DONDERDAG 9 SEPTEMBER. 1915. BUITENLAND. De Oorlog. De noodlottige erfenis. JAARGANG NO. 1799 S)e Êeicbeli&Sou^xmt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. OIT BLAD 'VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN eABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden IO cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 22/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gr»t>» bewijsnummer. Bi] contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 een' Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (ges" Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Twee ex-premiers. A Küyper en mr. Th. Heemskerk n openlijken strijd gewikkeld, zooals eeds hebben vermeld, mlijk duurt de strijd ai sinds de Leer skerk na de verwerping der begroo- Rappard als kabinetsformateur bij welke gelegenheid de heer a(' er zich gepasseerd achtte niet door [oiiingin natuurlijk, maar door zijn ling: deze had hem toen en ook later ,rzamer moeten raadplegen, in zijn onstemining heeft dr. Kuyper rende den levensloop van het kabinet- iskerk meermalen uiting gegeven herinnere zich o. a. het „afschu- jk misverstand" maai- de aangeval- liet dit alles langs zich heen gaan. De Heemskerk neemt dergelijke dingen ;oo zwaar op. scheen dr. Kuyper nog te meer te lieten, want dezen zomer schreef hij e Standaard een lange reeks itarren, waarin hij de oude' koe nog uit de sloot haalde, zich beklagend achteruitstelling en mr. Heemskerk lonlijk aanvallend. vond laatstgenoemde het noodig ook naar de pen te grijpen en zoo ver- van zijn hand een verdedigings- hure. Is wel jammer, dat een geschil tus- twee vooraanstaande mannen der- ke verhoudingen moet aannemen mer vooral voor de Anti-revolutionaire ij, want deze is het kind van de reke- wijl immers tweespalt uit- en inwen- verzwakt. Kuyper zal er wel goed afkomen, de' trouwe deputatenvergadering iest hem toch als leider, terwijl mr. jskerk veilig in den Raad van State zelf schrijft nu tusschen de politiek ian. generaals blijven dus ongedeerd, hun troepen zullen door dat geschil racht verliezen wat j ammer is. wanneer we dan vragen: hadden de zulks niet moeten bedenken, dan in we daarbij voornamelijk wel 't oog op dr. Kuyper, die 't geschil niet had moeten toespitsen. kan ook te veel gevoel van eigen- rde ten toon spreiden. Van zuinigheid gesproken. en herinnert zich, dat de heer Van wien de Oost-Indische ambtenaar ner werd toegevoegd, doexr de Regee- werd uitgezonden om de industrieele tanden in Japan eens te onderzoeken, eeds aanstonds werd van deze zen met verwondering ketnnals genomen, om den persoon des onderzoekers, 5 slordigheid en oppervlakkigheid ekwoordelijk dreigen te worden, afin, de he eren gingen, kwamen na de pgsverklaringen even terug, gingen en zijn ruu aan 't klaar komen met n studiën. ten begrijpt, dat zoo iets aardig wat zoodat minder aangenaam is, in t >!d." uit Japan over deze reis geschro te moeten vinden: Ik wees ten zeerste, dat de regeering royale hand eeniige tienduizenden verkwist heeflt, die niemand ten goede komen." Daar gaan de lieve centen, die we bier zoo batter noodig hebben. De schrijfster in 't „Hbl'cL", Henrietta HolstHendriks, d'iie al meer dn 't Oosten reisde, deelt tea- ondersteuning harer on gunstige opinie een en ander mede om trent da werkwijze der onderzoekers, spe ciaal van den heer Van Kol. „Uit diens gesprekken" zij s'.oeg de reózigers dus van nabij gade „maakte zij op, dat zijn werken hoofdzakelijk bestaat uit bi- bldoitheekwerk, zooveejl mogelijk excerpten uo!t zooveel mogelijk boeken halen, zoo veel mogelijk statistieken maken, om met getallen van alfles te bewijzen, zonder na te gaan, of die cijfers wet betrouwbaar zijn,, hetgeen helaas in Japian maar uiterst zelden hel geval is. Zulk werken is in Londen of Berlijn even goed mogelijk, en voor de enkele fabrieken en instellingen, die vluchtig werden bezocht, was toch geen, maandenlang verblijf in Japan noo dig." Den heer Kettnier beoordeelt schr. wat gunstiger, maar zij noemt het „een groot bezwaar", dat geen van beiden de taal van 't land verstaat, zoodat