Buitenlandsche berichten.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
KERKNIEUWS.
SPORT.
h'.edei Hij, wim de liefde der soldaten
toebehoort, staat vastgebeiteld ?m het liart
\un liet gansche volk. In hem belichaamt.
7ich allereerst orus heldendom en de ge
weldige praestaitie onzer legers, de
rwaardslag hunner aanvoerders.
Dat is ons Hindenburg. Wat zij hem
verschuldigd zijn, heeft de Keizer in heer
lijke woorden uitgesproken. De nooit op-
gehoudene dank en genade van Zijne
Majesteit heeft ons vergund, ons hulp
werk 5e plaatsen op het plein, waarop
Bismarck's oog rust.
Met huldevol'.e deelneming, diie bij geen
liefdewerk versaagt, begeleidt de. Keizer
in onzen arbeid.
Zoo verkrijgt ook deze feestelijke plech
tigheid wijding en eer door den roep van
onzen hoogs ten krijgsheer, dien wij van
z;ge tot zege wiLUen voeren.. Zijne Majes
teit den Keizer, hoeral
Hierna aanvaardde opperburgemeester
Wermuth het beeldwerk in de bescher
ming der stad Berlijn.
Na de onthulling heeft de Keizerin den
eersten, een gouden, spijker dn het beeld
geslagen, daarna do prinsessen en de
Rijkskanselier.
In het Britsche Rijk.
Oproer.
Naar een Wolff-telegram uit- Konsitan-
tinopel meldt, vernemen de Waden uiit
goede bron, dat Indische cupstaTudef/inge'n
bruggen li ebben vernield in den oratirek
van Travandoro, alsmede een spoorbrug
in de nabijheid van de grens van Beloed-
ejistan Do Afghanen hebben in Beloed-
«Iif-tan een stad meit kazerne verwoeste
Zij marchoeren tegen de hoofdstad van
Britsch BeloedBjistan op.
In Finland.
Spoorbrug vernietigd.
Een onlangs uit Finland gekomen man
heeft aan <te „Aftenposten" verteld, dat
de. 300 M. lange spoorbrug over de Pajo-
Vdken bij Ekenaes, die van het uitbreken
van den ooi log af ondermijnd was, jm do
lucht gevlogen is, doordat de bliksem de
mijnen tot ontploffing gebracht heeft. De
ontploffing was verschrikkelijk. De brug
ge wacht werd gedood en groote steen
blokken werden tot in do stad geslingerd.
Verschillende Oorlogs
berichten.
Luitenant v. Fcrsiner. Luitenant v.
Forstnor, bekend uit de Zabern-zaak, is
op 29 Augustus j.l. in don ouderdom van
22 jaren gesneuveld,
Een nieuwe Zeppelin basis. De
„Temps"-correspondent te Kopenhagen
meldt, dat de Duitsche militaire autoritei
ten te Toender (in het Noorden van Slees-
wijk), een onzaglijke Zeppelin-loods laten
bouwen. De loods is omringd door kanon
nen om oon eventueekar».
^ei-mug- mee
vemeur van Keulen, generaal Von Ileld,
tot gouverneur van Grodno benoemd.
Wie voer de stinkbommen waarschuwen.
Een medewerker van ,,le Nord Mariti
me", van Duinkerke, heeft een gesprek ge
had met oen Engelsch soldaat, die van 't
front terugkeerde. De Tommy had het
ook over de stinkbommen, 't vreeselijk wa
pen der Duitschers.
„Dikwijls", vertelde hij, „kondigen de
vogels ons de aanvallen met de stikgassen
aan.''
Vóór de reuk der rookwolken tot aan
de loopgraven komt, verlaten de vogels,
uit hun slaap gewekt, de takken, waarop
ze zitten, vliegen onrustig, onder den in
vloed der gassen weg en piepen angstig.
De soldaten der geallieerden worden op
deze wijze gewaarschuwd en nemen de
noodige maatregelen.
