BUITENLAND. De Oorlog. es JAARGANG No. 1804 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. dit blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering i het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze lenter» II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 21/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent WOENSDAG 15 SEPTEMBER. I9I5. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van t-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeellngen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstper o ïeel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Militaire eer. IQ dezen tijd, waarin wij op zulk een bijzondere wijze gevoelen, dat de belan gen van ons land allernauwst zijn verbon den met de deugdelijkheid van onze weermacht, moet ook' noodzakelijkerwijs &tjjgen de achting voor den militairen de waardeering van het militaire beroep. En toch toch zal juist nu bij verschei dene dienstplichtigen, die wij .zeggen dit er nadrukkelijk bij werkelijk niet revo lutionair zijn aangelegd of een ontevre den karakter hebben, de eerbied voor het leger, meer speciaal de eerbied voor het militaire gezag een gevoeligen knak krij- en. Zeker, dezulken oordeelen verkeerd, zij trekken een algemeen besluit uit op zich ielf staande gevallen, zij gaan in hun besluit veel verder, dan zij redelijkerwijs kunnen en ook mogen gaan. Doch deze denkwijze is een algemeene fout bij niet genoeg ontwikkelde menschen, die zich goeu logische denkkracht hebben eigen ge maakt. Zij mogen niet uit het optreden van een of anderen luitenant of kapitein een algemeen besluit trekken, zeker mogen rij niet uit een afkeurenswaardig mis bruik van gezag het gezag zelf minder gaan achten. Doch het gebeurt, helaas, lei te lijk maar al te dikwijls! En wat is daar de aanleiding toe? Wie dragen voornamelijk de schuld van deze jammerlijke gezagsondermijning? Wij heb ben het reeds terloops gezegd en het te verbloemen ware een noodlottige struisvo gelpolitiek: De superieuren, die uit ge brek aan inzicht van wat militaire e e r eigenlijk beteekent, door tieren en vloeken, groffe behandelingen en plompe beledigingen hun gezag uiten, laten ge weien en willen hooghouden. Dat is treu rig, zéér treurig. Doch, 't zij onzen Katho lieken militairen op 't hart gedrukt, laten zij toch niet uit het gedrag van enkelen een besluit trekken, dat ^laat op allon, laton zij zich door het gezag,smisbruik niet laten verleiden tot gezagsmiskenning. Ook in het burgerlijk leven wordt zoo dikwijls onbuigzame trots, zinnelijke hoog moed, laag-neerzien op „minderen" be schouwd als „eer", terwijl die eigenschap pen juist den mensch onteeren. Hét kan daarom niet anders, dat ook in den mili tairen stand een dergelijke opvatting van .militaire eer" tenminste hier en daar wordt gehuldigd,,tot schade van de ondergeschikten, maar ook tot schande van de superieuren zelf Men vergete ook niet, dat, waar de gods dienst verdwijnt, het ware eer-besef nood zakelijkerwijs vervloeit, terwijl er, helaas, een botte hoogmoed voor in de plaats treedt. In den nacht van Maandag op Dinsdag, heeft weder een Zeppelin de Engelsche oostkust bezocht. -- Duitsche marine- vliegtuigen hebben de Russische schepen en een Russische werf aan de Golf van Riga bestookt. - De toestand door de rahic"-quaestie tusschen Duitschland en de Ver. Staten wordt kritiek genoemd. Bernstorff verzekerde zich een tijds verloop om met Berlijn in gedachten- wisseling te kunnen treden. - Noorwegen heeft bij de Duitsche regeering geprotes teerd tegen het optreden eener Duitsche duikboot tegen een Noorsch schip in Noorsche territoriale wateren. -- De Britsche regeering heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat gelegenheid zal worden gegeven tot een parlementair debat over dienstplicht. - De Fransche regeering heeft een onderstaatssecretariaat voor den militairen luchtvaartdienst in het leven geroepen. - De Bulgaarsche pre mier heeft volgens de „Temps" verklaard, dat een definitieve beslissing over het opgeven van de Bulgaarsche neutraliteit niet zou worden genomen zonder raad geving der Sobranja. - De „Times" wil weten dat de spanning