zij bij aktes op vertolken en vertalen aangewezen zijn. Stemt een en ander reeds pessimistisch omtrent de t.e verwachten .resultaten, nu g.aan de heerem nog afzonderlijk hun in drukken uitwerken ook. De heer Kefttner vertrok in Augustus naar Java om daar zijn. rapport te schrijven, de heer v. Kol ging toen hog wat door '<t Noorden van Japan, koersen om via "Siberië en Rudlamd terug te reizen. En dan- gaat hij zieker hier zitten pennen. Al vallen de. resultaten van dat snoep reisje mee, het rapport z'aïi goud, veel goud gekost hebben. En dat terwijl we hier de uitgaven voor moodlige salarisvermeerderingen moesten zaen bepingelen. Beschieting der Belgische kust. Een Duitsche luchtaanval in Engeland. - Verdere overwinningen der Duitschers op de Russen. Ongunstige volksstem ming in Italië. De „Temps" publiceert een vinnig artikeltje over „verdachte" vredespogingen, waarin de Nederlandsche Anti-Oorlogsraad wordt aangevallen. De hoogleeraren der Amerikaansche hoogescholen richtten een adres aan president Wilson om een conferentie voor den vrede samen te roepen. Van het Westelijk oorlogs terrein. Overzicht. De Bondgenooten zijn hier weer begon nen met het beschieten van de kust. -Dertig a veertig schepen der Engelsche vloot heb ben gisteren de geheele Belgische kust be schoten. In O sten de zijn twee inwoners gedood en 1 gewond. Een Duitsch commu? niqué zegt, zooals altijd, dat de getroffe nen Belgen waren. Van andere ongelukken wordt geen melding gemaakt. De oorlog in de lucht wordt eveneens op dit oorlogsterrein op heftige wijze voort gezet. Een gewapend Fransch vliegtuig werd ten Noorden van Le Mesnil in Champagne door een Duitsch vliegtuig naar beneden geschoten. Het viel brandend naar bene den. De inzittenden zijn gedood aldus het Duitsche communiqué. Uit Saarbrücken wordt gemeld: Maan dagmorgen viel een Fransch vliegtuig bij Cappel in het district Avoid geheel door schoten doorboord neer. De mannen er in waren dood. Zij hadden het plan van de stad Saarbrücken bij zich. Bij wijze van weerwraak voor de be schieting van de open steden St. Dié en Gerardmer heeft een Fransch luchteska der het station en de militaire inrichtin gen van Freiburg gebombardeerd en er brand veroorzaakt, zoomede Saarburg, Lens, Faverger, Warnerville en Tergnier. Een Fransch luchtschip heeft de spoorlij nen rondom Péronne gebombardeerd, al dus het Fransche communiqué. Hieronder volgen eenige bijzonderheden over een Zeppelin-aanval op Oosti-Enge- land. Overigens is er op het Westelijk oorlogs terrein niets belangrijks voorgevallen. Zeppelins boven Engeland. Het Engelsche persbureau deelt mede, dat luchtvaartuigen van den vijand gister nacht boven oostelijke graafschappen van Engeland zijn geweest en daar branden en persoonlijke verliezen hebben veroorzaakt. De kanonnen tegen luchtaanvallen wer den in werking gesteld en vliegtuigen ste gen op, maar waren niet in staat de lucht schepen te bedwingen. Vijftien kleine wo ningen werden vernield of beschadigd, een groot aantal deuren en vensters gebroken,' verscheidene branden veroorzaakt, maar snel geblüscht, Verder' richtten de lucht schepen geen ernstige schade aan. De volgende ongevallen werden medegedeeld: Gedood twee mannen, drie vrouwen en vijf kinderen; gewond dertien mannen, zestien vrouwen en veertien kinderen; vermist, vermoedelijk verbrand, een man en 'twee vrouwen. Behalve een gewond soldaat, waren de slachtoffers allen burgers. Van het Oostelijk oorlogs terrein Overzicht, De comrnuniqué's van de verschillende oorlogvoerende landen zullen in de ge schiedenis een vermakelijke merkwaardig heid blijven. Daariin toch heeft het euphe- mitsme, oftewel de kunst om aan de som berste gobeurtetnassen een lichtzijde te bespeuren, wa'arlijk haar hoogtepunt be reikt. Het jongste Russische euphemisme is dat, waarin sprake is van eeai „onvol ledige overwinning", waarmede wordt bedoeld een ontmoeting, welke ten ge volge heeft een tocht naar „sterkere stel lingen", die echter altijd achter de voor gaande plegen te liggen! De veronderstelling, dat de terugtocht der Russen tot staan zou zijn