Drukknoopjes. In Engeland ontstaat
nijpend gebrék aan... drukknoopjes, die
in de laatste jaren steeds meer de haken
en oogen bij de dameskleerem vervangen,
liet artikel is DuiOsch fabrikaat, en een
Engelsch blad meldt dat men nu voor
een stuiver niet meer een kaart met 2 of
3 dozijn Krijgt, maar op zijn best een half
dozijn.
Markies Inouye. f
Uit Tokio komt het bericht van het over
lijden van den bekenden staatsman- mar
kies Inouye. Kaoru Inouye was een van
de „oudere staatslieden" van Japan en
een der leiders van de beweging die tot
Japans herleving leidde. Tusschen 1870
en 1898 trad Inouye herhaaldelijk op als
minister en hij stond aan het hoofd ach
tereenvolgens vari verschillie.nde departe
menten: binnen,landsche zaken, buiteai-
landsche zaken, financiën, landbouw,
handel. In 1894 ging hij naar Korea om
daar het bestuur te reorganiseeren, maar
reeds het volgend jaar keerde hij terug,
teleurgesteld in zijn pogingen, daar hij
geen voldoende medewerking ontving uit
liet moederland, waar men hem onvol
doende energie verweet.
Hij is een der makers van het moderne
Japan en als zoodanig zal zijn naam in
de geschiedenis voortleven.
Overstroeming in Italië.
De stad Bari (Oostkust van Italië) is
Vrijdag door zware ovetrsto*oomisig gel
teisterd. Op sommige plaatsen stond hetj
water 5 voet hoog. Het spoorwegverkeer
Is gestremd. Er zijn 13 mensclien om 't le
ven gekomen en velen gekwetst.
Minister Salandra heeft 400 lire geschon
ken tot leniging van den nood.
Brand.
In het korenenórrpot te Newport Newf\
beboerende tot de Chesapeake Ohio
Railroad is brand uitgebroken. Het emitre-
poit met 500,000 lxusheis is vemiieLd. De
echtuic 1,000^000 gd.sk
Opening der S t a t e n-G ene r a'al.
De „Ned." zegt goede reden te hebben
om te vermoeden, dat H. M. de Koningin
ook ditmaal (op Dinsdag 21 September)
weer in persoon de zitting der Staten-
Generaal zal openen, zij het met beperkt
ceremonieel.
Gezantschap bij den Paus.
De heer C. D. Schriller tot Peursuin,
gezantschap©-secretaris, is toegevoegd aan
den tijdeiijken en buitenge wonen gezant
van Nederland bij het Vatdcaan. Hij i©
reedis naar Rome vertrokken.
Oorlogszeeongevallenwet.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, gezieirart. 6, eerste lid, van de
Oorlogszeeongevallenwet 1915 en zijn be
schikking d.d. 10 Juli, betreffende de te
stellen zekerheid voor de nakoming van de
bij de "Oorlogszeeongevallenwet 1915 aan
hen, die tot de in die wet bedoelde uitkee-
ringen gehouden zijn, opgelegde verplich
tingen, heeft bepaald:
A. Aan art. 3, eerste lid, onder I, van
bovenbedoelde beschikking wordt de vol
gende zin toegevoegd: „Voor zooveel be
treft zeevisschersvaartuigen wordt elk pro
duct, dat minder dan 50,000 gulden be
draagt, vervangen door 50,000 gulden.
B. Aan art. 3 van bovenbedoelde be*
schikking wordt een nieuw tweede lid toe
gevoegd, luidende als volgt:
„2. Als algemeen pand kan, waar het
uitsluitend betreft schepen bedoeld in art.
10, 1ste lid, van de Oorlogszeeöngevallen-
wet 1915, worden volstaan met de helft,
en waar het uitsluitend betreft schepen be
doeld in art.. 19, 2de lid, van de Oorlogs
zeeongevallenwet 1915, worden volstaan
met een vierde gedeelte van de bedragen,
bedoeld in art. 3, 1ste lid, onder I en onder
II van bovenbedoelde beschikking. Het al
gemeen pand zal in de gevallen, in dit
lid bedoeld, echter nooit minder dan
1 f10,000 gulden bedragen."
