BINNENLAND.
ALBERT RIEL
Uit Stad en Omgeving.
KRONIEK.
1914.
14 September. De Franschen en de En-
golschsn zijn stroomafwaarts van Berry
au Bac over de Aiene getrokken. Thans
begint in Frankrijk een reeks herhaalde
pogingen tier bondgenoofcen om de rechter
flank der Duitschers te omsingelen. De
Duilschers stellen hun echter steeds weer
nieuwe troepen tegenover. Het gevolg van
otwegingen is, dat hef front in Frank
rijk zich steeds verder naar het Noorden
uitbreidt. De Franschen bezetten weder
Amiens. Inluscchen wijken de Duitschers
aan den bovenloop van de Aisne niet meer.
Op de Maasforten is intusschen door de
DiTtschers een aanval gedaan, waardoor
het fort Trcyon ernstig wordt bedreigd. De
Franschen ontzetten nu Troyon en rukken
ten Ooeten van St. Mihiel voorbij Pont
Mousson. Verder komen zij echter in dit
gebied niet. De Duitsche kruiser „Hela"
wordt dooi een Engelsche duikboot in den
grond gebeerd. De Engelsche hutp-
kruiser „Carmania" brengt den Duitschen
hulpkruiser „Cap Trafalgar" tot zinken.
is thans opgeheven, maar in stede daarvan
is bij alle melkslijters een proclamatie aan
geplakt, waarin het publiek er op wordt
gewezen, dat om sanitaire redenen de melk
alleen in gekookten toestand mag worden
gebruikt.
Naar Marokko overgebracht. Negen
tig Duitsche krijgsgevangenen, die te St.
Nazaire voor liet lossen van kolenschepen
aan het werk waren gezet, maar dat werk
als to zwaar weigerden, zijn naar Ma
rokko overgebracht.
Kleurlingen naar het front. Officieel
wordt gemold, dat de Unie-regeering aan
het Britschë legerbestuur aanbood een
infahteriebataljon te forméeren uit Kaap-
sche kleurlingen en eenige compagnieën
uit do in Zuid.-Afrika gevestigde Indiërs.
Munitie voor Rusland. Naar de „Po-
litiken" verneemt, is er 100,000 ton muni
tie over Siberië naar Rusland onderweg.
Uitvoerverbod. De Noorsche regee
ring heeft een uitvoerverbod uitgevaar
digd van brandhout en kaas.
Buitenlandsche berichten.
De geruchten omtrent Villa.
In verband met het door ViBa zelf weer
sproken gerucht over den dood van Villa
seint „Reuter" aan eenige bladen nog- de
volgende bijzonderheden:
Te New-York zijn tegenstrijdige geruch
ten in omloop over het lot van de Mexi-
caansche opstandelingen-generaals Villa
en Ficrro (den aide-de-camp van Villa).
Deze Fierro is ongetwijfeld dezelfde, die
twe© jaar geleden beschuldigd was van
den moord op den Schotsen heerenboer
Bonton.
Een telegram uit El Paso in Texas
meldt, dat Villa en Fierro zich met 400
man naar de hoeve van generaal Urbina
begaven, om daar den buit, dien generaal
Urbina had opgestapeld, in beslag to ne
men. Die buit zou een waaide van ver
scheiden millioenen dollars hebben-.beloo-
pen. Bij het gevecht, dat bij deze poging
tot inbeslagneming ontstond zouden Villa
en Fierro zijn omgekomen.
Scheepsramp.
Te Halifax (Nieuw Schotland) is draad
loos bericht ontvangen, dat het Fransche
stoomschip „Saint Anne", midden in den
Atlantischen Oceaan, in brand staat.
Nederland en de Oorlog.
In gevaar brengen van de
onzijdigheid.