gebracht heeft zich slechts op enkele punten be waarheid, op de meeste punten- wordt de terugtocht"nog voortgezet. De „sterkere stellingen" zoo zegt ons de officieels rnededeelkig van den Russi sch en generaten staf, liggen ditmaal Langs die Gofyh, de> Stubel en de Ikwa, hetgeen beteek ent dat de Russen in de vestingdnie- hoek van Wolhynië hun linie een 10 tot 20 K.M. dichter bij die lijn RowtnoDubno hebben gebracht. Weten de cenitraten van RadziLowo hun opmarsch in Oostelijke richting voort te zetterij, dan loopt Zoowel Duibruo als de heelle Serthlinie ernstig ge vaar. Aan de Sereith doen evenwel voor- loopig de Russen nog tegenaanvallen. Van het Zuidelijk oorlogs terrein. Overzicht. „De toestand onveranderd" met deze jvoorden lie de inhoud der comrnuniqué's heel precies weergegeven. De volksstemming schijnt im Italië haat bijster goed te zijn. Aan de „Voss. Ztg." wordit uit Lugano geseind, dat Sobrero in de „Stampa" een artikel heeft gepu bliceerd, waaruit duidelijk te zien is dat men zich thans in Italië bezorgd maakt over de openbare meaning en pogingen doet om het volk gerust te stetLien. Het artikel zegt dan, dat degenen, die zich bezorgd maken over dien wiinterveld tocht, gerust kunnen.' zijn, daar de strijd slechts in het Isoneo-gebied zal worden voortgezet, indien het mocht blijken dat het een onmogelijkheid is om op de ruwe bergen te vechten. Italië heeft zijn gren zen reeds verbeterd; de nieuwe, door die IttaMaansche troepen veroverde grens is de strategische. Op Zee. De „Hesperian". De Amerikaansche consul te Queenstown heeft officieel bekend gemaakt, dat onder de omgekomen opvarenden van de „Hes perian" ook iemand uit New Jersey een Amerikaan dus was. De „Daily News" verneemt uit Washing ton: Het ministerie van buitenlandsche zaken heeft van Page, den Amerikaan- schen gezant te Londen, een voörloopig rapport ontvangen nopens de uitkomst van het van Amerikaansche zijde ingestel de onderzoek over het zinken van de „Hesperian". Het rapport wraakt de me- dedeeling van het Duitsche gezantschap te Washington, dat de „Hesperian" in alle opzichten een oorlogsvaartuig of gewa pend transportschip was. Volgens Page, is er geen grond, welke ook, voor deze verklaring. De „Hesperian" was ongewa pend en in geen enkel opzicht in staat om een duikboot aan te vallen. De „Daily Chronicle" deelde mede, dat zich aan boord van de „Hesperian" een Canadeesch soldaat had bevonden, die op het westelijk oorlogsterrein blind was ge- .worden ten gevolge van de ontploffing van een projectiel in zijne onmiddellijke nabijheid en door een val uit de reddings boot liet gezicht had herkregen. Thans deelt de „Times" hieromtrent het merkwaardige bericht mede, dat bedoelde soldaat tot kort vóór zijn vertrek in een hospitaal te Ilford was behandeld en bij het afscheid zeide: „Nu wilde ik wel, dat de Duitschers het schip torpedeerden, dan kreeg ik misschien het gezicht terug." De duikboot- en mijnooriog. Het Engelsche s.6. „Douro" is go- zonken; de bemanning werd gered. Het Russische s.s. „Rhea" ie getor pedeerd. De bemanning is aan land ge bracht. Het stoomschip „Guatemala" is ge torpedeerd. De bemanning werd gered. (De „Guatemala" behoorde aan d® Gomp. Générale TransatL te Havre. Zij was bruto 5913 ton giroot en in 1908 ge bouwd.) Vredesbemoeiïngen. De „Temps" en de Anti-Oorlograad. De „Temps" meent, dat in sommige neu trale landen onder het mom van een edel moedig pacifisme groepen van menschen zijn gevormd, die een „bedenkelijke a viteit" aan den dag leggen om den wog te effenen voor den „door Duitschland ga- .wenschten vrede". En in deze „manoeuvres" zou de Ne derlandsche Anti-Oorlograad zich bijzon der onderscheiden. „Verdachte pogingen" zet de „Temps" als opschrift boven zijn beschouwing, waarin dan gesproken wordt over „zon derlinge vereenigingen", die maar niet te veel wiLlen praten over barbaarschheden of rechtsschendingen, maar gaarne alle oorlogvoerenden zoo wat over één kam scheren. Het blad bespreekt de resolutie, die ge publiceerd is door den Nederlandse hen Anti-Oorlograad, ter gelegenheid van den verjaardag