Het oorspronkelijke 2de en 3de lid wordt
3de en 4de lid.
Nederlanders in vreemden
verplegingsdienst.
Naar het „Hbld." meldt, is dr. Esser
thans als chef-chirurg verbonden aan het
hospitaal te Brünn in Moravië, waarin
plaats is voor 3600 patiënten. Dr. Esser
werkt met twaalf artsen en heeft ook vier
Nederlandsche verpleegsters, van welk
corps hij de leiding heeft.
Mevrouw Esser vertrekt met twee Ne-
•derfandsche verpleegster© halT Septlcim,-
ber eveneens naar Brünn.
prerexl van
Te WiRiervaxLk (Gr.) heeft zijn famrliie
geheel «nvemvacilut bericht ontvangen van
den ouden matroos Jan Sluditer, vroeger
vrachtrijder van Veendam op Hoogezaind,
dat hij behoort heeft tot de bemanning
van het door de Duitschers getorpedeerde
Engeilsche stoomschip „Lusitaniia".
Na drie uren in zee te hebben rondge
dreven, was het Sluiter gelukt in een red
dingsboot -te komen. Daarmee heeft de
bemanning nog 18 dagen in zee rond
gezwalkt De anders niet teergevoelige
zeeman schrijft, dait het vreeselijk was om
aan tie zien, hoe binnen enkele minuiten
1400 menschen in de golven hun graf von
den.
Na aankomst in Engeland is SI. in het
hospitaal te Liverpool opgenomen, waar
hij nog moet blijven afis een gevolg van
hetgeen hij bij de scheepsramp heeft
mceiten lijden. (N. v. d. D.)
Regeeringsvarkens.
De Slagersvereeniging te Leeuwarden
heeft besloten in het vervolg geen regee
ringsvarkens meer te ontvangen, nu dooi
de nieuwe regeling, de slagers verplicht
worden, een vierde deel van het benoodig-
de aantal varkens van particulieren bij te
koppen.
Wanneer de burgemeester de maximum
prijzen verhoogt, zullen ze weer regee
ringsvarkens gaan slachten. Den burge
meester is van dit besluit kennis gegeven.
Steenkolen.
De „N. R. Ct.'® ontleent aan „Fairplay"
het bericht, dat prof. De Vooys Dinsdag
naar Nederland is teruggekeerd, nadat hij
bevredigende overeenkomsten met de En
gelsch e autoriteiten inzake de voortzetting
van den uitvoer van steenkool naar Ne
derland had getroffen. Tegelijkertijd is er
een overeenkomst tot stand gekomen,
waardoor het beslag leggen op de in Ne
derland komende steenkool kan worden
vermeden. Verder verneemt „Fairplay"
nog, dat in de toekomst vergunning voor
den uitvoer van steenkool naar Nederland
zonder veel moeite zal worden verstrekt.
Kalkzandsteenfabrieken.
Door gebrek aan grondstoffen (geen
kalkaanvoer in verband met den oorlogs
toestand zullen de kalkzandsteenfabrie
ken van de firma's Leccius de Ridder en
Van der Heijden te Rhenen en A. van der
Heijden te Bergen (N.-H.), heden worden
stop gezet. Een groot aantal arbeiders
wordt hierdoor werkloos.
Kali.
Men schrijft aan het Nederl. Landb.
Weekblad:
Er begint in den lande groote ongerust-
heid te onststaan over het beschikbaar ko
men van kali-meststoffen. De invoer
daarvan uit Duitschland laat nog steeds
op zich wachten, ofschoon naar ver
luidt de Duitsche regeering aan een
commissie, die deze aangelegenheid te
Berlijn heeft besproken, de stellige toe
zegging gedaan heeft tot uitvoer van de in
normale omstandigheden hier gebruikte
hoeveelheden.
