor bet district Middelburg, van den ge
meenteraad van- Vlassingen ven van de
Kamer van Koophandel aldaar.
Eenige Amsterdamsche raadsleden
Ste'óem den gemeenteraad voor te bepalen.,
dat aan de ambtenaren, beambten en
werklieden in dienst der gemeente, dfie de
zorg hebben voor een gezin «n die neet
wegens de mobilisatie onde.r de wapenen
zijn, een toeslag op de wedde of het loon
zail wordien utgekeerd.
Het personeel der S.S. krijgt -wij ver
voer van groenten voor huiselijk gebruik.
De gemeentebegrooiti'ng van Haar
lem sluit, wat/ de gewone inkomsten en
uitgaven betreft, tot een bedrag van
f 3,003,976, voor zoover de buitengewone
inkomsten en uitgaven aangaat, tot een
bedrag van f 2,344,075, te zamen f 5,348,051.
De gewon© audiëntie van den minis
ter van Staat, minister van BiinnemJand-
sch© Zaken, zal op Zaterdag 18 Septem
ber e.k. wiet 'plaats hebben.
ONDERWIJS.
R. K. Lyceum voor Meisjes.
Gisteren is te Scheveningen geopend het
R. K. Lyceum voor Meisjes. In de kerk
van den H. Antonius, Abt, te Scheveningen
werd een plechtige Hoogmis opgedragen
door Mgr. P. C. Wijtenburg, deken van
's-Gravenhage.
Tegenwoordig waren o. m. mr. R. B. Le-
deboer, advocaat-generaal van den Hoo-
gen Raad, prof. Alph. Steger, mevr.
LoeffSweers en mevr. SteenhoffSmul
ders, leden van heit curatorium; voorts de
Kamerleden Loeff en Van Vuuren, dr. Vin-
kesteyn, inspecteur der gymnasia, dr. Van
Swaay, rector, en eenige leeraren, het
kerkbestuur, deputaties van verschillende
colleges der parochie en vele belangstel
lenden.
Mgr. A. M. van Zanten, pastoor te Am
sterdam, wees op den vooruitgang van het
R. K. onderwijs in de laatste halve eeuw
en zette de beteekenis van de thans te
openen stichtinguiteen: voorbereiding
voor het meisje tot hooger onderwijs op
godsdienstigen grondslag.
Na afloop van de plechtige hoogmis, ver-
eenigden zich de genoodigden in de pas
torie, waar de voorzitter van het college
van curatoren, mr. R. B. Ledeboer, de
beteekenis van dezen dag in de geschiede
nis van het katholiek onderwijs uiteen
zette.
Des middags vingen de lessen aan met
een rede van dr. Van Swaay.
Leger en Vloot.
Landstorm.
Naar wij vernemen heeft de minister van
Oorlog zijn goedkeuring gehecht aan de
voorstellen van den Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht ter zake de organisa
tie van den Landstorm in de strook van
het territoir Holland, in het Westen be
grensd door de Noordzee in t Noorden
door de provinciegrens van Zuid-Holland,
in het Oosten door de Z.W. -grens van de
stelling van Amsterdam, en verder Zuid
waarts vanaf de Z.W.-punt van dat gebied
langs een denkbeeldige lijn, die ongeveer
evenwijdig met de kust ten Oosten van
Leiden en teji Oosten van Schiedam loopt,
en in he<t Zuiden door de grens van het ge
bied van den teTritorialen bevelhebber in
Holland enz. en welke strook ten opzichte
van de onderwerpelijke organisatie kort
heidshalve wordt genoemd „Zuid-Holland,
West".
Alle in de bovengenoemde strook opge
richte of nog óp t© riohten plaatselijke
landstorm-afdeeiingen, alsook alle aldaar
tot den landstorm reeds toegetreden of
alsnog toetredende vrijwilligers vormen
één korps, genaamd: het „Landstormkorps
Zuid-Holland: West".