Naar de „N. R. Ct." verneemt, is de in
structie tegen de heeren W. N. J. van D.,
te Rottterdam en D., vertegenwoordigers
van „The Daily Mail", beiden ge
detineerd in het huis van bewa
ring te Rotterdam, als verdacht
schuldig te zijn aan handelingen, waar
door de onzijdigheid van ons land in ge
vaar Zou gebracht kunnen worden, geslo
ten, en wordt deze zaak naar de openbare
terechtzitting verwezen.
De behandeling van deze zaak kan de
volgende maand worden verwacht.
Beschouwingen van R event-
low overNederland's positie.
De bekende graaf Reventlow publiceert
in de „Deutsche Tageszeitung" een artikel
naar aanleiding, van een in de Augustus-
uitgave der „New Age" opgenomen be
schouwing van Nonnan, die de stelling
opwerpt, dat niet het kanaal Kngelands"
grens is, doch wel de Belgisch-Duitsche en
Nederlandsch-Duitsche grenzen.
Deze stelling is ook reeds door wijlen
Homer Lea verkondigd. Hij meende, dat
een overheerschende invloed over Neder-'
land en België voor Engeland een levens
vraag was, omdat anders de overheer
schende Britsche invloed op het continent
verloren zou gaan.
Reveil tl o Vv zegt: ,,Dat het Britsche toe
komst-program in deze lijn moet liggen,
is duidelijk. Mocht Engeland daarin sla
gen, dan zouden België en Nederland tot
bruggehoofd worden, waartegenover alles
wat vóór den oorlog geschiedde, kinder
spel zou zijn geweest, wamt Engeland
heeft nu ingezien dat z$n krachtenbereke
ning, gebaseerd op het Britsch-Fransch-
Belgisch complot in 1914, valsch was."
Speciaal wijst Reventlow er op dat do
„New Age" ook, Nederland als Engelsche
grens als een noodzakelijke voorwaarde
voor de Britsche positie na den oorlog be
schouwt. Reventlow gelooft dat als Enge
land in staat is over voldoende krachten
te beschikken, het dit program meedoo-
genloos zal doorzetten. Nederland zou dan
in een verpletterd Duïtschland geen pteun
meer vinden en niet zfcK laïen 5on©« zoö-
als Engeland beliefde.
Reventlow besluit: ,„De orta/hankeljijk-
heid en zelfstandigheid van Nederland voor
heden en toekomst hangen inderdaad af
van de overwinning en macht van Duïtsch
land. Zij staan en vallen met deze. Duiftsch-
land zijnerzijds neemt tegenover Neder
land een geheel andere positie In dan
Engeland. Duttschland denkt niet aan
analoge wenschen om Nederlands grenzen
als Duitsche grens tegen Engeland te be
schouwen, doch zou uit voor de hand lig
gende reaal politieke redenen na een suc
cesrijken afloop van den grooten oorlog een
onafhankelijk, krachtig Nederland voor
even waardevol houden als tot nu toe, zoo
"mogelijk nog meer.
Vertraging van de scheep
vaart.
Bij de Zeppelin-aanvallen op Londen
rijn ook bommen neergekomen in het har
venkwartier, waardoor, ook neutral» sche
pen groot gevaar hebben geloopen. In
verband hiierme<le is bepaald, dat de sche
pen voortaan niet meer bij kunsrtflicht mo
gen tad en of lossen en die werkzaamhe
den alleen overdag mogen plaats hebben.
De vaart op Londen van de Batavierlijn
en van andere lijnen ondergaat hierdoor
groote vertraging.
Veldprediker in algemee-
nen dienst.
Bij Kon. besluit van 9 dezer is aan den
veldprediker in algemeen en dienst bij heb
leger te velde, ds. A. S. TaJlma, op zijn
gedaan verzoek, een eervol omW.ag uit
zijn voormelde betrekking verleend, onder
dankbetuiging voor de daarin bewezen
diensten.
Levensmiddele n-v oorziening.