Bedank» die stellige tpeiegging,
fechijnt de Duitsche regeering thans aan
den uitvoer zwarigheden in den weg te
leggen. Waar bekend is, dat Duitschland
zeer voldoende hoeveelheden kali produ
ceert om de relatief geringe behoefte van
ons land te dekken en waar vaststaat, dat
het kalisyndicaat er zeer op gesteld is de
hier gevraagde hoeveelheden uit te voe
ren, is het in hooge mate bevreemdend,
dat de Duitsche regeering dien uitvoer be
lemmert. Wat kan van die houding de
oorzaak zijn?
Het is van algemeene bekendheid, dat
van Nederlandschen kant steeds op royale
wijze de met andere staten gemaakte af
spraken ook op handelsgebied worden
nagekomen. Wij weten ook, dat Neder
land tegenover alle staten ten opzichte
van den uiivoer een houding aanneemt
van correcte welwillendheid..
Ook tegenover Duitschland.
Nu rijst onwillekeurig de vraag: wat
heeft de Duitsche regeering op het oog
wanneer zij aan den uitvoer van kali, dat
in overgroote hoeveelheden daar te lande
aanwezig is, op het laatste oogenblik
zwarigheden in den weg legt?
Men mag toch niet veronderstellen, dat
Duitëchland,. misbruik van haar positft
van alleenverkoopster van kali wil ma
ken? En dat de Duitsche regeering ge
maakte afspraken niet nakomt? Dat zou
ons van onze obsteijke naburen ten zeerste
afvallen.
De redactie van het Ned. Landb. Week
blad >teekent hierbij aan: Wij hebben te
bevoegder plaatse een onderzoek inge
steld naar deze aangelegenheid, en ons
is daarbij gebleken, dat weliswaar inder
daad de invoer van kali nog niet is aan
gevangen, doch dat men aldaar, op grond
van de stellig gedane toezeggingen, ver
wacht. dat eerlang alle zwarigheden zul
len zijn opgelost.
Initusschm hopen, wij, dat d'itt zeer
'spoedig het geval moge zijn. daar anders
de gevolgen voor onzen Nederlandschen
landbouw bedenkelijk zouden eijn.
Voorwaardelijke veroordeelïng.
Onder voorzitterschap van den Minis
ter van Justitie werd ^Vrijdag en Zater
dag te 's-Gravehhage een bijeenkomst ge
houden met verschillende autoriteiten, op
justitieel gebied, alsmede vertegenwoor
digers van vereend gingen. en instellingen',
werkzaam ten behoeve van ontslagen ge
vangenen.
O. m. waren tegenwoordig justitie- en
nod i tie- autoriteiten uit Amsterdam, de
heer T. Jonker, directeur der vereeniging
Hulp voor Onbehui sden, en, het bestuur
van het Nederlamdisch Genootschap tot
zedelijke verbetering van gevangenen.
Doel der besprekingen was te beraadsla
gen over de algemeene maatregelen van
bestuur in zake de wet op de voorwaar
delijke veinoordeepjuig en betreffende de
reclasseetring var\ voorwaardelijk in vrij
heid gestelden.
v oor~mèTi A1h M
Op uitnoodigo'ng van den raad van be
stuur was Zaterdag én de zaal van Stich
ting „Huis te Lande", Tuinbouwonder-
wijsinrichiting voor Meisjes te Rijswijk,,
een vrij talrijk gezei'schap dames en hee-
ren bijeengekomen «m de „officdeele op|e-
ning der stichting" bij te wonen.
In 1907 was door de dames Pompe en
Hingat hder reedis een particuliere inrich
ting voor tuinbouwiomdeirwijs van meisjes
gesticht. Sedert is een der oprichtsters,
mej Pompe, overleden. Mej. Hihgat fun
geert ails directrice der school, die thans
in een .stichting" is omgezet en onder
een raad van bestuur komt .te staan.
De burgemeester van Rijswijk, mr. B.