Tot commandant van dit korps is be
noemd, met den rang van luitenant-kolo
nel, de oud-majoor, chef der afdeeling ar
tillerie-van de voormalige d.d. schutterij
te 's-Gravenhage C. P. J. Keiser, aan wien
bij de opheffing der schutterijen de per
soonlijke rang van luitenant-kolonel is ver
leend.
Het korps wordt gevormd uit compag
nieën wielrijders, waarbij de landstorm
mannen voetvolk en de 1 andstormmannen
wielrijders naar hun sooft worden inge
deeld. Deze compagnieën worden gefor
meerd hetzij uit landstormmannen in één
eai dezelfde plaats woonachtig of uit die
van verschillende gemeenten, welke dan
©Ik op zichz©lf of onderling vereenigd een
sectie vormen of kunnen vormen van de
compagnie waartoe zij behooren.
Er wordt dus ten deze gebroken met de
benaming „afdeelingen" en de zelfstandig
heid van deze.
De compagnieën worden genaamd:
A. 1. Compagnie „Leiden" (voetvolk);
2. comp. „Leiden" (wielrijders); 3 enz.;
waartoe behooren Leiden, Leiderdorp,
Oegstgeest en andere omliggende gemeen
ten.
B. 1. Compagnie ,,'s-Gravenhage" (voet
volk); 2. comp. ,,'s-Gravenhage" (wielrij
ders); 3. enz.;
waartoe behooren 's-Gravenhage, Voor
burg, Rijswijk enz.
C. 1. Compagnie „Delft" (voetvolk); 2.
comp. „Delft" (wielrijders); 3. enz.;
waartoe behooren Delft, Schiedam,
Naaldwijk, Maasdijk enz.
D. E. enz. eventueel nog andere compag
nieën.
De compagnie-indeeling wordt geregeld
door den inspecteur van den landstorm.
SPORT.
WIELRIJDEN.
Vaartfigheideproef voor Wielrijders.
De Nederlandse he Wielerbond zal Zon
dag 3 October, den gedenkdag van Lei-
densch Ontzet, gelegenheid geven tot het
afleggen van de door het „Ned. Oliym-
•pif.ch Comité" vastgestelde Vaardighedds-
proetf voor Wielrijders. Deze proef bestaat
in het rijden van 80 K.M. binnen 4uur
öp één-persoons rijwielen, zonder gang-
making of verzorging.
De deelname is open voor iedere wiel
rijder of wielrijdster, maar zij die dit jaar
ook aan andere takken van sport, aan
Vaardigbeidsproeven wenschen» deel te ne
men, moeten van hunne inschrijving ken
nis geven aan den heer W. P. Hubert van
Blyenburgh, luitenant der Artillerie te
Halfweg
De réunie is des morgen te 10 uur in
Café „Zomer zorg" Stationsplein te Lei
den,, vanwaar gezamentlijk te half elf uur
wordt afgereden naar den Hoogen Rijn
dijk, alwaar op den weg naar Utrecht,
de proef zal worden gereden.
A>arn de deelnemers, die de Vaardig-
hei dsp roef volbrengen wordt een Bonds-
getuiigsdhrift toegezonden.
De opgave tot deelname wordt verge
zeld1 van 25 cents voor administratiekos
ten, tot 27 September ingewacht bij den
Secretaris van den N.W.B., den heer P.
1. de Jong, Donkerste eg 9, Leiden.
24 uren-rit.
Voor den 24 uren rit, uitgeschreven dooi
den 2de luitenant der infanterie H. A.
Goldberg te Leiden, hebben 97 personen
ingeschreven, onder wie eenige officieren
en 3 d ames.
Land en Tuinbouw.
Musschen-plaag.
De afdeeling Westland van de HolL
Maatschappij van Landbouw heeft in een
te 's-Gravenzande gehouden ledenvergade
ring met algemeene stemmen besloten,
aan de regeering verlof te vragen voor het
dooden of verjagen van musschen, ten
einde de- buitengewoon gróót© inkrimping
van den korenbouw in het Westland te
gen te gaan, waarvan de uitoefening door
de musschenplaag meer em meer onmoge
lijk zou worden.