tusschen Roemenië en de Midden-Europeesche mogendheden groot zou zijn. Van het Westelijk oorlogs terrein. Fransch legerberfcht. Namiddag-communiqué van 14 Sept.: De activiteit der artillerie aan heb front in Artois duurt voort. Ten Z. van de Somme wederzijdsch bombardement, dat vooral hevig was in. den omtrek van Til- 'lio'iby, le Cèsaietr en Peuvraigrnies. Do artil lerie-actie duurt voort aan het Aisme- Mannek anaal bij Saipiigneul en Godat. lm Champagne, ten noorden van heit kamp van Chalons cm aan don westelijken aoom van de Argonnen in het bosch Mortmare brachten onze batterijen het vuur van de vijandelijke mitrailleurs tot zwijgen en tv er den enikele vooruitspringende deeLen der Duitsche linie met succes beschoten. Aan het overige front was de nacht kalm. Fransche vliegtuigen bombardeerden het station van het epoorwegsnijpunt Bensdorff bij Morhange an de vijandelij ke kantonnemeinten bij Ghapetle in de Argonnen en bij Langemarck ten noorden van Yperen. Duitsch legerbericht. Officieel wordt d.d. 14 Sept. uit het groote hoofdkwartier gemeld: Onder ge deeltelijk zeer levendige actie der artille rie van weerszijden verliep de dag, die overigens geen belangrijke gebeurtenissen bracht. Ben zwakke Fransche beweging tegen het sliuishuis van Sapigneul (ten noordwesten van Reims) is afgeslagen. Op Trier, Mörsdhingen, Chateau Saliint e,n Donauesöhingeln werden door vijan delijke vliegtuigen bommen geworpen. Bij Donaueschingen is een piersonemtrein met mitrai-lLeurvuur beschoten. Eenige personen werden gedood en gewond. Van het boven Trier verschenen eskader werd een vliegtuig bij Lommeriiiigieii ten Zuid westen van Fentsch omlaag Van het Oostelijk oorlogs terrein. Geen verandering. Heel veel verandering is in den toestand op dit oorlogste rrein niet gekomen. In het Noorden pogen de Duitschers nog feteeds _de Dwina en den spoorweg Wilna DunaburgRiga te bereiken. Zij stuiten daar op krachtigen tegenstand van de Russen, die echter niet in staat zijn de Duitsche legers terug te slaan. Met afwis selende kansen wordt op verschillende punten de strijd gevoerd, maar een Duitsch bericht meldde, dat de spoorweg WilnaDunaburg op meer dan een plaats bereikt is. Het Russische bericht erkent dit voor het station Noyo-Swenzjany, dat het knooppunt vormt van de lijn Wilna/ Dunaburg en de lijn PonewisjSwenzja- ny, met een verlenging naar het Oosten in de richting van de lijn GrodnoPolozk. De Russen trokken hier terug in zuidelijke richting, naar Podbrodze en de Wiiija. Aan de Dwina wordt nog steeds gevoch ten tusschen Linden, Friedrichstadt en Jacobstadt, waar de Russen tusschen de rivier en den spoorweg een krachtige stel ling innamen. De pogingen om bij Setzen de stellingen der Russen op den zuidelijken oever van de Dwina te nemen, schijnen nog niet ge slaagd te zijn. Worden hier de Russen verdreven, dan kunnen zij de posities tus schen de rivier en den spoorweg, die als dan uit de flank kunnen worden beschoten, niet handhaven. In het centrum wordt de vervolging voortgezet, in het gebied tusschen Njemem en Pripjet. Om niet te ver vooruit te rak ken, en de verbinding tusschen het cen trum-leger en de beide vleugels niet te verliezen, rukken de Duitsche legers hier bedachtzaam voort. Bovendien hebben overal achterhoedegevechten plaats, waar door de terugtocht der Russen naar Minsk Moskou moet worden gedékt. In het zuiden strijdt het Russische leger bij Tarnopol met groot© volharding tegen de Duitsch-Oostenrijksche troepen. Het Russische bericht zegt, dat ondanks den overstelpenden stroom van projectielen, door de vijandelijke artillerie over de Rus sische stellingen geworpen, de Russen iets vooruitgingen, en de Duitschers terug drongen. Het Duitsche bericht zegt, dat Russische aanvallen bloedig werden afge slagen, maar dat de Duitsche troepen een gunstiger stelling ingenomen hebben, meer weistelijk van de vroegere stellingen. Wat dus hierop neerkomt, dat de Duit schers iets terugtrokken, maar dat de Rus sen nog niet in staat waren van het be haalde succes partij te trekken. Van hst Zuidelijk oorlogs terrein. Geen nieuws. „Over het geheel genomen is het rustig op het front" zegt het Oostenrijksdh