D. ZubFi, en de wethouder, de heer .P.
van Vliet, lad der Tweede Kamer, woon
den de plechtigheid bij.
De directrice, mej. Hingst, wees op den
vooruitgang der inricht mg ah he,t 10-jarig
tijdvak van haar bestaan, bracht dank
aan allen, die hadden medegewerkt om de
inrichting zoo ver ,te brengen en bepleitte
he.t goed recht en het nut van tufinbouw-
onderwijs aan meisjes.
Een speciaal woord van dank bracht
spr. aan den directe'ur-genéraal van
Landbouw, den heer Van Hoek.
Vervolgens bracht dr. H. Bos,, uit Wa-
geningen; in warme bewoordingen dank
aan mej. Hingst voor haar milde dotatie.
Spr. herinnerde aan de vragen in 1907
door het hoofdbestuur van de Maatschap
pij betreffende een werkkring voor vrou
wen en meisjes in den tuinbouw. Toen
waren er nog twijfelaars. Veel is sedert
veranderd. Het meisje, zegt spr., wordt
zelf door den dichter een bloem genoemd,
en van haar is zeker toewijding te ver
wachten voor haar soortgenooten. In het
ruwe werk is desnoods nog wel hulp te
krijgen ook. In den tuinbouw, zegt sp,r.,
heeft men aan den eenen kant de roos,
aan den anderen kant de mestvaalt. De
tuinbouw vereischt voortdurend vele
kleine zorgen, waartoe het meisje uit
haar aard bijzonder geschikt is. Eigenlijk
moest elke huisvrouw eenige kennis bezit
ten betreffende planten en groenten. De
uitgaven dezer school zullen moeten wor
den gedekt door de inkomsten, bestaan
de uit de schoolgelden en de opbrengst
der inrichting. Echter blijft men trouw
aan het beginsel, dat het bedrijf er is voor
de school en niet omgekeerd.
Dat de Minister van Landbouw, door
drukke bezigheden verhinderd hier tegen
woordig te zijn, de jaarlijksche controle
over de school aanvaardde,, stemt tot,
'dankbaarheid. Na den burgemeester spe^
ciaal te hebben welkom geheeten, eindig
de spr. met een „leve juffrouw Ilingst',
waarmede de leerlingen geestdriftig in
stemden.
Nadat aan enkele leerlingen diploma's
waren ter hand gesteld wees de heer
Bleeker van Frederiksoord er op, dat aan
de tuinbouwschool aldaar, alleen jonge
mannen onderwijs genieten. Tot dusver
was deze school voor meisjes een particu
liere liefhebberij, nu zal ze ook meer naar
bulten werken. We hebben dus nu ook
eflicieeJe tpjrihnjiw^hQP) ww wees
jes gekregen, hetgeen spr. zeer verheugt.
Ten slotte wees de burgemeester van
Rijswijk er op, dat we in onzen tijd met
beide voeten staan in de sociale quaestie.
Meisjes en vrouwen trachten zich een
edgen positie te scheppen. In den tuin
bouw nu kan de vrouw een schoonen
werkkring vinden.
Korte Kroniek.
De gewone audiëntie van den minis
ter van Oorlog zal op Donderdag 9 Sep
tember en die van den minister ven Fi
nanciën op Vrijdag 10 September niet
plaats hebben.
Benoemingen.
Z. D. H. de bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaan' ite Rotterdam (O.L.
V. Omib. Ontv.) den weleerw. paiter C. A.
A. M. Clemens S.J. en eveneens tot kape-
ifcian aam genoemde parochie den wel
eerw. ipaiter A. Hulsman S.J., voort© aan
de weleerw. paters G. H. Tholen S. J.j W.
V. Spauiwesn S. J., en J. C. Strick S.J.
eervol ontslag verleend1 als kapelaans der
parochie van iden II. Ignaitius te Amster
dam, en als zoodanig benoemd de weleerw.
paters J. A. J .Clemens S.J., M. H. J.