van het uitbreken der vijande lijkheden. Deze resolutie beoogde voorna melijk, dat de Nederlandsche'regeering het initiatief zou nemen tot een conferen tie, waaraan de bijzondere vertegenwoor digers der neutrale mogendheden zouden deelnemen, teneinde de bemiddeling voor te bereiden en te gelegenertijd in te lei den. De „Temps" aanschouwt deze actie met wantrouwen en ongenoegen, en hekelt op scherpen toon de mannen, die het zeer natuurlijk schijnen te vinden, dat de vre de wordt voorgschreven door hen, die niet strijden, die in dezen oorlog niet gewaagd hebben, die niets ten offer hebben ge bracht aan de zaak van recht en vrijheid. Terwijl de dapperheid der verbonden le gers de zegepraal zou verzekerd hebben aan Engeland, Rusland, Frankrijk, Italië, België en Servië, zouden het de neutralen zijn „die van de worsteling slechts de fi- nancieelo en industrieele voordeelen ge kend hebben, voortspruitende uit den han del in contrabande, ten gunste onzer vij anden", die beslissen zouden, onder welke voorwaarden deze zoo duur verworven overwinning den vrede zou moeten verze keren. Het blad spot met het beroep van den Nederlandschen Anti-Oorlograad op de re- geering van Venezuela en op het interna tionaal Vrouwencongres, welke het denk beeld eener conferentie opperden, doch wier meening onder de bestaande omstan digheden nu juist geen buitengewoon groot gewicht in de schaal legt. Ten slotte wordt erkend, dat al die po gingen oprecht bedoeld kunnen zijn, maar ook dan blijven ze voor de „Temps" ver dacht, omdat zij toch feitelijk slechts tem goede zouden komen aan Duitschland's hoop op een voordeeligen vrede, voordat FEUILLETON. te zoogenaamde baron had hier werke- f een Teven als een edelman, bewoonde ichtige vertrekken^ op de eerste verdie- Kt van heit kasteel gelegen, kleedde zich i had een bediende tot zijn beschik- te, ging unit rijden met rijtuig of auto- biel zoo dikwijls heit hem behaagde en bij den graaf en de gravin aan Tafel. 'an heel zijn uiterlijk was merkbaar, het hem naar den vteeze ging. hans zaït hij an een gemaikkelijke zetel 'er het genot van een fijne sigaar, de Kstversdhenen illustraties te bekijken, juist uit Parijs wanen aangekomen. io vond Hector hem, toen hij, met ge- sde wenkbrauwen en een "sombere uit* taking te zijn oogetn bij hem bimuen- forel merkte onmiddellijk op, in welk geestestoestand1 zijn medeplichtige poerde uding r »d toe; en, zonder zijn gemakkelijke veranderen, riep hij hem spot- Wat is er toch gebeurd? De bom iö ®^6t gebarsten? Neem, antwoordde Hector, doch zoa dat de rimpels van zijn voorhoofd wenen, zoo erg is heit gelukkig aaog maar toch dreigt, ons een gevaar, wo wij niét tijdig gewaarschuwd wa- ergste gevolgen had kunnen heb- i Een gewaarschuwd man geldt voor h' Waar wij reads met zijn tweeën I* Sötden .we dus voor vier,, maar naar uw gelaat te oordeelen, zou ik zeggen, dait de zaak al mislukt was. Wij zullen er wel voor zorgen, dat f zoover niet komt, ofschoon de zaken een ongunstige wending nemen. Het zou waarlijk al te dom zijn alia wij moesitem verdrinken, nadat wij reeds aan wal gezwommen waren. Maar als het het zoo erg niet as, zet dan ook niet zoo'n angstgezichit, mijn waarde. Ge moet uw zenuwen weten te heheerschm, andere spellen ze u vandaag of morgen nog par iten. Zonder daarop te antwoorden vervolgde de graaf d'Alleret: Wij naderen een gewichtig moment, dis 'dat eenmaal voodbij dan is alles veref fend, maar ik geloof dat de weg oiog is versperd. Waardoor? Door de weduwe van Bernard d'Alle ret En met enkele duidelijke woorden stel de de graaf zijn medeplichtige op de hoogte van de berichten, die hem omtrent den geestestoestand van lizzie geworden waren. Augustin luisterde aandachtig, maar deze mededeeüiing maakte geen e/ichtbaren 'indruk op hem ent, toen de ander had uit gesproken, vroeg hij-doodbedaard en nog steeds in dezelfde gemakkelijke houding: Verwondert u dat zoo? Het hindert mij vooral. Ik durfniet denken aan de gevolgen, die er uit kun nen voortvloeien, wanneer de beweningen van mijn schoonzuster tot de buitenwereCd doordrongen. Een overwegende reden om te zor gen» dat zij dibt dus niet doen. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, Hadt gij dan de mogelijkheid van hetgeen heden gebeurt niet van te voren overwogen? Slechts ter loops. Ik niet, ik had vooraf wel gezien dat het zoo gaan zou en er ook aan gedacht, welke maatregelen wij in zulk een geval moeten nemen. En het resultaat van uw overpein zingen? Ik zal "het u meedeelem. Zooveel heb ik al begrepen, dat wij door overijld handelen alles bederven zouden en dat we dus het koord niet al te strak mogen aanhalen. Juist. Wij moeten nu ook rekening houden met de openbare meening en het fedt, dat het de aandacht trekken zou wanneer de sterfgevallen in onze familie zich te snel opvolgden. Dus Zijt gij ook van meening, dat het leven van uw schoonzuster gespaard moet blijven? Ten volle. Gij weet bij ondervinding, dat ik nu juist geen overdreven eerbied voor een menschentevem heb. Een meer of minder op de wereld, wat maakt dat bij slot van rekening uit? Over het geheel genomen mi erts, maar toch zou het "in dit bijzondere geval geen aanbeveling verdienen, om mevrouw d'Alleret aan een gelijke behandeling als haar echtgenoot te onderwerpen. Dat zou -een onvergeeflijke fout zijn. Met hem was het een geheel ander geval. Hij moest uit den weg geruimd worden, want zijn komst hier alleen reeds zou alles bedorven hebben. Daarbij konden wij met hem afrekenen in een vreemd land, waar niemand ons kende en dat wij verlieten, zoodra het werk gedaan was. Nu staan we er evenwel heel anders voor. Wij zijn hier hekend, leven te mid den van een wereld, die we in aüe op zichten hebben te ontzien en zijn voorts omgeven van bedienden, .die wij geen van allen kunnen of mogen vertrouwen, Gij spreekt rnet onverbiddelijke logi ca, maar daarmee redt ge u nog niet uit den brand. Daarvoor had ik juist op u gerekend. Zo o als ik u zeide, had ik daarover al nagedacht. En een middel gevonden? Ja. Laat hooren, Zooals gij juist hebt uiteengezet zpu een rad/icale opruiming van' die arme Lizzie even onpractisch als gevaarlijk zijn, maar dat neemt daarom toch niet weg, dat zij buiten omloop moet gebracht worden. Noodwendig. Afgesproken. Nu bestaan er, behalve de dood1, gelukkig nog andere middelen om lastige menschen onschadelijk te ma ken, bij voorbeeld, krankzinnigheid. Maar die moet men bewijzen,. Of althans doen vaststellen, Daarvoor zou dan de hulp van een dokter noodig zijn, maar ik heb er over wegend bezwaar tegen nog meer men schen in onze combinatie te betrekken Dart. is ook niet noodig. Men zou haar ook krankzinnig kunnen laten verklaren door een dokter, dóe volkomen te goeder trouw is. Maar zij ls volstrekt niet krankzinnig. Wat niet is, kan worden'. Op welke wijze? Daartoe bestaan drie middelen, oor zaken die krankzinnigheid te weeg bren gen: het alcoholisme, die morphiinomanite en het herhaald gebruik van opium, dat eerst leidt tot vlagen van waanzin en ten slotte den geest geheel benevelt^ Goed, wanneer iemand er eic.h aan overgeeft, maar de weduwe van Bernard ts een voorbeeld van matigheid. Wacht. De twee maddelelity die ik het eerst noemde, zijn bij haar onbruik baar, maar met liet derde as het wat an ders. Er bestaat een naroonisch mengsefl, dat men Iemand gemakkelijk kan inge ven* Het brengt zeer spoedig waanvoor stellingen teweeg, die aan krankzinnig heid doen denken. Hebt gij wel eens over haschish hooren spreken? Neen. Welnu, ik heb dat middel vroeger reeds nauwkeurig bestudeerd en er zélM de werking van onderzocht. Ik heb ver scheidene gedegenereerden aangetroffen. Ik heb er gekend, d'ie uit de Oost kwamen en gewoon waren om 5n dit middel ver getelheid te zoeken voor hun ellende. Zelfs heb ik de nieuwsgierigheid zoover gedreven, om proeven er mee te nemoo op. mijzelf en het resultaat was verras send. Het lijkt wei of ik een voorgevoel had van hertgeen er nu gebeurt. Laten wij het daarvoor houden. Ver tel mij hst resultaat eens. Reeds het innemen van een kleinen dosis van deze groenachtige substantia toretagt 'n zachte dronkenschap teweeg, (Wordt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1