Openlucht-Landbouwdag.
Gisteren is te Oudewater een goed ge
slaagde openlucht-landbouwdag gehouden
uitgaande van Kring 2 der Holl. Maat
schappij van Landbouw. Er was veel be
langstelling uit de omliggende dorpen.
De voorzitter van kring 2, de heer H. N.
Valckenier de Greeve, uit Gouda, wees er
in zijn openingswoord op, dat een land-
bouwdag als deze, met demonstraties van
paarden vee en zuivelgereedschappen, in
ons land iets nieuws is. Tot nog toe was
op landbouwdagen de tentoonstelling van
vee, enz. hoofdzaak en werd steeds een
ruime plaats ingeruimd voor venrtakq-
lijkheden. Op dezen landbouwdag echter
zod het practische nut voor den landbou
wer -en den veehouder op den voorgrond
staan; daartoe moesten de demonstraties
dienen.
Leiders der demonstraties waren de
heeren H. Wibbens, hoofdinspecteur van
het Ned. Rundveestamboek, voor rundvee;
Joh. Plet, rijksveearts te Heerenveen, voor
paarden; Tj. B. Kielstra, assistent-zuivel-
consulent te Middelburg, voor geiten en
varkens; A. Bos, rijkszuivel-consulent te
's-Gravenhage, voor zuivel en zuivelge
reedschappen. De demonstraties, waar
voor goede en slechte exemplaren paardul
en runderen en goede en slechte |J»|
bouwproducten op het terrein aanvvSI
waren, slaagden naar weaasch. Zij (W
gen een gemoedelijk karakter heU-oü
juist het doel was.
Voorts hielden de volgende heeren W
inleidingen: H. B. Hylkema, rijkszuivtl
consulent te Utrecht, over: „Wat hebbes
we voor onze Goudsche kaas te doen?" w
den Ouden, inspecteur der Landbouw-Oj,
derlinge te Utrecht, over „Ongevallenv»
zekering voor het landbouwbedrijf en dj
Landbouw-Onderlinge", J. Kamphuis Sue,
mondt, directeur der Brandverzekerim
van de Holl. Maatschappij van Landbouw
over ,,-De Bijks\andbouwproefstations q
de controle op mest en voederstoffen," h
B. Hylkema over „Het melken als grond,
slag voor het zuivelbedrijf", A. van Wij.
nem, voorzitter van den Bond van Kaas.
producenten, te Stolwijk, over „Het ver.
eenigingsleven in den landbouw" en a.
Okkinga, te Arnhem, over „Factoren wel.
~ke invloed hebben op de kwaliteit \aj
krachtvoeder."
Onder leiding van den heer K. Mijnden,
ma,van Leeuwarden, gaven de deelne.
mers aan den melkcursus van de afd.
Oudewater der H. M. v. L. een practised
melkles, waarvoor veel belangstelling
werd getoond.
Het Voi kezang-Orgel.
(Ingezonden.)
Een machtige stoot staat te wiordeoi ge,
gerven. aan de aotie tot veredeling van den
Volkszang. Op alte uren van den dag, Lij
élke feestelijke gelegenheid, te pas of tó
onpas brult men Liederen uit, die door
vellen wonden bestempeld mét den verhe
ven naam: Volksliederen!
Is ooit grooter onwaarheid verkondigd!