Kenden S.J. en M. J. Nijs S.J.
Z. D. H. de bisschop van Haarlem
heeft een nieuwe parochie opgericht te
H i 1' i e g o m, onder den, titel van den
H. Joseph, en benoemd tot pastoor dezer
pjarodhiie den weleerw. -heer A. J. C.
Schraag.
Z. D. H. heeft voorts benoemd tot hoog
leer aar in de kerkelijke geschiedenis aan
het Groot Seminarie te W a r m o n d den
weleerw. Zeergel. heer W. No'iefi, die
leeraar was aan het seminarie Hageveld,
te Voorhout.
Kardinaal Taszaryf
De vroegere vorst-primaat van Hongarije,
kardinaal Claudius Vaszary, is gistermiddag
in den ouderdom van 84 jaar te Balafon (in
Hongarije) overleden.
Claudius Franz Vaszary werd den 12en Fe
bruari 1832 te Keszthely (diocees Weissbrunn)
geboren; trad den 15en September 1847 te
Martinsberg in de Benedictijnerorde, werd den
26en Mei 1855 priester gewijd en den 28en
April 1885 tot generaal-abt gekozen.
De koning van Hongarije benoemde hem
den 27en October 1881 tot vorst-primaat der
Hongaarsche kerk, en die benoeming werd
door Paus Leo XIII in het consistorie van
den 17en December 1891 bekrachtigd.
Reeds den 16en Januari 1893 benoemde
Leo XIII hem tot kardinaal-priester met den
titel S. Silvestro en Martino di Monti. In het
jaar 1912 deed kardinaal Vaszary wegens
hoogen ouderdom afstand van zijn aartsdiocees.
Zijn opvolger is kardinaal Czernoch. Kardinaal
Vaszary maakte deel uit van de congregatie
van het concillie, van den index, der riten en
van de studiën.
OMDCnWIJO.
Rijksbijdrage aan bijzondere lagere scholen.
De heer Rutgers heeft d.d. 18 Augustus
1915 de volgende vraag ingezonden:
Bij Koninklijk besluit van 6 October 1914,
Stbl. 472, is de gelegenheid geopend om reeds
in 1914 aan besturen van bijzondere scholen,
welke dringend behoefte aan kasgeld hadden,
onder zekere voorwaarden een voorschot op
de Rijksbijdrage over dat jaar te verleenen.
Mogen besturen van bijzondere scholen,
welke dringend behoefte aan kasgeld hebben,
ook voor 1915 op dezelfde zeer gewaarweerde
faciliteit rekenen.
De Minister van Binnenlandschê Zaken
heeft d.d. 1 Sept. 1915 het volgende antwoord
ingezonden
De ondergeteekende stelt zich voor te be
vorderen, dat ook in dit jaar aan de besturen
van bijzondere lagere scholen, die dringend
behoefte aan kasgeld hebben, een vervroegd
voorschot op de Rijksbijdrage over het thans
loopende jaar kan worden verleend, op ge
lijke wijze als bij Koninklijk besluit van 6
Sept. 1914 (Staatsblad no. 472) vervroegd
voorschot op de Rijksbijdrage over 1914 werd
verkrijgbaar gesteld.
De Minister van Financier zoowel als de
Algemeene Rekenkamer hebben hunne daar
toe nocdige medewerking bereids toegezegd.
VOETBAL.
De wedstrijden om den zilveren bal wa
ren gisteren heel wat aantrekkelijker dan
verleden week. H.V.V. en H.F.C. uitge
zonderd was het puikje te Rotterdam in
het veld.
De eerste wedstrijd betrof V.O.C.H.B.S.
Beide clubs gaven elkander ndeit veel toe
en schijnen iets te beloven voor de ko
mende competi td e-wedstri j d en. Na een
harden strijd wisten de Zwarte Hagen aai-s
met 21 te winnen.