De besturen der Christelijke Werklieden-
Organisaties in Nederland, te weten: het
Bureau voor de R. K. Vakorganisatie; het
Christelijk Nationaal Vakverbond; de Fe
deratie van R. K. Volksbonden en Werk-
lieden-Vereenigingen; het Nederl. Werk
liedenverbond „Patrimonium"; de Christe
lijk Nationale Werkmansbond; het Nederl.
Luthersch-Werkliedenverbond, hebben op
de vergadering van afgevaardigden, ge
houden Maandag 0 September 1915 te
Utrecht, de navolgende besluiten genomen,
welke bij deze ter officieel© kennis wor
den gebracht aan de aangesloten Vakbon
den en plaatselijke Vereenigingen:
le. In den naderenden winter kan ver
wacht worden, dat zich regelmatig niet te
voorziene moeilijkheden voordoen, met be
trekking tot de levensmiddelenvoorziening
en de prijsbepaling der levensmiddelen;
beiden factoren waarbij in dezen tijd de
belangen der arbeidende bevolking van
Nederland ten nauwste betrokkenzijn.
Daarom werd besloten een Permanente
Commissie te stichten, voor zoolang de
crisis düurt, welke Commissie tot taak
heeft al het mogelijke te doeh, om aan de
voorkomende moeilijkheden op de meest
doeltreffende wijze het hoofd te bieden, en
alzoo naar krachten rte waken voor de be
langen der Nederlandsche arbeiders.
De Commissie zal speciaal werkzaam
zijn, om binnen het raam harer opdracht
bij de overheid te verdedigen en kenbaar
te maken al die wenschen en maatregelen,
welke de Christelijke Arbeidersbeweging in
den te venvachten noodstand wenscht toe
gepast te zien.
Op deze wijze is voor deze gewichtige
aangelegenheid eenheid van optreden voor
de geheele Chr. Arbeidersbeweging van
Nederland verkregen.
Deze Permanente Commissie is samenge
steld als volgt: C. Smeenk (te Arnhem)
voorzitter; C. J. Kuiper, secretaris, Spreeu
wenpark 10, Amsterdam; P. J. Nahuysen
(te Utrecht), penningmeester.
2e. Zooals reeds in het aan den Minis
ter van Landbouw, Nijverheid en Handel
verzonden en mondeling toegelichte adres
is gevraagd, zal de Commissie krachtig
bevorderen, dat nog andere voedingsmid
delen dan ongebui'ld tarwebrood, o. a.
aardappelen, vet, spek, erwten enz. zoo
noodig met geldelijke tegemoetkoming van
het Rijk voor lageren prijs zullen wor
den beschikbaar gesteld.
Hetgeen ter bevordering daarvan wordt
gedaan, zal, voor zoover dit daarvoor ge-
schikt is, ter gelegenertijd worden gepu
bliceerd.
3e. Het is te venvachten, dat bij alle
van Regeeringswege te nemen maatregelen
evenals tot nu toe het geval was de
distribueerende medewerking der Gemeen
tebesturen zal geëischt worden.
Op plaatsen waar het Gemeentebestuur
met de Regeeringsmaatregelen niet wenscht
mede te werken en die zijn er helaas
worden de daar gevestigde Afdeelingen
der hier samenwerkende Vak- en Werklie
denbonden dringend aangeraden, zich zoo
veel mogelijk gezamentlijk tot- het Gemeen
tebestuur te wenden, om dit college tot be
tere gedachten te brengen.
Als regel zal dit kunnen geschieden per
gezegeld adres, doch het verdient, ten zeer
ste aanbeveling, zulk een adres bij voor
keur mondeling toe te lichten, door een
commissie uit de plaatselijke vereenigin
gen.
Heeft dit alles dart geen resultaat, dan
wordt dringend verzocht dit, zoo uitvoerig
en duidelijk mogeflijk met feiten en om
standigheden toegelicht, aan bovenver
melde permanente commissie mede te
deelen. Voorall moet daairbij zoo duidelijk
moge'.ijk uitkomen', waarom het Ge
meentebestuur meent niet met de Regee-
rrrvgemaatregelien te moeten" medewerken.