legerbericht. Toch ia er in dat bericht sprake ,van „zware verliezen" der vijan den. De taal der legetrbe richten schijnt een geheel bijzondere te zijn! Op Zee. De duikboot- en mijnoorlog. „Wolf" meldt uit Christiania: De motorschoener „Bien", die Zaterdag met een lading mijnhout naar Engeland was vertrokken, is volgens „Morgenbladet" door een Duitschen onderzeeër dicht bij Oxoe in den grond geboord. De „Hesperian". Naar het Wolff-bureau van bevoegde zijde verneemt, schijnt het op grond van de tot dusver ontvangen mededeelingen in verband met de te officieeier plaatse be kende feiten zoo goed als buitengesloten, dat een Duitsche duikboot iets te maken heeft met het zinken van de Engelsche passagiersboot „Hesperian". In de eerste plaats was volgens het stationeeringsplan der duikbooten op 4 September geen Duit sche duikboot in het zeegebied, waar de „Hesperian" verongelukte. Verder was volgens hier ter beschikking staande schil deringen van het gebeurde van Engelsche zijde de aard der ontploffing zoo, dat de werking eerder aan een mijn dan aan een torpedoschot doet denken. Voor deze op vatting spreekt ook de omstandigheid dat, volgens de ter beschikking staande mede deelingen, het schip dicht bij den voorste ven is getroffen en twee der voorste ruimen volliepen. Noorsch schip aangehouden. Het Bur. Ritzau meldt uit Christiania: Volgens een telegrafisch bericht van den gezagvoerder van het stoomschip „Bies- heim" is dit schip door een Duitsche duik boot aangehouden en een Engelsch onder daan, die zich op het schip bevond, naar den onderzeeër overgebracht. Aan bet Noorsche gezantschap te Berlijn is opgedragen uit naam der Noorsche re geering bij de Duitsche wegens het ge beurde te protesteeren. In de lucht. Duitsche vliegtuigen in aotie. Officieel wordt uit Berlijn gemeld: Op 12 dezer deden Duitsche watervliegtuigen een aanval op de Russische maritieme strijd krachten in de Golf van Riga en op Riga en Dunamünde, waar torpedo's voor de merkte voor de Golf een vijandelijk moe derschip van vliegtuigen en bewierp dit met goed gevolg met bommen. Er werd waargenomen, dat hrand ontstond. Een ander vliegtuig viel een torpedobootjager met bommen aan en had daarbij een tref fer. Een derde vliegtuig ontdekte in de Arensburger bocht een moederschip voor vliegtuigen en raakte dit met twee tref fers. Een vierde vliegtuig dat bij Zezel een gevecht had te leveren met twee Russische vliegtuigen, slaagde er in boven een torpe dobootjager te komen en hier een treffer te maken. Een vijfde trof tw$e vijandelijke onder gedoken duikbooten voor Windau en be wierp deze met bommen. Het resultaat kon niet worden vastgesteld. Het laatste vlieg tuig eindelijk wierp bommen op de werf te Dunamunde, waar torpedo's voor de Russische marine worden gebouwd en had hier zes treffers op de werkplaatsen en hellingen. Er ontstond brand. Een vliegtuig ontmoette in de Golf van Riga een JRussisch zeilschip, dat in den grond werd geboord, nadat de bemanning gered was« Vliegtuigen boven Engeland. Het Engelsche Persbureau bericht, dat een Zeppelin in den nacht van 13 op 14 Sept een bezoek heeft gebracht aan de oostkust en bommen heeft geworpen. Er werden kanonnen f' op het luchtschip ge richt. Voor zoover valt na te gaan, zijn er geen persoonlijke ongelukken gebeurd en is or geen schade aangericht. Nader wordt bericht, dat bij den aanval van een aeroplane op de kust van Kent drie personen meer zijn gewond dan aan vankelijk werd medegedeeld, zoodat in het geheel één man en zes vrouwen gewond zijn, waaronder twee vrouwen ernstig. Op den Balkan. Roemenië en de centrale mogendheden. De „Times" verneemt uit Sofia: De be trekkingen tusschen Roemenië en de cen trale mogendheden zijn kritiek. Een Duit- fiche nota heeft onlangs toestemming ver zocht voor den doortocht van Oosten- rijksch-Duitsche troepen door Roemenië en heeft tevens aangedrongen op nakoming van de Roemeensche belofte tot levering van benzine en andere benoodigdheden tot een waarde van honderd millioen gulden. Ruim 2000 Duitsche spoorwegwagons bela den met oorlogsmateriaal wachten aan de Roemeensche grens. Nog geen Bulgaarsche beslissing. De „Temps" verneemt uit