Het Haagscihe Quick heelit zich tegen
D.F.C. kranig gehouden. Japikse en Joos-
ten zullena in het komende seizoen nog
wel van zich doen spreken dn de voor
hoede. De uitslag was 23 voor Quick.
Het publiek had veel schik in den wed-
irijd Hercules;Willem TI. De Tï'Bnw')
gers waren sterk favoriet. De Zuidelijke
Eerste Klasser wist het tot een gelijk spel
■te brengen. De wedstrijd moest verlengd
worden, echter zonder resultaat. Bij de
loting vieilem de Utrechtenaren uit. De
Tilburgers komen dus in de volgende
ronde.
De meest belangrijke wedstrijd was
HaarlemSparta. De rood,broeken profi
teerden in de eerste helft niet van de
kansen. Spanta trok terdege partij van
de fouten van Haarlem en had reeds bij
de rust een voorsprong van 30.
In de tweede helft lieten de Haarlem
mers zich van hun beste zijde zien. Spar
ta krijgt volop werk, maar weenli zich
kranig. Haarlem verkleint den achter
stand. maar weet verder ndeit in tie halen.
Sparta plaatst zich tien slotte met 31 in
de volgende ronde.
Gouda—Alphen.
Bij de gisteren te Gouda gehouden serie
YietbaiAvedélii^Jïj uitgeschreven üwy. de
Gcud9che Voetbalbond, verloor het Alp|
sche elftal, hetwelk met vder i/ivai_
speelde, den wedstrijd tegen Gouda I j
2-0. fid
KORFBAL.
Ter gelegenheid van het eerste Lust
der. H. O. C. Excelsior te-Hilversum
deze vereeniglng gisteren op 'het La ape
veld1 aldaar seriewedstrijden geoigJ
see rd.
Ir de eere-afdeelinig speelden D. V.
(Amsterdam) en Vitesse (Leiden) j
mooie partij, die vooral voor de rust u
'zonder spannend was. D.V.D. won
slott/e met 32.
CRICKET.
De eindstand le klasse N. C. B. is
vclgt:
Rood en wit 8 2 4 2
's-Gr. C. C. 8 15 2
V R. A. 8 14 3
Hermes 8 12 4 1
Hilversum 8 4
Uit Stad en Omgevin»
Verslag van den toestand der gemeen
Leiden over het jaar 1914.
Hoofdstuk I. Bevolk i^ï
De (bevolking beste aid op 1 Jan 1914 ij
28541 mannen, 30959 vrouwem tot
59500; op 31 Dec. 1914 uit 28543 maourj
31017 vrouwen, totaal 59560.
Het aantal gehoreneni, behoorende t
de bevolking deu- gemeente, was in 1'jJ
58 imnde'r dan in 1913.
Het getail (huwelijken bedroeg 405.
De sterfte in. deze gemeente, zonder
venloos aangegeven, bedroeg, na afin
van de elders woonplaats hebbende (lij
en met inbegrip van de alihi'er "woonacT
tigen, in anderen gemeenten overleden (li
mannen 318, vrouwen 360. totaal
zijnde 2 meer daai in 1913.
Wat vestiging en verf rek aangaat,
laten wij fier verge!ijki.ng de cijfers val
de laatste 4 jaren volgen:
Jaren. 1911 1912 1913 19#
Vestiging: 3451 3566 3532
Vertrek: 4174 4288 4111 36f|
Meer vertrokken': 723 722 579 7lf
Het aantal voor de bevo'king bestemi#
perceelen bedroeg bij het einde van
jaar 11229. 46 perceeten werden in i
loop van bet jaar bijgebouwd, terwijl 1'
perceelen werden afgebroken.
Hoof dstuk II. V e i' k i e z i n. g t
Hef, aantal kiezers voor de Tweede Ka|j
mer bedroeg volgens de voor he.t dieusl
jaar 19141915 vastgestelde kiezerslijl
7457; het aantal kiezers voor de ProvitI
ciale Staten 7436; hoi aantal kiezers.voc#
den gemeenteraad 6651.