De Commissie zal dan middelen en we
gen .trachten tie vinden, om de Gemeente
besturen alsnog tot medewerking te drin
gen. Alles wat oirbaar is dient in deze te
worden aangewend, om .te voorkomen dat
de arbeiders de Slachtoffers worden van
onwil of misverstand.
4e. Het komt meermalen voor, dat le
vensmiddelen worden opgestapeld en
vastgehouden met speculatieve bedoelin
gen; om namelijk daardoor de vraag te
vergrooten, en de prijzen onnatuurlijk
hoog op te jagen. Het is echter bekend,
dat de Burgemeestere bevoegd zijn in
zulke geval Ten 'dé voorraden. tegen befa
lling van een behoorlijken prijs in beslag
te nemen', en voor .rekening eter Gemeente
te disrtribueeren.
Mochten speculatieve pogingen als hier
bedoeld, aan de aandacht van de Bur
gemeesters ontsnappen, dan ,is het van
groot belang, dat de Besturen der Afdee-
iQngen van Vak- en WerkHesdenbonden
zorg dragen, dat do aandacht van den
Burgemeesteir er op gevestigd wordt.
Mocht Z.Edelachtbare niet genegen zijn
van zijn onteigendngSrecht gebruik tie
maken, dan wordt eveneens dringend ver
zocht ook deze gevallen, zoo goed moge
lijk met feiten en omstandig.bedën toege
licht, aan bovenvermelde permanente
commissie ter kennis ite brengen- De Com
missie kan zulke gevallen alsdan bij de
bevoegde autoriteiten aanhangig maken.
De hier bedoeilde gevallen van specula
tieve opeen (hooping van levensmiddelen
moeten natuurlijk goed onderzocht wor
den, zoodat een klacht daaromtrent met
bewijzen kan worden gestaafd.
5e. Het zal ook van groot belang zijn,
dat onze Coöperatieve Vereenigingen, rich
niet alleen met al hunne activiteit toe
leggen op medewerking met de maatre
gelen welke van Regeeringswege worden
getroffen, doch dat zij ook op eigen initia
tief krachtig zullen aanpakken, om de
voorkomende moeilijkheden het hoofd t»
bieden.
In zooverre eij daarbij eventueel door
Gemeentebesturen of ander-zins worden
bemoeilijkt, zail de Commissie daarvan
niet alleen zeer gaarne mededeeliing ont
vangen, maar zal zij desgewenscht ook
hare medewerking ver le enen om deze be
moeilijking schadeloos te maken.
Ook wordt dus medewerking verzocht
van onze Coöperatieve Vereeniigingen- en
verdere onderïinge Vereenigingen cup dilt
gebied.
6e. Voor püaatsen van eenige beteeke-
niis zal het gewemscht zijn dat de verschil
lende ter plaatse bestaande Afdieelingen
van de hier samenwerkende Vak- en
Werkliedenbonden zioh aanstonds met
elkander verstaan, en uit hun midden een
permanente commissie vormen, welke zich
speciaal belast met de controle en ver
dere bemoeiingen inzake de levensmidde
len-voorziening en de prijsbepaling ter
plaatse, en welke zich zoover noodig met
het La.ndel.ijk Comité verstaat.
Dit ïs ook vooral van belang met het
oog op de van Regeeringswege vastge
stelde maximum-prijzen voor voedings
middelen. Het. komt namelijk voor, dat
deze maximum-prijs/bepaling de prijzen in
sommige plaatsen doet stijgen. Dat is na
tuurlijk in strijd met de bedoeling, en het
is in zulke gevallen noodig den Burge
meester aan zijn bevoegdheid te herinne
ren, om de prijzen voor zijn Gemeente op
een lager niveau vast te stellen.