Dedagatsj (Ld. 11 September: De Bulgaarsche premier Radoslawof heeft aan een groep volksvertegenwoordi gers medegedeeld, dat hij geen noodzake lijkheid zag om de Sobranje samen te roe pen, gelijk de oppositie wenscht, want er heeft zich geen enkel nieuw feit voorge daan, dat de samenkomst der Kamer vóór den grondwettigen termijn zou vereischeao. Voor het oogenblik althans bleef de regee- ring besloten, de neutraliteit te bewaren en de minister zou die niot opgeven dan op den dag, dat aan Bulgarije's nationale as piraties zou worden voldaan. Op dai oogenblik zou de regeering de volksverte, genwoordiging raadplegen, van welke dan de definitieve beslissing zou afhangen. In België. Korte berichten. Te Brussel ia al het graan door het voet- dlngscomitS aangeslagen voor 27frame* per 100 K.G. Heit witbrood kost thamri 35 centimes, bruimhrood 25 centimes. Kim de September ia door het comité een prij*- verm/iindering beloofd m ook een verthoo- ging per persoon. Om de niachteflijke diefstallen van vefld- vrucMen, welke tegenwoordig zeer ved plaats hebben, te voorkomen, hebben ver schillende gemeentebesturen in Vlaamde- ner e.g. veld po litiekorpsen ingericht, we4- ke in groepjes van 4 man des machte pa- trouffiüeerem. Te Eecloo heeft gisteren de 2e contro le e ring van alle weerbare mannen tus schen 17 en 35 jaar plaats gehad. Op he* niet verschijnen stand een boete van 100 francs. In hei Britsche Rijk. In het Lagerhuis. Het Lagerhuis is gisteren weder bijeen gekomen. FEUILLETON. De noodlottige erfenis. Pas op dat dergelijk voorval zich niet herhaalt, had Liane op bitsm Itoon tegen de min gezegd. Er is hier iemand, die ik slechts uit medelijden duld en van wie ik steeds te duchten heb, dat zij ongelukken zal aanrichten. Het schandaal, waarin gij gemengd waart, is niet 'het eerste dat ik k lijden heb gehad, maar ditmaal, dat beloof ik u„ zal heb 't laatste zijn. Ik heb mijn maatregelen genomen, mijn bevelen gegeven, en wie die bevelen-overtreedt wordt op ©taanden voet weggejaagd. Zorg er dus voor, dat gij deze krankzinnige nlot meer ontmoet. Van verre ,noch van nabij mag zij u meer gewaar worden. Ik zal er aan denken, zeide Aglaé op con toon van onderwerping. En zachb voegde zij er bij: Al weet mien ook dat die arme dame krankzinnig iis, toch moet men zich in hart getroffen voelen over haar ver driet. Zooveel is zeker, hernam de gravin, t zij een alles behalve aangename gast om men eeni engelengeduld moet heb- tea om in dezen toestand te berusten, Het is, merkte de min In haar een voud op, of vooral helt zien van het kind aa,r waanzin oprwekt. Zenuwachtig riep Liane: Dat of wab anders, doet er minder J®®- Ik heb mij niiet te bekommeren met tgeen er in het hoofd van die zottin om gaat. Wel beschouwd hebben wij niets met haar te maken, i« zij slechts een vreemdelinge, die wij uit liefdadigheid zij ons houden. Uit welke oorzaak zij ook 't verstand heeft verloren, de hoofdzaak is, dat zij ons met rust laat en ik zou haar niet raden het mij al te dikwijls las tig te maken. De Bourgondische antwoordde niet op deze woorden; waartegen haar rechtscha penheid in verzet kwam. Het kwam haar onmenschelijk voor dat deze gelukkige moeder zich zoo meedoo- genloos .toonde tegen eene vrouw, die juist jn haar heiligste gevoelen, haar moe derschap was getroffen. Tot dusverre had zij vedl eerbied gehad voor de gravin, maar die eerbied was na dilt gesprek verminderd. Het voorgevuKarue had' ook het onder werp van een heftig gesprek tusschen de beide ecbtgeimooten uitgemaakt. Ik heb er genoeg van! riep Liane haar echtgenoot driftig toe, toen zij met hem alleen was. Gij maakt van dit huis een krankzinnigengesticht en van mij een krankzinnigen verpleegster. Dat is, dunkt mij, toch wat al te kras. Met kalmte antwoordde de graaf: Gij schijnt ba vergeten, dat die krank zinnigheid ons werk is en dat onze vei ligheid ons gebiedend voorschrijft haar te onderhouden. Milts wij zelf maar geen last van die krankzinnigheid krijgen. Denkt gij, dat het aangenaam is, voortdurend bloot te staan de buitensporigheden van decze zin- nelooze, die altijd gereed staat om mij aan te veüLen? Met een weinig billijkheid zult gij