Hoofdstuk III. Gemeen te-|
bestuur.
Van. de voornaamste in 1914 door dea
Kwijeemtaruaiu oen a netelde onidenve.rpr1
.stippen, wij de vagende aan: Wijziging
van de heffing der belastingen voor hea
gebruik van het Openbaar Sla'chtliuisJ
wijziging in de bezoldiging der politie]
beambten; wijziging in de bepaungen cm]
trent minimum-loon en maximum-arbeólsi
duur in bestekken van gemeentewerken;!
wijziging dn de bepalingen betreffend!
het getal der scholen voor openbaar laj
ger onderwijs en in de bezoldiging vai
het personeel; intrekking der vea-ordeninj-
vain 11 Augustus 1864, houdende reglemenlli
voor liet Armbestuur en het Wees- enj
Oudeliedenlhuis der Roomsch-Katho'iekcol
binnen Leiden; veinidienfngen betreffend*!
de levering van gas en electricitedt doorl
de Stedelijke. Lichtfabrieken; trichine»!
onderzoek van aflfie aan het Slachthui!
geslachte varkens.; levering van electriei'l
teiit aan Alphen, Oudshcom en Aarlail
derveen; aankoop van terreinen enz. aan!
en tusschen de Heeren'aan, en GasteuisJ
laan; beschikbaarsterHng van f 25,OOol
voor de verbouwing van het gymnasium!
aankoop van perceelen onder Leideriterpl
en onder Oegstgeest; levering van electrif
cïteit aan Voorhout; verandering van -dfl
St Jansbrug dn een vaste brug;°aangaanl
van een 4'/a leening van f 2,200,000; ver-l
Jeening van een crediet van f 70,000 jn|
veiband met de buitengewone tijd.som-l
standigheden; verleen ing van een bedragl
van f24,000 voor de verbouwing van del
openbare lagere school aan het Rian Is oen; I
verleemng van een voorschot aaar de Wo
nLngbouwvereene'gingen „Ons Belang" en
„de Goede Woning"; besluit om den prijs
van het gewone gas van, 5'/. c. te bren-l
gen op 6 ct. pei; M3.
Hoofdstuk IV geldmiddelen.
De rekening sloot met een nadeelig sak I
do van f 1.134.632.55^-
Ofschoon het dienstjaar 1914 nog niet is
afgesloten, kan worden medegedeeld, dat I
de onderscheidene belastingen en hèffin-1
gen tot 1 April 1915 de navolgende som-1
men hebben opgebracht:
40 opcenten op de hoofdsom der belas- I
ting op de gebouwde en 10 opcenten op
de hoofdsom der belasting op de onge- 1
bouwde eigendommen f 47091.67. Opeen- I
ten op de hoofdsom der belasting op het
personeel f 106.457.44. Plaatselijke directe
belasting f 466.916.31. Uitkeering van het
Rijk, krachtens de art. 1 en 10 der Wet
van 24 Mei 1897, St.bl. no. 156 f 129.652.50,
Varkenmarkt f3.493,25; Groenmarkt I
f 417.79; Ooft- en fruitmarkt f 196.85;
Groenteveilingen nihil; Wekelijksche
markten f 718.09. Bloem- en boom-
markt f 100.99; Kaasmarkt f 461.70.
Zeevischmarkt f 185.72. Riviervischmarkt
f54.60. Beestenmarkt f23.645.35. Aard-
appelenmarkt f8.— Hout- en Turfschip
pers f399.50. Vischkeuring f 199.18»/,.. Ha
vengeld f 11.528.43. Bruggeld f 1296.55.
IJkloon f 436.97. Liggeld van vaartuigen
f 1350. Markt voor gevogelte enz. f 217.95.
Weegloonen en plaatsgelden in de ge-
meentewaag f 5.404.57Ligplaatsen van
schippers f 20.40. Leges ter plaatselijk
secretarie f 2763.86. Belasting op honden
f4416. Museum yap, schilderijen, in de