7e: Ten S'.ottie rij opgemerkt dat alle
hier gevraagde medÜedeelingem ook kun
nen gericht worden aan de Bondabesturem
van. de hier samenwerkende Vak- en.
Werkliedenbonden, welke dan voor door-
zanding aan den Secretarie der Commis
sie moeien zorg dragen. T«r (besparing
van tijd, moeite en kosten verdient het
echter aanbeveling alle mededee'ingen
terstond te richten aan. den Secretaris der
Permanente Commissie, den heer C. J.
Kuiper, Spireeuwenpark 10, Amsterdam.
Distributie van varkens
vlees c h.
Heden voor het eerst he eft de distribu
tie van regeer iuig 9v ark ens plaats door
bemiddeling van de gemeentebesturen.
Zooals bekend is, was het tot dusver de
Nederlandsche Slagershond, die met d.eze
taak belast was. Sedert zijn echter door
den Minister bepalingen gemaakt, waar
door het voor den Slagershond moeilijker
om niet te zeggen ondoenlijk werd zich
met de distributie te belasten.
Vooreerst de verscherpte controle.
Tot dusver ontvingen de slagers 70
van hun behoefte aan regeeringsvarkens,
waarbij als maatstaf werd genomen het
verbruik in de maand Juli van het vorige
jaar. Het lag in de bedoeling van den Mi
nister, dat d-e slager» de ontbrekende 30
óp de vrije markt zouden aankoopen.Maar
vele silagers deden dit niet; zij brachten
de regeeringsvarkens aan den man en
gaven dan „uitverkocht".
Dat zal nu niet mfter mogelijk zijn. Im
mers om regeeringsvarkens te verkrijgen
moet men eerst bewijzen op de vrije markt
gekocht te hebben. Voor ieder varken, dat
de slagers op deze \fijze in hun bezit heb
ben gekregen en in de consumptie bren
gen worden hun drie regeeringsvarkens
ter beschikking gestold.
De toepassing van dezen maatregel en
de daarvoor noodige controle heeft de
Ned. Slagershond, inziende dat bet hand
haven van de poenale sanctie tegenover
zijn leden niet gemikkelijk zou zijn, ge
meend niet c«pi zich ie mogen nemen. Ook
de aoor den Mihistor geopende mogelijk
heid, dat verschiWéhle kleinere gemeenten
zich vereenigen wad voor den Bond een
bezwaar om zich md. haar organisatie te
blijven belasten mei de distributie.
Intusschen nieapea de slagers, dat, bij
de nu nauwkeurig omschreven verplich
ting om ook op de vrije markt aan te koo-
pen, de gestelde wirüelprijzen na e t gehand
haafd kunnen, worden. Door middel van
hun Landsbestuur Nbben zij den Minister
geadviseerd, om, wanneer de grenzen we
der voor expoirt mochten worden geopend,
de exporteurs te verplichten, evenals tot
dusver, 100 van de uitgevoerde hoeveel
heid ter beschik-ki-zg van de Regeering te
stellen, maar dan eg en gemiddeld 70 cent
per K.G. (thans O cent.) Op deze wijze
zal naar het oorcfeel van de slagers, die
de varkens tegen lanzelfdeai prijs van de
Regeering ontvangen, een verhoogang van
de winkelprijzen 'ermeden kunnen wor
den.
Uitvoer vanboonen en kool.
Men schrijft uil het Westland aan de
»,N. Crt.":
Naar men weet heeft de regeering den
uitvoer van bocisoorten en kool onder
zekere bepalingen toegestaan. De regeling
werkt uitstekend, 'want voor de juiste na
leving der verordening zijn deskundige
controleurs aangesteld. De heer Van Len-
nep, secretarie van den Ned. Tuinbouw-
raad, heeft die controleurs nu bericht, dat
alle soorten gedroogde pronkboonen en
alle soorten 'gedroogde spercieboonen ge
acht worden te vallen onder het uitvoer
verbod, bedoeld bij kon. besluit van 18
Augustus 1915 no. 24. In geen geval mogen
zij voor deze gedroogde boonen consent
tot uitvoer afgeven. De secretaris verzoekt
den heeren deze beschikking ter kennis te
brengen van de exporteurs, die ten ge
tale van 192 als zoodanig zijn ingeschre
ven, en aan de veilingbesturen in hun om
geving.