moeten erkennen, dat zij er wied eenige reden toe heeft. Van die reden weet zij zelf niets af en haar afkeer van mij heeft niet de ver ontschuldiging, die gij er voor aanvoert. Allang ziet zij in mij haar booze genius en gij zoudt de eerste moeten zijn om dat te erkennen, wanneer gij niet zoo partij dig voor die Lizzie waart. Al j-s zij nu de vrouw geweest van uw. broeder, is haar daarom maar alles geoorloofd? Gij doet mij werkelijk lachen om mijn partijdigheid voor Lizzie! Wat het ge beurde betreft, moet gij daarvoor het al lereerst de schuld zoeken bij u zelf. Of is het aan mij te wijten, dat gij ndet beter op het kind gepast hebt? Die min (fe een domme gans, riep Liane, die steeds de schuld van haar eigen nalatigheid op anderen wierp. Als ik maar mijn gemoed te werk ging, dan joeg ik haar al dadelijk de poort van het kasteel uit. Daarmee zoudt ge wat moois aan richten! riep Hector uit. Een bediende, die iets weet wat men in ons nadeel zou kunnen uitleggen, moet men zooveel mo gelijk aan zich verbinden. Prachtig! riep Liane geërgerd uit. Zoodoende 6ta ik dus met gehouden han dentegenover die boerin. De ware schul dige is trouwens niet zij, maar die andere, die betaald wordt om op Lizzie te passen en die haar geld niet waard is. Gij hebt daarvoor ook een goede keus gedaan. Alsof ik te kiezen' had! zeide Hector lachend. Maar wees gerust, ik zal die Hermin© de les wel lezen. Dat zal niet overbodig zijn, ofschoon Uk er de voorkeur aan zou geven om de weduwe van uw broeder eenvoudig in een krankzinnigengesticht op te sluiten. Later zullen wij w-ef zien, hernam de •graaf. Voor het oogenblik hebben wij ons te schikken in den toestand zoo ais hij is en door overijld te handelen zouden wij niets goed maken, maar allee kunnen be derven. Na diit gesprek met zijn vrouw begaf Hector zich tenstond' naar het jachthuis om Heraiine haar zorgelooze bewaking te verwijten. De gewezen kaartlegster hoorde, in het bewustzijn van haar schuld, die verwij ten aan en liet zich verder de voorschrif ten geven, waaraan zij zich voortaan streng te houden zou hebben, zoowel in haar eigen belang als in dat van haar lastgevers. Het gevolg daarvan was, dat Lizzie xwi veel strenger werd bewaakt. Wandelingen in het park werden haar niet meer toegestaan; men. bracht haar in een kamer op de bovenverdieping van het jachthuis, sloot haar daar op en gun de haar allee®, het balcon, om nu en dan wat versche lucht te scheppen. Aglaé Dumonb verwonderde er zich' wel dra over, dat zij de krankzinnige nergens meer zag. Vruchteloos doorkruiste zij het park tot in de meest afgelegen hoeken, zij werd niets meer gewaar van de ongelukkige jonge vrouw, die jdj vroeger zoo vaak ontmoette, dat zij reacts aan haar gewend was geraakt. De bedienden, bij wie zij navraag deed, verklaarden eenparig, dat mevrouw de weduwe d'AHenet na het gebeurde van onlangs, het jachthuis niet meer had ver laten. Deze overdreven voorzorgen wekten achterdocht op in Aglaé. Wanneer die arme vrouw inderdaad krankzinnig was, waarom verborg men haar dan zoo zorgvuldig? Daarover daoht de eenvoudige boerin ernstig na en zoo kwam zij er ongemerkt toe tot zichzelf te zeggen: En wanneer hetgeen zij zeide- nu eend waar was? Men kan nooit weten. Maar de min wilde er meer van weten, en, nu zij Lizzie In het park niet meer ont moette. besloot zij eindelijk eens naar hot jachthuis ite gaan, om het huls te zien, waarin zij werd opgesloten gehouden. De gelegenheid daartoe bood zich oft» vanzelf aan, want men vergunde Aglaé met het kind vrij in het park rond te rij den. Zoo kwam zdj ongehinderd tot voor het geheimzinnige huis, maar in haar ver wachting daar iets van, de krankzinnig* waar te nemen, zag zij zich aanvankelijk Nieuwsgierig beschouwde zij het hut*, waarvan de deur en alle vensters geslo ten waren. Het had niets sombers of afschrikwek kends. Een lief landhuisje, gedeeltelijk met klimop begroeid1, de benedenverdieping omgeven door een galerij van, witte ko lommen en daarboven een balcon, waarop een breede glazen deur uitkwam. Stil was het in deze omgeving, geen geluid deed zich hooren. jfWordt vervolgd.),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1