Is dat n.u 't volkslied, dat laag bij den
gromdsohe gerijm, overvloeiende van, dat
schuine, dat' vaak in-gemeene, waarvoor
men de ooren pleegt te stoppen, waarvan
elk weldenkend mensch zich geërgerd af
wendt. Noemt men drêt, door den dronk-
aard uitgestoeten lied, door den straat
jiongen brutaal ui'tgegallmd geschreeuw
het volkslied? Is 't peil van den echtea
Hollander dan zoo laag gedaald, dat hij
vroet in het vuil door geweteri'oozen bij
een gerijmd? Zou men soms niet met een
vuistslag den mond snoeren van den er-
gernisgever, die door zijn zinledig, zijn
z edeink wet send gezang de blanke kinder
ziel beroert,, den wel denken den en aaü
eerbaarheid hechtendcn. volwassenen, hel
schaamrood op de kaken jaagt. En dan
de onmacht, waarmede men daartegen
over staat; de onbeperkte vrijheid die den
lagen hartstocht» vrijwaart voor s'iraf. De
brutaliteit waarmede het hand over hand
toenemend gevaar den giffi'gen kop op
steekt. Daaraan dient paal en perk M
worden gesteld. Daarvoor is de aotie in
heL-i/ywfai. gemenen .om de veredeling van
detn volkszang ter hand te nemen. Wj
droomen ons niet om met één s'ag ver
betering te brengen iin den toestand, doch
door gesitadigen arbeid, door prop.ageeren
van het gezonde volkslied, door het steeds
aansturen, op vervorming van de denk
beelden en gevoeilsuitingen van de massa,
door een beroep op den nation alen gee«4
van ons volk, door het zelfrespect in het
geding te betrekken, gelooven wij
toch wel een machtigen invloed uit te
oefenen en de wel denk enden aan onze zij
de- te brengen. En een maclrtlig middel
daartoe kan heit volkszangorgel zijn, dat
met zijn machtig bazuingeschal den dom-
meienden u.ilt den slaap zal wekken en
eenige (belangstelling voor ons streven Bal
bijbrengen. Kennende den tragen gang,
de oude sleur van 't zich aanpassen
van de massa, vleien, wij ons toch ooi ons
orgel geschaard te zien vooreerst de fris
sche jeugd, de draagster van de toekomst,
de voor indrukken zoo vatbare kinderziel
verheffende tot het edele, hét schoon e en
teven® aangename; de meer gevorderden
in levenswijsheid, dlie beseffen den goe
den invloed we'ke van deze actie kan uit
gaan; de grijzen, die slechts behoeven te
bemoedigen, aan» te sporen tot een blij
■uitzingen van het zoo schoone vaderlamd-
sche lied, dat nog zoo weinig wordt ge
kend en daarom zoo weinig wordt geëerd.
Er is niets meer in. staat om het natio
naliteitsgevoel te veredelen, te verheffen,
dan het volkslied. En in den rijkdom van
onze vaderland sche muzieklitcratuil|
heeft men slechts te grijnen om een rijke
schart, van goede eax fri.ssoiie liederen saam
te vlechten met de tonen van ons Volks
zang-orgel, dat de drager is van hel
ideaal wat wij beschreven: De Veredeling
van den Volkszang.
Dat dan ons orgel overal welkom zij en
men gehoor geve aan zijn uiitnoodiging
tot meezingen.
H. \V. SPENDEL,
Voorz. afd. Leiden R.-K. V. V. V. Z.
Naar de missie.
Den 15den September vertrekt van Am
sterdam naar Valparaiso in Chili de wel-
eerw. pater Henricus Post van de Congre
gatie der H.H. Harten.
Den 29sten September vertrekt met een
stoomschip van den Koninklijken Neder-
landschen Lloyd naar de missie van Bra
zilië (Pernambuco) de weleerw. paler
Adr. Wijtenburg van de Congregatie der
Priesters van het H. Hart.
Extra treinen.
Ter voorziening jn het .te verwachten
drukke reiz igens verv oer zijn door de
H. S. M. tot nader order des Zaterdagd
o. m. de volgende treinen ingelegd:
Voortrein 216: Den Haag (H. S.M.)—
Amsterdam C. S., loopêmd" 8 min. vöór
den eigenlijken trein.
Extra-trein: LeidenRotterdam D-P-
voor vervoer van militaire verlofgangers.
(Leiden vertr. 2.30 ai.m., stoppend te Den
Haag, Delft em Schiedam, Rotterdam D.P-
aank. 3.25 n.m.)
Extra-trein; Le jd€ nRotterdam D-P-