De haring-uitvoer.
Naar aanleiding van een gerucht als zou
bij onze Regeering in overweging zijn den
uitvoer van haring te verbieden, heeft de
voorzitter der Reedersvereeniging te Vlaar-
dingen, bericht ontvangen, dat wanneer iets
dergelijks mocht overwogen worden, geen
uitvoering aan de zaak zal gegeven worden,
alvorens de Algemeene Reedersvereeniging
daarin is gekend. Mocht een verbod van
dezen aard worden uitgevaardigd, dan zou
dit evenwel maar een klein percentage der
geheele vangst betreffen.
Uitvoerverbod zuurkool,
gezouten groenten ©n
gedroogde boionen.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de eersite
alinea van. het eemig artikel van het ko
ninklijk besluit van .16 Maart 1915 (Staats
blad no. 156) wordt gelezen als volgt: De
uitvoer van zuurkool, van gezouten groen
ten, van gedroogde snijboonen en van ge
moogde apiercieboonen is verboden van
den dag dea- afkondiging van dit besluit.
Steenkoleninvoer.
In de afgeloopen week is door 6 stoom
schepen via IJmuiden in ons land inge
voerd 6,771,600 K.G. steenkolen. De daar
aan voorafgaande week bedroeg de hoe
veelheid 11,250,500 K.G.
Bloembollenuitvoer.
Wij vernemen, dat de Nederlandsche
schotjner „Berbndïna" met f 100,000 aan
bloembollen van Lisse naar Malmó in
Zweden vertrokken, daar behouden is
aangekomen.
Geen sigaren bij bloem
bol 1 e nl
Te IJmuiden is bericht ontvangen, dat
het Zweedsche stoomschip „Magne" van
Amsterdam naar Raumo door een Duitsch
oorlogsschip is aangehouden en naar
Swinemunde opgebracht.
Dit stoomschip had o. a. een lading
bloembollen uit Haarlem aan boord. Daar
bij onderzoek vóór het vertrek was geble
ken, dat in een der bloembollenkisten
een kistje sigaren was verborgen van een
firma uit Lisse, waarvoor die firma een
belangrijke boete opliep, was de boot ver
trokken zonder vrijgeleide der Nederland
sche regeering.
Een adviesbureau voor uit
en invoer.
Hei/ bureau van de Nijverheidscommissie
heeft in overleg met den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel aan de
leden van de Nijverheidscommissie voorge
steld om de werkzaamheden van het bu
reau der commissie, voorzoover deze be
trekking hebben op het uitbrengen van
adviezen voor den uitvoer en het verleenen
van bemiddeling voor den invoer, over te
dragen aan een zelfstandig adviesbureau
voor uit- en invoer, staande onder een
oommissie van beheer en toezicht. Het
adviesbureau zal gevestigd worden in het
gebouw van de Nijverheidscommissie, Mau-
ritskade 43, 's-Gravenhage.
R.-K. Naaisters en Kleermakersbond.
Zondag is te Utrecht de 5de jaarlijk-
sche vergadering van den Ned. R.-K.
Naaisters- en Kleermakersbond St. Ge-
rardus Majella gehouden.
De voorzitter, de heer A. F. J. Diemei,
uit Utrecht, dee.de mede, dat de le secre
taris, de heer II. J. van Wijk, in- Den
Haag, bij onderling goedvinden tot voor
zitter is aangewezen, terwijl het de bedoe
ling van het bondsbestuur is, fin heit ver
volg de functies van vrijgestelde en secre
taris in één persoon .te vereenigen.
Vertegenwoordigd waren 19 afdeelin
gen, w.o. 2 vrouwenafdeelingen.
Blijkens hert, jaarverslag telde de Bond
op 31 December 1.1. 627 mannelijke en 73
vrouwelijke leden.
Gekozen werden tort voorzitter de heer
H. J. van Wijk (Den Haag); tot le secre
taris de heer A. F. J. Diemei (Utrecht), en
tot le penningmeester die heer* W. J. H.
Starink (Arnhem); tot 2e secretaris de
heer H. L. van Voorliuyzen (Amsterdam),
en tot administrateur de heer C. van
Rijswijk (Den Haag).
Aangenomen werd een voorstel van liét
hoofdbestuur, om art. 11 van heit regle
ment op het ziekenfonds uitkeering. aan
gehuwde! vrouwenleden bij bevalling
te schrappen. Een voorstel-Den Haag, om
de uitkeering der 3de klasse (ziekenfonds)
met 50 eenit te verhoogem, we.rd aangeno
mem.
Besloten werd het ontwerp-reglement
voor een centraal werkloosheidsfonds met
het Vakbureau-secretariaat te behande
len.
Ten slotte werd besloten tort oprichting
van een fonds voor uitkeering bij over
lijden.
Korte Kroniek.
Te 's-Gravenihage is van het Oostelijk
front teruggekeerd het hoofd der Duitsch-
Evangelische school aldaar, die door hét
Duitsche legerbestuur uit het legerver-
band is ontslagen oon aan :ijn school
werkzaam te kunnen zijn.
De gerwone audiëntie van den minis
ter van Oorlog zal op Donderdag 16 Sep-
tomb^T eerstkomende niet plaats hebben.
- - De gewone audiënties van den mi
ni-ster van Marine, den minister van Fi
nanciën, den minister van Buitenlamdsche
Zaken zullen op Vrijdag 17 September a.s.
niét plaats hebben.
Ingezonden Mededeelingen
a 30 cent per regei.
DENKT OM 85
MEUBELMAGAZIJN
HAARLEMMERSTR. 26.
Te Groningen is overleden, 51 jaar
oud, de heer Ph. W. van Heijningen
Bc-sch, lid der firma Van Linge en Co.
te Veendam, die sinds eenige jaren lid
der Provinciale Staten en sec re taais van
het waterschap Vfedderveeai was.
Naar wij vernemen, is het wetsont
werp betreffende de heffing rai eens van
het inkomen, ontworpen door een commis
sie uit den Vrijzinnig-democratischen
Bond, gereed en zal het eerstdaags wor
den gepubliceerd.
Zooals geineïd. is, wordt van 4 tot 9
October a.s. te Arnhem gehouden een
Nederlandsche winkelweek, georganiseerd
door het departement Arnhem der Maat
schappij van Nijverheid, waarin de deel
nemende winkels alteen Nedeilan.dsch
fabrikaat zulten etaleeren. Deze winkel
week wordt een groot succes; ongeveer
250 personen hebben hun dee-.'neming reeds
toegezegd, waardoor circa 400 uitstalra
men met producten van. Nederl an,dischë
nijverheid geëtaleerd zulten worden.
DE NIEUWE H. B. S.
Na Wethouder v. Hamel voerden nog
verschillende sprekers het woord.
De inspecteur van 't M. O. dr. G. H. Coops
wijst op het opmerkelijke van het feit, dat
terwijl een nieuw gebouw in gebruik wordt
genomen, men over een groot deel van
Europa bezig is gebouwen neer te halen.
De mensch wikt maar God beschikt. Spre
ker wenscht B. en W'. geluk met de tot
standkoming van dit grootsche werk als
mede den raad en spreekt den wensch uit,
dat zij nog vele jaren zullen mogen terug
zien op het werk, dat zij het hunne mogen
noemen, de commissie van toezicht, dat zij
haar groote taak in zulk een gebouw mag
vervullen, alsmede directeur, leeraren en
leerlingen der H. B. S.
Als voorzitter van de commissie van
toezicht op het M. O. sprak prof. mr. J. E.
Heeres eenige woorden: Spr. gaat na hoe en
op welke wijze deze nieuwe H. B. S. tot
stand is gekomen. Spreker is dankbaar ten
opzicht» vaai B. en W., de leden van den
raad en spreekt den wensch uit, dat zij al
les mogen doen om het Middelbaar Onder
wijs zoo hoog mogelijk op te voeren. Om
dat onderwijs zoo hoog mogelijk op te voe
ren is nog veel meer de medewerking van
de leeraren en de medewerking van de leer
lingen noodig. Spr. is daarvan ten volle
overtuigd, omdat hij het werk van de
leeraren van nabij kent, de 'resultaten van
hun onderwijs en den goeden wil van
de leerlingen. Spreker spoort de leerlin
gen ten slotte aan te zorgen en bij te dra
gen, dat de resultaten van het onderwijs,
zoo schitterend mogelijk m de toekomst
zullen zijn, en spreekt zijn beste wenschen
uit voor de H. B. S., dat zij groeie en
bloeie.
De directeur van de H. B. S„ de heer W.
Massink, c. i., beklimt alsnu het gestoelte
en zegt, dat het hem een behoefte is te
spreken, nu dit machtig werk voor het M.
O. tot stand is gebracht. Niet alleen is het
gebouw uiterlijk een prachtwerk, maar
ook inwendig beantwoordt het aan alle
eischen, die gesteld konden worden.
Spreker brengt dank aan den wethouder
van Ondenvijs, den inspecteur bij het M.
O., den voorzitter der commissie van toe
zicht voor de gesproken woorden. Hij
voelt het moeilijke en het zware van - de
taak om aan het hoofd van een dergelijke
inrichting te staan, maar hoopt en ver
trouwt," dat hij de kracht zal hebben om
deze betrekking zoo goed mogelijk te ver
vullen. Zou hij echter voelen dat hem de
krachten te kort kwamen, zou hij niet aar
zelen zijn taak aan betere handen over te
dragen.
Voordat zij het oude gebouw verlaten
hebben zullen de leeraren nog wel een
oogenblik gedacht hebben, aan hen, mêv
wie zij daar hebben samengewerkt, en die
ons door hun dood of andere redenen
ontvallen zijn.
In 't bij,zonder huldigt spr. de nagedachte
nis van den eersten directeur dr. De Loos,
huldigt den oud-directeur dr. Andreae,
prof. Holwerda, prof. Greven, den heer
Draaijer, allen aanwezig, en drukt zji.n
spijt uit dat dr. Campert niet tegenwoor
dig kon zijn.
Vervolgens brengt spreker een woord van
warme hulde aan het Dag. Bestuur, dat
de voorstellen heeft ingediend en aan (te
leden van den raad, die daaraan hun stem
hebben gegeven en brengt een bijzonder
woord van lof en hulde aan den heer Du-
dok, den ontwerper van 't grootsche werk.
Ten slotte stelt spreker de vraag: ,,Zal
dit gebouw aan zijn bestemming beant
woorden?" Dit z.al afhangen van leeraren
en leerlingen. Hij roept zijn mede-collega's
van harte welkom en spreekt den wensch
uit, dat zij allen aangenaam zullen samen
werken om het groote doel te bereiken en
spoort de leerlingen aan, alles in het werk
te stellen de groote financieele offers waard
te zijn en te zorgen dat het gebouw aan
zijn roeping beantwoordt.
Spreker huldigt nog den amanuensis In-
genege en den concierge v. Vliet hen aan
sporend hun goede zorgen te blijven be
steden aan onderwijs en gebouw en aan
vaardt ook namens de leeraren en leerlin
gen het gebouw.
Vervolgens had de rondgang door het Se'
bouw plaats en werden verschillende
photo's genomen.
